‍ #نقد_تصوف #علم_دین
#امی #اجتهاد_و_تقلید

⁉️❔سوال کاربران:

آیا انسانی که تحصیلات حوزوی و دینی ندارد می‌تواند سیر و سلوک عرفانی داشته باشد و کلاس های اخلاق و عرفان دائر کند و به اصطلاح، شاگرد تربیت نماید؟ اگر عالِم بودن اهمیت دارد، پس چرا پیامبر اکرم با اینکه سواد خواندن و نوشتن نداشتند مردم را هدایت می‌کردند؟

❥༻⃘⃕࿇﷽༻⃘⃕❀༅⊹━┅┄

✅ پاسخ :

بنابر روایات متواتر از جمله #حدیث_ثقلین ، تمام مسلمان ها، در صورتی که به قرآن و اهل بیت (در کنار یکدیگر) رجوع کنند به سعادت دنیا و آخرت می‌رسند به عبارت دیگر راه رسیدن به کمال منحصر در پیروی محض و تام از اهل بیت علیهم السلام است.

حال کسانی که فرمایشات و دستورات اهل بیت را فرا گرفته‌اند و از سرچشمه های علم و معدن حکمت الهی خود را سیراب کرده اند و به اصطلاح «عالم به احادیث» گشته‌اند، می‌توانند به ارشاد و راهنمایی اشخاصی که «نسبت به احادیث علم ندارند» ، اقدام کرده و آنها را در احکام ، عقائد و سلوک عرفانی هدایت نمایند. از این افراد، در روایات با عنوان «راویان احادیث» و امروزه در جامعه با عنوان «مجتهدین» و «مراجع» نام برده می‌شود.

🔸با مراجعه به روایات، مدح و تمجید فراوانی از اهلبیت علیهم السلام نسبت به «عالم» ها می‌یابیم و در عین حال به برتری اشخاص عالم ، نسبت به اشخاص زاهد و عابد که به فراگیری علم نپرداخته و زندگی خود را صرف عبادت خدا کرده است پی می‌بریم.
←به این علت که معمولاً شخص عابد و زاهد، نمی‌تواند دیگران را هدایت کند و حداکثر می‌تواند گلیم خود را از آب بکشد، لکن شخص عالم به احادیث، علاوه بر خود ، می‌تواند به هدایت دیگران نیز بپردازد لذا در روایات می‌فرمایند: شخص عالم هزار برابر بهتر از شخص عابد است.(بصائر،ج1،ص7)

✅🔚 به این روایت زیبا با سند صحیح که در کافی شریف نقل شده توجه کنید و ببینید امروزه چند مصداق می توان برای آن یافت! :

امام صادق علیه السلام:
🔸إِنَّ آيَةَ الْكَذَّابِ بِأَنْ يُخْبِرَكَ خَبَرَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ فَإِذَا سَأَلْتَهُ عَنْ حَرَامِ اللَّهِ وَ حَلَالِهِ لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُ شَيْ‏ء
«نشانه و علامت فرد دروغ گو این است که به تو از آسمان و زمین و شرق و غرب خبر می‌دهد (یعنی ادعای سلوک دارد) لکن اگر از او راجع به حرام و حلال خداوند (احکام شرعی) سوال نمایی، هیچ چیزی نمی‌داند»(کافی‌ ج۲، ص۳۴۰ - تصویر الحاقی)

روایات در این زمینه فراوان است ، به عنوان مثال در کتاب شریف بصائر الدرجات، مرحوم صفار (قدس سره) بابی را تحت عنوان فضل العالم علی العابد باز کرده است و در آن روایاتی را پیرامون همین موضوع گردآوری نموده است از جمله این روایت شریف :

🔸فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ كَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلَى سَائِرِ النُّجُومِ
«فضل و برتری شخص عالم (به احادیث) بر شخص عابد، مانند برتری ماه نسبت به دیگر ستارگان است.»

+روایات دیگر برتری عالم بر عابد در:
اینجا - اینجا - اینجا - اینجا - اینجا


✅🔚 در نتیجه باید خیلی نسبت به افرادی که تحصیلات حوزوی و دینی ندارند با احتیاط برخورد کرد چراکه روایات اهل بیت علیهم السلام ما را از این افراد (جاهل) بر حذر داشته اند و نباید فریب کشف و شهودهای آنها را خورد زیرا کشف و شهود حجت نیست و هیچ چیزی را ثابت نمی‌کند.

▼↓▼↓▼↓▼↓▼

🔻اما در رابطه با سواد حضرت رسول الله صلی‌الله علیه و آله باید گفت :

✔️1_با توجه به روایات متواتر، پیامبر اکرم ص از زمان تولد تا شهادت، علم ما کان و ما یکون(گذشته و آینده) را داشتند و اگر حجت خدا، نسبت به کوچکترین مساله ای جاهل باشد، حجت بودن او لغو می گردد زیرا در همان مساله باید از دیگران تقلید و تبعیت کند و این قول واضح البطلان است .

✔️2_ اینکه خداوند می‌فرماید : وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمينِكَ : سواد پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله نفی نشده است بلکه خداوند می‌فرماید : تو (پیامبر) قبل از بعثت کتاب نمی خواندی و نمی‌نوشتی. خداوند اشاره به علم لدنی و غیب حضرت رسول ص دارد نه نفی سواد... .

✔️3_ روایاتی در ذیل ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ ، بیان شده است که حضرات می‌فرمایند: پیامبر اکرم به هفتاد و سه زبان مسلط بودند.
 
✔️4_اما معنای این آیه شریفه : الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّي‏ . با توجه به روایات شریفه، امی بودن پیامبر اکرم ص اشاره به ام القری یعنی شهر مکه دارد. مانند اینکه به شخص ساکن قم می‌گویند قمی

امام‌باقرعلیه‌السلام : وَ إِنَّمَا سُمِّيَ الْأُمِّيَّ لِأَنَّهُ كَانَ مِنْ أَهْلِ مَكَّةَ وَ مَكَّةُ مِنْ أُمَّهَاتِ الْقُرَى وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‏ وَ مَنْ حَوْلَها. ( بصائر266/1 )

➖➖➖
@borrhan