🔰پیرو این پست درباره ویژگی های جدید مدیر بسته apt3.1
https://t.me/linuxtnt/4304

🔰 دستور apt why و apt why-not چیست؟

🔹دستور apt why <package>: بررسی می‌کند که چرا یک بسته خاص نصب شده است، یعنی چه بسته‌ای آن را به‌صورت وابستگی نصب کرده است.
🔹دستور apt why-not <package>: بررسی می‌کند که چرا نصب نشده است، مثلاً به خاطر تعارض با بسته‌ای دیگر.

apt why <نام‌بسته>

apt why-not <نام‌بسته>

📌نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

خبر بد برای لینوکسی ها:

پایان پشتیبانی GNOME از X11

پروژه GNOME تصمیم گرفته است پشتیبانی از سیستم قدیمی نمایشگر X11 را تا پایان سال جاری میلادی کنار بگذارد. این در حالی‌ست که نسخه‌ی بعدی اوبونتو با نام Ubuntu 26.04 LTS (که سال آینده منتشر می‌شود) هنوز برنامه دارد از X11 (یا همان Xorg) پشتیبانی کند.
پروژه GNOME قصد دارد در نسخه 50 خود، کدهای مربوط به اجرای دسکتاپ با X11 را حذف کند. این یعنی اگر کسی بخواهد GNOME را با Xorg اجرا کند، دیگر پشتیبانی رسمی وجود نخواهد داشت.

البته، در حال حاضر اوبونتو به صورت پیش‌فرض از Wayland استفاده می‌کند، حتی در کارت‌های گرافیک NVIDIA. اما نسخه Xorg برای کاربرانی که سخت‌افزار یا نرم‌افزار خاصی دارند که فقط با Xorg سازگار است، همچنان در دسترس است.

مشکل اصلی برای اوبونتو این است که اگر GNOME دیگر امکان اجرای دسکتاپ X11 را از طریق GDM (صفحه ورود به سیستم) فراهم نکند، کاربران مجبور می‌شوند از نمایشگرهای ورود دیگر مانند LightDM یا SDDM استفاده کنند که ممکن است با GNOME سازگاری کامل نداشته باشند.

یک راه‌حل پیشنهادی این است که به‌جای GDM، خود محیط دسکتاپ مسئول اجرای Xorg شود، که این تغییر می‌تواند بخشی از مشکل را حل کند.
در نهایت، پروژه GNOME معتقد است نگه داشتن پشتیبانی از X11 فقط جلوی پیشرفت به سمت Wayland را می‌گیرد و انرژی توسعه‌دهندگان را هدر می‌دهد. از نظر آنها، زمان تغییر فرا رسیده است — حتی اگر برای برخی کاربران ناراحت‌کننده باشد.

🏕 کمپ بک‌اند، پایگاه‌داده و دواپس با زبان Go

طی سه ترم از مقدماتی تا سطح میانی، با پروژه‌های واقعی به‌صورت حرفه‌ای و در فرصت کافی زبان برنامه‌نویسی Go رو یاد بگیرید.
اکنون رایگان نام‌نویسی کنید تا از تخفیف ویژه در زمان ثبت‌نام اصلی بهره‌مند شوید.

◀️ لینک پیش‌ثبت‌نام

🔗 WeCamp.pro
✅ @wecamppro

🔰انتشار نسخه پایدار کرنل 6.15
🔰تغییرات مهم کرنل لینوکس 6.15

پشتیبانی از زبان Rust در بخش‌هایی مانند hrtimer و معماری ARMv7.
پارامتر جدید setcpuid= برای تنظیم ویژگی‌های CPU در سیستم‌های x86.
پشتیبانی از sched_ext برای شمارش و گزارش رویدادهای داخلی.
پشتیبانی از مجازی‌سازی تو در تو برای VGICv3 در ARM و شبیه‌سازی ویژگی FEAT_PMUv3 روی Apple Silicon.
و API جدید برای دریافت اطلاعات mount/unmount فایل‌سیستم‌ها.
پشتیبانی از کلیدهای رمزنگاری سخت‌افزاری در block layer.
پشتیبانی از آدرس‌دهی ۴۸ بیتی در فایل‌سیستم EROFS.
hook امنیتی جدید برای io_uring جهت کنترل بیشتر ماژول‌های امنیتی.

🖥 فایل‌سیستم‌ها
برای FUSE اکنون می‌تواند نام فایل‌های بالای ۱۰۲۴ کاراکتر را مدیریت کند.
بهبود سرعت حذف فایل در exFAT (حذف فایل ۸۰ گیگابایتی از ۴ دقیقه به ۱.۶ ثانیه).
برای Btrfs اکنون از فشرده‌سازی Zstd با سطح منفی پشتیبانی می‌کند.
برای Bcachefs اکنون دارای scrub برای یافتن و تعمیر خطاها است.
OverlayFS دارای گزینه‌ی mount جدید override_creds برای مدیریت مجوزها.

📡 شبکه
گزینه جدید TCP_RTO_MAX_MS برای تنظیم فاصله‌ی زمان بین تلاش‌های دوباره ارسال بسته‌ها.
پشتیبانی از دریافت مستقیم داده شبکه (zero-copy receive) در io_uring.
و callbacks جدید BPF برای دریافت timestampها از بخش‌های مختلف شبکه.

🧠 درایورها و سخت‌افزار
پشتیبانی از Apple Touch Bar در مک‌بوک‌های اینتل و M1/M2.
پشتیبانی از Google Pixel Pro 6، Huawei Matebook E Go، Milk-V Jupiter RISC-V و HP با چیپ صوتی CS35L41.
درایور جدید برای سامسونگ GalaxyBook.
کنترلرهای جدید بازی Xbox و PlayStation اضافه شده‌اند.
پشتیبانی از کارت شبکه Intel Killer E5000 (که در واقع همان Realtek RTL8126 است!).

⚙️ تغییرات امنیتی و سیستمی
سیستم جدید fwctl برای اجرای RPC در firmware به‌صورت امن.
و hook امنیتی برای io_uring با هدف کنترل دسترسی توسط SELinux.
سخت‌سازی جدید برای قفل‌کردن memory mappings (غیرفعال به‌صورت پیش‌فرض).
ماژول Landlock اکنون دارای audit برای گزارش دسترسی‌های ممنوع شده است.
و Mount API جدید برای pseudo-filesystems.
امکان بازیابی وضعیت خروج از طریق pidfd حتی پس از پاک‌سازی فرآیند.

🧮 معماری‌های RISC-V و ARM
پشتیبانی از BFloat16، ZBKB، Zaamo، Zalrsc در RISC-V.
پشتیبانی از برد جدید Milk-V Jupiter.
پشتیبانی اولیه از Allwinner A523 و Pixel 6 Pro (gs101).

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🎉 Xfce به Wayland نزدیک‌تر شد!
پیرو این پست قبلیم:
https://t.me/linuxtnt/4313

ادغام کد کامپوزیتور Wayland در Xfwm4 مبتنی بر کتابخانه wlroots

🔹 امروز پشتیبانی داخلی از کامپوزیتور Wayland به‌صورت رسمی در Xfwm4 (مدیر پنجره‌ی محیط دسکتاپ Xfce) اضافه شد. این کامپوزیتور جدید با استفاده از کتابخانه‌ی قدرتمند wlroots توسعه یافته که ابتدا توسط کامپوزیتور Sway معرفی شده بود.

🔹 کاربران Xfce مدت‌ها منتظر چنین تغییری بودند. تا پیش از این، اجرای Xfce روی Wayland نیازمند استفاده از کامپوزیتورهای خارجی بود، اما حالا با این ادغام جدید، Xfwm4 رسماً وارد دنیای Wayland شده است.

🔹 استفاده از کتابخانه‌ی wlroots باعث شده توسعه‌ی این قابلیت برای تیم Xfce بسیار ساده‌تر و سریع‌تر پیش برود. انتظار می‌رود همچنان پشتیبانی از X11 نیز حفظ شود.

🔰پیدا کردن فرآیندهای zombie
پردازش‌هایی که اجراشون تموم شده ولی هنوز در جدول پردازش‌ها باقی موندن، چون پدرشون هنوز وضعیت خروجی اون‌ها رو جمع‌آوری نکرده. Zombieها هنوز یک PID دارن ولی دیگه در حال اجرا نیستن.
یک ورودی در Process Table اشغال می‌کنن.

✅ مرحله یک، پیدا کردن پردازش های زامبی.پردازش‌های Zombie با حرف بزرگ Z در ستون وضعیت (STAT) نمایش داده می‌شوند.

ps -eo pid,ppid,stat,cmd | grep -w Z

ps aux | grep 'Z'

✅ مرحله 2: پیدا کردن والد Zombie
می‌خوایم ببینیم چه پروسه‌ای پدر Zombie است:

ps -p 6789 -o pid,cmd

✅ مرحله 3: بستن Zombie (از طریق کشتن والد)
پر دازش Zombie خودش قابل kill نیست چون اجرا نمی‌شود. باید والدش را وادار به جمع‌آوری آن کنیم یا والد را kill کنیم تا سیستم‌عامل Zombie را پاک کند.

kill -9 6789

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

دانمارک : "خداحافظ" به مایکروسافت: مهاجرت به لیبره‌آفیس و لینوکس

وزارت دیجیتال دانمارک به رهبری کارولین استیج، وزیر دیجیتال این کشور، تصمیم تاریخی گرفته است: حذف کامل مایکروسافت از سیستم‌های دولتی و جایگزینی آن با لینوکس و لیبره‌آفیس!

جزئیات این تحول دیجیتال:
• 🔄 نیمه نخست ۲۰۲۵: ۵۰٪ کارمندان وزارت به لیبره‌آفیس و لینوکس مهاجرت می‌کنند.
• 🎯 پاییز ۲۰۲۵: تمام وزارتخانه "عاری از مایکروسافت" خواهد شد.
• 🤝 همکاری با شهرداری‌ها: کپنهاگ و آرهوس (دو شهر بزرگ دانمارک) نیز همین مسیر را آغاز کرده‌اند.

چرا این تغییر؟
• 🛡 حاکمیت دیجیتال: کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی (به‌ویژه آمریکایی).
• 💰 صرفه‌جویی هزینه‌ها: حذف هزینه‌های سنگین لایسنس‌های مایکروسافت.
• 🔓 توسعه نرم‌افزارهای متن‌باز: تقویت اکوسیستم اوپن‌سورس در دانمارک.

در پی این اتفاق :
• 🎉 استقبال کارمندان: بسیاری از کارکنان وزارت از این تصمیم حمایت کرده‌اند.
• ⚠️ چالش‌های احتمالی: وزیر تأکید کرده که اگر مشکلات فنی وجود داشته باشد، موقتاً به سیستم قدیم بازمی‌گردند، اما عقب‌نشینی نمی‌کنند:
"اگر شروع نکنیم، هرگز به هدف نمی‌رسیم!"

🔌 قطع سرویس ایمیل ICC: بحران اخیر قطع سرویس‌های مایکروسافت برای دیوان کیفری بین‌المللی نگرانی‌ها را افزایش داد.
• تنش‌های دانمارک و آمریکا: ناگفته نماند این نکته را اضافه کنم که پیشنهاد ترامپ برای خرید گرینلند (!) نیز به این تصمیم دامن زده است.
شلسویگ-هولشتاین (آلمان) نیز اخیراً طرحی مشابه برای گسترش اوپن‌سورس آغاز کرده است. به نظر می‌رسد موج "استقلال دیجیتال" در اروپا در حال گسترش است!

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰درامد 300 میلیون دلاری کانونیکال
کانونیکال، خالق اوبونتو، در سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار درآمد داشته است

🔹یک دهه پیش، کانونیکال (شرکت پشتیبان لینوکس اوبونتو) با حدود ۳۳۷ کارمند، درآمدی معادل ۸۱ میلیون دلار (در سال ۲۰۱۴) داشت. در آن زمان، تلاشهای آنها برای توسعه دسکتاپ لینوکس هنوز در حال پیشرفت بود، چه در زمینه پیش نصب روی دستگاههای تولیدکنندگان (OEM/ODM)، چه در محیطهای سازمانی و چه در فضای پردرآمد سرورها و ابری.
اما طبق گزارش سالانه ۲۰۲۴ که اخیراً توسط کانونیکال منتشر شده، این شرکت اکنون به درآمدی نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار و تعداد کارکنانی بیش از ۱۱۰۰ نفر رسیده است. این گزارش، بینش جالبی از سلامت مالی و رشد کلی این شرکت ارائه میدهد:

درآمد ۲۰۲۴: ۲۹۲ میلیون دلار (افزایش چشمگیر از ۲۵۱ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)
درآمد ۲۰۲۲: ۲۰۵ میلیون دلار
حاشیه سود ناخالص: ۸۳٪ (افزایش از ۸۰٪ در سال قبل)

🔹کانونیکال در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰ کارمند جدید استخدام کرد و میانگین تعداد کارکنانش از ۱,۰۳۴ نفر به ۱,۱۷۵ نفر رسید. در سال ۲۰۲۲، این شرکت بهطور میانگین ۸۵۸ کارمند داشت.

🔹 سودآوری در سال ۲۰۲۴
سود ناخالص: ۲۵۸ میلیون دلار (از ۲۹۱ میلیون دلار درآمد)
سود عملیاتی: ۱۵.۵ میلیون دلار (افزایش از ۱۱.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳)

🔹جالب است بدانید که در سالهای اولیه، کانونیکال معمولاً با ضرر مالی مواجه بود و برای ادامه فعالیت به حمایتهای مالی «مارک شاتلورث» (بنیانگذار اوبونتو) وابسته بود. اما امروز، این شرکت به لطف رشد اوبونتو، سالهاست که روی پای خود ایستاده و عملکرد مالی پایداری دارد.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

یک دستور ساده و پر کاربرد لینوکسی

پیدا کردن اطلاعات مربوط به بایوس (BIOS) یا UEFI

از دستور زیر استفاده کن:
1. پیدا کردن نسخه بایوس/UEFI

sudo dmidecode -t bios

خروجی شامل مواردی مثل:
نسخه بایوس (Version)، سازنده (Vendor) و تاریخ انتشار (Release Date)

🔰۱۰۱ گام بعد نصب لینوکس(مخصوص توزیع های دبیان بیس)

🔹کتاب یازدهم از مجموعه ۱۰۰ کتاب لینوکسی که قبلا رایگان منتشر کردم. مجدد در کانال قرار دادم.

این کتاب به معرفی 100 ها تنظیمات ضروری و موردنیاز بعد از نصب توزیع های دبیان بیس شامل تنظیمات شخصی سازی و بهینه سازی با پوشش قسمت هایی مانند: بوت، لاگین، میزکار،پنل،مخزن وسورس لیست، فونت،درایورها،مشکلات مدیربسته،صفحه کلید موس،حساب کاربری، تم، محیط کاری،شبکه وتوجه به جزئیات کمتر شناخته شده.... همچنین برنامه های مهم پرداخته است.

این کتاب مانند یک دستیار فنی همراه شما خواهد بود.
🔸ویرایش دوم 1404
🔸150 صفحه
🔸تماما رنگی
🔸قطع کتاب A4
🔸انتشارات یافته، ناشر کتب دانشگاهی
🔸نویسنده: حسین سیلانی

🔰انتشار نسخه آزمایشی Linux 6.16-rc5 با بهبودهای مهم در سیستم‌فایل‌ها، درایورها و سخت‌افزار

🔹لینوس توروالدز به‌صورت رسمی انتشار Linux 6.16-rc5 را اعلام کرد. این نسخه نشان‌دهنده نقطه میانی چرخه توسعه برای هسته ۶.۱۶ است که انتظار می‌رود در اواخر ژوئیه یا اوایل آگوست به صورت پایدار منتشر شود.

🔹ویژگی‌های کلیدی این نسخه:
🔸توروالدز این نسخه را با وجود پنجره ادغام بزرگ، «کاملاً آرام» توصیف کرده است. به‌طور کلی، تغییرات به سه بخش تقریباً مساوی تقسیم شده‌اند:

🔹سیستم‌فایل‌ها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸تمرکز ویژه روی Bcachefs (سیستم فایل نسل جدید با قابلیت Copy-on-Write) شامل رفع باگ‌های مربوط به مدیریت حافظه و جلوگیری از خطاهای اشاره‌گر NULL.
🔸بهبودهای قابل توجه برای SMB و Btrfs به منظور افزایش پایداری و عملکرد در محیط‌های ذخیره‌سازی پیچیده.

🔹درایورها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸به‌روزرسانی‌های گسترده برای پشتیبانی از سخت‌افزارهای متنوع، از جمله رول‌بک برخی تغییرات در Device Mapper برای حل مشکلات کاهش عملکرد.
🔸افزودن پشتیبانی از صفحه‌کلید نازک ThinkPad X1 Tablet Gen2 در درایور HID لنوو.

🔹سایر بهبودها (حدود ۳۳% تغییرات):
🔸رفع مشکل use-after-free در کتابخانه libbpf.
🔸بازگرداندن اطلاعات of_node در sysfs هسته سریال.
🔸به‌روزرسانی مستندات و رفع باگ‌های معماری (به‌ویژه برای LoongArch، UM و x86).

🔹پشتیبانی از سخت‌افزارهای جدید:
🔸درایورهای متن‌باز برای کارت‌های گرافیک انویدیا Blackwell و Hopper.
🔸بهبود سازگاری با پردازنده‌های Intel Wildcat Lake.

🔹امنیت و ذخیره‌سازی:
🔸افزودن قابلیت کلیدهای پیچیده سخت‌افزاری (hardware-wrapped keys) برای رمزنگاری fscrypt.
🔸بهبودهای عملکردی در سیستم‌فایل EXT4.

هشدار به کاربران
این نسخه آزمایشی است و برای سیستم‌های تولیدی توصیه نمی‌شود. با این حال، توسعه‌دهندگان و کاربران علاقه‌مند می‌توانند آن را برای تست و گزارش باگ‌ها امتحان کنند.

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

🔰دوستان این خبر را بخاطر داشته باشید و به سایر دوستان هم اطلاع بدید🔰

🔹چند پست درباره x11 نوشته بودم و باز هم در ادامه خبر حذف مدیرنمایش x11 از میزهای لینوکسی و توزیع های لینوکسی رو میگذارم.
این مدیرنمایش به زودی پیشتیبانی دیگر نخواهد شد و منسوخ میشود، به منظور کاهش هزینه و انرژی و زمان توسعه و نگهداری آن.

🔸 نسخه GNOME 49 به صورت پیش‌فرض دارای پشتیبانی X11 نخواهد بود. همانند میزپلاسما که x11 رو پشتیبانی نخواهد کرد به زودی. میزGNOMEنسخه آلفای GNOME 49 با نام "49.alpha" ب در شهریور منتشرمیشود.
🔸اوبونتو از نسخه21 ویلند جایگزین کرد و از نسخه 25 به بعد نیز پشتیبانی از این مدیرنمایش حذف کرد.
🔸فدورا از نسخه 35 ویلند رو جاگزین کرد و قرار از نسخه 43 به بعد نیز پشتیبانی از این مدیرنمایش حذف کند.
🔸به صورت غیر رسمی دیدم که توزیع سوزه SLE 16 که مخفف SUSE Linux Enterprise 16 هست هم پشتیبانی Xorg server رو حذف میکند.البته بهصورت پیش فرض ویلند هست.
🔸با حذف پشتیبانی x11 همه اجزای میز LXQt با Wayland کار نمی‌کنند.
🔸همزمان با کنفرانس FOSDEM 2025، تیم توسعه‌دهنده GTK اعلام کرد پشتیبانی از X11 را حذف کرد! و همچنین پشتیبانی از Broadway، زمینه‌ساز یک بک‌اند جدید برای اندروید. این تغییرات در راستای آماده‌سازی برای GTK 5 انجام شده‌اند. بک‌اند X11 به‌طور رسمی منسوخ شده تا پیام واضحی درباره حذف کامل آن در GTK 5 ارسال شود.
🔸 توزیع Alpine Linux (Sway) از Sway (مدیر پنجرهٔ Wayland) به‌عنوان گزینهٔ اصلی استفاده می‌کند و X11 را به‌طور کامل حذف کرده است
🔸توزیع Solus محیط Budgie در حال انتقال به Wayland است و ممکن است در آینده X11 را حذف کند

🔰با حذف x11 مشکلات از قبیل موارد زیر خواهید داشت:
🔹سخت‌افزار شما باید توسط درایور هسته Wayland - KMS و اغلب Mesa پشتیبانی شود، بدون Mesa+KMS حتی نمی‌توانید صفحه ورود را ببینید .
🔹درایورهای قدیمی‌تر NVIDIA (که فقط از شتاب‌دهنده GLX - X11 OpenGL پشتیبانی می‌کنند) دیگر کار نخواهند کرد. باید از nouveauدرایور KMS استفاده کنید.
🔹برای سخت افزاری قدیمی بدون x11 ابزارهای مدیریت ورود/محافظ صفحه/قفل‌کننده‌ها دیگر کار نخواهند کرد.
🔹محیط‌های دسکتاپ وابسته به X11 کار نخواهند کرد - شبیه‌ساز XWayland از برنامه‌ها پشتیبانی می‌کند اما از مدیران پنجره پشتیبانی نمی‌کند.برای مثال، "xeyes" به دلیل محدودیت‌های Wayland قادر به ردیابی ماوس در خارج از پنجره خود نیست).

نویسنده: حسین سیلانی
اخبار و آموزش های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt

پنجمین دورهمی فعالان حوزه امبدد سیستم و اینترنت اشیا

فرصتی برای ارتقا دانش و تعامل با متخصصان

🔹 با حضور: مدیرعامل و تیم فنی شرکت کرمان صنعت

🔸 با ارائه فنی: حسین سیلانی " معرفی توزیع های امبدد لینوکس و شخصی سازی آن ها "

https://seilany.ir/


تاریخ : 25 تیرماه 1404
ساعت: 17 الی 19

مکان: بلوارجمهوری اسلامی، خیابان صادقیه، قبل از صادقیه 3، کارخانه نوآوری کرمان

لینک ثبت نام

متاسفانه متاسفانه شرکت اینتل توسعه توزیع "Clear Linux" را متوقف کرد.
اینتل رسماً توزیع Clear Linux خود را پس از ده سال توسعه و بهینه‌سازی متوقف می‌کند.

توزیع لینوکس بود که توسط اینتل نگهداری می‌شد. برای استفاده عمومی طراحی نشده بود و برای فعالیت‌های تخصصی مانند رایانش ابری، رایانش توزیع‌شده و DevOps بود. مهم‌ترین ویژگی بهینه‌سازی آن برای سخت‌افزارهای اینتل بود.یک سیستم‌عامل با عملکرد بالا تا حداکثر عملکرد را از سخت‌افزارهای اینتل، به‌ویژه Xeonها، استخراج کند.
اینتل پشتیبانی از این پروژه را متوقف می‌کند. دیگر به‌روزرسانی‌های امنیتی یا وصله‌ای برای این سیستم‌عامل ارائه نخواهد شد. عمخزن گیت‌هاب پروژه به زودی به حالت فقط خواندنی آرشیو خواهد شد.

دلیلی برای این توقف اعلام نشده، اما این تصمیم به دلیل اقدامات کاهش هزینه اتخاذ شده است. اینتل اخیراً اعلام کرده که ۵,۰۰۰ کارمند خود را اخراج می‌کند و همچنین اظهارنظر ناامیدکننده‌ای کرده که در رقابت هوش مصنوعی بسیار عقب مانده و حالا نمی‌تواند خود را به دیگران برساند.
نویسنده: حسین سیلانی
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال:
https://t.me/linuxtnt)

📢 نسخه ۵.۲.۰ دانلود منیجر پرسپولیس منتشر شد!

✨ ویژگی‌های جدید:
- باندل لینوکسی: دانلود و اجرا با دابل‌کلیک، بدون نیاز به پیش‌نیازها (نسخه‌های قبلی را حذف کنید).
- ویدیویاب ارتقایافته: پشتیبانی از سایت‌های m3u8، نمایش Thumbnail، انتخاب خودکار بهترین کیفیت (با امکان انتخاب کیفیت‌های دیگر).
- پشتیبانی از FreeBSD: رفع مشکلات اجرا، نصب روی FreeBSD و مشتقات (راهنمای نصب در ویکی).
- استایل‌های جدید:
- هماهنگی با GTK+ و QT با بسته Breeze (نصب آن توصیه می‌شود).
- استایل Windows11 برای ویندوز.
- استایل Fusion بازطراحی‌شده برای همه سیستم‌ها (با تم روشن و تیره).
- هشدارهای صوتی جدید: صداهای سه‌تار برای لینوکس، FreeBSD و مک (بدون نیاز به sound-theme-freedesktop).

🛠 رفع باگ‌ها:
- رفع خطای Read timed out در دانلودهای طولانی.
- کاهش مصرف رم در دانلود فایل‌های حجیم.
- رفع مشکل دانلود فایل‌های با حجم نامشخص.
- جلوگیری از overwrite فایل‌های نیمه‌کاره با نام مشابه.
- بهبود عملکرد ویدیویاب در ویندوز.

📌 نکات مهم:
- اوبونتو ۲۴.۰۴ و دبین bookworm: از باندل لینوکسی یا نصب از سورس استفاده کنید.
- اوبونتو ۲۵.۰۴ و دبین trixie: نصب از مخزن لانچپد یا فایل .deb.
- توسعه‌دهندگان: پیش‌نیازهای جدید (مثل Breeze) را در ویکی بررسی کنید.
- بیلد خودکار: لینوکس با Nuitka، ویندوز و مک با PyInstaller (از طریق Github Actions).
- از نگهدارندگان بسته‌ها دعوت می‌کنیم برای FreeBSD و توزیع‌های لینوکسی همکاری کنند.

🔗 جزییات و راهنمای نصب: [ویکی پرسپولیس]
🙏 تشکر ویژه از @eajaykumar و علیرضا امیرصمیمی و همه مشارکت‌کنندگان

https://github.com/persepolisdm/persepolis

فقط تعداد 11 کتاب باقی مانده

ویرایش سوم کتاب 1001 دستور لینوکس.
⭕️به جای خواندن چندین کتاب لینوکسی، این کتاب را چند مرتبه بخوان

بعد از گذشت 2 سال وقت و تلاش در ایجاد یک منبع فارسی جامع،از دستورات لینوکسی سرانجام ویرایش سوم کتاب با ویژگیهای زیر آماده شد:
🔹تنهای منبع فارسی کامل برای دستورات لینوکسی با پوشش کامل دستورات موجود در دوره های:

Linux Essentials
Linux +
LPIC-1 101-500 and 102-500
LPIC-2 201-450 and 202-450
LPIC-3 Mixed  300-300
LPIC-3 Security 303-300

🔹850صفحه با چینش جدید، در قالب 28 فصل با قسمت های :
🔻شرح دستور
🔻ساختار  دستور
🔻گزینه های دستور
🔻مثال های کامل از دستور
🔹سه فصل ابتدایی، دارای مفاهیم،مبانی و ساختار لینوکس،ترمینال ومیزهای لینوکسی

🔹مناسب: کاربرهای ادمین سیستم،امنیت شبکه،برنامه نویسان
نشر کیان دانش
نویسنده: حسین سیلانی

⭕️ قیمت نسخه چاپی سیاه و سفید:   550.000 هزارتومان
⭕️ قیمت فایلpdf رنگی:   330.000 هزارتومان

🛑به منظور تهیه کتاب  فیش واریزی و آدرس پستی دقیق به ایدی تلگرامی من بفرستید و کتاب را از طریق پست را دریافت کنید.
هزینه پست به عهده من می باشد.

باز هم فاجعه در دنیای لینوکس
متاسفانه درایورهای اینتل یکی پس از دیگری بی‌سرپرست شدند.
خبر هارو خلاصه کردم براتون

به نظر می‌رسد موج تغییرات و تعدیل نیرو در اینتل که پستش رو گذاشتم(https://t.me/linuxtnt/4409) همچنان در دنیای لینوکس هم اثر می‌گذارد. پس از خبر بی‌سرپرست شدن درایور پایش دمای CPU، حالا چندین وصله جدید در لیست پستی کرنل لینوکس منتشر شده که تعدادی دیگر از درایورهای اینتل را به عنوان "بی‌سرپرست" علامت‌گذاری می‌کند و نام نگه‌دارنده‌های سابقی که دیگر در اینتل نیستند را حذف می‌کند.

🔹ایتم Intel Ethernet RDMA – یکی از نگه‌دارنده‌ها، مصطفی اسماعیل، از شرکت جدا شده اما همچنان یک مهندس دیگر از اینتل این درایور را پشتیبانی می‌کند.

🔹ایتم Intel PTP DFL ToD – مربوط به سخت‌افزار FPGA اینتل برای دستگاه زمان‌سنج روی کارت‌ها. با خروج تیانفی ژانگ، این درایور هم بی‌سرپرست شد.

🔹ایتم Intel WWAN IOSM – نگه‌دارنده این درایور (ام چتان کومار) دیگر در اینتل نیست. اینتل چند سال پیش از بازار WWAN و مودم خارج شد، اما این درایور هنوز در کرنل باقی مانده است. این درایور حتی در برخی کروم‌بوک‌ها استفاده می‌شد. بدون نگه‌دارنده، خطر ازکارافتادگی و حذف آن در آینده وجود دارد.

🔹ایتم Intel Keem Bay DRM – یکی از نگه‌دارنده‌ها رفته اما یک همکار دیگر هنوز هست.

🔹ایتم Linux Kprobes – اینتل یک مهندس (انیل اس. کشوا مورتی) داشت که روی کد Kprobes کرنل برای اشکال‌زدایی و پروفایلینگ کار می‌کرد، اما حالا او هم دیگر در شرکت نیست.

🔹ایتم Intel T7XX 5G WWAN – دو مهندس اینتل که روی این درایور کار می‌کردند، هر دو از شرکت جدا شده‌اند.
🔹درایور Coretemp :که وظیفه پایش دمای هسته‌های پردازنده اینتل (از نسل‌های بسیار قدیمی تا امروز) را بر عهده دارد، به حالت "بی‌سرپرست" درآمده است.فنگهوا یو – نگه‌دارنده قدیمی این درایور – دیگر در اینتل نیست و آدرس ایمیلش از کار افتاده. وصله‌ای که امروز در لیست پستی کرنل لینوکس منتشر شد، نام او را از لیست MAINTAINERS حذف کرد و وضعیت درایور را از "نگه‌داری‌شده" به "بی‌سرپرست" تغییر داد.
فنگهوا یو قبلاً مسئول درایور Intel IDXD و فناوری RDT هم بود، اما حالا مشخص شده که به انویدیا پیوسته است.
📌 در مجموع، نبود نگه‌دارنده‌ها به معنی خطر کند شدن به‌روزرسانی، بروز مشکلات امنیتی و حتی حذف تدریجی این درایورها از کرنل لینوکس است.

نویسنده: حسین سیلانی  . لطفا خبر هارو برای بازخورد بیشتر در گروه هایی که هستی منتشر کن.ممنون
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال: 
https://t.me/linuxtnt

پس از دو سال و دو ماه توسعه مستمر، بالاخره نسخه ۱۳ دبیان با نام رمز «Trixie» در تاریخ ۹ اوت ۲۰۲۵ منتشر شد.

برای آشنایی کامل با تمامی ویژگی‌ها و به‌روزرسانی‌های این نسخه، یک فایل PDF جامع و ۲۲ صفحه‌ای تهیه کرده‌ام که جزئیات دقیق این توزیع محبوب را در اختیار شما قرار می‌دهد.


نویسنده: حسین سیلانی  . لطفا خبر هارو برای بازخورد بیشتر در گروه هایی که هستی منتشر کن.ممنون
📢 اخبار و آموزش‌های بیشتر در کانال: 
https://t.me/linuxtnt

تولدت مبارک لینوکس
۳۴ سال قدرت متن‌باز
۲۵ آگوست ۲۰۲۵

۲۵ آگوست ۲۰۲۵، سی و چهارمین سالگرد لینوکس است؛ پروژه‌ای که در ابتدا به‌عنوان یک سرگرمی کوچک آغاز شد و امروز به ستون فقرات زیرساخت‌های دیجیتال مدرن تبدیل شده است.

در چنین روزی در سال ۱۹۹۱، «لینوس توروالدز»، دانشجوی ۲۱ ساله فنلاندی، در گروه خبری comp.os.minix نوشت:
«من دارم یک سیستم‌عامل (رایگان) می‌سازم (فقط یک سرگرمی، قرار نیست بزرگ و حرفه‌ای مثل GNU بشود.
با ورود به یادگیری لینوکس، شما نیز به دنیای ۳۴ ساله‌ی این سیستم‌عامل قدرتمند و متن‌باز قدم می‌گذارید.

آکادمی کندوی دانش به‌عنوان یک منبع فارسی تخصصی در حوزه‌ی لینوکس و نرم‌افزارهای متن‌باز، در تلاشم تا مسیری روشن و کاربردی برای یادگیری این دنیای گسترده فراهم کنم.

https://learninghive.ir/
حسین سیلانی

صرفا جهت اطلاع:

🌐 هشدار به کاربران ایرانی درباره ابزار هوش مصنوعی اسرائیلی «بیس ۴۴»

🔹«بیس ۴۴» یک پلتفرم هوش مصنوعی برای ساخت اپلیکیشن بدون کدنویسی است که اخیراً در میان کاربران ایرانی محبوب شده است، اما پیشینه اسرائیلی مالکان و بنیان‌گذار با زمینه نظامی باعث نگرانی امنیتی شده است.

🔸 به گزارش وبینو، این استارتاپ توسط ماور شلومو، برنامه‌نویس اسرائیلی، تنها چند ماه پس از پایان دوره طولانی خدمت در نیروی ذخیره ارتش اسرائیل (پس از حملات اکتبر ۲۰۲۳) راه‌اندازی شد.

🔹 شرکت اسرائیلی ویکس، فعال در حوزه ساخت اپلیکیشن بدون کدنویسی، این پلتفرم را با حدود ۸۰ میلیون دلار نقدی خریداری کرد.

🔸 بنیان‌گذار و شرکت خریدار هر دو سابقه خدمت نظامی و فعالیت در واحدهای اطلاعاتی اسرائیل دارند؛ واحد ۸۲۰۰ ارتش که به پرورش استعدادهای فناوری مشهور است.

🔹 با توجه به این پیشینه، استفاده از بیس ۴۴ در کشورهایی مانند ایران می‌تواند با ریسک امنیتی و وابستگی به ساختارهای نظامی یا دولتی همراه باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند کاربران و شرکت‌ها با هوشیاری و بررسی دقیق از این ابزار استفاده کنند.

خارج از گود لینوکس:
خودکشی با ChatGPT

امروز خبری رو دیدم که شکایتی بابت «مرگ ناشی از قصور» علیه OpenAI و سم آلتمن برای خانواده‌ای تنظیم شده است.

پسر ۱۶ ساله‌شان، آدام، پس از ماه‌ها تشویق شدن توسط ChatGPT، دست به خودکشی زد. والدین او شجاعانه می‌کوشند تا مانع تکرار چنین اتفاقی برای دیگران شوند. هوش مصنوعی هرگز نباید به یک کودک بگوید که بقای او بدهکاری به والدینش نیست.

آنچه در این پرونده مورد بررسی قرار خواهد گرفت، میزان شتابی است که OpenAI و سم آلتمن برای عرضه نسخه تازه‌ ChatGPT، یعنی ۴o، به بازار داشتند؛ با وجود مشکلات ایمنی آشکار. خانواده رینز ادعا می‌کنند که مرگ‌هایی مشابه مرگ آدام اجتناب‌ناپذیر بود: آنها انتظار دارند بتوانند به هیئت منصفه مدارکی ارائه دهند که نشان می‌دهد تیم ایمنی خودِ OpenAI با انتشار نسخه ۴o مخالف بوده، و یکی از پژوهشگران ارشد ایمنی شرکت، ایلیا سوتسکِوِر، به همین دلیل استعفا داده است. در شکایت مطرح شده آمده که سبقت گرفتن از رقبا در عرضه این مدل جدید، ارزش‌گذاری شرکت را از ۸۶ میلیارد دلار به ۳۰۰ میلیارد دلار رسانده است.

در واکنش به گزارش‌های امروز صبح، شرکت اذعان کرده است که مکانیسم‌های حفاظتی علیه خودآسیب‌رسانی «در تعاملات طولانی‌مدت کمتر قابل اعتماد شده‌اند، زیرا بخشی از آموزش ایمنی مدل ممکن است دچار افت شود.»

شاید فکر کنی این مسئله خنده دار باشد یا به نظر خنده دار بیاد.هوش مصنوعی واقعاً می‌تونه خطرناک باشه،این سیستم‌ها می‌تونند در شرایط خاص اثرات خیلی جدی روی ذهن افراد آسیب‌پذیر بذارند. حتی خود OpenAI اعتراف کرده که در مکالمات طولانی، بخشی از آموزش‌های ایمنی ChatGPT ضعیف می‌شه و ممکنه جواب‌های خطرناک بده. این یعنی خطر واقعیه، نه خیال