مهمترین پیشرفت‌های علمی بشر ۲۰۲۲

https://www.science.org/content/article/breakthrough-2022

Golden eye
تلسکوپ فضایی جیمز وب با قدرت رویت مادون قرمز و سال‌های ابتدایی پس از انفجار بزرگ (فیلم)

Perennial rice promises easier farming
برنج چند ساله بدون نیاز به کاشت هر سال که منجر به انقلابی در کشاورزی خواهد شد

AI gets creative
تبدیل متن یک نمایشنامه به تئاتر توسط هوش مصنوعی. هوش مصنوعی وارد حیطه هنر می‌شود

A surprisingly massive microbe
کشف یک باکتری غول‌پیکر چند سانتی متری

RSV vaccines near the finish line
واکسن  RSV می‌تواند از بیماری تنفسی و مرگ بسیاری جلوگیری کند.

Virus fingered as cause of multiple sclerosis
ارتباط قوی بین  EBV و MS نشان داده شد

United States passes landmark climate law
امیدی تازه برای کاهش تغییرات آب و هوا

Black Death’s legacy detected in the genes of Europeans
بازماندگان طاعون دارای ایمنی قوی تر در برابر باسیل آن بودند

Asteroid deflected
برخورد یک فضاپیما با یک آستروئید

Ancient ecosystem reconstructed from 2-million-year-old DNA
استخراج DNA  دو میلیون ساله از زیر یخ های گرینلند

به مناسبت ۲۵ آدر روز ملی پژوهش

نظام نوین اطلاعات پژوهشی پزشکی ایران (نوپا) با سیزده سامانه در خدمت پژوهشگران حوزه سلامت است.
این سامانه ها عبارتند از

۱)  سامانه علم‌سنجی اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در آدرس: http://isid.research.ac.ir

۲)  سامانه نشریات (مجلات) علمی پژوهشی علوم پزشکی کشور در آدرس: http://journals.research.ac.ir

۳)  سامانه مدیریت انتشارات و کتب دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در آدرس: http://books.research.ac.ir

۴)  سامانه پایان‌نامه‌های علوم پزشکی کشور در آدرس: http://thesis.research.ac.ir

۵)  سامانه اعلام مجلات نامعتبر و جعلی وزارت بهداشت در آدرس: http://blacklist.research.ac.ir

۶)  سامانه انتشار نتایج و اخبار پژوهش‌های سلامت کشور در آدرس: http://news.research.ac.ir

۷)  سامانه منبع یاب (جستجو و بازیابی منابع اطلاعاتی پزشکی) در آدرس: http://rsf.research.ac.ir

۸) سامانه علم سنجی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در آدرس: http://usid.research.ac.ir

۹)  سامانه مشابهت یاب مقالات علوم پزشکی کشور در آدرس: http://ppc.research.ac.ir

۱۰) سامانه و بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی در آدرس: http://idml.research.ac.ir

۱۱) سامانه کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی کشور در آدرس: http://www.inlm.ir  

۱۲) سامانه انتشار نتایج پژوهش و اخبار پژوهش‌های سلامت در آدرس:
http://news.research.ac.ir/

۱۳) سامانه خبره‌یاب پژوهش در آدرس:
http://esid.research.ac.ir/

فیلم های آموزشی زیر در مورد این سامانه ها است.
http://t.me/PubEthicsMUMS/556

http://t.me/PubEthicsMUMS/561

http://t.me/PubEthicsMUMS/565

http://t.me/PubEthicsMUMS/569

http://t.me/PubEthicsMUMS/577

http://t.me/pubethicsmums/593

http://t.me/pubethicsmums/710

http://t.me/pubethicsmums/711

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
t.me/PubEthicsMUMS/1474

به مناسبت ۲۵ آذر روز ملی پزوهش
"اثر متّی" در پزوهش چیست؟

در سال ۱۹۶۸ رابرت مرتون در مقاله ای در مجله Science نظریه‌ای را بیان کرد که به "اثر متّی در دانش" معروف است. نامگذاری آن بر اساس انجیل متّی است که در آن ذکر شده است:

«به هر كه دارد بیشتر داده خواهد شد. تا به فراوانی داشته باشد. اما آن كه ندارد، همان كه دارد نیز از او گرفته خواهد شد.»

بر اساس این اثر، دانشمندان صاحب نام بیش از دانشمندان کمتر معروف برای یک کشف مشابه اعتبار کسب میکنند. نمونه دیگر مربوط به کسب اعتبار بیش از اندازه اعضاء مسن‌تر یک گروه پژوهشی در یک پژوهش واحد است. مثال بارز دیگر در استنادات به مقالات است، مقاله‌ای که استناد بیشتری دارد احتمال اینکه باز هم بیشتر به آن استناد شود بسیار بیش از مقالات مرتبط با استناد کمتر است.

Merton, Robert K. (1968). "The Matthew Effect in Science". Science. 159(3810): 56–63.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/1475

به مناسبت هفته پژوهش و فن آوری

آیا اکثر مقالات چاپ شده نتایج اشتباه دارند؟
فیلم به اشتراک گذاشته شده، مشکلاتی را که باعث میشوند درصد قابل توجهی از مطالعات چاپ شده نتایج اشتباه داشته باشند را معرفی میکند.
۱- عدم انتشار نتایج منفی
۲- توان کم و حجم نمونه ناکافی
۳- سوگیری پژوهشگران
۴- کاهش p-value با استفاده از روشهای مختلف(p hacking) که حتی در علم فیزیک هم اتفاق میفتد!
۵- هدف پژوهشگران فقط چاپ مقاله است نه انجام درست پژوهش
There is no cost to getting things wrong
The cost is not getting them published
۶- عدم تمایل مجلات به چاپ مطالعاتی که برای بررسی تکرارپذیری مطالعات دیگر انجام میشوند.

https://youtu.be/42QuXLucH3Q

در نهایت باید دانست با وجود تمام این مشکلات، هنوز هم روش علمی روش برتر برای یافتن حقائق جهان است.

به نقل از دکتر ملک‌زاده
"جایگزین دانش فقط دانش بهتر است"

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/1476

دخالت فاجعه‌بار سیاست در ورزش

ضربه آزاد معروف بازی برزیل-زئیر جام جهانی ۱۹۷۴

۱۹۷۴ زئیر با سرمایه‌گذاری دیکتاتور بدنامش (موبوتو سه‌سه‌سکو) به جام جهانی رسید.
در بازی اول مقابل اسکاتلند، ۲ بر ۰ شکست خوردند.
موبوتو به تیم فوتبال خبر داد که پاداش آنها را نخواهد داد و باید مقابل یوگوسلاوی نمایش خوبی داشته باشند.
بازیکنان اعتصاب کردند ولی با تهدید مستقیم تلفنی از زئیر، مجاب به بازی شدند که ۹ بر ۰ شکست خوردند!
موبوتو تهدید کرد اگر با نتیجه بدتر از سه گل به برزیل ببازند دیگر اجازه برگشت به کشور را ندارند

در مسابقه برزیل-زئیر، مدافع زئیر ناگهان توپی را که برزیلیها برای ضربه آزاد کاشته بودند می‌زند و کارت زرد می‌گیرد! مفسران بدون دانستن قضایای پشت این حادثه به تمسخر تیم زئیر پرداختند

تیم در نهایت ۳ بر ۰ باخت و به زئیر برگشت، به شدت توبیخ شد و بازیکنان ممنوع‌الخروج شدند تا نتوانند به تیم‌های اروپایی بروند!
جریمه ای بسیار کارساز بود،! اکثر بازیکنان مستعد زئیر در سال‌های بعد به شدت دچار فقر شدند و حتی یکی از آنها بی‌خانمان شد!

سه‌سه‌سکو در سال ۱۹۹۷ سرنگون شد و در مراکش درگذشت
http://t.me/pubethicsmums/1477

به مناسبت ۱۷ دسامبر، زادروز نابغه موسیقی لودویگ فان بتهوون

چرا سمفونی پنجم بتهوون هنوز بعد ۲۰۰ سال شنوندگان را مسحور میکند؟
فیلم تهیه شده شامل دو قسمت است.
قسمت اول یک تصور بصری از سمفونی پنجم بتهوون با استفاده از line rider است.
قسمت دوم در مورد تاریخچه سمفونی پنجم بتهوون و اهمیت آن در تاریخ موسیقی توضیح می‌دهد. موتیف ابتدایی این سمفونی که به "موتیف سرنوشت" معروف است با "در زدن سرنوشت " توصیف شده است.

https://youtu.be/7n0tNSFJQ34
https://youtu.be/vcBn04IyELc

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1478

به مناسبت ۲۷ آذر سالروز به تخت نشستن جلال الدین خوارزمشاه منکبرنی آخرین پایگاه مقاومت علیه مغولان

پس از مرگ سلطان محمد که پس از شکست از مغولان به جزیره آبسکون گریخته بود، پسرش جلال‌الدین در سال ۶۱۷ ه ق به سلطنت رسید. او به سرعت لشگری برای مقابله با مغولان فراهم کرد.
نبرد پروان بزرگترین شکست سپاه چنگیز: سپاه جلال‌الدین و چنگیز (به فرماندهی قوتوقو نویان) در روستای پروان نزدیک غزنه درگیر شدند که با شکست بزرگ مغولان همراه بود. متاسفانه با درگیری سپاهیان جلال الدین با هم بر سر غنائم عملا این پیروزی به نتیجه نرسید و لشگریان او به تدریج تارو مار شدند

-نبرد رودخانه سند: چنگیز در تعقیب شاه جوان به رود سند رسید. در جنگ ابتدا سپاه خوارزمشاه با موفقیت مغولان را به عقب راند. سپاه مغول با دور زدن سپاه جلال‌الدین موفق شد او را شکست دهد. او زن و فرزند خود را در رودخانه غرق کرد تا اسیر نشوند. جلال‌الدین در یک اقدام مهورانه با اسب از سند گذشت و به هند گریخت
چنگیز به تیراندازان دستور داد به او تیر نزنند تا صحنه فرار او را مشاهده کند. چنگیز گفت: "پدر را چنین پسر باید"

پس از این شکست دیگر مقاومت عمده ای علیه مغولان شکل نگرفت

به مناسبت ۱۹ دسامبر، زادروز آلبرت مایکلسون.
در انتهای قرن نوزده، مایکلسون توانست دستگاه تداخل‌سنج را اختراع کند که میتواند موج تداخلی دو یا چند موج ورودی را بررسی کند. او در سال ۱۹۰۷ برنده جایزه نوبل شد.

او حتی تصور هم نمیکرد که حدود ۱۳۰ سال بعد، اختراعش منجر به جایزه نوبل دیگری شود!
در ابتدای قرن بیستم آلبرت انیشتن توانست جاذبه را با نظریه نسبیت عام توضیح دهد. از پیش‌بینی های عجیب نسبیت عام، امواج گرانشی است که درفضا-زمان گسترش می‌یابند.
حدود ۸۰ سال بعد با استفاده از تداخل‌سنج بسیار پیشرفته LIGO، امواج گرانشی حاصل از برخورد دو سیاه‌چاله در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵ ثبت شدند.
این واقعه دلیل دیگری به نفع نسبیت عام بود و محققین عمده آن برنده جایزه نوبل شدند.
از آن زمان تاکنون امواج گرانشی حاصل از وقایع فضایی متعدد دیگر نیز ثبت شده‌اند. دوران ستاره‌شناسی گرانشی آغاز شده است.

فیلم در مورد امواج گرانشی توضیح می‌دهد.
https://youtu.be/hebGhsNsjG0

برای اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش بسیار معروف مایکلسون مورلی به پست زیر مراجعه کنید.
http://t.me/pubethicsmums/831
#نوابغ_علم
آدرس کانال
http://t.me/pubethicsmums/1480

به مناسبت ۱۹ دسامبر زادروز جورج اسنل.

در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی جورج اسنل با مطالعه موش‌ها و بررسی امکان پیوند بافت‌های مختلف در موش‌ها به تدریج موفق شد یکی از بزرگترین کشفیات مربوط به ایمونولوژی را رقم بزند.
او موفق شد کشف کند که یک کمپلکس ژنی که پروتئین های خاصی را بر روی غشاء سلول‌ها کد می‌کنند نقش عمده در شناسایی سلولهای خودی از غیر خودی و نیز در پس زدن پیوند دارند.
این مجموعه به
Major Histocompatiblity Complex
موسوم شد و در نهایت راه را برای کشف
HLA
یا
Human Leukocyte Antigen
گشود.
امروزه برای بررسی امکان موفقیت پیوند از
HLA matching
استفاده میشود تا بقاء پیوند را در گیرنده افزایش دهند.
بیماریهای خودایمن نیز با HLA ارتباط دارند.

فیلم در همین مورد توضیح می‌دهد.
اسنل در سال ۱۹۸۰ موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
https://youtu.be/OryY68pE_ek

#نوابغ_علم

Snell GD, "Alleles at the histocompatibility-2 locus in the mouse as determined by tumor transplantation". Genetics. 36: 306-10

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1481

مهمترین آزمایش شکست خورده تاریخ علم: آزمایش مایکلسون-مورلی

در پایان قرن ۱۹، تقریبا تمام فیزیکدانان مطمئن بودند که با قوانین جاذبه نیوتونی، نظریه موجی نور هویگنس و نظریه الکترو مغناطیس مکسول تمام رازهای هستی را توجیه کرده‌اند!
در آن زمان با کشف خاصیت موجی نور، تصور بر این بود که چیزی به نام "اتر" موجب گسترش موج نور میشود.
آزمایش مایکلسون و مورلی برای محاسبه اختلاف سرعت نور در جهات مختلف حرکت اتر طراحی شد (بر اساس اندازه گیری اثر "باد اتری") ولی نتیجه ای شگفت داشت: "سرعت نور بدون توجه به سرعت حرکت اجسام نورانی، همواره ثابت است".
این آزمایش شکست خورده سرآغازی بود بر فروپاشی مکانیک نیوتونی و سکوی پرتابی شد برای نسبیت انیشتین!
جالب است که خود مایکلسون نتوانست نتیجه آزمایش خودش را قبول کند و تا پایان عمر پایبند "اتر" بود، چیزی ماند که خود او مرگش را رقم زده بود.
#نوابغ_علم

https://youtu.be/RGp3FZSi900

Michelson, A A.; Morley, E W. (1887). "On the Relative Motion of the Earth and the Luminiferous Ether" . American Journal of Science. 34 (203): 333–5

کانال اخلاق نشر و منابع علمی
http://t.me/pubethicsmums/1482

۲۲ دسامبر زادروز رامانوجان

شرینیواسا رامانوجان در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. او نتوانست تحصیلاتش را تکمیل کند و خودش مشغول فراگیری ریاضی شد. او در جوانی روزها گرسنه میماند و چون پولی برای خرید کاغذ نداشت با گچ و تخته تمرین میکرد
در ۲۱ سالگی او با رئیس انجمن ریاضی هند (راماسوامی آیر) ملاقات کرد. کتابچه رامانوجان در مورد فعالیتهایش در ریاضی آنقدر پیشرفته بود که آیر بلافاصله او را مورد حمایت مالی خود قرار داد. رامانوجان با کمک آیر توانست تحقیقات ریاضی خود را در مجلات به چاپ برساند و این آغازی بود بر زندگی علمی پربار او.
در ۱۹۱۳ رامانوجان با ریاضی‌دان انگلیسی هارولد هاردی تماس گرفت. هاردی آنقدر از توانایی رامانوجان شگفت زده شده بود که بلافاصله او را به انگلیس دعوت کرد. به علت مشکلات مذهبی ابتدا رامانوجان اجازه سفر نداشت و هاردی آموزش او را در هند عهده دار شد. بالاخره رامانوجان با حمایت هاردی به انگلیس رفت.
او در ۳۲ سالگی درگذشت.
روزی هاردی به رامانوجان که بستری بود گفت ۱۷۲۹ عددی کسل کننده است. رامانوجان گفته است که کوچکترین عددی است که می‌توان به دو صورت مجموع دو مکعب نوشت (تصویر)

#حمایت_از_پژوهشگران_جوان

به مناسبت ۲ دی، سالروز زلزله مهیب دامغان، دهمین زلزله مرگبار ثبت شده تاریخ

نیمه شب ۱۶ شعبان سال ۲۴۲ هجری قمری، زلزله ای (شدت X مرکالی) شهر دامغان را لرزاند.
این زلزله موجب خرابی عظیم شد. شهرصددروازه (پایتخت تاریخی اشکانیان) در این زلزله نابود و خالی از سکنه شد (تصویر)

زلزله در ادبیات جایگاه خاصی دارد.قطران تبریزی در مرثیه زلزله مهیب ۴۳۴ هجری تبریز میسراید:

خدا به مردم تبریز بر فکند فنا
فلک به نعمت تبریز برگماشت زوال

فراز گشت نشیب و نشیب گشت فراز
رمال گشت جبال و جبال گشت رمال

دریده گشت زمین و خمیده گشت نبات
دمنده گشت بحار و رونده گشت جبال

بسا سرای که بامش همی بسود فلک
بسا درخت که شاخش همی بسود هلال

کز آن درخت نمانده کنون مگر آثار
وز آن سرای نمانده کنون مگر اطلال

کسی که رسته شد از مویه گشته بود چو مو
کسی که جسته شد از ناله گشته بود چو نال

یکی نبود که گوید به دیگری که مموی
یکی نبود که گوید به دیگری که منال

همی به دیده بدیدم چو روز رستاخیز
ز پیش رایت مهدی و فتنهٔ دجال

ز رفتگان نشنیدم کنون یکی پیغام
ز ماندگان بنبینم کنون بها و جمال

گذشت خواری لیک این از آن بود بدتر
که هر زمان به زمین اندر اوفتد زلزال

⚫️ 1165 سال پیش در چنین روزی شهر صددروازه، پایتخت باستانی #اشکانیان با خاک یکسان شد. این زلزله مرگبار در دامغان و شهر و روستاهای اطراف حدود 200 هزارنفر را هلاک کرد. فقط در خود دامغان حدود 45 هزار نفر قربانی شدند.
📙«در شعبان این سال در قومس (دامغان) زمین لرزه‌های عظیمی رخ داد، خانه‌ها ویران شد و بسیاری از مردم بر اثر خرابی هلاک شدند» (الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۸۱)

🔘 کشاورزی و دامداری و حتی تامین آب برای جان به دربردگان این بلای مهیب با مشکلات جدی ای مواجه شد چراکه قنات ها تخریب شده بودند و مسیر رودها و نهرها به دلیل رانش ها و شکاف های ایجاد شده در زمین تغییر کرده بود. دامغان و اطرافش تبدیل به شهر ارواح سرگردان شده بود.

🔘آن هایی که زنده ماندند، چه دردها و رنج ها کشیدند تا اینکه 22 سال بعد دیو مرگ دوباره به جانشان افتاد.
📙«در آن سال در #خراسان و قومس طاعون شیوع یافت و خلق بسیاری را هلاک کرد» (الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۳۲۱)
.
🌍 چشم انداز تاریخ
🌍 @history_perspective

همجوشی هسته ای: آیا پیشرفت بزرگی حاصل شده است؟

در همجوشی هسته ای اتم‌های هیدروژن با هم ترکیب شده و اتم هلیوم و مقدار عظیمی انرژی آزاد می‌شود (آنچه در خورشید رخ میدهد)

اخیرا اخباری در زمینه تولید انرژی از طریق همجوشی هسته ای منتشر شده است که پیشرفت بسیار بزرگی تلقی شده است.

باید دانست که مشکل عمده در تولید انرژی از همجوشی، میزان انرژی خالص تولیدی در فرایند است (net gain)
تا به حال توکوماک ها که از
Magnetic confinement
استفاده می‌کنند نتوانسته اند به net gain بیش از حدود ۰.۷ برسند.

در خبر منتشر شده از روش
Inertial confinement
با کمک لیزر استفاده شده است که منجر به net gain حدود ۱.۵ شده است. یعنی یک و نیم برابر انرژی مصرف شده برای همجوشی، انرژی تولید شده است!

گرچه فی نفسه این خبر مهم است ولی یک جهش بزرگ و تغییر عظیم تلقی نمی‌شود چرا که عملا در net gain از انرژی لازم برای تولید لیزر چشم‌پوشی می‌گردد!

در واقع در خبر منتشر شده، انرژی تولیدی حاصل از همجوشی حدود یک درصد کل انرژی مصرفی است! راه درازی در پیش است تا خورشید به زمین بیاید

https://youtu.be/Zr0Q_LGrQcg

http://t.me/pubethicsmums/1486

به مناسبت ۳ دی، روز درگذشت ابوحامد محمد غزالی

به یاد شهرام که عاشق "احیاء" بود

غزالی از اندیشمندان بزرگ است. در جوانی مدرس بزرگترین دانشگاه وقت (نظامیه بغداد) بود. طی تحولی روحی، زندگی معمول را رها کرد و به سفر پرداخت. پس از بازگشت کتاب "احیاء علوم الدین" را نوشت که دین را مبتنی بر تعبد و عشق می‌داند نه استدلال عقلی.

کتاب معروف "تهافت الفلاسفه" غزالی دوران نوینی در تاریخ فلسفه آغاز کرد که با انتقاد از فلاسفه به خصوص این‌سینا و فلاسفه یونان همراه بود. تهافت الفلاسفه توسط ابن رشد به غرب راه یافت و از کتب معروف فلسفه است.

غزالی در زندگینامه خودش "المنقذ من الضلال" در مورد حقیقت‌جویی خودش می‌گوید:

"من از آغاز جوانی ...تاکنون ..همواره در این دریای ژرف غوطه‌ور بوده ... بهر گردابی فرو رفته با هر موج خروشانی دست بگریبان شده (ام). اسرار و رموز هر طائفه‌ای را جستجو کرده‌ام، ...در حقایق مسلک فلاسفه و متکلمین، صوفیه و زهاد و عباد و کفار و زنادقه پی‌جویی عمیق نکردم مگر برای پی بردن به حقیقت (آنها)"

تصویر مدفن مخروبه غزالی را درطوس نشان میدهد که بسیار مورد بی‌مهری است.

آدرس کانال
http://t.me/pubethicsmums/1487

به مناسبت چهارم دی ماه زادروز رودکی.

رودکی اولین شاعر پارسی‌گو است که دارای دیوان شعر بوده است.
رودکی از بسیاری جهات آغازگر دوران طلایی شعر پارسی است و او را لقب "پدر شعر پارسی" داده‌اند.
فیلم در مورد زندگی رودکی، اشعارش، مدفن او، نبش قبرش و آنچه در مورد کوری‌اش میدانیم بحث می‌کند.
در پایان ماجرای سروده شدن قصیده معروف رودکی یعنی "بوی جوی مولیان" از کتاب چهارمقاله نظامی عروضی نقل شده است.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/1488

به مناسبت ۲۵ دسامبر زادروز نابغه بزرگ جهان دانش، اسحاق نیوتون

نیوتون و قانون جاذبه عمومی
http://t.me/pubethicsmums/1490

نیوتون و حسابان
http://t.me/pubethicsmums/1491

نیوتون و تقریب عدد پی
http://t.me/pubethicsmums/1492

نیوتون و اپتیک
http://t.me/pubethicsmums/1493

نیوتون و اخلاق نشر
http://t.me/pubethicsmums/1494

به مناسبت ۲۵ دسامبر زادروز نابغه جهان علم، اسحق نیوتون
در سال ۱۶۸۷ میلادی، اسحاق نیوتون کتاب
Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica
را به چاپ رساند و در آن قوانین حرکت و جاذبه را بیان کرد. این کتاب پایه اصلی مکانیک کلاسیک و از بزرگترین دستاوردهای علمی بشر است.

نیوتون در این کتاب قانون جاذبه عمومی خودش را بیان کرد. تا قبل از نیوتون زمین به عنوان یک ناحیه مجزا از دنیا در نظر گرفته می‌شد و سایر اجرام آسمانی جدا از زمین حساب می‌شدند.
نیوتون با مشاهدات دقیق و بی‌نظیر و استفاده از حساب دیفرانسیل و انتگرال (که خودش مبدع آن بود) توانست قانون جاذبه عمومی را بیان کند و زمین هم جزء کوچکی از جهان هستی به حساب آمد.

فیلم در مورد همین قانون مهم است

تاریخ علم را میتوان به قبل و بعد از نیوتون تقسیم کرد!
نیوتون از سه نفر از جمله هوک و هایلی یاد میکند که قانون عکس مجذور فاصله را برای جاذبه، قبل از نیوتون، بیان کرده‌اند.
حتی دانشمندی مانند نیوتون قوانین اخلاق نشر را رعایت میکرده‌ است

#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1490

حسابان اختراعی بزرگ: درگیری لایبنیتس و نیوتون
حسابان(حساب دیفرانسیل و انتگرال) از ابداعات مهم بشر در تاریخ ریاضیات است.

حسابان با مشتق و انتگرال گیری و سطح زیر منحنی ها سر و کار دارد و منجر به پیشرفت عظیم در علوم مختلف شد.
دو دانشمند یعنی لایبنیتس و نیوتون هر دو حسابان را به طور مستقل ابداع کردند
نیوتون در کتاب
De Methodis Serierum et Fluxionum
و لایبنیتس در کتاب
Nova Methodus pro Maximis et Minimis
به حسابان پرداختند. درگیری این دو دانشمند متاسفانه بسیار شدید شد و هر کدام ادعای پیشگامی در این زمینه داشتند. به تدریج با نفوذ نیوتون، نقش لایبنیتس نادیده گرفته شد.‌

سالها بعد با بررسی بیشتر به نقش لایبنیتس هم در ابداع حسابان پی برده شد. امروزه از نمادهای مورد استفاده لایبنیتس و روش او در حسابان استفاده میشود و روش و نمادهای نیوتون عملا فراموش شده است.

فیلم در مورد همین ماجرا است.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1491

به مناسبت ۲۵ دسامبر زادروز نیوتون مبدع حساب دیفرانسیل و انتگرال calculus

چگونه نیوتون محاسبه عدد پی را متحول کرد!
-بابلی ها و مصری های باستان: پی را بین سه و چهار محاسبه می‌کردند. تا مدتها ۲۲/۷ دقیقترین تقریب پی بود
-قرن دوم میلادی ارشمیدس با روش افناء
Method of exhaustion
که عدد پی را با چند ضلعی های محیطی و محاطی دایره محاسبه می‌کرد و با ۹۶ ضلعی منتظم روش دقیق محاسبه پی را معین کرد
-روش ارشمیدس قرنها، روش ارجح بود. غیاث‌الدین جمشید کاشانی به همین روش عدد پی را تا ۱۶ رقم اعشار تخمین زد
-در قرن ۱۷ میلادی، ون کولن با زحمت فراوان (حدود ۲۰ سال) موفق شد پی را تا ۳۵ رقم اعشار تخمین بزند. این زقم بر سنگ قبرش نقش بسته است
-در سال ۱۶۶۶، نیوتون دانشمند بزرگ انگلیسی موفق شد با روش جدید حساب دیفرانسیل و انتگرال و جمع سری های نامتناهی، عدد پی را تخمین بزند. روش افناء پس از نیوتون تقریبا منسوخ شد. کاری که سالها وقت می‌گرفت تبدیل شد به محاسباتی در حد چند روز و چند هفته!

فیلم در مورد تخمین عدد پی و نقش نیوتون و روش اوست.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1492

به مناسبت ۲۵ دسامبر زادروز اسحق نیوتون


در سال ۱۷۰۴، اسحاق نیوتون نتایج آزمایشات و مشاهدات خود را در زمینه نور و اپتیک در کتاب بی‌نظیر
Opticks: or, A Treatise of the Reflexions, Refractions, Inflexions and Colours of Light
منتشر کرد.

تا قبل از نیوتون با پیروی از ارسطو نظر بر این بود که نور خورشید خالص است و آنچه در منشور رخ می‌دهد و نور سفید را به چند نور رنگی تجزیه می‌کند در واقع اضافه شدن ناخالصی به نور خورشید است.

نیوتون با آزمایشی هوشمندانه ثابت کرد که نور سفید خورشید از ترکیب نورهای ساده رنگی تشکیل شده است. نیوتون با کتاب نظریه ذره ای نور را بنا نهاد.

فیلم در همین زمینه بحث می‌کند.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/1493