عاشقان ایران
🌸 ۶ تیرماه، #روز_دختر در فرهنگ ایران: نیلوفر آبی و #جشن_نیلوفر #ایران_باستان ✍️شاهین سپنتا @SHAHINSEPANTA ☝گل نیلوفر آبی سفید در باغ گل‌های #اصفهان، همزمان با جشن نیلوفر، روز خرداد از ماه تیر، ۶ تیر ✅یکی از پرسش‌هایی که بسیار پرسیده‌اند، این است که در…
🌸 روز دختر در فرهنگ ایران: جشن نیلوفر
✍️ شاهین سپنتا@SHAHINSEPANTA
یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند، این که در فرهنگ ایران چه روزی به نام #روز_دختر نام‌گذاری شده است؟
این نگارنده در پاسخ به این پرسش، روز ششم از تیرماه یا #جشن_نیلوفر را به عنوان روز دختر در فرهنگ ایران پیشنهاد می‌کند و در چرایی این پیشنهاد به چند نکته اشاره می‌کند:
اگرچه در بسیاری از منابع ایرانی همچون #آثار_الباقیه، #التّفهیم، #زین_الأخبار و جز این، از #جشن_اسفندگان در روز پنجم اسفندماه با عنوان «روز زن و زمین» نام برده شده و تاکید شده است که #اسفندگان «جشن ویژه #زنان» یا روز آزادی زنان بوده و زنان و دختران در این روز جشن و شادی برپا می‌کردند و دخترانِ دمِ بخت یا شوی‌ناکرده به همسرگزینی برانگیخته می‌شدند، با این همه، اسفندگان ویژه همه زنان بود و اگر بخواهیم روزی را ویژه دختران و دوشیزگان برگزینیم، جشن نیلوفر گزینه شایسته‌ای خواهد بود.
#ابوریحان_بیرونی، در آثارالباقیه اشاره می‌کند که جشن نیلوفر در خردادروز از تیرماه، روز ششم تیر، برگزار می‌شود و می‌دانیم که #گل_نیلوفر نماد #آناهيتا است.
چهره کیهانی آناهیتا، یک ایزدستاره یا ستاره‌بانوست که همان ستاره گردان یا سیاره «ناهید» یا «زهره» یا «ونوس» در سامانه خورشیدی است و پس از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی است که به هنگام شب از زمین دیده می‌شود.
در استوره، آناهیتا یا «اَرِدویسوَر آناهیتا»، زاینده‌ی رودی مینوی یا آسمانی به نام «اَرِدویسورَ» (به معنی رود نیرومند بی‌آلایش) یا «اَرِدوی» است که سرچشمه همه رودها و آب‌های روی زمین است، پس بر این پایه، آناهیتا ایزدبانوی آب‌ها، سرچشمه پاکی و زايندگی است که نیایش آبان‌يشت در اوستا ویژه ستایش اوست. او به خواست اهورا مزدا از فراز ستارگان به سوی زمین اهورا آفریده روان می‌شود.
واژه «آناهیتا» یا آناهید یا ناهید به معنی پاک، بی‌آلایش، نیالوده و نماد پاکدامنی است و این ویژگی او در آیین‌های دیگر به صورت #مریم و #معصومه تجلی پیدا کرد و برهمین پایه، آناهیتا یا ناهید و نمادش نیلوفر از دیرباز نامی زیبا برای دختران ایرانی بوده‌اند.
ایزدبانو آناهیتا، در آبان‌یشت با ویژگی‌های دختری زیبا، تندرست، بلندبالا، دلیر، برومند، کمر بر میان بسته، بلندآوازه، آزاده، بی‌آلایش، نازنین و نیرومند، و نژاده، ستوده شده است. او دختری خودساخته است که نه تنها برای شایستگی‌هایش به هیچ مردی وابسته نیست بلکه دختران کوشای دیگر را یاری‌رسان است.
در شهرهای مختلف #ایران_باستان، نیایشگاه‌هایی به نام آناهیتا در کنار #آب برپا بود که برای نمونه می‌توان به نیایشگاه‌های #کنگاور و #بیشابور، #بی‌بی_شهربانو در شهر #ری و #پیر_سبز در #اردکان اشاره کرد.
در آبان یشت این نیایشگاه‌ها، «خانه آناهیتا» نامیده می‌شوند و درباره آنها آمده است که آناهیتا دارنده هزار دریاچه و هزار رود است و در کرانه هریک از این دریاچه‌ها، خانه‌ای خوش ساخت و کلان پیکر با یکصد پنجره و یک هزار ستون خوش‌تراش برپاست.
همچنین برخی جای‌ها به یادمان آناهیتا دارای پسوند «دختر» بودند که برای نمونه می‌توان از شهر #پلدختر در #لرستان (برگرفته از نام پلدختر بازمانده از دوره #ساسانی بر رودخانه کشکان) یا #قلعه_دختر در #کرمان نام برد. #سرآب_نیلوفر در #کرمانشاه نیز یادمان آناهیتاست.
آناهیتا از چنان جایگاهی برخوردار بود که نامش در سنگ نوشته‌های #اردشیر_دوم #هخامنشی در #همدان و #شوش آمده و نگاره‌اش در سنگ‌نگاره #تاق‌بستان در کرمانشاه نقش شده است.
در تندیس‌ها یا سنگ نگاره‌ها، آناهیتا چون دختری بلندبالا با تن‌پوشی زیبا و تاجی بر سر و سبوی آبی در دست نقش‌شده است. در آبان یشت، آناهیتا کمر بر میان بسته تا پستان‌هایش زیباتر بنماید و دلنشن‌تر شود، پاپوش‌هایی درخشان تا مچ پا پوشیده و به استواری آنها را با بندهای زرین بسته، گوشواره‌های زرین چهارگوشه‌ای برگوش‌ها آویخته، و گردن‌بندی برگردن نازنین بسته، و تنپوش زرین پُرچینی بر تن کرده و تاج زرین هشت‌گوشه‌ای بر سر نهاده است. در آوند نقره مطلا از دوره ساسانی که در موزه هُنر «کلیولند» در ایالت اوهایو در آمریکا نگهداری می‌شود، آناهیتا در حالی نقش شده است که شاخه‌ای گل #نیلوفر را در دست دارد.
به نظر می‌رسد که ستایش ویژگی‌ها و توانمندی مادینه آناهیتا در کنار آب، شادمانی و دست‌افشانی گروهی دختران در کنار سرآب‌های پر از نیلوفر یا سرچشمه‌ها و رودها و آب‌افشاندن، از آیین‌های جشن نیلوفر بوده است.
بر این بنیان، در دوران ما هم جشن نیلوفر می‌تواند به عنوان جشنی همیشگی برای بزرگداشت دختران شایسته و توانمند ایرانی در عرصه‌های مختلف زندگی همچون کار، ورزش، هنر، اخلاق و ... ثبت شود.
از@SHAHINSEPANTA
و@jashnha2
عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN
https://t.me/LoversofIRAN/10703?single
✍️ شاهین سپنتا@SHAHINSEPANTA
یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند، این که در فرهنگ ایران چه روزی به نام #روز_دختر نام‌گذاری شده است؟
این نگارنده در پاسخ به این پرسش، روز ششم از تیرماه یا #جشن_نیلوفر را به عنوان روز دختر در فرهنگ ایران پیشنهاد می‌کند و در چرایی این پیشنهاد به چند نکته اشاره می‌کند:
اگرچه در بسیاری از منابع ایرانی همچون #آثار_الباقیه، #التّفهیم، #زین_الأخبار و جز این، از #جشن_اسفندگان در روز پنجم اسفندماه با عنوان «روز زن و زمین» نام برده شده و تاکید شده است که #اسفندگان «جشن ویژه #زنان» یا روز آزادی زنان بوده و زنان و دختران در این روز جشن و شادی برپا می‌کردند و دخترانِ دمِ بخت یا شوی‌ناکرده به همسرگزینی برانگیخته می‌شدند، با این همه، اسفندگان ویژه همه زنان بود و اگر بخواهیم روزی را ویژه دختران و دوشیزگان برگزینیم، جشن نیلوفر گزینه شایسته‌ای خواهد بود.
#ابوریحان_بیرونی، در آثارالباقیه اشاره می‌کند که جشن نیلوفر در خردادروز از تیرماه، روز ششم تیر، برگزار می‌شود و می‌دانیم که #گل_نیلوفر نماد #آناهيتا است.
چهره کیهانی آناهیتا، یک ایزدستاره یا ستاره‌بانوست که همان ستاره گردان یا سیاره «ناهید» یا «زهره» یا «ونوس» در سامانه خورشیدی است و پس از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی است که به هنگام شب از زمین دیده می‌شود.
در استوره، آناهیتا یا «اَرِدویسوَر آناهیتا»، زاینده‌ی رودی مینوی یا آسمانی به نام «اَرِدویسورَ» (به معنی رود نیرومند بی‌آلایش) یا «اَرِدوی» است که سرچشمه همه رودها و آب‌های روی زمین است، پس بر این پایه، آناهیتا ایزدبانوی آب‌ها، سرچشمه پاکی و زايندگی است که نیایش آبان‌يشت در اوستا ویژه ستایش اوست. او به خواست اهورا مزدا از فراز ستارگان به سوی زمین اهورا آفریده روان می‌شود.
واژه «آناهیتا» یا آناهید یا ناهید به معنی پاک، بی‌آلایش، نیالوده و نماد پاکدامنی است و این ویژگی او در آیین‌های دیگر به صورت #مریم و #معصومه تجلی پیدا کرد و برهمین پایه، آناهیتا یا ناهید و نمادش نیلوفر از دیرباز نامی زیبا برای دختران ایرانی بوده‌اند.
ایزدبانو آناهیتا، در آبان‌یشت با ویژگی‌های دختری زیبا، تندرست، بلندبالا، دلیر، برومند، کمر بر میان بسته، بلندآوازه، آزاده، بی‌آلایش، نازنین و نیرومند، و نژاده، ستوده شده است. او دختری خودساخته است که نه تنها برای شایستگی‌هایش به هیچ مردی وابسته نیست بلکه دختران کوشای دیگر را یاری‌رسان است.
در شهرهای مختلف #ایران_باستان، نیایشگاه‌هایی به نام آناهیتا در کنار #آب برپا بود که برای نمونه می‌توان به نیایشگاه‌های #کنگاور و #بیشابور، #بی‌بی_شهربانو در شهر #ری و #پیر_سبز در #اردکان اشاره کرد.
در آبان یشت این نیایشگاه‌ها، «خانه آناهیتا» نامیده می‌شوند و درباره آنها آمده است که آناهیتا دارنده هزار دریاچه و هزار رود است و در کرانه هریک از این دریاچه‌ها، خانه‌ای خوش ساخت و کلان پیکر با یکصد پنجره و یک هزار ستون خوش‌تراش برپاست.
همچنین برخی جای‌ها به یادمان آناهیتا دارای پسوند «دختر» بودند که برای نمونه می‌توان از شهر #پلدختر در #لرستان (برگرفته از نام پلدختر بازمانده از دوره #ساسانی بر رودخانه کشکان) یا #قلعه_دختر در #کرمان نام برد. #سرآب_نیلوفر در #کرمانشاه نیز یادمان آناهیتاست.
آناهیتا از چنان جایگاهی برخوردار بود که نامش در سنگ نوشته‌های #اردشیر_دوم #هخامنشی در #همدان و #شوش آمده و نگاره‌اش در سنگ‌نگاره #تاق‌بستان در کرمانشاه نقش شده است.
در تندیس‌ها یا سنگ نگاره‌ها، آناهیتا چون دختری بلندبالا با تن‌پوشی زیبا و تاجی بر سر و سبوی آبی در دست نقش‌شده است. در آبان یشت، آناهیتا کمر بر میان بسته تا پستان‌هایش زیباتر بنماید و دلنشن‌تر شود، پاپوش‌هایی درخشان تا مچ پا پوشیده و به استواری آنها را با بندهای زرین بسته، گوشواره‌های زرین چهارگوشه‌ای برگوش‌ها آویخته، و گردن‌بندی برگردن نازنین بسته، و تنپوش زرین پُرچینی بر تن کرده و تاج زرین هشت‌گوشه‌ای بر سر نهاده است. در آوند نقره مطلا از دوره ساسانی که در موزه هُنر «کلیولند» در ایالت اوهایو در آمریکا نگهداری می‌شود، آناهیتا در حالی نقش شده است که شاخه‌ای گل #نیلوفر را در دست دارد.
به نظر می‌رسد که ستایش ویژگی‌ها و توانمندی مادینه آناهیتا در کنار آب، شادمانی و دست‌افشانی گروهی دختران در کنار سرآب‌های پر از نیلوفر یا سرچشمه‌ها و رودها و آب‌افشاندن، از آیین‌های جشن نیلوفر بوده است.
بر این بنیان، در دوران ما هم جشن نیلوفر می‌تواند به عنوان جشنی همیشگی برای بزرگداشت دختران شایسته و توانمند ایرانی در عرصه‌های مختلف زندگی همچون کار، ورزش، هنر، اخلاق و ... ثبت شود.
از@SHAHINSEPANTA
و@jashnha2
عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN
https://t.me/LoversofIRAN/10703?single
Telegram
عاشقان ایران
🌸 ۶ تیرماه، #روز_دختر در فرهنگ ایران:
نیلوفر آبی و #جشن_نیلوفر #ایران_باستان
✍️شاهین سپنتا
@SHAHINSEPANTA
☝گل نیلوفر آبی سفید در باغ گل‌های #اصفهان، همزمان با جشن نیلوفر،
روز خرداد از ماه تیر، ۶ تیرماه
✅یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند،…
نیلوفر آبی و #جشن_نیلوفر #ایران_باستان
✍️شاهین سپنتا
@SHAHINSEPANTA
☝گل نیلوفر آبی سفید در باغ گل‌های #اصفهان، همزمان با جشن نیلوفر،
روز خرداد از ماه تیر، ۶ تیرماه
✅یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند،…
Forwarded from پایگاه ایران دوستان مازندران
⚫️ محسن حبیبی درگذشت...
#محسن_حبیبی زاده‌ی سال ۱۳۲۶ شهر #کرمانشاه و دانش‌‌آموخته‌ی دکتری معماری از دانشگاه #سوربن_فرانسه بود و سال‌ها در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس مشغول بود.
یکی از دغدغه ها و تاکید های همیشگی دکتر حبیبی، بحث از ساحت فرهنگی و مدنی شهر بود؛ و در این راستا در آثار متعددش، ویران‌گری‌هایی که در چند دهه‌ی گذشته بر هویت تاریخی و فرهنگی و فضای مدنی شهرهای ایران در جریان بوده است را به تیغ نقد کشیده است.
روانش شاد و یادش گرامی باد...
از کانال اهل تمیزبا ویرایش
پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali
#محسن_حبیبی زاده‌ی سال ۱۳۲۶ شهر #کرمانشاه و دانش‌‌آموخته‌ی دکتری معماری از دانشگاه #سوربن_فرانسه بود و سال‌ها در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس مشغول بود.
یکی از دغدغه ها و تاکید های همیشگی دکتر حبیبی، بحث از ساحت فرهنگی و مدنی شهر بود؛ و در این راستا در آثار متعددش، ویران‌گری‌هایی که در چند دهه‌ی گذشته بر هویت تاریخی و فرهنگی و فضای مدنی شهرهای ایران در جریان بوده است را به تیغ نقد کشیده است.
روانش شاد و یادش گرامی باد...
از کانال اهل تمیزبا ویرایش
پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali
عاشقان ایران
🔻 #حمدی_ملک: من در #بغداد به دنیا آمدم. در خانواده‌ای که متهم به داشتن اصولی #ایرانی می‌شد و در دوره‌ای که دلارهای نفتی عراق به کمک جنون قدرتِ صدام حسین آمده بود تا او را دچار توهم کند. 🔻حضور پررنگ زبان و فرهنگ #فارسی در #عراق، صدام را تا حد جنون خشمگین می‌کرد.…
👈 زبان فارسی در عراق، از صفویه تا صدام
⬅️بخش دوم
البته دلایل حضور زبان فارسی به اینجا ختم نمی‌شود. بسیاری از مردم مناطق مرزی عراق در دوره #قاجار نیز برای تجارت و زیارت به عراق می‌رفتند و با مردم عراق مراوده می‌کردند.
این مردمان که بیشتر از طایفه‌های #کرد #فیلی بودند و به گویشی نزدیک به #لری سخن می‌گفتند به دلیل مسافت نزدیک #ایلام و #کرمانشاه به بغداد در مقایسه با #تهران برای پیدا کردن کار به پایتخت عراق مهاجرت می‌کردند و در آنجا مشغول کار می‌شدند.
با تاسیس دولت جدید در عراق در سال ۱۹۲۱ و همچنین با جدی شدن قانون شناسنامه، رفت و آمد ایرانیان در عراق شکل و شمایل دیگری به خود گرفت و اندکی محدودتر شد، اما حضور طلاب علوم دینی در حوزه نجف همچنان ادامه داشت.
با روی کار آمدن #حزب_بعث و به خصوص با به قدرت رسیدن صدام حسین اما اذیت و آزار اتباع ایران به انحا مختلف شروع شد.
بسیاری از خانواده‌ها به اتهام داشتن فرهنگی ایرانی از عراق اخراج شدند. در این دوران صحبت کردن به زبان فارسی تبدیل به تابو شد و بسیاری از خانواده‌های فارسی‌زبان که از موج‌های تبعید در امان مانده بودند، هویت اصلی خود را پنهان می‌کردند تا مجبور به تبعید و آوارگی نشوند.
پس از سقوط صدام بسیاری از این خانواده‌ها به وطن خود بازگشته‌اند و دوباره با خود صبغه‌ای از فرهنگ و زبان فارسی را به عراق برده‌اند. آنان که در دوره صدام جرات تکلم به زبان فارسی نداشتند اکنون در #شهرهای_زیارتی از این مهارت خود برای تعامل با زائران ایرانی استفاده می‌کنند.
همچنین قلع و قمع مخالفان حکومت در دوره صدام باعث شد تا بسیاری از آنها که #کرد و به خصوص از #اعراب_شیعه بودند به ایران پناه بیاورند. بسیاری از آنها پس از سال‌ها سکونت در ایران اکنون به عراق بازگشته‌اند و پست‌های کلیدی این کشور را به دست گرفته‌اند. #جلال_طالبانی رئیس‌جمهور [پیشین] عراق و #عمار_حکیم رئیس [پیشین] مجلس اعلای اسلامی عراق از شاخص‌ترین چهره‌های سیاسی عراق‌اند که به زبان فارسی تکلم می‌کنند.
از سوی دیگر بسیاری از جوانان تحصیلکرده کرد در مناطق #کردنشین عراق با به دست آوردن خودمختاری نسبی در سال‌های اخیر و رهایی از سرکوب حکومت صدام فرصت آن را یافته‌اند تا بیشتر با زبان و فرهنگ خود آشنا شوند.
این آشنایی با زبان و فرهنگ و ریشه‌های #کردی باعث به وجود آمدن علاقه به زبان فارسی به عنوان زبانی هم‌خانواده و نزدیک به زبان کردی در میان این قشر شده است. از این روست که امروزه بسیاری از #کردها در عراق و به خصوص اقشار تحصیلکرده این توانایی و دانش را دارند که با زبان فارسی تعامل کنند.
از تارنمای پارسی‌انجمن
💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN
⬅️بخش دوم
البته دلایل حضور زبان فارسی به اینجا ختم نمی‌شود. بسیاری از مردم مناطق مرزی عراق در دوره #قاجار نیز برای تجارت و زیارت به عراق می‌رفتند و با مردم عراق مراوده می‌کردند.
این مردمان که بیشتر از طایفه‌های #کرد #فیلی بودند و به گویشی نزدیک به #لری سخن می‌گفتند به دلیل مسافت نزدیک #ایلام و #کرمانشاه به بغداد در مقایسه با #تهران برای پیدا کردن کار به پایتخت عراق مهاجرت می‌کردند و در آنجا مشغول کار می‌شدند.
با تاسیس دولت جدید در عراق در سال ۱۹۲۱ و همچنین با جدی شدن قانون شناسنامه، رفت و آمد ایرانیان در عراق شکل و شمایل دیگری به خود گرفت و اندکی محدودتر شد، اما حضور طلاب علوم دینی در حوزه نجف همچنان ادامه داشت.
با روی کار آمدن #حزب_بعث و به خصوص با به قدرت رسیدن صدام حسین اما اذیت و آزار اتباع ایران به انحا مختلف شروع شد.
بسیاری از خانواده‌ها به اتهام داشتن فرهنگی ایرانی از عراق اخراج شدند. در این دوران صحبت کردن به زبان فارسی تبدیل به تابو شد و بسیاری از خانواده‌های فارسی‌زبان که از موج‌های تبعید در امان مانده بودند، هویت اصلی خود را پنهان می‌کردند تا مجبور به تبعید و آوارگی نشوند.
پس از سقوط صدام بسیاری از این خانواده‌ها به وطن خود بازگشته‌اند و دوباره با خود صبغه‌ای از فرهنگ و زبان فارسی را به عراق برده‌اند. آنان که در دوره صدام جرات تکلم به زبان فارسی نداشتند اکنون در #شهرهای_زیارتی از این مهارت خود برای تعامل با زائران ایرانی استفاده می‌کنند.
همچنین قلع و قمع مخالفان حکومت در دوره صدام باعث شد تا بسیاری از آنها که #کرد و به خصوص از #اعراب_شیعه بودند به ایران پناه بیاورند. بسیاری از آنها پس از سال‌ها سکونت در ایران اکنون به عراق بازگشته‌اند و پست‌های کلیدی این کشور را به دست گرفته‌اند. #جلال_طالبانی رئیس‌جمهور [پیشین] عراق و #عمار_حکیم رئیس [پیشین] مجلس اعلای اسلامی عراق از شاخص‌ترین چهره‌های سیاسی عراق‌اند که به زبان فارسی تکلم می‌کنند.
از سوی دیگر بسیاری از جوانان تحصیلکرده کرد در مناطق #کردنشین عراق با به دست آوردن خودمختاری نسبی در سال‌های اخیر و رهایی از سرکوب حکومت صدام فرصت آن را یافته‌اند تا بیشتر با زبان و فرهنگ خود آشنا شوند.
این آشنایی با زبان و فرهنگ و ریشه‌های #کردی باعث به وجود آمدن علاقه به زبان فارسی به عنوان زبانی هم‌خانواده و نزدیک به زبان کردی در میان این قشر شده است. از این روست که امروزه بسیاری از #کردها در عراق و به خصوص اقشار تحصیلکرده این توانایی و دانش را دارند که با زبان فارسی تعامل کنند.
از تارنمای پارسی‌انجمن
💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN