Будзьма беларусамі!
2.51K subscribers
24.1K photos
374 videos
8 files
18.5K links
Беларуская культура - наш падмурак. Пра культуру - актуальна, цікава і з сэнсам! Толькі на роднай мове!

Сувязь з рэдакцыяй: @BudzmaSuviaz_Bot

Афіша беларускіх мерапрыемстваў у свеце: @Budzma_razam_bot

Падтрымаць нас: https://ko-fi.com/budzma
Download Telegram
Як не баяцца памылак у беларускай мове?

Як не рабіць памылак? А ніяк. Каб не памыляцца, можна проста нічога не рабіць: маўчаць, напрыклад. Але гэта не наш варыянт — мы так проста не здаёмся. Пры пераходзе на беларускую, могуць вылазіць то русізмы, то паланізмы ці нават украінізмы. І за іх ніхто не паставіць нам двойку ў дзённік ці кляймо на лоб. Але страх памыліцца ўсё адно ёсць.

👉Вось некалькі парадаў ад часопіса «Сойка», якія дапамогуць перастаць баяцца і нарэшце пачаць размаўляць па-беларуску.

Тут адкрыецца без VPN.
📚ШТО ПАЧЫТАЦЬ

Зрабілі для вас падборку самых цікавых тэкстаў, якія выйшлі на гэтым тыдні на budzma.org. Каб вы нічога не прапусцілі😉

▪️«Ацаніце! — наколькі гэта сумленны і шчыры загад».
Лявон Вольскі пра рашэнне беларускіх уладаў не даваць пашпартоў беларусам у замежжы і пра тое, чаму гэты ўказ усё расставіў на свае месцы...

🎭«Тэма, якая нас хвалюе, — гэта эміграцыя. Бо цяпер гэта нашае жыццё». Размова з Валянцінай Гарцуевай пра праект «Дзённікі» і «ўнутраную» эміграцыю

💡«Ты ж разумееш, што для цябе ёсць пагроза – зрабіцца Алесем [Пушкіным]». Беларускі ПЭН прадставіў вынікі даследавання рэпрэсій у сферы культуры

▶️Беларускія ютуберы запусцілі ўнікальны адукацыйны праект і абяцаюць запісаць урокі па ўсіх школьных прадметах

👑Палітычны хаўрус Міндоўг — Наваградак і пачатак Вялікага Княства Літоўскага
Якія перадумовы стварэння ВКЛ? Як утварыўся хаўрус Міндоўга з Наваградкам і што пра яго сведчыць? Ці ёсць дакладная дата стварэння ВКЛ, і з чым яна звязаная?

🚩«Чырвоны Каліноўскі». БССР і Заходняя Беларусь. Частка І
Часка ІІ. На сцягу антыфашыстаў у Іспаніі
Чаму пра Каліноўскага ўзгадалі толькі ў 1920-х? Хто прынёс вобраз Каліноўскага ў камуністычныя інтэрбрыгады? Як камуністы Заходняй Беларусі замаўлялі ў БССР інфармацыю пра Каліноўскага, але адказаць... ужо не было каму? Чаму рота імя Каліноўскага так і не паўстала?

▪️«Пашыраем беларускі космас». Вялікая размова з Алінай Коўшык пра развіццё беларускай культуры і выклікі сучаснасці

🧵У Беластоку адкрылася Школа традыцыйнага строю Кацярыны Ваданосавай
Урачыстае адкрыццё адбылося 14 верасня, а на наступным тыдні пачнуцца першыя заняткі. Кацярына распавяла, адкуль у яе любоў да вышыўкі і традыцыйных строяў і наколькі складаная стварыць свой уласны строй.

Тэст: пазнай мясціны праз лакальныя «брэнды»
Максім Танк: «Прайсці праз вернасць»

Класік беларускай літаратуры Максім Танк цягам жыцця зрабіў галавакружную кар’еру, захоўваючы пры гэтым амаль што неверагодную сціпласць.

У дзень народзінаў паэта, які яшчэ пры жыцці стаў прыкладам для не аднаго пакалення беларусаў, прыгадваем некаторыя факты з яго пакручастага лёсу.

👉Чытайце па спасылцы
Тут адкрыецца без VPN
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Як жартавалі нашыя продкі?

Паглядзіце дасціпны жарт пра селяніна і шляхціца

📽Відэа цік-ток канала _Vytoki
☀️ Вітаем, сябры!

Кожны дзень на сайце budzma.org мы пішам пра самае цікавае і важнае, што адбываецца ў свеце беларускай культуры.

Мы распавядаем пра значныя падзеі беларускай гісторыі, культурніцкія мерапрыемствы ў Беларусі і за мяжой, знаёмім з адметнасцямі беларускай традыцыйнай культуры і дзейнасцю сучасных беларускіх творцаў.

😊 Падпісвайцеся на нас і ў сацсетках: Facebook, VK, Youtube, Instagram, Twitter, Tiktok

Будзьма беларусамі і будзьма разам! ❤️

Падтрымаць: https://ko-fi.com/budzma
18 верасня 1992 г. памёр Ян Скрыган

Нарадзіўся Іван Аляксеевіч Скрыган у 1905 годзе ў вёсцы Труханавічы на Капыльшчыне ў сялянскай сям’і.

У 1918 годзе скончыў парафільяна-царкоўную школу, пасля чаго працягнуў навучанне ў Слуцкім духоўным вучылішчы і іншых установах. Працаваў у слуцкай акруговай газеце «Вясковы будаўнік», а потым у рэдакцыі «Чырвонай Полаччыны». У 1933–1936 гадах быў супрацоўнікам газеты «Літаратура і мастацтва».

У 1928–1932 гадах вучыўся на літаратурна-лінгвістычным аддзяленні педагагічнага факультэта БДУ. Быў сябрам літаратурных аб’яднанняў «Маладняк» і «Літаратурна-мастацкай камуны» Паўлюка Шукайлы.

Арыштаваны ў канцы 1936 года, а ў кастрычніку 1937 года прысуджаны да 10 гадоў высылкі. Цалкам рэабілітаваны ў 1954 годзе.

Пісаў і публікаваўся з 1925 года. Аўтар шэрагу кніг апавяданняў, аповесцяў і літаратурных партрэтаў.

Пайшоў з жыцця ва ўзросце 87 гадоў. Пахаваны на Паўночных могілках у Мінску.
Андрэй Дурэйка: «Філасофія калабарацыянізму — галоўная небяспека для беларускай культуры»

💬 На Кангрэсе беларускай культуры ў эміграцыі, які праходзіў 16-17 верасня ў Варшаве, адбылася дыскусія «Культурная эміграцыя — мінулае i сучаснасць».

Спікеры абмеркавалі, што агульнага і адрознага ў эміграцыі розных часоў, і як беларускія творцы могуць заявіць пра сябе за мяжой.

⚪️ «Пасля 2022-га года пайшла размова, ці можна лічыць Беларусь агрэсарам ці акупаванай краінай. Але есць яшчэ і трэці варыянт — калабарацыянізм. І вось гэтая калабарацыя з’яўляецца сёння галоўнай рызыкай».

Budzma.org распавядае самыя важныя тэзісы.
🔺 Без VPN.
У Варшаве праходзіць маштабны фестываль навукі, на якім прачытаюць лекцыі па беларускай мове і літаратуры

Фестываль навукі адбываецца ў Варшаве ў 27-ы раз.

Гэта — адна з самых заўважных адукацыйных падзей у краіне.

☝️Сёлета форум расцягнуўся на 2 тыдні і праходзіць пад слоганам «Навука — гэта падарожжа ў будучыню».

❗️У праграме прэстыжнай падзеі ёсць лекцыі і па беларускай мове ды літаратуры.

Сустрэчы на тэму правядуць выкладчыкі кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта.

📆Дата: 25 верасня

Час:

🔹13.00
- лекцыя «Калі ўлады бяруцца за мову...»

🔹15:00 - лекцыя «Сучасная беларуская літаратура і палітычныя сітуацыя Беларусі — перспектывы і выклікі»

👉Падрабязней пра фестываль навукі ў Варшаве чытайце тут. Без VPN чытаць можна тут.
📣Веткаўскі музей стараабрадніцтва і беларускіх традыцый збірае сродкі на ўнікальны экспанат XVIII стагоддзя

💬Элементы Царскай брамы — рэдкі і ўнікальны помнік Веткаўскай школы іканапісу, які вельмі не хацелася б упусціць. Хочацца, каб нашы культурныя і гістарычныя помнікі мы і нашы дзеці маглі бачыць, і бачыць дома, а не ў музеях іншых краін...

❗️Рэквізіты. Разліковы рахунак у ААТ «Беларусбанк», у беларускіх рублях:

УНП (УНН):
400560905
Рахунак (IBAN): BY65AKBB36424130002703100000
БІК (код банка): AKBBBY2X
Атрымальнік: Веткаўскі музей
Код прызначэння плацяжу: 44201
Прызначэнне пераводу: на набыццё прадмета музейнага значэння (гэта неабходна пазначыць абавязкова).

Падрабязней пра:

🔹унікальны экспанат XVIII стагоддзя

🔹дзе экспанат захоўваецца зараз

чытайце па спасылцы. Без VPN чытаць можна тут.
💥«Мяне няма». Плюс адно беларускае выдавецтва ў Варшаве

Новае беларускае выдавецтва пад сімвалічнай назвай «Мяне няма» адкрыецца ў Варшаве.

📚Выдавецтва будзе друкаваць сучасных беларускіх аўтараў, а таксама перавыдаваць актуальную літаратуру XXI стагоддзя: многія з кніг сталі бібліяграфічнай рэдкасцю.

☝️Першай кнігай сімвалічна стане перавыданне дэбютнага збору эсэ Валянціна Акудовіча «Мяне няма. Роздумы на руінах чалавека». Кніга ўбачыла свет у Мінску чвэрць стагоддзя таму і паспела за гэты час стаць літаратурнай рэдкасцю.

🔴На выданне ўжо распачалася перадзамова.

👉Падрабязней чытайце тут. Чытаць без VPN можна тут.
📆Беларусы прыдумалі класны каляндар на 2024-ы: адкрытая перадзамова

☝️Каляндар на 2024 год са словамі, якія дадалі ў слоўнік беларусы, стварыла каманда «Нішо».

Зараз каляндар яшчэ знаходзіцца ў вёрстцы, але папярэдні заказ ужо адкрыты.

Падрабязней пра:

🔹што гэта такое — «Нішо»

🔹і як зрабіць перадзамову

чытайце па спасылцы. Без VPN чытаць можна тут.
📝Святлана Курс чытае лісты з-пад шыбеніцы 1939-га ў дзень народнага адзінства. Там пра смокінг, новы ровар і бездапаможны клопат

17 верасня ў Беларусі святкуюць День единения. У гэты дзень у 1939-м савецкія войскі напалі на Польшчу ў таемнай змове з гітлераўскай Нямеччынай. Саветы занялі Заходнюю Беларусь і распачалі рэспрэсіі — чысткі, расстрэлы, раскулачванне, катаванні — супраць этнічных палякаў і беларусаў, якія былі заможнымі гаспадарамі, ці займалі нейкія пасады ў структурах польскай дзяржавы і войска.

❗️Дарэчы, Брэсцкую крэпасць гітлераўцы тады не здолелі захапіць і ганарова перадалі гэтую місію Саветам, якія штурмавалі яшчэ два тыдні. Каб праз нейкі час гераічна абараняць крэпасць ад «саюзніка».

👉Культавая пісьменніца Святлана Курс прачытала сотні лістоў з архіва Катынскага музея і распавяла пра тое, што пісалі палонныя афіцэры ў 39-м сваім сем’ям. Без VPN чытаць можна тут.

📍Чытайце яшчэ: Ці аб’ядноўвае нас 17 верасня?
«Звычка цікавіцца». Бясплатны онлайн-курс для тых, хто цікавіцца жыццём сваёй краіны і марыць змяніць свет

Ініцыятыва OEEC запускае анлайн-курс для тых, хто хоча і можа ўдзельнічаць у прыняцці важных рашэнняў, звязаных з жыццём сваёй краіны.

💥Заяўкі прымаюцца да 20-га верасня ўключна!

📆Дата: анлайн-курс пройдзе з 21 верасня па 18 кастрычніка 2023 года.

🔹Для каго курс?

🔹Якія інструменты і веды дапамогуць змяніць свет навокал?

🔹Што будзе на курсе?

🔹Як прыняць удзел?

👉Падрабязней чытайце тут. Без VPN чытаць можна тут.
«Чырвоны Каліноўскі». Пушчанская адысея касінераў. Ч. ІІІ

Чаму ў часы Другой сусветнай у СССР знялі табу на Каліноўскага?
Новы вобраз: не рэвалюцыянер, а партызан-падпольшчык, баец рэйкавай вайны?
Колькі было савецкіх падраздзяленняў, названых імем паўстанца?
Як эвалюцыянаваў адзін з камандзіраў атрада імя Каліноўскага?

👉 Адказы на гэтыя і іншыя пытанні ў нашым артыкуле. Без VPN адкрыецца тут.

Пачатак серыі:
📍 БССР і Заходняя Беларусь. Частка І
📍 На сцягу антыфашыстаў у Іспаніі. Частка ІІ
☀️ Вітаем, сябры!

Кожны дзень на сайце budzma.org мы пішам пра самае цікавае і важнае, што адбываецца ў свеце беларускай культуры.

Мы распавядаем пра значныя падзеі беларускай гісторыі, культурніцкія мерапрыемствы ў Беларусі і за мяжой, знаёмім з адметнасцямі беларускай традыцыйнай культуры і дзейнасцю сучасных беларускіх творцаў.

😊 Падпісвайцеся на нас і ў сацсетках: Facebook, VK, Youtube, Instagram, Twitter, Tiktok

Будзьма беларусамі і будзьма разам! ❤️

Падтрымаць: https://ko-fi.com/budzma
19 верасня 1991 г.бел-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня» сталі дзяржаўнымі

Вярхоўны Савет Беларусі зацвердзіў палажэнне «Аб дзяржаўным бел-чырвона-белым сцягу Рэспублікі Беларусь».

Распрацоўкай эталонаў займалася камісія з ліку навукоўцаў, мастакоў і гісторыкаў. Кіраўніком быў Алег Трусаў. Неўзабаве новая сімволіка з’явілася ва ўсіх дзяржустановах краіны.

Новыя, а дакладней добра забытыя старыя, сімвалы сталі «яблыкам нязгоды» яшчэ ў 1980-х, калі выкарыстоўваліся нефармальнымі гурткамі. Для камуністаў гэта была «фашысцкая сімволіка», для беларусацэнтрычных патрыётаў — адзіныя сапраўдныя сімвалы краіны. Большасць жа падтрымала сцяг і герб на хвалі падзеяў 1991-а года: яны сталі сімваламі пераменаў.

У 1994-м пад бел-чырвона-белым сцягам Беларусь яшчэ паспела выступіць на Алімпійскіх гульнях. Пад гэтым жа сцягам прымаў прысягу першы прэзідэнт краіны.

Аднак ужо ў 1995-м пасля рэферэндуму аб сімволіцы ўсё змянілася.

➡️Падпрабязней пра нашыя сімвалы чытайце тут.
Ларыса Александроўская – першая беларуская Кармэн і першая жанчына-рэжысёрка оперы

Спявала ў царкоўным хоры дзеля заробку.

Аднойчы сваю сольную партыю ў царкве спела занадта весела і гулліва, у выніку чаго рэгент паставіў пытанне рубам - альбо хор, альбо тэатр.

Паводле гарадской легенды, менавіта оперная прыма падказала архітэктарам месца для цяперашняга Вялікага тэатра — на Троіцкай гары, а таксама Белдзяржцырку, які ўлады планавалі размясціць на ўскрайку горада.

З-за хваляванняў падчас спектакляў нярэдка страчвала прытомнасць.

У 50-гадовым узросце — завочна скончыла ГИТИС.

90 год таму, у маі 1933-га, упершыню адчыніў дзверы для публікі Беларускі дзяржаўны тэатр оперы і балету. На прэм’еры «Кармэн» галоўную партыю выконвала Ларыса Александроўская, якую сучаснікі называлі «беларускім салаўём».

👉Пра цікавыя факты з жыцця і творчасці Ларысы Александроўскай чытайце па спасылцы. Без VPN чытаць можна тут.
🤔Ці быў выхад з СССР незаконным?

Не так даўно расійскі дэпутат ад паноўнай «Адзінай Расіі» і каардынатар так званага «Нацыянальна-вызваленчага руху» Яўген Фёдараў ажно двойчы выказаўся наконт таго, што ў перспектыве Расіі давядзецца ваяваць з усімі былымі рэспублікамі Савецкага Саюза, бо тыя выйшлі з яго ў свой час незаконна, што нібыта пагражае расійскаму суверэнітэту.

Аднаўляць гістарычную справядліваць адзінарос думае, натуральна, праз вайсковы шлях.

«С позиций теории науки все до одного республики, которые вышли из состава Советского Союза незаконно — а это все республики, — будут рано или поздно конфликтовать или воевать с Россией. Это как бы вопрос теории...».

Аб якіх менавіта тэорыях і якой канкрэтнай навуцы ідзе гаворка, дэпутат, праўда, не ўдакладніў.

Ён пачаў спасылацца на міжнароднае права і законы Савецкага Саюза, якія былі нібыта парушаныя ў 1991 годзе, калі ён распаўся.

👉Давайце паглядзім, а ці адпавядаюць ягоныя словы рэальнасці? Без VPN чытаць можна тут.