آموزشکده توانا

روز جهانی حقوق بشر و ۷۴مین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر

دهم دسامبر سال ۱۹۴۸، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، که در آن زمان تنها ۵۶ عضو داشت، «اعلامیه جهانی حقوق بشر» را در پاریس به رأی گذاشت. این اعلامیه با ۴۸ رای موافق، ۸ رای ممتنع و بدون مخالف به تصویب رسید. اعلامیه حقوق بشر در واقع عکس‌العملی بود به جنایات نازیسم پیش از جنگ دوم جهانی و میانه آن.

این اعلامیه دارای ۳۰ ماده است که با زبانی بسیار ساده و روشن بیان شده‌اند. اولین ماده اعلامیه حقوق بشر این دو جمله است: «تمام افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از نظر حیثیت و حقوق با هم برابرند.همه دارای خرد و وجدان هستند و باید با یکدیگر با روح برادری رفتار کنند.»

در اینجا برای اولین بار «حیثیت» به عنوان یکی از حقوق انسان‌ها مطرح می‌شود؛ همان‌گونه‌ که حدود ۲۰۰ سال پیش ساموئل پوفندورف،پروفسور آلمانی،به صورت یک مقوله قضایی بیان کرده بود. از نگاه پوفندورف،حیثیت انسان دارای جایگاه و مقامی برجسته و خدشه‌ناپذیر است.

اما حيثيت انسان يعنی چه؟ يعنی اين‌که انسان موجودی مستقل، خودبنیاد و فردی حاکم بر سرنوشت خویش است. يعنی او هم برای خود «کسی» است و هم «کس»بودن دیگران را می‌پذيرد. انسانِ بی‌هويت حل‌شده در اُمت يا توده انسان‌ها وجود ندارد. انسان، خردمند و توانا در پذيرش مسئوليت زندگی خويش است. خرد او همان خرد ديگران است و مانند همه خطاکار.

انسان معصوم و عاری از گناه تنها یک خیال است که وجود خارجی ندارد. انسان همواره در حال تکامل، رشد و شدن است و تکامل‌اش نسبی است؛ نسبت به جامعه و تاريخ. او دارای خرد است و رفتارش صرفا برآيند داده‌های بيرونی نيست؛ بلکه می‌تواند بر اساس خرد و تجربه‌اش تفکرکند و تصميم بگيرد. او مسئول خويش است و چون در گوهروجودش با ديگران يکسان است، پس نبايد بدل به ابزار دست‌يازی به اهداف «خواص» گردد.
از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است، پس شرف و حيثيت او در رابطه‌ای برابر و متقابل با ساير افراد جامعه و در ارتباطی ديالکتيک با ديگران قرار دارد. محترم‌شمردن اين گوهر انسانی از سوی حکومت، ابتدا باید در قوانين حکومتی شکل حقوقیِ مشخص پيدا ‌کند. اين قوانين مجاز به خدشه‌دارکردن حيثيت انسان نيستند. تقسيم«حقوقی» انسان به سیاه و سفید، مسلمان و کافر،زن‌ومرد و تبعيض حقوقی ميان آنها نقض روشن و آشکار يکی از اصول حقوق بشر،حقوق اساسی و حقوق شهروندی است.
ادامه
#یاری_مدنی_توانا

11.1K views09:25