فێرگەی زمانی کوردی
983 subscribers
498 photos
41 videos
145 files
160 links
Download Telegram
Forwarded from ئیدریس ڕاستی
تاریخچە کردها در سودان

بر اساس برخی آمار، جمعیت کردها در جهان از ٥۰ تا ٦۰ میلیون نفر میباشد،اما به علل و عوامل مختلف آنها از هم جدا شده اند و در سراسر جهان پحش شده اند و در حال حاضر در بسیاری از نقاط مختلف جهان زندگی می کنند.

جلال جوهر یکی از کردهای سودان میباشد که کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه Neelain در سودان به پایان رسانده است. او در مورد تاریخ کردها در سودان و از وضعیت کنونی مردم کرد در این کشور صحبت میگوید.

جلال جوهر معتقد است که کردها برای اولین بار در سودان حدود 800 سال پیش به ویژه در 1172 ، زمانی که برادر صلاح الدین ایوبی ، به نام پادشاه توران که سودان را فتح نمود یک فرمانده کرد را به نام ابراهیم بن کردی را برای اداره کشور فرستاد و از آنزمان کردها وارد سودان شدند.ابراهیم پس از مدتی فوت نمود اما خواهر و برادران او در سودان مستقر شدند.

با توجه به شهرت کردها در سودان،جلال میگوید: " زمانی که شما از یک فرد سودانی درباره کردها بپرسید،او پاسخ خواهد:که کردها شجاع، عادل، مهربان و مهمان نواز هستند. "

در مورد شرکت کردها در قدرت و سیاست در سودان،جلال جوهر میگوید: " کردها نقش مهمی در تاریخ سیاسی سودان بازی کرده اند.در گذشته یکی از پادشاهان سودان یک کرد به نام عثمان دینگان،که در اصل اهل دیاربکر در ترکیه بود.
وی نخستین کسی بود که با جنگ ارتش بریتانیا را شکست داد و تکنیک های نظامی او را بعدها در آکادمی بریتانیا آموزش داده شده بود.
کردها هنوز هم موقعیت های مهم در دولت حاضر دارند.به عنوان مثال،دکتر علی محمد علی کردی یک افسر عالی رتبه نظامی و سیاستمدار در وزارت كشور است. "

جلال جوهر در ادامه میگوید: که یک استان مرکزی در سودان به نام کوردوان Kurdufan است که در حال حاضر به دو ایالت فدرال تقسیم شده است و بنامهای کوردوان Kurdufan شمال و کوردوان جنوب Kurdufan نامیده میشوند.
همچنین یک روستا به نام آل کردی و بسیاری از سالن های غذاخوری،مغازه ها ، دانشگاه ها، رستوران ها و بازارها از نامهای کردی استفاده میکنند.

" در حدود 100،000 نفر کرد در سودان امروزی زندگی میکنند،بیشتر در شرق کشور سودان ساکن هستند.

جلال جوهر می افزاید: متاسفانه کردها فرهنگ و زبان خود را فراموش کرده اند و هیچ یک از آنها هم اکنون نمیتواند کردی صحبت کند.قبلا جشن نوروز را جشن میگرفتند اما اکنون کم رنگ شده است.

کردهای سودان افراد مرفه هستند که در تجارت و کسب و کار فعال هستند اغلب یک کسب و کار معروف به نام صابون، پارچه، صابون آل کردی وجود دارد که بازرگانان آن با کردها شناخته می شوند، اولین کسانی که ابزار کشاورزی به سودان به ارمغان آوردند کردها بودند .

جلال جوهر در مورد دین مردم کرد در سودان میکوید: " کردها که قبلا به تعدادی از ادیان مختلف تعلق داشتند، اما در حال حاضر همه آنها مسلمان هستند. "
جلال جوهر پیشنهاد میکند که دولت منطقه ای کردستان ( کردستان ) باید یک مرکز فکری در سودان برای کردها که در آنبتوانند به زبان کردی خواندن و نوشتن را یاد بگیرند دایر نماید.او همچنین پیشنهاد میکند که حکومت اقلیم کردستان باید یک کانال تلویزیونی به زبان عربی کند تا برای کمک به معرفی مردم کرد و ریشه های این ملت را آموزش دهد تا کردها بدانند و هویت خود را فراموش نکنند.

@KurdishLanguageLearning
زبان کُردی به جمع ده زبان برتر دنیا پیوست Kurdî kete nava deh zimanên sereke yên cîhanê

زبان کُردی در میان ده زبان برتر دنیا Kurdî kete nava deh zimanên sereke yên cîhanêفرهنگ دیجیتال کُردی یا همان ویکی فرهنگ (Wîkî Ferheng) به جمع ده زبان برتر دنیا پیوست. به این ترتیب محتوا و میزان لغات فرهنگ کُردی از زبان هایی مثل ترکی، عربی و آلمانی پیشی گرفت.

تاکنون بیش از ۴۴۰ هزار صفحه و نزدیک یک میلیون واژه در فرهنگ کُردی گسترده ی جهانی یعنی ویکی فرهنگ جمع آوری شده اند. استاد حسین محمد که از آغاز تاسیس ویکی فرهنگ کُردی مسئولیت مدیریت آن را بر دوش دارد، خاطرنشان کرد که در میان ۲۷۰ زبان که در ویکی فرهنگ موجود هستند تنها محتوای لغات زبان فرانسه و انگلیسی از کُردی بهتر است. حسین محمد گفته است که: “به زبان ترکی یا عربی

نخندید، بلکه به زبان انگلیسی و فرانسوی حسودی کنید.“

ویکی فرهنگ (Wîkîferheng) یکی از فرهنگ های پیشروی کُرمانجی به کُرمانجی است که از سال ۲۰۰۴ بر روی اینترنت و به صورت روزانه تکمیل و گسترده می شود.

@KurdishLanguageLearning
زانستی وه‌رگێڕان (2)

(وه‌رگێڕانی زاری interpretation)

وه‌ك له ناوه‌كه‌یه‌وه دیاره وه‌رگێڕانی زاری وه‌رگێڕانێكه كه به شێوه‌ی زیندوو و به په‌له‌ ده‌كرێت. هاوكات كه وته‌ر قسه‌ ده‌كات وه‌رگێڕ‌ه‌كه‌ ده‌بێ وته‌كان وه‌رگێڕێته‌وه. به‌پێچه‌وانه‌ی وه‌رگێڕانی نووسراوی، له وه‌رگێڕانی زاریدا كات كه‌مه، هه‌موو شته‌كان به‌خێرایی ده‌چنه پێشه‌وه و به‌كارهێنانی ئامێره یارمه‌تیده‌ره‌كان وه‌كوو فه‌رهه‌نگنامه ئه‌سته‌مه.
به‌سته به‌وه‌ی كه له چ زمانێكه‌وه وه‌رگێڕان ده‌كرێت، شێوه‌ی وه‌رگێڕانه‌كه‌ دابه‌ش ده‌كرێ به‌سه‌ر:

وه‌رگێڕانی هاوكات

وه‌رگێڕانی ناهاوكات

بۆ ڕوونكردنه‌وه‌ سه‌یری پێكهاته‌ی ڕێزمانیی زمانی ئینگلیزی بكه‌ن:

كه لێره‌دا (S = بكه‌ر)، (V = كار) و (O = به‌ركار)ه.
ده‌بینین كه زمانی ئینگلیزی ڕیزبوونی بنه‌ماییی (SVO) ی هه‌یه، واته له پێشدا بكه‌ر، پاشان، كار و دوایی به‌ركار ده‌نووسرێت.
له زمانی كوردیدا ڕیزبوونی بنه‌مایی وه‌كوو زمانی ئینگلیزی نییه و به‌ڵكوو به‌‌شێوه‌ی (SOV)ه واته له‌پێشدا بكه‌ر، پاشان به‌ركار و دوایی كار دێت:

زمانی فارسیش ڕیزبوونی بنه‌ماییه‌كه‌ی وه‌كوو زمانی كوردی واته (SOV)ه.

ئێسته ئه‌گه‌ر وه‌رگێڕێك بێت و بییه‌وێ به‌شێوه‌ی زاری و خێرا له زمانی ئینگلیزییه‌وه وته‌یه‌ك بكاته كوردی، بۆ ئه‌وه‌ی ڕسته‌یه‌كی ته‌واو بداته ده‌سته‌وه ده‌بێ بوه‌ستێ تا قسه‌بێژه‌كه‌ ڕسته‌كه‌ی ته‌واو بكا كه زۆرجار پتر له ڕسته‌یه‌كه و ده‌بێ له مه‌به‌سته‌كه‌ به‌ته‌واوی تێ بگا، ئینجا ده‌ست بكاته وه‌رگێڕان. واته ئه‌و كاته به‌شێوه‌ی ناهاوكات وه‌رگێڕان ده‌كات و پاش وه‌ستانێكی قسه‌بێژه‌كه وه‌رگێڕانه‌كه‌ی ته‌واو ده‌كات.
به‌ڵام ئه‌گه‌ر بێت و له زمانی فارسییه‌وه وه‌ری بگێڕێ ده‌توانێ هاوكات وه‌رگێڕان بكات، چونكوو ڕیزبوونی دوو زمانی فارسی و كوردی له‌سه‌ر یه‌ك شێوه ڕیزبوونه و پێویست ناكات چاوه‌ڕوان بێت تا له ته‌واوی مه‌به‌سته‌كه‌ تێ بگات، ته‌نها به تۆزێ جیاوازیی كات وه‌رگێڕانه‌كه‌ی ته‌واو ده‌كات.

به‌مجۆره ده‌بینین ئه‌گه‌ر پێكهاته‌ی ڕیزبوونی زمانی ده‌ستپێك و زمانی مه‌به‌ست وه‌كوو یه‌ك بن، وه‌رگێڕانی زارییه‌كه به‌شێوه‌ی (وه‌رگێڕانی هاوكات) ده‌كرێت.
به‌ڵام ئه‌گه‌ر پێكهاته‌ی ڕیزبوونی زمانی ده‌ستپێك و زمانی مه‌به‌ست وه‌كوو یه‌ك نه‌بن، وه‌رگێڕانی زارییه‌كه به‌شێوه‌ی (وه‌رگێڕانی ناهاوكات) ده‌كرێت.

درێژه‌ی هه‌یه ...


📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning
@KurdishLanguageLearning

عەشق مرد!!!

دەرگاکانتان لەسەر خۆتان دابخەنەوە...

درۆ لەگەڵ مەحەبەتدا مەکەن...

☀️تـــرجمــــــــــه؛

عشق مرد!!!

درها را به روی خودتان ببندید...

به حس ومحبت درونی خود دروغ نگید

"بەختێار عەلی"
@KurdishLanguageLearning
فەرهەنگی پزیشکی ئینگلیزی ـ عەرەبی ـ کوردی، پی‌دی‌ئێف، د. عەبدولڕەحمان عەبدوڵڵا، ١٢٠٠٠ وشە
📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning
فێرگەی زمانی کوردی
📝کانال آموزش زبان کردی📝 @KurdishLanguageLearning
از راست به چپ
ردیف اول=زنبور عسل ، گربه
ردیف دوم=کبک ، قناری
ردیف سوم: مار، طوطی

📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning
📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning
ئەمڕۆ یەکشەممە، تاقیکردنەوەکانی وەرزی یەکەم لە سەرجەم قوتابخانەکانی هەرێمی کوردستان دەستپێکرد و تاقیکردنەوەکانیش لەسەر 60 نمرە دەبێت
📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning
به‌سه‌رهاتێکی ئیدریس له کاتی سه‌روازی

به‌ڕاستی هه‌ندێ له مرۆڤه‌کان ته‌نیا له جه‌سته مرۆڤن و خۆیان له لاشه‌ی مرۆڤ ده‌بینن ....
چه‌ند مانگێک له سه‌روازی ڕۆشتبوو شتێکم بینی که تا مردن قه‌ت له‌بیرم ناچێته‌وا چونکه ئه‌وه‌نده دڵته‌زێن بوو که ئێستایش به‌زۆر ده‌ینووسم و په‌نچه‌ و ده‌ست و لاشه‌ و هه‌ستم ده‌له‌رزێت...
ڕۆژێکیان یه‌کێک له سه‌روازه‌کان مشکێکی گرت و خستیه ناو دڵقێک و بڕێ ئه‌زیه‌تی ئه‌و گیانله‌به‌ره‌ داماوه‌ی کرد...
پاش ئه‌زیه‌ت کردنێکی زۆر، هه‌ستی تێر نه‌بوو و خستیه ناو ئاوی کوڵاتوو و به‌سه‌ر ئاوره‌وه زیندوو زیندوو له‌ناو ئه‌و ئاوه کوڵاتوودا گیانی ئه‌و مشکه هه‌ژاره‌ی گرت و خۆی به‌و ئازاردانی مشکه ڕه‌حه‌ت کرد و هه‌ستی ئێمه‌یشی بۆ هه‌‌تا‌هه‌تایه وه‌های لێکرد که ئێستاش بڕێ جار دێته بیرم و قیزم له بڕێ به‌ناو مرۆڤ ده‌شێوێته‌وه و تاقه‌تی ژیانم نامێنێته‌وه...
تکایه مرۆڤان با له‌گه‌ڵ ئاژه‌ڵ و گیانله‌به‌ر و باڵنده و هتددا به شێوازی مرۆڤایه‌تی هه‌ڵسووکه‌وتمان بێت ...
با کارێک نه‌که‌ین که وشه‌ی هه‌ست به‌ئاره‌زووی خۆمان پێشێل بکه‌ین...
وێڕای ڕێز ...

(هه‌ست)
✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️

مرۆڤ=انسان،بشر
مانگ=ماه
دڵته‌زێن=غم انگیز
مشک=موش
گیانله‌به‌ر=موجود،موجود زنده
ژیان=زندگی
ئاژه‌ڵ=حیوان
باڵنده=پرنده
تێر =سیر
هتد=غیره یا ...
هه‌‌تا‌هه‌تایه=همیشه،دائمی،مادام العمر
هه‌ڵسووکه‌وت=آداب و رفتار
پێشێل =زیر پا گذاشتن

📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning

فایل صوتی متن بالا با صدای کاک ادریس راستی در زیر برای دوستان ارائه شده است.
👇🏻👇🏻👇🏻
Forwarded from ئیدریس ڕاستی
تاوان یان گوناهـ کارێکە کە لەلایەن کەسێکەوە دژ بە یاساکانی وڵات یان ناوچەیەک دەکرێت. ئەو کەسە کە ئەو کارە دەکات بە تاوانبار دەناسرێت.

چەند ئاست بۆ تاوانەکان دادەنرێت کە لە هەندێ لە دەسەڵاتە دادوەرییەکاندا ئەمانەن:

١- سەرپێچی - تاوانێکی بچووک کە بە باج یان کەمتر لە یەک ساڵ بەند بوون سزا دەدرێن.
٢- جەنایەت (یان تاوانی گەورە) - تاوانێکی گەورە کە بەند بوون لە زیاتر لە یەک ساڵ سزا دەدەرێن.

تاوان: جرم
تاوانبار: مجرم
یاسا: قانون
ئاست: سطح
دادوەری: قضایی
سەرپێچی: بزه
بەند بوون: زندانی بودن
جەنایەت: جنایت، جرم بزرگ

📝کانال آموزش زبان کردی📝
@KurdishLanguageLearning