بنياد فرهنگی دكتر علی شريعتی
2.01K subscribers
1.13K photos
144 videos
52 files
688 links
Shariati (Dr Ali) Cultural Foundation
Download Telegram
‍ ‍‍ 🔷🗒 زن از منظر شریعتی

🖋معصومه علی‌اکبری

📌منبع: ماه‌نامه آفتاب (شماره ۲۶)
🔸تاریخ: خرداد ۱۳۸۲

🔆وقتی همه کس منحط شد، زن هم منحط شد. آن هم از بین رفت. مگر مرد چه حقوقی دارد که حال زن ندارد؟
علی شریعتی ـ ص۲۳۶ م. آ. ۲۱ (زن)
از میان روشنفکران معاصر ایرانی ـ اعم از دینی و غیردینی ـ شریعتی نخستین روشنفکری بود که آشکارا و در گستره‌ای عمومی به طرح مسأله زن پرداخت و صراحتاً چنین مسأله‌ای را فریاد جامعه ایرانی آورد. بحث زن در آثار شریعتی، بیش از آنکه تابعی از گفتمان فمینیسم باشد، متمایل به جنبش سیاسی و اجتماعی شد. در اصل فمینیسم به عنوان یک گفتمان و یک الگوی مدرن اجتماعی مطرح نبود، جز در بعضی محافل کوچک روشنفکرانه. در آن دوره با حضور سنگین رادیکالیسم چپ و سوسیالیسم، چنین گفتمانی نمی‌توانست حضوری جدی و توجه‌برانگیز داشته باشد. از این رو مسأله زن برای شریعتی بیش از آنکه مسأله‌ای زنانه و مبتنی بر هویت و جنسیت زنانه باشد، مسأله‌ای اجتماعی بود. به همین دلیل راه‌کارهایی هم که ارائه کرد از دل جنبش سیاسی، اجتماعی می‌گذشت نه از دل یک جنبش فمینیستی زنانه‌نگر مردستیز. این راه‌کارها در فضای انقلابی آن سال‌ها، چشم‌اندازها و افق‌های گسترده‌ای از زیست اجتماعی زن طرح افکند که همگی به تعالی شخصیت و ارتقای موقعیت اجتماعی زن می‌انجامید. اما در مرحله پس از جنبش، کارآیی چنین راه‌کارهایی به نقد و بررسی دوباره‌ای احتیاج دارد. در این نقد و بررسی نباید از یاد برد که بیش از آنکه راه‌کارهای مشخص و معین شریعتی در طرح مسأله زن اهمیت داشته باشد، نفس طرح چنین مسأله‌ای مهم است. چرا که در آن وهله تاریخی و در آن موقعیت اجتماعی، پرداختن مستقل به مقوله زن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود.استقبال از نفس چنین مسأله‌ای نشان داد که تا چه حد «گفته» شریعتی، به تعبیر هرمنوتیکی واژه، به لحاظ تاریخی و اجتماعی با «واقعیت» همخوانی داشته است. این «گفته» علاوه بر دلالت تاریخی و اجتماعی در رابطه با مخاطب زن، معنا و وجه ارزشی هم پیدا کرد.

#معصومه_علی_اکبری
#چهل_دومین_سالگرد
#علی_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
‍ ‍‍ 🔷🗒«ائتلاف مسلط و بحران اقتصادی ایران»

🖋مسلم زمانی

🔆ساختار اقتصادی هر کشور بسته به فرهنگ، تاریخ و منابع آن کشور بر مجموعهای از روابط ساخت می‌یابد. روابطی همچون سرمایه - نیروی‌ کار، دولت - اقتصاد و یا شیوه‌ی ادغام در نظام اقتصاد بین‌الملل بنیان‌های ساختار اقتصادی یک کشور هستند. ساختار اقتصادی ایران متأثر از همین روابط تاریخی موجود است. روابطی مبتنی بر قدرت تصاحب منابع و ارزش مازاد اقتصادی که در ایران نامتوازن است و توزیعی ناعادلانه دارد و به همین علت بحران‌زا شده است. بحران اقتصادی ما محصول پیش‌روی نیروهایی است که در هر دوره‌‌ی تاریخی با صورت‌بندی متفاوتی از متن تاریخ سر برمی‌آورند و در هر دوره به استراتژی متفاوتی برای تصاحب منابع متوسل می‌شوند. برنامه‌ی تعدیل ساختاری، اجماع واشنگتن یا سیاست‌های خصوصی‌سازی، استراتژی این ائتلاف تاریخی «زر و زور و تزویر» است. همان ائتلاف تاریخی معروف که شریعتی در متن تاریخ شناسایی کرده است و محصول پیش‌روی این ائتلاف تشدید نابرابری، شخصیت‌زدایی از جامعه و گرفتارشدن جامعه در رکود بلندمدت اقتصادی است.

🔆ازاین‌رو، برای رهایی‌یافتن از استیلای این ائتلاف یگانه ‌راه موجود، نقد عملی رادیکال این ائتلاف تاریخی است؛ و نقد عملی رادیکال فقط با ائتلاف و صف‌بندی ایدئولوژیکی، اقتصادی و سیاسی کارگران، دانشجویان، معلمان و در دو کلمهٔ محرومان و محذوفان امکان‌پذیر است .

📌برنامه چهل دومین یادمان دکتر شریعتی

#چهل_دومین_یادمان
#معلم_مردم_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
‍ ‍‍ 🔷🗒در دفاع از «مسئولیت اجتماعی»:
بازگشت به سوژه طغیان پس از طغیان

🖋نرگس سوری

🔆ما اکنون در جامعه پساانقلابی به سرمی‌بریم که دوره‌ی غلیان و جوشش جمعی -که برآمده از وضعیت انقلاب ۵۷ بود- را پشت سر گذاشته و در عرصهٔ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دچار گسست از ایده‌آل‌های جمعی دورهٔ انقلاب شده، و در برابر، نوعی روحیهٔ فردگرایی بر آن حاکم شده است.

🔆آنچه که ما شاهد آن هستیم این‌است که از دل فراخوان مدام جامعه «پسا-انقلابی» به «رئال-پلیتیک» و عقل‌گرایی ابزاری و نفی هرگونه چشم‌انداز اتوپیایی، نوعی «دیستوپیای» اجتماعی سربرآورده که یکی از نشانه‌های صریح آن بحران اخلاقِ جمعی و رواج فردگرایی و منفعت‌طلبی است که همبستگی اجتماعی و به تبع، هستی اجتماعی را تهدید می‌کند.

🔆در چنین شرایطی، دفاع از مسئولیت اجتماعی که شریعتی از آن سخن می‌گفت برای فراروی از بحران فردگرایی خودخواهانه‌ای که "مای جمعی" را تهدید می‌کند، ضرورت می‌یابد.
بازگشت به «مسئولیت اجتماعی» بدان شکلی که شریعتی آن‌را صورت‌بندی کرده‌است، می‌تواند ما را از افتادن در دام دو بحران جدی بازدارد:

🔆- نخست، فردگرایی که می‌تواند به ایجاد ویرانشهری توتالیتاریستی منجر شود؛
- و دوم، استحاله شدن در جامعه که رهایی و خوداتکایی فردی را به محاق می‌برد و او را ازخودبیگانه می‌کند.
در مفهوم «مسئولیت اجتماعی»، هم ایده‌آل‌گرایی و اخلاق جمعی، که شرط بازآفرینی دوباره جامعه است، وجود دارد و هم سوژگی و اراده‌مندی فردی که اصالتِ انسان را تضمین می‌کند.

📌 چهل دومین یادمان دکتر شریعتی

#چهل_دومین_یادمان
#معلم_مردم_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
‍ ‍‍ 🔷🗒ایران و بحران ملیت

🖋محمدجواد غلامرضا کاشی

🔆سازماندهی سیاسی در فرم ملت‌ها، جهانرواترین صورت بندی حیات جمعی، در مقایسه با صور دیگر تجربه شده در تاریخ بشری است. پیش از ملت‌ها،
سازماندهی سیاسی یا در صورت بندی امپراتوری‌ها اتفاق می‌افتاد، یا در
صورت بندی قبیله و عشایر و طوایف. امپراتوری‌ها صرفاً از طریق قتل و
تجاوز به همسایگان زندگی می‌کردند و فرم قبیله و ایل نیز در زمره
خشن‌ترین و خاص گراترین الگوی زیست جمعی بود. ملیت اما از آن دو تجربه
تاریخی بیشتر قابلیت همگرایی با ارزش‌های جهانروا دارد. نباید فراموش
کنیم پیش از آنکه خواست دمکراسی و عدالت در دنیای مدرن ظهور کند، صورت
بندی ملی بر جوامع مدرن سیطره یافت و بستر ساز طرح آن خواست‌های آرمانی
گردید. البته نباید فراموش کرد که ملی گرایی می‌تواند به یک روایت یکسان
ساز ناسیونالیستی و فاشیستی سقوط کند، اما در تجربه قرن نوزده و بیست
آنچه عموماً رخ داده پشتیبانی ملیت از رقابت‌های سیاسی و دمکراتیک بوده
است. در پرتو همبستگی ملی نیروهای متعارض طبقاتی، قومی، اجتماعی و
جنسیتی، با یکدیگر ستیز کرده‌اند بی آنکه تنازعات به یک منازعه خونین
تبدیل شود.

🔆آنچه در ایران امروز، نگرانی بر می‌انگیزد، کاستی گرفتن احساس تعلق ملی است. در درون حاکمیت، نیروهای سیاسی، در هیچ زمینه‌ای با یکدیگر به
همگرایی نمی‌رسند، و هر یک برای پیشبرد خواست سیاسی خود، تنها به حذف رقیب می‌اندیشد و نفع یا خیر عمومی، به لحاظ اخلاقی، هیچ طرفی را محدود نمی‌کند. بخشی از نیروهای سیاسی در خارج از حاکمیت نیز، گاهی برای پیشبرد خواست خود، تا مرز حمایت از جنگ علیه ایران پیش می‌روند. خواست زندگی در ایران، برای نسل‌های جدید، کمتر می‌شود و تنازعات قومی نگران کننده است و گاهی تا مرزهای گسیختگی از کشور پیش می‌رود.

🔆کاستی گرفتن تعلق ملی، حاصل چهار دهه ساختار متمرکز و تمامیت گرای سیاسی بوده است. این ساختار با تکیه وافر بر ارزش‌های یکسان ساز، هر گونه
تمایز، فردیت و تفاوت را طرد و منکوب کرده است. سیطره ارزش‌های نولیبرال
نیز البته مزید بر علت بوده است و ما را با واقعیت زوال عرصه عمومی مواجه
کرده است. سیطره فردیت، و کاستی گرفتن ذخائر و احساسات جمعی حاصل تجربیات عینی و فاجعه بار بوده است اما سیطره این ارزش‌ها نیز به سهم خود منجر به پیامدهای فاجعه باری شده است. حیات مدنی تضعیف شده، گروه‌های هم پیمان برای دفاع از دمکراسی و عدالت ظهور نمی‌کنند، خشونت، توطئه، و فقدان اخلاق سیاسی جامعه را هر روز رنجورتر از پیش می‌کند. به نظر می‌رسد نیازمند اعاده همبستگی ملی باشیم البته با روایتی که مقتضی تمایز و فردیت و کثرت جامعه سیاسی است.

🔆میراث روشنفکران دینی پس از انقلاب عموماً در تقابل با نظم ایدولوژیک خلق شده است. به جهت بستر تاریخی تولدشان، بیشتر زائل کننده ارزش‌های جمعی بوده‌اند. با هر گونه میانجی و باورها و ارزش‌های همبسته ساز ستیز
کرده‌اند. آنها بیشتر مدافع فردیت و حقوق و ارزش‌های فردی بوده‌اند و
تلاش کرده‌اند فرد را از قلمرو حیات عمومی منزوی کنند. بنابراین برای
احیای تعلقات جمعی و ملی، نیازمند مواریث روشنفکران پیش از انقلاب هستیم.

🔆مهم‌ترین چهره در آن میان دکتر علی شریعتی است. شریعتی ملیت را هستی
تاریخی و مقدم بر هویت دینی ایرانیان شمرد، درکی جهان روا از ملیت عرضه
کرد و مهم‌تر اینکه فهمی جهانروا و متلائم با صورت بندی جهانروای ملی از
جامعه ایرانی عرضه کرد. بر میراث دکتر علی شریعتی باید ملاحظات ناشی از
تجربه پس از انقلاب را افزود و افق امروز را با افق دورانی شریعتی در
نسبت گفتگویی قرار داد. در نتیجه این گفتگو، نطفه‌های بارور نشده حقوق
فردی و حقوق بشر در منظومه جهانروای شریعتی بارور خواهند شد و ترسیم
کننده چشم انداز جامعه ایرانی خواهد بود.

📌 چهل دومین یادمان دکتر شریعتی

#چهل_دومین_یادمان
#معلم_مردم_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
‍ ‍‍ 🔷🗒 بحران «معنا»
(و بدیل مذهبی بحران دینی)

🖋 احسان شریعتی

📌(رزومهٔ بحث مراسم پیش‌ِ رو: یادمان ۴۲مین سالگرد هجرت معلم)

🔆برغم غلبهٔ گفتمان‌های سنت‌گرا-و-بنیادگرایانهٔ دینی بر فضای جامعه در چند دههٔ گذشته، چرا هنوز به ایفای «رسالتی اجتماعی» برای دین قائل‌ایم؟ به عبارتی دیگر، چه نیازی به «اصلاح‌گری» دینی، به‌ویژه در شرایط حاکمیت دینی و به‌شکل متناقض‌نما، بحران معنوی-اخلاقی ناشی از آن؟
بحران اخلاقی-معنوی کنونی جامعهٔ ایرانی ناشی از غلبهٔ گفتمان و عملکرد دورانی بنیادگرایی سنّتی است. این بحران به نقطه یا مرحلهٔ تعیین‌کنندهٔ خود رسیده است و جامعه و نظم (یا بی‌نظمی) موجود، باید تصمیم بگیرد:
- یا پیرایش‌گری بخردانهٔ انتقادی، انسانی و مردمی، اصلاح‌گری دینی گوش بسپارد؛
- و یا در آینده، به زبان خشن و قاهرانهٔ سکولاریسمی دین‌هراس و نامتساهل تن دهد.

🔆برای تحقق تدریجی نظمی نوین و پیمودن راه رشدی موزون-و-پایدار، وظیفهٔ «ما»، مقابله با افراط-و-تفریط‌های فرهنگی گذشته است.
در برابر حاکمیت روایتِ شرعی-فقاهتی بر جامعه، شاهد واکنش‌های گوناگونی بوده‌ایم در عقب نشینی به‌سمت: سنّت‌، اخلاق، معنویت،عرفان‌های شرقی و غربی، فرقه‌گرایی، جهان‌وطنی، فردگرایی، و خصوصی‌سازی دینی، و ...
«نقد دین»، پیش‌درآمد هر نقدی است. اگر «حقیقت» دین همان ایمان درونی و صمیمی (در نسبت با امر قدسی و الوهی) است، بُعد بیرونی-اجتماعی داشتن دین از آن‌روست که مؤمنان یک دین با یکدیگر نوعی باهمستان یا «امت» تشکیل می‌دهند. دو دین «باز و بستهٔ» نهضتی و نهادین، همواره در تاریخ دو نقش و در دو جهت متضاد بازی کرده است. ازاینرو، نمی‌توان ساحت اجتماعی دین را نادیده گرفت.

🔆«دین‌پیرایی» شریعتی، از پی سایر اصلاح‌گران پیشگام، بازخوانی و اجتهاد «کتاب و سنت»، متکی به آخرین دستآوردهای «علم و زمان» بود برای برساختن «کلامی نو» یا نوعی «الهیات رهائی‌بخش». دینی که شریعتی جوهرش را نوعی «عرفان» می‌خواند، دینی گشوده بر همهٔ افق‌های معنوی است. این عرفان در سطح اجتماعی به‌شکل اصل «همبستگی» معنوی (مانند اصل «برادری» در شعارهای انقلاب فرانسه) بیان می‌شود. برای جریان فکری «نوشریعتی»، نقش دین، پشتوانهٔ معنوی-اخلاقی شدن برای جنبش تغییر-و-تحول‌خواهی در «جامعه» (و نه در «دولت») است.

📌 چهل و دومین یادمان دکتر شریعتی

#چهل_دومین_یادمان
#معلم_مردم_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
🔷🔆از عرفان سنتی تا عرفان شریعتی

🎙سخنران : علی طهماسبی

📆زمان: پنج شنبه ۳۰ خرداد

🕰ساعت: ۲۰:۳۰

📌مکان : مشهد ،کوی آب برق شهید فکوری۱۹ نبش نسترن ۹

#مشهد
#چهل_دومین_یادمان
#معلم_مردم_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
🔷🔆 ما و بحرانهای تو در تو

🎙با ارائه :

🔸مسلم زمانی

🔸نرگس سوری

🔸محمدجواد غلامرضا کاشی

🔸احسان شریعتی


🗓زمان : پنج شنبه 30 خرداد

🕗ساعت: 17 الی 19

🔷مکان: تهران ، میدان توحید، خیابان پرچم، کانون توحید


#نو_شریعتی
#چهل_دومین_سالگرد_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF


🆔 @Shariati40
مُدَّعی

سپیده از نگاهَ ت می گریزَد
وَ آفتاب از سُخَنَ ت
اِبلیس آئینه ای ست
در برابرَ ت
که به اِعجاب در تو می نِگرَد
هر بار که شُعبده ای در کار می کنی
*
پیشانی اَت پیش خانِ توأمانِ ظُلمتَ ست و نِخوَت
با پینه هایی برآمده از ریا و ریاسَت
*
سُخَنانَ ت
یک سویه و یک ریز
دام هایِ تزویرَ ست با وَعده هایِ بهشت
که بی چون وچرا
زود باوَرانِِ خام طَمَع را
به طیبِ خاطِر
یک راست به قَعرِ دوزخی پَرتاب می کُنَد
که هَم امروز هیمه هایَش را خود بَراَفروخته اَند با لَبَیک هایِ پیاپی
*
من اینَک
داغ دیده و تنها
به دادخواهیِ واژه ها آمده ام
واژه هایِ تُهی شده از مَعنا
واژه هایِ بَزَک شده با رَنگ هایِ باد کُنَک ها و بِیرَق ها
واژه هایِ از بالا به پایین و دروغینِ تریبون هایِ پُر مُدَّعا
واژه هایِ جوراجور و همه جا یک جورِ بی رَبط با دردهایِ مَردمِ بی نوا
واژه هایِ از نَفَس افتاده درهُجومِ هیاهو و هورا
واژه هایِ بِلاتَکلیف، سر در گم و پا در هوا
واژه هایِ تُهی دَست، بی هُویَّت وَ نا آشنا
واژه هایِ تبعیدی، سرگردان وَ بی خانُمان
واژه هایِ بی نام و نشان وَ خُفته در خاکِ بیگانگان
واژه هایِ گُمگَشته و از یاد رَفته در غُبارِ زمان
واژه هایِ تَحقیر شده و رَنگ باخته در هوایِ عَفِنِ زندان
واژه هایِ خونینِ سینه خیز تا سیم هایِ خار دارِ دیوار
واژه هایِ تازیانه خوردۀ مُحتَضَر در پایِ چوبه هایِ دار
واژه هایِ لَگد مال شده در زیر چَکمه هایِ هرجاییِ دِژخیمان
واژه های تیر باران شده در زیرِ رَگبارِ بی اَمانِ سپیده دَمان
*
من اینَک
به دادخواهی واژه ها آمده ام
با کولباری از شعر هایِ ناسُروده ام
*
ایستاده ام
در برابرَ ت
یِکِّه و تنها
تا طِلِسمِ واژه ها را
یِکایِک
بِشکَنَم
با شعرهایِ نو سُروده ام
*
طِلِسمِ واژه ها را
تنها شاعران
می توانند شکست
که پیامبرانِ سرزمینِ خویشند
وَ جُز رَهاییِ واژه ها
به هیچ چیزِ دیگر نمی اندیشند
*
میراثِ زادبومَم را
سرانجام
به تمامی
از تو باز خواهم سِتاند
*
با سُروده هایِ رنگین کمانی آم
چَشم هایِ سرود خوان را
چِراغان خواهم کرد
*
شیشۀ عُمرَت را
فرو خواهم شکست
*
وَ خود
آنگاه
سَبُکبار و رَها
چَشم
از جهان
فرو خواهم بَست

سعید شهرتاش
29 خرداد ماه 98
یاد روز پرواز معلم عرفان، برابری، آزادی
‍ ‍‍ 🔷🗒چه چیز شریعتی را در آینده تفکر ایرانی ماندگار می‌کند؟

🖋افسانه توسلی(جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا)

🖋منبع: روزنامه ایران

📌تاریخ: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸

 

🔆در آستانه‌ی سالگرد شهادت علی شریعتی، روزنامه ایران صفحات اندیشه‌ خود را به نوشته‌ها و گفت‌وگوهایی درباره او اختصاص داده است. در این صفحات ویژه که به تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ منتشر شده‌اند گفت‌وگوهایی می‌خوانیم با بیژن عبدالکریمی، حسن محدثی، عبدالمجید معادیخواه. در این صفحات نوشته‌ای از افسانه توسلی نیز به چشم می‌خورد که در ادامه این مطلب خواهد آمد.

🔆1 _وقوع انقلاب اسلامی ایران پدیده اجتماعی خاصی در قرن حاضر بود که عوامل متعدد شکل‌گیری آن همواره مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. عواملی همچون وجود رهبری کاریزماتیک، نارضایتی کاذب اقتصادی، آموزش نیروهای جوان با تحصیلات عالی در اروپا و درک مفهوم آزادی، استبداد و خودبزرگ‌بینی حکومت، نفوذ ایدئولوژی مارکسیستی و انقلابی، احساسات و عواطف عمیق مذهبی و… اما یکی از عواملی که شاید بتوان گفت حذف آن رخداد، انقلاب را به تأخیر می‌انداخت نقش مهم دکتر شریعتی در بسط و توسعه مفاهیمی بود که بواسطه آنها تئوری انقلاب شکل گرفت.
مفاهیمی که همراه با ادبیات و دانش اسلام‌شناختی غنی وی طی سخنرانی‌های هفتگی و شبانه‌اش در حسینیه ارشاد در عقل و دل جوانان اثر می‌کرد و با شور و هیجان در محافل خانوادگی آنان پخش می‌شد. بیان و نگاه روشنگرانه به مسائل اساسی شیعه با رویکردی خلاقانه توسط وی هر روز شمار بیشتری از دانشجویان را به گرد او می‌آورد و آنان را با اصطلاحاتی چون «شهادت»، «اسلام‌شناسی»، «هجرت»، «مذهب»، «حج»، «توحید»، «امت و امامت»، «تشیع» و… آشنا می‌کرد.

🔆2_ با وجود اینکه برخی منتقدان عقیده دارند موضوعات مطرح شده توسط دکتر شریعتی در عین اینکه مفاهیمی روشنفکرانه در فقه شیعه است اما در عین حال مروج اسلام سنتی است. در نقد تعمیم این نظر باید اذعان داشت در مورد کلیه مفاهیمی که در کتب دکتر شریعتی توضیح داده شده، ارزیابی رویکرد وی نسبت به زن خلاف این منظر را نشان می‌دهد. در پاسخ به این منتقدان باید دریافت که آیا دکتر شریعتی از مفاهیم جدید مرتبط با زنان که پیامد مدرنیته می‌باشد و بعید است قابل استخراج از سنت اسلامی باشد ارزیابی مثبتی دارد؟ یا نگاه به حوزه زنان به‌عنوان شاخصی در کنار شاخص‌های دیگر منتقدان وی، بنیادگرایی انقلابی را در تفکرات او تقویت می‌کند؟

🔆3_مسائلی که دکتر شریعتی در مورد زنان مطرح می‌کند بسیاری از حوزه‌های تفکر سنتی را به چالش می‌کشد وهمگی نشان از تفکر مدرن شریعتی و دید غیرسنتی وی در مورد زن دارد. می‌توان برای دریافت بیشتر، تقابل دو دیدگاه در خصوص تفکرات دکترشریعتی مبنی بر بنیادگرایانه بودن نظرات وی از سویی و دیدگاه دیگر مبنی بر شناخت و مفهوم‌سازی دقیق و منطقی از اصول صحیح اسلام از سوی دیگر را مورد بررسی قرار داد.
شاید یکی از مناسب‌ترین موضوعاتی که بتوان با بررسی آن، روشنگری و نگاه به آینده را در ریشه‌های تفکر یک اندیشمند مسلمان یافت، مفهومی باشد که وی از «زن» ارائه می‌دهد. زیرا در جهان امروز پرچالش‌ترین مبحث بخصوص در ادیان توحیدی نگاه به زن است. شاخصی که موضع‌گیری مدرن یا سنتی یا عدم موضع‌گیری نسبت به آن می‌تواند میزان بنیادگرایانه بودن یک اندیشه را نمایش دهد.

🔆4_ مهم‌ترین مفاهیمی که در حوزه‌های آکادمیک در خصوص زنان در جهان بیش از سایر بخش‌ها بدان توجه نشان داده می‌شود عبارتند از: «برابری»، «استقلال»، «آزادی» و نیز «زن به مثابه کالا»، «هویت زن» و «زن به مثابه زن»…
در حالی که فعالان حقوق زنان مانند بتی فریدان می‌نویسد به حوزه‌هایی در زندگی زنانه مانند برابری در مقابل قانون هرگز پرداخته نشده است یا سیمون دوبووار در کتاب «جنس دوم» اشاره می‌کند که دو جنس هرگز در جهان از امکان برابری برخوردار نیستند. دکتر شریعتی به این امر توجه می‌کند که در اسلام بر «برابری مذهبی و مدنی» دو جنس تأکید شده است و عقیده دارد این دو عامل، زنان را در جامعه قدرتمند کرده، آنان را از وابستگی به مردان که همواره سلطه دیکتاتورمآبانه داشته‌اند، نجات می‌دهد.

📌ادامه مطلب را در لینک زیر مطالعه فرمایید👇

http://drshariati.org/?p=23814

#بازتاب_مطبوعات
#چهل_دومین_یادمان_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF
‍ ‍‍ 🔷🗒روزگار شریعتی؛ روزگار ما

🖋🎙حسن محدثی

📌منبع: روزنامه ایران

🔸تاریخ: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸

 

🔸🔆در آستانه‌ی سالگرد شهادت علی شریعتی، روزنامه ایران صفحات اندیشه‌ خود را به نوشته‌ها و گفت‌وگوهایی درباره او اختصاص داده است. در این صفحات ویژه که به تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ منتشر شده‌اند گفت‌وگوهایی می‌خوانیم با بیژن عبدالکریمی، حسن محدثی، عبدالمجید معادیخواه و همچنین نوشته‌‌ای از افسانه توسلی. در ادامه گفت‌وگوی مهسا رمضانی با حسن محدثی را خواهید خواند.

روزنامه ایران | مهسا رمضانی |

🔆 دکتر علی شریعتی، در تاریخ معاصر ما همواره به‌عنوان یک روشنفکر اثرگذار شناخته می‌شود چراکه پیوسته دغدغه مسائل معاصر خود را داشت و به باور بسیاری از متفکران، شیوه اندیشیدن او هنوز هم می‌تواند راه‌حلی برای چالش‌های امروز جامعه ایرانی و مسائل ایرانیان باشد. اما اینکه چطور می‌توان از دستگاه فکری او برای حل مسائل امروز جامعه بهره گرفت جای بحث بسیار دارد. چرا که این رویکرد مورد نقد بسیاری از تحلیلگران اجتماعی ما همچون حاتم قادری و مراد ثقفی است. از این‌رو بر آن شدیم تا در گفت‌وگویی با دکتر حسن محدثی گیلوایی، استادیار گروه جامعه‌شناسی واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی، از نسبت شریعتی با مسائل امروزمان بپرسیم. دکتر محدثی، از جمله متفکرانی است که در خصوص آرای شریعتی تأملات بسیار دارد و در این راستا، کتاب «زیر سقف اعتقاد: بنیان‌های ماقبل انتقادی اندیشه شریعتی» را نیز در کارنامه علمی خود ثبت کرده است. او از کاربست اندیشه شریعتی برای حل چالش‌های امروز جامعه ما دفاع می‌کند.

🔆جناب دکتر محدثی، به اعتقاد شما، آیا اندیشه شریعتی می‌تواند برای حل مسائل امروز جامعه ایران و چالش‌های پیش‌روی ایرانیان راهگشا باشد؟
واقعیت این است که دو راه  کلی برای به‌ میان آوردن اندیشه‌های شریعتی و عملکرد او وجود دارد: یکی تعیین سنت فکری وی و بازخوانی آن سنت فکری و دستاوردهای آن برای امروز؛ و دیگری، برگرفتن برخی پاره‌های فکری او در پیوند با مسائل امروز. من به هر دو راه علاقه‌مند هستم و به قدر بضاعتم این راه‌ها را رفته‌ام.

🔆از چالش‌هایی که امروز با آن مواجه هستیم، کم رنگ شدن مرجعیت فکری روشنفکران در جامعه است. شیوه‌ ارتباطی شریعتی با توده‌ مردم و راهبری اجتماعی آنان توسط شریعتی، چقدر می‌تواند نسخه‌ای کارآمد برای نخبگان و روشنفکران امروز جامعه ما باشد؟
به نظر من پرسش شما دو قسمت دارد؛ یکی بحث از شیوه‌ ارتباطی او با مردم و دیگری، راهبری اجتماعی مردم. به گمان من شیوه‌ ارتباطی شریعتی با مردم بسیار موفق بوده است و هنوز هم آن شیوه‌ ارتباطی کامیاب‌کننده است. از این لحاظ با‌وجود  رسانه‌های ارتباطی جدید هنوز آن شیوه ارتباطی جواب می‌دهد و مؤثر است.

🔆اما در مورد راهبری مردم باید عرض کنم که دیگر جامعه‌ ما همان جامعه‌ قبلی نیست و بسیار متکثّرتر از قبل شده است و نیروهای فکری متنوّعی نیز در آن وجود دارد. نظام دانایی دیگر در دست گروه خاصی نیست و هیچ گروه معینی نمی‌تواند سودای راهبری فکری مردم را در سر بپرورد. در حال حاضر، روشنفکران ناچار هستند در این فضای بسیار متکثّر و متنوّع فروتنی بیشتری داشته باشند. آنان هر یک می‌توانند خوراک‌های فکری خاص خود را در یک بازار فرهنگی متکثّر عرضه کنند و امیدوار باشند بلکه گروهی از مردم به آثار فرهنگی‌شان اقبال نشان دهند. آنان هر یک می‌توانند راه‌های مکشوف و مطلوب خویش را به دیگران هم نشان دهند.
اما به نظر من سودای راهبری مردم، سودا و تمنّای بلندپروازانه‌ای است و چه بسا توهم‌آمیز است. مطلوب آن است که روشنفکران به این فروتنی ناگزیر ناشی از وضع معاصر تن دهند. البته من گمان می‌کنم این وضع برای همه‌ کسانی که در قلمرو فرهنگ فعالیت می‌کنند، گریزناپذیر است و اختصاص به روشنفکران ندارد.

#روزنامه_ایران
#بازتاب_مطبوعات
#چهل_دومین_یادمان_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

📌ادامه مطلب را در لینک زیر مطالعه فرمایید👇

http://drshariati.org/?p=23813
‍ ‍‍ 🔷🗒متفکری که «خلاف آمد عادت» می‌اندیشد

🎙🖋بیژن عبدالکریمی

📌منبع: روزنامه ایران

🔸تاریخ: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸

🔆🔸در آستانه‌ی سالگرد شهادت علی شریعتی، روزنامه ایران صفحات اندیشه‌ خود را به نوشته‌ها و گفت‌وگوهایی درباره او اختصاص داده است. در این صفحات ویژه که به تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ منتشر شده‌اند گفت‌وگوهایی می‌خوانیم با بیژن عبدالکریمی، حسن محدثی، عبدالمجید معادیخواه و همچنین نوشته‌‌ای از افسانه توسلی. گفت‌وگوی محمدصادق پورابراهیم اهوازی با بیژن عبدالکریمی را می‌توانید در ادامه‌ی مطلب مطالعه کنید.

روزنامه ایران | محمدصادق پورابراهیم اهوازی | 

🔆هنوز هم خاطرات خطابه‌های آتشین‌اش در حسینیه ارشاد، در اذهان نسل انقلابی ایران زنده است. او الگوی بسیاری از دانشجویان انقلابی بود و اکنون نیز چه بسیار دانشجویانی که آثارش را مطالعه می‌کنند. روح وی همچنان در جامعه جاری است و له یا علیه او موضع‌گیری می‌شود و هر ساله، پیرامون شخصیت و افکار او همایش‌های مختلفی برگزار می‌گردد. به راستی راز جذابیت شریعتی در چیست؟ و چرا ما بعد از 4 دهه کماکان درباره‌اش حرف می‌زنیم؟ این پرسش‌ها را با دکتر بیژن عبدالکریمی، دانشیار گروه فلسفه دانشکده علوم‌انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، در میان گذاشتیم. دکتر عبدالکریمی، دانش‌آموخته فلسفه دانشگاه تهران و فارغ‌التحصیل دوره دکتری فلسفه از دانشگاه اسلامی علیگر هندوستان و نویسنده کتاب‌های «شریعتی و تفکر آینده ما»، «شریعتی و سیاست‌زدگی»، «نگاهی دوباره به مبانی فلسفه سیاسی شریعتی» و «نوشته‌های اساسی شریعتی» است که پاسخ‌های قابل تأمل او به ما، این گفت‌وگو را خواندنی کرده است.


🔆جناب دکتر عبدالکریمی، به نظر شما راز جذابیت دکتر شریعتی در چیست؟
شما وقتی از «جذابیت» صحبت می‌کنید پای عنصری روانشناختی را به میان می‌کشید. در صورتی که وقتی با تفکر متفکران برخورد می‌کنیم، بیش از آنکه به عناصر روانشناسانه توجه داشته باشیم باید به ضرورت‌های تاریخی توجه کنیم. سؤال می‌توانست این باشد که اندیشه شریعتی به کدامین ضرورت‌های تاریخی ما پاسخ می‌دهد که محل امعان نظر است.

🔆به هرحال، به اعتقاد من شریعتی فردی یکتا است؛ نه تنها در دوران معاصر ما بلکه در سراسر تاریخ تفکر ما و در سراسر تاریخ اسلام. شریعتی می‌کوشد به شخصیت نبی در تمامیتش تمثل بجوید. در روزگاری که نیوتن و انیشتین بیش از افلاطون و ارسطو و ارسطو و افلاطون بیش از نبی ارج و قرب دارند، شریعتی سعی می‌کند که با نبی تجدیدعهد کند و البته این تجدیدعهد را با کلیت شخصیت نبی می‌خواهد؛ یعنی او نمی‌خواهد مانند عرفا فقط بر وجه عرفانی نبی یا مثل اسلامگرایان سیاسی بر وجه سیاسی نبی یا همچون بسیاری فقط بر وجه اخلاقی نبی دست بگذارد. به این اعتبار، شخصیت و ایده اصلی شریعتی منحصر به‌فرد است. حتی در قیاس با متفکران جهانی و غربی نیز خودبودگی و اصالت (authenticity) شریعتی به او اصالتی می‌بخشد که در بسیاری از اندیشمندان، لااقل در بسیاری از اندیشمندان ما در دوره معاصر، دیده نمی‌شود. اگر یکایک متفکران دوران معاصر ما را مد نظر بگیرید، در اندیشه هر کدام از آنان عنصری مأخوذ از دیگر متفکران حضور دارد مثل حضور هایدگر، حضور اندیشه‌های نئوکانتی، یا حضور مارکسیسم و خیلی مؤلفه‌های دیگر. اما شریعتی، بشدت خودش است.

🔆 نمی‌خواهم این اصالت را مطلق کنم چون اصالت (authenticity) محض و مطلق معنا ندارد و هر انسانی، حتی هر پیامبری، به‌دلیل وجه انسانی و لذا حیث تاریخی و اجتماعی‌اش، عناصری را از جامعه، فرهنگ و زمانه خود اخذ کرده است. با این وصف، در افراد اصیل چیزی وجود دارد که از آن خودشان است و آنان را از دیگر افراد متمایز می‌کند.
هر چند ردپای تأثیرپذیری زیادی از عناصر فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و محیطی در اندیشه شریعتی دیده می‌شود، با این وصف، در تفکر وی وجوهی هست که مختص خود او است. به همین دلیل یک خودبودگی فوق‌العاده‌ای در وی دیده می‌شود و همین است که به تعبیر نه‌چندان درست روانشناسانه «راز جذابیت شریعتی» است.

#روزنامه_ایران
#بازتاب_مطبوعات
#چهل_دومین_یادمان_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

📌ادامه مطلب را در لینک زیر مطالعه فرمایید👇

http://drshariati.org/?p=23811
🔷🔸42 سال پس از اندیشه علی شریعتی در گفت و گو بااحسان شریعتی

📌گفتگو دکتر احسان شریعتی با روزنامه شهرآرا(روزنامه محلی شهر مشهد)

🔹🔆بخش هایی از این مصاحبه بصورت زیر است

🔸در تهران با وجود اینکه دکتر شریعتی از مشهد آمده بودند و فقط چند سالی در این شهر ساکن بودند، خانه او تبدیل به موزه و مرکز فرهنگی شد. کتابخانه‌ای نیز در این خانه دایر است و علاقمندان می‌توانند به آن مراجعه کنند. بنیاد فرهنگی شریعتی هم در تهران فعال است، اما متاسفانه در مشهد هیچ نشان و مکانی از نظر ابنیه‌های تاریخی برای ارائه آثار شریعتی از گذشته باقی نمانده است. ساختمان کانون مشهد تحت فشارهای سیاسی تعطیل شد و بعدها هم همتی برای احیای آن نشد. متاسفانه حتی خانه استاد محمدتقی شریعتی تبدیل به بازارهای اطراف حرم شد و به عنوان یک ابنیه تاریخی حفظ نشد.

🔹در بحث نابودی چنین ابنیه‌های تاریخی باید بگویم که هم شهرداری مشهد و هم طیف دوست‌داران شریعتی هر دو مقصر‌ هستند. در سفرهایی که به مشهد داشتیم این معضل را حتی به غیر از شریعتی در مورد دیگر مصداق‌ها نیز دیده‌ایم که از نظر فرهنگی و تاریخی ارزش‌گذاری نشده‌اند. به دلایل سیاسی در مشهد ارزش‌گذاری‌ها در مورد شریعتی خیلی محدود صورت گرفته است. به غیر از اینکه در دانشگاه فردوسی، اسم دانشکده ادبیات به نام شریعتی نامگذاری شده و چند نامگذاری دیگر در سطح شهر وجود دارد، ما آثار و نشانی دیگری از شریعتی‌ها در مشهد نمی‌بینیم.


🔸سیاست در تفکر دکتر شریعتی به‌معنای اصیل کلمه هم توحیدی و هم در غرب، یونانی آن به معنای عرصه عمومی است که در آن آزادی و حقوق تجلی می‌کند و در آن شهروند به وجود می‌آید. در نهایت جامعه مدنی به وجود می‌آید. جامعه مدنی، جامعه‌ای است که براساس یک قرارداد اجتماعی بین عقاید و گرایشات متنوع فرهنگی، دینی و سیاسی به وجود می‌آید که در این جامعه جدید، بشر می‌تواند از نظر اجتماعی و تعیین سرنوشت سخن بگوید و نقد کند و مشارکت کند. یک معنای اصیل سیاست این است که شما سیاسیون بندگان هستید، به این معناست یعنی شما به سرنوشت عموم توجه می‌کنید و کسی که به سرنوشت عموم توجه نکند اصلا مسلمان نیست.

🔹ضایعات و پیامدهای بحران‌زای تفکر سنت‌گرا و بنیادگرای تحمیلی، همین می‌شود که می‌بینیم. این موجب شده است که نه فقط ایدئولوژی، عدالت‌خواهی و همه ارزش‌هایی که شباهتی به گفتمان رسمی داشته باشد، زیر سوال برود؛ بلکه حتی اساس دیانت، هویت فرهنگی، زبانی و ملی هم زیر سوال برود. در خیلی‌ها بیزاری از خود یا خودگریزی پیدا شود یا گرایش‌های مختلف به جهانی شدن یعنی رفتن و جذب جهان شدن. این گرایش‌ها در نسل جوان جامعه به وجود آمده است و راه‌حل آن در منطق شریعتی این است که پیام و فراخوانی که ما داریم به ابعاد معنوی، هنری و ادبی که در کار شریعتی جاذب بوده است، بازگردد و تکیه کند مانند کویریات، نقد سنت، نوآوری‌هایی که در زمینه پاسبانی هویت ملی و معنوی داشته است. 

🔸بستگی به شرایط مساعد منطقه و کشور دارد. باید بزرگداشتی در شان ایشان انجام شود و بحث انتقال پیکر شریعتی، یک بحث خانوادگی نیست و ملی است. دولت سابق گفته بود خود خانواده برود پیکر را بیاورد! اما این مهم مسئله ای ملی و فراخانوادگی است مانند انتقال سیدجمال از ترکیه به افعانستان. هرچند خانواده هم مستقل از دولت حاضر است این کار را در صورتی که مانعی بر سر راه نباشد، انجام دهد. شریعتی وصیت کرده بود پشت تالار حسینیه ارشاد به خاک سپرده شود اما امروز این ساختمان نیز اشغال شده است و دیدید که حتی مانع ورود پیکر همسر شریعتی به آن محوطه شدند!

#مصاحبه
#روزنامه_شهرآرا
#احسان_شریعتی


@Dr_ehsanshariati


📌برای مشاهده مطالعه کامل متن به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید



https://telegra.ph/42-سال-پس-از-اندیشه-علی-شریعتی-در-گفت-و-گو-بااحسان-شریعتی-06-19
 

🔷🔆منزل ساتمپتون (محل شهادت)

🔸نشانی: انگلستان، بندر ساتمپتون 📌 ۵۶/۳/۲۹

🔆علی شریعتی که با نام علی مزینانی از ایران خارج شده بود، در تاریخ 26 اردیبهشت با پرواز غیر مستقیم به انگلستان و بندر ساتامپتون منزل پسر دایی همسرش علی فکوهی می رود تا منتظر  فرزندان و همسرش شود که قرار بود پس از یک ماه به او بپیوندند.

🔆 شریعتی تا یک روز قبل از مرگش در منزل علی فکوهی زندگی می کرد(از ۲۶ اردیبهشت تا ۲۹ خرداد ۱۳۵۶) و با ورود فرزندانش در ۲۸ خرداد خانه ای را در همان شهر و در همان روز اجاره می کند. اقامت او در این مکان کمتر از ۲۴ ساعت است. شریعتی سحرگاه ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ با مرگی مشکوک از دنیا می رود.

#ساتمپتون
#یادها_خاطرات
#دکتر_علی_شریعتی
#چهل_دومین_یادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF