سندنویسی دوباره برای آموزش‌وپرورش

سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، نگارش سند آموزش‌وپرورش جامعه‌محور و کارآفرین را شروع کرد.
 
به‌گزارش پایگاه خبری رب، ۲۶خرداد۱۳۹۹ بود که بیانیه «آیندۀ دانشگاه‌ها در ایران؛ جامعه‌محور و کارآفرین» به دست دکتر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری و دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری رونمایی شد.

کمتر از یک ماه پس از این رونمایی، محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش، به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مأموریت می‌دهد تا بر اساس بیانیۀ وزارت علوم، تصویری از آینده آموزش‌‌و‌پرورش جمهوری اسلامی ایران تهیه کند.

معاون وزیر آموزش‌وپرورش می‌گوید انتظار مقام عالی وزارت این است که در مرحلۀ اول بیانیه‌ای مشابه بیانیه آموزش عالی تولید کنیم. بیانیه‌ای که جهت‌گیری‌اش جامعه‌محوری و کارآفرینی باشد و مانند شاخه‌ای بر روی تنه اسناد تحولی آموزش‌وپرورش بروید و در آن دو مؤلفۀ جامعه‌محوری و کارآفرینی را برجسته کنیم؛ چرا که در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش قدری مغفول مانده است.

دکتر حسن ملکی، استاد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه علامه طباطبایی، در‌باره کیفیت نگارش این سند اشاره می‌کند که در تدوین سند یادشده از منابع و اسنادی مانند سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، برنامه درسی ملی، بیانیه گام دوم و... استفاده می‌کنیم.

اولین نشست تدوین سند آموزش‌وپرورشِ جامعه‌محور و کارآفرین روز دوشنبه، ۲۳تیر۱۳۹۹، در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار و پیشنهاد شد این بیانیه با عنوان «آینده تعلیم و تربیت در ایران بر اساس اسناد تحولی با محوریت جامعه و کارآفرینی» نوشته شود.

گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی از این نشست را می‌توانید در b2n.ir/807788 بخوانید. گزارشی که تاکید می‌کند: «آنچه مسلم است به حکم عقل و تجربیات آموزشی و پرورشی باید یک سند تحول آموزش‌وپرورش جامعه‌محور و کارآفرین تولید کنیم.»
@Rabnews

گفت‌وگوی برنامه دست‌خط با محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش، جمعه ۲۷تیر۱۳۹۹ ساعت ۱۶، از شبکه یک سیما پخش می‌شود.
@Rabnews

قبیله‌گرایی علمی مانع رشد علوم ‌انسانی می‌شود

دکتر جمیله علم‌الهدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با دومین همایش ملی آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در حوزۀ علوم انسانی ‌اسلامی:

یکی از دلایلی که در ایران علوم بین‌رشته‌ای شکل نمی‌گیرد و به یک رشته مجزا و مستقل در برابر سایر رشته‌ها تبدیل می‌شود، همین است که ما با اشتراک‌گذاری مسئله‌ها و روش‌ها در ضمن یک کار گروهی علمی آشنا نیستیم. آن‌قدر انحصارگرایی روش‌شناختی داریم که همدیگر را قبول نداریم و به این ترتیب صورتبندی‌های تازه‌ای از نژادپرستی شکل می‌گیرد و در قالب قبیله‌گرایی علمی ظهور پیدا می‌کند.

مشروح گفتار دکتر علم‌الهدی را دربارۀ چالش‌های مهم پژوهش‌های حوزه علوم انسانی، در پایگاه خبری رب بخوانید.
Rabnews.ir/13684
@Rabnews

مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، سلسله‌نشست‌های مجازی «بحران کرونا و مناقشات نظری آموزش عالی» را برگزار می‌کند

دکتر نعمت‌الله فاضلی، ۳۱تیر۱۳۹۹، دربارۀ بازاندیشی دربارۀ علم و فناوری در موقعیت کرونا سخنرانی خواهد کرد.
https://www.skyroom.online/ch/irphe/weekly-meeting
@Rabnews

آیا رنج یک شرط اضطراری برای حیات انسان است؟

دکتر #جمیله_علم‌الهدی، ۲۸تیر۱۳۹۹، ساعت ۹ تا ۱۱، از جایگاه هستی‌شناختی رنج می‌گوید

#حبیب_رحیم‌پور_ازغدی، در این نوبت از سلسله‌نشست‌های میان‌رشته‌ای دانشگاه شهید بهشتی که در قالب وبینار برگزار می‌شود، با نظر به پدیدۀ کرونا با دکتر علم‌الهدی دربارۀ ابعاد مسئله رنج در زندگی انسان‌ها گفت‌وگو می‌کند.

در نگاه وی، ادراک یا احساس رنج نه تنها نخستین احساس یک فرد هشیار، بلکه عامل مهم و قوی حرکت در اوست و می‌تواند برای تبیین انگیزه‌ها، کنش‌ها، واکنش‌ها، انتخاب‌ها، ارتباط‌ها و همچنین برای شرح صورت‌بندی‌های مختلف از پیشرفت، تعالی و رستگاری کمک‌کننده باشد.
https://www.sbu.ac.ir/webinar
@Rabnews

اولین شماره از گاه‌نامۀ اقتصاد دانشگاه با سردبیری دکتر #ابوالقاسم_نادری، آثار و پیامدهای کرونا بر اقتصاد دانشگاه را بررسی کرد

فهرست مطالب این شماره عبارت است از:
مسائل و چالش‌های مالی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ناشی از شرایط کرونایی و راه‌حل‌های مقتضی؛
توسعۀ آموزش‌های مجازی و ترکیبی در دانشگاه‌ها در شرایط کرونایی؛
شراویط کرونایی و تحقیقات دانشگاهی؛ مسائل، چالش‌ها و چشم‌اندازها؛
شرایط کرونایی و سرمایه‌های انسانی دانشگاه‌ها؛
مروری بر هستۀ پژوهشی اقتصاد دانشگاه در دانشگاه تهران.
@Rabnews

وبینار بحران کرونا و نهاد خانواده در ایران؛ بررسی موردی پیامدها و ارائه راهکارها، ۲۹تیر۱۳۹۹ برگزار می‌شود.

• چالش‌های خانواده‌های آسیب‌پذیر در بحران کرونا با رویکردی بر اقدامات حمایتی جهاد دانشگاهی، دکتر مهری سادات‌ موسوی
• مصرف رسانه‌ای خانواده‌ها در بحران کرونا و پیامدهای آن، دکتر قدسی بیات
• ترسیم الگوی ارتباط مؤثر و رشدگرا با فرزندان در شرایط خانه‌نشینی ناشی از بحران کرونا، دکتر آمنه عالی
• مداخلات روانی و اجتماعی ازراه‌دور در راستای تعارضات خانواده در بحرن کرونا و تأثیرات آن، دکتر حمیده عادلیان
• پیامدهای شیوع کرونا بر نهاد خانواده؛ ارائه نتایج پیمایش ملی، دکتر احمد غیاثوند
• بررسی حمایت‌های رفاهی از خانواده در بحران کرونا، دکتر مهدیه محمدتقی‌زاده.
https://meeting.atu.ac.ir/ch/covid
@Rabnews

وبینار تحلیل قانون حمایت از اطفال و نوجوانان (مصوب سال ۱۳۹۹) روز دوشنبه، ۳۰تیر۱۳۹۹، برگزار می‌شود.

• ابعاد قضایی حمایت از کودکان در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، دکتر جواد طهماسبی
• حمایت از کودکان در بستر روابط خانوادگی در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، دکتر سیدعلی کاظمی
@Rabnews

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مهدی اسماعیلی را با ۱۷۹ رای و مهدی روشنفکر را با ۱۶۸ رای از ۲۱۰ رای ماخوذه به‌عنوان ناظر در شورای عالی آموزش‌و‌پرورش انتخاب کردند.
@Rabnews

دکتر خسرو باقری، در سومین نشست انسان و توسعه به «زیرساخت انسان‌شناختی تربیت» می‌پردازد.

این نشست، ۶مرداد۱۳۹۹، ساعت ۱۷ تا ۱۹ در کانون توحید برگزار می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند پخش زندۀ نشست را از صفحه اینستاگرام اندیشکدۀ مبین تماشا کنند.
@Rabnews

ساحت آکادمیک و رویکرد انتقادی؛ چهار مواجهه کنشگران

دکتر سیدجواد میری

هر بار در ساحت آکادمیک اعتراضی کردم با چهار عنصر بنیادین مواجهه پیدا کردم که می‌توان آن‌ها را با مفاهیم ۱) ترس، ۲) بی‌تفاوتی، ۳) همدستی و ۴) حس رفاقت طبقه‌بندی کرد.
البته در نگاه اول این چهار مفهوم را می‌توان به ساحت روان‌شناختی تقلیل داد ولی یک جامعه‌شناس که در باب نهاد و سازمان و ساختارها و بروز کنش‌ها در این بسترها می‌اندیشد نمی‌تواند بحث خود را روان‌شناختی دنبال کند، بل آن‌ها را امری اجتماعی می‌بیند و از خود می‌پرسد چه دلائلی برای ترس اساتید در مواجهه با تبعیض و بی‌عدالتی و فساد وجود دارد؟‌ وجوه روان‌شناختی ترس کنشگران هر چه باشد با وجوه جامعه‌شناختی بروز ترس در سازمان متفاوت است و به ما نشان می‌دهد که مسند ریاست در بستر آکادمیک چگونه توانسته است سازماندهی صنفی در پژوهشگاه یا دانشگاه را خرد‌وخمیر کند که استاد دانشگاه خود را نتواند به‌مثابه یک صنف ببیند بل یک فرد بی‌پناه در برابر یک سازمان قدرتمند که هر لحظه می‌تواند فرد را یاغی و خاطی معرفی کند و تمامی قدرت ساختار را به خدمت خود درآورد و او را سرکوب و منکوب کند.
به سخن دیگر، بر خلاف گفته دکتر نعمت‌الله فاضلی که مدعی است بحث‌های میری شخصی است، مسائلی که در نقد ساختار آکادمیک انجام شد و عدم ورود اصحاب علوم انسانی به این مناقشه خود نشان از آن دارد که این مسئله قابل صورت‌بندی ذیل چهار مقوله ترس و بی‌تفاوتی و همدستی و حس رفاقت می‌باشد.
به‌عنوان مثال، علی محمد ایزدی بحثی دارد در باب تیپولوژی اجتماعی ایرانیان و در آن اشاره به تیپ رفاقتی می‌کند و این مفهوم او می‌تواند ما را در فهم عدم کنش اساتید دانشگاهی در مناقشات انتقادی یاری کند.
در گفت‌وگوهایی که با دکتر نعمت‌الله فاضلی و ... داشتم آن‌ها اشاره به این می‌کردند که بحث‌های [سیدجواد] میری مسائل شخصی است و آن‌ها در مسائل عمومی آکادمیک ورود می‌کنند؛ اما این صورتبندی به‌ظاهر موجه مشکلات بنیادین بسیاری دارد.
یکی از آن مشکلات این است که عاملیتِ کنشگر در بستر سازمان قابل تقلیل به امر شخصی نمی‌تواند باشد بل هر گونه امر شخصی او بخشی از جهان عمومی سازمان و نهاد و امر اجتماعی است که در بستر نهاد آموزش عالی رخ می‌دهد و برای تحلیل آن نمی‌توان از تمایز کاذب شخصی عمومی سود جست.
نکته دوم این است که در سازمان‌های ایرانی تیپ رفاقتی غلبه جدی بر روندها و رویه‌ها دارد و این سیطره صرفاً بر حوزه مراودات محدود نمی‌گردد بل دامنه نظر را هم می‌آلاید.
نکته سوم این است که از قضا ما باید بپرسیم به عنوان یک متفکر انتقادی چرا بی‌تفاوتی و همدستی و ترس بر دیگر رویکردها غلبه پیدا کرده است و پروسه اختگی آکادمیک چگونه برساخت شده است؟ اختگی آکادمیک یک مسئله شخصی در بستر آکادمیک ایرانی نیست بل یک پدیده عمومی در ساختار آموزش عالی ایران است که خود موجبات شکاف نظر و عمل را شکل داده است و در این شکاف ما افرادی داریم که در ساحت رتوریک رادیکال هستند ولی در اقلیم پراکسیس سودجویانه عمل می‌کنند و من این را بر حسب تجربه زیسته در پژوهشگاه وجدان کرده‌ام و این دسته از دانشگاهیان همواره مانند اسب تروآ رفتار می‌کنند و ضربات مهلکی در بزنگاه‌های تاریخی بر پیکر نحیف دانشگاه وارد کرده‌اند و می‌کنند.
به سخن دیگر، ما نیازمند بازخوانی این چهار مولفه از منظر جامعه‌شناختی (و نه روان‌شناختی) هستیم تا بتوانیم استراتژی‌های رهایی‌بخشی را بیافرینیم و گرفتار برسازندگان رتوریک رادیکال نشویم.
@Rabnews

فرایند آموزشی در آموزش مجازی را چگونه باید طراحی کنیم تا تکالیف آموزشی هم‌زمان تکالیف سنجشی نیز باشد؟

سخنرانی دکتر محمود مهرمحمدی در همایش ملی چالش‌های یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی را می‌شنوید که 30تیر1399 به‌کوشش دانشگاه بوعلی سینا و در قالب وبینار ایراد شد.
@Rabnews

وزیر آموزش‌وپرورش، دکتر مهدی نوید را به‌عنوان مشاور ارشد وزیر در اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌‌وپرورش منصوب کرد.
@Rabnews

مک دونالد یا اکبرجوجه؟ مسئله این است!

دکتر علی سرزعیم، استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

دستیار وزیر علوم با انتشار پستی از کشف بیش از ۳۰ هزار مدرک جعلی خبر داد! آن هم فقط در سال ۱۳۹۸ آن هم فقط در محدوده میدان انقلاب! تازه این آن مواردی است که کشف شده! عمق فاجعه را خودتان تخمین بزنید! کارشناسی ارشد ۲۵ میلیون و دکترا ۳۵ میلیون تومان.

نظام آموزش عالی ایران با مشکلات متعددی مواجه است که مدرک‌گرایی، افت کیفیت، پایان‌نامه و مدرک/مقاله‌فروشی از بارزترین نمودهای آن است. این وضعیت باعث شده برخی دانشگاهیان خصوصا جامعه‌شناسان تعبیر کالایی شدن آموزش عالی را بکار ببرند و آن را بهانه‌ای برای حمله به اقتصاد بازار کنند. اما آیا واقعا مساله این است؟ بیاییم دقیق‌تر به مسئله نگاه کنیم:

چندی قبل یکی از دوستان جامعه‌شناسم -دکتر عباس کاظمی- برای توصیف وضعیت تاسف‌بار آموزش عالی از تعبیر مک‌دونالدی شدن آموزش عالی استفاده کرد. تعبیر ایشان این بود که رستوران‌های زنجیره‌ای مک‌دونالد، غذای ارزان، کم‌کیفیت، در دسترس همه ارایه می‌کند و مورد اقبال اقشار طبقه متوسط و عموم جامعه است. درست مانند آموزش عالی ما که با فروش ارزان مدرک و بی‌کیفیت شدن آموزش و در دسترس قرار گرفتن آن برای همه، شده است یک مک‌دونالد جدید.

اگر بخواهیم از همین تشبیه برای نقد این دیدگاه استفاده کنیم باید پرسید راز اقبال عموم به مک دونالد چیست؟ چه چیزی موجب شده مردم از مک دونالد خرید کنند و از بسیاری از رستوران‌ها خرید نکنند؟ پاسخ تضمین کیفیت است. ایده مک دونالد آنست که به مشتریان تضمین دهد که در هر کجای دنیا شعبه آن وجود دارد همان کیفیت را دارد و این باعث می‌شود که شما به مک دونالد مراجعه کنی چون به حداقلی از کیفیت می‌توانی مطئمن باشی.

اگر مهم‌ترین مزیت مک‌دونالد تضمین کیفیت است آن وقت دیگر نمی‌توان وضعیت آشفته آموزش عالی ایران را به مک‌دونالد تشبیه کرد بلکه تشبیه بهتر اکبرجوجه است. در ایران همه رستوران‌ها مدعی‌اند که اکبرجوجه واقعی هستند! و هیچ کس واقعا نمی‌داند که چه کسی واقعاً درست می‌گوید. واقعا اکبر جوجه لذیذ است و دوست داشتنی. اما هیچ تضمینی نیست غذایی که از رستورانی که ادعا می کند اکبر جوجه است می‌گیریم کیفیت مطلوب را داشته باشد. لذا باید از اکبرجوجه شدن آموزش عالی سخن گفت نه مک‌دونالدی شدن آن.

اگر مسئله این است آن وقت شیوه تامین مالی آموزش عالی متهم اصلی نخواهد بود بلکه اتهام اصلی متوجه نهاد ناظر بر دانشگاه‌هاست. وزارت آموزش عالی باید نقشی مثل موسسه استاندارد ایفا کند که محصولات عرضه شده توسط دانشگاه‌ها، از حداقل استاندارد برخوردار باشد. روند لوث شدن مدارک تحصیلی به زمانی بر می‌گردد که شهریه‌دادن و دانشگاه‌های خصوصی رواج نداشت و سازمان مدیریت دولتی نقشی فوق‌فعال در اعطای مدرک تحصیلی به مدیران دولتی ایفا کرد. پس از آن دانشگاه آزاد به این نهضت پیوست و بعد دانشگاه‌های ممتاز ایران نیز دیدند که اگر نجنبند از این قافله عقب می‌مانند و شروع کردند به برگزاری دوره‌های آزاد و فروش مدرک ارشد و دکترا. تعریف نادرست و پوپولیستی مساله ممکن است از ما یک روشنفکر مردمی، شجاع، نقاد و دوست داشتنی ایجاد کند اما به حل اساسی «مساله واقعی» کمک نخواهد کرد.

تجویز راهبردی:
یکی از عناصر اصلی حکمرانی (کشورداری) خوب، قاعده‌گذاری، تنظیم‌گری و نظارت است. هرچه از کالا (مثلا پنیر) به سمت خدمات (مثلا آموزش) حرکت کنيم، مساله دشوارتر و پیچیده‌تر می‌شود. تسلط بر چنین کار پیچیده‌ای نیاز به تخصص، آشنایی با آخرین تجارب موفق و ناموفق جهانی و بکارگیری مشاورین کارکشته و تعامل بین رشته‌ای دارد. می‌خواهم روی فاکتور مشاورین دارای تخصص و تجربه تمرکز کنم. اگر مشاور کارکشته داخلی وجود ندارد، خوب بدیهی است که باید برویم سراغ مشاور کارکشته بین‌المللی! به جای آنکه سعی و خطا کنیم و پول بیت‌المال را بر باد بدهیم.

در ایران کسی ابا ندارد که برای یک پروژه فنی-مهندسی از خدمات مشاوره یک شرکت خارجی استفاده کند اما وقتی نوبت به حکمرانی می‌رسد، نیاز به آن انکار می‌شود یا جسارت انجام آن وجود ندارد. بلافاصله عده‌ای ندای وا اسلاما سر می‌دهند که چنین و چنان! در حالی که یک مشاور خارجی که فقط در یک مساله، بیست سال است که کار کرده، تجربه سی کشور دنیا را مرور کرده و خودش به پانزده کشور دنیا مشاوره داده، از تجربه، دانش، شهود و عمقی برخوردار است که ما هیچ گاه به آن نمی‌رسیم. آن چه خود داریم را ز بیگانه تمنا نمی‌کنیم. ولی آن چه نداریم را باید بپذیریم. برای این مقصود از بهترین و آخرین تجارب بشری استفاده کنیم و آن را با شرایط بومی و محلی خود ترکیب کنیم. می‌خواهیم علت توسعه‌نیافتگی خود را دریابیم باید شیوه حکمرانی (کشورداری) را صادقانه نقد کنیم.
@Rabnews

دکتر یحیی قائدی، دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، 7مرداد1399 ساعت 21:30، دربارۀ جایگاه خلاقیت با رویکرد فلسفه برای کودکان در نظام آموزشی سخنرانی می‌کند. این وبینار از سوی نخستین جشنوارۀ ملی خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی برگزار می‌شود.
https://www.instagram.com/p/CC-0-Panaoa/?igshid=g06cz2ur5mzu
@Rabnews

دکتر رحمت‌الله خسروی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان، 8مرداد1399، با دکتر خلیل غلامی، مدرس و پژوهشگر دانشگاه هلسینکی فنلاند، دربارۀ هویت حرفه‌ای معلم به‌منزله رمز توسعۀ نظام تربیتی کشور فنلاند گفت‌وگو می‌کند. این گفت‌وگو دومین نشست آموزشی از سری نشست‌های گروه مطالعات تربیت معلم وابسته به انجمن مطالعات برنامه درسی ایران است.
@Rabnews

دکتر سعید صفایی، عضو هیئت‌مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، 6مرداد1399، در گفت‌وگو با دکتر امید نوروزی، دانشیار دانشگاه واخنینگن هلند، به بررسی تطبیقی فرهنگ دانشگاهی در ایران و هلند می‌پردازد.
@Rabnews

سیدمجید حسینی، منتقد آموزش‌وپرورش، 4مرداد1399 ساعت 13:30، با مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش‌وپرورش، درباره برگزاری کنکور سراسری در 30 و 31 مرداد امسال یا بازنگری در زمان برگزاری کنکور به دلیل رشد بیماری کرونا در رادیو گفت‌وگو مناظره می‌کند.
@Rabnews