‍ #علامه_مجلسی
#نقد_تصوف #نقد_ابن_عربی (۱۱۳)
#نقد_فلسفه (۱۰۴) #علمای_صالح (۸۸)

✅ علامه مجلسی و حفظ تشیع از اسلام ابن عربی و صدرایی

┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄

🔸 در پایگاه اطلاع رسانی مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی مطلبی تحت عنوان «نقش محدّثان در نجات مردم در عصر غیبت کبری» منتشر شده است.
ایشان با تاکید بر جایگاه والای علامه محمد باقر مجلسی در احیاء علوم و معارف اهل‌بیت علیهم السلام، حفظ شیعه از تصوف و اسلام صدرایی و ابن عربی را مرهون زحمات آن عالم بزرگوار می‌داند.

🔻تفصیل بیانات ایشان به شرح ذیل است:

«پس از عصر ائمّه (علیهم السلام) همواره حاملان حدیث بودند که می‌توانستند سره را از ناسره، و بدعت را از سنّت تشخیص دهند، و مردم را از گمراهی‌هایی که در نتیجه غور در
فلسفه، و گرایش به عرفان مصطلح، و مکاتب‌الحادی مطرح می‌گردید نجات دهند، و بالأخره تا این اواخر، یعنی عصر #صفویه (که در آن رسمیت تشیّع تجدید گردید) اعلان می‌شد به‌واسطه عوامل خاصّی که بعد از سلطنت شاه‌طهماسب اوّل پیش آمد، رفته رفته گرایش به فلسفه، و افکار صوفیانه و مشارب غیر شرعی قوّت گرفت، تا حدی که در اصفهان، خانقاه ها برپا شده، و مثل عالم جلیل آقاحسین خوانساری را به جای القاب اسلامی، به عقل حادی‌عشر می‌خواندند، و نهایت ظهور علوم اهل‌بیت (علیهم‌السلام) آن بود که محقق داماد در قالب اصطلاحات فلسفی مطرح می‌کرد، و خلاصه، زبان اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، و احادیث آنها، در غربت افتاده بود،

🔹 که به إذن الله تعالی شخصیتی مثل علامه مجلسی (رحمه‌الله) ظاهر شد، و حدیث را دوباره چنان احیاء و مطرح کرد که احادیث اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را نه فقط در مدارس و در معرض توجّه و دقّت علما قرار داد، بلکه شاید خانه‌ای در بلاد ایران نماند که از خواندن کتاب بهره نداشته باشد، مگر آنکه احادیث اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به صورتی و زیر عنوانی، در آن وارد شد.

🔹خانقاه‌های اصفهان، همه تعطیل شد و افکار متصوفه از میان رفت و زبان حدیث و استدلال به ظواهر قرآن و احادیث و زبان ائمّه معصومین (علیهم‌السلام)، زبان علماء و حوزه‌ها شد.

🔹بدون شکّ، باید گفت: ظهور علامه مجلسی در آن عصر، موجب بازگشت تشیع به عصر ائمّه (علیهم‌السلام) و اصحاب آنها، امثال #زرارة_بن_اعین ها، و #محمد_بن_مسلم ها، و صاحبان اصول گردید.

🔹نمی‌خواهم بگویم عصر قبل از آن، همانند عصر ائمّه (علیهم‌السلام) نبود، ولی این را هم نمی‌توانم بگویم که همانند عصر آنان بود، زیرا اصطلاحات و الفاظ اسلامی کم و بیش عوض شده بود و بحث درس و تألیف و تصنیف چنان که باید، بر محور قرآن و سنت و احادیث اهل‌بیت (علیهم‌السلام) دور نمی‌زد.

🔹هر طور بود و هر گونه بود، به ظاهر اگر مجلسی (رحمه‌الله) ظهور نکرده بود، و وضع حوزه‌ها به آن‌گونه که داشت، جلو می‌رفت، شریعت ارسطویی و اسلام ابن‌سینایی و صدرایی و ابن‌عربی پابرجا می‌شد، و خدا می‌داند که باب تأویل و توجیه آیات و احادیث، و حمل آنها با تکلّف بر بیانی خاصّ تا کجا گسترده می‌گشت!

🔹این علامه مجلسی بود که حوزه ها را به معارف اصیل دین، و تشیّع بازگرداند، و قرآن و سنّت را مافوق همه مکتب‌ها قرار داد. شکر الله سعیه وجزاه الله عن هذا الدّین والکتاب والسنّه خیر جزاء المحسنین.»


✍ پی‌نوشت:
✅ علامه مجلسی رضوان الله علیه:
«چون ديدم كه مردم به صوفيانِ بدعتگذار و فیلسوفان زنديق مى‌پردازند، اين بود كه در برابر آن‌ها آثار امامان را در ميان آن‌ها پراكندم، با اين كه می‌شنيدم دشمنان و مخالفان، ما را حشوىِ خارجى مى‌خوانند!»

«ابوالحسن قزوینی، مؤلف کتاب «فوائد‌ الصفویه» می‌نویسد: هر آنچه را ملا محمد باقر مجلسى كه استادِ شاه سلطان حسین‌ صفوی‌ بود عرض می‌نمود، توسط شاه‌ به اجابت مقرون بود. در اكثرش امور مِلكى و مالى به صلاح و صواب ديد فُضَلا و علما می‌فرمود و طريقۀ صوفيه كه شعار و اطوار سلسلۀ عليّۀ صفويه بود را بر انداخت. از آن جمله «توحيدخانه» كه در دولتِ آن‌ جناب متصل به عالى‌قاپو بود و هر شبِ جمعه‌ مشايخ صوفيه جمع شده و با خلفا و امراء وجد كرده و "ياهو" مى‌زدند، متوقف فرمود.»
📚 صفویه در عرصه دین، فرهنگ، سیاست، ج۲ صص۵۸۷ - ۵۹۱ (ر.ک: تصویر الحاقی)

🔸 رحمت و رضوان و برکات الهی بر روح پُرفتوح علامه مجلسی دوم

➖➖➖➖
@borrhan

‍ #نقد_ابن_عربی (۱۱۴)
#سیدمحمدحسین_طهرانی (۲۷)
#متوکل (۱۳) #وحدت_وجود (۱۲۰)

✅ علامه طباطبایی و ابن عربی و متوکل

┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄

📝محیی الدین ابن عربی از بزرگترین صوفی های غیرفرقه ای نامدار در قرن هفتم بود که با وارد کردن نظریه وحدت وجود نوافلاطونیان به عرفان نظری، تحولی عظیم در این علم ایجاد کرد.

اما نشانه های سنّی و متعصب بودن ابن عربی و خصومت او با شیعیان در کتب او به اندازه ای است که حتی سرسخت ترین مدافعان و پیروان فکری و اعتقادی او نیز ناچار شدند به ادعای "استضعاف" روی آورند! !

علامه طباطبایی از جمله اشخاصی بودند که با وجود داشتن مشی فلسفی و عرفانی، مانند دیگر علمای شیعه، ابن عربی را انسانی سنی مذهب و متعصب و خارج از دایره عرفان می‌دانستند. به داستان زیر که یکی از شاگردان خاص دروس عرفانی و فلسفی ایشان نقل کرده است توجه کنید:

🔴آقای طهرانی در کتاب روح مجرد می‌گوید:

«روزی بحث ما با حضرت استادنا الاکرم حضرت علامه فقید طباطبایی بر سر همین موضوع به درازا انجامید چون ایشان می‌فرمودند:
"چه طور می شود محیی الدین(ابن عربی) را اهل طریق داسنت با وجودی که متوکل را از اولیای خدا می داند؟!"
عرض کردم: اگر ثابت شود این کلام از اوست و تحریفی در نقل او به عمل نیامده است... با فرض آنکه می دانیم او مرد منصفی! بوده است و پس از ثبوت حق انکار نمی کرده است، در این صورت باید در نظیر این نوع از مطالب، او را در زمریه "مستضعفین" به شمار آوریم؟
علامه طباطبایی لبخند منکرانه زدند و فرمودند:
"آخر محیی الدین از مستضعفین است!!!"

📔روح مجرد/ص436

➖➖➖➖➖
@borrhan