روستای سفیدچاه، شهرستان گلوگاه بهشهر، در بخش هزار جریب واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ۷۸۴۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بر اساس تحقیقاتی که بر روی خاک قبرستان سفید چاه انجام شده است، آهک موجود در خاک این قبرستان اسرار آمیز بسیار بالا بوده به نوعی که رنگ خاک آن به سفیدی میزند. وجود این خاک آهکی سفید باعث تأخیر در فاسد شدن اجساد در این قبرستان شده و همچنین گفته میشود که دلیل نامگذاری این مکان با نام قبرستان سپید نیز وجود همین خاک سفید رنگ است.
در این روستا رسم بر این بود که سنگ قبر مردگان را بر اساس شغل آنها حکاکی میکردند. جدای از گورستان، روستای سفید چاه جاذبه های دیدنی فراوانی دارد، مثل رود شمشیر بر، مزارع کشاورزی و خانه های روستایی .
عکاس : سعیده عباسی
بر اساس تحقیقاتی که بر روی خاک قبرستان سفید چاه انجام شده است، آهک موجود در خاک این قبرستان اسرار آمیز بسیار بالا بوده به نوعی که رنگ خاک آن به سفیدی میزند. وجود این خاک آهکی سفید باعث تأخیر در فاسد شدن اجساد در این قبرستان شده و همچنین گفته میشود که دلیل نامگذاری این مکان با نام قبرستان سپید نیز وجود همین خاک سفید رنگ است.
در این روستا رسم بر این بود که سنگ قبر مردگان را بر اساس شغل آنها حکاکی میکردند. جدای از گورستان، روستای سفید چاه جاذبه های دیدنی فراوانی دارد، مثل رود شمشیر بر، مزارع کشاورزی و خانه های روستایی .
عکاس : سعیده عباسی
♦️قتل سه برادر بابلی در شلیک مرگبار بر سر زمین زراعتی
🔹مرد جوان که بعد از درگیری با چندتن از اهالی روستا آنها را مقابل چشم پلیس به قتل رسانده بود دستگیر شد.
🔹ظهر چهارشنبه دوم خرداد ماه امسال صدای شلیک گلوله و فریادهای بیامان چند مرد از نزدیکی یکی از زمینهای زراعی روستای تیلهنو از توابع شهرستان گلوگاه در نزدیکی بهشهر استان مازندران بلند شد. درست در همان لحظه اجساد سه برادر به نامهای محمدرضا، اسلام و علیاصغر که به ضرب گلوله کشته شده بودند روی زمین در خون غلتید. بعد از آن صدای گاز دادن یک موتورسیکلت و فرمان ایست پلیس به گوش رسید اما مرد جوانی که تحت تعقیب ماموران بود پا به فرار گذاشت و این موضوع در حالی بود که برادر او در هنگام شلیکهای مرگبار همراهش بود و توسط ماموران پلیس حاضر در صحنه درگیری دستگیر شد.
🔹مقتولین که سه برادر بودند صبح روز حادثه نیز با عامل جنایت و برادر او درگیر شده بودند. اما این درگیری فیصله پیدا نکرد و منجر به بازگشت متهم و برادرش به محل وقوع جنایت شده و در نهایت عامل قتلها با در دست داشتن اسلحه شکاری در حالی اقدام به تیراندازی مرگبار به سمت سه برادر کرد که آنها دقایقی قبل پلیس را خبر کرده و مامور انتظامی در حال تنظیم صورت جلسه شکایت برادران بود و جنایت مقابل چشمان مامور پلیس رخ داد.
🔹یکی از اهالی روستا که از همان ابتدای وقوع جنایت شاهد عینی ماجرا بود، جزئیات ماجرا را اینطور شرح داد: صبح روز حادثه سه برادر در زمین زراعی خود مشغول کار بودند که یکی از گوسفندان آنها به زمین زراعی متهم رفته و مقداری از محصولات زمین آنها را خورده بود. برای همین عامل قتلها با عصبانیت سراغ این سه برادر آمده و اعتراض کرده بود. همین باعث شد که بین آنها درگیری لفظی رخ داد و بعد با یکدیگر گلاویز شدند و کار به درگیری فیزیکی و کتککاری کشید.
🔹با ردیابیهای انجام شده سرانجام رد متهم در شهرستان فیروزکوه زده شده و این فرد بازداشت شد/هفت صبح
🔹مرد جوان که بعد از درگیری با چندتن از اهالی روستا آنها را مقابل چشم پلیس به قتل رسانده بود دستگیر شد.
🔹ظهر چهارشنبه دوم خرداد ماه امسال صدای شلیک گلوله و فریادهای بیامان چند مرد از نزدیکی یکی از زمینهای زراعی روستای تیلهنو از توابع شهرستان گلوگاه در نزدیکی بهشهر استان مازندران بلند شد. درست در همان لحظه اجساد سه برادر به نامهای محمدرضا، اسلام و علیاصغر که به ضرب گلوله کشته شده بودند روی زمین در خون غلتید. بعد از آن صدای گاز دادن یک موتورسیکلت و فرمان ایست پلیس به گوش رسید اما مرد جوانی که تحت تعقیب ماموران بود پا به فرار گذاشت و این موضوع در حالی بود که برادر او در هنگام شلیکهای مرگبار همراهش بود و توسط ماموران پلیس حاضر در صحنه درگیری دستگیر شد.
🔹مقتولین که سه برادر بودند صبح روز حادثه نیز با عامل جنایت و برادر او درگیر شده بودند. اما این درگیری فیصله پیدا نکرد و منجر به بازگشت متهم و برادرش به محل وقوع جنایت شده و در نهایت عامل قتلها با در دست داشتن اسلحه شکاری در حالی اقدام به تیراندازی مرگبار به سمت سه برادر کرد که آنها دقایقی قبل پلیس را خبر کرده و مامور انتظامی در حال تنظیم صورت جلسه شکایت برادران بود و جنایت مقابل چشمان مامور پلیس رخ داد.
🔹یکی از اهالی روستا که از همان ابتدای وقوع جنایت شاهد عینی ماجرا بود، جزئیات ماجرا را اینطور شرح داد: صبح روز حادثه سه برادر در زمین زراعی خود مشغول کار بودند که یکی از گوسفندان آنها به زمین زراعی متهم رفته و مقداری از محصولات زمین آنها را خورده بود. برای همین عامل قتلها با عصبانیت سراغ این سه برادر آمده و اعتراض کرده بود. همین باعث شد که بین آنها درگیری لفظی رخ داد و بعد با یکدیگر گلاویز شدند و کار به درگیری فیزیکی و کتککاری کشید.
🔹با ردیابیهای انجام شده سرانجام رد متهم در شهرستان فیروزکوه زده شده و این فرد بازداشت شد/هفت صبح
آخرین دغدغه های پژوهشی یک جامعه شناس روستایی
عنایت خانمحمدیان
مساله یک پژوهش گاهی ممکن است یک دغدغه در حوزه خاص باشد. این دغدغه ها شاید در سخنرانی و اظهارنظرها و نوشته ها و حتی درد دل ها و سخنان روزمره محقق خود را به طرق مختلف نشان دهد. زنده یاد استاد دکتر مهدی طالب جامعه شناس و فارغ التحصیل دکتری جامعه شناسی از فرانسه و استاد سابق دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران انسانی دغدغه مند و محققی پیشکسوت و دلسوز برای جامعه ایران و بویژه روستاهای کشور بودند که متاسفانه در مرداد 1399در تهران درگذشتند. آخرین درسی که این استاد فقید در دانشگاه تهران تدریس کردند، درس مدیریت روستایی بود. دو جلسه نخست آن کلاس به صورت حضوری برگزار شد و مابقی آن با پیدایش ویروس کرونا در فضای مجازی تشکیل شد. این جانب که از ابتدا تا پایان کلاس های این استادفقید حضور داشتم خود شاهد بودم که ایشان در تدریس خود مسائل اجتماعی و دغدغه های خود را گاهی به شکل های مختلف و با بیانی دردمندانه مطرح می کردند و از این که به آنها رسیدگی نشده یا مورد توجه قرار نگرفته اند انتقاد کرده و دل آزرده بودند.
به نظر من در آخرین کلاس های زنده یاد دکتر طالب، دو دغدغه و مساله مهم ذهن استاد را به خود مشغول کرده بود اول اینکه ایشان این دغدغه را داشتند که درباره انجمن تعاون روستایی و فعالیت های آن پژوهشی شایسته صورت نگرفته است، بنابراین در کلاس اعلام آمادگی کردند که حاضر هستند چندین ساعت را با کسی که در این زمینه علاقه مند به تحقیق است بنشینند و مصاحبه کنند.
دومین دغدغه ایشان که هم در جلسه اول و حتی جلسات پایانی بارها به اشکال مختلف مطرح کردند و ذهنشان را به خود مشغول کرده بود و چه بسا که در طول بازدیدهای میدانی خود از چند دهه گذشته خود بارها با آن مواجه شده بودند، مساله تاثیر نزاع و درگیری های قومی و طایفه ای و روستایی در توسعه نیافتگی یا مهاجرت در روستاهای ایران بود. در ابتدا برای من به عنوان دانشجویی کم اطلاع این موضوع نزاع و درگیری در روستاها مساله ای پیش پاافتاده می نمود که تاثیر چندانی در توسعه نیافتگی روستا ندارد، اما حقیقتا ذهنم را به خود مشغول کرده بود، چرا که سالها پیش در شهرستان محل سکونت خود بارها سر و وضع خونین روستاییان را در کلانتری شهر دیده بودم که برای دادخواهی و شکایت به شهر آمده بودند، چند مدت بعد با یک جستجوی ساده در اینترنت متوجه شدم که استاد خود به همراه برخی دانشجویان پژوهشی در این باره انجام داده اند، از سویی ده ها رخداد تلخ از روستاهای چهارگوشه کشور از خراسان گرفته تا آذربایجان و کرمانشاه و لرستان وکهکیلویه و بویراحمد و فارس و ایلام و خوزستان و مازندران و... درباره نزاع و درگیری و حتی قتل و خونریزی در روستاها یافتم و مطالعه کردم. برایم روشن شد مساله ای که استاد آن را مطرح و حتی با انجام پژوهشی درباره آن باز به رضایت خاطر نرسیده اند، بسیار جدی و تهدیدی علیه توسعه روستاها و حتی کشور است. چه روستاها که به خاطر این دعواها و درگیری ها کاملا خالی از سکنه و حتی ویران شد، و تا جایی که اطلاع دارم متاسفانه درباره آنها هم آماری در دست نیست.
از سویی دیگر ما دائما تاثیر مسائل طبیعی همچون سیل و خشکسالی و زلزله و کمبود آب و تغییرات فرهنگی و مدرنیته و مشکلات اقتصادی و فقر و بیکاری را در مهاجرت ها یا تخلیه روستایی به عناوین مختلف بررسی کرده ایم، اما پرسش اینجاست که تا چه اندازه به این تهدید بزرگ نزاع ها و درگیری های ساکنین روستا که شاید قدمت آن به اندازه شکل گیری روستاهای کشور باشد توجه کرده ایم؟ دلیل این نزاع ها چه بوده است؟ آثار منفی مهاجرت عوامل این نزاع ها و درگیری ها به شهرها چگونه است؟ آیا کم رنگ شدن نقش کدخداها و ریش سفیدان در اداره روستا در وقوع این نزاع ها نقش داشته است؟ زمین ها، باغ ها و مزارع که با مهاجرت عوامل نزاع به حال خود رها شده است، یا دام هایی که تلف شدند چه تاثیر منفی بر تولید داشته اند؟ علل ایجاد روحیه پرخاشگری و عداوت و کینه توزی در میان عوامل نزاع و درگیری چیست؟ آیا محیط جغرافیایی روستا در ایجاد روحیه ستیزه جویی نقش داشته است؟ چرا باید یک موضوع بسیار جزیی و کوچک و بی اهمیت در روستا آتش درگیری و نزاع را برافروزد؟ نقش سنت هایی همچون خون بس در توقف نزاع ها و ایجاد صلح و دوستی و بازگرداندن روستا به روال سابق خود چیست و ده ها سوال و مساله دیگر که باید به آنها پاسخ های جدی و راهگشا داد.
عنایت خانمحمدیان
مساله یک پژوهش گاهی ممکن است یک دغدغه در حوزه خاص باشد. این دغدغه ها شاید در سخنرانی و اظهارنظرها و نوشته ها و حتی درد دل ها و سخنان روزمره محقق خود را به طرق مختلف نشان دهد. زنده یاد استاد دکتر مهدی طالب جامعه شناس و فارغ التحصیل دکتری جامعه شناسی از فرانسه و استاد سابق دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران انسانی دغدغه مند و محققی پیشکسوت و دلسوز برای جامعه ایران و بویژه روستاهای کشور بودند که متاسفانه در مرداد 1399در تهران درگذشتند. آخرین درسی که این استاد فقید در دانشگاه تهران تدریس کردند، درس مدیریت روستایی بود. دو جلسه نخست آن کلاس به صورت حضوری برگزار شد و مابقی آن با پیدایش ویروس کرونا در فضای مجازی تشکیل شد. این جانب که از ابتدا تا پایان کلاس های این استادفقید حضور داشتم خود شاهد بودم که ایشان در تدریس خود مسائل اجتماعی و دغدغه های خود را گاهی به شکل های مختلف و با بیانی دردمندانه مطرح می کردند و از این که به آنها رسیدگی نشده یا مورد توجه قرار نگرفته اند انتقاد کرده و دل آزرده بودند.
به نظر من در آخرین کلاس های زنده یاد دکتر طالب، دو دغدغه و مساله مهم ذهن استاد را به خود مشغول کرده بود اول اینکه ایشان این دغدغه را داشتند که درباره انجمن تعاون روستایی و فعالیت های آن پژوهشی شایسته صورت نگرفته است، بنابراین در کلاس اعلام آمادگی کردند که حاضر هستند چندین ساعت را با کسی که در این زمینه علاقه مند به تحقیق است بنشینند و مصاحبه کنند.
دومین دغدغه ایشان که هم در جلسه اول و حتی جلسات پایانی بارها به اشکال مختلف مطرح کردند و ذهنشان را به خود مشغول کرده بود و چه بسا که در طول بازدیدهای میدانی خود از چند دهه گذشته خود بارها با آن مواجه شده بودند، مساله تاثیر نزاع و درگیری های قومی و طایفه ای و روستایی در توسعه نیافتگی یا مهاجرت در روستاهای ایران بود. در ابتدا برای من به عنوان دانشجویی کم اطلاع این موضوع نزاع و درگیری در روستاها مساله ای پیش پاافتاده می نمود که تاثیر چندانی در توسعه نیافتگی روستا ندارد، اما حقیقتا ذهنم را به خود مشغول کرده بود، چرا که سالها پیش در شهرستان محل سکونت خود بارها سر و وضع خونین روستاییان را در کلانتری شهر دیده بودم که برای دادخواهی و شکایت به شهر آمده بودند، چند مدت بعد با یک جستجوی ساده در اینترنت متوجه شدم که استاد خود به همراه برخی دانشجویان پژوهشی در این باره انجام داده اند، از سویی ده ها رخداد تلخ از روستاهای چهارگوشه کشور از خراسان گرفته تا آذربایجان و کرمانشاه و لرستان وکهکیلویه و بویراحمد و فارس و ایلام و خوزستان و مازندران و... درباره نزاع و درگیری و حتی قتل و خونریزی در روستاها یافتم و مطالعه کردم. برایم روشن شد مساله ای که استاد آن را مطرح و حتی با انجام پژوهشی درباره آن باز به رضایت خاطر نرسیده اند، بسیار جدی و تهدیدی علیه توسعه روستاها و حتی کشور است. چه روستاها که به خاطر این دعواها و درگیری ها کاملا خالی از سکنه و حتی ویران شد، و تا جایی که اطلاع دارم متاسفانه درباره آنها هم آماری در دست نیست.
از سویی دیگر ما دائما تاثیر مسائل طبیعی همچون سیل و خشکسالی و زلزله و کمبود آب و تغییرات فرهنگی و مدرنیته و مشکلات اقتصادی و فقر و بیکاری را در مهاجرت ها یا تخلیه روستایی به عناوین مختلف بررسی کرده ایم، اما پرسش اینجاست که تا چه اندازه به این تهدید بزرگ نزاع ها و درگیری های ساکنین روستا که شاید قدمت آن به اندازه شکل گیری روستاهای کشور باشد توجه کرده ایم؟ دلیل این نزاع ها چه بوده است؟ آثار منفی مهاجرت عوامل این نزاع ها و درگیری ها به شهرها چگونه است؟ آیا کم رنگ شدن نقش کدخداها و ریش سفیدان در اداره روستا در وقوع این نزاع ها نقش داشته است؟ زمین ها، باغ ها و مزارع که با مهاجرت عوامل نزاع به حال خود رها شده است، یا دام هایی که تلف شدند چه تاثیر منفی بر تولید داشته اند؟ علل ایجاد روحیه پرخاشگری و عداوت و کینه توزی در میان عوامل نزاع و درگیری چیست؟ آیا محیط جغرافیایی روستا در ایجاد روحیه ستیزه جویی نقش داشته است؟ چرا باید یک موضوع بسیار جزیی و کوچک و بی اهمیت در روستا آتش درگیری و نزاع را برافروزد؟ نقش سنت هایی همچون خون بس در توقف نزاع ها و ایجاد صلح و دوستی و بازگرداندن روستا به روال سابق خود چیست و ده ها سوال و مساله دیگر که باید به آنها پاسخ های جدی و راهگشا داد.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
مستند تاریخی کلاردشت سفرنامه ناصرالدینشاه روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS
روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
Photo
روستاهای.pdf
4.6 MB
فایل کتاب نظری به روستاهای مازندران چاپ 1351 روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS
روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
https://www.aparat.com/v/sA5n8
مستند طالب آباد 1 و 2 از مجموعه “خاطرات روستا” ؛ با حضور استاد جواد صفی نژاد محقق و استاد بازنشسته دانشگاه تهران
کارگردان: استاد فرهاد ورهرام ساخت 1397 بر اساس منوگرافی روستای «طالب آباد» تهران اثر «جواد صفی نژاد» در سال 1345
کارگردان: استاد فرهاد ورهرام ساخت 1397 بر اساس منوگرافی روستای «طالب آباد» تهران اثر «جواد صفی نژاد» در سال 1345
وضعیت روستاهای تاجیکستان
به دلیل اعلام سال های 2019 تا 2021 در تاجیکستان به عنوان سال های رشد دهات، گردشگری و هنرهای مردمی از سوی رییس جمهوری این کشور، خبرگزاری آسیا پلوس به مشکلات عمده این مناطق اشاره کرده است.
به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل ازسامانه آسیا پلوس، درحالی که 73 درصد از جمعیت بیش 9 میلیون نفری تاجیکستان درمناطق روستایی زندگی می کنند، حکومت قصد دارد با این نام گذاری برنامه بهبود شرایط معیشتی، آموزشی، درمانی، آب رسانی، حمل و نقل و اشتغالزایی را در روستاهای این کشور تدوین و اجرایی کند.
نخستین مشکل مناطق روستای تاجیکستان بیکاری است که به دلیل ناچیز بودن میزان حقوق و دستمزدها، ساکنان دهات این کشور کار در روسیه را بر فعالیت در بخش کشاورزی وطن خویش ترجیح می دهند. ازاین رو نیروی عمده کار در روستاها اکنون افراد بزرگسال و زنان و دختران هستند. مشکل دیگر مناطق روستایی تاجیکستان نبود راه های مناسب است که به ویژه در دهات دورافتاده جاده ها به ترمیم و بازسازی اساسی نیاز دارند. مشکل دیگر روستاهای تاجیکستان نداشتن خدمات مطلوب حمل و نقل است که اکثر رانندگان وسایل نقلیه عمومی مردم بومی اند و بدون مجوز فعالیت می کنند و کیفت خدمات آنان پایین است.
بانک جهانی اعلام کرده است که 53 درصد از جمعیت مناطق روستایی تاجیکستان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و از آب چشمه ها و جوی ها استفاده می کنند که پاسخگوی معیارهای بهداشتی نیست.
کمبود زمین برای ساخت و سازمسکن از دیگرمشکلات دهات تاجیکستان است که با وجود واگذاری 120 هزارهکتار زمین برای ساخت منازل مسکونی در این کشور طی 25 سال اخیرهمچنان موضوع تامین ساکنان روستایی با مسکن حل نشده باقی مانده است.
کمبود زیر ساخت های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و اجتماعی از دیگر مشکلات ساکنان مناطق دهات تاجیکستان به حساب می آید. از سوی دیگر نبود مکانهای مناسب برای جمع اوری و تفکیک زباله از دیگر مشکلات روستاهای تاجیکستان است . حال این پرسش مطرح است که آیا حکومت این کشور طی 3 سالی که زمان رشد دهات، گردشگری وهنرهای مردمی اعلام شده از عهده حل این مشکلات برخواهد آمد/پاس تودی
به دلیل اعلام سال های 2019 تا 2021 در تاجیکستان به عنوان سال های رشد دهات، گردشگری و هنرهای مردمی از سوی رییس جمهوری این کشور، خبرگزاری آسیا پلوس به مشکلات عمده این مناطق اشاره کرده است.
به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل ازسامانه آسیا پلوس، درحالی که 73 درصد از جمعیت بیش 9 میلیون نفری تاجیکستان درمناطق روستایی زندگی می کنند، حکومت قصد دارد با این نام گذاری برنامه بهبود شرایط معیشتی، آموزشی، درمانی، آب رسانی، حمل و نقل و اشتغالزایی را در روستاهای این کشور تدوین و اجرایی کند.
نخستین مشکل مناطق روستای تاجیکستان بیکاری است که به دلیل ناچیز بودن میزان حقوق و دستمزدها، ساکنان دهات این کشور کار در روسیه را بر فعالیت در بخش کشاورزی وطن خویش ترجیح می دهند. ازاین رو نیروی عمده کار در روستاها اکنون افراد بزرگسال و زنان و دختران هستند. مشکل دیگر مناطق روستایی تاجیکستان نبود راه های مناسب است که به ویژه در دهات دورافتاده جاده ها به ترمیم و بازسازی اساسی نیاز دارند. مشکل دیگر روستاهای تاجیکستان نداشتن خدمات مطلوب حمل و نقل است که اکثر رانندگان وسایل نقلیه عمومی مردم بومی اند و بدون مجوز فعالیت می کنند و کیفت خدمات آنان پایین است.
بانک جهانی اعلام کرده است که 53 درصد از جمعیت مناطق روستایی تاجیکستان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و از آب چشمه ها و جوی ها استفاده می کنند که پاسخگوی معیارهای بهداشتی نیست.
کمبود زمین برای ساخت و سازمسکن از دیگرمشکلات دهات تاجیکستان است که با وجود واگذاری 120 هزارهکتار زمین برای ساخت منازل مسکونی در این کشور طی 25 سال اخیرهمچنان موضوع تامین ساکنان روستایی با مسکن حل نشده باقی مانده است.
کمبود زیر ساخت های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و اجتماعی از دیگر مشکلات ساکنان مناطق دهات تاجیکستان به حساب می آید. از سوی دیگر نبود مکانهای مناسب برای جمع اوری و تفکیک زباله از دیگر مشکلات روستاهای تاجیکستان است . حال این پرسش مطرح است که آیا حکومت این کشور طی 3 سالی که زمان رشد دهات، گردشگری وهنرهای مردمی اعلام شده از عهده حل این مشکلات برخواهد آمد/پاس تودی
Forwarded from روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
چگونگی آغاز مطالعات روستایی در ایران به روایت پروفسور محمدحسن گنجی (1)
Forwarded from روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
چگونگی آغاز مطالعات روستایی در ایران به روایت پروفسور محمدحسن گنجی (2) https://t.me/RURALRESEARCHS
Forwarded from روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
dr gangi.flv
19.2 MB
فیلم مختصری در احوال و زندگانی چهره ماندگار و پدر علم جغرافیا شادروان پروفسور محمدحسن گنجی https://t.me/RURALRESEARCHS
Forwarded from دانشکده علوم جغرافیایی-اطلاع رسانی
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی
روش تحقیق کیفی پیشرفته مولف: دکتر مصطفی ازکیا و... چاپ: 1 سال چاپ :1403
دکتر ازکیا پیشکسوت توسعه روستایی ایران: کتاب هایی که درباره روش تحقیق کیفی و.. تالیف و چاپ کرده ام حاصل 60 سال پژوهش بنده در میدان و دانشگاه است.
ابوالفضل *میرقاسمی*
کارشناس توسعه روستایی
*آبادی از نوع دانشبنیانی*
روزنامه صمت، 1401/12/02
باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور، *اهمیت اشتغال در روستاها* کمتر از شهرها نیست و باید برنامه ویژه آمایشی برای آن طراحی کرد.
*شرکتهای دانشبنیان* میتوانند ظرفیتسازی مهمی در روستاها برای *جلوگیری از پدیده پناهندگان اقلیمی* داشته باشند، بهعبارت روشنتر، *جایگیری صنایع کوچک* متناسب با وضعیت اقلیمی مناطق و روستاها میتواند راهکار مهمی برای توسعه اشتغال در روستاها باشد.
تجربه موفق دیگر کشورها در امر *توسعه پایدار روستایی* نشان داده که این نوع توسعه در روند *جایگزینی صنایع کوچک* ، موفق عمل کرده و چند سالی میشود در بیشتر کشورهای آسیایشرقی جا افتاده است.
در کشورهایی نظیر *ژاپن* و *تایلند* ، روستاها با حمایت دولت توانستهاند برای محصولات خود که حاصل فعالیت در عرصه *صنایع خرد و صنایعدستی* است، *بازارسازی* کنند و به *رشد اقتصادی* برسند.
در این فرآیند، *هر روستا با یک محصول شناخته میشود* . این جریان زمانی به مرحله عملیاتی میرسد که *محصولات تولیدشده از استاندارد کافی برخوردار باشند* و در کنار آن، *بخش خصوصی* یا *دولت* در بخش بازار *از کسبوکارهای شکلگرفته حمایت کنند.*
در کشورهای گفتهشده، صنایع خرد در روستاها بهقدری توسعهیافته است که نوع و روند اجرایی آنها نظیر *کارگاههای تولیدی موردتوجه گردشگران خارجی قرار گرفته* است و خود بهعنوان یک *جاذبه گردشگری* شناخته میشود.
بهعبارت دیگر، علاوه بر تولید محصول، ماهیت تولید و روند آن هم ارزآور شده است.
اما از آنجایی که اقلیم و شرایط طبیعی در کشور ما تعیینکننده اصلی مشاغل در روستاها است، در هر جغرافیای روستایی باید به فراخور شرایط طبیعی آنجا، کسبوکارها راهاندازی شوند، حال باتوجه به *گرمایش زمین* و *تغییرات اقلیمی* و تاثیری که بر الگوی بارش و رژیم بارندگی گذاشته، *شرایط طبیعی روستاها و ظرفیتشان برای کشاورزی کاهش یافته* است.
همچنین، *حفر چاههای غیرمجاز* و *دخالتهای بیش از اندازه انسان در طبیعت* باعث شده، *مناطق روستایی با بحران کمآبی مواجه شوند* و شرایط برای *اشتغال* بحرانیتر شود، بههمین دلیل، دیگر نمیتوان اتکای ۱۰۰ درصدی روی *کشاورزی* و *دامپروری* داشت و بهتر است از *معیشتهای جایگزین و مکمل* استفاده کنیم که درآمد بخشی از خانوادههای روستایی از این طریق حاصل شود.
به اعتقاد من، برای کاهش مهاجران اقلیمی باید به فکر معیشت جایگزین بود که در کنار آن، بحث *افزایش بهرهوری* هم مطرح میشود، چرا که باید از داشتههای موجود طبیعی نظیر آب و خاک *استفاده مناسب* کرد.
گفتنی است، *بهرهوری* در بیشتر مناطق روستایی کشور *پایین است* و متاسفانه *استفاده درستی از منابع موجود نمیشود* ، برای مثال، *الگوی کشت* نباید متاثر از گرانی یا ارزانی یک محصول کشاورزی باشد، بلکه باید به فراخور طبیعت منطقه کاشت. برای توسعه معیشت جایگزین، صنایع خرد همپای گردشگری میتواند موجب رشد اقتصادی روستاها شود.
در بیشتر کشورهای پیشرفته برای راهاندازی صنایع خرد کارخانجات برونسپاری میکنند. در ایران هم میتوان *ارتباط میان صنایع بزرگ و کوچک* را با *کسبوکارهای روستایی* و *دانشبنیان* برقرار کرد.
در حالی که *بیشتر روستاهای کشور مکان زندگی سالمندان* و متاسفانه نسبت جمعیت شهری و روستایی ما معکوس شده است.
توسعه صنایع خرد در روستاها به بهرهگیری از توان دانشبنیانها امری شدنی است. از آنجایی که دانشبنیانها ظرفیتهای فناورانه بالایی دارند، میتوان با برقراری ارتباط میان *دانش بومی* هر منطقه با *دانش روز* ، صنایع خرد را در روستاها توسعه دهیم، باتوجه به اینکه نیاکان و گذشتگان کشورمان بسیار *خردمند* بودند، بهخوبی توانستند با محیط طبیعی و اقلیم منطقه زندگیشان *سازگاری* داشته باشند.
در واقع باید برنامهای طراحی شود که در بطن آن دانشبنیانها، علم روز را با دانش بومی و ظرفیتهای موجود پیوند دهند و متناسب با هر منطقه، شرایط *اشتغالزایی* منحصر به فردی را در هر منطقه بهوجود بیاورند.
کارشناس توسعه روستایی
*آبادی از نوع دانشبنیانی*
روزنامه صمت، 1401/12/02
باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور، *اهمیت اشتغال در روستاها* کمتر از شهرها نیست و باید برنامه ویژه آمایشی برای آن طراحی کرد.
*شرکتهای دانشبنیان* میتوانند ظرفیتسازی مهمی در روستاها برای *جلوگیری از پدیده پناهندگان اقلیمی* داشته باشند، بهعبارت روشنتر، *جایگیری صنایع کوچک* متناسب با وضعیت اقلیمی مناطق و روستاها میتواند راهکار مهمی برای توسعه اشتغال در روستاها باشد.
تجربه موفق دیگر کشورها در امر *توسعه پایدار روستایی* نشان داده که این نوع توسعه در روند *جایگزینی صنایع کوچک* ، موفق عمل کرده و چند سالی میشود در بیشتر کشورهای آسیایشرقی جا افتاده است.
در کشورهایی نظیر *ژاپن* و *تایلند* ، روستاها با حمایت دولت توانستهاند برای محصولات خود که حاصل فعالیت در عرصه *صنایع خرد و صنایعدستی* است، *بازارسازی* کنند و به *رشد اقتصادی* برسند.
در این فرآیند، *هر روستا با یک محصول شناخته میشود* . این جریان زمانی به مرحله عملیاتی میرسد که *محصولات تولیدشده از استاندارد کافی برخوردار باشند* و در کنار آن، *بخش خصوصی* یا *دولت* در بخش بازار *از کسبوکارهای شکلگرفته حمایت کنند.*
در کشورهای گفتهشده، صنایع خرد در روستاها بهقدری توسعهیافته است که نوع و روند اجرایی آنها نظیر *کارگاههای تولیدی موردتوجه گردشگران خارجی قرار گرفته* است و خود بهعنوان یک *جاذبه گردشگری* شناخته میشود.
بهعبارت دیگر، علاوه بر تولید محصول، ماهیت تولید و روند آن هم ارزآور شده است.
اما از آنجایی که اقلیم و شرایط طبیعی در کشور ما تعیینکننده اصلی مشاغل در روستاها است، در هر جغرافیای روستایی باید به فراخور شرایط طبیعی آنجا، کسبوکارها راهاندازی شوند، حال باتوجه به *گرمایش زمین* و *تغییرات اقلیمی* و تاثیری که بر الگوی بارش و رژیم بارندگی گذاشته، *شرایط طبیعی روستاها و ظرفیتشان برای کشاورزی کاهش یافته* است.
همچنین، *حفر چاههای غیرمجاز* و *دخالتهای بیش از اندازه انسان در طبیعت* باعث شده، *مناطق روستایی با بحران کمآبی مواجه شوند* و شرایط برای *اشتغال* بحرانیتر شود، بههمین دلیل، دیگر نمیتوان اتکای ۱۰۰ درصدی روی *کشاورزی* و *دامپروری* داشت و بهتر است از *معیشتهای جایگزین و مکمل* استفاده کنیم که درآمد بخشی از خانوادههای روستایی از این طریق حاصل شود.
به اعتقاد من، برای کاهش مهاجران اقلیمی باید به فکر معیشت جایگزین بود که در کنار آن، بحث *افزایش بهرهوری* هم مطرح میشود، چرا که باید از داشتههای موجود طبیعی نظیر آب و خاک *استفاده مناسب* کرد.
گفتنی است، *بهرهوری* در بیشتر مناطق روستایی کشور *پایین است* و متاسفانه *استفاده درستی از منابع موجود نمیشود* ، برای مثال، *الگوی کشت* نباید متاثر از گرانی یا ارزانی یک محصول کشاورزی باشد، بلکه باید به فراخور طبیعت منطقه کاشت. برای توسعه معیشت جایگزین، صنایع خرد همپای گردشگری میتواند موجب رشد اقتصادی روستاها شود.
در بیشتر کشورهای پیشرفته برای راهاندازی صنایع خرد کارخانجات برونسپاری میکنند. در ایران هم میتوان *ارتباط میان صنایع بزرگ و کوچک* را با *کسبوکارهای روستایی* و *دانشبنیان* برقرار کرد.
در حالی که *بیشتر روستاهای کشور مکان زندگی سالمندان* و متاسفانه نسبت جمعیت شهری و روستایی ما معکوس شده است.
توسعه صنایع خرد در روستاها به بهرهگیری از توان دانشبنیانها امری شدنی است. از آنجایی که دانشبنیانها ظرفیتهای فناورانه بالایی دارند، میتوان با برقراری ارتباط میان *دانش بومی* هر منطقه با *دانش روز* ، صنایع خرد را در روستاها توسعه دهیم، باتوجه به اینکه نیاکان و گذشتگان کشورمان بسیار *خردمند* بودند، بهخوبی توانستند با محیط طبیعی و اقلیم منطقه زندگیشان *سازگاری* داشته باشند.
در واقع باید برنامهای طراحی شود که در بطن آن دانشبنیانها، علم روز را با دانش بومی و ظرفیتهای موجود پیوند دهند و متناسب با هر منطقه، شرایط *اشتغالزایی* منحصر به فردی را در هر منطقه بهوجود بیاورند.