🔹मराठी व्याकरण प्रश्नमंजुषा
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

*प्रश्न: १)* मी दोन शब्द किंवा दोन वाक्ये यांना जोडतो. मी कोण?

*१) विशेषण*

*२) केवलप्रयोगी*

*३) शब्दयोगी*

*४) उभयान्वयी*

4⃣✔

*प्रश्न: २)* मी क्रियापदाबद्दल अधिक माहिती सांगतो... मी कोण?

*१) विशेषण*

*२) क्रियाविशेषण*

*३) केवलप्रयोगी*

*४) शब्दयोगी*

2⃣✔

*प्रश्न: ३)* शब्दांच्या जाती म्हणजे शब्दांचे......

*१) खेळ*

*२) प्रकार*

*३) अर्थ*

*४) वैशिष्ट्य*

2⃣✔

*प्रश्न: ४)* वाक्य हे ....... चे बनलेले असते.

*१) क्रियापदांचे*

*२) शब्दांचे किंवा पदांचे*

*३) नामाचे*

*४) विशेषणाचे*

2⃣✔

*प्रश्न: ५)* ध्वनींच्या चिन्हांना..... म्हणतात.

*१) अक्षरे*

*२) चिन्हे*

*३) वर्ण*

*४) वाक्य*

1⃣✔

*प्रश्न: ६)* विकारी व अविकारी यांना अनुक्रमे ...... म्हणतात.

*१) सव्यय व अव्यय*

*२) नाम व सर्वनाम*

*३) विशेषण व क्रियाविशेषण*

*४) शब्दयोगी व उभयान्वयी*

1⃣✔

*प्रश्न: ७)* जे शब्द क्रिया दाखवून वाक्याचा अर्थ पूर्ण करतात त्यांना.... म्हणतात.

*१) क्रियाविशेषण*

*२) क्रियापदे*

*३) विशेषणे*

*४) उभयान्वयी*

2⃣✔

*प्रश्न: ८)* जे शब्द नामाबद्दल अधिक माहिती सांगतात व त्यांचे क्षेत्र मर्यादित करतात त्यांना ...... म्हणतात.

*१) क्रियाविशेषणे*

*२) केवलप्रयोगी*

*३) विशेषणे*

*४) शब्दयोगी*

3⃣✔

*प्रश्न: ९)* सावळाच रंग तुझा पावसाळा नभापरि ||

या पद्यपंक्तीतील अलंकार ओळखा.

*१) उपमा*

*२) रूपक*

*३) श्लेष*

*४) अपन्हुती*

1⃣✔

*प्रश्न: १०)* 'अकलेचा खंदक' या वाक्प्रचाराचा अर्थ-

*१) जबाबदारी टाळणे*

*२) लठ्ठ होणे*

*३) मूर्ख मनुष्य*

*४) शेवट करणे*

3⃣✔
=======================

🔹समानार्थी शब्द:

अलक्ष - परमेश्वर, ईश्वर, देव, अलख, ईश, भगवान
 
अमृत - सुधा, पीयूष, संजीवनी
 
अरण्य - वन, जंगल, रान, विपिन
 
अग्नी - विस्तव्य, पावक, निखारा, हुताशन, अनल
 
अश्व - तुरंग, घोडा, वारू, वाजी
 
अर्जुन - पार्थ, फाल्गुन, धनंजय, भारत
 
अमर्याद - असंख्य, अगणित, अमित
 
अंबर - गगन, नभ, अंतरिक्ष, आकाश, आभाळ
 
अपयश - पराभव, हार, अपमान, अयश
 
अवधी - समय, वेळ, काळ, अवकाश
 
आई - जननी, माऊली, माय, माता, जन्मदात्री
 
आठवण - ध्यान, स्मरण, संस्मरण, स्मृती
 
आकांत - हंबरडा, आक्रोश, रुदन
 
आनंद - उल्हास, हर्ष, संतोष, मोद
 
आशय - भावार्थ, अर्थ, तात्पर्य
 
आशा - आस, इच्छा, अपेक्षा, वासना, आकांक्षा
 
इंद्र - वज्रपाणी, शक्र, वासव, देवेंद्र, सहस्त्राक्ष
 
इष्ट - आवडते, प्रिय मानलेले
 
इब्लिस - बदमाश, खोडकर, विचित्र
 
उकल - उलगडा, सुटका, मोकळे
 
उधळणे - फेकणे, पसरणे, फाजील खर्च करणे, स्वैर धावणे
 
उपाय - तजवीज, इलाज, उपचार
 
उमाळा - तरंग, लोट, उकळी
 
ऊब - आधार, सुख, उष्णता, वाफ
 
उत्कर्ष - प्रगती, संपन्नता, भरभराट, चलती एक

📔मराठी व्याकरण प्रश्न📔
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

*प्रश्न १: हरि-हर या शब्दात कोणते चिन्ह वापरले?*

*१) प्रश्नचिन्ह*
*२) उद्गारवाचक चिन्ह*
*३) संयोगचिन्ह* ✅
*४) अवतरण चिन्ह*


*प्रश्न २: 'कर्णमधुर' याचा विरूध्दार्थी शब्द कोणता?*

*१) कर्णपटू* ✅
*२) कमाल*
*३) कृपण*
*४) कृश*


*प्रश्न ३: पुढील वाक्प्रचार व अर्थाच्या जोड्यांमधून अयोग्य जोडी ओळखा*

*१) पालथ्या घागरीवर पाणी - निष्फळ श्रम*
*२) त्राटिका - कजाख बायको*
*३) कळीचा नारद- भांडणे लावणारा*
*४) उंबराचे फूल - नेहमी भेटणारी व्यक्ती* ✅


*प्रश्न ४: दोन वस्तूंतील साम्य चमत्कृतिपूर्ण रीतीने जिथे वर्णन केलेले असते, तेथे माझी निर्मिती होते.*

*१) यमक*
*२) उत्प्रेक्षा अलंकार*
*३) उपमा अलंकार* ✅
*४) अनुप्रास अलंकार*


*प्रश्न ५: आमच्या गावचे पाटील कर्णासारखे दानशूर आहेत. यातील अलंकार ओळखा*

*१) उपमा* ✅
*२) उत्प्रेक्षा*
*३) दृष्टांत*
*४) रूपक*

*प्रश्न ६: 'मराठी भाषा गुदमरते आहे.' विधेय ओळखा*

*१) मराठी*
*२) भाषा*
*३) गुदमरते आहे* ✅
*४) यांपैकी नाही*


*प्रश्न ७: होकार, प्रतिकार, करू, करून यांसारखे शब्द बनवितात त्यांना .......... म्हणतात*

*१) तत्सम शब्द*
*२) प्रत्यय*
*३) सिध्द शब्द*
*४) साधित शब्द* ✅


*प्रश्न ८: संकटात सापडलेली मी देवाची प्रार्थना करीत होते. या वाक्यातील काळ ओळखा?*

*१) साधा भूतकाळ*
*२) पूर्ण भूतकाळ*
*३) अपूर्ण भूतकाळ* ✅
*४) रीति भूतकाळ*


*प्रश्न ९: 'ईण' प्रत्यय लागून तयार झालेले स्त्रीलिंगी प्राणीवाचक शब्द ओळखा*

*१) वानर*
*२) माळी*
*३) सुतारीण* ✅
*४) बेडकी*


*प्रश्न १०: समासात किमान किती शब्द व पदे एकत्र येतात?*

*१) अनेक शब्द, पदे*
*२) एक शब्द व अनेक पदे*
*३) दोन शब्द किंवा पदे* ✅
*४) ठराविक शब्दच असतात*

📒समुहदर्शक नावे📒

१) आंब्याच्या झाडाची - राई
२) करवंदाची - जाळी
३) केळ्यांचा- लोंगर
४) उसाची - मोळी
५) नारळाची - पेंढ
६) वेळूंचे- बेट/ बन
७) गायीचे / गुरांचे- खिलार
८) पक्षाचा - थवा
९) चाव्यांचा - जुडगा
१०) पोत्याची - थप्पी
११) मडक्यांची - उतरंड
१२) लाकडाची - मोळी
१३) विमानाचा - ताफा
१४) पुस्तकांचा - गठ्ठा
१५) तारकांचा - कुंज
१६) सैनिक - पलटण
१७) उतारूंची - झुंड
१८) पिकत घातलेली आंब्यांची - अडी
१९) फुलांचा - गुच्छ
२०) फळांचा - घोस
२१) वेलींचा - कुंज
२२) द्राक्षांचा - बन
२३) उटांचा - तांडा
२४) काजूंची/माशांची- गाथण
२५) हत्तींचा- कळप
२६) उपकरणाचा- संच
२७) गवताची - पेंढी
२८) जहाजांचा - काफिला
२९) धान्याची - रास
३०) यात्रेकरूंची- जत्रा
३१) वाद्यांची - वंद
३२) फुलझाडांचा - ताटवा
३३) नाणी - चळक
३४) नोटांची - भेंडीळी
३५) चोरांची- टोळी
३६) मुलांचा - घोळका
३७) लमण्यांचा - तांडा
३८) बाल-वीरांचे - पथक
३९) महिलांचे - मंडळ


मराठी साहित्यीक व त्यांची टोपणनावे

१) संत नामदेव - नामदेव, दाम शेट्टी, शिंपी
२) संत एकनाथ - एकनाथ, सूर्यनारायण पंत
३) संत ज्ञानेश्वर - ज्ञानेश्वर विठ्ठलपंत कुलकर्णी
४) संत रामदास - नारायण सूर्याजीपंत ठोसर
५) संत गाडगे महाराज - डेबूजी झिंगाराजी जानोरकर
६) कवी मोरोपंत - मोरोपंत रामचंद्र पराडकर
७) लोक हितवादी - गोपाळ हरी देशमुख
८) कवी अनिल - आत्माराम रावजी देशपांडे
९) अज्ञातवासी - दिनकर गंगाधर केळकर
१०) आरतीप्रभू - चिंतामण त्र्यंबक खानोलकर
११) केशवकुमार - प्रल्हाद केशव अत्रे
१२) केशवसुत - कृष्णाजी केशव दामले
१३) तुकडोजी महाराज - माणिक बंडोजी ठाकूर
१४) गोविंदाग्रज/ बाळकराम - राम गणेश गडकरी
१५) कवी गोविंद- गोविंद त्रिंबक दरेकर
१६) कवी ग्रेस - माणिक गोडघाटे
१७) कवी गिरीष - शंकर केशव कान्हेटकर
१८) बालकवी/ निसर्गकवी - त्रिंबक बापूजी ठोंबरे
१९) कवी बी - नारायण मुरलीधर गुप्ते
२०) माधव ज्युलियन - माधव त्रिंबक पटवर्धन
२१) कवी दिवाकर - शंकर काशिनाथ गर्गे
२२) महाराष्ट्र कवी - यशवंत दिनकर पेंढारकर
२३) साहित्यसम्राट - न. ची. केळकर
२४) गीतरामायणकार - ग. दी. माडगूळकर
२५) वि. दा. करंदीकर - विनायक दामोदर करंदीकर
२६) रानकवी - ना. धो. महानोर
२७) मराठीचे जॉन्सन - विष्णू शास्त्री चिपळूणकर
२८) मराठी भाषेचे पाणिनी/ मराठी भाषा व्याकरणकार - दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
२९) कुसुमाग्रज - वि. वा. शिरवाडकर
३०) मराठी भाषेचे शिवाजी - विष्णू शास्त्री चिपळूणकर