🌹 ۱ مرداد؛ سال‌روز شهادت شهید هسته‌ای داریوش رضایی نژاد

⭕️ @Projectmeshkat

"مجهز کردن روزافزون کشور با ابزارهای حراست از امنیت و استقلال ملی، وظیفه‌ی فرماندهان نظامی است."

فرمانده معظم کل قوا حضرت آیت الله خامنه‌ای - ۳ مرداد ۱۴۰۴

⭕️ @Projectmeshkat

⭕️در صورت تمایل می‌توانید کانال‌های مشکات در پیام‌رسان‌های داخلی را از آدرس‌های زیر دنبال کنید:

⭕️ بله: https://ble.ir/projectmeshkat

⭕️ ایتا: https://eitaa.com/projectmeshkat

⭕️@Projectmeshkat

⭕️فریب داپلری به سبک VGPO | بلای جان پدافند ایران

⭕️اصل داپلر پدیده‌ای فیزیکی است که طی آن، فرکانس موج دریافت‌شده توسط ناظر به‌سبب حرکت نسبی میان منبع و ناظر تغییر می‌کند. در سامانه‌های راداری، این اصل زمانی معنا پیدا می‌کند که هدف (مثلاً یک هواپیما یا موشک) نسبت به رادار در حال حرکت باشد. در رادارهای همدوس (Coherent Radars)، این تغییر فرکانس ـ که «شیفت داپلری» نام دارد ـ مستقیماً با مولفه سرعت شعاعی هدف (سرعت در راستای خط دید رادار) متناسب است. بنابراین هرچه هدف سریع‌تر به رادار نزدیک شود یا از آن دور شود، مقدار شیفت داپلری بیشتر خواهد بود.

اصل داپلر به رادار اجازه می‌دهد:

اهداف متحرک را از پس‌زمینه ایستا (Clutter) تفکیک کند، سرعت اهداف را برآورد کرده و در سامانه‌های تعقیب (Tracker) از آن استفاده کند.

⭕️در رادارهای پالس-داپلر و موج پیوسته، تشخیص و تفکیک هدف تا حد زیادی بر همین شیفت داپلری تکیه دارد. در سامانه‌های پدافندی ـ به‌ویژه در موشک‌های با جستجوگر نیمه‌فعال داپلر یکی از پایه‌های قفل و تعقیب هدف است؛ در نتیجه، هرگونه فریب داپلری مستقیماً عملکرد این سامانه‌ها را مختل می‌کند.

⭕️ @Projectmeshkat

⭕️تکنیک VGPO چیست و چگونه رادار را فریب می‌دهد؟

⭕️در ایران، هنوز بخش قابل توجهی از رادارهای عملیاتی بر اصل داپلر تکیه دارند؛ از جمله سامانه‌های پرتعداد خانواده هاوک که در غیاب سیستم های برد بلند، ستون پدافند هوایی بردِ متوسط محسوب می‌شوند (هاوک اورجینال، مرصاد و مرصاد-۱۶). علاوه بر این، اصل داپلر در بسیاری از رادارهای نسل جدید نیز به‌عنوان مکمل به‌کار می‌رود؛ برای نمونه، رادارهای پالس-داپلر برای کشف اهداف پروازپایین در میان نویز زمین، و رادارهای موج پیوسته برای هدایت موشک‌های نیمه‌فعال به‌کار گرفته می‌شوند. همچنین رادار AN/AWG-9 تامکت ـ که یکی از توانمندترین رادارهای رهگیر دوران خود بود ـ نیز به‌طور جدی بر پردازش داپلری اتکا دارد.

⭕️شیوه (VGPO) با هدف فریب رادارهای داپلری طراحی شده و از مباحث کلاسیک اما بسیار کارآمد در جنگ الکترونیک (EW) است. ایده مرکزی آن این است که با بازپخش سیگنال‌های دستکاری‌شده، رادار را وادار کند که: به‌اشتباه روی سیگنال جعلی قفل کند | هدف واقعی را گم کند | یا مجبور شود فرآیند کشف را از ابتدا آغاز کند.

⭕️اجرای VGPO معمولاً با اخلالگرهای مبتنی بر DRFM انجام می‌شود؛ این اخلالگرها سیگنال رادار را دریافت، نمونه‌برداری، ذخیره، دستکاری و سپس با مشخصات دلخواه بازپخش می‌کنند (نمونه‌هایی از این دست در زرادخانه جنگال مدرن ـ از جمله آنچه Scorpius در نیروی هوایی اسرائیل ـ وجود دارد). فرایند VGPO به‌طور کلاسیک سه گام دارد:

⭕️۱) گام «نشست» بر فیلتر داپلری
اخلالگر، سیگنال رادار را دریافت و با یک شیفت فرکانسی برنامه‌ریزی‌شده بازپخش می‌کند تا داخل باند عبور فیلتر داپلری رادار قرار بگیرد؛ طوری که رادار آن را «واقعی» ببیند. سپس، با افزایش تدریجی دامنه سیگنال جعلی و استفاده از رفتار AGC رادار، فیلتر/گیت سرعتِ درگیرِ هدف را «تصاحب» می‌کند.

⭕️۲) گام «کِشیدن» رادار به دور از فرکانس واقعی
وقتی رادار قفل شد، جمر فرکانس سیگنال جعلی را به‌آرامی از داپلر واقعی هدف دور می‌کند. رادار که اکنون به سیگنال جعلی وابسته شده، مسیر اشتباه را دنبال می‌کند و از سرعت و موقعیت واقعی هدف منحرف می‌شود.

⭕️۳) حفظ، تضعیف تدریجی و رها کردن
پس از آن‌که رادار به اندازه کافی از داپلر واقعی دور شد، اخلالگر قدرت سیگنال جعلی را کم‌کم کاهش می‌دهد و در نهایت آن را خاموش می‌کند. رادار که حالا بدون هدف مانده، باید چرخه کشف را از نو شروع کند.

⭕️ @Projectmeshkat

⭕️چرا VGPO برای پدافند ایران دردسرساز بوده است؟

⭕️‌بقا پذیری در برابر VGPO یکی از مهم‌ترین چالش‌های پدافند ایران در مواجهه با اسرائیل بوده است. هرچند امروزه روش‌های متعددی برای مقابله با این تکنیک وجود دارد (مانند افزایش پهنای باند گیت داپلر، پردازش چندکاناله، پایش همزمان چند گیت سرعت، تحلیل پروفایل سرعت/شتاب و جهش فرکانسی)، اما دارایی‌های بردِ متوسط ایران در خانواده هاوک و بخش عمده‌ای از رادارهای هواپایه جنگنده‌های کشور ـ خصوصا فانتوم‌ها ـ در برابر چنین فریب‌هایی عملاً بی‌اثر می‌شوند. به همین دلیل، حتی اگر جنگنده متخاصم وارد برد درگیری هم بشود، قفل‌ راداری پایدار روی آن در عمل ناممکن می‌گردد. یکی از دلایل موضوع عدم قفل راداری روی جنگنده‌های اسرائیلی همین موضوع بوده است.

⭕️البته رادار AWG-9 تامکت با آن‌که یک رادار پالس-داپلر است، به‌واسطه معماری خاص، فیلترهای تنظیم‌شونده مبتنی بر YIG (گارنت آهن-ایتریم)، و برخورداری از تکنیک‌های ECCM (نظیر ردیابی به کمک جمر در PDSTT / JAT و سطحی از چابکی جهش فرکانسی) در برابر طیف وسیع‌تری از تهدیدات جنگال مقاوم‌تر از رادارهای قدیمی‌تر بود. با این حال، توان و هوشمندی پادهای جنگ الکترونیک مدرن امروز آن‌قدر رشد کرده که حتی برای چنین راداری نیز چالش‌برانگیز هستند.
⭕️ @Projectmeshkat

⭕️روایت سردار شهید حاجی‌زاده از تلاش برای ادامه پیشرفت‌های مجموعه هوافضا با وجود تنگناهای مالی این مجموعه

⭕️@Projectmeshkat

⭕️نگاهی دقیق به براورد وضعیت ذخایر موشک‌های ضدبالستیک در اسرائیل

⭕️مقدمه: امروزه برآورد وضعیت پدافند ضدبالستیک اسرائیل پس از جنگ ۱۲روزه به یک موضوع قابل‌توجه تبدیل شده است. به‌خصوص آن‌که احتمال می‌رود ذخایر این موشک‌ها در اسرائیل وارد فاز بحرانی شده باشد. پرواضح است که نرخ تولید این تسلیحات حساس جنبه عمومی ندارد و نمی‌توان با اطمینان درباره این مبحث صحبت کرد. اما آن‌چه ممکن است، برآورد تعداد موشک‌های بالستیک ایرانی شلیک‌شده به‌سمت اراضی اشغالی و شیوه رهگیری ایشان به تفکیک نوع موشک‌های ضدبالستیک است تا در نهایت با داده‌های موجود مطابقت داده شود. در این مطلب با جمع‌آوری گزارشات مختلف به بررسی این مسئله پرداختیم.

⭕️ @Projectmeshkat

⭕️بخش سوم: براورد تعداد موشک‌های رهگیر شلیک شده در وعده صادق-3

⭕️موسسه جینسا در ادامه به سراغ منابع رسمی میرود. برحسب اعلام ارتش اسرائیل، درنظر میگیرد که 530 فروند موشک به حریم هوایی اسرائیل نزدیک شدند همچنین به تحلیل موسسه Arms Control Wonk از فیلم زید عبادی، عکاس اردنی استناد میشود. در فیلم مذکور 225 موشک ایرانی به چشم میخورد که 82 مورد رهگیری میشود. این رهگیری به تفکیک شامل 9 شلیک پیکان2 (11 درصد) ، 34 شلیک پیکان3 (41.5 درصد) و 39 شلیک تاد (47.5 درصد) میشود. از آنجایی که این 255 موشک 42.4 درصد از کل 530 موشک متخاصم بوده است. آمار موشک های رهگیر استفاده شده در طول جنگ 12 روزه در یک نگاه خوشبینانه اینطور عنوان میشود: 21 رهگیر پیکان2 ، 80 رهگیر پیکان3 و 92 رهگیر تاد. البته در اینجا 193 رهگیری حساب شده است که با براورد 221 رهگیری منابع عبری و حتی براورد 201 رهگیری موفق خود موسسه جینسا مقداری اختلاف دارد اما به عنوان یک نسبت ریاضیاتی قابل پذیرش است.)

⭕️در گزارش جالب دیگری وال استریت ژورنال ادعا دارد که در جریان جنگ 12 روزه بیش از 150 فروند رهگیر تالون در کنار 80 تیر موشک استاندارد-3 برای دفاع از اسرائیل شلیک شد که عدد چشمگیری است. با فرض در اختیار داشتن یک ریلود کامل به ازای هر دو آتشبار مستقر در اسرائیل نهایتا ۱۹۲ موشک تالون در اختیار تل آویو بوده است که ۱۵۰ موشک شلیک شده. (۷۸ درصد.) در صورت عدم انتقال تعداد بیشتری مهمات ضدبالستیک و ادامه جنگ، اوضاع به شدت بحرانی می‌شد.

⭕️ @Projectmeshkat

⭕️بخش چهارم: بحران ذخایر موشک‌های پدافندی در آمریکا و اسرائیل؟

⭕️گمان میرود تاکنون حدود 900 تیر تالون توسط لاکهید مارتین ساخته شده است که حداقل 192 فروند به امارات متحده و 50 فروند به عربستان تحویل شدند. از حدود 658 موشک تحویل شده به ارتش آمریکا نیز 25 رهگیر در رزمایشات استفاده شده بودند که بدون احتساب رهگیری های پیش از جنگ 12 روزه (در وعده صادق 2 و علیه یمن) در بهترین حالت 632 فروند موشک در دسترس بوده است.

⭕️در گزارش جینسا عنوان میشود که مجموعا 47.7 کل رهگیری های جنگ 12 روزه توسط موشک تالون سامانه تاد آمریکا و 52.3 درصد توسط خانواده پیکان2و3 انجم شده است. جالب آنجاست که این براورد 92 فروندی از موشک تالون (قیمت پایه 12.7 میلیون دلار در سال مالی 2025) برابر است با 14 درصد کل ذخایر موشکی تاد (632 فروند) که آمریکا در اختیار داشت. اما بر حسب گزارش وال استریت ژورنال درواقع بیش از 150 فروند موشک تالون یعنی حدود یک چهارم ذخایر تاد مصرف شدند.

⭕️در بحث موشک های اجیس نیز شلیک 80 فروند استاندارد-3 ذکر شده است. بر حسب براورد های موجود تا سال 2024 حدود 398 تیر موشک استاندارد به نیروی دریایی آمریکا تحویل شده بودند. از سال 2023 تا ژانویه 2025، نیروی دریایی ایالات متحده بیش از 400 پرتابه را به‌منظور رهگیری و انهدام اهداف هوایی متعلق به حوثی های یمن، از جمله انواع پهپادها، موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک، شلیک کرده است. در این بازه زمانی، در مجموع 120 تیر موشک رهگیر SM-2، حدود 80 تیر موشک پیشرفته‌تر SM-6 و همچنین 20 تیر از موشک‌های ضدبالستیک SM-3 و موشک‌های دفاع نزدیک ESSM به‌کار گرفته شده‌اند.

⭕️باتوجه به آنکه 12 تیر در عملیات وعده صادق -2 (بدون احتساب سایر موشک های شلیک شده)، و 80 تیر در وعده صادق-3 به کار رفتند. حدود 23 درصد کل ذخایر این موشک ارزشمند مصرف شدند. استاندارد-3 با برد درگیری 700 الی 900 کیلومتر از معدود تسلیحات دفاعی آمریکا در برابر موشک های قاره پیمای اتمی است.

⭕️ آمار دقیقی از ظرفیت تولید موشک های پیکان در اسرائیل وجود نداد. اگر این ذخایر را کاملا سخاوتمندانه، حدود هفتاد درصد ظرفیت ذخایر 632 فروندی تالون در آمریکا (آمریکا در سال ظرفیت تولید دستکم 96 موشک تاد دارد اما درمجموع تعداد کمتری تولید می‌شوند) و عدد 400 فروند در نظر بگیریم. با احتساب استفاده از 150 فروند موشک رهگیر در عملیات های پیشین (ایران و یمن) و 100 فروند در جنگ 12 روزه، بیش از نیمی از این ذخایر مصرف شدند.

⭕️در پایان تاکید میشود که ایالات متحده همچنان تعداد قابل توجهی موشک رهگیر تالون، استاندارد 3 و 6 و پاتریوت پک-2 و 3 در اختیار دارد اما این ذخایر ارزشمند باید به شکل واقع گرایانه در مقابل تهدیدات چین، کره شمالی و روسیه آمایش شوند. بنابراین حاتم بخشی آن ها به اسرائیل در ادوار پیش رو بسیار دشوار خواهد بود. هرچند برنامه های جدی برای افزایش نرخ تولید موشک های رهگیر در اسرائیل و آمریکا برای آینده نزدیک وجود دارد.

⭕️ @Projectmeshkat