Forwarded from Panda Books
#mutolaa
Yangi Amsterdam
Tarix takrorlardan iborat. Eng qizig'i, ko'pchilik tarixda hozirgidan ko'ra karrasiga ulkanroq monopoliyalar, "Google"dan yuzlab marta qudratli kompaniyalar bo'lganini tasavvur qilolmaydi. Quyida qiziqarli tarixiy voqeani so'zlab beraman.
Hammasi Hindistondan Lissabonga qalampir jo'natish keskin kamaygani, ammo unga bo'lgan talab hali ham yuqoriligidan boshlandi. 1594-yilda golland savdogarlarining "Van Berre" kompaniyasi sharqiy mamlakatlar bilan vositachilarsiz, o'zlari savdo qilishga qaror qilishadi.
Birinchi sayohat muvaffaqiyatli bo'ladi va natijada Hindiston bilan savdo qilish uchun 1602-yilda yangi kompaniya tashkil etiladi. Unga "Ost-Indiya" (Sharqiy Hindiston) deb nom berishadi. (Britaniyaning Ost-Indiya kompaniyasi bilan adashtirmang)
Gollandiyaning "Ost-Indiya" kompaniyasi 1637-yilda, lola vasvasi avjiga chiqqanda, ulkan boylikka erishadi va byudejti hozirgi dollarga hisoblaganda $8 trillionga yetadi. Bu bugungi kunda dunyodagi eng yirik 20 ta kompaniyaga teng boylik degani.
"Ost-Indiya" davlat ichidagi davlatga aylanadi. Ikki okean — Tinch va Hind okeani nazorat ostida edi. Ularda 50 ming nafar xodim, 100dan ortiq savdo kemalari, hatto 10.000 kishilik o'z armiyasiga ega edi. Kimsan ilk rus Imperatori Pyotr Birinchining o'zi "Ost-Indiya" kompaniyasida amaliyot o'tash uchun keladi!
Uning yuksakligi qanchalar baland bo'lsa, uning bankrot bo'lishi ham shunchalar epik edi — bu voqea butun dunyoni larzaga keltiradi. Ammo bu ko'proq inglizlar bilan 1790-yillarning oxiridagi Ingliz-Golland urushi bilan bog'liq edi.
Eng qizig'i, siz hozir hoynahoy o'ylayotgandirsiz, men qanday qilib bunday katta, ulkan va butun dunyoga o'zining o'ta kuchli ta'sirini ko'rsatgan kompaniya haqida deyarli hech narsa eshitmagan ekanman deya, shundaymi? Bilasizmi, o'sha paytda AQShning Nyu-York shahri nima deb nomlangan?
Yangi Amsterdam.
@panda_books
Yangi Amsterdam
Tarix takrorlardan iborat. Eng qizig'i, ko'pchilik tarixda hozirgidan ko'ra karrasiga ulkanroq monopoliyalar, "Google"dan yuzlab marta qudratli kompaniyalar bo'lganini tasavvur qilolmaydi. Quyida qiziqarli tarixiy voqeani so'zlab beraman.
Hammasi Hindistondan Lissabonga qalampir jo'natish keskin kamaygani, ammo unga bo'lgan talab hali ham yuqoriligidan boshlandi. 1594-yilda golland savdogarlarining "Van Berre" kompaniyasi sharqiy mamlakatlar bilan vositachilarsiz, o'zlari savdo qilishga qaror qilishadi.
Birinchi sayohat muvaffaqiyatli bo'ladi va natijada Hindiston bilan savdo qilish uchun 1602-yilda yangi kompaniya tashkil etiladi. Unga "Ost-Indiya" (Sharqiy Hindiston) deb nom berishadi. (Britaniyaning Ost-Indiya kompaniyasi bilan adashtirmang)
Gollandiyaning "Ost-Indiya" kompaniyasi 1637-yilda, lola vasvasi avjiga chiqqanda, ulkan boylikka erishadi va byudejti hozirgi dollarga hisoblaganda $8 trillionga yetadi. Bu bugungi kunda dunyodagi eng yirik 20 ta kompaniyaga teng boylik degani.
"Ost-Indiya" davlat ichidagi davlatga aylanadi. Ikki okean — Tinch va Hind okeani nazorat ostida edi. Ularda 50 ming nafar xodim, 100dan ortiq savdo kemalari, hatto 10.000 kishilik o'z armiyasiga ega edi. Kimsan ilk rus Imperatori Pyotr Birinchining o'zi "Ost-Indiya" kompaniyasida amaliyot o'tash uchun keladi!
Uning yuksakligi qanchalar baland bo'lsa, uning bankrot bo'lishi ham shunchalar epik edi — bu voqea butun dunyoni larzaga keltiradi. Ammo bu ko'proq inglizlar bilan 1790-yillarning oxiridagi Ingliz-Golland urushi bilan bog'liq edi.
Eng qizig'i, siz hozir hoynahoy o'ylayotgandirsiz, men qanday qilib bunday katta, ulkan va butun dunyoga o'zining o'ta kuchli ta'sirini ko'rsatgan kompaniya haqida deyarli hech narsa eshitmagan ekanman deya, shundaymi? Bilasizmi, o'sha paytda AQShning Nyu-York shahri nima deb nomlangan?
Yangi Amsterdam.
@panda_books
#mutolaa
Bu kitob meni larzaga solayapti. Bekorga "Oy Kitobi" etib tanlamagan ekanmiz. Xudo xohlasa, sizlar bilan muhokamada gaplashadigan gaplarimiz ko'p bo'lajak.
Sizchi, o'qiyapsizmi?
@panda_books
Bu kitob meni larzaga solayapti. Bekorga "Oy Kitobi" etib tanlamagan ekanmiz. Xudo xohlasa, sizlar bilan muhokamada gaplashadigan gaplarimiz ko'p bo'lajak.
Sizchi, o'qiyapsizmi?
@panda_books
#mutolaa
Konteyner ko'rmagan odam orangizda bo'lmasa kerak to'g'rimi? Hatto bizda konteynerda yashab, xalqqa yaqin bo'lishga uringan hokimbuvalarimiz ham bor edi.
Xo'sh, ushbu uncha ko'zga tashlanmas, lekin nihoyatda foydali temir qutilar butun jahon iqtisodiyotini o'zgartirib yuborganini bilasizmi?
Xullas, olim Mark Levinsonning "Quti: Qanday qilib kema konteyneri Dunyoni kichikroq, jahon iqtisodiyotini kattaroq qildi" nomli kitobini o'qishni boshladim.
Mana uzunligi 300 metr, eni 42 metr tanker o'zida qariyb 90 ming tonna yuk ko'tara olarkan. Bu hali o'rtacha hajmdagi tanker. Lekin shu kemaning ekipajlari qancha deb o'ylaysiz? Nari borsa atigi 20 nafar.
Xullas, juda qiziqarli va noodatiy mavzu.
@panda_books
Konteyner ko'rmagan odam orangizda bo'lmasa kerak to'g'rimi? Hatto bizda konteynerda yashab, xalqqa yaqin bo'lishga uringan hokimbuvalarimiz ham bor edi.
Xo'sh, ushbu uncha ko'zga tashlanmas, lekin nihoyatda foydali temir qutilar butun jahon iqtisodiyotini o'zgartirib yuborganini bilasizmi?
Xullas, olim Mark Levinsonning "Quti: Qanday qilib kema konteyneri Dunyoni kichikroq, jahon iqtisodiyotini kattaroq qildi" nomli kitobini o'qishni boshladim.
Mana uzunligi 300 metr, eni 42 metr tanker o'zida qariyb 90 ming tonna yuk ko'tara olarkan. Bu hali o'rtacha hajmdagi tanker. Lekin shu kemaning ekipajlari qancha deb o'ylaysiz? Nari borsa atigi 20 nafar.
Xullas, juda qiziqarli va noodatiy mavzu.
@panda_books
Panda Books
#BookoftheMonth Oy kitobi Demak, eng ko'p ovoz olgan nomzod sifatida fevral oyi uchun kitob tanladik — bu Murod Muhammad Do'st "Lolazor" romani! Bir oy davomida uni o'qib chiqib, oxirida birgalikda muhokama qilamiz. @panda_books
#mutolaa
Murod Muhammad Do'st "Lolazor" romani ham yarimlab qoldi. Lekin mutolaadan 2 xil taassurot paydo bo'layapti menda.
Bir tomonda, asar voqelari qandaydir alohida bir ma'no kasb etmayotgandek tuyulsa ham, ko'pgina joylari hozirgi hayotga ham to'g'ri kelishi ham bor gap. Xullas, aralash tuyg'u.
Oy kitobini kimlar o'qiyapti o'zi?
@panda_books
Murod Muhammad Do'st "Lolazor" romani ham yarimlab qoldi. Lekin mutolaadan 2 xil taassurot paydo bo'layapti menda.
Bir tomonda, asar voqelari qandaydir alohida bir ma'no kasb etmayotgandek tuyulsa ham, ko'pgina joylari hozirgi hayotga ham to'g'ri kelishi ham bor gap. Xullas, aralash tuyg'u.
Oy kitobini kimlar o'qiyapti o'zi?
@panda_books