10 ліпеня 1917 г. адбылася прэм’ера п’есы «Раскіданае гняздо»

У гэты дзень 106 гадоў таму Першае беларускае таварыства драмы і камедыі дало прэм’ерную пастаноўку п’есы Янкі Купалы «Раскіданае гняздо».

Таварыства паўстала з ініцыятывы такіх вядомых беларускіх дзеячаў, як Фларыян Ждановіч, Ігнат Буйніцкі і Усевалад Фальскі ў Мінску і дзейнічала з красавіка 1917 года да сярэдзіны 1920-га.
Сам твор Янка Купала скончыў пісаць яшэ ўвосень 1913 года. Але разумеючы, што пры царскім рэжыме п’еса наўрад ці можа пабачыць свет праз сэнсы, якія былі закладзеныя ў ёй, нават і не спрабаваў яе апублікаваць.

Паставіў «Раскіданае гняздо» на сцэне Фларыян Ждановіч, які потым амаль без зменаў перанясе яе з Першага беларускага таварыства драмы і камедыі ў Беларускі дзяржаўны тэатр (сённяшні Купалаўскі), дзе прэм’ера «Раскіданага гнязда» адбудзецца 14 красавіка 1921 года.

«Родная мова»: Аляксандр Ждановіч (Маляваныч) чытае верш Пімена Панчанкі

Да 90-годдзя Саюза беларускіх пісьменнікаў творцы з усяго свету зладзілі адмысловы флэшмоб і стварылі паэтычную відэа-хрэстаматыю #незагаснуцьзоркіўнебе.

🚩Сёння ў знак салідарнасці з беларускімі пісьменнікамі актор, тэлевядоўца, блогер Аляксандр Ждановіч (Маляваныч) чытае верш Пімена Панчанкі «Родная мова».

➡️ Глядзіце па спасылцы.

⚡️Падтрымайце беларускае слова праглядамі і лайкамі.

➡️ Падрабязней пра гісторыю СБП і ўдзельнікаў флэш-моба чытайце па спасылцы.

Веліч і немач Грэка-каталіцкай царквы ў Беларусі

Апошнія прэтэнзіі БПЦ МП зноў звярнулі ўвагу на праблему ўніятаў у Беларусі. Магчыма, на тле зацягвання краіны пад Расію рыхтуецца «канчатковае рашэнне ўніяцкага пытання»...

🤷‍♀️«Козыры», якімі гэтым разам крылі праваслаўныя ў размове з апостальскім нунцыем, не такія ўжо і козыры...

Забаўна. Калі праваслаўныя з некім і варагавалі, то акурат з той Уніяцкай царквой 1596 года выпуску. За абрад і, канечне ж, царкоўную маёмасць. Менавіта тады канфесійнае супрацьстаянне было «на павышаных танах», з-за чаго і быў закатаваны Язафат Кунцэвіч.

У выніку той гісторыі праваслаўная царква ў прынцыпе знікла з ВКЛ, бо парафіі з вернікамі і святыні перайшлі ўніятам.

🤔Але якія прэтэнзіі да новапаўсталай царквы 1990-х, як сцвярджаюць у БПЦ?

☝️Ніводнага праваслаўнага храма яны ў праваслаўных не забралі. Уся маёмасць уніятаў пасля 1839-га перайшла праваслаўным.

У чым праблема?

👉Працяг чытайце па спасылцы.

Глядзіце яшчэ: Унія: раскол ці еднасць?

Змагаўся за свабоду Украіны дзеля будучыні Беларусі. Сёння споўнілася б 50 гадоў беларускаму патрыёту Міраславу Лазоўскаму

Сёньня споўнілася б 50 гадоў Міраславу Лазоўскаму (пазыўны «Мыш»), які загінуў 16 траўня 2023 года ў баі пад Бахмутам. Міраслаў кіраваў эвакуацыяй параненых байцоў, прыкрываў іх, выносіў зброю. Вядома, што ён ішоў апошнім у групе і зусім троху не дайшоў да камандна-назіральнага пункту.

Міраслаў змагаўся за свабоду Украіны дзеля будучыні Беларусі, бясьпекі й міру ва ўсім нашым рэгіёне.

Для Міраслава Беларусь заўсёды была на першым месцы.

👉Кім быў Міраслаў Лазоўскі і чаму немагчыма вымерыць ягоны ўнёсак у беларускі нацыянальны рух чытайце тут.

📍Чытайце яшчэ: Міраслаў Лазоўскі: Беларуская нацыя можа сфармавацца адно на падставе шырокай культурніцкай працы

Трапіў у высылку за ўдзел у тайных суполках, а памёр з газетай «Русский мир» у руках. Бурлівы лёс прафесара Юзэфа Кавалеўскага

🔻Адзін з заснавальнікаў манголазнаўства ў Расійскай імперыі.

🔻Быў удзельнікам тайных суполак, з-за якіх яго выслалі з Вільні ў далёкую Казань.

🔻Сярод паплечнікаў меў рэпутацыю «кніжнага чарвяка».

🔻Пасля высылкі ў Казань пачаў вывучаць татарскую, арабскую і персідскую мовы.

🔻Падчас паўстання 1863–1864 гадоў значную частку архіва (11 з 14 экспедыцыйных дзённікаў) Юзэфа Кавалеўскага знішчылі расійскія салдаты.

🔻Памёр на працоўным месцы з газетай «Русский мир» у руках.

👉Падрабязней пра бурлівы лёс сябра Адама Міцкевіча і Яна Чачота, навукоўцы сусветнага ўзроўню, прафесара Юзэфа Кавалеўскага чытайце тут.

🔥 З’явіўся новы выпуск падкаста «Малус»

Ніхто не можа прадбачыць, што звыклая дробязь паўсядзённага жыцця ў пэўны момант здольная накіраваць яго ў іншы бок. Але ці можна назваць нечым звыклым ліст прыяцеля, які адышоў у іншы свет, ды перад гэтым хацеў сказаць штосьці важнае на паперы? Але што?..

🎤 Агучыла: Крысціна Дробыш

🎧 Праслухаць новы выпуск падкаста «Малус» — «Нешта, нехта, недзе, неяк, некалі, раптам» можна на Google Podcasts, Apple Podcasts, Spotify, Аnchor, Сastbox, Яндэкс, YouTube, Amazon Music, Overcast, Pocket Casts, RadioPublic, Castro і Breaker.

🔱На раскопках пад Мінскам знайшлі яшчэ адзін Трызуб князя Ізяслава

Яшчэ адзін фрагмент посуду з радавым знакам князя Ізяслава, сына Рагнеды і Уладзіміра, знайшлі на археалагічным комплексе на рацэ Менка.

👉Падрабязнасці па спасылцы.

☀️ Вітаем, сябры!

Кожны дзень на сайце budzma.org мы пішам пра самае цікавае і важнае, што адбываецца ў свеце беларускай культуры.

Мы распавядаем пра значныя падзеі беларускай гісторыі, культурніцкія мерапрыемствы ў Беларусі і за мяжой, знаёмім з адметнасцямі беларускай традыцыйнай культуры і дзейнасцю сучасных беларускіх творцаў.

😊 Падпісвайцеся на нас і ў сацсетках: Facebook, VK, Youtube, Instagram, Twitter, Tiktok

Будзьма беларусамі і будзьма разам! ❤️

Падтрымаць: https://ko-fi.com/budzma

11 ліпеня 1705 г. адбылася бойня у Сафійскім саборы ў Полацку

Падчас Паўночнай вайны расійскія войскі занялі Полацк. Заўважым, што гэта былі саюзнікі караля РП у змаганні са шведамі. У горад над Дзвіною прыбыў Пётр Першы. Расійцы паводзілі сябе як гаспадары, таму вырашылі перадаць уніяцкі храм мясцовым праваслаўным. Апошнія адмовіліся, баючыся канфлікту пасля адыходу расійскіх войскаў.

11 ліпеня ў святыню завітаў сам Пётр. Версіі далейшых падзеяў разыходзяцца. Ці то манахі-базыляне не далі цару ключоў ад царскіх варотаў. Ці то спрэчка ўзнікла праз абраз Язафата Кунцэвіча. Ці то манахаў хацелі арыштаваць, а тыя аказалі супраціў. Дакументы з архіву Кабінета Пятра дадаюць, што базыляне «справакавалі» гнеў манарха...

Крыніцы аднадушныя ў іншым: цар асабіста забіў чатырох манахаў. Іхныя целы былі патопленыя ў Дзвіне. Не пашчасціла і сабору. У прытворы храма расійцы размясцілі парахавы склад, які выбухнуў 1 траўня 1710 года: Сафія была зруйнаваная. Уніяты аднавілі храм толькі ў 1750-я ў стылі віленскага барока.

Праграму культурнага імпартазамяшчэння запусцяць у Беларусі з 2024 года

💬Цяпер распрацоўваецца і будзе рэалізоўвацца ў 2024-2026 гадах. Гэта праграма культурнага імпартазамяшчэння. Калісьці вельмі смешна гучала «75% беларускай музыкі», але мы да гэтага ідзем і стараемся. Такія ж, скажам, праекты і крокі па пратэкцыянісцкіх адносінах да беларускай музыкі, песні, літаратуры, кіно, тэатра будуць рабіцца ва ўсіх сферах, — сказала начальнік галоўнага ўпраўлення дзяржаўных спецыяльных культурных мерапрыемстваў і прафесійнага мастацтва Мінкульта Ірына Дрыга.

👉Падрабязней чытайце тут.

🎵Народнае прызнанне і забыццё: «Купалінка» і лёс яе аўтараў

«Купалінка, Купалінка, цёмная ночка...».

☝️Гэтая песня вядомая практычна кожнаму беларусу, і пры гэтым шматлікія лічаць яе народнай, хоць гэта і так, і не так адначасова.

🔻Як «Купалінка» з народнага спеву стала аўтарскай, а потым зноў пайшла ў народ?

🔻Як да песні прыйшла папулярнасць?

🔻Што сталася з аўтарамі знакамітай беларускай песні?

🔻І ўрэшце хто такая «Купалінка»?

👉Адказы на гэтыя і іншыя пытанні тут.

#штотамдзеецца: Як беларусы ў твітары перасварыліся з-за Вольскага і пачалі музычны флэшмоб

🤗Сочыце за анлайн-тусоўкамі беларусаў? Калі не, то мо і дарма — там бывае весела.

☝️Не паспелі заціхнуць кволыя ўздыхі пра Міндоўга і літоўцаў, якія «крадуць нашу гісторыю», як твітарская бурбалка ажывілася новай тэмай.

✅Ці трэба ведаць, хто такі Вольскі?

✅Чым мераць значнасць і ролі?

✅А каго нельга не ведаць?

✅А раз на тое пайшло, а што слухаюць беларусы?

😊Выглядае як тыповая твітарская забава, але сапраўды ёсць некалькі цікавых момантаў на абдумаць.

👉Дзелімся (і заадно беражом вашую псіхіку — выбралі самае цікавае).

«Неўзабаве я ў Варшаве» — эмігранцкі рэліз ад Эжэна Кюры з гурта «Wagon Buffet»

Эжэн Кюры, ён жа «YAUGEN», ён жа Яўген Курыльчык — баяніст, клавішнік, вакаліст вядомы сваім сольным акустык-фолк праектам, удзелам у фолк-гурце «Harmonic Style Project» i поп-кабарэ «Wagon Buffet» выдаў свой эмігранцкі трэк «Неўзабаве я ў Варшаве», які ад сёння можна пачуць на стрымінгах.

З гэтай нагоды пра:

🔻музыку,

🔻натхненне

🔻і планы на будучыню

паразмаўлялі з Яўгенам.

🎧Паслухаць трэк «Неўзабаве я ў Варшаве» можна тут.

📍Чытайце яшчэ: Усё можна перажыць, калі падабраць правільную песню: топ беларускіх трэкаў ад Яўгена Курыльчыка

За кратамі памёр палітзняволены мастак Алесь Пушкін

Пра гэта паведамляе яго жонка Яніна Дэмух.

«Сёння ноччу у рэанімацыі пры невысветленых абставінах памёр Алесь Пушкін», — напісала яна на сваёй старонцы ў фэйсбуку.

У снежні 2022 года мастака, асуджанага на 5 гадоў зняволення, этапавалі ў турму № 1 у Гродна. Перад тым яго 5 месяцаў трымалі ў памяшканні крытага тыпу ў калоніі «Воўчыя норы».

🕯Ушанаване памяці Алеся Пушкіна ў Вільні

Сёння (11.07.2023) а 19 ля амбасады (Vilnius, Mindaugo g. 13).
Прыносьце свечкі і кветкі.

🕯 Паніхіда за спачын Алеся Пушкіна ў Вільні

У сераду, 12 ліпеня, беларуская царква ў Вільні служыць паніхіду за спачын Алеся Пушкіна.

Прыходзьце на малітву памяці.

📆 Дата: 12 ліпеня
⏰ Час: 18.00 (час мясцовы)
📍Месца: беларуская царква ў Вільні, Bokšto g. 4, Вільня

https://budzma.org/news/pry-nyavysvetlenykh-abstavinakh-pamyer.html

«Ён трапіў у шпіталь 10 ліпеня». Што вядома пра апошнія месяцы і тыдні жыцьця Алеся Пушкіна

11 ліпеня стала вядома пра сьмерць палітзьняволенага мастака ў лякарні Горадні. Паводле неафіцыйнай інфармацыі, Алесь Пушкін знаходзіўся ў горадзенскай бальніцы хуткай мэдычнай дапамогі пад аховай міліцэйскага канвою.

💬Алеся моцна прэсавалі ў «Воўчых норах» супрацоўнікі калёніі. Таму што ён не ад сьвету гэтага, ён творчы чалавек...

💬... канвою беларуская мова не падабалася, а Алесь не хацеў пераходзіць на расейскую зь імі...

💬У калёніі выжываюць людзі такія, больш хітрыя...

👉Пра апошнія месяцы і тыдні жыцьця Алеся Пушкіна чытайце па спасылцы.