"ریشه‌ها"
یادداشت بیست و دو
🖋به قلم احمد آیت اللهی

از جمله فروعات و مصادیق خطای شناختی هسته مرکزی قدرت سیاسی حاکم پس از انقلاب در خصوص ماهیت «دولت» (به معنای نوین) و رویکرد نادرست ناشی از آن در شیوه حکمرانی ، عدم تفکیک و تمیز بین ماهیت حقوقی «اموال عمومی» به عنوان ثروت مشاع افراد جامعه و «وجوهات شرعی» که به عناوین مختلف در اختیار مجتهد و مرجع تقلید قرار می‌گیرد ، بوده است . در نتیجه و بر اساس چنین یک سان انگاری در مورد دو مقوله مذکور ، از اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب منابع مالی بسیار عظیمی از انفال و ثروت ملی (و به خصوص از محل اموال کلانی که به حکم محاکم و دادگاه‌های انقلاب و دیگر نهادهای انقلابی ، از دارایی‌های مقامات و اشخاص وابسته به رژیم قبلی مصادره شده بود) خارج از دایره نظارت و کنترل نهاد دولت در اختیار هسته مرکزی قدرت سیاسی جدید قرار گرفت و از همان زمان تا امروز از محل این دارایی‌ها ، منابع مالی مهم و قابل توجهی به منظور تاسیس : دانشگاه‌ها ، موسسات فرهنگی و علمی ، حوزه‌های علمیه ، مساجد ، حسینیه‌ها و خیریه‌ها و ... ، بدون استناد به قوانین و مقررات دولتی تخصیص می‌یابد و مهم این که اختیار این منابع مالی و نیز مدیریت موسسه‌ها و نهادی تاسیسی حاصل از آنها ، باز هم فراتر از ضوابط و مقررات قانونی و نظارت نهاد دولت (به مفهوم عام) به اشخاص خاصی از وابستگان به حاکمیت (عموماً از روحانیون) واگذار می‌شود .
در خصوص مصادیق مشهور و شناخته شده این گونه از موسسات می‌توان از :
دانشگاه آزاد اسلامی ، دانشگاه امام صادق (ع) ، موسسه امام خمینی ، دانشگاه مفید مجموعه مرقد امام خمینی ، و چندین حوزه علمیه در قم و تهران و مراکز استان‌ها و از جمله حوزه علمیه تحت اختیار و مدیریت آیة الله سلبریتی ! نام برد .
همانطور که ذکر آن رفت حاکمیت سیاسی پس از انقلاب به موضوع تخصیص و اعطای این منابع مالی از بیت المال به اشخاص خاص و ویژه ، به مثابه تصرف یک مرجع تقلید در «وجوهات شرعیِ» در اختیار خود ، نگاه می‌کند . بنابراین همان گونه که مرجع تقلید در خصوص نحوه تصرفِ خود در این وجوهات ، - شرعاً - فقط پاسخگوی خدا می‌باشد و از این روی ، مومنین و حتی پرداخت کنندگان این وجوهات حق استیضاح و حتی پرسش در این باره را ندارند ، حاکمیت فعلی نیز در رابطه با اموال عمومی گویا چنین جایگاه و اختیاری برای خود قائل است ! حال آن که چنین رویکردی درباره اموال عمومی نه تنها با موازین و آموزه‌های فلسفه سیاسی دینی ناسازگار است ، افزون بر آن با ماهیت دولت نوین با تعریف پذیرفته شده آن مبتنی بر مفاهیم «دولت - ملت» در تقابل آشکار می‌باشد . زیرا در ادبیات سیاسی راجع به حکومت‌های مردمی ( برخلاف فرهنگ «نظام سلطانی» سابق) اموال عمومی - اعم از ملی یا دولتی - مال مشاع ملت است که در اختیار «دولت» (به مفهوم عام) به عنوان نماینده آن ها قرار می‌گیرد فلذا هرگونه تصرف در این اموال می‌بایست بر اساس قانون منبعث از اراده مستقیم یا غیر مستقیم جامعه و تحت نظارت کامل افکار عمومی و بر اساس نظریات کارشناسانه مبتنی بر نیازسنجی‌ها و اولویت بندی‌های تخصصیِ مورد قبول اکثریت مردم و نخبگانِ مورد تایید جامعه باشد . در غیر این صورت قطع نظر از موضوع حرمت تصرف در مال دیگران ، بی‌تردید زمینه و بستر انواع فساد در فرایند این تصرفات در بیت المال فراهم خواهد آمد .

#اطلاع_رسانی
#برنامه_هفتگی

※ ويژه برنامه بيان نكات و تدبری در آيات قرآن کریم ※

🎤 سخنران: آقای احمد آیت اللهی
📍مکان: مسجد آقامیرزااحمد(رض)
📆 زمان: پنجشنبه ها، بعد از نماز مغرب و عشاء

💠کانون فرهنگی هنری آقامیرزااحمد(رض)💠
🆔️ @aghamirzaahmad

"ریشه‌ها"
یادداشت بیست و چهار
🖋به قلم احمد آیت اللهی

پیرو آن چه در خصوص ماجرای حوزه علمیه تحت مدیریت و تولیت آیت الله سلبریتی ، گفته شد چنانچه حاکمیت و دستگاه قضایی به جد قصد مبارزه با فساد و به خصوص شناسایی و خشکاندن ریشه‌های آن را دارند باید به پرسش‌های ذیل به طور روشن و شفاف پاسخ بدهند :
۱) کدام نهاد یا ارگان دولتی و غیردولتی یا اشخاص حقیقی و حقوقی ضرورت و نیاز جامعه به تاسیس حوزه علمیه دینی را در تهران احراز نموده است ؟ و دلایل این تشخیص چه بوده است ؟
۲) به طور شفاف و با ذکر عدد و رقم و تاریخ اعلام شود که ، الف) کل هزینه‌های تاسیس و هزینه‌های جاری فعالیت‌های این حوزه بر اساس اسناد و مدارک چقدر بوده است . ب) منابع مالی این هزینه‌ها از کجا تامین شده است ؟
۳) چنان چه در تامین هزینه‌های یاد شده اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی و غیر خصولتی مشارکت داشته‌اند در صورت بالا بودن رقم مساعدت‌ها ، این اشخاص معرفی شوند ! زیرا بر اساس تجربه و با توجه به مقام حکومتی و به خصوص منصب قضایی آیت الله ، این گونه مساعدت خالی از شبهه فساد نمی‌باشد !
۴) چرا و بر اساس چه معیار و ملاکی و با استناد به کدام برتری و توانایی علمی و غیرعلمی آیت الله ، تولیت و مدیریت این حوزه به وی رسیده یا واگذار شده است ؟ آیت اللهی که غیر از روضه‌خوانی و ذکر مصیبت هیچ فعالیت و اثر علمی از او دیده نشده است . ضمن این که وی دارای چند پست و منصب حکومتی و قضایی بوده و ظاهراً به دلیل همین اشتغالات فراوان است که اداره امور این حوزه بر عهده اعضای خانواده و نزدیکان ایشان نهاده شده است !
۵) خروجی و محصولات ! و نتایج فعالیت‌های این حوزه تاکنون چه بوده است ؟
۶) چرا در این اوضاع و احوال اقتصادی کشور ، این حوزه علمیه در شمال تهران یعنی منطقه اعیان نشین و گران قیمت تاسیس شده است ؟ ظاهراً به علت همین موقعیت مکانی است که مجبور شده‌اند ساختمان آن چنانی با امکانات لاکچری برای آن تدارک ببینند ؟
و اما آنچه تاکنون درباره این حوزه علمیه در رسانه‌ها آمده ، ظاهراً عمده منابع مالی تاسیس و فعالیت‌های آن از محل بیت المال و اموال عمومی تامین شده است . از جمله اینکه زمین بسیار گران قیمت بنای آن سال‌ها قبل توسط شهرداری تهران به آیت الله تقدیم شده است ، زمانی که شهردار وقت سودای بالا رفتن از نردبان قدرت بر سرش سنگینی کرده بود و برای رسیدن به این هدف - که به آن نایل شد - نیاز به حمایت امثال این آیت الله‌ها داشت تا در برابر این حاتم بخشی‌ها ، خواب‌ها ببینند و تاییدیه‌ها در آن خواب‌ها از سوی امام زمان (عج) برای او تدارک نمایند .
در پایان لازم به ذکر است که چنانچه حاکمیت سیاسی و دستگاه قضایی در اولین فرصت ممکن به پرسش‌های فوق در خصوص ماجرای مورد بحث پاسخ‌های دقیق و قانع کننده ندهد جامعه و افکار عمومی حق دارند ادعاهای مبارزه با فساد را از حاکمیت و دستگاه قضایی مانند گذشته باور نکرده و در نتیجه سیر نزولی و خطرناک بی‌اعتمادی عمومی به حاکمیت کماکان ادامه یابد .

"ریشه‌ها"
یادداشت بیست و پنج
🖋به قلم احمد آیت اللهی

هفته گذشته ج . ا . ایران ، بالاخره پس از سال‌ها شکیبایی راهبردی و پس از مواجهه با آخرین جنایت تجاوزگرانه رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه ، پاسخی کوبنده و البته عاقلانه و حساب شده به سران صهیونیسم داد که دارای ابعاد سیاسی ، بین المللی ، منطقه‌ای و حتی داخلی بوده همچنین آثار و پیامدها و رهاوردهای قابل توجهی را نیز در پی خواهد داشت و چنان چه حاکمیت سیاسی کشور ، بتواند تدابیر و عقلانیت و ملاحظات خردمندانه به کار رفته در این عملیات را ، پس از این نیز ، در سایر تصمیمات و اقدامات سیاسی و بین‌المللی و منطقه‌ای خود به کار گیرد ، بدون شک این پیروزی و موفقیت مهم ، در آینده نزدیک ، جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی و مناسبات آن را به نحو موثر و قابل توجهی ارتقا خواهد بخشید .
و اما ، پذیرش حقایق غیر قابل انکار فوق الذکر ، پرسش‌هایی را در ذهن اهل نظر و اندیشه برمی‌انگیزد که پاسخ به آنها می‌تواند مبنا و زمینه تامل و تحلیل عقلانی و روشنگرانه‌ای را در خصوص فهم ریشه‌های مشکلات داخلی کشور - که موضوع این یادداشت‌هاست - فراهم نماید .
پرسش نخست را می‌توان چنین بیان کرد : از میان همه عوامل موثر و دخیل در عملیات پیروزمندانه «وعده صادق» مهمترین را به کدامین عامل می‌توان شمرد ؟
تردیدی نمی‌توان داشت که این پیروزی بیش از هر چیز مدیون دانش نخبگان علمی و دانشمندان فرهیخته‌ای است که توانستند با ساختن آن موشک‌ها و پرتابه‌ها و نیز با فلج کردن و از کار انداختن قوی‌ترین سامانه‌های دفاعی و پدافندیِ چند لایه دشمن و علی رغم حمایت و حضور همه حامیان قدرتمند جهانی و منطقه رژیم اشغالگر ، اهداف تعیین شده را در هم بکوبند ، به گونه‌ای که کارشناسان قدرت‌های جهانی از جمله کشورهای حامی اسرائیل را انگشت به دهان و وحشت زده در حیرت فرو برند . و در این میان نکته قابل تأمل این است که حاکمیت سیاسی ایران در رسیدن به این پیروزی عقلانیتی قابل تحسین را به نمایش گذاشت که مهم‌ترین آن شناسایی و جذب دانشمندان و نخبگان و متخصصین رده بالا در دانش هوا و فضا و در زمینه فناوری ساخت موشک و پرتابه‌ها بود . به راستی آیا بدون جذب و استفاده از چنین عالمان و نخبگانی ، تحقق چنین موفقیتی امکان‌پذیر بود؟ آیا می‌شد در این عرصه علمی ، به جای جذب و بهره‌مندی از این دانشمندان و متخصصین در علوم مزبور ، از اشخاص با توان علمی متوسط و پایین‌تر ، اما با وفاداری بالاتر به نظام استفاده کرد؟ بی تردید پاسخ منفی است بی‌گمان چنین رویکردی نیز در مسیر رسیدن به این پیروزی وجود نداشته است .
در یادداشت آینده به طرح و بررسی پرسشی دیگر خواهیم پرداخت .

❖﷽❖

🔰جلسه بیان #نکات_قرآنی
پنجشنبه ۱۴٠٣/٠٢/٠۶

توسط آقای احمد آیت اللهی


🔹جلسه دهم از سوره مبارکه - آیه ١١

قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَمُنُّ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَنْ نَأْتِيَكُمْ بِسُلْطَانٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۱﴾

پيامبرانشان به آنان گفتند ما جز بشرى مثل شما نيستيم ولى خدا بر هر يك از بندگانش كه بخواهد منت مى ‏نهد و ما را نرسد كه جز به اذن خدا براى شما حجتى بياوريم و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند (۱۱)


🔗دریافت فایل


🗂 آرشیو صوتی سوره ابراهیم

🔗 aghamirzaahmad.ir/article/Ibrahim

عضویت درکانال👇

🔗 @aghamirzaahmad

"ریشه‌ها"
یادداشت بیست و شش
🖋به قلم احمد آیت اللهی

پیش از آنکه به طرح چند پرسش دیگر که به گونه‌ای با موضوع یادداشت قبلی (عملیات نظامی/موشکی ایران علیه اسرائیل) مرتبط هستند ، بپردازیم ، بیان نکته‌ای درباره وسعت و دامنه علم و دانش در عرصه‌های مختلف زندگی بشر خالی از فایده به نظر نمی‌رسد .
حقیقت این است که امروزه بر هر صاحب فکر و اندیشه‌ای مسلم است که ضرورت و لزوم بهره‌گیری از علم و تخصص و توانایی‌های نخبگان علمی ، منحصر در ساختن و به کارگیری مصنوعات مادی پیشرفته در جهت رفع نیازهای زندگی ، مانند ساختن موشک‌ها و پهپادهای مدرن و نیز یافتن راه‌های چیرگی بر سامانه‌های دفاعی و ضد موشکی دشمن و رساندن و اصابت پرتابه‌ها بر اهداف تعیین شده نیست (که دانش مزبور در حوزه علوم تجربی است) بلکه در عرصه روابط و مناسبات انسان‌ها و نیز مدیریت این روابط و مناسبت‌ها و همچنین در راستای ساختن جامعه ای بر اساس الگوها و اهداف تعیین شده ، بهره‌مندی از دانایی‌ها و دانش‌های تخصصی از طریق به خدمت گرفتن عالمان و دانشمندان و مدیران دارای تخصص و توان مندی بالا ، ضرورتی غیر قابل انکار بوده و رسیدن و دستیابی به اهداف تعیین شده در عرصه حکمرانی ، با عضویت نخبگان و عالمان متخصص و برجسته (در رشته‌های علمی مرتبط با حکمرانی) در نهادهای عالی حاکمیتی که عهده‌دار تصمیم‌سازی و تصمیم گیری در سطح کلان برای جامعه هستند ، امکان‌پذیر می‌باشد .
به بیان دیگر ، امروزه ، حکمرانی و سیاست ورزی و مدیریت عالی جوامع بشری ، در امور و عرصه‌های مختلف زندگیِ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی ،امنیتی و ... به علت پیچیدگی‌های خاصی که از سده های پیشین در سطح روابط و مناسبات مختلف زندگی بشر و همچنین در ارتباطات بین‌المللی و به خصوص در ارتباط با دو پدیده جدید اجتماعی یعنی «ملت - دولت» ایجاد گردیده ، مستلزم استفاده از دانش‌های تخصصی در رشته‌های خاصی از علوم انسانی می‌باشد و پر واضح است که بدون بهره‌گیری از چنین دانش‌های تخصصی از سوی حاکمیت و هیأت حاکمه ، جامعه و کشور دچار عقب ماندگی از تراز سطح زندگی مطلوب و نیز گرفتار مشکلات و بحران‌های متعدد گردیده و در نهایت موجبات نارضایتی و از دست رفتن اعتماد عمومی و ای بسا تهدیدات جدی از سوی دشمنان و بیگانگان فراهم خواهد شد.
امروز ما در کشور و جامعه مان با چنین وضعیتی روبرو هستیم و علت اصلی و عامل عمده این شرایط ، همانا عدم بهره‌گیری حاکمیت و هیأت حاکمه از ظرفیت‌های علمی کشور یعنی عدم استفاده از علم و دانش فرهیختگان و نخبگان و برجستگان متخصص در زمینه حکمرانی و مدیریت جامعه و عدم عضویت آنها در نهادهای اصلی و عالی حاکمیتی می‌باشد .
و این یک واقعیت تلخ ریشه ای تاریخی دارد بدین معنی که روند استفاده از دانش تخصصی عالمان برجسته کشور به خصوص در رشته‌های علمی مرتبط با حکمرانی از آغاز انقلاب تاکنون با حذف روزافزون آنها از عضویت در نهادهای عالی حکومتی ، سیر نزولی داشته و هم اکنون این روند به مرحله خطرناکی نیز رسیده است . در این باره باز هم خواهیم نوشت

شهادت ششمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت حضرت امام جعفرصادق(علیه السلام) تسلیت و تعزیت باد🌱🕊

💠کانون فرهنگی هنری آقامیرزااحمد(رض)💠

"ریشه‌ها"
یادداشت بیست و نُه
🖋به قلم احمد آیت اللهی

اگر از منظر جامعه شناسی سیاسی به موضوعِ «چرایی» و در عین حال «پیامد»های عدم حضور و عضویت اشخاص نخبه و دانشمند و متخصص، در نهادهای عالی تصمیم گیری و مدیریتی کشور، نگریسته شود، به دو عامل مهم و مؤثر و مرتبط با موضوع یاد شده و در عین حال «به هم وابسته» در حوزه مدیریت امور جامعه برمی‌خوریم که عبارتند از:
۱) ناکارآمدی و بحران مشروعیت مدیریتی؛
۲) تضعیف روز افزون اعتماد عمومی، نسبت به حاکمیت و نظام سیاسی.
و نکته قابل تأمل این است که، از سویی، دو پدیدهٔ مزبور، معلول مشکل مورد بحث (یعنی حذف علم و دانش و نیز دانشمند و متخصص از عرصهٔ حکمرانی و مدیریت جامعه) است، و از سوی دیگر، خود آنها علت تشدید و گسترش مشکل یاد شده و در نهایت موجب تبدیل آن به بحران می‌باشند ضمن اینکه بین دو عامل اخیر، رابطه‌ای متقابل و مؤثر در هم افزایی یکدیگر وجود دارد.
توضیح اینکه کنار گذاشتن دانش و دانایی تخصصی از عرصهٔ مدیریت کلان جامعه موجب پدید آمدن بحران ناکارآمدی در نظام اداری کشور و تداوم و گسترش ناکارآمدی، باعث بی‌اعتمادی روزافزونِ عمومی به حاکمیت شده و استمرار این وضعیت، نظام را در وضعیت بحران مشروعیت کارآمدی قرار می‌دهد.
(گفتنی است، مشروعیت کارآمدی، پس از مشروعیت ایدئولوژیک و مشروعیت سیاسی، در رتبه سوم یعنی پایین‌ترین سطح از «مشروعیت» یک نظام سیاسی قرار دارد.)
و نکته مهم اینکه در شرایط پیش گفته، چنان چه حاکمیت سیاسی اقدام به حل ریشه‌ای مشکل از طریق برگشت به علم و دانش و دادن فرصت و مجال مناسب و کافی برای دانایان و نخبگان و متخصصین در امر حکمرانی ننماید، ناچار خواهد شد برای حفظ و تداوم بقای خود -که در اثر بی‌اعتمادی عمومی مورد تهدید قرار گرفته است، در گزینش و اخذ شاخص و معیار در انتصاب و انتخاب اشخاص برای مناصب و مقامات عالی حکومت به عنصر «وفاداری» و «سرسپردگی»، بیش از توانایی و علم و تخصص اهمیت و بها بدهد و در نهایت، به سیاست «حامی پروری» روی آورد. اما چنین رویکردی خود بر دامنهٔ بحران می‌افزاید و با به حاشیه راندن هرچه بیشتر علم و دانایی و دانشمندان و نخبگان موجب تشدید هرچه بیشتر ناکارآمدی، و در ادامه تضعیف شدیدتر اعتماد عمومی می‌گردد. با تکرار و تداوم این روند و چرخه معیوب، مشکلات دیگری تبدیل به بحران شده و در نهایت هیأت حاکمه را ابتدا به سمت اتخاذ راهبرد «دیکتاتوری» و در نهایت به سوی فروپاشی سوق می‌دهد.
در یادداشت بعدی باز هم در این باره سخن خواهیم گفت.

#اطلاع_رسانی
#برنامه_هفتگی

※ ويژه برنامه بيان نكات و تدبری در آيات قرآن کریم ※

🎤 سخنران: آقای احمد آیت اللهی
📍مکان: مسجد آقامیرزااحمد(رض)
📆 زمان: پنجشنبه ها، بعد از نماز مغرب و عشاء

💠کانون فرهنگی هنری آقامیرزااحمد(رض)💠
🆔️ @aghamirzaahmad

"ریشه‌ها"
یادداشت سی اُم
🖋به قلم احمد آیت اللهی

یکی از مهم‌ترین موضوعات در اندیشه سیاسی و در علوم مرتبط با حکمرانی و مدیریت سیاسی، موضوعِ شناسایی، کشف و فهمِ نشانه‌ها و علائم هشدار دهنده در خصوص خطرها و عوامل تهدید کننده موجودیت و بقای نظام‌های سیاسی و دولت‌ها می‌باشد .
در این زمینه ، آراء و یافته‌های تجربی و نظریه‌های مختلف و متعددی از سویِ صاحب نظران و دانشمندان در قالب مفهومیِ شاخص‌ها و علائم و نشانه‌های هشدار دهنده نسبت به آینده نامطلوب و نامیمون نظام‌های سیاسی، در متون علمی آمده است. اما نکته جالب این است که در این زمینه کلامی از امیر مومنان علی (ع) در منابع روایی نقل گردیده که با توجه به زمان صدور و نیز عمق معنایی و اتقان علمی آن واقعاً معجزه‌گون به نظر می‌رسد. توضیح این که به رغم قدمت بیش از ۱۴۰۰ ساله، امروز هم این کلام نورانی می‌تواند به عنوان بنیاد یک بینش علمی برای پایش مسیر تحولات سیاسی - حاکمیتی جوامع کنونی و مبنایی نظری برای پیش بینی آینده یک نظام سیاسی و مهمتر از همه، معیار و شاخصی برای اصلاح وضعیت موجود یک جامعه از بُعد سیاسی و همچنین رویکردی برای دفع و رفع عوامل و اسباب تهدید کننده یک دولت مستقر، به کار گرفته شود . فرمایش امام (ع)چنین است :
«يُسْتَدَلَّ على إدبار الدُّوَلِ بأربَعٍ : تضیيع الاصولِ، و التَمسُّكِ بالفروع، و تقديم الارازلِ، و تاخيرِ الأفاضلِ.» ( چهار چیز نشانه فروپاشی و به سرآمدن عمر دولت‌ها/حکومت‌هاست : فروگذاشتن اصول، چسبیدن به فروع، مقدم داشتن فرومایگان و کنار گذاشتن مردمان با فضیلت و دانا و شایسته ») ، (به نقل از: میزان الحکمه /ج ۴/ ص ۱۶۲).
پر واضح است که فرو گذاشتن اصول و چسبیدن و پرداختنِ صرف به فروع، خود، نتیجه مقدم داشتن نادانان یا (کم دانان) بر عالمان و افاضل است و محصول فرو گذاشتن اصول و اهتمام به فروع، نیز، لاینحل ماندن مشکلات اصلی و تبدیل آنها به بحران‌ها و بالاخره پیامد نهاییِ این همه، فروپاشی و اضمحلال نظام سیاسی می‌باشد .
و نکته مهم این که، حاکمان و هیئت حاکمه در چنین شرایطی ‌می بایست به موقع این علائم هشدار دهنده را درک کنند و پیش از آن که بحران‌های جاری به مرحله غیر قابل جبران برسند نسبت به تجدید نظر در رویکردها و سیاست‌ها ولو از طریق اصلاح تدریجی ساختارها اقدام جدی معمول دارند .
و نکته مهم‌تر این که، امروز در کشور ما، بسیاری از اهل فکر و نظر و اندیشه، و اشخاص و شخصیت‌های دغدغه‌مند و دلسوز نسبت به سرنوشت ملت و نیز عموم دینداران آگاهِ نگران از تضعیف جایگاه دین و دینداری در جامعه، با تمام وجود علائم و نشانه‌های هشدار دهنده در کلام امام (ع) را با تمام وجود احساس می‌کنند. و لذا شایسته و بایسته است که قدرت سیاسی و حاکمیت نیز این هشدارها را ولو برای حفظ موجودیت نظام جدی بگیرد و تن به اصلاحات اساسی در ساختار و سیاست ها و رویکردها بدهد .
و اما ، جمع‌بندی تمام آنچه را که در یادداشت‌های «ریشه‌ها» گفته شد، می‌توان در دو بند به شرح ذیل خلاصه کرد :
۱) حتی اگر نظر برخی از فعالان و نظریه پردازان سیاسی، مبنی بر اینکه در وضعیتِ غیر عادی و اضطراری کنونیِ کشور، برپایی یک ساختار سیاسیِ مردم سالار به معنای واقعی و جامعِ کلمه، نه امکان‌پذیر و نه به مصلحت است، را ، بپذیریم، در عین حال برای خروج از بن‌بست مشکلات و بحران‌های فعلی، هیچ راهی جز به خدمت گرفتن عالمان و دانایان و متخصصین در عرصه حکمرانی و فراهم نمودن زمینه حضور و عضویت آنان در نهادهای عالی حاکمیتی وجود ندارد، هر چند این مهم از طریق مردم سالاری مدیریت شده و یا انتخابات مهندسی شده باشد. به هر حال کیفیت و اجرای چنین رویکردی باید مورد پذیرش عموم صاحبان فکر و اندیشه در کشور قرار گیرد.
۲) اگر عجالتاً بپذیریم که در حال حاضر، امکان دستیابی به حاکمیتی مردم سالار به معنای حقیقی و مشروعیت حداکثری (یعنی ابتنای حاکمیت به اراده و خواست ملت) وجود ندارد با این حال هیئت حاکمه باید با اصلاح ساز و کار انتصابات و انتخابات مهندسی شده - در کمترین زمان ممکن - به مشروعیت سیاسی حداقلی یعنی کسب رضایت ملی و جلب اعتماد عمومی - که به شدت تضعیف شده - دست پیدا کند، در غیر این صورت هم حاکمیت و هم ملت باید در انتظار روزها و روزگار سخت‌تری باشند . خلاصه کلام این که، کلید اصلی حل مشکلات کشور این است که کار به دست کاردان سپرده شود و سخن را به کلام حکیمانه دیگری از امیر مومنان به پایان می‌بریم . آنجا که فرمود : زوال الدّولِ باصطناعِ السُّفَّلِ (نابودی دولت‌ها به سبب به کار گرفتن سفلگان است) (به نقل از: همان/ص ۱۶۱)

به عالم گر تهی دستی به درگاه رضا رو کن
کز این در هیچ کس با دست خالی برنمی گردد

میسر گر نشد لطفش برو خود را ملامت کن
که کم لطفی ز اولاد علی باور نمیگردد

دورم ازت با اینکه تو نزدیک منی...

#امام_رضا علیه‌السلام