مرضیه حاجی هاشمی
1.5K subscribers
134 photos
20 videos
1 file
256 links
جامعه شناسی انقلاب، جامعه شناسی سیاسی، جامعه شناسی تاریخی، تاریخ عقاید سیاسی، اندیشه سیاسی و اندیشه های الهیاتی
Download Telegram
🔴 غائله ۱۴ اسفند و تقابل علنی بنی صدر با بهشتی(قسمت نخست)
مرضیه حاجی هاشمی

⭕️ چرا هم بازرگان و هم بنی صدر معتقد بودند که حزب جمهوری در پیشبرد امور آنها کارشکنی می کند؟
⭕️ چرا بهشتی با اینکه به آزادی و انتخابگری انسان در تفکر تاکید دارد؛ ولی در عمل سیاسی اینگونه به نظر نیامد؟

🗒 بهشتی معتقد بود: «ما باید در یک جریان به تکامل برسیم، تکامل ناگهانی مگر می شود؟ آیا می شود جامعه ای دفعتا به یک کمال برسد؟»
با همین نگاه بود که در نخستین روزهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، «حزب جمهوری اسلامی» را تشکیل داد.
برخی انتخاب نام «جمهوری اسلامی» را برای یک حزب، سوء استفاده از اعتبار نظام جمهوری اسلامی و جولان دادن بیش از حد آن حزب در تمامی عرصه های نظام جمهوری اسلامی و تنگ کردن دایره رقابت برای دیگر احزاب می دانستند؛ اما بهشتی در نظر، معتقد به رقابت آزاد احزاب بود و می گفت: « به جای منع تحزب باید آفت تشتت را دفع کرد و یا برای رفع آن چاره اندیشی کرد. هیچ ملازمه ای بین تحزب و تفرقه وجود ندارد».

⬅️ حزب جمهوری به گونه ای نزدیک به شورای انقلاب به نظر می آمد. این حزب در اولین تجربه های نهادی ساخت قدرت جمهوری اسلامی، تقابل نهادی را به نمایش گذاشت. بازرگان گرچه بهشتی را مردی مدیر می دانست که معتقد بود بین اعضای شورای انقلاب، بیش از دیگران زبان ما را می فهمید که کار باید نظم داشته باشد؛ اما بعدها گفت: « آهسته آهسته معلوم شد که بهشتی می خواهد آنجا را قبضه کند و در اختیار خودش باشد؛ یعنی احساس مسئولیت بیش از همکاری... خیلی سیاسی و مدبرانه بود. مدیریتش با تدبیر بود».
بازرگان و دوستانش معتقد بودند حزب جمهوری که زیر نظر بهشتی است در کار دولت کارشکنی می کند. می گفت خود شما قانونی را در شورای انقلاب تصویب کردید، چرا در روزنامه جمهوری اسلامی به آن لطمه می زنید؟ او مواضع حزب را به پای بهشتی می گذاشت و گاهی با مخالفان او هم زبان می شد و می گفت بهشتی انحصارطلب است.

⬅️ دقیقا این تقابل آن هم جدی تر و علنی تر، بین بهشتی و حزبش با بنی صدر در جامعه منعکس می شد. در ماجرای این تقابل که در ۱۴ اسفند ۵۹ به طور علنی در جامعه رخ نمود و به خشونت کشیده شد، حتی بازرگان و بنی صدر که چندان میانه خوبی با هم نداشتند در کنار هم قرار گرفتند.
در انتخابات ریاست جمهوری، بهشتی خیلی تلاش کرد تا اعضای جامعه روحانیت را از رای دادن به بنی صدر منصرف کند؛ اما موفق نشد. بهشتی نگران شخصیت بنی صدر بود؛ چرا که او به طور نمونه در جایی گفته بود: «من بزرگترین اندیشه زمان معاصرم» و «کتاب تضاد و توحید من بزرگترین اثر قرن است».
بعد از ناکامی حزب جمهوری در انتخابات ریاست جمهوری، اکثریت مجلس به دست حزب جمهوری افتاد و بهشتی نیز در راس قوه دیگر قرار گرفت و از سوی امام خمینی، رئیس دستگاه قضا شد. قوه ای که باید مستقل، غیرسیاسی و فراجناحی باشد.

@M_Hajihashemi_iran1
🔴 غائله ۱۴ اسفند و تقابل علنی بنی صدر با بهشتی (بخش دوم)
مرضیه حاجی هاشمی

🗒 بهشتی معتقد بود که «انگیزه ما نمی تواند از این انگیزه های معمولی طبیعی حزب باشد. به علت اینکه تجربه تاریخی نشان داده است که در تاریخ ملت ما هر بار ملت قیام کرد و به خصوص هنگامی که نقش علمای اسلامی متعهد و آگاه به صورت عامل برجسته پیروزی قیام مورد قبول خودی و بیگانه قرار گرفت، یک گروه متشکل به دلیل تشکیلاتشان، صاحب دستاوردهای امت شد». لذا حزب جمهوری اسلامی را حافظ دستاوردهای پیروزی انقلاب می دانست.

⬅️ دیگر احزاب و گروه ها از اینکه حزب جمهوری، چنین جایگاهی را برای خود قائل است و سهم و وزن برابر با دیگر احزاب ندارد، به شدت ناراضی بودند و انتقادهای بسیار تند و حتی تهمت های ناروایی به دبیرکل حزب داشتند. شدت تهمت ها تا جایی بود که در بهمن ۵۸ در حالی که امام خمینی در بیمارستان بستری بود، سران حزب نامه ای به امام می نویسند و در آن اشاره می کنند که «اظهارات برادر و نوه و داماد و افرادی از نزدیکان شما محیط را برای پذیرش شایعات آماده تر کرد». این نامه به دلیل شرایط نامساعد جسمی امام به ایشان نمی رسد و بهمن سال بعد به همراه نامه دیگری که هاشمی رفسنجانی می نویسد به دست امام می دهد. در نامه هاشمی رفسنجانی می آید «شما می دانید که موضع نسبتا سخت مکتبی امروز ما، دنباله نظرات قاطع شما از اول انقلاب تا به امروز است، آیا رواست ما به خاطر اجرای نظرات جنابعالی درگیر باشیم و متهم و جناب عالی در مقابل این ها موضع بی طرف بگیرید؟ آیا بی خط بودن و آسایش طلبی را می پسندید؟»

⬅️ امام خمینی به حدی در جایگاه رهبر یک نظام سیاسی، خود را بین دعواهای جریانات سیاسی و احزاب مداخله نمی دهد و فراجناحی عمل می کند که حزبی چون جمهوری اسلامی که خود را مجری نظرات امام و کاملا حافظ دستاوردهای انقلاب اسلامی می داند، به بی طرفی امام اعتراض تندی می کند.

⬅️ از سوی دیگر آنچه مسلم است، بهشتی یک روحانی نوگرای دینی است و اندیشه، مشی، سلوک و گفتار و حتی عملکرد تشکیلاتی اش، به مذاق روحانیون سنتی خوش نمی آید و هیچ پایگاهی در بین آنها ندارد تا از او حمایت کنند و از شدت تاثیر تهمت ها علیه وی بر جامعه بکاهد. وی همیشه در سخنان خود، معترض روابط سنتی مرید و مرادی روحانیون با اطرافیان خود بود و نقد جدی به دستگاه سنتی مریدپروری غیرسازنده فقها در طول تاریخ فقه شیعی داشت؛ لذا هم لباسی های او نیز تمایلی به حمایت از او نداشتند.

⬅️ بنی صدر که بر سر ترکیب کابینه اختلاف نظر شدیدی با مجلس داشت، به ناچار تن به نخست وزیر پیشنهادی حزب جمهوری می دهد و در مدت ریاست جمهوری خود، تمام ناکارآمدی ها را به نخست وزیر مکتبی خود رجائی و کابینه اش نسبت می دهد. وی در سخنرانی ۲۲ بهمن سال ۵۹ به گونه ای سخن می گوید که انگار رییس جمهور نیست و یک افشارگر ناکارآمدی های نظام است. وی در بخشی از سخنانش می گوید: «به شما مردم نسبت به نبود امنیت اعلام خطر می کنم، ما امنیت قضایی و اخلاقی می خواهیم». روزنامه ها در پی این سخنان جو سنگینی علیه بهشتی درست می کنند که آن دو نامه مذکور به امام خمینی می رسد.
🔴 غائله ۱۴ اسفند و تقابل علنی بنی صدر با بهشتی (بخش پایانی)
مرضیه حاجی هاشمی

🗒 تقابل بنی صدر با حزب جمهوری و بهشتی در ۱۴ اسفند، وجه عمومی و خشن پیدا کرد. بنی صدر صبح ۱۴ اسفند به همراه بازرگان و سنجابی و... به مزار مصدق رفت و عصر برای سخنرانی به دانشگاه تهران آمد. عده ای شعارهای نوشته شده ای علیه بنی صدر و عکس هایی از اعضای سرشناس حزب جمهوری در دست داشتند و علیه رئیس جمهور شعار می دادند. اعضای میلیشیای سازمان مجاهدین خلق نیز علیه حزب جمهوری شعار می دادند. بنی صدر از پلیس خواست جلوی چماقداران را بگیرد وگرنه آنها را به مردم می سپارد. تنش بالا گرفت و کار به خشونت کشید.

⬅️ همه آنهایی که از نزدیک با بهشتی بودند، اذعان می کنند که بهشتی اهل خشونت و گروه فشار و حذف رقیب نبوده و اهل مدارا، گفتگو، بحث و مناظره با منتقدان و مخالفان بوده است. اما سوال اینجا چرا هواداران او بر خلاف مشی او عمل می کردند و به عنوان گروه فشار سعی در به هم زدن سخنرانی بنی صدر داشتند؟ گروه فشاری که در انتها با کارتهای عکس داری که گفته می شد به همراه داشتند، به عنوان نیروهای ویژه نخست وزیری، کمیته، حزب جمهوری و سپاه به مردم معرفی شدند و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.

⬅️ بهشتی برخلاف تفکر و شخصیت خود، در عمل سیاسی به انحصارطلبی محکوم میشد، اینکه قصد دارد همه امور را به دست بگیرد؛ اما مساله اینجاست که همه اموری که به وی سپرده می شد به دلیل قابلیت های ویژه وی و قدرت مدیریت و و توان سازمان دهندگی بالای وی بود که خود هم به پذیرش آنها راغب نبود. اغلب شخصیت های که دارای مدیریت قوی هستند، با همه امور به طور جدی برخورد می کنند و دارای تحکم هستند؛ لذا پس از پذیرش مسئولیت های متعدد، می توانند انحصارطلب به نظر آیند.
فرشاد مومنی از درددل کردن بهشتی نقل می کند که وی در بسیاری از امور پس از بحث و گفتگو با تقاضای دیگران به اتفاق مواجهه می شود که می گویند انجام اینکار جز به دست شما ممکن نیست و علی رغم طفره رفتن من آن مسئولیت را بر دوش من می گذارند.

⬅️ و اما در انتها باید گفت، مساله اصلی در تقابل های نهادی در ساخت قدرت نظام جمهوری اسلامی که حتی موجب می شود، نخبگان سیاسی برخلاف اندیشه و نظر فردی خود، به گونه دیگری در مدیریت های نهادی خود ظاهر شوند، این است که از همان ابتدا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به جای اینکه یک نهاد به نام شورای انقلاب اداره امور کشور را در دوره انتقال برعهده بگیرد این امور به دو نهاد متقابل، به نام شورای انقلاب و دولت موقت سپرده شد و تقابل نهادی و دوگانگی از همان ابتدا در ساخت قدرت جمهوری اسلامی نهادینه شد و همیشه دسته ای از نهادها نخبگان سیاسی را در خود جای داده اند که داعیه انقلابی گری و مکتبی بودن را داشته اند و دسته دیگری از نهادها و نخبگان دیگر را در مقابل خود غیریت سازی نموده اند که این مساله، کنش های حذفی و قهری را نیز از دو طرف به دنبال داشته است.

@M_Hajihashemi_iran1
🔴 سازمان نظام پرستاری کشور جهت تجهیز و کمک به رزمندگان خط اول مبارزه با ویروس کرونا ، نیاز سریع به کمک های مردمی شما ایرانیان عزیز ومشارکت خیرین محترم دارد.

همانطور که مستحضرید : در چند روز گذشته شیوع وبروز بیماری کرونا ، شدت وسرعت بسیار بیشتری یافته است.
علیرغم مراجعات مردمی به بیمارستانها ؛ اما در بسیاری از این مراکز؛ پرستاران عزیزما ، از حداقل امکانات حفاظت فردی
(ماسک N95 ؛ محافظ صورت ؛ دستکش ؛ مایع ضدعفونی ولباس یکبار مصرف ) برخوردارنیستند. ودرنتیجه ؛ درنحوه خدمت رسانی به بیماران کرونایی کشورمان ، دچار اختلال زیادی میشوند.
 
لذا از شما مردم عزیز و خیرین گرامی تقاضا می شود؛ کمک های انسان دوستانه خود را ترجیحا ، اقلام یاد شده را به آدرس تهران -خیابان کریم خان زند، -خیابان استاد نجات اللهی، کوچه شهید ارشد، پلاک ۸، ستاد مرکزی سازمان ارسال نمایند.
همچنین خیرین عزیز می ‌توانند کمک های نقدی خود را از طریق شماره حساب سازمان نظام پرستاری؛ نزد بانک‌ملت ۳۷۹۴۲۷۴۳۱۱ یا شماره کارت ۷۲۶۴-۷۰۰۲-۳۳۷۷-۶۱۰۴ نزد بانک ملت اهدا نمایند.
ضمنا تلفن
۸۸۹۰۶۸۶۲ - ۰۲۱
۸۸۹۳۵۸۵۷ -۰۲۱

جهت پاسخ به هرگونه سئوال اعلام میشود.
امید است با پشتوانه وپشتیبانی خیرین عزیز و فعالیتهای ایثارگرانه پرستاران جان برکف ؛ با دلگرمی وانگیزه بیشتر و بهتر از پس این بحران نیز سلامت و سر بلند بر آییم.
سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران.

@M_Hajihashemi_iran1
🔴 مرضیه حاجی هاشمی:
بخش زیادی از نیروی کار، فارغ التحصیلان، حتی تحصیل کردگان بالای دانشگاهی به طرز ظالمانه ای روزمزد، ساعتی و حق التدریس هستند که با تعطیلی کارخانه ها، شرکت ها، مدارس و دانشگاه ها، به شدت آسیب پذیر شده اند و توان تامین مایحتاج خود را نیز از دست خواهند داد، حکومت چه تدابیری برای آنها دارد؟
🔴 متن کامل مصاحبه ایسنا با مرضیه حاجی هاشمی

🗒 مرضیه حاجی‌هاشمی، جامعه‌شناس سیاسی جمهوری اسلامی، عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها و پژوهشگر اندیشه امام خمینی و انقلاب اسلامی در گفت‌وگوی تفصیلی با ایسنا، گفت:
علاقه به شخصیت امام خمینی (ره) و جستجو برای دسترسی به اندیشمندان و منابع قابل اعتماد و دست اول موجب شد از سال 1391 به پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی بیاید و فعالیت های پژوهشی خود در این زمینه را به طور تخصصی آغاز کند. در قدم اول، آثار مکتوب امام تا قبل از انقلاب اسلامی را به طور کامل مطالعه کرد و یک الگوی تماتیکی از اندیشه‌های سیاسی اجتماعی امام طراحی کرد.
معتقدم برای طراحی الگوی اندیشه ای از یک متفکر که خود رهبر دینی، رهبر یک انقلاب اجتماعی و رهبر سیاسی نیز هست به جای رفتن سراغ عمل سیاسی باید سراغ اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی و بنیان های اعتقادی او رفت. معتقدم اندیشه‌های خالص امام طی سالهای 1320 تا 1357 به صورت مکتوب و شفاهی انتشار یافت و بنده همه آنها را مطالعه و بررسی کردم و به یک الگوی اندیشه سیاسی – اجتماعی دارای قدرت بسیج گر انقلابی با روش تحلیل متن دست یافتم.
صحیفه امام در جلدهای ششم به بعد را نیز که بیشتر حاوی الگوی حکومتداری و شیوه عملی ایشان بعد از انقلاب اسلامی مبتنی بر شرایط زمان و مکان بود، جز به جزء مطالعه کردم و مقولات مختلفی را استخراج و در حال تحقیق و پژوهش روی آنها هستم.
دوره زمانی مقالات پژوهشیم، بازه زمانی مشروطه تا انقلاب اسلامی و بعد از آن را پوشش می‌دهد.

سوال: با توجه به شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور در پنجمین دهه انقلاب اسلامی، چقدر ضروری است وحدت کلمه مدنظر بنیانگذار جمهوری اسلامی با همان شمولیت و دربرگیری توسط کارگزاران نظام مورد توجه و عمل قرار بگیرد؟

⬅️ معتقدم باید شرایط سیاسی و اجتماعی کشور در دهه پنجم انقلاب از حیث وحدت و انسجام با وضعیت مشابه ماههای ابتدایی انقلاب مقایسه شود و به نسبت شباهت‌ها از الگوهای اندیشگی آن زمان استفاده شود. به نظر بنده شرایط سیاسی – اجتماعی کشور از نظر ماهیت و مفهوم با شرایط ماههای اولیه انقلاب کاملا متفاوت است اما وضعیت کشور به لحاظ حجم فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی در هر دو مقطع زمانی، تقریبا مشابه است.

⬅️ صحبت درباره اندیشه یک رهبر سیاسی نیازمند شناخت نظام معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی این رهبر است، پس از آن باید به این پرسش پاسخ داده شود که آیا این نظام معرفتی برای حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور کارآیی لازم را دارد؟ امام خمینی (ره) معرفت‌شناسیِ عرفانی خودشان را به حوزه‌های مدیریتی، سیاسی، اقتصادی و روابط بین‌الملل سرایت دادند. ایشان به جای معرفت شناسی علم تجربی با معرفت‌شناسی عرفانی به مدیریت، سیاست، اقتصاد و روابط بین‌الملل نگریستند و مبتنی بر همان روش انقلاب را به ثمر رساندند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور را اداره کردند.

⬅️ لازم به یادآوری است که به طور کلی برای شناخت پدیده ها چهار حوزه معرفت یا نالج وجود دارد، معرفت شناسی علم تجربی، معرفت شناسی عرفانی، معرفت شناسی فلسفی و معرفت شناسی دینی به ترتیب با ابزار شناخت حس و تجربه، شهود، عقل و وحی. امام خمینی (ره) معرفت شناسی عرفانی داشتند که به نوبه خود با این نوع معرفت شناسی وارد شدن به عرصه های سیاست و جامعه و مدیریت که از عرصه های جولان معرفت شناسی علم تجربی در دنیای مدرن محسوب می شود، بسیار بدیع و قابل تامل است. امام خمینی در بستر زمانی دهه اول انقلاب، با این نوع معرفت شناسی به خوبی توانستند، چالش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور را حل کنند. به نظر می رسد، امروز هم اگر نگاه و شیوه ایشان که محدود به دوران حیات امام بود، با لحاظ تغییر بستر اجتماعی، احیاء شود، می‌توان در همه امور کشور از بن‌بست ها خارج شد.

⬅️ در جامعه شناسی، یک کلیت داریم که به آن جبر ساختاری می گویند، در نگاه امام نیز یک کلیت، فراتر از افراد و اجزا وجود دارد که همان قدرت و نیروی الهی است که همه چیز در درون آن معنا می شود. امام همه امور را بر مدار آن می بیند و با همه واقع نگری و توجه به مقتضیات زمان و مکان؛ ولی کلیتِ نیرو و قدرت الهی را بر همه چیز سیطره یافته می بیند که انقلاب و جامعه را هدایت می کند.

⬅️ با وجودی که جامعه، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با فراز و فرودهای زیادی روبرو شد اما از منظر جامعه‌شناسی، تکثر اجتماعی چندانی وجود نداشت و حتی با وجود احزاب و گروههای متعدد و متکثر که هر کدام آرا و عقاید متفاوتی داشتند؛ اما به دلیل عدم وجود پایگاه اجتماعیِ لازم در بدنه اجتماعی، قاطبه مردم تحت تاثیر رهبر فقید انقلاب اسلامی و متحد و یک صدا بودند. حکومت امام خمینی (ره) بر قلب‌ها و توجه ویژه و واقعی امام به مردم، موجب وحدت مردم و شنیده شدن صدای واحد از جامعه ایران بود.
⬅️ امام پیوسته در سخنرانی های عمومی و خصوصی با مردم و مسئولان، رمز به نتیجه رسیدن انقلاب، موفقیت کارگزاران و مدیران کشور، توفیقات رزمندگان اسلام در جبهه‌های جنگ و شکست محاصره اقتصادی علاوه بر آن که به خودشان نسبت نمی‌دانند؛ بلکه آن را فقط و فقط از قدرت الهی و یک صدا شدن مردم یا همان «وحدت کلمه» می‌دانستند.

⬅️ امام در ابتدای انقلاب، رویکرد غالب عرفانی داشتند و حتی در درس تفسیر سوره حمد داشتند نگاه‌های عرفانی‌شان را به صورت علمی به جامعه تسری می‌دادند که البته این کار امام به مذاق عده‌ای خوش نیامد و مخالفتند کردند و با وجودی که ایشان رهبر نظام بودند، مجبور شدند تفسیر حمد را تعطیل کنند و به نظر بنده همین اتفاق موجب شد نظام جمهوری اسلامی به سمت «نگاه فقاهتی» سوق پیدا کند.

⬅️ نگاه امام یک نگاه لطیف عرفانی بود و در حالی که بسیاری از علما و مراجع اسلام معتقدند قرآن، کتاب احکام و فقه است؛ اما امام خمینی (ره) اعتقاد داشتند قرآن، کتاب خداشناسی و انسان‌شناسی است. ایشان دوست داشتند مردم این مسئله را به درستی درک کنند که قدرت، نیرو و سر منشاء همه چیز در جهان خداست.

⬅️ اگر اندکی از دوزِ فقاهتیِ نظام کاسته شود و نگاه‌های عرفانی امام (ره) پر رنگ شود تاثیر بسزایی در امور داخلی و خارجی کشور به وجود خواهد آمد. امروزه حتی اگر در اداره جامعه، به برخی سخنان و یا شیوه عملی ایشان مراجعه می شود؛ رجوعی ناقص و گزینش شده و بدون توجه به روح حاکم بر رویکرد امام به جامعه و مردم است. باید در نظر داشت که شیوه مدیریتی امام در کدام ظرف زمانی و بستر اجتماعی بوده چون تسری نگاه مدیریت سیاسی – اجتماعی عرفانی امام به جامعه به دلیل نیاز به شرایط درونی و قلبی افراد متحد شده در جامعه وقتی محقق می شود که به گفته امام، انقلاب قلبی و درونی در تک تک افراد به وجود آمده باشد و به وحدت کلمه نیز رسیده باشند. شرایط اجتماعی امروز متاثر از تغییرات جامعه و توسعه فناوری ارتباطی و اطلاعاتی تغییر کرده و از جامعه متکثر امروزی، نمی توان انتظار داشت هرچه می گوییم مردم بپذیرند. همه تحصیلکرده های کشورمان صاحبه اندیشه و نظر هستند و نمی توان به آنان چیزی را تحمیل کرد. اگر بخواهیم در دهه پنجم انقلاب از امام خمینی الگوبرداری کنیم نباید نگاه ساده انگارانه به جامعه و سیاست از ایشان ارائه کرد.

⬅️ در کنار آن رویکرد عرفانی، موضوعی که در اندیشه امام (ره) بسیار اهمیت داشت و مورد توجه ایشان بود، الگوی مردمی بودن نظام است. امام به شدت بر ابعاد عقلانیت و مردمی بودن نظام تاکید داشتند و در همه امور ابتدا جامعه و مردم پذیرا بودند یا اگر نبودند، امام آنها را برای پذیرش آماده می کرد و با توجه به آن محبوبیت و تأثیر نفوذ کلام خویش در مردم و یقین به همراهی مردم، اقدامی صورت می گرفت و هرگز امام در مقابل مردم و برخلاف نظر مردم تصمیمی نمی گرفت.

⬅️ مخالفان نظام جمهوری اسلامی در اندیشه امام خمینی سه دسته هستند که در جلد ۱۶ صفحه ۱۰۳ صحیفه امام بیان شده است. دسته اول افرادی که در فکر بازگرداندن نظام سلطنتی هستند، دسته دوم افرادی که دنبال جمهوری غیر اسلامی یا جمهوری دموکراتیک هستند و دسته سوم گروهی که در پی حکومت اسلامی غیر مردمی هستند و اصلاً حکومت اسلامی را با وجه مردمی نمی پسندند.

⬅️ امام در مناسبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دوران جنگ، کاملا از دولت حمایت کردند. پس از حوادث دهه ۶۰ و ماجرای بنی صدر و به اوج رسیدن ترورهای سازمان مجاهدین انقلاب، میزان انتصابات امام رحمت الله علیه شدت گرفت و ایشان که تا قبل از این به وظیفه ارشادی و تبلیغی روحانی ها معتقد بودند از این دوره به بعد از این تفکر خود عدول کردند و حتی چندین بار به صراحت گفتند که «اشتباه کردم. فکر می کردم که روشنفکر ها می توانند کشور را اداره کنند». البته امام دخالت روحانیون در امور اجرایی را موقتی دانستند و تاکید داشتند «تا وقتی که تحصیل کرده ها و روشنفکران بتوانند جامعه را اداره کنند روحانیون می توانند در امور اجرایی حضور داشته باشند» و از این دوره به بعد است که مشاهده می شود انتصاب روحانی ها در دستگاهها شدت می‌گیرد و البته از این تاریخ به بعد است که بین طبقات مختلف مردم این موضوع دامن زده می‌شود که این حکومت، حکومت آخوندهاست و ایران گرفتار آخوندیسم شده است.
👇👇👇
⬅️ با این حال امام با وجود شکلگیری چنین جو منفی ای علیه خودشان و انقلابشان در سخنرانی های متعدد خطاب به ائمه جمعه و جماعات، خطبا و مسئولان کشوری تاکید می کنند که «نباید دولت را تضعیف کنید. اگر تصمیم یا سیاستی مطابق سلیقه یا نظر یا ذائقه شما نبود و آن تصمیم را مخالف احکام اسلام تشخیص دادید باز نباید دولت را در تریبون هایتان تضعیف کنید» چرا که دولت امور معیشیتی مردم را در اختیار دارد. به بیان روشنتر وقتی دولت تضعیف شود در حقیقت مردم تضعیف می‌شوند و نگاهشان به دولت تغییر می کند. از سوی دیگر نگاه دنیا به دولت جمهوری اسلامی دچار تزلزل می شود و از وجاهت می‌افتد و به مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی بهانه داده می شود.

⬅️ با وجودی که در جلد ۱۶ صفحه ۳۴۸ صحیفه امام تاکید شده «اگر دیدید که دولت اشکال دارد یا اشتباه می کند باید به مراجع مشخص شده در قانون رجوع کرد تا اشکالات دولت رفع شود.» اما ملاحظه می کنید به دلیل بی اعتمادی شدیدی که علیه دولت و خدمتگزاران مردم به وجود آورده اند، مردم هیچکس را در این نظام سالم نمی دانند و همه مسؤولان و قوای نظام را فاسد می دانند؛ در حالی که در اندیشه سیاسی امام خمینی تاکید شده اختلافات بین مسئولان هیچ گاه نباید به سطح جامعه کشیده شود؛ چرا که بسیاری از اختلاف نظرها در مسؤولان ریشه سلیقه ای دارد و باید بدون رسانه ای کردن آنها حل و فصل شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های امام امت این بود که به محض اینکه پی به اشتباهاتشان می‌بردند، به سرعت به آن اعتراف کرده و آن را جبران یا اصلاح می کردند و از منسوبانشان هم می‌خواستند به سرعت از حرف یا تصمیمات اشتباهشان عدول کرده و آنها را اصلاح کنند. امام حتی خطاب به فقهای شورای نگهبان نیز یادآور می‌شدند «شما که معصوم نیستید، هرگاه متوجه اشتباه تان شدید به سرعت اعتراف کرده و رای خود را اصلاح کنید.» در دیدگاه امام خمینی اعتراف به اشتباه و اصلاح آن از ویژگی های بارز شخصیتی است.

⬅️ امام از دولت های مختلف حمایت می کردند و در عین حال متذکر می شدند که حمایت ایشان به دلیل منسوب بودن دولت ها به ایشان نیست بلکه به دلیل رعایت مسائل داخلی و بین‌المللی کشور است و جامعه ایران نیاز به رعایت آن‌ها دارد. به طور مثال حمایت ایشان از نخست وزیری میرحسن موسوی را به معنای حمایت از یک خویشاوند یا دوست نمی‌دانستند بلکه حمایت از دولتی می دانستند که در شرایط سخت جنگ تحمیلی و با وجود گرانی، کمبود ها و فشارهای خارجی به مصلحت مردم و کشور می‌دانستند. اما متذکر می شدند که اگر روزگاری مردم از مسئولان ناامید شوند و به اصطلاح ببرند آن وقت باید فاتحه نظام و کارگزارانش را خواند.

چه ویژگی ها و شاخص هایی در اندیشه امام امت به عنوان یک مرجع دینی وجود داشت که ضمن مدیریت شرایط سخت ابتدای انقلاب توانستند اکثر جریان های فکری و سیاسی حاضر در انقلاب را با ظرافت و هوشمندی مدیریت کنند؟ چه دلیلی موجب شد امام از مخالفت با ورود روحانی ها به امور اجرایی عقب‌نشینی کنند؟

⬅️ برای پاسخ به این سوالات باید ابتدا دید اندیشه امام چه ویژگی های ذاتی داشت که ضمن پذیرش همه اندیشه های فکری و سیاسی آن عصر توانست از ظرفیت همه آنها در جهت به ثمر رساندن انقلاب اسلامی استفاده کند؟ پاسخ یابی این سوال اهمیت فراوانی دارد. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، رهبری نظام سیاسی از امام نمی بینیم بلکه رهبری انقلاب و آثار علمی و اندیشه ای ایشان را مشاهده می کنیم. اسلام سیاسی - اجتماعی که از عصر مشروطه به صورت جریان فکری - سیاسی منسجم آغاز شده بود، در عصر امام خمینی و بعد از دهه 20 به صورت اندیشه اسلام گرایی سیاسی با دو گرایش نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی ظهور و بروز پیدا کرد.

⬅️ بنیادگرایی دینی با وجود اعتقاد به اسلام سیاسی - اجتماعی به هیچ وجه اعتقادی به اصلاح معرفت دینی ندارد و به چارچوب معرفتی ثابت وفادار است و آن را تغییر ناپذیر می داند. با بررسی دقیق اندیشه امام خمینی به این جمع‌بندی رسیدم که اصلاح معرفت دینی در کنار اعتقاد به اسلام سیاسی - اجتماعی جزء لاینفک زیربنای فکری، اعتقادی سیاسی امام خمینی است. این اندیشه امام باعث شد ایشان بپذیرند که نگاههای نوگرایانه به معرفت دینی هم می‌توانند مطرح شوند و به بحث و گفت و گو گذاشته شوند. این فقاهت عقلانی و پویا موجب می شود امام مطابق با شرایط زمانی مختلف، نظرات مختلفی داشته باشند. البته برخی معتقدند امام دهه ۲۰ با امام ابتدای انقلاب، امام بعد از انقلاب و امام اواخر عمر، متفاوت است اما به اعتقاد بنده این ویژگی امام خمینی از منحصر به فردترین ویژگی های اندیشه ای یک رهبری دینی است که موجب می شود در تعامل با سایر گفتمان های موجود در جامعه قرار بگیرد. امام خمینی حتی در دوران مبارزه با رژیم پهلوی اعتقادی به رفتارهای خشن و حذف فیزیکی نداشتند بلکه به مشی ارشادی معتقد بودند.
👇👇👇
⬅️ اعتقاد امام به آزادی های سیاسی - اجتماعی و حقوق شهروندی پاسخ سوال شماست. در مقاله ای که تحت عنوان حقوق شهروندی در اندیشه امام نگاشتم، به طور مشروح، ابعاد آزادی های سیاسی - اجتماعی اندیشه امام امامت در ارتباط با گرایش های سیاسی و احزاب مختلف را تبیین کرده ام. در اندیشه امام یک استثنا وجود دارد و آن هم قائل نبودن حقوق سیاسی و مذهبی برای بهائیان است، در عین اینکه برای آنان آزادی های اجتماعی و حقوق شهروندی قائل هستند. شاید به دلیل وجود همین مولفه‌ها باشد که امام توانست ذیل «وحدت کلمه» همه گروه ها و جریان های فکری و سیاسی انقلاب را تا حد امکان همراه اهداف انقلاب نگه دارد. در بررسی علمی و بی طرفانه اندیشه و مشی سیاسی - اجتماعی امام خمینی در صحیفه امام، ایشان فضای سیاسی پس پیروزی انقلاب را برای تمام گروه ها و گروهک ها حتی گروهک های سه چهار نفره ای که در روزهای ابتدای پیروزی انقلاب به صورت قارچ گونه رشد می کردند، فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی آنان را باز گذاشتند اما وقتی فضا به سمت خشونت و حذف فیزیکی رفت شیوه امام هم تغییر کرد. شرایط زمانه بسیاری از مسائل و تصمیمات را به امام تحمیل کرد به بیان دیگر برخی از مؤیفه های الگوی اندیشه ای قبل از انقلاب امام خمینی با پس از پیروزی انقلاب به دلیل تغییر شرایط تغییر کرد که یک نمونه آن عدول ایشان از ممنوعیت ورود روحانی ها به امور اجرایی کشور بود.

⬅️ مسئله مهم دیگری که امام موفق به پیاده شدن آن شدند نگه داشتن همه گرایش های اسلامی زیر چتر انقلاب پس از تصفیه گرایش های غیر اسلامی و تندرو بود. نگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی به گرایش های فکری و سیاسی و جریان های اسلامی و غیر اسلامی قبل و بعد از انقلاب نگاهی پدرانه و دلسوزانه بود و با همین نگاه با گرایشهای مختلف نیروهای انقلاب و گروه‌های سیاسی رفتار کردند. امام همه جریان های داخل جامعه را فرزندان خود و انقلاب می دید. با همین نگاه بود که امام در ترکیب فقهای شورای نگهبان هم آیت الله صانعی را به عضویت این شورا در آوردند و هم روحانی های با گرایش های فقاهتی تندتر را و یا در انتصاب هایی که انجام می دادند از هر دو گرایش عمده سیاسی کشور استفاده می کردند. این رفتار باعث می‌شد که مردم و گروه‌های سیاسی مختلف این امنیت خاطر را داشته باشند که زحمت هایشان برای انقلاب هیچ گاه گرفتار نگاه های حذفی رهبرشان نمی شود به همین خاطر آحاد مختلف مردم امام خمینی را به عنوان فصل الخطاب قبول داشتند.

بازخوردها خارجی تغییر دیدگاه امام در خصوص ورود روحانیها به امور اجرایی کشور از سوی سیاستمداران و رسانه های بیگانه به شدت مورد سوء استفاده قرار گرفت به نحوی که حکومت جمهوری اسلامی را به عنوان حکومت آخوندها و اراده روحانی ها را قدرت طلبی معرفی کردند، واکنش امام به این موضوع چه بود؟

⬅️ در پی شدت گرفتن اختلافات و عنادورزی های سال‌های ابتدایی انقلاب و تهمت زدن های جریان های معاند نظام، امام به صراحت بیان کردند «اگر ورود روحانی ها به امور اجرایی کشور انحصار طلبی است بله، ما انحصار طلبیم حتی رسول الله هم انحصارطلب بود.» امام در جایی دیکتاتور را تعریف کردند «که برای درک دیکتاتور بودن باید به آراء عمومی مردم مراجعه شود که آیا مردم رای و نظر شما را قبول دارند یا خیر؟ اگر دیدید که هر آنچه از مردم خواستید به آن عمل کردند و عکس آن رفتار نکردند، بدانید که مردم با شما هستند و شما دیکتاتور نیستید.» نکته ای که حائز اهمیت است این که اگر مردم به اولین رئیس جمهور کشور بعد از بنی صدر که فردی روحانی بود رای نمی دادند امام خمینی هرگز آنان را مجبور به تبعیت از روحانی ها نمی کردند به بیان دیگر امام ذائقه سیاسی جامعه را تغییر دادند و این جامعه بود که نظرش را از بنی صدر و لیبرال ها به سمت روحانی ها و نیروهای مذهبی انقلاب تغییر داد.

⬅️ مذاکرات پنهان کارگروههای مجلس خبرگان قانون اساسی و جریان های پشت آن، اضافه شدن ولایت فقیه به سرعت به پیش نویس قانون اساسی را در هاله ای از ابهام فرو برده برد و به دنبال آن ابراز نگرانی شدید و واکنش تند گروه ها و احزاب سیاسی ابتدای انقلاب و افزایش خشونت ها و دست به اسلحه شدن برخی از این احزاب را در پی داشت. همه این حوادث آرام آرام موجب تغییر دیدگاه امام نسبت به ممنوعیت ورود روحانی ها به امور اجرایی کشور شد. امام این تغییر را دیکتاتوری نمی دانستند چون معتقد بودند خواست مردم همین است و مردم نیز با انتخابشان نظر امام را تایید می کردند.
👇👇👇
اندیشه امام خمینی در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، دانشگاهی و زنان چه ویژگی‌هایی داشت؟

⬅️ جایگاه فرهنگ، دانشگاه، مطبوعات، زنان، آزادی های بیان و قلم و نظایر آنها در الگوی اندیشه ای امام کاملا مشخص است. امام خمینی بیشتر رهبر فرهنگی و اجتماعی بودند تا رهبر سیاسی. امام راجع به زن نگاه خاصی داشتند. در نگاه امام، زن یک موجود جنسی و جنسیتی نیست بلکه یک انسان با همه حقوق حقه اش است. اما ایکه چرا نگاه به زن در جامعه هنوز حل نشده به این دلیل است که نگاه به زن به عنوان موجودی جنسی است. امام خمینی به ویژگی های زنانگی زن اشاره نمی‌کنند بلکه به ویژگی های انسانی زن توجه می کنند. در اندیشه امام آزادی هایی که برای زن تعریف می‌شود همان آزادی هایی است که برای مرد تعریف شده است. حضور سیاسی و اجتماعی و آزادی های فردی و اجتماعی از جمله آزادی هایی است که بین مردان و زنان مشترک است و امام به این آزادی ها برای زنان و مردان اعتقاد داشتند. اگر به زن مرتب جلوه های زنانگی اش یادآوری شود وضعیت اجتماع همین می شود که شاهد آن هستیم. زنان با جلوه های زنانه وارد عرصه های فرهنگی و اجتماعی میشوند و شرایط فکری و فرهنگی جامعه را دستخوش تحولات جنسی می کنند. در حالیکه در فضای اجتماعی و عمومی زن و مرد باید به عنوان انسان مورد توجه قرار گیرند تا جامعه از جلوه گیری های زنانه مصون بماند. حقوق شرعی خاص زن و مرد است که در فضاههای خصوصی تعریف شود. اینجاست که زن زنانه تعریف می شود و جلوه گری های زنانه اش محدود در چارچوب خانه و خانواده‌اش می‌شود. این نگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی به زن موجب سالم ماندن فضای عمومی جامعه از جلوه گری های زنانه می شود. در این صورت هم کرامت زنانه و هم آزادیهای مشروعش پاس داشته می‌شود.

⬅️ در جلد ۱۶ صفحه ۲۲۹ صحیفه امام، وقتی برخی نشریات به دیدار امام می روند به آنان توصیه می کنند که سپاه پاسداران را نصیحت و هدایت کنید تا این نیرو همواره از گزند آسیب ها مصون بماند و در دیدار با پاسدارها به آنان یادآور می‌شوند اگر موفقیتی دارید به دلیل محبوبیتی است که بین مردم دارید. امام درباره صدا و سیما معتقد بودند قوای سه گانه باید در اداره آن با هم مشارکت داشته باشند. یکی از شاخصه هایی که از اندیشه امام در می آید این بود که اصلا اعتقادی به اسلامی کردن علم نداشتند بلکه اعتقاد به آزادی علمی و سیاسی و استقلال دانشگاهها از حکومت و تعامل بین حکومت و دانشگاه ها داشتند و نه از بالا اداره کردن دانشگاه ها توسط حکومت و اسلامی کردن علوم و دخل و تصرف در آنها و ستون کشی در آنها.

راه های شناخت مدعیان پیروی از خط امام و هوشیار کردن مردم نسبت به جریان های انحرافی و افرادی که به اسم خط امام ادعاهای تو خالی میکند، چیست؟

⬅️ بهترین شاخصه این است که جریان ها، شخصیت ها، گروهها و مسؤولان به جایگاه اجتماعی شان نزد مردم توجه داشته باشند تا پی به میزان نزدیکی شان به خط امام ببرند علاوه بر آن باید به این موضوع نیز توجه ویژه داشت که هر گروه و حزبی هر چند جایگاه اجتماعی خوبی داشته باشد اما گرایش های اعتقادی ضعیفی داشته باشد باز از خط امام فاصله دارد. مصلحت مردم برای امام بسیار بسیار اهمیت داشت تا جایی که وقتی صحبت از منافع، رفاه، خواست و مصلحت مردم می شد به سادگی از محکم ترین نظرات شان کوتاه می آمدند. امام از هر مسئولی که به دنبال منافع و مصالح مردم بود به شدت حمایت می‌کردند. امام در هر شرایطی ذره ای در نگاه الهی شان نسبت به امور کشور و جامعه دچار تردید و سستی نشدند. در اندیشه امام خدا و مردم بالاترین و مهمترین جایگاه را داشتند.

⬅️ امام به شدت مسئولان را از اختلاف برحذر می‌داشت، ایشان اعتقاد داشتند اختلاف مسئولان آبروی نظام را میبرد و مردم را دلسرد می کند. اتفاقی که در حال حاضر شاهد آن هستیم. امام همواره هشدار می دهند که از نتیجه مشروطه درس بگیرید و اجازه ندهید سوء استفاده گران از اختلافاتف بهترین نتیجه را عاید خود کنند. لذا مردم باید دانند هر کس بر اختلافات دامن می زند و جامعه را از مسیر همبستگی دور می کند، قرابتی با امام ندارد.
👇👇👇
. ضرورت اهمیت و اداره بهتر کشور در این شرایط سخت که باعث امیدوار شدن مردم به آینده نظام و انقلاب شوند، چیست؟

⬅️ اینکه مردم چقدر باید مورد توجه حاکمان قرار گیرند به خوبی در سخنان و بیانات عمومی و خصوصی امام مشهود است. مسئله‌ای که مبتلابه جامعه است و موجب ناامیدی مردم شده است این است که مردم احساس می‌کنند گروه‌ها صرفا برای ورود به حیطه قدرت و در ایام انتخابات شعار می دهند و پس از ورود به قدرت اصلا توجهی به نیاز و خواست مردم نمی کنند. به نظر بنده در مفهوم مردم گرایی مسئولان باید تجدیدنظر شود. اگر فضای سیاسی قدری باز شود و اجازه داده شود مردم و احزاب آزادانه به فعالیت های سیاسی خود بپردازند شاهد ایجاد روحیه امید در مردم خواهیم بود. اینکه در شرایط فعلی چه باید کرد باید بگویم که مردم باید باور کنند جلوه های دموکراتیک نظام، دکور برای نشان دادن به خارجی ها نیست. باید از دکوری بودن انتخابات و نهادهایی چون مجلس، و خنثی کردن اعمال رای و نظر مردم برای تغییر و کاهش مشارکت آنها دوری کرد، در غیر این صورت نمی‌توان به جامعه امید داد یا وجاهت بین المللی را حفظ کرد. میدان دار شدن برخی نهادها و شخصیت های تندرو که جز دستیابی به ارکان قدرت به هیچ چیز دیگر فکر نمی کنند و کشور را در بن بست داخلی و بین المللی می کشانند، موجب ناامیدی مطلق مردم نسبت به نظام و قدرت گرفتن معاندان و دشمنان نظام می شود. نیازمند انسجام ملی و بازگشت امید و اتحاد ملی هستیم و تنها راه آن القاء این باور به مردم است که جلوه های دموکراسی در ایران دکوری و برای حفظ ظاهر جمهوریت نظام نیست؛ بلکه برای ایجاد تغییر و اصلاح در ساختار قدرت و پایان دادن به مفاسد مختلف سیاسی و اقتصادی جریان‌ها و مافیای قدرت و ثروت است. مردم باید بتوانند تغییرات ساختاری و مطالبات تحول خواهانه خود را در چارچوب نظام پیگیری کنند. در این صورت هیچ روزنه ای رو به سوی تاثیرپذیری جامعه از براندازان نظام باز نخواهد ماند. نباید مردم را به سمت و سویی هدایت کرد که خدای ناکرده از نظام ناامید شوند.

پایان گفتگو

@M_Hajihashemi_iran1
روابط عمومی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها
https://t.me/anjomanemodaresin
هم وطنان عزیزم در خانه بمانیم
🔴 مسئولین محترم به جای باید و نبایدهای ملال آور بدون ضمانت اجرایی و نظارت.....
مرضیه حاجی هاشمی
🔴 سیاست های غلط و نابودی زیرساخت های اجتماعی مدیریت بحران های ملی مرضیه حاجی هاشمی 🗒 در شرایطی که تدابیر اولیه و جدی برای جلوگیری از همه گیری ویروس کرونای جدید که شیوع سریع و بالایی دارد، اتخاذ نشده است و آلودگی از یک استان به اکثر استان ها سرایت کرده…
🔴 باز هم تاکید می کنم
⭕️ اگر یک دوره ریاضت ملی نکشیم، فاجعه ملی رخ خواهد داد.
مرضیه حاجی هاشمی

🗒 انچه امروزه در جامعه ایران شاهدیم قبل از هر چیز یک بحران حاد اجتماعی است.

⬅️ باز هم تاکید می کنم، جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی و دیگر اندیشمندان حوزه علوم انسانی باید در کنار دانشمندان علوم بیولوژیکی و زیستی و پزشکان و کادر درمانی قرار بگیرند تا جامعه ایران را نجات دهند.

⬅️ مردم ایران به شدت دچار سندرم بی اعتمادی اجتماعی هستند، حاکمیت به تنهایی از پس این بحران برنمی آید. نخبگان باید به یاری حاکمیت و مردم بیایند، باید همه به هم کمک کنیم. باید قوی و مستحکم و امیدوار باشیم؛ اما جدی بگیریم، بحران جدی است. اگر یک دوره ریاضت ملی نکشیم، فاجعه ملی رخ خواهد داد.

@M_Hajihashemi_iran1
🔴 وقتی نهادهای دموکراتیک را از محتوای درونی، معنا و ماهیت تخلیه کنی، چنان ضعف عملکرد می یابند که....