👈اتلاف بودجه در پژوهشگاه علوم انسانی

در شیوۀ کنونی ادارۀ امور فرهنگی، آن‌چه اهمیت دارد این است که مبادا نویسنده یا مترجمی با آوردن کلمه‎ای عفت عمومی را جریحه‎دار کند، اما اهمیتی ندارد که ناشران سودجو از هر سویی در پوستین فرهنگ و #زبان #ملی بیافتند و بنیان آن را تخریب کنند.

پیشتر، به مناسبت نقد برخی کتاب‎هایی که ناشران دولتی، مانند پژوهشگاه و سَمْت، یا ناشران بازار آزاد، منتشر کرده‎اند گفته‎ام که بیشتر این ناشران اتلاف منابع می‎کنند، عِرض خود می‎برند، که البته ربطی به ما ندارد، اما زحمت ما نیز می‎دارند. ما، به عنوان مصرف کنندگان فرآورده‎های این بنگاه‎های تجاری بد، حق داریم، برخی از ما نیز وظیفه داریم، با صدای بلند اعلام کنیم که جوانان و دانشجویان نباید پول و وقت خود را با خریدن و خواندن چنین فرآورده‎هایی تلف کنند.

اگر #فرهنگستان زبان کشور کسی یا کسانی ندارد که برخی از صوادر نهادهایی مانند پژوهشگاه و سَمْت را از نظر بگذرانند و تذکر بدهند که مسئولان آن‌ها برای صیانت فرهنگ و زبان کشور حقوق می‎گیرند و نه برای نابودی بنیان آن‌ها، عامۀ مردم باید این مسئولیت را بپذیرند و به هر مناسبتی تذکر دهند🖊


🔸 یک کلمه. فصل‌نامه سیاست‌نامه. شماره یازدهم. زمستان 1397. صفحه 4
استاد دکتر جواد طباطبایی@javadtabatabai

@LoversofIRAN

چهارشنبه، ۲۵ اردیبهشت،
#فرهنگستان زبان و ادب فارسی
آیین پاسداشت #روز_زبان_فارسی را در کتابخانه ملی برگزار کرد.

در این مراسم یازده سفیر فارسی‌زبان و فارسی‌دان از کشورهای
#افغانستان، #تاجیکستان، #پاکستان، #ترکیه، #فلسطین، #روسیه، #رومانی، #صربستان، #بوسنی_و_هرزگوین، #قرقیزستان و #گرجستان
درباره #فردوسی و #زبان #فارسی سخن گفتند.


یکی از پایه های #جهان_ایرانی همانا #شاهنامه فردوسی بزرگ است که مرزهای این جهان را فراتر از #ایران امروز، تا #فرارود (آسیای میانه) و #قفقاز و #هند و #آناتولی نشانه گذاری کرده است.

@LoversofIRAN

👈استاد #احسان_اشراقی، شیخ المورخین و ایرانشناس برجسته درگذشت. روانش شاد باد


/ایرنا/
■ شیخ‌المورخین، حافظ فرهنگ ایران، ستاره درخشان مطالعات ایران و مدافع حریم تاریخ نگاری ایران القابی است که این روزها در وصف هشت دهه تلاش‌ زنده یاد دکتر احسان اشراقی، تاریخ نگار این سرزمین شنیده می‌شود.
مرحوم اشراقی در زمان حیات یکی از نخبگانی بود که تا دریافت مدرک دکتری خود در رشته تاریخ #دانشگاه_تهران، آرام ننشست. او مدتی در #فرانسه اقامت کرد و با تقویت تسلط خود بر زبان فرانسوی، کار مطالعات تاریخی و جغرافیایی خود را تسهیل کرد.

این عضو پیوسته #فرهنگستان_علوم_ایران در طول سال های زندگی اش، به طور خاص بیشتر در باب #صفویه و #قزوین تحقیق و پژوهش کرد. شیخ المورخین قزوینی در حضور بزرگان زیادی همچون #مرحوم_اقبال، درس آموخته و یک قزوین شناس برجسته در ایران بود.
صفحات تاریخ قزوین شاهد مشاهیر یگانه ای همچون شیخ المورخین استاد احسان اشراقی است.

ضایعه درگذشت این نویسنده چیره دست اگرچه تاثر برانگیز است اما برگی از صفحات تاریخ این خطه را به نیکویی رقم زد و بر نام نام آوران گذشته، نام اشراقین را افزود. اهمیت استاد احسان اشراقی تنها به مطالعاتش درباره قزوین و حکومت #صفوی محدود نیست و در #تاریخ_ملی و گسترش تاریخ نگاری جدید نیز سهم بزرگی ایفا کرد.
زنده یاد اشراقی در عرصه بین المللی مرجع و ستاره درخشان مطالعات #ایرانشناسی در سطح جهان بود.


■ امین اشراقی: پدرم به #صفویه تعلق خاطر داشت
امین اشراقی، تک فرزند مرحوم احسان اشراقی در مورد پدرش نوشت: استاد اشراقی #ایران_شناس و پژوهشگری بود که #ایران_فرهنگی ( #ایران_زمین #ایرانشهر #ایران_بزرگ_فرهنگی) را در نظر داشت و در معرفی میراث مکتوب تاریخ و فرهنگ ایران از هیچ تلاشی مضایقه نکرد.

به گفته فرزند مرحوم اشراقی، تعلق خاطر او به صفویه ریشه بینشی دارد چون نیک می داند شکوفایی صفویه از قزوین بود و بستر فرهنگی و اجتماعی قزوین نقش مهمی در پیشرفت این حکومت داشت.

فرزند استاد اشراقی ادامه داد: پدرم علاوه بر تسلط کم نظیر به تاریخ صفویه از اشراف شگرفی به همه ادوار تاریخی برخوردار بود و نه تنها به تاریخ آگاهی داشت بلکه توجه و مطالعات او در سایر رشته ها مانند #ادبیات، #فلسفه و #عرفان، #جغرافیا، #تعلیم_تربیت و #اخلاق ستودنی بود.

■ به گزارش ایرنا،‌ احسان اشراقی، تاریخ نگار ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم، روز گذشته در بیمارستان مسیح دانشوری و در سن ۹۱ سالگی چهره در نقاب خاک کشید.

این استاد برجسته در سال ۱۳۲۸ مدرک کارشناسی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا و چهار سال بعد مدرک کارشناسی ارشد را در رشته تاریخ و علوم اجتماعی از دانشگاه تهران دریافت کرد. مرحوم اشراقی موفق به دریافت مدرک دکتری تاریخ در سال ۱۳۴۸ شد.

این تاریخ شناس برجسته ایرانی، به مدت ۲۰ سال مدیر گروه تاریخ و ۲ سال معاونت آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را در کارنامه شغلی خود داشت.
ارائه بیش از ۵۰ مقاله در زمینه تاریخی، تالیف ۶ کتاب تاریخی و سه ترجمه از جمله آثار این استاد برجسته قزوینی به شمار می رود.
عنوان #استاد_ممتاز #دانشکده_ادبیات دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۰ به علت پژوهش‌های علمی و فرهنگی درباره شهر قزوین، از آن مرحوم اشراقی است.



@LoversofIRAN

📝 #فرهنگی

👈درخواست فرهنگستان زبان و ادب پارسی، در آستانه بازی پرسپولیس_استقلال

#فرهنگستان #زبان_فارسی #فارسی #پارسی #فرهنگ_ایرانی #ملی #هویت_ایرانی


■در آستانه بازی پرسپولیس_استقلال، فرهنگستان زبان و ادب فارسی از رسانه‌ها خواست به‌جای واژه «دربی» از واژه زیبا و پارسی «شهرآورد» استفاده کنند.

در توضیح فرهنگستان در این‌باره آمده است: «فرهنگستان زبان و ادب فارسی در برابر واژه انگلیسی «دربی» یا «داربی» معادل «شهرآورد» را تصویب کرده است. «آورد» در این کلمه به معنی مبارزه است، چنان‌که در «آوردگاه» به معنی «محل مبارزه» نیز آمده است. ازآن‌جاکه ظرف چند روز آینده شهرآوردِ پایتخت برگزار خواهد شد، فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشنهاد می‌کند که همه رسانه‌ها، برای جا افتادن این واژه زیبا، آن را به کار ببرند تا به‌تدریج جای خود را در جامعه ورزشی باز کند.»


عاشقان ایران 💌
@LoversofIRAN

🖌 #فرهنگی 📖 #ادبیات_ایران

جنجالها بر سر لَت "بنی آدم اعضای یکدیگرند"

(لَت :َ پارسی سره و جایگزین واژه عربی مصرع)


■ 📢 جنجالها درباره درستی این لت، پس از انتشار اسکناس ۱۰۰هزار ریالی که این شعر روی آن درج شده، بالاگرفت. مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی گفت که پیش از انتشار نظر #فرهنگستان زبان #فارسی را دربارهٔ این شعر جویا شدند و متخصصان آن نهاد به بانک مرکزی گفتند: «درج کلمهٔ "یکدیگرند" نسبت به کلمهٔ "یک پیکرند"، ارجح و صحیح‌تر است.»

مؤسس #مرکز_سعدی‌شناسی دربارهٔ اصالت این مصرع گفت:«این بیت (اعضای یکدیگرند) مشهورتر است، هرچند به همان اندازه از اصالت دورتر است.»

#غلامحسین_یوسفی درتوضیحات #گلستان (ص۲۶۴)، می‌نویسد: «اعضای یکدیگرند» در همهٔ نسخه‌ها چنین است.

#مجتبی_مینوی (رک: مجلهٔ یغما، ۱۰/۵۲۴) نوشته‌است: «صحیحِ این شعر #سعدی همین‌طور است (اعضای یکدیگرند) و این مضمون از عبارات معروف عصر سعدی بود و او جمله‌ای را که زبانزد (همگان) بود به قلم درآورد.»

#حبیب_یغمایی گفته‌است: «در بیست سال قبل که با مرحوم #فروغی #کلیات_سعدی را برای تجدیدچاپ آماده می‌کردیم، نسخه‌های بسیار معتبر و قدیم که تاریخ کتابت آن‌ها از ۷۱۷ و ۷۲۴ ه‍.ق به‌بعد بود، در اختیار داشتیم. در همهٔ اینها قطعهٔ معروفِ «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند» به همین عبارت نوشته شده و تاکنون هیچ نسخه‌ای از قدیم و جدید، خطی و چاپی، به نظرِ اهل ادب نرسیده که عبارتی جز این باشد.»


ترجمه شعر به زبان انگلیسی
Human beings are members of a whole
In creation of one essence and soul
If one member is afflicted with pain
Other members uneasy will remain
If you have no sympathy for human pain
The name of human you cannot retain


■ خارج از ایران:

در برخی از منابع فارسی و انگلیسی گزارش شده است که این شعر بر سر در ورودی تالار ملل مقر #سازمان_ملل متحد در نیویورک با خط نستعلیق طلاکوب نقش بسته‌است!

محمدجواد ظریف، دیپلمات ایرانی که ۵ سال نماینده ایران در مقر سازمان ملل متحد بود، این ادعا را رد کرد و گفت حتی عکسی نیز از این شعر بر سر در نام‌برده دیده نشده‌است.
شعر سعدی نه‌ تنها با خط نستعلیق فارسی، بلکه با مضمون انگلیسی یا لاتین هم در سازمان ملل متحد وجود نداشته‌است و نقل این داستان، یک شایعه است.

کاووس حسن‌لی، مؤسس مرکز #سعدی_شناسی، وجود هر گونه لوح یا سردری را با این شعر سعدی در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، رد می‌کند و معتقد است: «متأسفانه الان طوری شده که اگر این حرف را بزنیم، هیچ‌کس باور نمی‌کند و مردم واقعاً فکر می‌کنند شعر سعدی در سر در سازمان ملل متحد نوشته شده‌است.»

اما در سال ۱۳۸۴ از سوی ایران، فرشی از استاد #صیرفیان به سازمان ملل متحد اهدا و در ورودی آن نصب شد که شعر بنی‌آدم در آن نقش بسته بود. #بان_کی_مون، دبیرکل پیشین سازمان ملل در سخنرانی ۲۰۱۲ خود در تهران با اشاره به این شعر گفت: «در ورودی سازمان ملل فرش عظیمی قرار دارد-فکر می‌کنم بزرگترین فرشی است که سازمان ملل دارد- که زینت بخش دیوار سازمان ملل و هدیه‌ای از سوی مردم ایران است. در کنار آن سخنان اعجاب‌آور سعدی شاعر بزرگ ایرانی قرار دارد.» و سپس شعر بنی آدم را خواند.

با توجه به بررسی‌های انجام شده مصطفی دبیری، کارمند بازنشسته سازمان ملل متحد در ژنو، دو بیت نخست قطعه مشهور سعدی را نخستین بار، #حسین_علا در سخنرانی خود در سومین جلسه دوازدهمین اجلاس جامعه ملل در شهریور ۱۳۲۰ خواند در سخنرانی دفاع از قطعنامه حمایت از مصیبت‌دیدگان سیل در چین.

این شعر در پیام فارسی که در مجموعهٔ پیام‌های فضاپیمای وویجر (در مجموع، پیام‌های #فضاپیما به ۵۵ زبان) برای فضاهای دوردست فرستاده شده‌است، به‌عنوان پیام برگزیده شناخته شد.
باراک #اوباما رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده نیز در پیام نوروزی سال ۲۰۰۹ این بیت از سعدی را خواند.
بیت اول این شعر در اساسنامه حزب سوسیالیست #عثمانی مورد اشاره واقع شده‌است.
این شعر در آلبوم Everyday Life از گروه موسیقی بریتانیایی Coldplay نوامبر 2019 به زبان فارسی، انگلیسی و چند زبان دیگر آمده است

■بنکده ها(منابع)
ویکی پدیای فارسی:
_«بانک مرکزی: از فرهنگستان زبان و ادب فارسی استعلام کردیم». مهر. تیر ۱۳۸۹.
_«دلایل درج شعر معروف سعدی، پشت اسکناس ۱۰هزار تومانی». خبرگزاری مهر. تیر۱۳۸۹
_««بنی آدم» ی که در سازمان ملل آن‌چنان مشهود نیست». خبرگزاری ایسنا. شهریور۱۳۹۱
_«جای واقعی شعر سعدی در سازمان ملل به روایت ظریف». خبرگزاری ایسنا. ۱۰مهر ۱۳۹۲
_دبیری، مصطفی (خرداد ۱۳۹۰). «سعدی و سازمان ملل متحد». حافظ (۸۲): ۲۴تا ۳۰
_دانشنامه رشد. «سعدی از عرفا»
_«شعر سعدی در اساسنامهٔ حزب سوسیالیست عثمانی». وبگاه تاریخ ایرانی.۱۲ خرداد۱۳۹۲
_John Lundberg(2008-07-04). "Finding Good In The Axis Of Evil". The Huffington Post



@LoversofIRAN

👈در ستایش بانوی دانشمند #بدرالزمان_قریب که از میان ما پرکشید.روانش شاد،نامش جاودان


✍ نوشته #حسن_قریبی

⬅️برای سلبریتی نجیب، دکتر بدرالزمان قریب

خانم دکتر قریب، تحصیل‌کردهٔ دانشگاه‌های پنسیلوانیا، میشیگان و هاروارد، عضو پیوستهٔ #فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و حتی از اهالی شعر و شاعری است که البته در محافل علمی داخل و خارج، او را به عنوان "سُغد‌شناس" بزرگ معاصر می‌شناسند که سرآمد کارهایش فرهنگ_سُغدی است.

سال‌ها پیش وقتی از او پرسیده شد که چرا ازدواج نکردید؟
جواب داد: «نشستم فرهنگ سغدی را بنویسم، سرم را بلند کردم دیدم هفتاد سالم شده»!

اگر بگویم عاشق ایران است حشو زائد است.
همین قدر بگویم با اینکه همیشه خندان است یک بار ‌اخم نیمه‌اش را دیدم، و آن وقتی بود که برایش یک غزل خواندم که بیت آخرش این بود:

بیهوده فکر آتش و پرهای سیمرغید؛
کبریت‌های رستم این ماجرا خیس است!

خنده‌های مخصوص خود را با اخم در آمیخت و گفت:
«قشنگ بود ولی با رستم_من شوخی نکن» ...
خانم دکتر ژاله آموزگار هم بود. برگشت و به او گفت:
«بد می‌گم خانوم دکتر؟ بهش می‌گم با رستمِ من شوخی نکن، رستم یعنی ایران!»

#سغد سرزمینی از تمدن بزرگ #ایران_باستان است و اکنون نام ولایتی در #تاجیکستان امروز که میراث‌دار فرهنگ ایرانی و ایران فرهنگی، با زبانی از شاخهٔ #زبان‌های_ایران_شرقی است.

اوایل دههٔ نود به مناسبت شرکت در همایش استاد رودکی، با چند تن از مدعوین از جمله دکتر اصغر_دادبه، گذرمان به دانشگاه پنجکِت تاجیکستان افتاد، شهری در کنار خرابه‌های سغد باستان...

یک یک ما را به جمع معرفی کردند و همه صحبت کردیم. جلسه‌ای دوستانه در جمع استادان و دانشجویان بود و در نوبت پرسش و پاسخ از من سراغ احوال خانم دکتر قریب را گرفتند.

جواب دادم من قریبی هستم و ایشان قریب، ما نسبتی با هم نداریم اما از حُسن اتفاق، من هم از فرهنگستان می‌آیم و از حال ایشان باخبرم شکر خدا حالشان خوب است.

اینکه او را می‌شناختند و حالش را می‌پرسیدند نشانه‌ای از قدرشناسی و قدردانی آنها بود.

این قبیل خاطرات زیاد است اما ارتباط خدمات بانوی سُغد‌شناس به مشترکات ایران بزرگ فرهنگی، از ابتدای این یادداشت مرا به یاد این بیت معروف از ابویعقوب خریمی، شاعر ایرانی‌نژاد قرن سوم انداخته است که با زبان بیگانه(عربی) خود را اینچنین معرفی می‌کند:

«اِنّی ا‌ِمرءٌ من سُراةِ الصُغدِ البَسَنی
عِرق الاعاجمِ جـلداً، طیّبَ الخبر»
(من مردی از بزرگان سُغد هستم
و رگ و پوستم از نژاد پاک ایرانی ست)



عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN