[ کانال برهان ]

‍ ‍ #ادعیه

❗️دربارۀ لیلة الرغائب

┄┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄

🔻پیرو سوال مکرر کاربران محترم:

در ابتدا بیان می‌شود : با توجه به وجود مبنای تسامح در ادله سنن - که قاعده‌ای فقهی و اصولی به معنای آسان‌گیری نسبت به مستندات احکام مستحب است - هر کس می‌تواند به حکم عالم مورد قبول خود رجوع و انجام اعمال لیلة الرغائب را بپرسد و بر اساس آن عمل کند.

💢مختصر بیان میشود: اولین‌بار در کتب شیعه، دستورالعمل این شب، در کتاب "اقبال الاعمال" نقل شده که روایتش عامّی (از سُنّیان) است و برخی روات آن مجهول یا جعل‌کننده بوده‌اند و راوی "أنس بن مالک" است که طبق روایات، بر رسول اکرم صلی الله علیه و آله دروغ می‌بست، و مورد نفرین امیرالمؤمنین علیه السّلام واقع شد. سند این مطلبِ عامّی نزد سُنّیان هم بشدّت ضعیف، و حتّی متن آن نیز خالی از إشکال و اضطراب نیست، و جالب اینکه برخی بزرگان عامّه نیز به جعلی و بدعت بودن این روایت تصریح کرده‌اند. هرچند اگر این روایت بهترین سند را هم داشت، چون از طریق شیعی نیست و در روایات شیعه مؤيدی ندارد، برای ما فاقد ارزش و اعتبارست. در کتب شیعی، هرکس اعمال لیلة الرغائب را نقل کرده از همان منبع مذکور نقل کرده که وضعیت اعتبار روایتش بیان شد.

💢تفصیلا آنکه : مرحوم حاج شیخ عباس قمی (ره) در مفاتیح‌الجنان روایتی را به نقل از سیدبن‌طاووس (ره) و علامه مجلسی (ره) ، در اعمال ماه #رجب آورده است که بر پایۀ آن، نخستین شب‌ جمعۀ ماه رجب، به لیلة‌الرغائب (شب عطاهای بزرگ معنوی) نام گرفته است و نمازی هم به شکلی ویژه با ثوابی بسیار برای آن گفته‌اند.

🔻سیدبن‌طاووس (ره) روایت آن را بی‌سند، در اقبال‌ الأعمال (ج2 ص632) نقل کرده است. پس از او، علامۀ حلی، آن را با سندی که به انس‌بن‌مالک و رسول‌خدا(صلی‌الله علیه و آله) می‌رسد آورده است؛

خود علامه مجلسی بی‌اعتباری و نیز سنی‌بودن روایت لیلة‌الرغائب، تصریح دارد برای همین از آوردن آن در کتاب دعایی خویش به نام زادالمعاد خودداری کرده است.(ر.ک: تصویر الحاقی) مرحوم علامه محمدتقی شوشتری(تستری)، حدیث‌شناس نامدار معاصر، نیز این حدیث را نامعتبر و غیر قابل‌ اعتماد دانسته است (النجعة فی شرح اللمعة ج3 ص103).

🔸 معنای بی‌اعتباری این حدیث آن است که ما نمی‌توانیم به صدور آن، از معصوم - در اینجا پیامبر(صلی‌الله علیه و آله) - اطمینان پیدا کنیم.

یکی از موانع پیدایش این اطمینان، وجود کسانی در سند این حدیث است که نمی‌توان به سخن‌شان اعتماد کرد:

▫️ یکی از آنها ابوالحسن همدانی (علی‌بن‌جهضم) است که او را سازنده (جاعل) حدیث لیلة الرغائب گفته‌اند (الغدیر ج5 ص245، قاموس الرجال ج7 ص496).
▫️دیگری، انس‌بن‌مالک است که بر حقْ بودنِ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را کتمان کرد و از کسانی است که با آنکه در غدیر حاضر بود به آن شهادت نداد و امیرمومنان علیه‌السلام او را نفرین فرمود (:رجال کشی، ص45)؛ کسی که امام صادق علیه‌السلام او را در کنار ابوهریره و عایشه جزء سه نفری معرفی فرموده‌اند که همواره بر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله دروغ می‌بسته‌اند؛ (:خصال ج1 ص290).

▫️حملۀ علمای سنی به این روایت که از طریق خود آنها وارد کتابهای شیعه شده است به مراتب تندتر است. برخی از آنها فراتر از تضعیفِ سند، حکم به ساختگی‌بودن این روایت داده‌اند.(فتح‌الباری 11/47، شرح صحیح مسلم 8/20، الموضوعات 2/125).

🔚🔚 نتیجه آنکه «ما» با وجود دریای بی کران ادعیه و زیارات مأثوره، نیازی به انجام اعمال مشکوک به بدعت یا اعمالی که قطعی‌الصدور از جانب معصوم علیه‌السلام نیست ، نمی‌بینیم و عمل به محکمات و اموری که یقین داریم ریشه قرآنی - روایی دارد معقول است : مثل اصل دعا , صلوة لیل و ...
و گفتنی است که غالب "سُنّیان و صوفیان" بسیار به این شب اهمیّت داده و می‌دهند.

➖➖➖➖➖
@borrhan

2.6K views07:07