🔷🔆مفهومِ «نوشریعتی»

🔆«هیچ تفکری بدون حافظه، بدونِ مبارزه علیه فراموشی و خطرِ فراموشی وجود ندارد» . اندیشه به‌خلافِ علم به‌دنبالِ ردِ پای خود است و با همین درک است که «نوشریعتی» خود را به میراثِ فکری شریعتی وفادار می‌داند.
نسبت "نو" با "شریعتی" با هیچ یک از مفاهیمِ "تکرار"، به-روز¬سازیِ "اکنون¬زده"، نئو در برابر "ارتدوکس" و "عبور" قابل توضیح نیست. در "نو" عناصرِ اساسی و رویکردهای پایه¬ای فکر یک متفکر یا تئوری‌های او حفظ می‌شوند و تلاشِ کسانی که خود را به کلیاتِ یک نظریه وفادار می¬دانند معطوف به شبهه‌زدایی، ساخت‌گشایی و توسعه‌یِ اساس اندیشه در ساحت¬های جدید می¬شود. در رویکردهای تجدیدنظرطلبانه اما تلاش‌ها معطوف به تصحیح بخش¬هایی از اندیشه است که سست پنداشته می¬شود. تفاوت بین "نوگرایی" و "تجدیدنظرطلبی" هم از این‌رو اهمیت بسیار دارد. جریان نوشریعتی می‌بایست معین کند که اولاً چه بخش‌هایی از اندیشه‌یِ شریعتی را بنیادی تلقی می‌کند و به آن وفادار می‌ماند، و ثانیا، با توجه به تحولاتِ دوران، چه افزوده‌هایی بر اندیشه‌یِ او دارد؟ نوشریعتی بی‌تردید در درونِ خود گفتاری چندوجهی است و عمده‌ترین دغدغه‌اش این ‌‌است که غیبتِ جزم‌های متصلب با غیبتِ مرزهای معرفتی و نبودِ وفاداری به یک‌رشته از ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی در عرصه‌یِ عمومی و در حوزه‌یِ سیاست و جامعه یکی گرفته نشود.

🔆ویژگیِ تفکر و پارادایمِ «نوشریعتی»، همتِ همدلانه برای بازسازیِ مترقیانه‌یِ اندیشه‌یِ شریعتی در مواجهه با بحرانها و پرسش‌های امروزین و عطفِ به آینده‌یِ امکانی-آرمانی است. «نوشریعتی» میراثِ برجای‌مانده از شریعتی را امکانی برای نقدِ خویشتنِ منسوخ و نقطه‌عزیمتِ حرکت به‌سمتِ افقی تازه می‌داند. اما به میراثِ او نه به‌منزله‌یِ یک پناهگاهِ خودبسنده، که صرفاً به‌منزله‌یِ امکانی برای آغازی نو می‌نگرد.

🔆«نوشریعتی» با تکیه بر میراثِ شریعتی و روشِ او برای فهمِ زمانه‌یِ خود و ایجادِ تغییر در آن، در جستجوی طرحی برای جست زدن از بزنگاهِ امروزی است که اگرچه در تداومِ دیروز است با این‌حال دستخوشِ تحولاتِ شگرفی بوده و توقف بر او را غیرعملی می‌سازد. از همین‌رو می‌توان از حرکت از بزنگاهی تازه سخن گفت و جریانِ «نوشریعتی» با آغاز از شریعتی پروژه‌یِ خود را که به‌تعبیر شریعتی می‌توان آن را «ابداعِ خویشتن» نام نهاد، در سه مرحله پی‌می‌گیرد:
۱- گفتگو با شریعتی و پرسش از چندوچون فهم و تفسیر وی از میراثِ فکری ایرانی-اسلامی و نیز گفتگوی وی با هم‌عصران از سویی و شیوه‌یِ مواجهه‌یِ وی با بحرانها و معضلاتِ زمانه از سوی دیگر؛
۲- درک همدلانه از چشم‌اندازها و امیدهای وی؛
۳- ترسیمِ امکان‌ها برای زمانه و آینده براساسِ دو پرسشِ نخست.

و اما، معنای «ابداعِ خویشتن» همچون طرح‌افکنی (پروژه) چیست؟


📌بخشی از کتابچه نوشریعتی و ابداع خویشتن

#اختصاصی
#دیدگاه
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

سالشمار (۴)

#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان

🆔@Shariati_SCF

🔷🔆بودن یا زیستن
و اسطورۀ هابیل و قابیل

🖋به کوشش : سید خلیل حسینی

🔆خرسند ، پرویز ، نمونه خوانی ، مصاحبه و تدوین : احمد خرسند ، سید خلیل حسینی ، چاپ اول ، مشهد ، انتشارات اسپندگان ، ۱۳۹۱ ، ۹۳ ص ، جیبی

🔆هوا روشن شده بود. طبق معمول چای و سیگاری _ آن روزها ما ، شریعتی و من ، که گویی جهان ، مضرات سیگار را نمی شناخت. _ بگذریم . و لباس پوشیدم . به میهمانی آن خورشید پاره ها رفتم . ...
زن ها و مردهایی که برای فهم شهادت و دریافت بزرگ ترین اسطوره ایدٸولوژیک شان ، حسینیه ارشاد را _ سالن و بالکنی که هر چند برای بسیاری جای ایستادن و بر زمین و پله نشستن نمی گذاشت ، ولی بی دکتر شریعتی جای بزرگی بود! _ پر از عطر نفس هاشان می کردند . ...

🔆قرار بود نخست من مقالۀ خودم را بخوانم و پس از آن دکتر شریعتی سخنرانی کند .آقای میناچی مثل همیشه تذکر داد که وقت شما ، فقط پنج تا ده دقیقه است اما خواندن مقاله بیش از چهل دقیقه به طول انجامید . ... وقتی به اتاق فرمان برگشتم . دکتر سرش را روی زانوهایش خم کرده است . گویی چیزی نمی شنید . زانوهایش خیس اشک بود . برخاست . مرا در آغوش کشید. صورتش را که به صورتم گذاشت ، گونه هایم بوی گل همیشه بهار را نوشید . ...

🔆این خاطرۀ استاد پرویز خرسند از برنامۀ ظهر عاشورای سال ۱۳۵۰ در حسینیه ارشاد است . در آن روز نخست خرسند مقالۀ " شهید همۀ اعصار " را می خواند و پس از آن دکتر دربارۀ " شهادت " سخن می گوید .

🔆 دکتر شریعتی گفته بود این مقاله مقدمه ای شد برای خلق " شهادت " و "پس از شهادت " .
و پس از شهادت در شب شام غریبان در مسجد جامع نارمک انجام شد .

🔆شهید همۀ اعصار ، شهادت و پس از شهادت به پیشنهاد و اصرار دکتر شریعتی ، باهم چاپ شد .

🔆اکنون از پس آن همه سال برای نخستین بار این مقاله به صورت مستقل و در هیٱتی نو ، زیر عنوان " بودن و زیستن " تجدید چاپ شده است .

🔆این کتاب در یک مقدمه و سه بخش : ۱. مصاحبه با استاد پرویز خرسند ۲. شهید همۀ اعصار ۳. اسطورۀ هابیل و قابیل سامان یافته است .
گفتنی است که اسطورۀ هابیل و قابیل ، صورت نوشتاری ، سخنرانی نویسنده در دانشکدۀ اقتصاد است .

🔆پرویز خرسند در بخش نخست کتاب ، گزارشی بسیار خواندنی از یکی از برنامه های حسینیه ارشاد به دست می دهد .


#معرفي_كتاب
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆اربعین شریعتی

🖋به کوشش: سید خلیل حسینی

📌اربعین شریعتی در بیروت ، مشهد ، انتشارات امامت ، بی نا ، بی تا [ ۱۳۵۷] ، ۲۹ ص ، رقعی .

🔆برادران دانشمند و روحانی بزرگوار ، خواهر گرامی خانم دکتر شریعتی ، برادر عزیز احسان ، خواهران و برادران ، السلام علیکم و رحمة الله و برکاته .
به چه دلیل ما برای دکتر شریعتی جلسه ای بر پا می داریم و یاد او را گرامی می داریم ؟ به چه سبب در جلسۀ پر شکوهی که مردان و زنان مبارز را در برگرفته است ، روحانیون روشنفکر در آن حاضرند ، رهبران فکری از هر سوی در آن گرد آمده اند ، همه و همه جمع شده ایم و یاد دکتر شریعتی را گرامی می داریم ؟ چه ارتباطی و چه پیوندی بین ما و او هست ؟
🔆جواب این سوال را آنگاه در می یابیم که موقف و موضع انسانی را در نظر بگیریم که به زندگی خود ، به وضع و محیط و جامعۀ خود می نگرد و نگران است . ...
🔆در این افق مردی به نام دکتر علی شریعتی ظاهر شده است . ... ما او را به عنوان یک ثروت غیر قابل تنازل ، ثروتی که به هیچ قیمت دیگر قابل تعویض نیست، پذیرفته ایم . ... افکار او توانسته است آن تجربۀ عظیم تاریخی را که تاریکی ها را به نور ، کفر را به ایمان و پراکندگی را به توحید بدل ساخته است ، به ما نشان دهد .کلمات شریعتی ، با کمال وضوح ، ثروت عظیمی را در مقابل ما می گذارد . ...

🔆جلسه این گونه آغاز می شود . امام موسی صدر با مردم سخن می گوید.
پنج هزار نفر از مردم لبنان ، شیعیان جنوب بقاع ، شخصیت های علمی و سیاسی ایرانی و لبنانی ، فلسطینی ها ، نمایندگان سازمان های آزادیبخش و ... در روز یکشنبه ۱۹۷۷/۸/۱۴ در سالن رشید مدرسۀ عاملیۀ بیروت گرد هم آمده اند تا در چهلمین روز درگذشت مجاهد شهید دکتر شریعتی یاد او را گرامی دارند .

🔆در این کتاب نخست فرازهایی از سخنان امام موسی صدر آمده است . بعد سخنرانی یاسر عرفات و پس از آن احسان شریعتی به نمایندگی از طرف خانواده از کمیته بین المللی بزرگداشت ، یاسر عرفات ، و امام موسی صدر برای برگزاری و شرکت در اربعین پدر شهیدش تشکر می کند .

🔆سخنرانی صادق قطب زاده به نمایندگی از نهضت آزادی ایران ، پاسخ امام خمینی به تلگراف های تسلیت در سوگ شریعتی ، نمایشنامۀ نماز ، معرفی نهضت اسلامی جوانان افریقای جنوبی ، به ترتیب بخش های پایانی کتاب است .

🔆گفتنی است روز بعد از مراسم ، سفیر ایران به وزیر امور خارجه لبنان رسمٱ اعتراض می کند که چرا اجازه داده شده که برای یک فرد مخالف رژیم ایران جلسۀ یادبود برگزار کنند .


#معرفي_كتاب
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

سالشمار (۵)

#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان

🆔@Shariati_SCF

🔷🗒امت و امامت، پایان شریعتی و آغاز ما

🖋محمد عثمانی

📌 دکتری علوم سیاسی گرایش اندیشه سیاسی

🔹🔸یادداشت اختصاصی(نقد ونظر)

🔆در فاصله زمانی که از درگذشت دکتر شریعتی و ماحصل فکر او یعنی انقلاب، قرار گرفتیم فرصت را باید مغتنم به باز بینی گذشته از برای آینده داشته باشیم. در هیاهو سیل انقلابی، نبود شریعتی گناه ها را متوجه او ساخت. اما این امر شأن ما نیست. متناسب با شرایط جامعه، موج بسیج فکری توده برای تحول انقلابی را رقم زد. آنگاه در نوشته امت و امامت برای جامعه گذار از فرآیند انقلابی طرحی را برمی سازد. در این ایده شریعتی با اهمیت دادن به جایگاه رهبری آگاه که تجلی تمام ساخته های عمومی بوده، وظیفه گذار را بر دوش او می گذارد. طرح واره ای نخبه گرایانه که خودآگاهی نخبگان سیاسی، سیستم را به سمت دموکراسی واقعی سوق می¬دهند. شریعتی به نیکی دریافته بود که جامعه ای که در آن توده ها، رویکردی تبعی از معادلات قدرت دارند؛ نمی تواند با انقلاب صرف به دموکراسی و حاکمیت مردم بر خویشتن خویش را محقق سازند.
براین اساس حرکت گام به گام نخبه گرایانه، در ادامه مسیر انقلاب، توده را در مقام آموزش از نخبگان در زمان پیروزی انقلاب، دموکراسی رأس ها را به دموکراسی رأی ها بدل خواهد کرد. شریعتی این نکته را با توجه به نقش خودآگاه سازی توده ها در فرصت انقلاب دریافته بود؛ یعنی همانطور که این نخبگان و رهبران توده ها در میانه مردم، آنان را آگاه به شرایط و آماده بسیج برای تحول کرده بودند؛ می توانند رهبران پس از پیروزی برای تحقق دموکراسی باشند. شریعتی در این نقطه از طرح واره خود، کا را به اجبار به پایان می رساند. حال در این فرجه زمانی، فرصت ما است که از پایان او، آغازی نو با خوانش انتقادی از گذشته و رهیافتی ایجابی به آینده داشته باشیم.

🔆 آن چه شریعتی در طرح واره خود از آن غافل بود، نخبگان انقلابی و رهبران بسیج کننده برای تغییرات بنیادی، لزوما نخبگان یا رهبرانی دموکرات و یا دموکراسی خواه نیستند. شریعتی آن چه بایسته برای یک رهبری انقلابی و نخبگان خودآگاه می دید، به عصر پیروزی از برای تحقق هدایت شده دموکراسی هم سرایت می داد. در تفکر شریعتی برای بسیج توده از برای انقلاب، توان فکری و فرهنگی موجود در دین و مذهب، بهره گرفت. حال سؤال این است که هم¬طراز با توان فرهنگی و فکری انقلابی نهادینه در مذهب، پتانسیل فرهنگ دموکراتیک نیز در این جامعه وجود داشت؟ بی شک در پاسخ نمی توان جوابی مثبت به قاطعیت داد. شریعتی هم به این مسئله واقف بود؛ لذا در حرکت انقلابی، این نخبگان هستند که در مقام آموزش جامعه، نقش دموکراسی رأس ها را ایفاء می کنند. اما پرسش دوباره این است که این نخبگان نمود بخش دموکراسی رأس ها، خود به دموکراسی واقف و یا نسبت به آن خود آگاهی داشتند؟ نقطه امروزین که ما در آن اکنون ایستاده ایم، خود پاسخ گوی این پرسش است.

🔆 براین اساس با توجه به این ایده شریعتی که با آن کار خود را به پایان برد؛ ما باید آغازی نو انجام دهیم. آموزش جامعه به دموکراسی، نیازمند بازتولید فرهنگ دموکراتیک در جامعه است. در این رهیافت این نقش را باید نخبگان دموکراتیک و معتقد بر این مسیر بارش را به دوش بکشند. تولید ذهنیت دموکراتیک در ساخت-های آموزشی چون آموزش و پرورش و دانشگاه و تجلی رواداری در مناسبات اجتماعی از طریق وجود گروه-های مرجع معتقد به دموکراسی به عنوان یک فکر و فرهنگ در ابتدا و بعد به مثابه روش نهادینه خواهد شد. زنیاز امروزین جامعه در ادامه مسیر شریعتی، در پیچ تاریخ گذار به دموکراسی، نخبگان و گروههای دموکراتیک برای نهادینه سازی فرهنگ دموکراسی خواهی است.

#یادداشت
#نقد_نظر
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆«نوشریعتی» به‌منزله‌یِ الگویِ فکریِ بدیل

📌بخشی از کتابچه نوشریعتی و ابداع خویشتن


🔆در پرتوِ بحرانها و یافته‌های چهار دهه‌یِ اخیر، «ابداعِ خویشتن» پشتوانه‌یِ رهایی از عُسرت زمانه‌یِ ماست. درکِ زیرپوستیِ همگان از زخم‌های ناشی از تألیفِ دینِ سنتی و مدرنیته‌یِ بازاری، بزنگاه امیدبخشی برای تأسیس امکانِ تازه‌ای از «ابداعِ خویشتن» است. این امکان اما به‌سادگی گشودنی نیست، چرا که نه یک مسئله‌یِ خاص ایرانی، که مسئله‌ای است جهانی. درک و حل مسئله در ایران بخشی از درک و حل مسئله در سطح جهانی به‌شمار می‌رود.
اگرچه ما با رویکرد بلندمدت تاریخی-فرهنگی به دوران، خود را در امتداد زمانه‌یِ شریعتی می‌دانیم، اما آنچه تفاوت‌های زمانه‌یِ ما را با زمانه‌یِ او برجسته می سازد آن تغییراتِ «دورانی» است که با معیار تغییرِ جهت، جابه‌جایی یا تحولِ انگاره (paradigm shift) در دو حوزه‌یِ معرفت‌شناختی (دوران پساها و پایان‌ها)، و سیاسی (برآمدنِ «بنیادگرایی»‌های دینی به‌ویژه در جهانِ مسلمان و پیامدها و واکنش‌های آن مانندِ وادادگی‌ و بی‌تفاوتی موسوم به ‌نولیبرال یا هیچ‌انگار)، سنجیده می‌شود.
میراثِ آموزگارِ مردم دکتر علی شریعتی، هنگامی قادر است به ذخیره‌یِ مؤثری برای ابداعِ خویشتن در اینجا و اکنون جامعه‌یِ ایرانی تبدیل شود که درکِ دقیقی از تمایزاتِ دورانی با دوره‌یِ او مدّنظر قرار گیرد. در پرتوِ این نیاز است که «نوشریعتی» به‌منزله‌یِ یک الگوی فکری ضرورت پیدا می‌کند. «نوشریعتی» خود را بدیل دو الگوی شایع شده در ایران امروز برمی‌شمارد: نخست، الگویی از خویشتن که مبتنی است بر روایتی بنیادگرا و فرقه‌ای، و دیگر روایتی که خویشتنِ فرهنگی را به‌کل انکار می‌کند و دلبسته‌یِ روایتی هویت‌زدوده و مفتونِ افسانه‌یِ جهان‌شمولیِ یکسان‌ساز است.
ایفای چنین نقشی توسط جریان مفروض «نوشریعتی» می‌بایست چند مؤلفه‌ی امروزین را مدّنظر قرار دهد و مُدل شریعتی درخصوص «ابداعِ خویشتن» را بازآفرینی کند:

📌الف) برجسته‌سازی مرزها با «بنیادگرایی»

📌ب) چرخشِ پدیدارشناختیِ فلسفی



📌 ج) بازسازی تفکر سیاسی


#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆رند خام ( معرفی کتاب)

🖋 به کوشش : سید خلیل حسینی


📌علیجانی ، رضا ، شریعتی شناسی ، جلد ۱ ( زمانه ، زندگی و آرمانها ) چاپ اول ، تهران ، نشر شادگان ، ۱۳٨۰ ، ۲۷۹ ص ، رقعی .

🔆نه در مسجد گذارندم که رندی
نه در میخانه کاین خمار خام است

میان مسجد و میخانه راهی است
غریبم ، ساٸلم ، آن ره کدام است ؟

🔆دکتر علی شریعتی یکی از اثر گذارترین متفکران ایرانی در نیم قرن اخیر است . این نکته که موافق یا مخالف او باشیم از اهمیت چندانی برخوردار نیست . آنچه مهم است این که هیچ کس در تاریخ جامعه ما او را نمی تواند نادیده بگیرد و به تشریح و تحلیل نقش او نپردازد ؛ نقشی اثر گذار که از عرصه اندیشه آغاز شد و به طور وسیع به حوزۀ اجتماعی و سیاسی دامن گسترد .

🔆رند خام جلد اول سلسله درس های نویسنده در کلاس های شریعتی شناسی دفتر پژوهش های فرهنگی دکتر علی شریعتی است . وی در این کلاس ها دریافت های خویش از آرا و احوال شریعتی را با دوستداران او در میان گذاشته است .

✔جامعه شناسی معرفت ؛ دوران شریعتی ،
✔روان شناسی معرفت ؛ زندگی شریعتی ،
✔دیالکتیک جادویی واقعیت و آرمان ؛ آرمان شریعتی ،
✔" مدل ، برنامه و روش ، جهتِ عرفان ، برابری ، آزادی"مدل سوسیال - دمکراسی شریعتی ،
✔رهبری موقت انقلابی و دموکراسی متعهد ،
موضوعاتی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است .
پرسش و پاسخ و سالشمار آثار ، بخش پایانی کتاب است .

🔆گفتنی است که نویسنده شریعتی را تنها نظریه پرداز و مروج اندیشۀ سوسیال - دموکراسی مذهبی و معنوی در ایران نمی داند اما او را بزرگترین میراث دار این نحله و پارادایم فکری - اجتماعی می شناسد و با این که خود به همین نحله تعلق فکری و عاطفی دارد ، سعی کرده است در برخورد با دیگر نحله ها جانب انصاف را نگه دارد .

🔆همچنین تٱکید دارد که دوستداران این گرایش نباید در میراث گذاران پیشین خود متوقف شده بلکه باید ، برخیزند و گامی فرا پیش نهند .


#معرفي_كتاب
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆شریعتی به مثابه پارِسیاستِس عصر خویش

🖋محمدرضا صدقی رضوانی

📌دانشجو دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد


🔹🔸یادداشت اختصاصی_ نقد و نظر

🔆پارِسیا (حقیقت‌گویی) و پارِسیاستِس (حقیقت‌گو) در میان مفاهیم و واژگان اندیشه سیاسی، کلیدواژه‌گانی مهجور و مغفول در فضای سیاسی و فکری ایران هستند. غربت این مفاهیم شاید نه تنها از آن رو است که این مفاهیم زاییده بستر آتن کلاسیک‌اند که در آن گفتن بی‌محابای حقیقت بخشی از فرهنگ و سیاست به‌شمار می‌رود، بلکه از این جهت است که در این روزگار به ندرت مابه‌ ازاء واقعی و انضمامی در میان جامعه ایرانی دارد. در تاریخ این کشور شخصیّت‌هایی بوده‌اند که در قامت یک پارِسیاستِس ظهور کرده‌اند و با حقیقت‌گویی در ساحت اندیشه و فرهنگ این سرزمین جاودان شده‌اند. در واقع حسین منصور حلاج با ندای اناالحق و عین‌القضات همدانی با بی‌پروایی‌اش در بیان حقیقت تجسدِ پارِسیاستِس و حقیقت‌گویی در گذشته تاریخی ما هستند، اما در پهنه تاریخ معاصر ایران گویا مصداق این حقیقت‌گویی کسی جز علی شریعتی نیست؛ شخصیّتی که در میانه دهه‌های 40 و 50 خورشیدی یک تنه بار فقدان حقیقت‌گو و غیبت حقیقت‌گویی را بر دوش می‌کشد و به مصاف اجتماع از خودبیگانه و طبقه حاکم می‌رود. در این بین در یک نگاه اجمالی به تاریخ معاصر ایران شخصیّت‌های مهم فکری و سیاسی را می‌توان یافت که دغدغه‌ حقیقت و مکاشفه آن را در لابه‌لای متون و از میان بطون داشته‌اند، اما قلیل‌اند کسانیکه نه تنها در جستجوی حقیقت بوده‌اند بلکه حقایقی را که در این مسیر کشف و کسب کرده‌اند بی‌محابا در مواجهه با قدرت به زبان آورده‌اند. این بیان بی‌باکانه حقیقت وجه ممیزه حقیقت‌دان با حقیقت‌گوست و به نوعی وجه تمایز علی شریعتی به عنوان روشنفکر عرصه عمومی با هم‌عصران خودش نیز هست که یا لب دوخته و از بازگویی حقیقت امتناع کرده و به کنج عزلت رفته‌اند یا با وجود حقیقت‌دانی همراه و همیار قدرت شده‌اند و با امتناع از گفتن حقیقت به قدرت حاکم، به مرور زمان شرایط را برای سقوط ساختار سیاسی فراهم کردند.

🔆 برخلاف نظر بسیاری از صاحب‌نظران و تحلیل‌‌گرانی که معتقدند روشنفکری نظیر شریعتی به تنهایی عامل و باعث رادیکالیزه شدن جامعه ایران در سالهای قبل از انقلاب‌ است، نگارنده بر این باور است که عدم بیان حقیقت از سوی جستجوگران حقایق و فقدان گسترده حقیقت‌گویانی نظیر علی شریعتی شرایط را برای تقویت استبداد سیاسی در دستگاه حاکمه و بروز و ظهور رادیکالیسم و خط‌مشی‌های مسلحانه در بطن جامعه فراهم کرد. قطع یقین استبداد محصول شرایط اجتماعی است و مقومات آن بیشتر از آنکه در هسته مرکزی قدرت جای گرفته باشد در بستر اجتماع و ذهن نخبگانی قرار گرفته که به جای گفتن مستقیم حقیقت به قدرت حاکم هرکدام منفعت‌طلبانه در پی منافع شخصی و زودگذری بودند که از میان چشم بستن بر حقیقت و لب‌گزیدن از بیان حقیقت به دست آمده بود. بر این اساس شریعتی را باید پارِسیاستِس یا حقیقت‌گویی دانست که فارغ از منفت‌طلبی‌های آنی و شخصی در زمینه و زمانه خویش بی‌باکانه و صادقانه به بیان بخش‌های مهمی از حقایق اجتماعی، سیاسی و مذهبی پرداخت که برآمده از دغدغه‌ها و واقعیت‌های جامعه ایران در آن دوران بود، حقایقی که اگر از سوی حاکمان وقت شنیده و به جد گرفته می‌شد شاید آینده تاریخی ما به گونه‌ای دیگر رغم می‌خورد.

#نقد_نظر
#یادداشت_اختصاصی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

سالشمار (۶)

#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان

🆔@Shariati_SCF

🔷🔆 اسلام حکومتی، «نولیبرالیسم» و زوالِ حیاتِ اجتماعی


📌بخشی از کتابچه نوشریعتی و ابداع خویشتن


🔆اکنون در عرصه‌یِ جامعه و سیاست کشور نسل جدیدی ظهور کرده است که پشتِ سر خود تجربیات شکست‌خورده فراوان دارد، از آینده‌یِ خود نگران است و زندگی در حال را ناممکن می‌انگارد. در چنین وضعیتی، این نسل به فراموشی گذشته، قطع علاقه به آینده و گسیختن از آنچه در حال می‌گذرد، روی آورده است. جامعه هر روز، بیش از پیش، به وضعیت‌ ذره‌ای‌شده سقوط می‌کند و سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی به فنا می‌رود.

🔆جامعه‌یِ ایران توسط روندهای اقتصادی و اجتماعی و ساختارهای ناعادلانه‌یِ استبدادی و فاسد تخریب می‌شود، و بیم آن می‌رود که جامعه قدرت مقاومت مؤثر، بالنده و افق‌گشای خود را از دست بدهد. در برابر زوالِ حیات اجتماعی، فروپاشی تدریجی عرصه‌یِ عمومی، انحطاط معنای زندگی، در سطح شخصی و میان‌فردی، مقاومت‌های پراکنده و بطیٔ کفایت نمی‌کند. استراتژیِ تخریبِ قدرتِ جامعه با هدفِ پیشبردِ منطقِ قدرت و سرمایه، در یک میدانِ به‌ظاهر پُرتنازع و سرشار از کشاکش پی‌گرفته شده است. یک‌سوی این میدان، ساختارِ سیاسی است که از دین کسبِ مشروعیت می‌کند و متولیِ توزیعِ نامتوازن و ناعادلانه‌ی ارزش‌هایِ اقتصادی و اجتماعی است. تکیه‌یِ دولتی بر ذخائر دینی، ارزش‌های دینی را به‌منزله‌یِ پشتوانه‌یِ تعصب و تصلب، خرافه‌پردازیِ دینی و انسدادِ سیاسی، در وجدان و آگاهیِ عمومیِ نسلِ جدید درج کرده است و نسل جدید را بی‌پناه رها ساخته است. آنچه این مسئله را مضاعف می‌نماید ظهور جنبش‌های بنیادگرای دینی در سطح منطقه است که دین را به‌مثابه‌یِ بُرنده‌ترین صورتِ عقل‌ستیزی و شرارت و خشونت عرضه می‌کند. از سوی دیگر، این میدان گسترش پُرحجم آموزه‌ها و نمادهای «نولیبرالیستیِ» فلسفی و سیاسی و اقتصادی است. نولیبرالیسمی که مشروعیتِ خود را در این میدان از ستیز با «بنیادگراییِ» دینی و اسلامِ حکومتی شده أخذ می‌کند، اما با رقیب خود در تأمین هدفِ تخریبِ جامعه هم‌پیمان است. در سطحِ فلسفی، هر فرد را از سپهرِ جامعه و تاریخ و سنت خود می‌گسلاند و در سطح سیاست، حیات سیاسی را به بازارِ تبلیغات و صندوق رأی فرو می‌کاهد تا در سطح اقتصادی، نابرابری و تبعیض و فسادهای دامن‌گستر بوروکراتیک را برای طبقاتِ محروم طبیعی و یا مقاومت‌ناپذیر نمودار سازد.
هر چه زمان می‌گذرد جامعه‌یِ ایرانی، به‌ظاهر بیشتر و بیشتر تبدیل به یک جامعه‌یِ بی‌تاریخ، فاقدِ درکِ دقیقی از اینجا و اکنون خود و در نتیجه، فاقدِ افق‌های امید‌بخش می‌شود. متأسفانه در این فضای پرابهام، روشنفکران نیز نتوانسته‌اند چراغی برافروزند و این‌همه می‌تواند موجبات سرگشتگی، تنهایی و عُزلت روزافزون آحادِ جامعه و توضیح‌دهنده‌یِ تخریبِ تدریجیِ قدرتِ مقاومتِ جامعه و فرایندِ زوال‌یابی آن گردد.

🔆تصویرِ فوق، ناشی از فروریزی الگوهای پیشین مقاومت است. اما در عین‌ِ حال، جامعه‌یِ ایرانی به‌روالِ تغییراتی که در سطح جهانی به آن اشاره کردیم، از ظهورِ الگوهای تازه‌یِ مقاومت تهی نبوده است. الگوهایی که تصویری امیدبخش تولید می‌کنند.

🔆طی چهار دهه‌یِ گذشته دین سنتی و محافظه‌کار آزمون سنگینی داده است. نشان داده که اگر فرصتی به‌دست آورد در یک چشم برهم زدن از زیر قبای تقوا و پرهیز به کانون اعمالِ قدرت جست می‌زند و در کاستن از هزینه‌یِ اقتصاد قدرت، ابایی از کاربست تمام عیار ذخائر دینی ندارد. وجدان عمومیِ جامعه‌یِ ایرانی از ساده‌دلیِ پناه آوردن به مواریثِ به‌ظاهر دست‌نخورده‌یِ سنتی برون آمده و به پذیرش ارزش‌های بنیادی خرد، آزادی و نقدِ دنیای جدید، نزدیک‌تر شده است. در همان حال، طی چهار دهه‌یِ اخیر، آموخته است که تجدد نیز، وقتی در قامتِ سرمایه‌داری ظاهر می‌شود، به‌ویژه در یک کشور پیرامونی با ساختاری رانتی، که دشمنِ خرد، آزادی و نقد است و چنان‌که می‌نمایاند، افقِ راستینی به‌سمت یک زندگیِ مردمسالار (دموکراتیک)، مرفه و عادلانه نیست.

#بخش_سوم
#دیدگاه
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

سالشمار (۷)

#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان

🆔@Shariati_SCF

🔷🔆بازخوانی انتقادی روایت شریعتی از هویت ، ملیت ، تشیع و زبان فارسی

🖋به کوشش : سید خلیل حسینی

📌میری ، سید جواد ، چاپ اول ، تهران ، نقد فرهنگ ، ۱۳۹٨ ، ۱۱٨ ص ، رقعی

🔆در دهۀ چهل شمسی یکی از بحث های جدی بین روشنفکران چپ ، راست مذهبی و حوزوی مسٸلۀ تاریخ ایران بود . به دیگر سخن ، تاریخ به مثابه نقشۀ راه آینده -- نه تقریر وقایع گذشته -- یکی از مقولات جدی عرصۀ عمومی بود که آرایش نیروهای سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی ایران را به گونه ای عمیق درگیر نموده و گفتمان بازشناسی هویت ایرانی به یکی از مباحث جدی تبدیل شده بود .
شریعتی نیز با رویکرد انتقادی خویش تلاش کرد وجهی از ابعاد مغفول ایرانیت را در لا به لای سطور مشکوف کند .
کتاب " بازشناسی هویت ایرانی -- اسلامی " وی گفتمانی انتقادی بود که او ، از آن منظر تلاش کرد با گفتمان باستان گرایانه به مقابله برخیزد .

🔆شریعتی چه فهمی از ایران دارد ؟ او ایران را به مثابه یک ایده ، چگونه مفهوم سازی می کند ؟ نوع نگاه وی به مفهوم ایران ، به دین ، مذهب ، زبان و هویت چیست ؟ آیا اساسٱ در متن شریعتی مفهوم یا مفاهیمی به این معنا وجود دارد ؟

🔆کتاب با مقدمۀ نویسنده و پرسش های فربه وی آغاز می شود .
پرسش هایی که به تعبیر وی رنگ و بوی معاصری دارد و به این پیش فرض متکی است که آیا می توان ظرفیت هایی در اندیشه شریعتی یافت که هم به ناسیونالیسم مدنی و هم به اسلامیسیم مدنی کمک کند ؟

🔆پس از مقدمه ، فصول کتاب بدین قرار است :
فصل اول ، نگاهی به روایت علی شریعتی در باب هویت ایرانی
فصل دوم ، نگاهی به روایت شریعتی از فردوسی
فصل سوم ، زبان و هویت ملی در نگاه شریعتی
فصل چهارم ، بازخوانی تشیع علوی و تشیع صفوی
فصل پنجم ، نگاهی به روایت شریعتی از روضه خوانی به مثابه جامعه شناسی در تشیع صفوی

🔆نویسنده دربارۀ دغدغۀ اصلی خود در این کتاب چنین می گوید : " کار من در این کتاب این نیست که شریعتی را به مثابه ایدٸولوگ باز تولید کنم ، بلکه دغدغۀ اصلی من این است که به پرسش های خویش ، از خلال خوانش متن شریعتی ، پاسخ های اکنون و اینجایی بدهم .

#معرفي_كتاب
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆تجربه‌یِ حاکمیتِ دینی

📌بخشی از کتابچه نوشریعتی و ابداع خویشتن


🔆امروز با وضعیتِ پیچیده‌ای مواجهیم. هر پروژه‌یِ ابداعِ خویشتنی که دین را به حاشیه براند، اگر هم توفیق نظری داشته باشد، قادر نیست تحققِ مادی بیابد و درعمل به تأسیسی در میدانِ حیات اجتماعی و سیاسی ما بیانجامد. هر نوع تمسک به دین اما از دیگرسو، فرد را رویارویِ تجربه‌یِ حکومتِ دینی قرار می‌دهد و مخاطب را به‌عقب می‌راند.
این ضایعه منحصر به دین نیست. شریعتی و تمام میراثِ فکری او نیز به‌دلیلِ شباهت‌های صوری با هر گفتمان‌ دینی، با چنین مشکلی در بیان دست‌ به گریبان است. شریعتی در زمانه‌یِ خود هنوز تجربه‌یِ یک حکومتِ دینی را نداشت، هرچند خود افشاگرِ دین حکومتی و حکومتِ دینی از نوع صفوی بدین‌سو، بود. به ویژه آن‌ که نظامِ برخاسته از انقلاب درآغاز و سپس گهگاه برای مشروعیت‌بخشی به خود به برخی از آراء شریعتی نیز استناد می‌کرد! قطعِ نظر از صدق و کذبِ این استنادات، جریانِ «نوشریعتی» می‌بایست با این تجربه تعیین تکلیف کند. «نوشریعتی» از سوءبرداشت‌هایی که از اندیشه‌یِ شریعتی، از زمان هجرت او تاکنون در جامعه پدید آمده غافل نیست و به همین جهت خود را بدیلِ وضع جدید به‌علاوه‌یِ رفع‌کننده همه‌یِ سوءتفاهماتی می داند که از اندیشه‌یِ شریعتی، از زمان هجرت او تا کنون، پدیدار گشته است.
تجربه‌یِ حکومتِ دینی برای جریانِ «نوشریعتی» موضوعی برای تأمل عمیق نظری است. همان‌طور که اتحادِ شوروی و جریان کمونیسمِ بلشویکی برای همه‌یِ نومارکسیست‌های اروپایی یک مسئله بود؛ با این تفاوت که تجربه‌یِ حکومتِ دینی و روحانی‌سالار و اسلامِ فقاهتی از اساس با اندیشه‌یِ شریعتی بیگانه بوده است. اما تا زمانی که این تجربه به‌درستی موضوعِ تأمل واقع نشود و در این تأمل از سطح مباحثِ سطحی و ژورنالیستی یا جدال‌هایِ روزمره‌یِ سیاسی فراتر نرود، امکانی برای «ابداعِ خویشتن» فراهم نخواهد آمد.


#بخش_چهارم
#دیدگاه
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆محفل پرنیان برای سومین سال پیاپی برگزار می کند:

🔹🔸ویژه برنامه گرامیداشت چهل و سومین سالگرد درگذشت دکتر علی شریعتی مزینانی


📌با موضوع: شریعتی و اندیشه انتقادی


📆زمان: جمعه ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ ساعت ۲۰

🎙سخنران: دکتر سارا شریعتی مزینانی

🔆آدرس : محفل تخصصی ادبیات و هنر پرنیان
در پیامرسان تلگرام.
https://t.me/joinchat/BUd6sUTiWl3pSWjtanaNug

#سخنرانی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆چهل و سومین یادمان دکتر علی شریعتی

🖥پخش زنده چهل و سومین سالیاد هجرت آموزگار (( آزادی، برابری، عرفان))

🔆نوشریعتی و سیاست اخلاقی ؛ دولت ،مسئولیت اجتماعی ومسئله سلطه


🔷🔆گفتگو با :

🎙مجتبی مهدوی (استاد علوم سیاسی و مطالعات خاورمیانه دانشگاه آلبرتا؛ کانادا)

📌اخلاق علیه اخلاق ؛امکان و امتناع نقد اخلاقی اسلامیسم در اندیشه شریعتی

🎙حسین مصباحیان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)

📌فراسوی دولت : نو شریعتی و نوید سیاست اخلاقی

🎙احسان شریعتی(فلسفه پژوه و فعال مدنی)

📌روشنفکر دین پیرا، با دولت یا بر دولت


📆زمان: پنج شنبه ۲۹ خرداد از ساعت ۶ عصر در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی


🖇لینک صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🔆https://www.instagram.com/shariati_foundation/

🖇نام قابل جستجو بنیاد دکتر علی شریعتی در اینستاگرام


🔆 @shariati_foundation

#گفتگو
#افق_پیشرو
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

سالشمار (۸)

#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆 سخنرانی مجتبی‌ مهدوی

🔸استاد علوم سیاسی و مطالعات خاورمیانه، دانشگاه آلبرتا، کانادا

📌عنوان: اخلاق علیه اخلاق: امکان و امتناع نقد اخلاقی‌ اسلامیسم در اندیشه شریعتی‌

🖇جلسه پرسش وپاسخ پنج شنبه ۲۹ خرداد بصورت زنده در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🖥لینک صفحه بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی 👇

https://www.instagram.com/shariati_foundation/

#سخنرانی
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆 سخنرانی احسان شریعتی

🔸فلسفه پژوه و فعال مدنی

📌عنوان: روشنفکر دین پیرا، با دولت یا بر دولت


🖇جلسه پرسش وپاسخ پنج شنبه ۲۹ خرداد بصورت زنده در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🖥لینک صفحه بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی 👇

https://www.instagram.com/shariati_foundation/

#سخنرانی
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔆 سخنرانی حسین مصباحیان

🔸عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

📌عنوان: فراسوی دولت : نو شریعتی و نوید سیاست اخلاقی


🖇جلسه پرسش وپاسخ پنج شنبه ۲۹ خرداد بصورت زنده در صفحه اینستاگرام بنیاد دکتر علی شریعتی

🖥لینک صفحه بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی 👇

https://www.instagram.com/shariati_foundation/

#سخنرانی
#نو_شریعتی
#چهل_و_سومين_يادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF