گیتی آذرپی (1934م. - 2024م.)، استاد بازنشستۀ دانشگاه برکلی کالیفرنیا و متخصص هنر ایران باستان و آسیای مرکزی، در سن 90سالگی درگذشت.

ازجمله آثار شادروان آذرپی می‌توان به «هنر و دست‌ساخته‌های اورارتویی» و «نقاشی سغدی: حماسۀ مصور در هنر مشرق‌زمین» (ترجمه‌شده به فارسی توسط محمد محمدی) اشاره کرد.

روانشان به مینو شاد،
یادشان گرامی و نامشان جاوید باد...

بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین اسطوره و آیین(مکاتب و نظریه‌ها)
آموزگار: دکتر امیرحسین مقدّس
زمان: شنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳

سرفصل دوره:
جلسۀ ۱. آشنایی با مفهوم اسطوره ǀ دلیل وجودی اسطوره ǀ کارکرد اسطوره ǀ سدۀ ششم پیش‌ازمیلاد: ملتقای تفکر اساطیری و فلسفی ǀ
جلسۀ ۲. مفهوم‌شناسی آیین ǀ بررسی نظریۀ اسطوره-آیین: از ویلیام رابرتسن اسمیت تا جیمز جرج فریزر ǀ
جلسۀ ۳. تاریخچۀ اسطوره‌شناسی به‌مثابۀ علم ǀ مکاتب و نظریه‌های اسطوره‌شاختی ǀ
جلسۀ ۴. ژرژ دومزیل و اسطوره‌شناسی تطبیقی کنش‌گرا ǀ میرچا الیاده و پدیدارشناسی امر قدسی ǀ
جلسۀ ۵. زیگموند فروید، کارل گوستاو یونگ و روانکاوی اعماق (Deep Psychology) ǀ
جلسۀ ۶. جوزف کمبل، تک‌اسطوره (Monomyth) و جلوه‌گری قهرمان در اسطوره ǀ


🔗https://ancienteranandaneran.com

🏛️بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۳ و به پاس همراهی و همیاری ارزشمند یاران و سروران تقدیم می‌کند:
بازدید مجازی محوطه‌های باستان‌شناسی ایران باستان با یاری، شرح و توضیح دکتر اسماعیل سنگاری و هموندان گرانقدر بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان بر روی یوتیوب در دسترس قرار خواهند گرفت.
برای بازدید از این ویدیوهای کم‌نظیر به کانال یوتیوب بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان بپیوندید.

🔗 https://www.youtube.com/@ancienteranandaneran

🌀 بشقاب سیمین زراندود شده با نقش شاهنشاه ساسانی (شاید خسرو یکم انوشیروان، ۵۳۱ تا ۵۷۹ م. / Khosrow I Anuširwān) که در سده ششم میلادی در ایران ساخته شده است که هم‌اکنون در موزۀ میهو ژاپن نگهداری می‌شود.

‌❇️ ایران | کاوش | همایش

🔘 همایش جهان نوسنگی برگزار می‌شود

💠 همایش جهان نوسنگی ۴ تا ۸ نوامبر ۲۰۲۴ برابر با ۱۴ تا ۱۸ آبان ۱۴۰۳ در شانلی‌اورفه ترکیه برگزار می‌شود.

در این همایش به نوسنگی ایران با عنوان از زاگرس تا البرز و فراتر از آن نیز پرداخته خواهد شد که در آن فرآیندهای نوسنگی از دید تبادل و تأثیرات متقابل مانند انتقال فناوری، پویایی، پراکنش و همچنین عوامل بیرونی مانند مهاجرت و تغییرات محیطی بررسی خواهد شد.

برای آگاهی بیشتر به وبگاه همایش بروید.

‌‌💠 ایران‌شناسی | باستان‌شناسی

💠 مقاله‌های همایش میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی چاپ شد

💠 مجموعه مقاله‌های همایش میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی: از نگاه غربی، از نگاه ایرانی به‌کوشش دکتر سیروس نصراله‌زاده و دکتر شاهین آریامنش را پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی چاپ کرد.

این کتاب ۸۰۰ صفحه‌ای دربردارندۀ ۳۵ مقاله دربارۀ میراث باستان‌شناختی و هویت ایرانی است که در آن مقاله‌هایی به قلم سیروس نصراله‌زاده، شاهین آریامنش، بهزاد مفیدی نصرآبادی، جلیل گلشن، عباسعلی رضایی‌نیا، مجید حاجی‌تبار، رسول خیراندیش، مسعود قیومی، فرشید نادری، مصطفی رستمی، یاسر ملک‌زاده و … نگاشته شده است.

کتاب از پیوند زیر در دسترس است.

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین اسطوره و آیین(مکاتب و نظریه‌ها)
آموزگار: دکتر امیرحسین مقدّس
زمان: شنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
🟠مهلت ثبت‌نام تمدید شد🟠

🔗https://ancienteranandaneran.com

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین جستارهای باستان‌شناختی در هنر و دین
آموزگار: دکتر وحید عسکرپور
زمان: یکشنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
🟠مهلت ثبت‌نام تمدید شد🟠

🔗https://ancienteranandaneran.com

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین بازخوانی نقش‌های زنان بر پایهٔ یافته‌های باستان‌شناختی
آموزگار: دکتر سمانه نظیف
زمان: سه‌شنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
🟠مهلت ثبت‌نام تمدید شد🟠

🔗https://ancienteranandaneran.com

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین زبان یونانی‌کلاسیک(مقدماتی ۲)
آموزگار: دکتر ایرج آذرفزا
زمان: چهار‌شنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳
🟠مهلت ثبت‌نام تمدید شد🟠

🔗https://ancienteranandaneran.com

مجموعه مقاله‌های همایش میراث باستانشناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی: از نگاه غربی، از نگاه ایرانی
به کوشش سیروس نصراله‌زاده ، شاهین آریامنش
@ketabzagros

‌‌💠 مجله

💠 نخستین شماره مجلۀ خلیج فارس (Sinus Persicus) منتشر شد


💠 نخستین شماره مجلۀ بین‌المللی Sinus Persicus (خلیج فارس) همزمان با 10 اردیبهشت‌ماه روز ملی خلیج فارس، در زمینۀ باستان‌شناسی و تاریخ و فرهنگ خلیج فارس به زبان انگلیسی منتشر شد.

خلیج فارس از دیرباز نقش پر رنگی در تاریخ پر فراز و فرود ایران داشته است و مردمان این سرزمین از کهن‌روزگار تا امروز همواره دل و دین به این دریای پهناور سپرده‌اند و از کرانه‌ها و بندرها و جزیره‌های خلیج فارس همچون بوشهر و دلوار، خمیر و گواتر، خارگ و خارگو، هنگام و نَجیرم، لاوان و مهروبان، سیراف و سیری و تمب بزرگ و کوچک و ابوموسی و جاهای دیگر با سرزمین‌های آن سوی دریا همچون زنگبار و چين و ماچین و هندوستان در پیوند و دادوستد فرهنگی و اقتصادی بوده‌اند و اگر نه همۀ راه‌ها بلکه بخشی از راه‌ها به این دریای تنیده شده در تار و پود ایرانیان می‌رسیده است چنانکه سراسر کرانه‌ها و پس‌کرانه‌های شمالی و جنوبی خلیج فارس و دریای عمان آکنده است از آثار فرهنگی و تمدنیِ بشکوه ایرانی.

بطلمیوس از جغرافی‌دانان جهان کهن در سدۀ دوم میلادی از خلیج فارس با نام «سینوس پرسیکوس» یاد کرده است که این نام در نقشه‌های جغرافیایی سده‌های سپسین نیز به کار رفته است. ازهمین‌رو گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن با برگزیدن نام Sinus Persicus برای مجلۀ علمی خود بر آن است تا در هنگامۀ هجمه‌ها و کارزارهای ایران‌ستیزانۀ برخی کشورها، با انتشار مقاله‌‌های پژوهشی در سطح جهانی، گوشه‌هایی از فرهنگ و تمدن ایرانی پیرامون خلیج فارس و تنگۀ هرمز و دریای مکران را از دیروز تا امروز نشان دهد.

پژوهشگران گرامی می‌توانند مقاله‌‌های پژوهشی خود را به زبان فارسی یا انگلیسی برای انتشار در شماره‌های آیندۀ این مجله، از وبگاه مجله به نشانی https://www.sinuspersicus.ir/ بفرستند.

گفتنی است روند ثبت این مجله در نمایه‌های جهانی اسکوپوس و وب‌آوساینس در حال انجام است.

‌‌💠 ایران‌شناسی | باستان‌شناسی

💠 کشف بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان

💠 مهم­ترین یافته‌های دومین فصل کاوش آموزشی دانشگاه زابل در تپۀ پیرزال سیستان را بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان، حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد، در بر می‌گیرد که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است.

حسین سرحدی سرپرست هیأت کاوش و عضو هیئت علمی دانشگاه زابل با اعلام این خبر گفت: تپۀ پیرزال در ۶۰ کیلومتری جنوب زابل قرار دارد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید؛ گاهنگاری این محوطه بر اساس یافته‌­های سطحی به دورۀ IV شهر سوخته منتسب شده است.

او تصریح ‌کرد: به نظر می‌رسد که اهمیت این تپه، بنا به یافته‌های سطحی آن، این است که یکی از بزرگترین تپه‌های متعلق به فاز انتهایی عصر مفرغ سیستان بوده که تاریخ و کیفیت آن هنوز از مسائل مورد بحث باستان‌شناسی جنوب شرق ایران به شمار می‌رود.

عضو هیئت علمی دانشگاه زابل اظهار کرد: این تپه در سال ۱۴۰۲ از طرف دانشگاه زابل جهت آموزش دروس عملی باستان‌شناسی به دانشجویان این رشته در دانشکدۀ هنر و معماری، برای فصل دوم، مورد کاوش قرار گرفت.

این باستان‌شناس، با بیان اینکه در فصل دوم کاوشِ این تپه کارگاه شماره ۳ به ابعاد ۱۰ در ۱۰ متر مورد کاوش قرار گرفت افزود: یافته‌های به­دست­آمده از کاوش این فصل شامل سفال‌های متعلق به حدود ۴۳۰۰ سال پیش، اشیاء گلی شامل پیکرک‌ها و اشیاء شمارشی است.

سرپرست دومین فصل کاوش آموزشی دانشگاه زابل در تپۀ پیرزال سیستان گفت: مهم­ترین یافته­های این فصل کاوش را بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان، حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد، در بر می‌گیرد که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است.

او اظهار کرد: این خانه متشکل از تعدادی اتاق در حاشیۀ جنوبی یک حیاط مرکزی است. همچنین کاوش‌های امسال بیانگر وجود یک کوچه است که…

‌‌💠 ایران‌شناسی | باستان‌شناسی

💠 از باستان‌شناسی خلیج‌فارس غافل مانده‌ایم

💠 ده‌پهلوان با بیان اینکه باستان‌شناسی خلیج‌فارس موضوعی است که امروز از آن غافل مانده‌ایم تصریح‌کرد: جایگاه و ارزش یک یافته باستان‌شناسی یا بقایای یک بندر تاریخی درتجربه زیستی آن است. تجربه زیستی که نیاکان ما در جای‌جای این سرزمین و از جمله در کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس داشته‌اند.

مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس به همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح در دو بخش با رویکرد بررسی مستندات تاریخی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس در فرهنگسرای اندیشه  برگزار شد.

مصطفی ده‌پهلوان که در مراسم افتتاحیه بزرگداشت روز ملی خلیج‌فارس می‌گفت، خلیج‌ همیشه فارس را قلب زمین خواند و افزود: در اثبات حقانیت فارس بودن خلیج‌فارس و مدیریت این شاخ‌آبه مهم تاریخی توسط ایرانیان طومار طومار اسناد، کتب و نقشه‌های تاریخی وجود دارد.

رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با قدردانی از برگزار کنندگان این برنامه گفت: جای چنین نشستی بین دریاداران، نیروهای نظامی ، نیروهای مسلح کشور و پژوهشگران حوزه تاریخ میراث‌فرهنگی و باستان‌‌شناسی واقعا خالی بود.

او افزود: به روایت اسناد و مدارک باستان‌شناسی که امروز در کرانه‌های خلیج‌فارس بدست آمده، خلیج‌فارس بیش از بیست هزار سال تاریخ و پیشینه دارد، خلیج‌فارس مسیر رفت و آمد انسان‌های نخستین و از دوران گذشته یکی از نقاط تلاقی فرهنگ‌ها و تمدن‌های دنیای گذشته بوده است. از بندر تیس در چابهار تا بندر گمبرون، جزیره هرمز، قشم، لافت، حریره، لنگه، سیراف، طایری، دیر، بوشهر، خارک … و استقرارگاه‌های مهمی چون چگاسفلی و کاخ‌های هخامنشی در برازجان همه گواهی بر مدیریت ایرانیان و پارسیان بر این خطه از جغرافیا هستند.

به گفته ده‌پهلوان، باستان‌شناسی خلیج‌فارس موضوعی است که امروز از آن غافل مانده‌ایم، ظرفیت میراث‌فرهنگی کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس به زعم و گمان باستان‌شناسان چیره‌دستی که بر این خطه پژوهش کرده‌اند هزاران برابر سواحل جنوبی خلیج‌فارس است و این موضوعی است که باید به درستی از آن دفاع کنیم. خلیج‌فارس امروز حیثیت فرهنگی و ملی…