💫 مریم اسطرلابی، زن مخترع جهان اسلام

ریاضیدان، منجم و مخترع در بغداد عراق (قرن ۴ و ۵ هجری) به دنیا آمد و بنابه قولی، ساکن شهر حلب بود. بسیار باهوش بود و از روابط عمومی درخوری برخوردار بود. وی به دلیل مشارکت‌های قابل توجه خود در زمینه نجوم مشهور است. وی از معاصران ابن سینا و فاطمه مجریطی به‌شمار می‌رود.
وی ابزارساز بسیار ماهری بود و به دلیل تخصصش در ساختن اسطرلاب شهرت داشت که وسیله‌ای برای اندازه‌گیری اجرام آسمانی است. به دلیل تخصصش در حل مسائل پیچیده ریاضی، اغلب دانشمندان با او مشورت می‌کردند. او کشف کرد که سیارات با سرعت یکنواخت حرکت نمی‌کنند و حرکت آنها تحت تأثیر فاصله آنها از خورشید است؛ این یک کشف پیشگامانه بود که نظریه‌های رایج آن زمان را به چالش کشید. در سال ۲۰۱۹، اتحادیه بین‌المللی نجوم نام «مریم» را برای دهانه‌ای در زهره تصویب کرد. این ادای دِین به زنی بود که کمک‌های مهمی در مطالعه اجرام آسمانی کرده بود./ کاری از تحلیل و رصد https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 کاتالوگ جدید سیارات فراخورشیدی، ١٢٦ دنیای عجیب و غریب را آشکار می‎سازد. کاتالوگ جدید شامل ١٢٦ سیاره فراخورشیدی تازه کشف شده است. نشریه ناسا شامل ١٢٠ سیاره فراخورشیدی تایید شده و شش نامزد در انتظار تایید است.
سیارات از درجه حرارت بسیار شدید و دارای مدارهای کوتاه تا سیاراتی که ممکن است به طور بالقوه قابل سکونت باشند، متغیر هستند.
این اکتشافات به ستاره‎شناسان کمک می‎کند تا شکل‎گیری سیاره‎ها را بهتر درک کنند و سیارات جدید را با سیارات منظومه شمسی خود مقایسه کنند. اعتبار تصویر: W. M. Keck Observatory/ Adam Makarenko/ UC Riverside https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 دنباله‌دار پونس - بروکس دنباله‌هایی در جهت‌های مخالف پیدا کرده است اعتبار تصویر: Rolando Ligustri & Lukas Demetz https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 پس از تأخیری طولانی، بوئینگ سرانجام نخستین پروازش را به فضا با موفقیت انجام داد. شرکت آمریکایی بوئینگ برای نخستین‌ بار فضانوردان را به فضا برد و با تأخیری که ناشی از مشکلات متعددی بود، سرانجام به عنوان دومین فضاپیمای ناسا به «اسپیس ایکس» پیوست.
دو خلبان ناسا روی کپسول «استارلاینر» بوئینگ با موفقیت به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب شدند. این پرواز ششمین سفر یک فضاپیمای خدمه‌دار در تاریخ ایالات متحده است. سونیتا ویلیامز، یکی از دو فضانورد ناسا، به عنوان اولین زنی که با چنین مأموریت آزمایشی پرواز می‌کند، تاریخ‌ساز شد. او که پدرش هندی‌تبار است هر بار اقلامی را به نمایندگی از فرهنگ هند به فضا برده است. این سومین سفر او به فضا است. اعتبار تصویر: NASA https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 ستاره‌ها و ابرهای رنگارنگ نزدیک Rho Ophiuchi اعتبار تصویر: Craig Stocks https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 تصویر نجومی روز ناسا، Ou4 سحابی ماهی مرکب غول‌پیکر اعتبار تصویر: Alex Linde https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 جهان در انتظار تلسکوپ GMT تلسکوپی با وضوح بیشتر از تلسکوپ فضایی جیمز وب
تلسکوپGMT یک تلسکوپ بسیار بزرگ و زمینی است که در حال ساخت در رصدخانه لاس کامپاناس در بیابان آتاکاما در شیلی می‎باشد. این تلسکوپ قرار است در اوایل دهه ۲۰۳۰ میلادی به بهره برداری برسد و با استفاده از هفت آینه بزرگترین جهان، قدرت جمع آوری نور ۵۰ میلیون برابر چشم انسان و تا ۲۰۰ برابر قویتر از بهترین تلسکوپ‎های امروزی خواهد بود.GMْT با استفاده از یک سیستم پیشرفته اپتیکی تطبیقی، اثر محو شدگی ناشی از تلاطم جوی زمین را حذف می‎کند و تصاویری با وضوح ۴ تا ۱۰ برابر بیشتر از بهترین تلسکوپ‎های فضایی امروزی ارائه خواهد داد. این تلسکوپ با داشتن تنها دو سطح جمع آوری نور، بالاترین وضوح تصویر ممکن از جهان را در وسیع‎ترین میدان دید فراهم می‎کند و از نظر اپتیکی کارآمدترین تلسکوپ در کلاس ۳۰ متری خواهد بودGMT قادر خواهد بود به دنبال سیارات قابل سکونت بگردد و تعیین کند که آیا مولکول‎های موجود در جو آنها توسط حیات ایجاد شده‎اند یا خیر؟ https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 خطوط ساحلی دریاهای تیتان بزرگ‎ترین قمر سیاره‎ی زحل احتمالاً توسط امواج شکل گرفته است. متان و اتان مایع، نه آب، مایع موجود در دریاهای تیتان و دریاچه‎های کوچک‎تر را تشکیل می‎دهند. دمای این قمر بزرگ زحل برای آب مایع خیلی سرد است. فضاپیمای کاسینی ناسا اولین بار در سال ٢٠٠٧ دریاها و دریاچه‎های تیتان را مشاهده نمود. طبق تحقیقات جدید، خطوط ساحلی دریاهای تیتان درست مانند سیاره‎ی زمین به احتمال زیاد توسط امواج ایجاد می‎شوند، محققان سه مدل مختلف کامپیوتری ممکن را آزمایش کردند. سناریوی اموج بهترین داده‌ها را برای همه‎ی دریاهای بزرگ تیتان را دارد. اعتبار تصویر: NASA/ John Glenn Research Center/ Cornell University https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 کاوشگر چینی با نمونه‌هایی از سمت پنهان ماه به زمین بازگشت. کاوشگر چینی چانگ ای-۶ که نمونه‌هایی از سمت پنهان و کمتر شناخته‌شده ماه را با خود آورده است، روز سه‌شنبه پنجم تیر با موفقیت به زمین بازگشت.
این مأموریت ۵۳ روزه، اولین نمونه‌برداری از سمت پنهان ماه در تاریخ برنامه‌های فضایی جهان به حساب می‌آید.
فضاپیمای چانگ ای-۶ در منطقه مغولستان داخلی چین فرود آمد و سازمان فضایی چین این مأموریت را «یک موفقیت کامل» اعلام کرد.
سمتی از ماه که رو به زمین نیست، به‌دلیل عدم وجود جریان‌های گدازه باستانی، ناهمواری‌های اصلی خود را بهتر از سمت رو به زمین حفظ کرده است. به این دلیل، نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از این سمت ماه می‌تواند به دانشمندان در درک بهتر چگونگی تشکیل و تکامل ماه در طول زمان کمک کند. https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 فروپاشی یک ماهواره روسی، فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی را به پناهگاه فرستاد. آژانس فضایی آمریکا اعلام کردند که یک ماهواره روسی به بیش از ١٠٠ قطعه زباله در مدار تبدیل شده است که فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی را مجبور به پناه گرفتن کرده است. هیچ جزئیات فوری در مورد علت فروپاشی ماهواره رصدی زمین روسی RESURS-P1 از رده خارج شده، در ٢٦ ژوئن که در سال ٢٠٢٢ وجود ندارد. فرماندهی فضایی ایالت متحده در ٢٧ ژوئن اعلام کرد که با ردیابی انبوه زباله‎ها هیچ تهدید فوری وجود ندارد. اعتبار تصویر: NASA/ Roscosmos https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 سیارات فراخورشیدی قابل سکونت می‎توانند در اطراف ستاره‎های نزدیک وجود داشته باشند
مقدار و نوع تابش ستاره‎ها می‎تواند برای سیارات آن ستاره خطرناک باشد و به طور بالقوه آنها را غیرقابل سکونت کند.
ستاره‎شناسان تابش ٥٧ ستاره مجاور را اندازه گیری کردند. آنها سطوح تشعشعی را بسیار شبیه به تجربه زمین - یا حتی کمتر - از برخی ستارگان پیدا کردند.
هر سیاره‎ای که به دور این ستاره‎ها می‎چرخد، در صورت وجود چنین سیاراتی، ممکن است قابل سکونت باشد. اعتبار تصویر: NASA/ CXC/ M.Weiss https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 نمونه‎ی آورده شده از سیارک بننو منشا اقیانوسی را نشان می‎دهد.

نوعی از سنگی که در پشته‌های میان اقیانوسی زمین یافت شده است، از طریق تجزیه و تحلیل نمونه سیارک Bennu که توسط ماموریت OSIRIS-REx ناسا در سپتامبر ٢٠٢٣ به زمین بازگردانده شده است، پیدا شده است.
فسفات منیزیم - سدیم یافت شده در این نمونه نشان می دهد که این سیارک ممکن است از یک جهان اقیانوسی کوچک، قدیمی و ابتدایی جدا شده باشد. اعتبار تصویر: NASA https://t.me/KurdistanAstronomers

💫‍ روز جهانی سیارک (Asteroid Day) 💫 ڕۆژی جیهانی هەسارۆکە (ئەستێرە بچووکەکان)

🖍 امروز ۳۰ ژوئن ۲۰٢٤ میلادی، ١٠ تیر ماە ۱٤٠٣ خورشیدی، روز جهانی سیارک است، اما اهمیت این روز چیست؟ این روز فرصت جهانی برای بالا بردن آگاهی نسبت بە تهدیدها و فرصت‎های تعدادی از اجرام سنگی است کە با سرعت از درون فضا عبور می کنند.

🖍 بە عنوان مثال انفجار تانگوسکا سیبری در سی‎ام ژوئن ۱۹۰٨، زمانی کە سیارک کوچکی بە زمین در تانگوسکای سیبری برخورد نمود، کە قدرت آن برابر با آزاد شدن سی مگاتن تی ان تی و مساحتی در حدود ۲۰۰۰ کیلومتر مربع (بزرگتر از لندن) برآورد شدە است.

🖍 مثال دیگر در صبح ۱۵ فوریە ۲۰۱۳ سیارکی از قبل ناشناختە با سرعت ٦٦۰۰۰ کیلومتر در ساعت با ورود بە اتمسفر زمین در بالای شهر چلیابینسک، روسیە منفجر گردید. کە قدرت آن ۲۰ تا ۳۰ برابر میزان انرژی بمب اتمی هیروشیما بودە است. https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 وقتی دو ستاره با هم برخورد کنند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 جو موجود بر فراز نقطه‎ی قرمز بزرگ سیاره‎ی مشتری به طرز شگفت انگیزی فعال است.
جو بالای نقطه‎ی قرمز بزرگ مشتری فعال و پویا است. این بر اساس گفته‎ی ستاره‎شناسانی است که آن را با تلسکوپ فضایی جیمز وب رصد کردند و انتظار داشتند که آرام‌تر باشد.
جیمز وب مقدار شگفت‎انگیزی از فعالیت، از جمله قوس‎های تاریک و نقاط روشن در سراسر میدان دید تلسکوپ پیدا نمود. امواج گرانشی در جو ممکن است پیچیدگی غیرمنتظره‎ای را در منطقه بالای لکه قرمز بزرگ ایجاد کند. اعتبار تصویر: ESA/ Webb/ NASA/ CSA, Jupiter ERS Team/ J. Schmidt/ H. Melin/ M. Zamani (ESA/ Webb) https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 برای یافتن آب در سیاره‎ی مریخ، به مریخ‎لرزه‎ها گوش دهید.
به گفته محققان دانشگاه پن استیت، اگر سیاره‎ی مریخ هنوز آب مایع داشته باشد، می‌توان آن را در اعماق زیرزمینی در سفره‌های زیرزمینی با استفاده از روش لرزه‌الکتریک یافت.
امواج لرزه‌ای ناشی از مریخ‌لرزه‌ها در آب حرکت می‌کنند و سیگنال‌های الکترومغناطیسی منحصربه‌فردی ایجاد می‌کنند. کاوشگرهای آینده می‎توانند از همین روش برای مطالعه اقیانوس‎های زیرسطحی در قمرهایی مانند اروپا و انسلادوس استفاده کنند. اعتبار تصویر: ESA/ Medialab https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 تصاویر ناسا از دو سیارک بزرگی که از کنار زمین عبور نمودند. اعتبار تصویر: NASA/ JPL-Caltech https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 فرودگر ژاپنی iSpace HAKUTO-R این عکس خیره کننده را در مدار ماه در حالی که خورشید گرفتگی در زمین در حال وقوع بود، گرفت. شما می‎توانید سایه تاریک ماه را از بالای استرالیا به عنوان یک لکه تاریک عبور می‎کند را ببینید. https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 تصویر نجومی روز ناسا، ابرهای رنگین‌کمانی در سوئد
چرا این ابرها چند رنگ هستند؟ پدیده‌ای نسبتاً نادر به نام رنگین‌کمانی در ابرها می‌تواند رنگ‌های غیرمعمولی را به وضوح نشان دهد - یا حتی طیف کاملی از رنگ‌ها را همزمان. این ابرهای استراتوسفری قطبی که به عنوان ابرهای مرواریدی نیز شناخته می‌شوند، از قطرات کوچک آب با اندازه تقریباً یکسان تشکیل شده‌اند. وقتی خورشید در موقعیت مناسبی باشد و معمولاً از دید مستقیم پنهان باشد، این ابرهای نازک می‌توانند نور خورشید را به طور قابل توجهی پراکنده کنند، به طوری که رنگ‌های مختلف با مقادیر مختلف منحرف می‌شوند. بنابراین، رنگ‌های مختلف از جهت‌های کمی متفاوت به ناظر می‌رسند. بسیاری از ابرها با نواحی یکنواختی شروع می‌شوند که می‌توانند رنگین‌کمانی را نشان دهند، اما به سرعت خیلی ضخیم، خیلی مخلوط یا خیلی دور از خورشید می‌شوند تا رنگ‌های چشمگیری را به نمایش بگذارند. اعتبار تصویر: Goran Strand https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 تصویر نجومی روز ناسا، باغ وحش سیارات فراخورشیدی: ستاره‌های دیگر

آیا ستاره‌های دیگر هم سیاره‌هایی مثل خورشید ما دارند؟ قطعاً دارند، و شواهد شامل لرزش‌های جزئی ستاره‌ها به خاطر جاذبه سیارات فراخورشیدی و کم‌نور شدن‌های جزئی ستاره‌ها به خاطر عبور سیارات از جلوی آنهاست. تاکنون بیش از ۵۵۰۰ سیاره فراخورشیدی کشف شده‌اند، که هزاران تای آنها توسط مأموریت‌های فضایی کپلر و تس ناسا و بیش از ۱۰۰ تای آنها توسط ابزار زمینی هارپس سازمان فضایی اروپا کشف شده‌اند. در اینجا، یک تصویر تخیلی از اینکه برخی از این سیارات فراخورشیدی چگونه ممکن است به نظر برسند نشان داده شده است. سیارات نوع نپتون در وسط قرار دارند و به خاطر متان آبی که ممکن است در جو آنها باشد، به رنگ آبی هستند. در دو طرف تصویر، سیارات نوع مشتری نشان داده شده‌اند که به خاطر گازهای جوی که احتمالاً شامل مقدار کمی کربن هستند، به رنگ‌های قهوه‌ای و قرمز هستند. اعتبار تصویر: Martin Vargic, Halcyon Maps https://t.me/KurdistanAstronomers

💫 یک سیاره‎ی فراخورشیدی غول‌پیکر بوی بدی شبیه تخم‌‎مرغ‎های گندیده می‌دهد.
ستاره‎شناسان می‎گویند سیاره‎ی فراخورشیدی غول پیکر گازی HD 189733 b شبیه تخم‎مرغ‎های گندیده است. این بوی تند ناشی از گاز هیدروژن سولفید موجود در اتمسفر این سیاره است. این مقدار سولفید هیدروژن مشابه اتمسفر سیاره‎ی مشتری است.
این کشف سرنخ‎هایی در مورد چگونگی شکل‎گیری و تکامل سیارات غول پیکر گازی ارائه می‎دهد. اعتبار تصویر: Roberto Molar Candanosa/ Johns Hopkins University https://t.me/KurdistanAstronomers