به مناسبت ۲۴ دی ماه سالروز قتل فجیع دکتر احمد تفضلی شهید راه علم

احمد تفضلی دکتری زبانهای باستانی و استاد دانشگاه تهران بود

تحقیقات مفصل او درباره ادبیات ایران پیش از اسلام و زبانهای باستانی بسیار چشمگیر و مهم هستند.

او با همکاری ژاله آموزگار تعداد زیادی کتاب درباره فرهنگ و تمدن ایران پیش از اسلام نوشته است از جمله

شناخت اساطی ایران
اسطوره زندگی زرتشت
زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن
تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام


این استاد بی بدیل در تاریخ ۲۴ دی ماه ربوده شد و به قتل رسید. قتل او را از جمله قتل‌های زنجیره‌ای می‌دانند.

این پرسش خاتمی رئیس جمهور ایران از وزیر اطلاعات به احتمال زیاد در مورد قتل احمد تفضلی است!
"چرا وزارت اطلاعات یک دانشمند را می‌کشد؟"

احسان یارشاطر علت قتل او را همکاری با بنیاد ایرانیکا می‌داند!

روحش شاد
http://t.me/pubethicsmums/2112

به مناسبت ۱۵ ژانویه زادروز ویکی‌پدیا

چگونه از ویکی‌پدیا استفاده کنیم؟
ویکی‌پدیا یکی از بزرگترین منابع آنلاین در دسترس عموم است که باعث گسترش عظیم اطلاعات به صورت رایگان در دنیا شده است.

از طرفی بسیاری از مدرسین و اساتید دانشگاه استفاده از این سایت را تقبیح می‌کنند با این بهانه که صفحات ویکی‌پدیا را هر کسی می‌تواند بنویسد و ادیت کند.

باید دانست که ویکی‌پدیا از سیستم بسیار شفاف ادیت و نگارش مقالات استفاده می‌کند و در مواقع مشکوک به خواننده تذکر می‌دهد.

در هر حال آنچه ویکی‌پدیا را قدرتمند می‌کند لیست منابع مقالات آن است.
در استفاده از ویکی‌پدیا موارد زیر را در نظر بگیرید
-هرگز به عنوان تنها منبع از آن استاده نکنید
-مقالات آنرا به عنوان شروع تحقیقات خود در نظر بگیرید و منابع هر مقاله را چک کنید

در صورت رعایت موارد فوق ویکی‌پدیا دوستی بسیار قابل اعتماد است.
مطالعات زیادی نشان داده‌اند اشتباهات مقالات ویکی‌پدیا خیلی زیادتر از اشتباهات سایر دانشنامه ها نیست و مهمتر اینکه این اشتباهات می‌توانند به سرعت تصحیح شوند.


دوست خوب ما، ویکی‌پدیا، تولدت مبارک

http://t.me/pubethicsmums/2113

به مناسبت ۵ رجب سالروز قتل شیخ اشراق

شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق از بزرگترین اندیشمندان تاریخ ایران و اسلام است.

او فلسفه اشراق را در اواخر قرن ۶ هجری ارائه داد. کتاب مهم او "حکمت الاشراق" در مورد این فلسفه است. از نظر او موجودات همه از نور به وجود آمده اند و تابش موجودات به هم را اشراق نامید.
دلبستگی ویژه شیخ اشراق به حکمای ایران باستان و احیاء حکمت خسروانی از ویژگی‌های اوست.
جایی میگوید:
"در ایران (باستان) به غیر از مجوسان و مغان حکیمانی بودند که به حق هدایت می‌کردند و عدالت میورزیدند. ما در حکمه الاشراق، حکمت نوریه آنها را زنده کردیم و هیچ کس دیگر چنین نکرد"

با سعایت بزرگان حلب، در نهایت شیخ اشراق به دستور صلاح‌الدین ایوبی به قتل رسید. مقبره او در حلب است.


فیلم در مورد زندگی و فلسفه اوست
https://youtu.be/SfEmGvgPyoo

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2114

به مناسبت ۲۷ دی ماه سالروز اعدام سید مجتبی میرلوحی معروف به نواب صفوی

نواب صفوی رهبر گروه فدائیان اسلام در سپهر تاریخ ایران نقش به سزایی دارد. او از پیشگامان نظریه حکومت اسلامی در ایران است.

در کارنامه فدائیان اسلام و رهبر آنها نواب صفوی پنج ترور وجود دارد
ابتدا ترور کسروی
۱۳۲۸ هژیر را به خاطر تقلب در انتخابات مجلس ۱۶ ترور کردند
۱۳۲۹ رزم آرا را به خاطر مخالفت با ملی شدن نفت ترور کردند
پس از به قدرت رسیدن مصدق، فدائیان اسلام که از عدم اجرای اسلام خشمگین بودند حسین فاطمی را ترور کردند که نافرجام بود
مصدق، نواب را به اتهام ورود غیر قانونی به یک مدرسه دخترانه دستگیر و زندانی می‌کند
پس از ۲۸ مرداد، نواب حمایت خود را از کودتا اعلام می‌کند
در سال ۱۳۳۴ حسین علاء را در اعتراض به پیوستن به پیمان بغداد ترور کردند که نافرجام است. به دنبال این ترور، نواب به همراه سه نفر از یاران دستگیر و اعدام می‌شوند و ظاهرا برای نجاتش تلاش ناچیزی از طرف حوزه های علمیه صورت می‌گیرد
او در کتاب "راهنمای حقایق" می‌گوید
"رجال جنایت پیشه بایستی بمیرند و رجال پاک و دانای معارف اسلام و ایران باید ریشه های علوم... بیاموزند"

تاریخچه مختصر پنیر.
به مناسبت ۲۰ ژانویه روز دوستداران پنیر

پنیر تاریخچه بسیار طولانی به قدمت حدود ۱۰ هزار سال دارد.
به دنبال انقلاب کشاورزی در بین‌التهرین و شروع دامداری، به تدریج کشاورزان متوجه شدند که شیر به تدریج ترش شده و لخته‌هایی در آن تشکیل می‌شود که منبع غذایی مناسبی بود.
پنیر از مهمترین اختراعات بشر است. بشر معمولا توانایی هضم لاکتوز شیر را ندارد ولی پنیر با لاکتوز بسیار کم توانست به عنوان منبع بسیار غنی پروتئین و املاح و کلسیم در طی تاریخ برای بشر باشد. پنیر به عنوان سهمیه غذایی در لوح‌های بین‌التهرین ذکر شده است و به تدریج اهمیت مذهبی پیدا کرد.
قدیمیترین شواهد وجود پنیر در یک ظرف سفالی از ترکیه امروزی (۷۰۰۰ سال ق.م) یافت شده است.
با کشف مایه پنیر تولید آن ساده تر شد و پنیرهای بسیار متنوع تولید شد. اکثر پنیرهای معروف امروزی مانند پنیر پارمزان در صومعه های اروپای قرون وسطی اختراع شده‌اند.
امروزه پنیر هنوز از مهمترین منابع غذایی دنیا است.

فیلم در مورد تاریخچه این ماده غذایی است.
https://youtu.be/QKae1k1BDdA

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2116

به مناسبت اول بهمن زادروز فردوسی (به روایتی)

شاهنامه طهماسبی گرانقیمت ترین اثر هنری اسلامی

شاهنامه طهماسبی اثری بسیار نفیس است که در زمان حیات شاه اسماعیل صفوی تهیه آن آغاز و در زمان شاه طهماسب به پایان رسید.
شاه طهماسب این شاهنامه را به دربار عثماني هدیه کرد.
تا قرن ۱۹ در دربار عثماني است و سپس به دست مجموعه داران اروپایی می‌افتد. اواسط قرن بیستم دارنده کتاب (هاتن) آنرا تکه تکه کرده و صفحات آنرا یا برای رهایی از مالیات اهدا می‌کند یا می‌فروشد!
کتاب اکنون تکه تکه است ولی در نهایت ۱۱۸ برگ باقیمانده این شاهنامه توسط دولت ایران با تابلوی "زن ۳" اثر دکونینگ(که نقاشی یک زن برهنه است و به زعم دولت ایران غیر قابل نمایش!) تعویض می‌شود.
تابلوی مزبور در سال ۲۰۰۶ به قیمت ۱۳۷.۵ میلیون دلار فروخته شده است!
شاهنامه طهماسبی هم از گرانترین آثار هنری دنیا است. یکی از صفحات این کتاب به قیمت ۷.۴ میلیون پوند فروش رفته است!
تصویر از معروفترین آثار این کتاب یعنی "دربار کیومرث" نقاشی جاودان سلطان محمد نگارگر از نقاشان دربار صفوی است.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2117

مهمترین پیشرفت‌های علمی بشر در ۲۰۲۳ بر اساس نظر
Science Magazine

GLP1 receptor agonists
مهمترین پیشرفت‌ مربوط به داروهای کاهش وزن
http://t.me/pubethicsmums/2080

Exascale era
کامپیوترهایی با قدرت پردازش یک کوانتیلیون محاسبه در ثانیه
Early footsteps in Americas
مهاجرت انسان به آمریکا بین ۲۱ تا ۲۳ هزار سال قبل تخمین زده شد
Hunting for natural Hydrogen
ذخیره هیدروژن در پوسته زمین میتواند به عنوان یک منبع انرژی پاک مدتها به کار رود
Impact of malaria vaccine
کاهش موارد شدید و مرگ و میر کودکان به علت مالاریا توسط واکسن
Earth's Carbon pump is slowing
جریان عمودی اقیانوسی که غذا و اکسیژن را به اعماق آبها می‌رساند به شدت کند شده است
Early career scientists rise up
تقاضای دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای افزایش حقوق
Pulsar Timing Array
کشف امواج زمینه گرانشی احتمالا به علت برخورد سیاه‌چاله های بسیار عظیم
Headway against Alzheimer
اولین داروی مورد تایید برای کاهش سرعت اختلالات شناختی آلزایمر
AI weather models arrive
پیش‌بینی اب و هوا با استفاده از AI

https://youtu.be/mtBgoic_ogQ

http://t.me/pubethicsmums/2118

به مناسبت ۲۳ ژانویه، زادروز گرترود الیون

تا قبل از دهه ۵۰ میلادی، داروهای ساخته شده توسط بشر یا منشاء گیاهی داشتند یا اتفاقی کشف شده بودند.
گرترود الیون و جورج هیچینگز در دهه پنجاه پیشنهاد دادند که با دانستن مکانیزم یک فرایند زیستی میتوان دارو برای مهار یا تغییر آن طراحی کرد. این فرایند که داروپردازی نام دارد انقلابی در تولید داروهای جدید ایجاد کرد.
مرکاپتوپورین (اولین داروی ضد سرطان خون)، آزاتیوپرین (اولین سرکوبگر ایمنی)، آسیکلوویر (اولین داروی موثر ضد ویروس)، آلوپورینول (درمان نقرس)، پیریمتامین (درمان مالاریا)، تریمتوپریم (آنتی‌بیوتیک) و داروهای بسیار دیگر توسط الیون و گروهش طراحی و ساخته شدند.
تصور پزشکی بدون انقلابی که الیونز و همکارانش ایجاد کردند غیر ممکن است.
الیون تمام نامه های تشکر بیمارانی که از داروهای او استفاده کرده بودند نگهداری می‌کرد!

الیون و هیچینگز برنده جایزه نوبل پزشکی در سال ۱۹۸۸ شدند.

فیلم در مورد اوست
https://youtu.be/meqAC16EN1w

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2119

به مناسبت ۲۴ ژانویه روز جهانی آموزش

قدیمیترین کوریکولوم (برنامه آموزشی) تاریخ مربوط به بین‌النهرین و قرن ۱۸ قبل از میلاد در شهر نیپور است.
در مدارس بین‌النهرین خط میخی و زبان سومری آموزش داده می‌شده است.
دانش‌آموزان تکالیف مشخصی را بر روی الواح گلی می‌نوشته‌اند. انواع مختلفی از این الواح گلی یافت شده است.
دو نمونه از آنها را در تصویر می‌بینید. تصویر بالایی لوحی را نشان میدهد که کودکی احتمالا از سر شیطنت جای دندان‌هایش را بر روی آن باقی گذاشته است. تصویر پایینی لوحی را نشان میدهد که کودک دیگری احتمالا با سر رفتن حوصله‌اش یک ماهی پشت آن نقاشی کرده است.
ظاهرا روحیات دانش‌آموزان از ۴۰۰۰ سال قبل تاکنون تغییری نکرده است!
کودکان باید شب زود می‌خوابیدند و غذای مقوی دریافت می‌کردند و نباید دیر در کلاس درس حاضر می‌شدند. هرگونه اهمال در تکالیف با تنبیه شدید (با چوب) مواجه می‌شده است.

شاید بتوان آموزش را نقطه متمایز کننده انسان از سایر موجودات دانست. با آموزش میتوان تجربه نسل‌های متمادی را بدون نیاز به تکرار آنها به نسلی دیگر منتقل کرد. در واقع آموزش جزء لاینفک تمدن بشری است.

http://t.me/pubethicsmums/2120

به مناسبت ۲۴ ژانویه زادروز دان شختمن.

تا قبل از قرن بیستم به نظر می‌رسید که فرش کردن یک سطح با طرحهایی که تکرارپذیر نباشند (aperiodic tiling) غیر ممکن است. به تدریج ریاضی‌دانها اشکالی را یافتند که بدون تکرار طرح خود قادر به فرش کردن سطوح بودند.
در نهایت راجر پنروز طرح معروف خود (penrose tiling) را معرفی کرد که تقارن پنج‌جهته دارد ولی غیر پریودیک است.
دانشمندان منفق‌القول بودند که تقارن پنج‌وجهی و فرش کردن غیرپریودیک در طبیعت ما‌به ازاء ندارد.
سال ۱۹۸۲، دان شختمن کریستالی را یافت که تقارن پنج وجهی داشت. این ساختار کریستالی به شبه کریستال معروف شد! جامعه علمی بلافاصله با ناباوری واکنش نشان داد: با اخراج شختمن!
پاولینگ (برنده ۲ نوبل) گفته بود: "ما شبه کریستال نداریم، شبه‌دانشمند داریم"
کشف شختمن در تعارض کامل با دانش آن زمان در مورد کریستالها بود.
شختمن در سال ۲۰۱۱ موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد. در سخنرانی نوبل خود گفت:

"این کشف نشان داد ما چقدر کم میدانیم و شاید با این کشف کمی فروتنی بیاموزیم"

فیلم داستان کشف شبه کریستالها است.

https://youtu.be/48sCx-wBs34

آدرس کانال
http://t.me/pubethicsmums/2121

معروفترین رویا در تاریخ دانش:
به مناسبت ۲۶ ژانویه روز چاپ مقاله آگوست ککوله درباره ساختار شیمیایی بنزن
در یکی‌از روزهای سال ۱۸۶۲، آگوست ککوله، شیمی‌دان آلمانی، در حال کار بر روی ساختار شیمیایی بنزن بود که چرت کوتاهی زد. در رویا رقص اتم‌های کربن و هیدروژن را مشاهده کرد. کم کم اتم‌ها تبدیل به مار شدند و یکی از مارها دم خودش را بلعید و به شکل یک حلقه درآمد.
این رویا ککوله را به فکر فرو برد و بعد از مدتی موفق شد کشف کند علت نسبت غیر‌عادی اتم‌های کربن و هیدروژن در بنزن ساختار حلقوی آن است.
ککوله از بزرگترین شیمی‌دانهای تاریخ است. او از بنیان‌گذاران "نظریه ساختار شیمیایی" مولکول‌ها است. در این نظریه از مفهوم والانس یا ظرفیت شیمیایی برای توجیه ساختار اتم‌ها استفاده میشود.
کشف ساختار بنزن یکی از مهمترین کشفیات تاریخ شیمی است که منجر به اعتبار‌بخشی روزافزون نظریه ساختار شیمیایی و نیز انفجاری در تحقیقات مربوط به شیمی آلی شد.
https://youtu.be/XK4yjmApcHo

Kekulé, A Sur la constitution des substances aromatiques. Bulletin mensuel de la Société Chimique de Paris 3 (1865): 98

آدرس کانال
http://t.me/pubethicsmums/2122

به مناسبت ۱۵ رجب انتخاب اصفهان به عنوان پایتخت توسط شاه عباس در ۱۰۰۶ ه ق

شاه عباس صفوی از بزرگترین پادشاهان تاریخ ایران پس از اسلام است. او در دورانی پر تنش و در شرایط ضعف دولت صفوی، پادشاه ایران شد. به سرعت با درایت کامل بر اوضاع کشور مسلط شد. ابتدا با عثماني صلح کرد و با کمک انگلیسی‌ها از شر پرتغالی‌ها در جنوب خلاص شد (نام بندر عباس به افتخار اوست). سپس خراسان را از دست ازبکها خارج کرد و در نهایت عثماني ها را شکست داد.

از اقدامات او کوچ دادن اقوام مختلف به دلایل نظامی و اقتصادی است که همراه با خشونت و مرگ و میر فراوان بود.

میراث ماندگار او شهر زیبای اصفهان و بناهایی است که همه میشناسیم مانند میدان نقش جهان، مسجد شاه،‌عالی قاپو، خیابان چهارباغ و ...
او علاقمند به شعر و ادب و دانش بود و باعث  گسترش تجارت با اروپا شد

شاه عباس از مقتدرترین پادشاهان تاریخ ایران است ولی متاسفانه در پایان عمر بسیار به اطرافیان خود بدبین شده بود و بسیاری را کشت و کور کرد. پس از مرگش متاسفانه دولت صفوی به قدرت دوران او باز نگشت.

فیلم در مورد اهمیت او و اقداماتش است.
https://youtu.be/f_O395w2eug

http://t.me/pubethicsmums/2123

به مناسبت ۸ بهمن روز بزرگداشت جراحان عمومی.

در قرن چهارم هجری أبو القاسم خلف بن عباس الزهراوي پزشک مسلمان اهل اندلس کتاب گرانقدر "التصريف لمن عجز عن التأليف" را به نگارش درآورد. در فصل سی ام کتاب، الزهراوی به علم جراحی میپردازد و تعداد زیادی از تجهیزات و ادوات پزشکی ساخته خودش را معرفی میکند. اولین توصیف علمی هموفیلی، تراکئوستومی، اولین توصیف درمان زگیل با حرارت، اولین توصیف هیدروسفالی، اولین لیتوتریپسی سنگ مثانه، اختراع catgut, توصیف لیگاتور شریانها برای اولین بار، اولین لیگاتور شریان تمپورال برای درمان میگرن (که بر روی خودش انجام داد)، اولین جراحی تیروئید و خارج کردن کیست تیروئید  همه توسط او انجام شده است. الزهراوی بنیانگذار علم جراحی نوین است.
او مواد آرایشی را هم تحت عنوان "علم الزینه" مورد بحث قرار داد و اولین توصیف دئودرانت و رژ لب اولیه را ارائه میدهد.
فیلم در مورد اهمیت کار او و معرفی وسیله‌ایست که برای جراحی لوزه ابداع کرده است. او در غرب به Albucasis معروف است.
https://youtu.be/phliSBcjAoQ

#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2124

به مناسبت ۲۸ ژانویه روز جهانی لگو

داستان لگو
لگو یک نام آشنا در صنعت اسباب‌بازی است. تقریبا تمام انسانهای دنیای مدرن با لگو آشنایی دارند.

داستان لگو
-قبل از جنگ جهانی دوم، اوله کیرک کریستیانسن یک نجار دانمارکی در شهر بیلوند بود که شروع به تولید اسباب‌بازی چوبی کرد
-نام لگو از جمله دانمارکی Leg godt "خوب بازی کن" گرفته شده است
-۱۹۴۶ شرکت لگو شروع به کار با پلاستیک کرد. پسر اوله به نام گادفرد سیستم اسباب‌بازی های لگو را بر اساس قطعات پلاستیکی طراحی کرد و در ۲۸ ژانویه ۱۹۵۸ ثبت اختراع قطعات لگو انجام شد که هر سال با نام روز جهانی لگو جشن گرفته می‌شود.
-سیستم قفل شونده لگو باعث پایداری بیشتر قطعات طراحی شده توسط کودکان شد و منجر به محبوبیت روزافزون لگو.
-۱۹۶۸ اولین پارک موضوعی لگولند در بیلوند افتتاح شد که با استقبال بی‌نظیر مواجه شد

امروزه لگو یک نام آشنا برای تمام دنیا به خصوص کودکان است.

فیلم در مورد داستان لگو است
http://t.me/pubethicsmums/2125

سریعترین حرکتی که انسان توانایی تولید آنرا دارد!
بشکن زدن

شتاب حاصل از بشکن زدن به علت اصطکاک دو انگشت است که قبل از رها شدن انگشت باعث ذخیره انرژی و آزادسازی ناگهانی آن می‌شود

سرعت بشکن زدن ۲۰ برابر پلک زدن است

https://youtu.be/NG7eah1fRiE?si=onqYxXJRUgzXJexJ


در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2126

سوسک حمام
موجودی که برای بقاء تکامل یافته است
سوسک حمام در واقع یک سوسک نیست بلکه نام واقعی آن سوسری است.
حدود ۳۰ گونه از سوسری ها برای زندگی با انسان تکامل یافته اند که برای انسانها بیماری زا و حساسیت زا و بدتر از آن چندش آور هستند، حتی مصریان باستان ورد دورکننده سوسری استفاده می‌کردند!

سوسری آمریکایی و آلمانی دو نوع معروف هستند. آنها سریعترین دونده بی مهره دنیا هستند، مقاوم به فشار ۹۰۰ برابر وزن خود بوده و می‌توانند تا ۱/۴ ارتفاع خود فشرده شوند و حرکت مخصوص آنها رفتن به سمت دیگر لبه های سطوح با استفاده از چنگکهای انتهای دست و پا است.
آنها توانایی ذخیره مواد دفعی پروتئینی و استفاده مجدد در بدن خود دارند (علت بوی بد هنگام له کردن) و از نظر ژنتیکی بسیار به عفونت مقاوم هستند.

فیلم به زیبایی توانایی های منحصر به فرد سوسری آمریکایی(سوسری ها در آفریقا تکامل یافته و به همه دنیا گسترش یافته اند) را نشان میدهد


http://www.youtube.com/watch?v=MMeh_G0iEfs

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2127

اول فوریه ۱۹۷۲، آرتور اشکین مقاله ای بی‌نظیر در مورد نیرویی که پرتوهای لیزر بر اجسام وارد می‌کنند به چاپ رساند.
در سال ۱۹۸۶، آرتور اشکین با استفاده از پرتوهای نور متمرکزشده توانست ذرات بسیار ریز را در فضا معلق نگه دارد و جا به جا کند. این کار شروعی بود بر تکنولوژی "موچین نوری" یا optical tweezers.

امروزه با استفاده از این تکنیک میتوان باکتری ها، ویروسها و مولکول‌ها و اتم‌ها را به دام انداخت و جا به جا کرد.
اشکین در سال ۲۰۱۸ در سن ۹۵ سالگی موفق به دریافت جایزه نوبل شد.

فیلم در مورد این تکنیک بحث می‌کند و نحوه انجام ِآنرا با لیزر نشان می‌دهد.
https://youtu.be/y-Tp5oswnNA

#نوابغ_علم
The Pressure of Laser Light" in Scientific American 226, 2, 62-71 (February 1972)

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2128

به مناسبت ۲ فوریه زادروز دیمیتری مندلیف

درسال ۱۸۶۷، دیمیتری مندلیف جدول تناوبی عناصر را ارائه داد. جدول او اولین جدول عناصر  که بر اساس خواص آنها طبقه شده باشند، نبود ولی او با هشیاری جای بعضی عناصر را خالی گذاشت.  در واقع پیش‌بینی کرد که بعضی عناصر هنوز کشف نشده‌اند و خواص آنها را هم بیان کرد (مانند جرم اتمی، نقطه ذوب و جوش، ،،،).
هنوز مندلیف زنده بود که دو عنصری که پیش‌بینی کرده بود یعنی گالیوم و ژرمانیوم یا همان خواصی که او بیان کرده بود کشف شدند.
رنیوم، اسکاندیوم، و تکنسیوم هم از پیش‌بینی های او بودند. جالب است تکنسیوم آنقدر در طبیعت نادر است که در سال ۱۹۳۷ به طور مصنوعی تولید شد!
مندلیف متاسفانه برنده جایزه نوبل نشد ولی عنصر ۱۰۱ جدول تناوبی به افتخار او نامگذاری شده است.
جدول تناوبی عناصر از بزرگترین دستاوردهای فکری و علمی بشر است. فیلم در مورد اهمیت کار مندلیف توضیح می‌دهد.

https://youtu.be/fPnwBITSmgU

#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2129

به مناسبت ۲ فوریه زادروز دیمیتری مندلیف

منشاء کیهانی عناصر جدول تناوبی بر اساس نظریه انفجار بزرگ

از ۱۱۸ عنصر شناخته شده جدول تناوبی، ۲۰ عنصر ساخته دست بشر هستند. بقیه ۹۸ عنصر
-هیدروژن و هلیوم و لیتیوم: حاصل سرد شدن جهان اولیه در دقایق پس از انفجار بزرگ هستند
-سایر عناصر سبک‌تر از آهن: در اثر همجوشی هسته‌ای در ستارگان ایجاد شده‌اند
-آهن تا زیرکنیوم: در ابرنواخترها تحت فشار و حرارت عظیم ایجاد شده‌اند
-استرونسیوم تا بیسموت: با جذب نوترون در ستاره های کوچکی نظیر خورشید ایجاد شده‌اند
-از بیسموت تا پلوتونیوم: در ترکیب ستاره های نوتونی با هم ایجاد شده اند
-پلوتونیوم تا کالیفرنیوم: به میزان ناچیز در کنار عناصر رادیواکتیو طبیعی با جذب نوترون تشکیل شده‌اند
-بور،‌برلیوم و مقداری لیتیوم از شکافت هسته‌های بزرگتر در اثر پرتوهای ناشی از ابرنواخترها ایجاد شده اند.

باید دانست ۹۸٪ تمام عناصر جهان، هیدروژن و هلیوم هستند و سایر عناصر فقط ۲٪ باقیمانده هستند

فیلم در مورد ایجاد عناصر بحث می‌کند
https://youtu.be/wgUIB4tD0cM

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2130

به مناسبت ۲ فوریه زادروز دیمیتری مندلیف

چگونه مکانیک کوانتوم ساختار جدول تناوبی را توضیح می‌دهد

علم شیمی چیزی نیست جز تعامل الکترون‌های اتم‌های مختلف
وضعیت الکترون‌های دور هسته اتم‌ها با معادله شرودینگر قابل پیش‌بینی است. راه حل معادله شرودینگر برای اتم هیدروژن، حاوی چند متغیر است که با تغییر آنها می‌توان وضعیت الکترون‌های تمام اتم‌های جدول تناوبی را میتوان با تقریب خوبی محاسبه کرد.

بر این اساس مشخص شده است که الکترون‌های در لایه های مختلفی به دور هسته‌ اتم‌ها قرار دارند که تقریبا تمام خصوصیات شیمیایی آنها را توجیه می‌کند

اینکه یک معادله (معادله شرودینگر) بتواند با تقریب عالی خصوصیات تمام عناصر جدول تناوبی را توجیه کند، جزو شگفتی ها و موفقیت‌های دانش نوین است.

شیمی چیزی نیست جز مکانیک کوانتومی الکترون‌ها!

فیلم در همین مورد بحث می‌کند
https://youtu.be/tq_y1qOmUBE

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2131

چگونه دانه برف تشکیل میشود؟

مولکول آب یک مولکول دو قطبی است و هنگام تشکیل یخ یک‌ شبکه کریستال متشکل از ساختارهای شش‌ضلعی را تشکیل می‌دهند.
به تدریج با بزرگ شدن ذره یخ، از نظر آماری احتمال چسبیدن مولکول‌های آب به لبه های تیز قطعه کوچک یخ بیشتر از احتمال چسبیدن به سطوح صاف می‌شود. به این ترتیب یخ های مسطح منشوری با قاعده شش ضلعی تشکیل می‌گردد. بسته به شرایط فشار هوا و دما و رطوبت ذرات برف می‌توانند به صورت های مختلف ایجاد شوند. چون لبه های این ذرات به سمت خارج برجسته می‌شوند به تدریج بیشتر مولکول‌های آب را جذب کرده و شکل خاص شش ضلعی دانه برف تشکیل میشود.
با توجه به اینکه شرایط محیطی در اطراف هر ذره برف ثابت است، هر شش لبه ذره برف مشابه هم تشکیل میشود اما تقریبا هیچ دو ذره برف شبیه هم نیستند چرا که تغییر جزئی شرایط محیطی شکل ذرات را تغییر می‌دهد. البته با کنترل دقیق شرایط محیطی میتوان به ذرات مشابه رسید
دانشمندان حدود ۱۰۸ نوع دانه برف را طبقه بندی کرده اند

فیلم در مورد تشکیل دانه برف است
https://youtu.be/ao2Jfm35XeE

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2132