​Қисқартмалар имлоси: лотин ёзувидаги хатолар

Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига тўлиқ ўтиб кетмаганимиз, сўзларни ёзишга кирил нуқтаи назаридан ёндашаётганимиз сабаб турли хатоликларга йўл қўйяпмиз. Жумладан, қисқартма сўзларда.

Кирил ёзувида ё, я, ю, е ёлашган унлилари билан бошланган сўзлар қисқартмага айланса, бу ҳарфлар қисқартма сўз таркибида иштирок этади: АЁҚШ, ЯТТ, ОЎЮ, ЕХҲТ каби. Лекин бу қисқартмалар лотин ёзувида ифодаланганда кирил ҳарфларини жуфт ҳарф кўринишида ўгириш – хато. Чунки лотин алифбосида ё, я, ю, е ҳарфларига муқобил ҳарф йўқ, улар иккита ҳарф ёрдамида ифодаланади.

АЁҚШ – автомобилларга ёқилғи қуйиш шохобчаси, лотинча имлода – avtomobillarga yoqilgʻi quyish shoxobchasi. Сўзнинг бош ҳарфларини олиб, қисқартма ясаймиз: AYQSH. Sh ҳарф бирикмаси барча ҳарфлари катта ёзиладиган сўзларда, қисқартмаларда SH шаклида берилгани яхши.

ЯТТ – якка тартибдаги тадбиркор, лотин ёзувида – yakka tartibdagi tadbirkor. Бош ҳарфлардан қисқартма – YTT.

ОЎЮ – олий ўқув юрти, лотин ёзувида – oliy oʻquv yurti. Бош ҳарфлардан қисқартма – OOʻY.

ЕХҲТ – Европада Хавфсизлик ва Ҳамкорлик Ташкилоти, лотин ёзувида – Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti. Бош ҳарфлардан қисқартма – YXHT.

Бир гал собиқ “Камолот” ЁИҲ номини лотинчада “Kamolot” YoIH эмас, “Kamolot” YIH шаклида ёзиш кераклигини бутун бошли таҳририятга тушунтира олмаган эдим. “Кирилчада бор-ку, нега лотинчада йўқ бўлиб қолиши керак?! Лотинчада ҳам Ё бор, Yo деб ёзамиз, холос”, деган далил келтиришганди. Шунга ўхшаш эътирозларга жавоб шу: қисқартмаларда одатда сўздаги биринчи ҳарф олинади. Кирилчада ёлашган унлилар билан бошланган сўзлар лотинчада y ҳарфи билан ёзилади ва қисқартмада ана шу ҳарфдан фойдаланилади.

❗️ Лекин UNICEF, UNESCO, USAID каби халқаро ташкилотлар номини ўзбекча имлода бермоқчи бўлсак, YUNISEF, YUNESCO, YUSAID деб ёзамиз. Чунки бу сўзлар ўзбекчада қисқартмага айлантирилмаяпти. Улар ўзи қисқартма, инглиз тилида қисқартмага айлантирилган. Биз ўзбекча имлода қисқартманинг талаффуз вариантини ёзамиз.

Масалан, UNICEFнинг инглизча кенгайтмаси – United Nations International Children's Emergency Fund, ўзбекчада Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bolalar Jamgʻarmasi бўлади. UNICEF “юнисеф” деб ўқилгани учун уни ўзбекча имлода ЮНИСЕФ – YUNISEF шаклида ёзамиз.

Бу каби номларни ўзбекча матн ичида аслидагидай – UNICEF, UNESCO, USAID шаклида бериш ҳам хато эмас. Халқаро брендлар номини ёзишда ҳам одатда шу таомилга амал қилинади.

Хатолар оммалашиши ёки тузатилишида нуфузли сайтлар, расмий манбаларнинг ўрни катта. Юқоридаги каби қисқартмаларни лотин ёзувида тўғри ифодалашга энг биринчи галда йирик оммавий ахборот воситалари эътибор қаратса, нур устига нур бўларди.

📌 Демак:

AYQSH, YTT, OOʻY, YXHT, YUNISEF, UNICEF ✅

AYOQSH, AYoQSH, YATT, YaTT, OOʻYU, OOʻYu,YEXHT, YeXHT, YuNISEF, YUNICEF ❌

@oriftolib

🖊 Ш.Мирзиёев “Ёшларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ва уларнинг ижтимоий фаоллигини янада оширишга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармонни имзолади. Ҳужжат билан:

➖ 2021 йилнинг август ойида “Темир дафтар”га киритилган оилаларнинг 18 ёшгача бўлган ҳар бир фарзандлари (ўқув қуроллари, китоб, кийим-кечак) учун 500 минг сўмдан бир марталик моддий ёрдам кўрсатилади. Ушбу мақсадлар учун 128 минг болага Давлат бюджетидан маблағ ажратилади.

➖ “Темир дафтар”га киритилган оилаларнинг олий таълим муассасаларида таълим олаётган фарзандларининг 2021/2022 ўқув йилида тўлов-контракт суммаси биринчи ўқув йили учун Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан қоплаб берилади.

➖ “Темир дафтар”, “Аёллар дафтари”га киритилган оилалар фарзандлари ва “Ёшлар дафтари”га киритилган ёшларга янги турмуш қураётганида ўз хонадонида қўшимча уй-жой қуриши учун 33 млн сўмгача гаровсиз кредит ажратилади. 2 мингта ёш оилаларни уй-жой сотиб олиш учун бошланғич бадал ва фоиз тўловларини қоплашга Давлат бюджетидан субсидия ажратилади.

➖ 2021 йил 1 сентябрдан талабалар учун Марказий банкнинг асосий фоиз ставкаси (14 фоиз) миқдорида имтиёзли таълим кредитларини бериш жорий этилади.

➖ Нуфузли халқаро рейтинг агентликларининг етакчи 500 талик рўйхатига кирган хорижий олий таълим ташкилотларини тамомлаган ёки уларда илмий даража олган ёш мутахассисларнинг лавозим маошига қўшимчалар тўлаш тизими жорий этилади.

➖ 2021 йил сентябрь ойидан бошлаб, Тошкент шаҳрида илғор хорижий тажриба асосида Ёшлар бизнес мактаби фаолияти йўлга қўйилиб, унда шу йилда 1,4 минг нафар ёшларга тадбиркорлик ва бизнес юритишда яхши натижаларга эришиш ва хавф-хатарлардан ҳимояланиш усуллари ўргатилади. 2022 йилда Ёшлар бизнес мактабининг республика миқиёсида филиаллари ташкил этилади.

➖ 2021 йил 1 сентябрдан ёшларнинг “Бизнесга биринчи қадам” стартап лойиҳалари танлови доирасида ҳар бир туман ва шаҳарда 3 нафардан ғолибларга грантлар бериш амалиёти жорий этилади. Лойиҳаларни ҳар бири учун 50 млн сўмлик грантлар берилади.

👉@nigoh_01

Qoʻqon MTU "TEMIRYOʻLCHI" bolalar oromgohining 2021-yil 2-mavsumi boshlandi

Qo'qon MTU Matbuot xizmatining oromgohga qilgan sayohati you tube kanalimizga joylandi.
Marhamat tomosha qiling👇

Doimo yangiliklarni kuzatib borish uchun
you tube kanalimizga obuna boʻlishni unutmang👌

▶️ VIDEONI KOʻRISH◀️

⏩Telegram kanalga ulanish⏪

Ассалому алайкум.

Кунингиз ҳайрли бўлсин!

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

Маълумот жўнатиш учун:
https://t.me/MalumotYuborish

"Темирйўлчи" газетаси 28-сон

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

✅ Temiryo'lchi yoshlar ijodidan

Tavof

Salom hoy gulginam, keldim muallaq,
Shamolga sovurib tanam xokini.
Ichimning bir qismin poklagin mutlaq,
Tushungin barchasi oʻta botiniy

Ichkilik ichimni ayirboshlagan,
Ishq mayi qonimda toshar begumon.
Peshonang bezagan ayri qoshlardan,
Batamom ikkiga ayrildim ishon.

Koʻkka koʻtarilib koʻnglimning tafti,
Yerga singib ketar ishqim, sururim.
Yerdan yelga koʻchib ruhimning aksi,
Havoda muallaq qolgan shuurim.

Choʻk tushib poyingga birdan bu palla,
Imkon ber qoʻlimni sochingga osay.
Toʻyinib ichayin quygin musallas,
Qarshila qalbimni qalbingga bosay.

Salom heeey gulginam keldim muallaq...

Burhon Rahmatov
"Toshkent mexanika zavodi" AJ xodimi,
O'zbekiston yozuvchilar uyushmasi a'zosi

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

✅ Temiryo'lchi yoshlar ijodidan

"Onajon"

Siz borsizku butundir baxtim
Sizsiz mening davlatim,taxtim
G'ururimsiz,dilimda faxrim
Suyukligim, borim deya man
Sizni juda yaxshi kòraman

Tirgagimsiz har ishda har dam
Dardlarimga bòlasiz malham
Oģir kunda òzingiz daldam
Yonimdasiz davron suraman
Sizni juda yaxshi kòraman

Mening uchun òrningiz uluğ
Ta'zim aylab qilaman qulluq
Yuzingizni qilgayman yoruğ
Siz-la bòlsam baxtdan kulaman
Sizni juda yaxshi kòraman

Alloh sizni asrasin omon
Baxtimga soğ bòlgaysiz har on
Duoyingiz men uchun imkon
Men bularni yaxshi bilaman
Sizni juda yaxshi kòraman

✍️ Shahzod Qalandarov
"Qònğirot MTU" UK Urganch temir yòl masofasi
kesishma navbatchisi

❗️ЖССТ дунёда коронавирус пандемиясининг янги тўлқини бошланганини маълум қилди

🦠 Дунёда коронавирус пандемиясининг янги тўлқини бошланиш арафасида. Бу ҳақда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти бош директори Тедрос Аданом Гебрейесус маълум қилди.

🎙 «Ҳозирда учинчи тўлқиннинг илк босқичидамиз», — деди у. Гебрейесус 10 ҳафталик пасайишдан сўнг ўлим ҳолатлари ўсганига эътибор қаратди.

🔹 Унинг сўзларига кўра, коронавируснинг «дельта» варианти касаллик юқиши кўрсаткичлари ўсишининг асосий омили ҳисобланади. 

🔍 Манба

👨‍⚕«Соғлом ҳаёт» каналига аъзо бўлинг

✅ Toshkent viloyatida o‘tkazilgan “ImkonLab” loyihasida g‘olib bo‘lgan 5 jamoaning loyihalari 1000 АQSH dollari qiymatida moliyalashtirildi.

@yoshlarittifoqi_uz 👈

#Биласизми

🔰 Фуқаролар томонидан фамилия, исм, отасининг исми ўзгартирилганлиги учун:

➖ 16 ёшдан 18 ёшгача – БҲМнинг 50 фоизи (122 минг 500 сўм) миқдорида;
➖ 18 ёшдан катталар – БҲМнинг 1 баравари (245 минг сўм) миқдорида давлат божи тўлайди.

Каналга уланиш👇👇👇
https://t.me/huquqiyaxborot

Ассалому алайкум.

Кунингиз ҳайрли бўлсин!

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

Маълумот жўнатиш учун:
https://t.me/MalumotYuborish

Ўзбекистон портларимиз орқали дунёга чиқиши мумкин — Имрон Хон

Покистон бош вазири ўзи ва ҳукумати «Термиз—Мозори Шариф—Кобул—Пешовар» темир йўл лойиҳасини амалга оширишда кўмакчи бўлишини маълум қилди.

👉 https://kun.uz/70469469

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

​​⚡️O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti “Yoshlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va ularning ijtimoiy faolligini yanada oshirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi farmonni imzoladi.

Hujjat bilan:

▫️2021-yilning avgust oyida “Temir daftar”ga kiritilgan oilalarning 18 yoshgacha bo‘lgan har bir farzandlari (o‘quv qurollari, kitob, kiyim-kechak) uchun 500 ming so‘mdan bir martalik moddiy yordam ko‘rsatiladi. Ushbu maqsadlar uchun 128 ming bolaga Davlat byudjetidan mablag‘ ajratiladi.

▫️“Temir daftar”ga kiritilgan oilalarning oliy ta’lim muassasalarida ta’lim olayotgan farzandlarining 2021/2022 o‘quv yilida to‘lov-kontrakt summasi birinchi o‘quv yili uchun Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan qoplab beriladi.

▫️“Temir daftar”, “Ayollar daftari”ga kiritilgan oilalar farzandlari va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan yoshlarga yangi turmush qurayotganida o‘z xonadonida qo‘shimcha uy-joy qurishi uchun 33 mln so‘mgacha garovsiz kredit ajratiladi. 2 mingta yosh oilalarni uy-joy sotib olish uchun boshlang‘ich badal va foiz to‘lovlarini qoplashga Davlat byudjetidan subsidiya ajratiladi.

▫️2021-yil 1-sentabrdan talabalar uchun Markaziy bankning asosiy foiz stavkasi — 14 foiz miqdorida imtiyozli ta’lim kreditlarini berish joriy etiladi.

▫️Nufuzli xalqaro reyting agentliklarining yetakchi 500 talik ro‘yxatiga kirgan xorijiy oliy ta’lim tashkilotlarini tamomlagan yoki ularda ilmiy daraja olgan yosh mutaxassislarning lavozim maoshiga qo‘shimchalar to‘lash tizimi joriy etiladi.

▫️2021-yil sentabr oyidan boshlab, Toshkent shahrida ilg‘or xorijiy tajriba asosida Yoshlar biznes maktabi faoliyati yo‘lga qo‘yilib, unda shu yilda 1,4 ming nafar yoshlarga tadbirkorlik va biznes yuritishda yaxshi natijalarga erishish va xavf-xatarlardan himoyalanish usullari o‘rgatiladi. 2022-yilda Yoshlar biznes maktabining respublika miqiyosida filiallari tashkil etiladi.

▫️2021-yil 1-sentabrdan yoshlarning “Biznesga birinchi qadam” startap loyihalari tanlovi doirasida har bir tuman va shaharda 3 nafardan g‘oliblarga grantlar berish amaliyoti joriy etiladi. Loyihalarni har biri uchun 50 mln so‘mlik grantlar beriladi.

⚡️ “Темир дафтар”га киритилган оилаларнинг давлат ОТМларида ўқиётган фарзандларига биринчи ўқув йили учун тўлов-контракти тўлаб берилади

“Ёшларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ва уларнинг ижтимоий фаоллигини янада оширишга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент фармони (ПФ–6260-сон, 13.07.2021 й.) қабул қилинди

💰 Фармонга кўра, 2021 йил август ойида “Темир дафтар”га киритилган оилаларнинг 18 ёшгача бўлган ҳар бир фарзанди учун 500 минг сўм миқдорида бир марталик моддий ёрдам кўрсатилади.

➡️ “Темир дафтар”га киритилган оилаларнинг давлат ОТМларида таълим олаётган фарзандларига 2021/2022 ўқув йилида биринчи ўқув йили учун тўлов-контрактнинг тўлиқ суммаси қоплаб берилади.

🏦 “Темир дафтар” ва “Аёллар дафтари”га киритилган оилалар фарзандлари ҳамда “Ёшлар дафтари”га киритилган ёшларга янги турмуш қураётганида ўз хонадонида қўшимча уй-жой қуриши учун 33 миллион сўмгача гаровсиз кредит ажратилади.

🏚 Ипотека дастури доирасида бошланғич бадал ва фоиз тўловлари бўйича қўшимча 2 мингта ёш оилага уй-жой сотиб олиши учун субсидия ажратилади.

🎓 2021 йил 1 сентябрдан республикадаги ОТМда тўлов-контракт асосида ўқиётган талабалар учун Марказий банкнинг асосий фоиз ставкаси миқдорида ва ўқиш муддати тугагандан кейин еттинчи ойдан бошлаб 7 йил муддатда қайтариш шартлари асосида таълим кредитлари берилади.

☑️ Давлат органлари ва ташкилотларида ишлаётган нуфузли халқаро рейтинг ташкилотларининг юқори 500 талик рўйхатига киритилган хорижий ОТМларини тамомлаган ёки уларда илмий даража (PhD ва унга тенглаштирилган бошқа илмий даража) олган ёш мутахассисларнинг лавозим маошига қўшимча устамалар тўлаб бориш тартиби жорий этилади.

✅ Ойлик устамалар 2021 йил 1 октябрдан бошлаб Давлат хизматини ривожлантириш агентлиги, иш берувчи ва ёш мутахассис билан 3 йилгача бўлган муддатга тузилган шартнома асосида ёш мутахассиснинг лавозим маошига қўшимча равишда ҳар ой тўлаб борилади.

"Temir daftar"ga kiritilgan oilalarning farzandlari OTMga kirsa, 1-kurs uchun kontrakt puli to‘lab beriladi

▪️Prezident farmoniga ko‘ra, "Temir daftar"dagi ota-onalarning talaba farzandlariga 2021/22-o‘quv yili uchun kontrakt to‘lab beriladi.

Avgust oyida "Temir daftar" oilalarining 18 yoshgacha bo‘lgan har bir farzandiga 500 ming so‘mdan 1 martalik yordam puli ham beriladi.

⚡️O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti “Yoshlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va ularning ijtimoiy faolligini yanada oshirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi farmonni imzoladi.

Hujjat bilan:

▫️2021-yilning avgust oyida “Temir daftar”ga kiritilgan oilalarning 18 yoshgacha bo‘lgan har bir farzandlari (o‘quv qurollari, kitob, kiyim-kechak) uchun 500 ming so‘mdan bir martalik moddiy yordam ko‘rsatiladi. Ushbu maqsadlar uchun 128 ming bolaga Davlat byudjetidan mablag‘ ajratiladi.

▫️“Temir daftar”ga kiritilgan oilalarning oliy ta’lim muassasalarida ta’lim olayotgan farzandlarining 2021/2022 o‘quv yilida to‘lov-kontrakt summasi birinchi o‘quv yili uchun Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan qoplab beriladi.

▫️“Temir daftar”, “Ayollar daftari”ga kiritilgan oilalar farzandlari va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan yoshlarga yangi turmush qurayotganida o‘z xonadonida qo‘shimcha uy-joy qurishi uchun 33 mln so‘mgacha garovsiz kredit ajratiladi. 2 mingta yosh oilalarni uy-joy sotib olish uchun boshlang‘ich badal va foiz to‘lovlarini qoplashga Davlat byudjetidan subsidiya ajratiladi.

▫️2021-yil 1-sentabrdan talabalar uchun Markaziy bankning asosiy foiz stavkasi — 14 foiz miqdorida imtiyozli ta’lim kreditlarini berish joriy etiladi.

▫️Nufuzli xalqaro reyting agentliklarining yetakchi 500 talik ro‘yxatiga kirgan xorijiy oliy ta’lim tashkilotlarini tamomlagan yoki ularda ilmiy daraja olgan yosh mutaxassislarning lavozim maoshiga qo‘shimchalar to‘lash tizimi joriy etiladi.

▫️2021-yil sentabr oyidan boshlab, Toshkent shahrida ilg‘or xorijiy tajriba asosida Yoshlar biznes maktabi faoliyati yo‘lga qo‘yilib, unda shu yilda 1,4 ming nafar yoshlarga tadbirkorlik va biznes yuritishda yaxshi natijalarga erishish va xavf-xatarlardan himoyalanish usullari o‘rgatiladi. 2022-yilda Yoshlar biznes maktabining respublika miqiyosida filiallari tashkil etiladi.

▫️2021-yil 1-sentabrdan yoshlarning “Biznesga birinchi qadam” startap loyihalari tanlovi doirasida har bir tuman va shaharda 3 nafardan g‘oliblarga grantlar berish amaliyoti joriy etiladi. Loyihalarni har biri uchun 50 mln so‘mlik grantlar beriladi.

❗️Эртага - шанба, барча учун иш куни!

Президентнинг 10 майдаги ПФ-6222-сонли Фармонига биноан, эртага - 17 июль, шанба куни Ўзбекистондаги барча ходимлар учун иш куни. Бунда иш ҳафтасининг давомийлиги аҳамиятга эга эмас.

Аниқроқ айтганда ҳафтасига 5 кунлик иш режимида ишлайдиганлар ҳам эртага ишга чиқиши керак. Бунинг эвазига улар 21 июль, чоршанба куни дам олишади.


👉 https://t.me/TemiryulchiYoshlar

Covid 19 ga qarshi vaksina bo'yicha ko'p uchraydigan SAVOLLARGA JAVOBLAR
#qollanma

https://t.me/TemiryulchiYoshlar

Ахборот 24 | 1-шўъба: Барқарор ўсишда савдо ва транспорт масаласидаги боғлиқлик



Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлиги Ахборот хизмати


mintrans.uz | Telegram | Facebook | Instagram |

QR-kod nima?

QR kod mazmun mohiyatiga asosan ingliz tilidan olingan bo’lib “Quick Response” so’zlarining qisqartirmasidir. Uning mazmuni “tezkor javob” ma’nosini beradi.

QR kod nima uchun kerak?

QR kodini ishlatishni bilmagan har bir kishi bu savolni berishi tabiiydir. QRkod juda ko’p ma’lumotni yetkazishda yoki undan foydalanish uchun ayniqsa qulay hisoblanadi.

QRkod 1994-yilda Yaponiyaning “Denso Vave” kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan ikki o’lchovli shtrix kodi (matris kodi). 2953 baytlik ma’lumotni bitta kichkina kvadratga, ya’ni 7089 ta raqam yoki 4296 ta harf (A4 formatidagi 1-2 sahifa), 1817 iyeroglif joylashtirish imkonini beradi.

Bu kodning bosh afzalligi shundaki, u skanerlovchi uskuna (mobil telefon, fotoapparat yoki qo’l skaneri) yordamida oson va tez o’qish hamda kodlash imkonini beradi.

BIZNING MANZIL👇
https://t.me/TemiryulchiYoshlar