Forwarded from Python FAQ
Tanlov 2023 - 💰 5 million so'mlik yutuq
Python dasturlash tilidan O'zbek tilidagi savollar tanlovi: savol tuzing va bizga jo'nating.
⏰ 2023-yilning 1-dekabridan 2023-yilning 21-dekabrigacha savollar qabul qilinadi.
Python dasturlash tilidan O'zbek tilidagi savollar tanlovi: savol tuzing va bizga jo'nating.
⏰ 2023-yilning 1-dekabridan 2023-yilning 21-dekabrigacha savollar qabul qilinadi.
Telegraph
Tanlov: 💰 savol uchun pul oling
E'londa ko'rsatilgan til(lar) bo'yicha O'zbek tilidagi savollar tanlovi: savol tuzing va bizga jo'nating. Tanlov "Tandir" jamoasi tomonidan tashkil etilgan. Tanlov bu yerda bo'ladi: bizdan.tandir.app Qoidalar: 1. Savollarning matni to'liq o'zbek tilida bo'lishi…
👍13
Forwarded from Tabiiy Intellekt
GPT is becoming a Turing machine : "Tegishli "promtpting" orqali, GPT-3 modellarni kompyuter ilmi va intervyularda uchraydigan muammolarni yechuvchi takrorlanuvchi dasturlardek iterativ tabiatga undash mumkin... "
Boshqa joyda o'qigan edim, LLM'larning o'rgatish vaqtida qilingan xarajatlar bilan bashorat/generatsiya vaqtidagi xarajatlar orasida kompromis bor. Ko'p va to'g'ri qilingan o'rgatish tushunarliki kuchli modellarni yuzaga keltiradi. Teskari fikr esa juda qiziqarli: kam o'rgatilgan model ham juda kuchli hisoblovchi bo'lishi mumkin yetarlicha ko'p xarajat qilinsa. Bu qarash LLM'larga berilgan "promtp"lar ahamiyatini oshiradi.
Fikrimcha, kerakli prompt'larni yoza olish va hech kimda yo'q ma'lumotlarga ega bo'lish yaqin kelajak tadbirkorlari xususiyatlaridan biriga aylanadi.
Boshqa joyda o'qigan edim, LLM'larning o'rgatish vaqtida qilingan xarajatlar bilan bashorat/generatsiya vaqtidagi xarajatlar orasida kompromis bor. Ko'p va to'g'ri qilingan o'rgatish tushunarliki kuchli modellarni yuzaga keltiradi. Teskari fikr esa juda qiziqarli: kam o'rgatilgan model ham juda kuchli hisoblovchi bo'lishi mumkin yetarlicha ko'p xarajat qilinsa. Bu qarash LLM'larga berilgan "promtp"lar ahamiyatini oshiradi.
Fikrimcha, kerakli prompt'larni yoza olish va hech kimda yo'q ma'lumotlarga ega bo'lish yaqin kelajak tadbirkorlari xususiyatlaridan biriga aylanadi.
👍19
Bugungi advent of code masalasini hozirgina ko'rdim. Lagrange polynomial interpolation bilan bruteforce* qilib yubordim ))
*Umuman olganda, bu bruteforce emas. Lekin bosh og'rig'ini kamaytirish uchun bezbetlarcha berilgan qo'pol yechim.
*Umuman olganda, bu bruteforce emas. Lekin bosh og'rig'ini kamaytirish uchun bezbetlarcha berilgan qo'pol yechim.
👍7
Ko'pchilik President Tech Award "OpenBudget 2" bo'lib ketgani haqida yozayapti. Ochig'ini aytsam, xuddi shunday bo'lishini kutgandim. Sababi, bizda oddiy aholining katta qismi ovoz berishni hali ham mustaqil tanlov emas, shunchaki kimnidir "podderjka" qilish sifatida qabul qiladi. Do'stini, qarindoshini, ustozini yoki shunchaki biror narsa evaziga. Katta gapirayotgan bo'lsam uzr, lekin menimcha shu ovoz berganlarning katta qismi loyiha qolganlaridan yaxshiroq bo'lgani uchun emas, shunchaki kimdir so'ragani uchun ovoz bergan (ehtimol, qolgan variantlarga umuman qiziqib ham ko'rmagan).
Unda hakamlar g'olibni aniqlashi yaxshiroq variantmi? Balki. Agar hakamlar rostdan ham xolis bo'lsa va sohani yaxshi tushunsa. Sohaga tushunmaydigan qaysidir katta tashkilot rahbarini hakam qilib qo'yish ham foyda bermaydi (yoki "kimgadir" foyda beradi).
Qisqasi, hozircha bu tanlovning men ko'rgan yagona yaxshi tomoni, loyihani ommaga ko'rsatish va ehtimol, yaxshi investor topish imkoniyati. Yutish uchun esa hozircha yaxshi loyihaning o'zi kamlik qiladi.
Unda hakamlar g'olibni aniqlashi yaxshiroq variantmi? Balki. Agar hakamlar rostdan ham xolis bo'lsa va sohani yaxshi tushunsa. Sohaga tushunmaydigan qaysidir katta tashkilot rahbarini hakam qilib qo'yish ham foyda bermaydi (yoki "kimgadir" foyda beradi).
Qisqasi, hozircha bu tanlovning men ko'rgan yagona yaxshi tomoni, loyihani ommaga ko'rsatish va ehtimol, yaxshi investor topish imkoniyati. Yutish uchun esa hozircha yaxshi loyihaning o'zi kamlik qiladi.
👍32
Yaqin kelajakda (allaqachon) biror ishga chuqur fokus qilish, zerikib nimadir haqida fikr qilish, yoki shunchaki biror narsadan haqiqatda zavqlana olish ko'pchilik uchun juda jiddiy muammo bo'ladi. Bu haqida allaqachon ko'p o'qigan yoki eshitgan bo'lsangiz kerak. Lekin bunday "botlashish" natijasi qanday bo'lishini badiiy asar sifatida ko'rish boshqacha bo'lar ekan. Qisqasi, hozir "Fahrenheit 451" kitobini o'qiyapman, sizlarga ham "otdushi" tavsiya qilaman.
👍32
Engineering Notes
OSlar olamiga endi kirib kelayotganlar uchun manetta yaxshi series boshlanibdi. Ozgina teoriya o'rganib, endi shu narsalarning qanday ishlashini sinab ko'rmoqchi bo'lganlar uchun yaxshi boshlash joyi menimcha. Kuzatib borishni tavsiya qilaman. https://yo…
Aytgancha, mana series ham anchadan beri to'xtab qoldi. Anaqqisa, to'xtab qolgan faqat mening kanalim emas ))
😁6
Alohida holatda bir elementining xususiyatlarini oldindan taxmin qilib bo'lmaydigan millionlab elementlardan iborat sistema kollektiv tarzda ishlaganida juda sodda va oldindan taxmin qilsa bo'ladigan xarakteristika ko'rsatishi bu shunchaki mo'jiza. Biz ehtimollik deb ataydigan xususiyat juda katta sonlar ustida ishlaganida bizga tepadagi holatni tushuntirishi mumkin bo'lgan kam sonli qurollarimizdan biriga aylanadi.
Hech qiziqib ko'rganmisiz, nega issiq narsaning ustiga sovuq narsa qo'ysangiz birozdan keyin ikkalasidagi harorat bir-biriga yaqinlashadi? Issig'idan sovug'iga issiqlik energiyasi o'tadi deysizmi? Unda nega sovug'idan issig'iga o'tmaydi? Xo'p, termodinamik balans sabab. Lekin nega o'zi termodinamik balans saqlanishi kerak? Sovuq obyektdan issiq obyektga issiqlik o'tmasligini nimadir to'sib turadimi?
Javob – yo'q. Umuman olganda, sovuq jismdan issig'iga energiya o'tishi mumkin. Faqat buning ehtimoli shunchalik kam-ki, buni hech qachon ko'rmaymiz. Qanchalik kam? Buni maktabda o'rgatiladigan oddiy binomal koeffitsientlar yordamida hisoblab chiqish mumkin. Natija normal distribution – "bell curve" shaklida bo'ladi, faqat diskret ko'rinishda. Obyektdagi atomlar soni oshgani sari grafigimiz gorizontal torayib, ya'ni "ingichkalashib" boraveradi. Biz kundalik ishlatadigan obyektlarda kamida 10 ^ 22 ta atom borligini hisobga olsak, grafik shu darajada "ingichkalashib" ketadi-ki, bitta vertikal chiziqqa aylanib qoladi. Ya'ni ikkala jismdagi harorat 100% ga juda-juda yaqin ehtimol bilan biz termodinamik balans deb ataydigan nuqtada to'xtaydi.
P.S. Bu bo'yicha kvant fizikasiga aloqador qilib jiddiyroq post yozmoqchi edim, lekin xato ma'lumot berib qo'yishdan qo'rqdim. Hali o'zim ham yaxshi tushunmaydigan narsalar...
@boboshersnotes
Hech qiziqib ko'rganmisiz, nega issiq narsaning ustiga sovuq narsa qo'ysangiz birozdan keyin ikkalasidagi harorat bir-biriga yaqinlashadi? Issig'idan sovug'iga issiqlik energiyasi o'tadi deysizmi? Unda nega sovug'idan issig'iga o'tmaydi? Xo'p, termodinamik balans sabab. Lekin nega o'zi termodinamik balans saqlanishi kerak? Sovuq obyektdan issiq obyektga issiqlik o'tmasligini nimadir to'sib turadimi?
Javob – yo'q. Umuman olganda, sovuq jismdan issig'iga energiya o'tishi mumkin. Faqat buning ehtimoli shunchalik kam-ki, buni hech qachon ko'rmaymiz. Qanchalik kam? Buni maktabda o'rgatiladigan oddiy binomal koeffitsientlar yordamida hisoblab chiqish mumkin. Natija normal distribution – "bell curve" shaklida bo'ladi, faqat diskret ko'rinishda. Obyektdagi atomlar soni oshgani sari grafigimiz gorizontal torayib, ya'ni "ingichkalashib" boraveradi. Biz kundalik ishlatadigan obyektlarda kamida 10 ^ 22 ta atom borligini hisobga olsak, grafik shu darajada "ingichkalashib" ketadi-ki, bitta vertikal chiziqqa aylanib qoladi. Ya'ni ikkala jismdagi harorat 100% ga juda-juda yaqin ehtimol bilan biz termodinamik balans deb ataydigan nuqtada to'xtaydi.
P.S. Bu bo'yicha kvant fizikasiga aloqador qilib jiddiyroq post yozmoqchi edim, lekin xato ma'lumot berib qo'yishdan qo'rqdim. Hali o'zim ham yaxshi tushunmaydigan narsalar...
@boboshersnotes
👍14😁1
Bugun biroz vaqt ajratib telegramdagi o'zbek tilidagi biror texnologiyaga oid communitylardagi savollarga qarab chiqdim. Aksariyat savollarda umuman ma'no yo'q. Savol yozgan odam nima qilayotganini o'zi ham bilmaydi. Aksariyat savollar matni shu darajada didsizlik bilan yozilgan-ki, o'qiging kelmaydi.
Bu bilan kimningdir ustidan kulmoqchi emasman. Aytmoqchi bo'lganim, ko'pchilik aytayotgan "O'zbekistonda dasturchilar ko'payib ketdi" dagan gapga qo'shilmayman. Dasturchilar haliyam juda kam. Qolgani yaxshi dasturchi bo'lishni hatto xohlamaydigan* yigit-qizlar. Xuddi oliy ta'limdagidek: Talabalar soni bir necha baravar ko'paygan bo'lsa ham sifatli kadrlar soni juda oshib ketgani yo'q. Shunchaki diplomi borlar ko'paydi.
Bu bilan kimningdir ustidan kulmoqchi emasman. Aytmoqchi bo'lganim, ko'pchilik aytayotgan "O'zbekistonda dasturchilar ko'payib ketdi" dagan gapga qo'shilmayman. Dasturchilar haliyam juda kam. Qolgani yaxshi dasturchi bo'lishni hatto xohlamaydigan* yigit-qizlar. Xuddi oliy ta'limdagidek: Talabalar soni bir necha baravar ko'paygan bo'lsa ham sifatli kadrlar soni juda oshib ketgani yo'q. Shunchaki diplomi borlar ko'paydi.
👍39🍾4
Engineering Notes
Bugun biroz vaqt ajratib telegramdagi o'zbek tilidagi biror texnologiyaga oid communitylardagi savollarga qarab chiqdim. Aksariyat savollarda umuman ma'no yo'q. Savol yozgan odam nima qilayotganini o'zi ham bilmaydi. Aksariyat savollar matni shu darajada didsizlik…
Men o'zimni kuchli dasturchi deb hisoblamayman, lekin tepada aytilgan holatni yaxshilash uchun bir-ikkita o'ta oddiy tavsiyalarim bor.
1. Dasturlash sohasini ilm-fan deb qabul qiling. Dasturlash 6 oylik kursda yodlab, keyin har kuni takrorlaydigan ish emas. Ilm-fan yodlashni emas, tushunishni va fikrlashni talab qiladi. Biz foydalanuvchilar emas, balki yangilik qiluvchi, quruvchilarmiz.
2. Fundamental bilimlarga e'tibor qarating. Djangoni, Reactni yoki Flutterni o'rgangan odam dasturchi bo'lib qolmaydi. Algoritmlar, komputer arxitekturasi, tarmoqlar va hokazolarni o'rganish framework o'rganishdan ko'ra sizga ko'proq narsa beradi. Va albatta, matematika (frontendchi bo'lsangiz ham). Ayniqsa, calculus, linear algebra, discrete math kabi bo'limlardan yaxshi xabardor bo'lmasdan turib yaxshi dasturchi bo'lmoqchi bo'lsangiz chuchvarani xom sanabsiz. Matematika kerak emas deydiganlar uchun bir kinoda murabbiyning bolalarga aytgan gapi bo'lardi: "Agar uyda dadangiz golib yoki mag'lublik hech narsani hal qilmaydi degan bo'lsa unda u mag'lublardan biri".
3. To'g'ri odamga ergashing. Aksariyat holatda har hafta ko'zni qamashtiradigan reklamalarda chiqadigan dasturchilardan ko'ra sohaga ancha oldin kirib, past-balandini ko'rgan, lekin ijtimoiy tarmoqlarda ko'p aktiv bo'lmagan tajribali dasturchilardan ko'p narsani o'rgansangiz bo'ladi. Ustoz Saidolim aka men bilgan shunday tajribali insonlardan biri.
4. Ustozlarni hurmat qiling. Ularning maslahati va vaqti qimmat turadi, shunga yarasha munosabatda bo'ling. Gap faqat vaqt va maslahatda ham emas, umuman, ilmli inson sifatida hurmat qiling. Bo'lmasa kosangiz oqarmaydi ))
5. O'rganish uchun to'g'ri resurs tanlang. Youtubedagi 2 soatlik tutorialdan ko'p narsa o'rgana olmaysiz. Sohaga oid kitoblar, dokumentatsiya, ilmiy maqolalarni o'qing. Yaxshi mutaxassislarning bloglarini kuzatib boring, podcastlarini eshiting. Kitob yoki dokumentatsiya o'qish yoqmayaptimi? Unda haligi zo'r ish, katta maoshdan ham umidni uzavering. Jon kuydirmasang... deyishadi-ku.
6. Ko'proq savol so'rang va javob toping. Chuqurroq kirib ko'rishdan qo'rqmang. "Buyog'i juniorga kerak emas" degan narsa yo'q. Natijada boshida biror narsani o'rganish uchun ko'proq vaqt ketsa-da, keyinchalik bu vaqt keragidan ortiq darajada o'zini oqlaydi.
7. Imkoni bo'lsa universitetda o'qing. Yaxshi universitet hech qaysi kursda olib bo'lmaydigan tajriba va imkoniyatlar beradi.
P.S. Bular sohaga yangi kirganlar o'rasida men eng ko'p ko'rgan xatolarga yechimlar. Aslida, har biri haqida alohida post yozish mumkin.
@boboshersnotes
1. Dasturlash sohasini ilm-fan deb qabul qiling. Dasturlash 6 oylik kursda yodlab, keyin har kuni takrorlaydigan ish emas. Ilm-fan yodlashni emas, tushunishni va fikrlashni talab qiladi. Biz foydalanuvchilar emas, balki yangilik qiluvchi, quruvchilarmiz.
2. Fundamental bilimlarga e'tibor qarating. Djangoni, Reactni yoki Flutterni o'rgangan odam dasturchi bo'lib qolmaydi. Algoritmlar, komputer arxitekturasi, tarmoqlar va hokazolarni o'rganish framework o'rganishdan ko'ra sizga ko'proq narsa beradi. Va albatta, matematika (frontendchi bo'lsangiz ham). Ayniqsa, calculus, linear algebra, discrete math kabi bo'limlardan yaxshi xabardor bo'lmasdan turib yaxshi dasturchi bo'lmoqchi bo'lsangiz chuchvarani xom sanabsiz. Matematika kerak emas deydiganlar uchun bir kinoda murabbiyning bolalarga aytgan gapi bo'lardi: "Agar uyda dadangiz golib yoki mag'lublik hech narsani hal qilmaydi degan bo'lsa unda u mag'lublardan biri".
3. To'g'ri odamga ergashing. Aksariyat holatda har hafta ko'zni qamashtiradigan reklamalarda chiqadigan dasturchilardan ko'ra sohaga ancha oldin kirib, past-balandini ko'rgan, lekin ijtimoiy tarmoqlarda ko'p aktiv bo'lmagan tajribali dasturchilardan ko'p narsani o'rgansangiz bo'ladi. Ustoz Saidolim aka men bilgan shunday tajribali insonlardan biri.
4. Ustozlarni hurmat qiling. Ularning maslahati va vaqti qimmat turadi, shunga yarasha munosabatda bo'ling. Gap faqat vaqt va maslahatda ham emas, umuman, ilmli inson sifatida hurmat qiling. Bo'lmasa kosangiz oqarmaydi ))
5. O'rganish uchun to'g'ri resurs tanlang. Youtubedagi 2 soatlik tutorialdan ko'p narsa o'rgana olmaysiz. Sohaga oid kitoblar, dokumentatsiya, ilmiy maqolalarni o'qing. Yaxshi mutaxassislarning bloglarini kuzatib boring, podcastlarini eshiting. Kitob yoki dokumentatsiya o'qish yoqmayaptimi? Unda haligi zo'r ish, katta maoshdan ham umidni uzavering. Jon kuydirmasang... deyishadi-ku.
6. Ko'proq savol so'rang va javob toping. Chuqurroq kirib ko'rishdan qo'rqmang. "Buyog'i juniorga kerak emas" degan narsa yo'q. Natijada boshida biror narsani o'rganish uchun ko'proq vaqt ketsa-da, keyinchalik bu vaqt keragidan ortiq darajada o'zini oqlaydi.
7. Imkoni bo'lsa universitetda o'qing. Yaxshi universitet hech qaysi kursda olib bo'lmaydigan tajriba va imkoniyatlar beradi.
P.S. Bular sohaga yangi kirganlar o'rasida men eng ko'p ko'rgan xatolarga yechimlar. Aslida, har biri haqida alohida post yozish mumkin.
@boboshersnotes
👍62
Yaqinda ICPC yarim finalida tushgan kutilmagan kreativ savol:
Sizga a va b sonlari berilgan (abs(a), abs(b) <= 10 ^ 18). 0 dan 9 gacha raqamlar, "+", "-" va "*" belgilari qatnashgan va uzunligi 1000 ta belgidan oshmagan shunday ifoda tuzing-ki, uni chapdan o'ngga o'qib evaluate qilinganida natija a, o'ngdan chapga o'qib evaluate qilinganida natija b chiqsin. Masalan, a=40 va b = 17 bo'lsa, "33 + 12 - 5" ifoda natijasi chapdan o'ngga o'qilganida a, o'ngdan chapga o'qilganida b chiqadi.
Updated
Sizga a va b sonlari berilgan (abs(a), abs(b) <= 10 ^ 18). 0 dan 9 gacha raqamlar, "+", "-" va "*" belgilari qatnashgan va uzunligi 1000 ta belgidan oshmagan shunday ifoda tuzing-ki, uni chapdan o'ngga o'qib evaluate qilinganida natija a, o'ngdan chapga o'qib evaluate qilinganida natija b chiqsin. Masalan, a=40 va b = 17 bo'lsa, "33 + 12 - 5" ifoda natijasi chapdan o'ngga o'qilganida a, o'ngdan chapga o'qilganida b chiqadi.
Updated
👍22
Menda hozir Robert C. Martin(Uncle Bob)ning "Clean Code" kitobi bekor turibdi. O'tgan yili Amazondan order qilgandim, hali yap-yangidek. Shuni dasturlash sohasiga oid biror kitobga almashmoqchiman. Sizda sohaga oid biror yaxshi kitob bo'lsa va "Clean Code"ga almashmoqchi bo'lsangiz kommentda yozib qoldirishingiz mumkin.
👍18