روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
1.26K subscribers
6.62K photos
798 videos
648 files
3.29K links
نگاهی به پژوهش ها، مطالعات، یافته ها و اخبار روستایی و همچنین مطالعات توسعه و ایران شناسی
ادمین @ghoghnoos92
Download Telegram
تحلیل برخی آیین روستاییان در آستانه نوروز
1-آیین تکچی (تکمچی) :
هر ساله قبل از فرا رسیدن نوروز در شهرهای آذری زبان تبریز و بویزه اردبیل افرادی عروسکی شبیه بز را تزیین می نمایند و با آن بر در منازل می روند و بدین طریق فرا رسیدن نوروز را خبر می دهند. این افراد تکمچی و عروسک ان ها تکم نام دارد. تکمچی بر در هر منزل که می رود مقداری انعام دریافت می دارد. و اینکه آیا پول نقد بگیرد یا مواد غذایی بستگی به وضعیت اقتصادی خانواده دارد. تکمچی به زبان اذری شروع به خواندن شعر می نماید و عروسک خود را روی دستان خود به رقص در می اورد.

تکم یک عروسک چوبی سنتی است و واژه تکم از دو بخش " تک " و "م " تشکیل شده است. " تک " ینی " بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می کند و گله را به چراگاه ها و محل های معین هدایت می کند. و چون حالت رهبری مانند را برای گله دارد و در راس است عنوان عروسکی که خبررسان عید است را " تک " می گذارند. "م" ضمیر ملکی اول شخص مفرد است؛ یعنی " بز نر قوی هیکل من ". تکم عروسکی است که روی آن را با پارچه های قرمز رنگ می پوشانند و پولک، سکه ، زنگوله و ایینه به آن نصب می نمایند.

زنگوله و سکه برای ایجاد سرو صدا است تا مردم را از خانه به بیرون بکشاند و در عین حال یک ضربباهنگ برای تکم بوجود می آورد، آیینه نیز نشانگر روشنایی است ؛ البته باید این را نیز گفت که از رنگ قرمز استفاده می شود ؛ زیرا در قدیم لباس و توری سر عروس به رنگ قرمز بوده و با انتخاب این رنگ مردم خواسته اند تا تکم را مانند یک عروس که مظهر شادی و خوشی است بدانند.در اشعار تکمچی افراد به پاک کردن سینه ها از کینه و کدورت خوانده می شوند و همچنین نام حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع ) زیاد تکرا ر می شود ؛ زیرا مردم این نواحی معتقدند که عید سعید غدیر خم با نوروز باستانی مصادف بوده است. در ناحیه شمالی ایران و کناره های دریای خزر نیز عروسکی به نام تکم وجود دارد که موجودی افسانه ای بوده با سه پا و دو شاخ بر سر به شکل دیو که با تکم آذربایجان متفاوت است، رگه هایی از این نمایش عروسکی در اراک و ملایر نیز دیده شده است. اما باید بدانیم که خاستگاه اصلی ان آذربایجان است.

این آیین مزایای بسیاری دارد که مزایای آن ناگفته پیداست اما یکی از معایبی که می تواند داشته باشد همین بحث گرفتن انعام است زیرا ممکن است خانواده ای از نظر مالی آنچنان مشکل داشته باشند که نتوانند به سهولت چیزی را به تکمچی دهند و به دشواری بیافتند.

2-رسم الاوه کردن :
رسم الاوه کردن رمی است که بیشتر در شمال رایج است؛ در واقع همان مالیدن گل به دیوارها توسط روستاییان است که می توان گفت همان حکم نقاشی کردن دیوارها در شهرها را دارد که افراد با این کار فرا رسیدن نوروز را خبر می دهند؛ البته در روستاهای شهرهای دیگر نیز این رسم به گونه های دیگری وجود دارد ؛ مثلا در روستاهای استان همدان آّ گل سفید را به دیوارها می مالند.

در شمال افرادی که سالخورده هستند این کار را به افراد جوان تر می سپارند و و انعامی را به آنان می دهند. این آیین بر خلاف ایین تکمچی انعام را به اجبار بر خاناده ها تحمیل نمی دارد و سالمنی که توان مالی نداشته باشد می تواند از گل مالی دیوارها خودداری نماید و اما اینکه از مزایای دیگر آن این است که دیوار ها تمیز تر می شوند و به نحوی نشاط به خانواده ها داده می شود و افراد سالمند مطمئنا خرسند خواهند بود ازاینکه ببیند هنوز تنها نیستند و افرادی وجود دارند که می توانند به آنان تکیه کنند.

3-مراسم مردگان :
مراسم مردگان از دیگر مراسمی است که در روستاهای شمال برگزار می گردد.بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمان های قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه ، ضحاک را در سرزمین مازندران و در دماوند کوه به بند می کشد، مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوته ها به یکدیگر اطلاع می دهند و فردای آن روز با برپایی جشن و مسابقه کشتی این پیروزی را گرامی می دارند. امروزه مردم روستاهای اطراف امامزاده حسن به امامزاده حسن واقع در سوادکوه می روند و علاوه بر خیرات کردن برای اموات خود و روشن کردن شمع روی مزارها، تماشاگر مسابقه کشتی سنتی لوچر می شوند. در این روز کشتی گیران سوادکوه در این محوطه گرد می آیند و به مصاف هم می روند.در مناطق جلگه ای جشن مردگان در آرامگاه ها برگزار می شود.

مردم عدالتخواه هستند و با این کار نشان می دهند که عدالتخواهی از گذشته تاکنون در رگ و خون آن ها بوده و هست.خیرات دادن برای مردگان چند مزیت دارد هم برای فرد فوت شده خب است و هم اینکه افرادی که خیرات می دهند به یاد مرگ و آخرت می افتند و هم اینکه دل های مردم را به یکدیگر نزدیک می گرداند. با انجام مراسم کشتی هم هیجانات کشتی گیران و هم تماشاچیان تخلیه شده و سرگرم می گردند.
4- مراسم شال اندازی :
شال اندازی از دیگر مراسم شب چهارشنبه سوری است که تاکنون اعتبار خود را در شهرها و روستاهای آذربایجان غربی حفظ کرده است. پس از خاموشی آتش و کوزه شکستن و فالگوشی و گره گشایی و قاشق زنی جوانان نوبت به شال اندازی می رسد. جوانان چندین دستمال حریر و ابریشمی را به یکدیگر گره زده، از آن طنابی رنگین به بلندی سه متر می ساختند.

آنگاه از راه پلکان خانه ها یا از روی دیوار، آنرا از روزنه دودکش وارد منزل می کنند و یک سر آن را خود در بالای بام در دست می گرفتند، آنگاه با چند سرفه بلند صاحبخانه را متوجه ورودشان می سازند. صاحبخانه که منتظر آویختن چنین شال هایی هستند، به محض مشاهده طناب رنگین، آنچه قبلاً آماده کرده، در گوشه شال می ریزند و گره ای بر آن زده، با یک تکان ملایم، صاحب شال را آگاه می سازند که هدیه سوری آماده است.

آنگاه شال انداز شال را بالا می کشد. آنچه در شال است هم هدیه چهارشنبه سوری است و هم فال. اگر هدیه نان باشد آن نشانه نعمت است، اگر شیرینی نشانه شیرین کامی و شادمانی، انار نشانه کسرت اولاد در آینده و گردو نشان طول عمر، بادام و فندق نشانه استقامت و بردباری در برابر دشواری ها، کشمش نشانه پرآبی و پربارانی سال نو و اگر سکه نقره باشد نشانه سپیدبختی است.

البته باید این را بگوییم که شال اندازی مراسمی نیست که صرفا جهت شاد کردن کودکان و جوانان و جهت سرگرمی به و جود امده باشد بلکه در گذشته های دور هدف از این کار کمک به مستمندان بوده است و امروزه است که کارکرد اصلی خود را از دست داده است.

افراد مستمند شالی را از پشت بام بر خانه های مردم آویزان می کردند تا صاحبخانه در حد توان خود مواد غذایی به ان ببندد و انان نیز در شب های عید شاد باشند و اینکه شال واسط انان می شد ازین جهت بسیار خوب بود که چهره فرد مستمند توسط صاحبخانه دیده نمی شدو بدین سبب علاوه بر تامین شدن مایحتاج شب عید ابروی وی نیز حفظ می گردید.
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ویدیو/ برگزاری آیین جهانی نوروز در کرمانشاه

کرمانشاه- ایرنا- «آیین جهانی نوروز» عصر چهارشنبه ۲۵ اسفند با حضور سفیرانی از کشورهای مختلف و مسوولان استانی در محوطه تاریخی تاق‌بستان کرمانشاه برگزار شد.(فیلم:علیرضا مولوی)
تصویر او به عنوان چهره مردمی ۱۴۰۰ به صورت ویدئومپینگ روی برج آزادی و برج میلاد حک شده بود. در بعضی میادین تهران و کرمانشاه هم تصویرش را به تازگی دیدم.اسمش حاج عباس عربی است از ایل کاکاوند شهرستان هرسین استان کرمانشاه. او پرچمدار صلح و سازش است. تاکنون جلوی حدود چهارصد و پنجاه اعدام را گرفته و حدود ده هزار پرونده نزاع دسته جمعی و اختلافات قومی و خانوادگی
و.. را در سراسر کشور حل و فصل کرده و آرامش و صمیمیت را به هزاران خانواده در آستانه فروپاشی برگردانده؛ او بدون هیچ چشمداشت مادی، زندگی خود را وقف «صلح و سازش» در بین مردم کرده است. حاج عباس می‌گوید: «من با خدا معامله کرده‌ام. روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS
یکی از سنت هایی که در قدیم روستاهای غرب کشور رسم بود وهنوز مرسوم است شال انداختن بود یعنی اینکه جوانان بعد از سال نو در شب های اول از پشت بام های اهالی بالا می رفتند و با بستن رو سری و یا شالی به طنابی آنرا از بالای پشت بام به سمت پنجره صاحب خانه می فرستادند و صاحب خانه هم طبق رسم بدون آنکه چهره فرد را ببیند از پشت پنجره پول یا تخم مرغ رنگ کرده ، یا آجیل و پسته و... به عنوان عیدی به شال می بست و شال انداز آنرا بالا کشیده و به رسم تشکر با صدای بلند عید راتبریک گفته و به سراغ خانه های دیگر می رود. روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS
جشن نوروز در ۲۰۰ روستای شهرستان سنندج برگزار می‌شود

فرماندار شهرستان سنندج : امسال جشن نوروز در روستاهای این شهرستان به‌صورت مشارکت مردمی برگزار می‌شود.
امسال جشن باستانی نوروز در تمام روستاهای شهرستان سنندج بدون هیچ‌گونه محدودیتی با حضور مردم خود روستاها برگزار می‌شود.

هیچ محدودیتی در خصوص برگزاری این مراسم سنتی و تاریخی در روستاها وجود ندارد .

فرماندار شهرستان سنندج با بیان اینکه مدیریت برنامه‌های جشن نوروز در سطح روستاها به‌صورت مردمی است گفت: تنها 10 درصد روستاها متقاضی برگزاری مراسم گسترده هستند که با محوریت دهیار، شورای روستا، پایگاه بسیج و سایر دستگاه‌ها برنامه برگزار می‌شود. https://t.me/RURALRESEARCHS
نبرد برای زندگی. ارتفاعات جنوبی دلفان ( نورآباد) لرستان. دامداران و چوپانان این منطقه هرروز مجبورند برای چرای دامهایشان از این راههای پرخطر بگذرند.
عکاس: خانم سوسن نوریان
روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🌹 @ArBaoGif
💓 آخـرین ساعات روز
🌻 سـال ١۴٠٠ تون عـالی
🌺 آرزومنــدم
💓 پر رنگتـرین لبخنـدها
🌻 بر لبانتان و پرمهـرترین
🌺 نگاه بدرقه راهتـان
💓و پربـرکت ترین روز ها
🌻سهمتـون باشـه

💐 پیشاپیش عیدتون مبارک 💐
Forwarded from ایران بوم
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ترانه " شیرین لیلی"
آهنگساز و خواننده: بهمن کاظمی
🌺🌺🌺🌺🌺
هدیه نوروزی به مردم سرافراز ایران زمین که در هر کجای این دنیای پهناور ساکن هستند.

@iranboom_ir
از جمله رسم های زیبای ایام نوروز که در آذربایجان غربی به فراموشی سپرده شده، رسم " تکم چی " ها نام دارد. چند روزی مانده به عید، تکم چی به طور نمادین، تکم، بز ساخته شده از قطعات چوب را در کوچه های روستاها و شهرها می چرخاند و در حالی که اشعاری به زبان ترکی و با صدای دلنشین می خواند نوید آمدن عید را می داد و پاداش خود را از مردم می گرفت.
غوغا و ولوله کودکان و نوجوانان در پیرامون تکم چی ها جنب و جوش خاصی به این آیین می داد. صدای نوروز و نجوای آمدنش را به نوعی می توان از تکاپو و شور و شوق زنان برای تر و تمیز کردن خانه و خریدهای نوروزی استشمام کرد. https://t.me/RURALRESEARCHS
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
غزلی زیبا از جناب مولوی

🌸نوروز بمانید که ایّام شمایید!
🍃آغاز شمایید و سرانجام شمایید!
🌸آن صبح نخستین بهاری که ز شادی
🍃می آورد از چلچله پیغام، شمایید!
🌸آن دشت طراوت زده آن جنگل هشیار
🍃آن گنبد گردننده ی آرام شمایید!
🌸خورشید گر از بام فلک عشق فشاند،

🌺خورشید شما، عشق شما، بام شمایید!
🍃نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟
🌺اسطوره ی جمشید و جم و جام شمایید!
🍃عشق از نفس گرم شما تازه کند جان
🌺افسانه ی بهرام و گل اندام شمایید!
🍃هم آینه ی مهر و هم آتشکده ی عشق،
🌺هم صاعقه ی خشم ِ بهنگام شمایید!
🍃امروز اگر می چمد ابلیس، غمی نیست
🌺در فنّ کمین حوصله ی دام شمایید!
🍃گیرم که سحر رفته و شب دور و دراز است،
🌺در کوچه ی خاموش زمان، گام شمایید
🍃ایّام ز دیدار شمایند مبارک
نوروز بمانید که ایّام شمایید!💐

🌷"سال نو پیشاپیش مبارک باد"🌷 https://t.me/RURALRESEARCHS
روستای حیدره قاضی‌خان روستا‌ی هدف گردشگری استان همدان در ۳۰ کیلومتری شهرستان بهار https://t.me/RURALRESEARCHS
جشن نوروز در روستای تنگیسر کردستان https://t.me/RURALRESEARCHS
جشن نوروز در روستای بیساران کردستان https://t.me/RURALRESEARCHS
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
عاروس گوله یا عروسی گوله، یکی از آیین های نمایشی ِ پیش از #نوروز در غرب استان مازندران و
شرق گیلان است. این گروه این آیین رادر ایام نوروز و پیش از آن در فضای عمومی شهر و روستا اجرا می کنند و شور و نشاط می آفرینند. این نمایش بازمانده اسطوره های کهن مربوط به شروع بهار است.
در این آیین، سال نو و کهنه با هم به ستیز می پردازند ... روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS
Forwarded from هفت اقلیم
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#مستند
#هنر_و_فرهنگ

︎عنوان:
#قنات_قصبه_گناباد
︎پژوهشگر:
#هنری_گوبلو
︎کارگردان:
#سعید_توکلی‌فر

کاریز گناباد) عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین کاریز جهان است. آنگونه که از منابع کهن و همچنین سفرنامه ناصر خسرو و منابع شفاهی بر می‌آید آن را قنات کیخسرو می‌گفته‌اند.
قنات ایرانی در اجلاس استانبول ترکیه در تاریخ ۲۴تیرماه ۱۳۹۵ در فهرست آثار ثبت شده در یونسکو قرار گرفت کاریز گناباد نیز از جمله قنات‌های ثبت شده بود.

|
@haft_eghlims|
روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
https://www.isna.ir/news/1400122620879/
انواع گردشگری را بشناسیم
رونق اقتصاد روستایی به واسطه توسعه گردشگری کشاورزی

ایسنا/خراسان رضوی رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران گفت: گردشگری کشاورزی شامل فعالیت‌های مبتنی بر کشاورزی است که توسعه آن، اقتصاد روستایی را نیز تحت تأثیر قرار داده و رونق می‌بخشد.

فرید جواهرزاده در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص گردشگری کشاورزی و اثرات آن بر اقتصاد روستایی اظهار کرد: گردشگری کشاورزی به معنای فعالیت‌های مبتنی بر کشاورزی است که گردشگران در مجموعه‌های مختلف مانند مزرعه، مرتع، محل کشاورزی و اماکن طبیعی به انجام فعالیت‌هایی می‌پردازند. در واقع گردشگری کشاورزی شامل حضور، بازدید و فعالیت گردشگران در مزارع و مراتع مانند مزارع زعفران، باغ‌های گل یا مراحل نگهداری کندوهای زنبور عسل و مراجعه به دامداری‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: به تعبیری مباحث آموزشی، اقامتی و خرید از جمله اشکال گردشگری کشاورزی به شمار می‌رود. امروزه با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در دهه‌های اخیر، مردم برای فرار از شلوغی و آلودگی شهری، علاقه‌مند به حضور در طبیعت و طبیعت‌گردی هستند و لذا فضاهای طبیعی و کشاورزی را در برنامه سفر خود قرار می‌دهند.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: گردشگری کشاورزی نیز در یک یا دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. اقامت در منطقه روستایی، همپوشانی زیادی با گردشگری کشاورزی دارد؛ در واقع گردشگری کشاورزی و گردشگری روستایی از جوانب فراوانی با یکدیگر همپوشانی دارند. برخی مواقع واژه مزرعه گردشگری نیز در خصوص گردشگری کشاورزی به کار می‌رود.


جواهرزاده اضافه کرد: مزرعه گردشگری تجارب آموزشی بسیار خوبی را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد که می‌تواند شامل حضور در جشنواره‌های مرتبط با فعالیت‌های کشاورزی و دامداری شود. بنابراین از این طریق کشاورزان و دامداران، زمین‌های کشاورزی خود و محل کسب‌وکار خود را به مقصدی گردشگری مبدل می‌سازند تا آنچه انجام می‌دهند را به مردم نشان دهند. در واقع گردشگری کشاورزی، درهای مزرعه را به سوی عموم باز می‌کند تا بازدیدکنندگان اطلاعاتی در خصوص آنچه در این فضاها انجام می‌شود، به دست آورند.

وی خاطرنشان کرد: فعالیت‌هایی مانند چیدن میوه، دوشیدن شیر، کره‌گیری، ماست‌بندی و تولید پنیر را می‌توان در حوزه گردشگری کشاورزی انجام داد. بنابراین کشاورزان علاوه بر این‌که مزارع خود را به مقصد گردشگری تبدیل می‌کنند، آموزش‌هایی نیز در زمینه کشاورزی ارائه می‌دهند و از این رو راهی برای درآمدزایی ایجاد می‌کنند. از آنجایی که تهیه محصولات ارگانیک میان مردم رواج یافته است، بر این اساس از طریق گردشگری کشاورزی خرید این محصولات نیز رونق می‌یابد.

وی اضافه کرد: مسیری که اطلاعات لازم را برای گردشگر فراهم می‌سازد تا زمین و فعالیت‌های کشاورزی را درک کرده و به دانش و چگونگی تهیه غذای خود دست پیدا کند، به عنوان محور آموزش در گردشگری کشاورزی به شمار می‌رود. در واقع مزرعه کشاورزی، تجربه بسیاری خوبی را برای کودکان، بزرگسالان و خانواده‌ها به همراه دارد.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران افزود: شاید بتوان تعریف گردشگری کشاورزی را زیرمجموعه گردشگری روستایی دانست، اما به طور کلی گردشگری کشاورزی، تجربه‌های گوناگونی را ایجاد می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به سبک زندگی روستایی اشاره کرد. سبک زندگی روستایی عمدتا بر مبنای کشاورزی، دامداری و ماهی‌گیری است. همچنین آموزش‌های حوزه گردشگری کشاورزی در راستای آشنایی با انواع محصولات کشاورزی و پرورش دام و حیوانات صورت می‌گیرد. به علاوه اقامت گردشگران معمولا در روستا صورت می‌گیرد که جذابیت ویژه‌ای به همراه دارد، در کنار این موارد این نوع از گردشگری، امکان تجربه برخی تفریحات مانند اسب‌سواری، الاغ‌سواری، درشکه‌سواری و ... را برای افراد ایجاد می‌کند و به طور کلی این موارد اثرات مثبتی در اقتصاد روستا ایجاد می‌کند؛ به عنوان مثال خرید محصولات روستایی مانند محصولات صنایع‌دستی، میوه‌، سبزیجات و محصولات لبنی بر مهاجرت معکوس و اقتصاد روستا کمک‌کننده خواهد بود.

جواهرزاده عنوان کرد: شرکت در جشنواره‌های برداشت محصولات روستایی می‌تواند گردشگری مبتنی بر رویداد را نیز رونق بخشد. حضور و تماشای حیات‌‎وحش به ویژه در مناطق حفاظت‌ شده، جذابیت ویژه‌ای دارد، البته در شرایطی که خطرات احتمالی وجود نداشته باشد و شکار نیز صورت نگیرد. علاوه بر این‌ها لباس‌های محلی، غذاهای سنتی و محلی نیز به عنوان فرهنگ و در جهت زندگی روستایی تقویت می‌شود. در واقع این موارد را می‌توان به عنوان اهداف گردشگری کشاورزی و فعالیت‌هایی که موجب توسعه گردشگری کشاورزی و اقتصاد جوامع محلی و روستایی می‌شود، دانست.