📆 12 лістапада 1823 нарадзіўся Павел Міхайлавіч Шпілеўскі — этнограф, фалькларыст, публіцыст, пісьменнік і перакладчык

📖 Літаратурную дзейнасць пачаў у 1846 годзе. Вывучаў гісторыю, побыт, вусную народную творчасць і мову беларусаў. Апублікаваў шмат этнаграфічных артыкулаў («Беларускія народныя паданні», «Народныя прыказкі з тлумачэннем паходжання і значэння іх», «Даследаванне пра ваўкалакаў: На падставе беларускіх павер’яў» і інш.). Некаторыя творы мелі аўтабіяграфічны характар 📚

Захаваўся рукапіс, дзе Шпілеўскі спрабаваў стварыць слоўнік і граматыку беларускай мовы ✍️

Творы Шпілеўскага, прысвечаныя Беларусі, сцвярджалі нацыянальную самабытнасць беларусаў, садзейнічалі фарміраванню нацыянальнай культуры і літаратуры 🤗

Фрагмент “Па што ідзеш, воўча?” надрукавалі ў літоўскім часопісе 📗

У адзінаццатым нумары літоўскага літаратурнага часопіса “Metai” выйшаў фрагмент аповесці Евы Вежнавец “Па што ідзеш, воўча?” (Ko ieškai, vilke?) у перакладзе на літоўскую мову Юргіты Яспаніце (Jurgita Jasponytė).

Падрабязней ⬅️

✍️ Выраз дня: Take a Rain Check – не тарапіцца, адкласці справы на потым

📖 Беларускія адпаведнікі:
- ДОЖДЖ ЗА КАЎНЕР НЕ КАПАЕ
(Крыніца: Алесь Зайка, "Фразеалагічны слоўнік Косаўшчыны")

Калі ласка, пакідайце свае прыклады ў каментарах. Таксама вы можаце прапанаваць вашыя любімыя выразы на ангельскай ці беларускай - будзем спрабаваць шукаць адпаведнікі разам 🤗

#устойлівыявыразы

14 лістапада нарадзіўся Янка Золак — паэт, журналіст, перакладчык, грамадскі дзеяч.

Заснаваў Беларускае культурна-мастацкае і навуковае таварыства. Адзін з заснавальнікаў і ў 1960—1983 гадах галоўны рэдактар часопіса «Беларуская думка».

Пачынаў сваю паэтычную дзейнасць на радзіме. У Амерыцы ім напісана вялікая колькасць вершаў. Акрамя вершаў пісаў апавяданні, аповесці. Аўтар успамінаў «Мая сустрэча з Якубам Коласам у 30-я гады», крытычных артыкулаў, даследавання «На 500-годдзе з дня нараджэння Міколы Гусоўскага».

Цяжка ўтрымаць гэты свет на плячах – нават волатам.
Тут хоць маленькі свой лёс паспрабуй данясі…
Верасень б’е капытком і бясконцае золата
Сыпле на вуліцы... Хопіць нарэшце на ўсіх!
Хопіць на кожнага гэтае крохкасці горкае…
Памяць сціскае ў кішэні каштан-маячок.
Вецер нябачны спагадліва золатам шорхае,
Верасень – цёплы алень – ліжа соль з маіх шчок.

Наста Кудасава
#паэзія

Сёння ў Варшаве пачынаецца фестываль інтэлектуальнай кнігі PRADMOVA 📖

А 18.00 у Музеі вольнай Беларусі (ul. Foksal,11) адбудзецца ўрачыстае адкрыццё фестывалю, а ў 18.30 адбудзецца дыскусія пра Васіля Быкава, у якой будуць удзельнічаць Святлана Курс, Андрэй Хадановіч, Адам Міхнік, Андрэй Масквін і Марына Казлоўская.

Пасля арганізазары запрашаюць на канцэрт з удзелам гуртоў РСП, Trava, Harotnica і Кміт-ансамбля (Klub Scena CHMIELNA, Nowy Świat, 27A)🔥

Фестываль будзе доўжыцца 4 дні: 15-18 лістапада.

Уся праграма фестывалю тут 👈

📆 14 лістапада 1812 нарадзіўся Паўлюк Багрым — беларускі паэт, каваль.

Вучыўся ў пачатковай парафіяльнай школе, дзе пазнаёміўся з вальнадумнай паэзіяй і пачаў пісаць сам. У сувязі з сялянскімі хваляваннямі 1828 года прыцягваўся да следства 😢

Ад літаратурнай спадчыны паэта захаваўся толькі адзін верш «Зайграй, зайграй, хлопча малы…». Упершыню верш апублікаваў у сваіх успамінах, выдадзеных у Лондане, навагрудскі адвакат Ігнацы Яцкоўскі 📖

Паводле Зямкевіча і Гарэцкага, Багрыму належыць і аўтарства ананімнага верша «Гутарка Данілы з Сцяпанам» 🫣

Даследчык Ігар Запрудскі мяркуе, што Паўлюк Багрым — літаратурная містыфікацыя 🤔

📆 17 лістапада 1893 нарадзіўся Кастусь Езавітаў — грамадскі дзеяч, публіцыст, перакладчык, педагог.

З 1917 года на Паўночным фронце праводзіў прабеларускую агітацыю сярод жаўнераў-беларусаў. Арганізаваў пераход на службу БНР корпуса Станіслава Булак-Балаховіча. 💪
У 1941 ва ўмовах нямецкай акупацыі стварыў і ўзначаліў у Рызе Беларускі цэнтральны камітэт. 😎

Напісаў шэраг кніг і артыкулаў па гісторыі нацыянальна-вызваленчага руху, беларусазнаўстве, аўтар лірычных вершаў, укладальнік школьных дапаможнікаў. 📚

✍️ Выраз дня: Weather The Storm – справіцца з цяжкай сітуацыяй, вытрымаць выпрабаванні ці пераадолець складаныя часы

📖 Беларускія адпаведнікі:
- БЫЎ І Ў КОЛЕ І Ў МЯЛЕ
(Крыніца: Фёдар Янкоўскі. "Беларуская фразеалогія")

Калі ласка, пакідайце свае прыклады ў каментарах. Таксама вы можаце прапанаваць вашыя любімыя выразы на ангельскай ці беларускай - будзем спрабаваць шукаць адпаведнікі разам 🤗

#устойлівыявыразы

Перавыдалі самую вядомую частку "Хронік Нарніі" Клайва Стэйплза Льюіса 🦁

Пераклад кнігі "Леў, Вядзьмарка і гардэроб" з англійскай мовы здзейсніў Андрэй Кім. Рэдактарка перакладу — Марына Казлоўская. Кніга выйшла з новымі ілюстрацыямі Лады Цішковай.

Выданне з'явіцца ў продажы ў гэты чацвер — тры дні 21.11-23.11 яе можна будзе набыць па самым нізкім кошце ў "Акадэмкнізе" на пр. Незалежнасці 72 (альбо ў іх анлайн-краме). З наступнага тыдня кнігу "Леў, Вядзьмарка і гардэроб" можна будзе набыць і ў іншых кнігарнях.

Упершыню беларускі пераклад гэтай кнігі выйшаў у 2017 годзе.

Падрабязней 👈

📅 18 лістапада 1883 нарадзіўся Язэп Лёсік — мовазнаўца, пісьменнік, нацыянальны і палітычны дзеяч.
Родны дзядзька Якуба Коласа, брат Антона Лёсіка.

✍️ Перакладаў з нямецкай, рускай. Супрацоўнічаў з газетай «Наша Ніва». Адзін з ініцыятараў абвяшчэння незалежнасці БНР 25 сакавіка 1918 года. Быў абраны старшынёй Прэзідыума Рады БНР. Аўтар артыкулаў і нарысаў па гісторыі Беларусі, дзе адназначна вызначаў пераемнасць Беларуссю Вялікага Княства Літоўскага. Аўтар шэрагу літаратурных твораў «Геркулес і селянін», «Бусел і бусляняты», «Аўтаномія Беларусі», некалькіх вершаў 📖

У 1930 годзе Лёсік быў арыштаваны і сасланы на 5 гадоў у Саратаўскую вобласць. У 1938 годзе арыштаваны зноў. У 1940 асуджаны на 5 гадоў ГУЛАГу. Паводле афіцыйнай версіі, памёр ад сухотаў. Паводле іншай версіі, быў застрэлены адразу па абвяшчэнні прысуду. Месца пахавання невядомае 😢

📅 18 лістапада 1931 нарадзіўся Анатоль Вярцінскі — паэт, драматург, крытык, перакладчык.

Творам Вярцінскага ўласцівы высокі грамадзянскі пафас, філасафічнасць, аналітычнасць, вострая публіцыстычнасць. Асэнсоўвае «вечныя» праблемы чалавечага існавання, маральныя каштоўнасці жыцця, услаўляе духоўную веліч чалавека. ✍️

Лаўрэат прэміі «Залаты апостраф». Медаль 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі. 💪

Пераклаў на беларускую мову п’есы Лопэ дэ Вэгі, Себасцьяна, Пальчынскайтэ, асобныя вершы з рускай, украінскай, літоўскай, латышскай, балгарскай, польскай, венгерскай, кубінскай паэзіі. 📚

✍️ Выраз дня: At The Drop Of a Hat – хутка, не прадумаўшы дзеянні, імпульсіўна, без плану

📖 Беларускія адпаведнікі:
- НЕ САБРАЎШЫ РОЗУМУ
(Крыніца: Фёдар Янкоўскі, "Беларуская фразеалогія")

Калі ласка, пакідайце свае прыклады ў каментарах. Таксама вы можаце прапанаваць вашыя любімыя выразы на ангельскай ці беларускай - будзем спрабаваць шукаць адпаведнікі разам 🤗

#устойлівыявыразы

📅 20 лістапада 1901 нарадзіўся Міхась Зарэцкі — празаік, драматург, перакладчык, крытык.


Літаратурная дзейнасць Зарэцкага пачалася ў 1921 годзе. Галоўнай тэмай аўтара была нацыянальная праблематыка.
Многія рукапісы Міхася Зарэцкага загінулі, у прыватнасці, гістарычная драма «Рагнеда», працяг рамана «Крывічы» 🤍❤️🤍

Перакладаў на рускую мову раманы «Вязьмо», «Сцежкі-дарожкі». Пераклаў на беларускую мову творы Фёдара Гладкова, Яраслава Гашака, некаторых іншых аўтараў 📚

Арыштаваны ў 1936. Асуджаны да вышэйшай меры пакарання, забіты 29 кастрычніка 1937 года 😢

📅 20 лістапада 1948 нарадзілася Яўгенія Янішчыц — беларуская паэтэса, перакладчыца.

У чацвёртым класе напісала свой першы верш і прысвяціла яго маці.
Аўтарка зборнікаў лірыкі «Снежныя грамніцы», «Дзень вечаровы», «Ясельда», «На беразе пляча», шмат іншых. Стварыла некалькі паэм. 📚
Перакладала на беларускую мову з рускай і ўкраінскай. Асобныя вершы Я. Янішчыц пакладзены на музыку.

У 1981 Яўгенія ўдзельнічала ў працы XXXVI сесіі Генеральнай Асамблеі ААН. 💪

Па афіцыйнай версіі, паэтка трагічна загінула - выпала з восьмага паверха аднаго з мінскіх дамоў 😢

“Эпас пра Гільгамеша” ўпершыню выйшаў па-беларуску 📖

У выдавецтве Рамана Цымберава пабачыў свет “Эпас пра Гільгамеша” ў перакладзе філолага і паліглота Лявона Баршчэўскага.

“Эпас пра Гільгамеша” — магчыма, самы старажытны эпічны твор сусветнай літаратуры і адначасова самы вядомы тэкст культуры Старажытнай Месапатаміі.

Падрабязней ⬅️

📅 23 лістапада 1910 нарадзіўся Змітрок Астапенка — паэт, перакладчык

Чалавек са складаным шпіёнска-дэтэктыўным лёсам, вартым экранізацыі. 😎

Пісаў вершы, апавяданні, навуковую фантастыку.
Пераклаў раманы Горкага, іншых рускіх і ўкраінскіх пісьменнікаў. 📚

Арыштаваны 16 сакавіка 1933 да 3 гадоў ППК. Паўторна арыштаваны 5 снежня 1936. Асуджаны да 8 гадоў ППК. 😢

Вызвалены ў 1942 і ў складзе групы выведнікаў перакінуты ў Чэхаславакію. Паводле афіцыйнай версіі, загінуў. Аднак як сведчаць некаторыя дакументы і яго сябар Аркадзь Куляшоў, пасля вайны «знаёмы твар [Астапенкі] прамільгнуў у вірлівым маскоўскім натоўпе». Далейшы лёс невядомы. 📖

Паслухаць цудоўную агучку верша Змітрака Астапенкі вы можаце на нашым Ютуб-канале 🥰