مستند طالب آباد 1 و 2 از مجموعه “خاطرات روستا” ؛ با حضور استاد جواد صفی نژاد محقق و استاد بازنشسته دانشگاه تهران
کارگردان: استاد فرهاد ورهرام ساخت 1397 بر اساس منوگرافی روستای «طالب آباد» تهران اثر «جواد صفی نژاد» در سال 1345

وضعیت روستاهای تاجیکستان
به دلیل اعلام سال های 2019 تا 2021 در تاجیکستان به عنوان سال های رشد دهات، گردشگری و هنرهای مردمی از سوی رییس جمهوری این کشور، خبرگزاری آسیا پلوس به مشکلات عمده این مناطق اشاره کرده است.

به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل ازسامانه آسیا پلوس، درحالی که 73 درصد از جمعیت بیش 9 میلیون نفری تاجیکستان درمناطق روستایی زندگی می کنند، حکومت قصد دارد با این نام گذاری برنامه بهبود شرایط معیشتی، آموزشی، درمانی، آب رسانی، حمل و نقل و اشتغالزایی را در روستاهای این کشور تدوین و اجرایی کند.

نخستین مشکل مناطق روستای تاجیکستان بیکاری است که به دلیل ناچیز بودن میزان حقوق و دستمزدها، ساکنان دهات این کشور کار در روسیه را بر فعالیت در بخش کشاورزی وطن خویش ترجیح می دهند. ازاین رو نیروی عمده کار در روستاها اکنون افراد بزرگسال و زنان و دختران هستند. مشکل دیگر مناطق روستایی تاجیکستان نبود راه های مناسب است که به ویژه در دهات دورافتاده جاده ها به ترمیم و بازسازی اساسی نیاز دارند. مشکل دیگر روستاهای تاجیکستان نداشتن خدمات مطلوب حمل و نقل است که اکثر رانندگان وسایل نقلیه عمومی مردم بومی اند و بدون مجوز فعالیت می کنند و کیفت خدمات آنان پایین است.

بانک جهانی اعلام کرده است که 53 درصد از جمعیت مناطق روستایی تاجیکستان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و از آب چشمه ها و جوی ها استفاده می کنند که پاسخگوی معیارهای بهداشتی نیست.

کمبود زمین برای ساخت و سازمسکن از دیگرمشکلات دهات تاجیکستان است که با وجود واگذاری 120 هزارهکتار زمین برای ساخت منازل مسکونی در این کشور طی 25 سال اخیرهمچنان موضوع تامین ساکنان روستایی با مسکن حل نشده باقی مانده است.

کمبود زیر ساخت های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و اجتماعی از دیگر مشکلات ساکنان مناطق دهات تاجیکستان به حساب می آید. از سوی دیگر نبود مکانهای مناسب برای جمع اوری و تفکیک زباله از دیگر مشکلات روستاهای تاجیکستان است . حال این پرسش مطرح است که آیا حکومت این کشور طی 3 سالی که زمان رشد دهات، گردشگری وهنرهای مردمی اعلام شده از عهده حل این مشکلات برخواهد آمد/پاس تودی

میشل فوکو: همواره انسان غربی هویت خویش را در تضاد و تقابل با «دیگری» تعریف کرده است.

چگونگی آغاز مطالعات روستایی در ایران به روایت پروفسور محمدحسن گنجی (1)

چگونگی آغاز مطالعات روستایی در ایران به روایت پروفسور محمدحسن گنجی (2) https://t.me/RURALRESEARCHS

فیلم مختصری در احوال و زندگانی چهره ماندگار و پدر علم جغرافیا شادروان پروفسور محمدحسن گنجی https://t.me/RURALRESEARCHS

روش تحقیق کیفی پیشرفته

مولف: دکتر مصطفی ازکیا و...

چاپ: 1
سال چاپ :1403

دکتر ازکیا پیشکسوت توسعه روستایی ایران: کتاب هایی که درباره روش تحقیق کیفی و.. تالیف و چاپ کرده ام حاصل 60 سال پژوهش بنده در میدان و دانشگاه است.

ابوالفضل *میرقاسمی*
کارشناس توسعه روستایی

*آبادی از نوع دانش‌بنیانی*

روزنامه صمت، 1401/12/02


باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور، *اهمیت اشتغال در روستاها* کمتر از شهرها نیست و باید برنامه ویژه آمایشی برای آن طراحی کرد.
*شرکت‌های دانش‌بنیان* می‌توانند ظرفیت‌سازی مهمی در روستاها برای *جلوگیری از پدیده پناهندگان اقلیمی* داشته باشند، به‌عبارت روشن‌تر، *جای‌گیری صنایع کوچک* متناسب با وضعیت اقلیمی مناطق و روستاها می‌تواند راهکار مهمی برای توسعه اشتغال در روستاها باشد.

تجربه موفق دیگر کشورها در امر *توسعه پایدار روستایی* نشان داده که این نوع توسعه در روند *جایگزینی صنایع کوچک* ، موفق عمل کرده و چند سالی می‌شود در بیشتر کشورهای آسیای‌شرقی جا افتاده است.
در کشورهایی نظیر *ژاپن* و *تایلند* ، روستاها با حمایت دولت توانسته‌اند برای محصولات خود که حاصل فعالیت در عرصه *صنایع خرد و صنایع‌دستی* است، *بازارسازی* کنند و به *رشد اقتصادی* برسند.
در این فرآیند، *هر روستا با یک محصول شناخته می‌شود* . این جریان زمانی به مرحله عملیاتی می‌رسد که *محصولات تولیدشده از استاندارد کافی برخوردار باشند* و در کنار آن، *بخش خصوصی* یا *دولت* در بخش بازار *از کسب‌وکارهای شکل‌گرفته حمایت ‌کنند.*

در کشورهای گفته‌شده، صنایع خرد در روستاها به‌قدری توسعه‌یافته است که نوع و روند اجرایی آنها نظیر *کارگاه‌های تولیدی موردتوجه گردشگران خارجی قرار گرفته* است و خود به‌عنوان یک *جاذبه گردشگری* شناخته می‌شود.
به‌عبارت دیگر، علاوه بر تولید محصول، ماهیت تولید و روند آن هم ارزآور شده است.
اما از آنجایی که اقلیم و شرایط طبیعی در کشور ما تعیین‌کننده اصلی مشاغل در روستاها است، در هر جغرافیای روستایی باید به فراخور شرایط طبیعی آنجا، کسب‌وکارها راه‌اندازی شوند، حال باتوجه به *گرمایش زمین* و *تغییرات اقلیمی* و تاثیری که بر الگوی بارش و رژیم بارندگی گذاشته، *شرایط طبیعی روستاها و ظرفیت‌شان برای کشاورزی کاهش یافته* است.
همچنین، *حفر چاه‌های غیرمجاز* و *دخالت‌های بیش از اندازه انسان در طبیعت* باعث شده، *مناطق روستایی با بحران کم‌آبی مواجه شوند* و شرایط برای *اشتغال* بحرانی‌تر شود، به‌همین دلیل، دیگر نمی‌توان اتکای ۱۰۰ درصدی روی *کشاورزی* و *دامپروری* داشت و بهتر است از *معیشت‌های جایگزین و مکمل* استفاده کنیم که درآمد بخشی از خانواده‌های روستایی از این طریق حاصل شود.

به اعتقاد من، برای کاهش مهاجران اقلیمی باید به فکر معیشت جایگزین بود که در کنار آن، بحث *افزایش بهره‌وری* هم مطرح می‌شود، چرا که باید از داشته‌های موجود طبیعی نظیر آب و خاک *استفاده مناسب* کرد.
گفتنی است، *بهره‌وری* در بیشتر مناطق روستایی کشور *پایین است* و متاسفانه *استفاده درستی از منابع موجود نمی‌شود* ، برای مثال، *الگوی کشت* نباید متاثر از گرانی یا ارزانی یک محصول کشاورزی باشد، بلکه باید به فراخور طبیعت منطقه کاشت. برای توسعه معیشت جایگزین، صنایع خرد همپای گردشگری می‌تواند موجب رشد اقتصادی روستاها شود.

در بیشتر کشورهای پیشرفته برای راه‌اندازی صنایع خرد کارخانجات برون‌سپاری می‌کنند. در ایران هم می‌توان *ارتباط میان صنایع بزرگ و کوچک* را با *کسب‌وکارهای روستایی* و *دانش‌بنیان* برقرار کرد.
در حالی که *بیشتر روستاهای کشور مکان زندگی سالمندان* و متاسفانه نسبت جمعیت شهری و روستایی ما معکوس شده است.

توسعه صنایع خرد در روستاها به بهره‌گیری از توان دانش‌بنیان‌ها امری شدنی است. از آنجایی که دانش‌بنیان‌ها ظرفیت‌های فناورانه بالایی دارند، می‌توان با برقراری ارتباط میان *دانش بومی* هر منطقه با *دانش روز* ، صنایع خرد را در روستاها توسعه دهیم، باتوجه به اینکه نیاکان و گذشتگان کشورمان بسیار *خردمند* بودند، به‌خوبی توانستند با محیط طبیعی و اقلیم منطقه زندگی‌شان *سازگاری* داشته باشند.
در واقع باید برنامه‌ای طراحی شود که در بطن آن دانش‌بنیان‌ها، علم روز را با دانش بومی و ظرفیت‌های موجود پیوند دهند و متناسب با هر منطقه، شرایط *اشتغالزایی* منحصر به فردی را در هر منطقه به‌وجود بیاورند.

✅ ۱۵امین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه برنامه‌ریزی و توسعه روستایی توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار می‌گردد.

🔰 تغییر کاربری اراضی در نواحی روستایی

‼️ زمان: چهارشنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۳؛ ساعت ۱۴:۰۰ الی ۱۶:۰۰

🔻 سخنرانان:
▫️دکتر حمید جلالیان دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی
▫️دکتر کاوه اسدپور کارشناس شهرسازی و معماری دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و دکترای شهرسازی
▫️مهندس سهیل منصوری معاون دفتر حفظ کاربری اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور

🔸 شرکت در این وبینار برای عموم آزاد است و گواهی حضور به شرکت‌کنندگان اعطا خواهد شد.

🌐 کسب اطلاعات بیشتر:
https://ndri.ac.ir/rural-development-meetings-15

🌐 ثبت‌نام:
https://eseminar.tv/wb139584

🌐 کانال بله پژوهشکده سوانح طبیعی:
http://ble.ir/join/9gmGPo7mq2

🌐 اینستاگرام پژوهشکده سوانح طیبعی:
https://www.instagram.com/ndri.ac.ir?igsh=MmtyM2owNnl1c2xt

انتخاب بهترین روستاهای کشور برای شرکت در رقابت جهانی ۲۰۲۵

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از آغاز فرایند انتخاب هشت روستای برتر کشور برای شرکت در رقابت جهانی سازمان گردشگری ملل متحد UN – Tourism در سال ۲۰۲۵ خبر داد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، سیدمصطفی فاطمی‌فیروزآبادی با حضور در میز ملی گردشگری روستایی که با مشارکت دستگاه‌های دولتی مرتبط از جمله سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، معاونت ریاست‌جمهوری، بنیاد مسکن، بنیاد علوی و سایر اعضا از بخش خصوصی و ادارات کل استانی در محل معاونت گردشگری تشکیل شد، هدف اصلی از گردهمایی حاضر را تلاش برای انتخاب بهترین روستاهای کشور برای شرکت در رقابت جهانی ۲۰۲۵ عنوان و اظهار کرد: بر اساس پژوهشی که اداره‌کل مطالعات، آموزش و برنامه‌ریزی گردشگری با همکاری دانشگاه تهران انجام داده است، لیست بیش از ۱۵۰ روستا انتخاب و معرفی شده است تا بر اساس این اقدام نظرات استانی اخذ و فرم‌های مربوط به شاخص‌های روستاهای جهانی تکمیل شود.

وی افزود: ۱۵۰ روستای منتخب اولیه در میز ملی گردشگری روستایی مورد پالایش قرار می‌گیرد و تعداد روستاها بر اساس امتیازهایی که اخذ می‌کنند به حدود ۵۰ روستا خواهد رسید.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی عنوان کرد: از بین این تعداد، پس از بازدیدی که کارشناسان دفتر توسعه گردشگری داخلی انجام می‌دهند و امتیاز خواهند داد، بر اساس ویژگی‌های سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ روستا برای تکمیل پرونده انتخاب و سایر روستاها در لیست کاندیدهای ثبت قرار می‌گیرند تا سال‌های آینده به آن‌ها پرداخته شود.

فاطمی یادآور شد: هم‌زمان با اقدامات مذکور، فعالیت‌های زیرساختی، مرمتی، حفاظتی و نظایر آن برای ارتقای شاخص‌ها در ۵۰ روستا انجام می‌شود؛ همچنین دستگاه‌های عضو در میز ملی گردشگری روستایی نیز متعهد شده‌اند تا نسبت به گزینش مورد نظر همکاری مستمری داشته باشند، همچون این نشست که هر کدام وظایفی دارند تا ارتقای شاخص‌ها را در سال‌های آینده شاهد باشیم.

وی ادامه داد: روند ثبت اینگونه پیش می‌رود که از ۱۰ پرونده نهایی که تشکیل خواهد شد، هشت پرونده به سازمان گردشگری ملل متحد ارسال می‌شود که این روند همچون رقابت سال ۲۰۲۴ که نتایج آن در آبان ۱۴۰۳ اعلام می‌شود، پیش خواهد رفت، این در حالی است که پرونده‌های روستاهای جهانی ۲۰۲۵ که فرایند انتخاب آن در میز ملی گردشگری در حال انجام است، در اردیبهشت سال ۱۴۰۴ به سازمان گردشگری ملل متحد ارسال خواهد شد.

به گزارش ایمنا، هشت روستای ابیانه استان اصفهان، کندلوس استان مازندران، بیشه استان لرستان، میمند استان کرمان، فهرج استان یزد، پالنگان استان کردستان، اصفهک استان خراسان جنوبی و قلعه بالا در استان سمنان، برای رقابت جهانی سال ۲۰۲۴ انتخاب و به سازمان گردشگری ملل متحد ارسال شده‌اند.

این ویدئو همراه شعر زیبایی است درباره مادر، به زبان/ گویش سمنانی، با زیرنویس فارسی
*
زبان/ گویش سمنانی یکی دیگر از زبان‌ها/ گویش‌های درخطر ایران است که در شهر سمنان و برخی مناطق پیرامون آن بدان گفتگو می‌شود.
سمنانی با گویش‌های کرانه دریای مازندران و برخی دیگر از زبان‌ها و گویش‌های ایرانی همچون تالشی و تاتی نزدیکی‌ بسیار دارد.
سمنانی را در شمار زبانهای ایرانی شمال باختری دسته‌بندی می‌کنند و گفته می‌شود که برخی از ویژگی‌های کهن زبان‌های ایرانی را در خود حفظ کرده است. وجود اشکال مونث و مذکر در برخی از سطوح دستوری و ساختواژی سمنانی از ویژگی‌های خاص این زبان/ گویش ایرانی است/ کانال تلگرامی زبان های در خطر ایران روستاپژوهی و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS

🔍«قوم باد»

«قوم باد» (people of the wind) مستندی آمریکایی دربارۀ ایل بختیاری است که در ۱۹۷۶ (۱۳۵۵) ساخته شده است.

▪️این مستند هم در اسکار و هم در گولدن گلوب نامزد بهترین فیلم مستند شد.

▫️بیش از پنجاه سال پیش از ساخت این مستند، مستند پرآوازه‌ای به نام «علف» دربارۀ کوچ عشایر ایرانی ساخته شده بود که دیدن آن هنوز پس از بیش از یک قرن، قلب آدم را لبریز می‌کند.
مستند «قوم باد» نیز با جزئیات بسیار کوچ ایل بابادی را نشان می‌دهد. عبور صدها هزار نفر و قریب یک میلیون دام از ارتفاعات زاگرس یکی از بزرگ‌ترین ــ چه‌بسا بزرگ‌ترین ــ جابجایی‌های کوچ‌نشینان در جهان بود و همچنان هست؛ صحنه‌هایی که برای مردم یکجانشین به نمایشی شگفت‌آور شبیه است...

▫️مستند قوم باد را آنتونی هوارث و دیوید کاف ساخته‌اند. نسخۀ کامل و نسبتاً باکیفیتی از این مستند را در این پست می‌توانید ببینید.

#مستند

مقاله «استقرار آموزشی مکتب نیاوران؛ تاریخچه ایجاد نهادهای دولتیِ آموزش مدیریت و اقتصاد بازار آزاد» دکتر یوسف اباذری ، استاد دانشگاه تهران، نقدی بر کارگزاران توسعه ای دولت آقای روحانی( مکتب نیاوران).

‍ ‍ ‍ ‍❇️ زیست شاعرانۀ سهراب سپهری در فضای روستا: نیلوفر بختیاری
شعر فارسی از روزگار گذشته تاکنون تحت تأثیر عناصر طبیعی بوده و هست. عناصری که سبب شده شاعر شباهت معشوق خود را در طبیعت بیرون و درون زندگی خود بجوید و صنایع ادبی گوناگون را کشف نماید. شاعری که در باغ‌ها در جوار گل‌ها و درخت‌ها قدم می‌زند و چشم یار را تشبیه به نرگس مست می‌کند و قامت معشوق را سهی و همچون سرو می‌داند و او را سرو روان می‌خواند. البته این عناصر تشبیهی گاه ارتباط مستقیم با طبیعت داشته‌اند و گاه نیز غیر مستقیم و از ساخته‌های دست بشر بوده‌اند. هرچند رفته‌رفته با شکل‌گیری جوامع پیشرفتۀ شهری عناصر غیرطبیعی یا طبیعی تکراری و از روی دست شاعران دیگر، بیش از پیش به عرصۀ شعر وارد می‌شود؛ اما هنوز هم زیباترین اشعار معاصر با طبیعت و عناصر روستایی انس و الفتی داشته‌اند و شاعرانشان تجربۀ سیر و سفری هرچند کوتاه را در این‌گونه فضاها دارند.

سهراب سپهری یکی از این‌گونه شاعران است. او برای رسیدن به خلوت سرایش خود «قریه چنار» و کویرهای کاشان را برگزید تا به خلق آثار زیبای خود بپردازد. در مجموعه‌های «شرق اندوه» و «آوار آفتاب» سهراب، این حس آمیختگی با طبیعت پررنگ می‌شود و در آثار بعدی او به تکامل می‌رسد.

شعر «صدای پای آب» وی از جمله آثاریست که از منظر و جهان‌بینی شاعر، قدم به قدم ما را به قلب این طبیعت زیبا دعوت می‌کند.

در «حجم سبز» - هفتمین مجموعه شعری سهراب- که به نوعی به‌کمال‌رسیده‌ترین اشعار وی را نیز دربر دارد، شعر «در گلستانه» به خوبی زیست شاعرانۀ وی را در فضاهای روستایی کاشان به تصویر می‌کشد. گلستانه روستاییست در دهستان «قهرود» و یکی از مناطق ناب کاشان، که در آنجا بیشترین گل منطقۀ قمصر کاشان کاشته می‌شود و سهراب یکی از جاویدترین مصراع‌هایش را هنگام سیر و سفر در همین مکان سروده است که: « تا شقایق هست‌، زندگی باید كرد... .» قرار بوده طبق خواسته و وصیت سهراب، او را در همین روستا نیز به خاک بسپارند. اما پس از فوت او به دلیل حفظ مزار او از طغیان رود، پیکر سهراب را در صحن «امامزاده سلطان علی» دهستان مشهد اردهال به خاک می‌سپارند. کانال روستاپژوهی https://t.me/RURALRESEARCHS