کن ۲۰۲۴ را که نهمین سال حضور پیاپی‌ام در این رویداد معتبر دنیای سینما بود، با این تصاویر به خاطر می‌سپرم:

+ دیدار دوباره با محمد رسول‌اف پس از ۷ سال و دیدن آرامش و اطمینان و عزم مصممش در تداوم راهی که انتخاب کرده است. تماشای شورش برای صحبت از «ایران فرهنگی» و تجربه دوباره احساسات متناقضی که از پس تجربیات این ۱۴ سال در دیدار با تازه از ایران آمده‌ها با نگرانی و شوقِ همزمانِ تحقق برنامه‌هایشان در ذهنم برانگیخته می‌شود.

+ تپش‌های قلب و بغض‌های چند باره هنگام تماشای سکانس‌هایی از «دانه انجیر معابد» که یادآور زندگی‌های از سرگذراندۀ این سال‌ها و جان‌های زیبای فدا شده در راه آزادی وطنی به نام ایران بود.

+ لذت دیدن استواری همکاران جوان محمد رسول‌اف در ساخت فیلم «دانه انجیر معابد» و عمل و بیان صریحشان نسبت به تجربه‌ای که از سر گذرانده بودند. جوانانی که نشانه‌هایی از نسل پرشور تغییرخواه ایران امروز با خود داشتند و بی‌ریاتر از نسل‌های قبلشان، ابایی از بیان اعتقادات واقعی‌شان و نمایش آن نداشتند. دختران جوان بازیگر فیلم که برخی هم‌مسیر محمد رسول‌اف در خروج مخفیانه از ایران بودند، پیشقراولان این گروه بودند با چهره شاخصان ستاره ملکی که در تمام صحبت‌هایش بی‌لکنت و صریح، رسیدن به فردای دلخواه برای ایران را نوید می‌داد.

+ تجربه چندباره انزوای آشکار هر نشانه‌ و نماینده‌ای از حکومت جمهوری اسلامی. با آنکه نمایندگان بخش حکومتی سینمای جمهوری اسلامی زیر نام مجعول و مبهم «شرکت‌های پارسی» غرفه‌ای در بازار جشنواره کن برپا کرده بودند اما غلبه آشکار با نمایندگان «ایرانِ منهای جمهوری اسلامی» بود.

+ لذت تماشای تداوم قدرت‌گیری سینمای مستقل ایران در جشنواره‌های جهانی که هیچ‌گونه وابستگی و امتدادی به حکومت مستقر در ایران ندارد. این چندمین جشنواره‌ سطح اولی بود که در دو سال اخیر تجربه شرکت در آن را داشتم و نمایندگان ایران، محصولات بخش مستقل و غیررسمی و زیرزمینی بودند.

+ ثبت لحظه‌ای دیدنی حاصل شوخ‌طبعی هیئت داوران این دوره. زمانی که در پایان آخرین نشست رسانه‌ای داوران، بعد از اهدای جوایز، به پیشنهاد عمر سی، پوستر این دوره جشنواره را بازآفرینی کردند و هدیه جالبی به همه روزنامه‌نگاران حاضر در نشست دادند.

(عکس‌ها به جز عکس آخر از خبرگزاری‌های فرانسه و رویترز هستند.)
@babakgha

زندگی زیر تیغ سانسور و مرگ در «ژرفنای شب» فرهاد ویلکیجی

فرهاد ویلکیجی، کارگردان فیلم «ژرفنای شب» با بازی علی مصفا که به تازگی در بازار جشنواره کن به نمایش درآمد، می‌گوید: «از یک جایی احساس کردم فضایی که در سینمای ایران به آن تعلق خاطر داشتم، عوض شد؛ پول‌ها و جریان‌ها و آدم‌های دیگری وارد شدند که معلوم نبود به کجا وصل‌اند. احساس کردم هدف از آن چیزی که ساخته می‌شد، دیگر فقط آن فیلم نبود و شبیه به بازی‌های سیاسی شده بود. دیدم دارم وارد یک جریانی می‌شوم که به‌شدت با تمام اعتقاد و نگاهی که به زندگی دارم، کاملاً متفاوت است؛ بنابراین تصمیم گرفتم که دیگر در سینما[ی رسمی ایران] کار نکنم.»
او دربارهٔ تجربه همکاری در فیلم‌های برخی فیلمسازان نزدیک به حکومت مانند همکاری به عنوان طراح صحنه در فیلم «به نام پدر» ساختۀ ابراهیم حاتمی‌کیا به پادکست «صحنۀ» رادیو فردا گفت: «من یک ابراهیم حاتمی‌کیای دیگر از "روبان قرمز" می‌شناختم که وقتی با او در "به نام پدر" کار کردم، اصلاً حیران مانده بودم که آیا این همان آدم است؟ "به نام پدر" را به این دلیل کار کردم که یک فیلم ضدجنگ بود. اما نگاه الانم این است که از بیخ‌وبن هیچ‌کدام از فیلم‌های آن زمانم را قبول ندارم و دلم نمی‌خواهد در هیچ‌کدام از فیلم‌های فعلی سینمای رسمی ایران کار کنم.»

درباره فیلم «ژرفنای شب» و صحبت‌های سازنده‌اش اینجا بیشتر بخوانید.
@babakgha