Oxirgi paytlarda 1-2 ta o'zi ham tushunmaydigan conference yoki hackatonlarda qatnashib, o'zini zo'r mutaxassis deb hisoblaydiganlar ko'payib ketayapti. Umrida bir qator kod yozmagan IT project managerlar, matematikani bilmaydigan AIchilar, bittagina prezentatsiya bilan falon so'm yutib olgan ixtirochilar, umrida startup qilib ko'rmagan startup maslahatchilar, ... . 2-3 tasi bilan gaplashib ko'rdim, nuqul osmondan keladi, lekin gapida ma'no yo'q. Lekin shular mediaga chiqib oddiy xalq tushunmaydigan 2-3 ta termin qo'shib gapirsa odamlar "o'g'lim/qizim shunga o'xshasin" deb comment yozadi. Menga nima, o'zlarini xursand qilib yuraversin deyman-u, lekin hamma e'tibor shularda bo'lgani uchun aslida qo'lidan ish keladigan yoshlar soyada qolib ketayapti. Aslida shu qo'lidan ish keladigan qatlam haqli bo'lgan imkoniyatlar haligi "mutaxassis"larga berilib, bir tiyinga qimmat ishlarga sovurilib ketayapti.

Bu postni ko'rolmaslik deb hisoblasangiz, mayli, shunday bo'lsin.

Va shaxsan men bunaqalarni haligi infolo'ttivozlardan ham xavfliroq deb hisoblayman jamiyat uchun. Soxta biznes trenerlar sodda odamlarning ishonchiga kirib, sodda xalqni shilgan bo'lsa bular davlatning ishonchiga kirayapti.

Ikkita turdagi dasturchilar bor: Birinchisi sohadan faqat tirikchilik qiladiganlar va ikkinchisi shu bilan birga sohaning o'zini rivojlantiradiganlar. O'quv markazlarga va kurs yozadigan ustozlarga iltimos: mayli, ularni birinchi toifaga kirishga tayyorlang, lekin hech bo'lmasa ikkinchi toifa ham borligini va dasturlashni dasturlash qilib turganlar aynan o'shalar ekaniniyam eslab o'tinglar.

Noldan boshlab ikkinchi turga qarab harakat qilish uchun men biladigan ikkita variant bor: Universitet va self-study.

Hozir ko'pchilikka yoqmaydigan gap aytaman. Bizdagi o'quv markazlarida bularni o'rganishning shunchaki iloji yo'q. Nima qilsangiz ham o'quv markazlari rasvosi chiqib bo'lgan o'rta ta'limning qaysidir darajada o'rnini bosish uchun qurilgan sistema. O'quv markazida computer siencedagi formalizatsiya, tartiblangan sistema yo'q. Bo'lmaydi ham, sababi bunaqa sistema o'rnatish uchun 2-3 yillik kurslar bo'lishi kerak, xuddi universitetdagidek. Kecha "4 yillik universitetdan ko'ra 6 oylik kursimizda ko'proq narsa o'rganasiz" deb reklama qilib bugun o'zi universitet sistemasini qo'llash uchun eng oldin uyalmaydigan, qalin bashara kerak bo'ladi. Keyin universitet ochib unda o'quv markazlarining programmasini o'tishdan ham foyda yo'q. Masalan, IT Park University va PDP University xuddi shu ishni qilayapti hozir.

Yaxshi universitetda o'qish. O'sha ko'pchilik keraksiz deb hisoblayotgan universitetdagi fanlar aslida dasturlashning asosini tashkil qiladi. Plus, u yerda ertaga pul topish birinchi planga chiqarilmaydi. Pulni vaqtincha hayoldan chiqarib, sohaning o'zini o'rganishga imkoniyat bo'ladi.

Self study. Faqat tutoriallar, computer science asoslari o'rgatiladigan lecturelar va sohasini yaxshi tushunadigan odamlarning talklarini ko'rish orqali. Lecturelar uchun boshlanishiga Youtubedagi Harvard yoki MIT recorded lecturelari yaxshi variant.

Bugunga yetarli asabbuzarlik qildik, endi dam olish uchun quiz:

Sizda 2 ta batareyka ketadigan chiroq (fonar) va ko'rinishi bir xil bo'lgan 8 ta batareyka bor. Batareykalardan 4 tasi ishlaydi, 4 tasi ishlamaydi. Chiroq yonishi uchun unga 2 ta (ikkalasiyam) ishlaydigan batareyka qo'yish kerak. Savol: 2 ta ishlaydigan batareykani topish uchun eng ko'pi bilan necha marta test qilib ko'rish yetarli bo'ladi? Ikkita ixtiyoriy batareykani chiroqqa qo'yib tekshirib ko'rish bitta test hisoblanadi va oxirgi, ikkita ishlaydigan batareykani tanlab qo'yib ko'rish ham test sifatida sanaladi.

Me: My OS updater is broken, how do I fix it?
ChatGPT: Update the OS, it should automatically fix your updater.
Me: ...

Oxirgi bir haftadan beri Youtubedagi ko'pchilik videolar web (desktop) clientda 19-sekundga kelib qotib qolayapti, refresh qilgandan keyin ishlab ketadi. Boshqa devicelarda ham, xuddi shu deviceda anonymous sessionda ham bu muammo chiqmadi (qandaydir change A/B testda bo'lsa kerak). Yana kimdadir shu muammo chiqdimi?

Update: Xuddi shu deviceda, anonymous sessionda ham chiqarkan.

I do understand people like Biologists or Chemistry persons who learn python as their secondary skill to make use of it in their primary job and reason some sort of scientific thesis's computationally, because they don't have that much of time and dedication to go further in CS and do complicated programming stuff.

On the other hand, I refuse to understand neither acknowledge someone as CS person, programmer or developer if the only thing they know/make use of/rely on is python. 10 years ago, not knowing any of lower level languages in general perspective made sense, because of how unconstructive learning curve or either unnecessary complexity of usage it used to have, but it's 2024 and lower level languages became easier to learn/understand to the point, they behave or even act in higher level.

Quote on quote: You as a developer have no reason/excuse at all to not know/have experience on lower level languages. I call every engineer to silence these kind of people to make push themselves deeper into learning lower level and make it become modern norm.

Ko'pchilik minimalizm professionalizmga xalaqit qiladi deydi. Shaxsan men shu paytgacha olgan tajribamdan kelib chiqib bu fikrga qo'shilmayman. Balki bu hali tajribasizligimdandir. Kattalar bu fikrga qanday qaraydi?

Shanba yoki yakshanba kuni kanalda live stream qilishni mo'ljallayapman. Lekin streamda nima qilishni hozircha aniqlashtirmadim. Competitive programming bo'yicha masala yechib ko'rishimiz (random yoki aynan biror mavzu bo'yicha), mehmon chaqirib podcast sifatida o'tkazishimiz yoki shunchaki live q&a qilishimiz mumkin. Sizga qaysi biri ma'qul? Boshqa takliflar bo'lsa ham commentda qoldirishingiz mumkin.

Leetcodedagi kun savoliga yechimimdan ))

Streamga yana bitta idea: Leetcodedagi easy savollarni Turing machineda yechish ))

Example:
https://leetcode.com/submissions/detail/1347885889/

Ertaga soat 16:00 da kanalda live stream qilamiz.
Codeforcesda birga masala yechamiz va bonus sifatida birorta oson masalani Turing machineda yechib ko'ramiz.

Keyingi live streamda technical interview olib ko'rmoqchiman. Backend, language agnostic. Ya'ni aynan bitta stackka bog'liq bo'lmagan, Djangochiyam, .NETchiyam, NodeJSchiyam bilishi zarar qilmaydigan mavzular ustida. Qatnashish uchun commentda "+" qoldirishingiz mumkin. Ertaga kechga qatnashchini tanlab, interview uchun qulay vaqt belgilaymiz.

Boshladik

Codeforcesda mana bu savollarni yechayapmiz:

800 https://codeforces.com/problemset/problem/1891/A
1300 https://codeforces.com/problemset/problem/1870/C
1700 https://codeforces.com/problemset/problem/1934/C
1900 https://codeforces.com/problemset/problem/1902/E

Birinchi marta bo'lgani uchun juda ko'p kamchiliklar sezildi.

Tepadagi 4 ta masaladan 2tasini o'tkaza oldik. 1 tasiga yechim yozdik, o'tmadi. Oxirgisiga yechim bor, implement qila olmadik.

Bu safar stream recordingni yubora olmayman (sababi qiziq nimadir bo'lmadi).

Qatnashgan hammaga rahmat.