توی این پست میخام لیست تمام دستورات ls دار رو بهتون معرفی کنم (درواقع داریم یه ls از دستورات ls دار میگیریم :)
ls
اینو دیگه باید همه بدونن محتوای داخل دایرکتوری رو نشون میده

lsusb
اطلاعاتی درباره usb باس ها و دستگاه هایی که به پورت usb وصل شدند میدهد

lspci
لیست تمام دستگاه های pci هارو نشون میده


lsblk
لیست بلاک دیوایس ها را نشان میدهد (مثلا حافظه های خارجی متصل یا هارد دیسک ها)


lscpu
اطلاعاتی در باره سی پیو (ها) میدهد


lshw
سخت افزار ها و اطلاعاتی درباره آنها


lslogins
اطلاعاتی درباره یوزر ها


lsof
لیست فایل های باز و پروسه های مربوط به آن را نشان میدهد

lsmod
لیست تمام ماژول هایی که کرنل لود کرده را نشان میدهد


lslocks
اطلاعاتی درباره همه فایل های lock شده نشان میدهد


lsattr
اتریبیوت های فایل ها را در دایرکتوری جاری نشان میدهد

lsmem
رنج تمام رم های سیستم با وضعیت آنلاین بودن آنها را نشان میدهد

lsns
لیست اطلاعات درباره نیم اسپیس جاری یا داده شده بهش را نشان میدهد


lsinitramfs
لیست اطلاعات داخل ایمیج یه initramfs رو میده
(اینم بدونید ایمیج های intiramfs ها داخل فولدر boot/ هستند)


lsipc
اطلاعاتی درباره امکانات ipc که درحال حاضر در سیستم پیاده هستند را نشان میدهد

lspgpot
تمام ownertrust را از کلید های pgp استخراج کرده و لیستشون میکنه

🐧 @Linuxor

شل فیش رو تابحال امتحان کردید؟؟

اصلا شل چیه؟
شل در واقع یه محیطی برای اجرای فرمان هاست که توی بیشتر توزیع ها شل پیشفرض bash هست

+ نکته : با echo $0 میتونید ببینید در حال حاضر از چه شلی استفاده میکنید.

حالا که فهمیدید شل چیه بریم سراغ fish :

+ قابلیت شخصی سازی بیشتری نسبت به zsh و bash داره
+ یه محیط رنگی و باحالی بهتون میده
+ موقع وارد کردن یه دستور یا سوییچ hint ش رو به صورت کمرنگ نشون میده (عکس بالا)
+ موقعی که TAB میزنید با arrow ها میتونید گزینه مورد نظرتون رو انتخاب کنید
+ و یه سری قابلیت دیگه که توی سایتش میتونید پیداشون کنید.

نصب فیش (دبیان بیس) :

sudo apt-add-repository ppa:fish-shell/release-3

sudo apt update

sudo apt install fish

برای نصب روی بقیه os ها به صفحه گیتهابشون برید.

+ برای اجرا هم دستور fish رو بزنید با دستور exit هم به شل قبلی بر میگردید

+ اگه خواستید به شل پیشفرض تبدیلش کنید این صفحه رو دنبال کنید

🐧 @Linuxor

میدونستید GNOME یه اسکرین ریکوردر مخفی داره؟؟

با ترکیب این چهار تا کلید ریکورد شروع میشه

Ctrl + Alt + Shift + R

البته محدودیت 30 ثانیه ای داره که با دستور زیر میتونید تغییرش بدید
gsettings set org.gnome.settings-daemon.plugins.media-keys max-screencast-length 600

دستور بالا روی 600 ثانیه تنظیمش میکنه اگه خواستید این محدودیت نباشه 0 رو وارد کنید


+ با همون کلید ها ریکورد متوقف میشه
+ فایل ویدیو به فرمت webm توی فولدر videos هومتون ذخیره میشه


🐧 @Linuxor || itsfoss

جواب درست گزینه دومه :

یه توضیح هم بدم به اونایی که گزینه اول رو زدن ؛
ابزار sudo کارش اجرای دستور با یه یوزر دیگه هست و ابزار whoami هم اسم یوزری که اجراش کرده رو بر میگردونه .
به عنوان مثال ما اگه بخوایم ابزار whoami رو با یوزر linuxor اجرا کنیم میزنیم ؛
sudo -u linuxor whoami
در نتیجه خروجی linuxor رو برمیگردونه اگه مشخص نکنیم با چه یوزری میخایم ابزار رو ران کنیم یعنی
sudo whoami
به صورت دیفالت با یوزر root اجراش میکنه

+ البته اینم بدونید که هر یوزری نمیتونه از sudo استفاده (چرا)

بریم سراغ گزینه ۳ و ۴ :
البته شکل درست ارور به صورت زیره :
sudo: whoami: command not found
ولی به هرحال این ارور زمانی رخ میده که اون یوزری که میخوایم با sudo باهاش کامند رو ران کنیم نتونه ابزار مورد نظر رو پیدا کنه (مثلا اون ابزار به صورت لوکال نصب شده باشه)

🐧 @Linuxor

میدونید زمان بوت شدن کامپیوترتون چقدره؟؟

چندی پیش وقتی کامپیوتری روشن میشد init اولین پروسه ای بود که اجرا میشد و وظیفه داشت بقیه برنامه ها و سرویس ها را بالا بیاره اما وقتی os ها پیشرفته تر شدن کم کم init هم به سمت ناکارمدی رفت تا به امروز چندین جایگزین برای init ساخته شده اما هرکدوم از اونا بنا به دلایلی کنار گزاشته شده. اما systemd تونست نظر اکثر os هارو جلب کنه و تا به امروز که دارم این پست رو مینویسم اکثر توزیع ها دارن ازش استفاده میکنن.


همونطور که دیدیم systemd اولین پروسه ای هست که اجرا میشه پس میدونه کامپیوتر چقدر طول کشیده تا بوت بشه و بالا بیاد.(البته خیلی بیشتر از این چیزا میدونه :)
دستور :
systemd-analyze
مدت زمان بالا امدن os رو به صورت بخش به بخش بهتون نشون میده ؛ نمونه :

Startup finished in 3.957s (kernel) + 8.402s (userspace) = 12.360s
graphical.target reached after 6.904s in userspace


اگه به نظرتون مدت زمان بالا امدن os تون زیاده با دستور زیر
systemd-analyze blame
میتونید به صورت نزولی زمان اجرا سرویس ها و پروسه هارو ببینید و با systemctl اون سرویسی که مدت زمان بوت رو زیاد کرده رو disable کنید. (البته قبلش درباره اون سرویس بخونید چون بعضی سرویس ها حیاتی هستن)

🐧 @Linuxor

اگه علاقه دارید روند بوت شدن رو ببینید میتونید
با دستور
systemd-analyze plot > linuxor.svg
روند بوت شدن رو به صورت نمودار ببینید

+ بنا به توضیحات فایل svg ، فایل svg تولید شده با مروگر chrome یا firefox ترجیحا باز شود

با دستور
systemd-analyze dot | dot -Tsvg > linuxor.svg
هم میتونید نمودار وابستگی رو توی یه فایل svg ببینید. (عکس بالا)

🐧 @Linuxor

میدونید xdg-utils چیه ؟؟
درواقع یه واسط بین دسکتاپ و اپلیکیشنه برای مثال وقتی توی مرورگر دسکتاپتون یه url وارد میکنید که نیازه مثلا با اپلیکیشنی مثل تلگرام باز بشه (عکس بالا) ابزار xdg-open این کارو براتون میکنه

این ابزار رو توی ترمینال هم میتونید استفاده کنید مثلا
xdg-open .
که خیلی پرکاربرده , فولدر جاری رو با فایل منیجر باز میکنه
xdg-open google.com
سایت گوگل رو با مرورگر پیشفرض باز میکنه

xdg-open tg://setlanguage

منوی تغییر زبان تلگرام رو باز میکنه ( تلگرام کلی از این دیپ لینک ها داره )

xdg-screensaver activate
‌اسکرین سیور رو فعال میکنه (البته بعید میدونم الان برای دسکتاپ هاتون باشه برای من که جاشو صفحه لاک گرفته بود و اینم بگم نیازی به بودنش هم نیست چون توی مانیتور های قدیمی وقتی صفحه برای مدتی ثابت بود مانیتور اسیب میدید اما مانیتور های الان این مشکلو ندارن )

یه سری دستور دیگه هم داره که خودتون توی ترمینال xdg رو بزنید و چند تا TAB بزنید میتونید ببیندشون.
🐧 @Linuxor

از ماشین مجازی برو تو اون یکی سیستم عاملت !

لنگ یه برنامه ویندوزی بودم هی مجبور میشدم سیستم رو خاموش روشن کنم برم تو گراب ویندوز رو بوت کنم , از یه طرفی هم هیچی توی ویندوز نداشتم یعنی موقع استفاده از اون برنامه کار دیگه ای نمیتونستم کنم چون برنامه هام همه توی اوبونتوم بود.

تا همین امروز اصلا ویرچوال باکس به ذهنم نرسیده بود , واقعا راهکار ساده بود : از ماشین مجازی ویندوزت رو بوت کن !! اینجوری هم میشه از هردو سیستم عامل استفاده کرد هم اگه منابع سیستمتون کمه از هرکدومشون تکی استفاده کرد.

برای اینکار اول virtualbox رو روی سیستم لینوکسیتون نصب کنید

بعد با دستور زیر یه vmdk بسازید

sudo VBoxManage internalcommands createrawvmdk -filename linuxor.vmdk -rawdisk /dev/nvme0n1

ادرس اون هاردی که روش اون یکی سیستم عامله (که برای من ویندوز بود) رو بجای /dev/nvme0n1 بزارید.
بعد با دستور

sudo virtualbox

ماشین مجازی رو با روت بالا بیارید
بعد new رو بزنید و از قسمت Export Mode و گزینه Use an existing virtual hard disk file رو بزنید و فایل vmdk که بالا ساختید رو بهش بدید و روشنش کنید !!
🐧 @Linuxor

⚠️ دوستان توی این آموزش ، سعی نکنید سیستم عاملی که الان توش هستید رو با ماشین مجازی بوت کنید

من همینجوری امدم با ماشین مجازی که توی ابونتوم بود همون ابونتویی که توش بودم رو بالا اوردم، بالا امد و ظاهرا مشکلی نداشت تا اینکه سیستم رو خاموش روشن کردم دیدم ابونتوم دیگه بالا نمیاد ؛ فایل سیستم ابونتوم پر ارور شده بود :)

البته حل کردنش چند دقیقه بیشتر زمان نبرد با یه سیستم عامل دیگه با دستور fsck خودکار ارور های فایل سیستم رفع شد.

مشکل هم دقیق نمیدونم علتش چی بود :
احتمالا توی ژورنالینگ فایل سیستم کانفلیکت به وجود امده بود
(فایل سیستم ژورنالینگ : توی فایل سیستم های لینوکسی یه مکانیزمی هست که هر کاری که قراره با فایل سیستم کنید رو ثبت میکنه و هروقت اون کار تموم شد میگه من اون کارو تموم کردم ، اینجوری وقتی مثلا برق بره سیستم عامل میفهمه اخرین کاری که داشته میکرده چی بوده همونو ادامه میده ، مثل ویندوز های قدیم دوساعت نمیره توی مود ریپیر )

حالا فرض کنید دوتا ژورنالر هست که قراره یه جا اطلاعاتشون رو ثبت کنن :)

بعضی نرم افزار ها هم یه مکانیزمی مشابه همین دارن امکان داره اونها این مشکل رو به وجود آورده بودن. البته کلی مشکل دیگه ممکنه پیش بیاد که این دوتا ساده ترینشونن خلاصه اگه حوصله فیکس کردن مشکلات رو ندارید به هیچ وجه سعی نکنید توی سیستم عامل فعلیتون خودش رو بالا بیارید !! واقعا کار بیهوده ایه :)


🐧 @Linuxor

توضیحات و جواب کوییز

+ روند دانلود و بروزرسانی کرنل مثل یک پکیج عادیه و بعد اولین ریبوت دستی خودش روی کرنل جدید بوت میشه پس گزینه 1 غلطه


+ کرنل جدید ممکنه توش مشکلاتی باشه و یا با دستگاه شما سازگار نباشه پس کرنل قبلی رو نگه میداره تا اگه مشکلی پیش امد بتونید برگردید به قبلی ، در نتیجه گزینه 2 هم غلطه
(کرنل هاتون توی فولدر boot/ هستند میتونید وقنی که سیستم بوت میشه از منوی GRUB اون رو تغییر بدید)

+ بعد آپدیت کرنل تمامی درایور های مربوط به کرنل مجددا بیلد و کانفیگ میشوند (البته اگه درایور از DKMS پشتیبانی کنه نیازی به بیلد و کانفیگ دستی نیست)


+ کرنل هیچ ربطی به یوزر خاصی نداره پس گزینه 4 هم غلط محضه (البته این گزینه فقط یه شوخی بود، تا توزیع بالا نیاد یوزر هیچ معنی نداره و وقتی که توزیع بالا امده باشه قطعا کرنل بالا امده)



کرنل چیز ترسناکی نیست گاهی اوقات با اپدیت کردنش سرعت سیستمتون بالاتر میره و یا اینکه عملکرد سخت افزار هاتون بهتر میشه
گاهی اوقات هم یه سری مشکلات جدید توی سیستمتون به وجود میاره !! ولی ترسی نداره همونطور که گفتم میتونید مثل آب خوردن کرنلتون رو به کرنل قبلی برگردونید :)

🐧 @Linuxor

لینوکس توی جیب چه لذتی داره ؟

امروز میخام سه تا روش بهتون بگم که با این روشا دیگه فرقی بین گوشی و کامپیوتر لینوکسیتون نمیمونه !‌!

1 - استفاده از شلی که اندروید در اختیار ما میزاره
این روش بسیار محدوده و فقط میشه باهاش برنامه های باینری محدودی رو اجرا کرد محبوب ترین برنامه هم برای این کار termux هست که برای راحتی کار هم پکیج منیجر apt رو روش شبیه سازی کردن


2 - بالا اوردن یک iso لینوکسی روی یک شبیه ساز
شبیه ساز Limbo Emulator در واقع یه ماشین مجازیه که روش میتونید با فایل iso سیستم عامل خودتون رو نصب کنید. یادمه روش kali بالا اورده بودم یکم هنگی بود البته الان دیگه فکر نمیکنم اینطوری باشه چون منابع گوشی های جدید نسبتا کافی هستن

3 - حذف رام فعلی و نصب یک توزیع لینوکسی تاچ
این کار یکم خطرناکه چون کلا اندروید حذف میشه و گوشیتون یه لینوکس واقعی میشه چندین نوع سیستم عامل هم عرضه شده اما روی مدل گوشی های زیادی تست نشده
+ Ubuntu touch
+ PostmarketOs
+ Mobian
عکس بالا متعلق به PostmarketOs هست که چند نوع دسکتاپ مختلف هم داره , اگه قصد نصبش رو دارید لیست دیوایس های تست شده رو حتما ببینید.

🐧 @Linuxor

✅ خبر فوری

به طور عجیبی پروکسی های تلگرام روی اپراتور های موبایل از دسترس خارج شدند

(دقت کنید مشکل از تلگرام نیست چون با vpn همه پروکسی ها کانکت میشن)

همچنین بعضی از سرور های vpn ها مثل openvpn و shadowsock نیز پکت های لاست شده زیادی گزارش شده

علت فعلا معلوم نیست با vpn با مکانیزم های متفاوت بیاید تلگرام اگه خبری شد همینجا میزارم.

بازرسی ژرف بسته ها !

بازرسی ژرف بسته ها یا Deep packet inspection که مخففش dpi میشه روشی بود که کلی پروکسی فعال تلگرام رو از کار انداخت ، یکی از روش های بلاک کردن پروکسی ها بود البته روش های زیادی برای بلاک کردن وجود داره مثلا

+ قرار دادن ایپی در لیست سیاه
+ قرار دادن پورت یه آیپی در لیست سیاه
+ قرار دادن دامین در لیست سیاه
+ جواب اشتباه در پرس جوی دامین
+ و کلی روش دیگه که من بی خبرم ازشون

این روش ها برای بلاک کردن صد ها هزار پروکسی تلگرام و vpn های دیگه خیلی هزینه بره چون باید ادرس ip و یا domain رو پیدا کنن و دستی بزارنش توی لیست سیاه فرق مهمی که روش dpi با موارد بالا داره اینه که نیازی نیست حتی ip یا domain پروکسی رو بدونن

حالا dpi چطوری عمل میکنه؟
فرض کنید یه شهر داریم که کلی توش ماشین هست ماشین هایی که راننده تیشرت آبی دارن پروکسی های ما هستن پلیس دنبال این افراد تیشرت آبیه ؛ توی قدم اول توی شهر گشت میزنه هر ماشین با راننده تیشرت آبی رو متوقف میکنه بعد متوجه میشه یکی دوتا نیستن صد ها هزار راننده تیشرت آبی داریم !!!
بعد به فکرش میرسه توی مسیر اصلی شهر بایسته از شیشه ماشین ها نگاه کنه هر راننده تیشرت آبی رو متوقف کنه , به این روش میگن dpi البته این روش پلیس مدت زیادی نمیتونه جواب بده !! چون ما راننده های تیشرت آبی داریم که شیشه های دودی دارن ....
شیشه دودی یعنی اینکه پکت رمزنگاری بشه به طوری که الگوریتم های بلاکینگ نتونن تشخیص بدن این پکت یه پروکسیه !
البته اینم بگم dpi چیز جدیدی نیست خیلی وقته که دارن ازش توی جا های مختلف استفاده میکنن

🐧 @Linuxor

هنوزم میتونید رایگان از Github Copilot استفاده کنید !

گیتهاب دیروز اعلام کرد که از 22 اوت که 31 مرداد ماه میشه باید برای استفاده از Github Copilot پول بدید !
از اونجا که ما با دلار قهریم این خبر برای افرادی که تازه به Copilot عادت کرده بودن اصلا خوب نبود ...

گیتهاب ۲ تا راه برای استفاده رایگان هم گفته :

راه اول اینه که دانشجو باشید
رضا توی این مقالش توضیح داده که چطور میتونید اکانت گیت هاب دانشجویی بگیرید
که البته این مقاله رو چند سال پیش برای استفاده رایگان از محصولات Jet Brains نوشته

راه دوم اینه که روی پروژه های بزرگ و اوپن سورس گیتهاب مشارکت کنید

🐧 @Linuxor

کامند ‌bc رو تابحال تست کردین ؟؟ bc در واقع یه زبانه که مخصوص عملیات ریاضیه
با bc میتونید ضرب های طولانی و تقسیم با هر دقتی یا هر عملیات دیگه ریاضی رو توی ترمینال انجام بدید.(عکس بالا)
برای استفاده کامند bc رو بزنید یه مفسر براتون باز میکنه اونجا بهش عملیات ریاضیتون رو بدید (توی من پیجیش راهنماش رو میتونید ببینید)

جدای از مفسر میتونید به صورت زیر هم استفاده کنید
bc <<< "7+9"


با سویچ -l میتونید هم از لایبری استاندارد math استفاده کنید برای مثال با فانکشن s میتونید سینوس زاویه مورد نظر رو حساب کنید که من 5 رادیان رو حساب کردم
bc -l <<< "s(5)"


بریم یه کار فان کنیم , میخایم ببینیم چقدر طول میکشه عدد پی رو با دقت 5000 رقم اعشار حساب کرد :
time bc -l <<< "scale=5000;4*a(1)"

دستور time زمان اجرای دستوری که به عنوان ارگومان بهش دادیم رو میده
متغیر scale دقت محاسبه رو مشخص میکنه
تابع a(1) ارکتانژانت یک رو برمیگردونه که چهارتاش میشه عدد پی

زمان اجرا بستگی به نوع سی پیوتون داره من با i7 11800h تستش کردم 11.753s طول کشید. (البته این مقیاس دقیقی برای مقایسه سی پی یو ها نیست)

🐧 @Linuxor

#فان_تایم
🐧 @Linuxor

توی لینوکس معمولا برای مخفی کردن یک فایل یا دایرکتوری، به اول اسم فایل یک . (دات) اضافه می‌کنیم.

اما یک راه دیگه هم اینه که فایلی به اسم .hidden بسازیم و نام فایل هایی می‌خواهیم مخفی کنیم را در آن بنویسم.

نکته: فایل .hidden باید با فایل هایی که باید مخفی شوند در یک مسیر باشد

🐧 @Linuxor ~ Arya Shabane