SAMAR

تب برفکی (FMD)

تب برفکی یا «بیماری دهان و پا»
(Foot-and-Mouth Disease)
یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ی ویروسی است که موجب بیمار شدن حیوانات زوج سم از جمله گاو اهلی و اعضای خانوادهٔ گاوسانان می‌شود.
این ویروس عامل بیماری در ابتدا به مدت دو تا سه روز تب شدید ایجاد نموده و متعاقباً تاولهایی در داخل دهان و روی پا ظاهر می‌شود که ممکن است پاره شده و موجب لنگش حیوان شود.
این بیماری بسیار واگیردار است و قطرات آئروسل دفع شده از حیوان آلوده، تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه، البسه آلوده و حیوانات شکارچی اهلی و وحشی موجب گسترش بیماری می‌شوند.
این بیماری به عنوان طاعون برای صنعت دامداری محسوب می‌شود. کنترل بیماری منوط به واکسیناسیون، مراقبت شدید نقل و انتقال حیوانات، قرنطینه نمودن حیوانات مبتلا، اعمال محدودیت در خرید و فروش حیوانات و گاهی معدوم نمودن میلیون‌ها راس دام است.
گاو، گاومیش، گوسفند، بز، خوک، گوزن و آهو به بیماری تب برفکی حساس می‌باشند.
فیل، جوجه تیغی و لاما نسبت به بیماری مقاومت بیشتری داشته و در صورت ابتلا علایم خفیف بروز داده و بیماری را به حیوانات دیگر منتقل نمی‌کنند.
موش، رت و مرغ خانگی تحت شرایط آزمایشگاهی به بیماری مبتلا شده‌اند ولی مواجهه آن‌ها تحت شرایط طبیعی با ویروس عامل بیماری بعید به نظر میرسد. انسان به ندرت به این بیماری مبتلا می‌شود.
ویروس عامل بیماری نوعی پیکورنا ویروس و عضو شاخص جنس آفتوویروس است. عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که ذرات ویروسی بداخل سلول میزبان راه پیدا کنند. سپس ویروس سلول میزبان را مجبور به تولید هزاران کپی از خود می‌نماید که نهایتاً با انهدام سلول, ذرات ویروسی در خون رها می‌شوند. این ویروس اَشکال متغیری دارد و همین موضوع تأثیر واکسیناسیون را با اِشکال روبرو می‌کند.
علایم بیماری:
دوره کمون بیماری بین ۳–۶ روز می‌باشد. علایم مشخصه بیماری در گاو عبارتند از: تب بالا، کاهش شدید تولید شیر, بی اشتهایی و افسردگی شدید, تشکیل وزیکولهای حاوی مایع سروزی و شفاف در مخاط دهان زبان و بالشتک دندانی و همچنین ناحیه تاج سُم و فضای بین انگشتی.
این وزیکولها به راحتی پاره می‌شود و ناحیه زخمی بر جای می‌گذارد که اگر در ناحیه ی پا باشد منجر به لنگش شدید و اگر در ناحیه دهان باشد منجر به ریزش شدید بزاق و اشکال در تغذیه در نتیجه کاهش شدید وزن حیوان و کاهش شدید تولید شیر می‌گردد.
این زخمها در مدت یک هفته رو به بهبودی می‌روند. در گوسفند و بز نیز علائم مشابه گاو است ولی شدت علایم خفیف تر بوده و فقط ضایعات شدید در ناحیه پا منجر به لنگش حیوان می‌شود.
اگرچه میزان شیوع بیماری به ۱۰۰٪ نیز می‌رسد ولی میزان تلفات آن در دامهای بالغ تا ۲٪ و در دامهای جوان تا ۲۰٪ می‌باشد.
علت عمده تلفات در گوساله‌ها و بره‌ها التهاب عضله قلب و بروز آریتمی های قلبی می‌باشد.
از عوارضی که پس از ابتلای به تب برفکی بر جای می‌ماند می‌توان به سقط جنین، ورم پستان، اختلال تنفسی همراه به له له زدن، رشد بیش از حد پوشش بدن، کاهش تحمل به گرما و دیابت ملیتوس اشاره کرد.
درمان:
درمان اختصاصی ندارد.
فقط باید با ضدعفونی کردن زخم های دهانی و... و درمان های حمایتی و علامتی, به حیوان در سپری کردن دوره ی بیماری کمک کرد.
@Samar_Agriculture

746 viewsedited 04:54