#وانەی_وشەی_ڕەسەن

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#وانەبێژ
#بەڕێز_موحەممەد_کوردی

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

ڕێزدار، بەڕێز، خاوەنڕێز، گەورە = مکرم


ڕێزلێنان، ڕێزگرتن، ڕێزدانان = تکریم



پیاوەتی، پیاوچاکی، جوامێری، بەخشین = کَرَم


بەڵگەکان، شایەتەکان، نیشانەکان، شایەتحاڵەکان = شواهد


گەواهـ، شایەت، شایەتحاڵ، گۆڤان = شاهد

بینەر، سەیرکەر، تەماشاکەر، تەماشاڤان، چاولێکەر = مشاهده‌گر

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
بینین، ڕوانین، دیتن، چاولێکردن، سەیرکردن = مشاهده


چەرمەسەری، کوێرەوەری، سەختی، ناخۆشی، چەوساوەیی = مشقت

پڕچەرمەسەری، پڕکوێرەوەری، پڕمەینەت، کولەمەرگی، سەگمەرکی = مشقت‌بار


هەڵهاتوویی، ترشاوی، تورشاوی، هەڵتورشاوی، هەڵگەڕاوی = تخمیر


ترشێنەر، هەویرترش، ئامیان، هەوێن(مایە بۆ شیر) = مخمر

شاردنەوە، وەشاردن، حەشاردان، داپۆشین = کتمان


هۆکاری زیادبوونی، هۆکاری پەرەسەندنی، هۆکاری زۆرتربوونی تێکهەڵچوون(پێکدادان) = عامل تشدید درگیری

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

نامەنووسی، نامەنووسین = مکاتبه

نووسەر، نڤیسکار، نڤیسار = کاتب

نامەکان، نووسراوەکان = مکاتبات

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#وەرگێڕانی_وشە

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#وانەبێژ
#ئەیووب_ژیار
#موحەممەد_کوردی
#کرماشانەگەم

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
دەگوترێت، دەوترێت = گفته میشود


هەواناسی، کەشناسی = هواشناسی


ئاخێوەر، قسەبێژ، وتەبێژ = گویندە، سخنران

دەروونشیکار = روانکاو

ناسنامە، پێناسە، شوناس، کێیەتی = هویت

هێژا = ارجمند

چالاک، هەڵسووڕاو = فعال



دەمەقڕە، دەمەقاڵە، دەمەقاڵێ، دەمەدەمە، شەڕەچەقە = دعوای لفظی

بریسک = تیر کشیدن بدن، شرار

تریسکە،برووسکە، بریقە = درخشش، برق آسمان

هۆکار، هاندەر = انگیزه

ژمارە، ڕێژە، بڕ، هه‌ژمار = تعداد

حاشالێکردن، نکۆڵیکردن، حاشاکردن = انکار کردن

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#وەرگێڕانی_وشە

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#مامۆستایان

#ئەیووب_ژیار
#موحەممەد_کوردی
#کرماشانەگەم
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
بەڵگەی پتەو، بەڵگەی قایم = دلیل محکم

خێری تەواو، خێری پەتی = خیر مطلق

گەشەسەندن، پەرەسەندن = تکامل

ڕاکێشەر، ڕاکەش، ڕاکێش = جاذبه

ڕاگرتن، وەستاندن، پاراستن، ڕاوەستاندن = نگه داشتن

وەرگرتن، قەبووڵکردن، وەئەستۆگرتن، پەژراندن = پذیرفتن

سەرەداو = سرنخ

ئاڵۆز، هاڵۆز، ئاڵۆزاو، ئاڵۆسکاو = درهم تنیدە شدە، موی فر

دێزە، شووم، ناپیرۆز، پێڕەش = نحس

ساویلکانە = ساده‌لوحانه

هەوێن = خمیرمایە، مایە

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#وەرگێڕانی_وشە

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#مامۆستایان
#کرماشانەگەم
#موحەممەد_کوردی
#ئەیووب_ژیار

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

چرۆدان، شکۆفیانەوە، گوڵکردن = شکوفه زدن


پارێز = پرهیز

شەماڵ= باد گرمی کە از جنوب بە طرف شمال میوزد

زریان= باد سردی کە از شمال بە طرف جنوب میوزد


قسەبۆنەهاتن، زمانگیران = تپق


جادوو = طلسم، سحر


وەلاڵەلاڵکەوتن، پسکەپسک=بە تتە پتە افتادن

شلێر، هەڵاڵەبرمە، گوڵەشلێرە، هەڵاڵە = لاله‌واژگون



سەرشۆڕی، شەرمەزاری = شرمندگی



لارەملی، ملکەچی= گردن کجی

لغاو، ڕەشمە= افسار

درۆیین، دروستکراو، ساختە = جعلی

کێوی سەهۆڵ، شاخی سەهۆڵین = کوه‌یخچال

سەهۆڵدان، ساردینگە، یەخچاڵ = یخچال


شەوەزەنگ، دەیجوور،تاریکەشەو = شب بسیار تاریک


سەهۆڵ، یەخ = یخ

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#وانەی_وشەی_ڕەسەن

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم
#وانەبێژ
#بەڕێز_موحەممەد_کوردی

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

دوایی، لە دوای، لە پاش = مابعد

ژوورسروشت، سەرەوەی سروشت، ئەوپەڕی سروشت = مابعدالطبیعه



بەر لە، پێش، پێشتر، لەپێش = ماقبل


پێشتر لە مێژوو، بەر لە مێژوو = ماقبل تاریخ


پیش دوایین دانە، یەکێ پێش لە کۆتایی، یەکێ مابێ بۆ دوایی، بەر لە کۆتایی = ماقبل آخر

نازناو، ناسناو = لقب

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
ناسراو بە = ملقب بە


ناوناتۆرە، ناتۆرە، نیتکە، ناونیتکە، نازناوی ناشیرن/ناحەز = لقب زشت


بەئەزموون، شارەزا= مجرب


بەسبوون، بەشکردن = کفاف دادن

کەینوبەین، سازوباز، خۆمانەخۆمانە = تبانی

ناڕاشکاوانە، بەهێما، ئاماژەکارانە، بەئاماژە، بەنائاشکرایی = تلویحا


@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

ئاشکراکەر، ڕوونکەر = مبیَن


ڕوون، ئاشکرا = مبین


ئاشکراکردن، دەرخستن، ڕوونکردن = تبیّن

کاتی لەدەستچوو، کاتی بەفیڕۆچوو، کاتی لەکیسچوو = وقت تلف شده

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

مۆنی، ناوچاوتاڵی، ڕووگرژی، مڕومۆچی، زویری، ناڕەحەتی = اوقات تلخی


کاتبردن، خایاندن = وقت بردن

زۆربەی کاتەکان، زۆربەی جاران = اغلب اوقات


کاتی بەتاڵی، کاتی دەستبەتاڵی، کاتی ئازاد، کاتی پشوو = وقت فراغت


@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

بەشی یەکەم
بڕیاری ئەکادیمیا:
هەمزە لە هەندێک دۆخدا دەقرتێنرێ، بۆ وێنە
هەر کاتێک بکەوێتە نێوان دوو وشەوە و لای چەپی بزوێن بوو و لای ڕاستی نەبزوێن بوو ئەوە هەمزەکە دەقرتێنرێ: وەک: ڕۆژ + ئاوا = ڕۆژاوا.
*
دەشتوانێت دۆخی ئاوارتە هەبێت و واتاکە تێک بچێت، ئەو کاتە پێویست بە قرتاندنی ناکات، بۆ نموونە وەک: ئەو دەشتە پڕئاو کراوە، لێرەدا ئەگەر بڵێین پڕاو کراوە، واتاکە تێک دەچێت. کەوا بێت لەوێدا نایقرتێنین.
....
وشەی قورئان هەر بە هەمزەوە دەنووسرێت و هەمزەکەی ناقرتێنرێ، ئەگینا واتاکەی تێک دەچێت.
*
فەرموون لێرەشدا تاقیکردنەوەیەک لەسەر هەمزە دانراوە، دەتوانن خۆتان تاقی بکەنەوە:


@MTZKD

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdfHPtXDtc4zoOT6_Fjh6WLxk3gOGaeFVeSBCO9cbryEqLQYA/viewform

ئەلفبێی زمانی کوردی لە ۳۷ دەنگ پێک هاتووە ، دەنگ واتە"صدا"
کە تەنیا ۳٤ پیت ، واته"حرف" هێمای"شکل" بۆ دانراوە.
پیتەکانی( و ، ی) ، هەم بزوێنن و هەم نەبزوێن لەگەڵ بزرۆکە، کە ونە یانێ هیچ هێمایێکی نییە.



ئەلفبێی زمانی کوردی به دوو بەشی "دەنگدار و بێدەنگ" دابەش دەبن.
پیتە بێدەنگەکان ، نەبزوێنەکان
بریتین لە :
(ئـ ، ب ،پ ، ت ، ج ، چ ، ح ، خ ، د ، ر ، ڕ ، ز ، ژ ، س ، ش ، ع ، غ ، ف ، ڤ ، ق ، ک ، گ ، ل ، ڵ ، م ، ن ، و ،هـ، ی)

و

دەنگدارەکان ، بزوێنەکان
بریتین لە ( ا ، ە ، و ، ۆ ، وو ، ی ، ێ ، بزرۆکە "i")
بزرۆکە لە ڕێنووسی ئارامیدا هیچ هێمایێکی بۆ دانەنراوە بەڵام لە ڕێنووسی لاتینیدا بە هێمای"i"دەنووسریت.


الفبای زبان کوردی شامل ۳۷ صداست کە تنها برای ۳٤ صدای آن شکل قرار دادە شدە است.
الفبای زبان کوردی بە دو بخش "صدادار و بی صدا" تقسیم بندی میشوند.

حروف( و ، ی) هم صدادارند و هم بیصدا و بزرۆکە کە صدا دارد ولی هیچ نشانەای ندارد.
حروف صدادار عبارتند از:
( ا ، ە ، و ، ۆ ، وو ، ی ، ێ ، بزرۆکە "i") بزرۆکە در نوشتار آرامی هیچ علامتی ندارد اما در الفبای لاتینی با نشانەی (i)نوشتە میشود.

@MTZKD
@MTZKD
#ڕێنووسی_سەرەتایی

چەند خاڵی گرینگ کە دەبێت لە بواری پیتە بزوێنەکان بزانین:


✅پیتی بزوێن چییە؟
بەو پیتانە کە دەبنە هۆی بزواندن ، یان بێژەکردنی پیتە بێدەنگەکان ، بزوێن دەوترێت.


✅هیچکات پیتە بزوێنەکان لە سەرەتای وشە نانووسرێن.


✅هیچکات دوو پیتی بزوێن نابێت پێکەوە بلکێن.

✅پیتە بزوێنەکان هەموو کات پیتی دووهەمی وشە یا بڕگەن.

✅هەر وشەیێک دەبێت لانیکەم یەک پیتی بزوێنی تێدا بێت.



چند نکتە مهم کە باید دربارە حروف صدادار در زبان کوردی باید بدانیم:

✅حرف صدادار چیست ؟حروفی از الفبای کوردی کە سبب تلفظ کردن حروف بیصدا میشوند.


✅هیچوقت حروف صدادار در اول کلمە نوشتە نمیشود.

✅هیچوقت دو حرف صدادار بەهم نمی چسبند.

✅حروف صدادار همیشە حرف دوم کلمە یا هجا هستند.

✅هر کلمە حداقل باید یک حرف صدادار داشتە باشد.

#ڕێنووسی_سەرەتایی
@MTZKD
@MTZKD

هاوڕێیان دەچینە سەر باسی فتحە.
ئێمە لە زمانی کوردی بە دەنگی فتحەی زمانی عەرەبی و فارسی (سەرە)دەڵێین
کە بە هێمای " ە ، ـە" دەنووسرێت.
ئەم پیتی" ە ، ـە" لەگەڵ "هـ" جیاوازن
ئەم پیتە دەنگدارە، بەڵام ئەوی دیکە بێدەنگە.
بۆ نموونە:

سەحەر ◀️ سَحر
حەسەن ◀️ حَسن
بەهار ◀️ بَهار

دوستان میریم سراغ فتحە. در زبان کوردی بە صدای فتحەی زبان عربی و فارسی "سەرە"گفتە میشود کە با حرف"ە ، ـه" نشان دادە میشود.
این حرف (ە، ـه)با حرف(هـ)فرق دارد چراکە حرف "ە،ـه" صدادار است ولی دیگری بیصداست.

#ڕێنووسی_سەرەتایی
@MTZKD
@MTZKD

هاوڕێیان ئەمانهەوێ باسی کسرە بکەین.
لە زمانی کوردیدا بە دەنگی کسرە ، ژێرە دەوترێت.
کە لە ڕێنووسی کوردی بە هێمای "ێ" دەنووسرێت.

بۆ نموونە:
سێ ◀️ سِە
شلێر ◀️ شلر
کێو ◀️ کوە

دوستان در زبان کوردی بە صدای کسرە"ژێرە"گفتە می شود و در الفبای زبان کوردی با حرف "ێ" نشان دادە میشود.

#ڕێنووسی_سەرەتایی

@MTZKD
@MTZKD

#وەرگێڕانی_وشە_بە_وشە_بە_زمانی_کوردی

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#وانەبێژ

#بەڕێز_پێشەوا


🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
ئەستێرۆک = کرمی شەوتاو


ئەستێ = ئەو ئاسنە بوو لەگەڵ بەرد ئاگریان پێ دەکردەوە

ئاگرخۆرە = وشترمریشک، وشترمەل

بارتەقا = بەرانبەر

کاروانکووژە = تاریک و ڕوونی بەرەبەیان
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

کەوشەن = سنوور

ژیلەمۆ = ئاگری بن خۆڵەمێش

چلوورە = ئەو سەهۆڵە تیژانەی لە ئاوەچۆڕەڕا دەیبەستن

پەتک = تەناف گوریس، گورێس
کاتی خۆی لە مووی بزن چا دەکرا

کڕووز = زیبکاوی، ئاوڵاوی

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
کڕووزانەوە = ناڵەناڵ و پاڕانەوە/ هەست بە سووتانی پێست کردن


بۆکڕووز = بۆسۆ، بۆنی سووتانی موو

چووزە = نێرکی گیا کە تازە هاتۆتە دەر


نێڵ = گڕی ئاگر

بوولێڵ = تاریک و ڕوونی ئێوارە

نێڵدان = زیادکردنی ئاگر

سیکەتۆرە = جیقڵدان، جیقڵدانە، بەرجۆم

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD


بابوکاڵ = باب و باپیر، ئەژداد

جاڵە = خلۆربوونەوەی بەردی گەورە لە کێو

جاڵەجاڵ،جاڵەکردنەوە = بە خلۆرکردنەوە شتێک جێبەجێ کەی

پوک = گۆشتی ددان


پووک = کلۆر، نێوبەتاڵ

هێلکەدۆڕاندن =ٕمریشک لە هێلانەی خۆی هێلکە ناکات، دەچێ لە هێلانەی مریشکێکی دی هێلکە دەکات، بۆ نموونە مریشکی ئێمە دەچێت لە ماڵی جیرانمان هێلکە بکات

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

کەژین = لە ئاورێشم چنراو

ئەنگووتن = هەڵاتنی ئەستێرە

ئەنگاوتن = پێکان
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

#وانەی_وشەی_ڕەسەن

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#وانەبێژ
#مامۆستای_بەڕێز_موحەممەد_کوردی

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD

یارمەتیخوازتن، یارمەتخوازی، داوای یارمەتیکردن، داوای بەهاناوەچوون = استمداد


وامخوازی، داوای وامکردن، وامخوازتن، قەرزکردن، قەرزخوازتن، داوای قەرزکردن = استقراض

قەرزکەر، قەرزخواز، وامخواز = مستقرض

بەڵگەخوازتن، بەڵگەهێنانەوە، بەڵگاندن = استدلال

بەڵگەدار، بەبەڵگە، بەڵگێنراو = مستدل

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
کەمبوونەوە، دابەزین = تقلیل یافتن


دابەزاندن، کەمکردنەوە = تقلیل دادن

پێشینەی بنەماڵەیی، پێشینەی خێزانی،(ڕابردووی بنەماڵەیی) = سابقه خانوادگی

گۆڕینی(گۆڕانی) شێوازی ژیان، گۆڕینی شێوەی ژیان = تغییر الگوی زندگی


ئەگەری گەڕانەوەی نیشانەکانی نەخۆشی، ئەگەری سەرهەڵدانەوەی نیشانەکانی نەخۆشی = احتمال بازگشت علائم بیماری

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD

گۆشەنیگا = زاویه دید

ئاسوودەییخواز = راحت طلب

داهێنەر، بەدیهێنەر(وەدیهێنەر) =مخترع

‌‌ هاوئامانج، هاوئارمانج = هم هدف

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
بەکارهێنەر = مصرف کننده

پێداگر، شێلگیر، سوور = مصمم


بانگهێشتن، بانگکردن، خواستن = احضارکردن

چەکدارکردن، پڕچەککردن = تسلیح

@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

#وەرگێڕانی_وشە

#کاناڵی_من_تەنیا_بە_زمانی_کوردی_دەنووسم

#مامۆستایان

#ئەیووب_ژیار
#موحەممەد_کوردی
#کرماشانەگەم
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
@MTZKD
@MTZKD
@MTZK

چڕژان=ترک خوردن شیشە

سەرگەردان، دەستەوئەژنۆ = بلاتکلیف

ورەدۆڕاو= روحیە باختە

ناوازە = منحصر بفرد

پارەی ئاسنی، دراوی ئاسنی، دراوی کانزایی = سکه

بۆڵەبۆڵ، پرتەوبۆڵە، بۆڵە، پرتەپرت = غرولند

دەمەقاڵێ، دەمەقڕە، شەڕەقسە = جدال لفظی

دەستخۆشانە،شاگردانە = انعام

شەڕی درۆیین، شەڕی ناڕاست، شەڕی زێڕینگەری
=دعوای زرگری

وزەبەخش، هێزبەخش، هێزدەر = انرژی‌زا


دووبارەکردنەوە، نوێکردنەوە، درێژکرنەوە= تمدیدکردن


ئەنتیک = عتیقە
@MTZKD
@MTZKD
@MTZKD