🔻 عبدالکریم بهنیا، پدر علم قنات ایران درگذشت
عبدالکریم بهنیا در سال ۱۳۲۲ در شهر شوشتر به دنیا آمد. او مدرک دکتری خود را رشته هیدرولوژی آبهای سطحی از دانشگاه کارولینای شمالی امریکا در سال ۱۳۵۷ اخذ کرده بود. بهنیا پس از بازگشت به ایران در دانشگاه شهید چمران اهواز مشغول به کار شد و با رتبه علمی استادی با آن دانشگاه همکاری می‌کرد. کتاب «قنات‌سازی و قنات‌داری» بهنیا، در دوره هفتم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.

❇️ فیلم راز نئاندرتال‌ها (2024)

این فیلم دربارۀ کشف تازه و نیز بازسازی چهره زن 75 هزار ساله غار شانه‌در کردستان عراق است.

فیلم به انگلیسی است و زیرنویس فارسی ندارد.

🌀 نمایی از ایوان خسرو (=طاق کسری)، برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی در تیسفون (به پهلوی: tyspwn)؛ تصویر از سال ۱۹۱۰ میلادی

‌‌💠 ایران‌شناسی | باستان‌شناسی

💠 نشست «تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه» برگزار می‌شود

💠 نشست تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه با سخنرانی دکتر سیروس نصراله‌زاده، دکتر علی‌اصغر سلحشور و با حضور مترجمان کتاب دکتر مهسا ویسی و دکتر علیرضا هژبری نوبری و به دبیری علمی دکتر شاهین آریامنش، شنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۰ تا ۱۲ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌شود.
ارجمندی و شکوهمندی هنر ایرانِ هخامنشی که بر همگان آشکار است دستاورد ترکیب هنر سرزمین‌های زیردست حکومت هخامنشی با هنر بومی و هوشمندی پادشاهان هخامنشی بود که هنری ارزنده را در همۀ جنبه‌هایش پدید آورد. پادشاهی هخامنشی، واحدهای سیاسی، قومی و جوامع گوناگونی را دربرمی‌گرفت که در سراسر این قلمرو پهناور نوعی نظام هنری یکپارچه پدید آورده بود. سرزمین‌های پیرامون دریای سیاه نیز بخشی از این قلمرو بودند که هنگام حضور هخامنشیان در آن‌جا در کنار حفظ هنر بومی خود، از هنر ایرانیان نیز وام پذیرفتند.
پیوند نشست:
https://webinar.ihcs.ac.ir/b/ihc-irm-wlk-win

تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه
سخنرانان:
سیروس نصراله‌زاده
علی‌اصغر سلحشور
با حضور مترجمان کتاب:
مهسا ویسی و علیرضا هژبری نوبری
دبیر علمی:
شاهین آریامنش
شنبه، 29 اردیبهشت‌ماه 403
ساعت 10 تا 12
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سالن ادب
پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست:
https://webinar.ihcs.ac.ir/b/ihc-irm-wlk-win

🍀🍀
@ihcss

بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان برگزار می‌کند:

«نام‌آوایی ملوّث: نگاهی به انگاشت‌های یونانیان باستان در قبال مسئلهٔ بربریت»

مهمان: امیرحسین مقدّس؛ دکتری تاریخ ایران باستان از دانشگاه اصفهان.

میزبان: اسماعیل سنگاری؛ دکتری زبان‌ها، تاریخ و تمدن‌های دنیای باستان از دانشگاه لومی‌یرلیون‌دو.

لینک نشست:
🔗https://www.skyroom.online/ch/history_of_ancient/meet

جمعه ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳
ساعت ۱۷

✓لطفا برای ورود به نشست از گزینهٔ «ورود به عنوان مهمان» استفاده کنید.

ancienteranandaneran.com/

‌🌀 ایران‌شناسی

🌀 نشست کمیت و بایگانی استحکامات تخت جمشید برگزار می‌شود

🌀نشست کمیت و بایگانی استحکامات تخت جمشید با سخنرانی متیو استولپر، راین کینگ، مایلز لاوان و … ۳۱ می ۲۰۲۴ برابر با ۱۱ خرداد ۱۴۰۳ در دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند برگزار می‌شود.

بایگانی استحکامات تخت جمشید با بیش از ۱۵۰۰۰ متن اصلی یکی از بزرگترین بایگانی‌های دولتی باقی مانده از جهان باستان است. متون باقی مانده از سال سیزدهم تا بیست و هشتمین سال پادشاهی داریوش یکم (۵۰۹ تا ۴۹۳ پیش از میلاد) است. این بایگانی ذخیره، توزیع و مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اصلی را ثبت کرده است. بررسی بایگانی استحکامات تخت جمشید تاریخ هخامنشیان را در دو دهه گذشته متحول کرده است. بااین‌حال، بایگانی برای مطالعه آینده آماده است. به‌ویژه، رویکردهای کمی ممکن است راه تازه‌ای در استفاده از اطلاعات بایگانی استحکامات تخت جمشید در زمینه‌های تاریخی و مقایسه‌ای تازه باشد. هدف این نشست گرد هم آوردن متخصصان بایگانی استحکامات تخت جمشید و صاحب‌نظران با تجربه در روش‌های کمی است تا دربارۀ بایگانی استحکامات تخت جمشید بحث کنند.

عطائی ۱۴۰۲ آبراههٔ دولت آباد - هخامنشی یا اسلامی

بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان برگزار می‌کند:

«نام‌آوایی ملوّث: نگاهی به انگاشت‌های یونانیان باستان در قبال مسئلهٔ بربریت»

مهمان: امیرحسین مقدّس؛ دکتری تاریخ ایران باستان از دانشگاه اصفهان.

میزبان: اسماعیل سنگاری؛ دکتری زبان‌ها، تاریخ و تمدن‌های دنیای باستان از دانشگاه لومی‌یرلیون‌دو.

لینک نشست:
🔗https://www.skyroom.online/ch/history_of_ancient/meet

جمعه ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳
ساعت ۱۷

✓لطفا برای ورود به نشست از گزینهٔ «ورود به عنوان مهمان» استفاده کنید.

ancienteranandaneran.com/

❇️ میمون آغازایلامی، تل گسر رامهرمز، ایران

GD – Wörterbuch Altgriechisch-Deutsch Online
https://www.degruyter.com/database/wbgdo/html

‌‌💠 مجله

💠 مجلۀ Persica Antiqua در فهرست مجله‌های جهانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری


💠 مجلۀ ایران‌شناسی Persica Antiqua در ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1402 نیز در فهرست مجله‌های بین‌المللی این وزارتخانه قرار گرفت. مدیرمسئول این مجله شاهین آریامنش و سردبیری آن بر دوش رضا مهرآفرین و شاهین آریامنش است و نیز هوشنگ رستمی مدیر داخلی این مجله جهانی است.

‌‌💠 مجله

💠 مجلۀ Ancient Iranian Studies در فهرست مجله‌های جهانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری


💠 مجلۀ ایران‌شناسی پژوهشنامه ایران باستان یا Ancient Iranian Studies براساس ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1402 نیز در فهرست مجله‌های جهانی این وزارتخانه قرار گرفت. مدیرمسئول و سردبیر این مجله جهانی شاهین آریامنش و جانشین سردبیر مجله هوشنگ رستمی است.

این مجله به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.

ویدیویی کوتاه از صحبتهای مجتبی مینوی در مورد شاهنامه و فردوسی

سگ «پارس» می‌کند یا ...؟
به‌مناسبت ۲۵ اردیبهشت، روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت فردوسی

در فارسی، دو واژۀ «پارس» داریم که به یک صورت تلفظ می‌شوند، اما ریشه و معنای متفاوتی دارند:
۱) پارس: اقوام و قبایلی آریایی‌ که در سرزمین «پارس» و عیلام ساکن بودند و زبان آن‌ها را «پارسی» می‌گویند.
۲) پارس: صدای سگ، عوعو، واق‌واق.

در معنای اول، واج p، طبق قاعدۀ آوایی «نرم‌شدگی» (lenition)، به واج f تبدیل شده و «پارس» و «پارسی» به‌صورت /فارس/ و /فارسی/ تلفظ گردیده‌است، مانند تبدیل «پیل» به «فیل» (که معمولاً گمان می‌کنند معرّب (= «عربی‌شده») است، ولی این‌گونه نیست) یا تبدیل «سپارش» (از فعل «سپاردن» و «سپردن») به «سفارش». بنابراین واژهٔ «فارسی» نیز فارسی است، نه عربی و نه عربی‌شدۀ «پارسی».

در معنای دوم، پارس از «پاس» است و «پاس» به معنای «نگهبانی» است. سپس، طبق یک تحول آوایی (← مجلۀ زبانشناسی، س ۲۰، ش ۱، ص ۱‌‌-۱‌‌‌‌‌۶‌)، واج غیراشتقاقیِ r (واجی که در اصلِ واژه نبوده‌) به آن افزوده شده‌ و به‌صورت «پارس» درآمده‌است، مانند «چرتکه» (از اصل روسی) و «خاکشیر» و «تراشیدن» که در اصل «چتکه» و «خاکشی» و «تاشیدن» بوده‌اند. در بخشی از قلمرو زبان فارسی، به واژه‌های دیگری نیز همین واج r را افزوده بوده و آن را تلفظ می‌کرده‌اند، مانند «تاختن» و «پاسبان» که به‌صورت /تَراختن/ و /پارسبان/ تلفظ می‌شده‌اند. «پارس» نیز، به معنای «صدای سگ»، صورت تحول‌یافتۀ «پاس» است و درست است. در نتیجه، هیچ ارتباطی با سرزمین پارس ندارد، زیرا صرفاً دو واژۀ هم‌آوا و هم‌نویسه‌اند، مانند واژۀ فارسیِ «دَم» (= «لبۀ چیزی») و واژۀ عربیِ «دَم» (= «خون»).

یادآوری:
در ترکی، «پارس» نام یک جانور شکاری هم هست که در فارسی به آن «یوز»، و در عربی به آن «فَهْد» گفته می‌شود. در گاه‌شماری ترکی، «پارس‌ئیل/ بارس‌ئیل» به معنای «سال پلنگ» است.
#زبان‌شناسی #واژه‌شناسی
‌۱۴‌۰‌۳‌/۰‌۲/‌۲‌۵‌
سید محمد بصام
Matnook.com
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com