Уладзіслаў Сыракомля: вялікі юбілей 2023-га і ягонае «Mы aдвыклi aд вяcны...»

29 верасня — 200-я ўгодкі з нараджэння Людвіка Уладзіслава Францішка Кандратовіча, больш вядомага пад сваім літаратурным псеўданімам Уладзіслаў Сыракомля.

Напісана пра Сыракомлю быццам бы не так і мала, аднак зусім нельга сказаць, што яго добра ведае ў Беларусі паспаліты люд. Ну, такое... можа, нейкі эрудыт працытуе адзін-два энцыклапедычныя радкі і набор універсальных штампаў. Кшталту «выбітны дзеяч, асветнік, збіраў фальклор» і г.д. З гэтых дзяжурных рэплік зусім не бачныя ані жывы чалавек, ані творчая асоба.

❓Дык чым жа ён важны для нас сёння, у век серыялаў і кліпавага мыслення?

👉Пра паэта і грамадзяніна Уладзіслава Сыракомлю піша Алесь Белы. Без VPN чытаць можна тут.

🎸Змрочна, таямніча і якасна: свежыя трэкі беларускіх музыкаў на паразважаць і пасумаваць

❓Ці ёсць нейкая адмысловая формула поспеху, якая дазваляе артысту стаць папулярным і напрацягу доўгага часу не страчваць сваёй актуальнасці?

☝️Вядома, не.

Для кагосьці камфортным з’яўляецца стварэнне інфармацыйнага шуму кожны месяц, а хтосьці можа выпадкова з’явіцца з сінглам, пасля «маўчаць» паўгады, ці адразу выдаць ЕР.

👉Сёння пагутарым і пра тых, і пра гэтых. Без VPN адкрыецца тут.

Шматаблічны Адам Глобус. Топ-7 кніг ад творцы

🎈Сёння свой дзень народзінаў святкуе беларускі пісьменнік, паэт і мастак Уладзімір Адамчык, які больш вядомы пад псеўданімам Адам Глобус.

☝️Галоўнаму хамелеону айчыннага прыгожага пісьменства стукнула 65 гадоў!

👉Прапануем з гэтай нагоды топ-7 кніг ад гэтага цудоўнага аўтара, які ў адной асобе адлюстроўвае цэлы пласт сучаснай беларускай культуры. Без VPN адкрыецца тут.

👑Браты супраць брата. Як Кейстут і Альгерд скінулі Яўнута са стальца вялікага князя?

Доктар гістарычных навук, прафесар Алесь Краўцэвіч працягвае на ўласным YouTube-канале распавядаць пра малавядомыя факты з беларускай гісторыі.

💡Гэтым разам гаворка ідзе пра прычыны і ход дзяржаўнага перавароту Альгерда і Кейстута і лёс князя Яўнута пасля гэтай падзеі.

🔻Чаму Альгерд і Кейстут вырашылі скінуць роднага брата Яўнута са стальца вялікага князя?

🔻Як выспявала задума замаху?

🔻Якія праблемы існавалі на той момант у дзяржаве?

🔻Што за акалічнасці прыспешылі пераварот?

🔻Як гэтая падзея апісваецца ў беларуска-літоўскіх летапісах?

🔻Што стала з Яўнутам пасля перавароту?

➡️Адказы ў гэтым відэа.

☀️ Вітаем, сябры!

Кожны дзень на сайце budzma.org мы пішам пра самае цікавае і важнае, што адбываецца ў свеце беларускай культуры.

Мы распавядаем пра значныя падзеі беларускай гісторыі, культурніцкія мерапрыемствы ў Беларусі і за мяжой, знаёмім з адметнасцямі беларускай традыцыйнай культуры і дзейнасцю сучасных беларускіх творцаў.

😊 Падпісвайцеся на нас і ў сацсетках: Facebook, VK, Youtube, Instagram, Twitter, Tiktok

Будзьма беларусамі і будзьма разам! ❤️

Падтрымаць: https://ko-fi.com/budzma

30 верасня 1989 г. адбыўся першы «Чарнобыльскі шлях» у Мінску

Арганізатарамі выступілі актывісты БНФ. Людзі сабраліся ля Мінскага гадзіннікавага заводу і прайшлі праз увесь цэнтр да пл. Леніна (сёння — Незалежнасці). Ведаючы пра акцыю, улады прызначылі на гэты дзень суботнік, але ў шэсці ўсё адно прынялі ўдзел 30 000 чалавек. Для позняга СССР, асабліва для Савецкай Беларусі, падзея стала знакавай. Праблема Чарнобылю была яшчэ надзвычай жывой і балючай — тысячы сем’яў перасяленцаў і ліквідатары дамагаліся праўды аб трагедыі. Сэнс акцыі быў адначасна сацыяльным і палітычным.

Тады, напрыканцы 1980-х акурат фармаваўся канон вулічных акцый, якія пазней сталі традыцыйнымі: 25 сакавіка, Чарнобыльскі шлях, Дзяды. У пэўным сэнсе гэта было фармаваннем мадэрнага нацыянальнага міфу — дзён смутку і радасці. У пазнейшыя гады акцыі займелі больш палітычны змест, але самі даты ад гэтага не сталі менш значнымі.

Ад паштальёна да Народнага паэта Беларусі. Сёння Нілу Гілевічу магло б споўніцца 92 гады

✅Пры нараджэнні бацькі далі сыну зусім іншае імя.

✅Яго першы верш надрукавалі, калі яму было 15 год.

✅Ён пераклаў звыш 400 твораў на беларускую мову, але ніводную яго п’есу не паставілі на сцэне.

✅Не любіў трасянку і скептычна ставіўся да беларускай лацінкі.

👉Апошняму Народнаму паэту Беларусі, навукоўцу і перакладчыку сёння магло б споўніцца 92 гады. Budzma.org узгадвае цікавыя факты з жыцця паэта. Без VPN чытаць можна тут.

💥«Radyjo Niamiha». Гурт Syndrom Samazvanca анансаваў выхад альбома кавераў на песні беларускай рок-сцэны 1990-х

🎶Новы альбом «Radyjo Niamiha» ад беларускага гурта Syndrom Samazvanca з’явіцца ў сеціве 6 кастрычніка.

💬Наогул пераасэнсаваць трэкі 90-х нас прымусіў гурт Relikt — Belarus, які ў 22 годзе выпусціў альбом «Былі. Ёсць. Будзем». Уладзь хадзіў і енчыў, маўляў, чаму яны пераспявалі тую песню, а не тую, а чаму так, а яшчэ ж вось такое ёсць і г.д. Цярпець ныццё было немагчыма, і ў выніку Самазванцы пастанавілі зрабіць уласныя каверы на легендарныя гурты...

👉Падрабязней пра альбом і гісторыю яго стварэння чытайце тут. Без VPN адкрыецца тут.

1 кастрычніка 1612 г. нарадзіўся Ян Антоні Храпавіцкі

Харунжы, падкаморы Смаленскі, ваявода Віцебскі, маршалак соймаў... — дзяржаўныя рэгаліі часоў ВКЛ гучаць як музыка! Храпавіцкі нарадзіўся пад Віцебскам, вучыўся ў Кракаве, Падуі і Лондане. Ягоны род трымаўся кальвінізму, але каб займаць дзяржаўныя пасады Яну Антонію давялося перайсці ў каталіцтва.

Ягонае жыццё — цудоўны прыклад кар’ернай лесвіцы, якую мог пераадолець таленавіты і адукаваны шляхціч XVII стагоддзя. Храпавіцкі браў удзел у 24 соймах, працаваў у розных соймавых камісіях, кіраваў соймамі. Ягоная вяршыня — праца сакратаром караля Яна Казіміра. Храпавіцкі быў «усходнікам» па паходжанні, таму ўсё жыццё займаўся усходняй палітыкай. Ад чыста адміністратыўных справаў (размежаванне старостваў ля маскоўскай мяжы), да перамоваў з Масковіяй, падпісання Андрусаўскага замірэння (1667) пасля «Невядомай вайны». Пасля сябе Храпавіцкі пакінуў дзённікі, дзе апісаў час, людзей і норавы Рэчы Паспалітай.

🎬Фільмы «Баба, Ваня і каза» і «Пасха Хрыстова» Дар’і Юркевіч сталі даступныя на платформе VODBLISK

Медыятэку анлайн-кінатэатра VODBLISK папоўнілі два фільмы беларускай рэжысёркі Дар’і Юркевіч.

«Баба, Ваня і каза» і «Пасха Хрыстова» — розныя фільмы па форме і змесце, але маюць адзін аб’ект даследавання: беларуская рэчаіснасць узору 2014-2015 гадоў, аднак зразумелая і актуальная і сёння.

❓Чаму варта паглядзець гэтыя фільмы?

👉Чытайце па спасылцы. Без VPN чытаць можна тут.

Шчасце і бяда археолага. Пра самаабмежаванне ў імя навукі

✅Ці часта здараюцца неспадзяваныя знаходкі?

✅Як часта археолагі сутыкаюцца з праблемай чорных капальнікаў?

✅Чаму археолагі прыходзяць на некаторыя аб’екты ўжо па слядах чорных капальнікаў?

💬Трэба нешта пакінуць нашчадкам — даследчыкам новай генерацыі, якія, хочацца верыць, будуць валодаць лепшай метадалогіяй і мець іншае тэхнічнае ўзбраенне...

❓Колькі таямніц яшчэ хавае наша зямля і што дапаможа іх раскрыць?

👉Распавядае супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі Алег Дзярновіч.

Тут без VPN.

📍Чытайце яшчэ: На раскопках пад Мінскам знайшлі манету, якой 1250 гадоў

🔍Гульня: Знайдзі аднолькавыя вокладкі

Ці любіце вы гульню Мемары? А чытаць беларускія кнігі?

🤗Калі так, то гэтая гульня вам дакладна спадабаецца.

👉Прапануем патрэніраваць памяць, прыгадваючы, як выглядаюць вокладкі беларускіх кнігі.

Без VPN тут.