تاریخ نگاری ایران و سنت شفاهی

ژاله آموزگار

موضوع تاریخ ایران و زبان فارسى اخیراً مورد حملات گوناگون قرار گرفته است. نداشتن تاریخ منسجم یا زبانى کامل براى بیان مسائل جدى و فلسفى از اتهاماتى است که به ما وارد مى‏کنند من در یک سرى از مقالاتم سعى کرده ‏ام به رد این اتهامات بپردازم. ما هم تاریخ منسجم داشته ‏ایم هم آن را در مواقع لازم ثبت کرده ‏ایم و هم زبان ما زبان گویا و توانایى است. هرودوت زمانى که به نگارش تاریخ پرداخت ما کتیبه بیستون را که نماد تاریخ‏ نگارى هم‏زمان است داشته ‏ایم. هر زمان که در ایران نیاز به گفتن احساس شده، مطالب نوشته شده است. داریوش براى اثبات مشروعیت حکومت خود کتیبه بیستون را که یک شاهکار تاریخى است خلق کرد. داریوش در این اثر تاریخى، جغرافیاى زمان خود را شرح داده است؛ «تاریخ» جز این چه مفهومى مى ‏تواند داشته باشد؟! اما این درست است که پایه ادبیات کهن و نگارش‏هاى تاریخى ما بر سنت شفاهى استوار است. و یکى از دلایل آن اعتقاد به قداست کلام بوده است؛ کلام را امرى خدایى مى‏ دانستند و نگارش را امرى مردمى. در هند و یونان نیز این تفکر دیده مى‏ شود. در هند، در یک متن ودایى این مضمون که نباید واژگان را در نگارش زندانى کرد، به چشم مى‏خورد. در یونان نیز ایلیاد هومر اثرى شفاهى بوده و بعدها مکتوب شده است.

@Ir_Azariha

📽صحنه ای عجیب در فیلم جاسوسی اسرائیلی

فیلم The Operative محصول سینمایی اسرائیل که روایت جاسوسی موساد از تاسیسات هسته ای ایران را به نمایش می گذارد با صحنه های عجیب و نمادینی از همکاری رژیم باکو با موساد در جاسوسی و خرابکاری از تاسیسات هسته ای ایران همراه شده است.
در این صحنه، نگهبان یکی از شرکت های هسته ای در تهران، پرچم بزرگ رژیم باکو را در اتاق نگهبانی خود نصب کرده و در سکانس های مختلف فیلم با تاکید بر این پرچم بزرگ، به صورت نمادین به حضور و رد پای باکو در جاسوسی و خرابکان موساد از ایران اشاره می شود.
این فیلم که صحنه هایی از آن در تهران فیلم برداری شده است به وضوح به حضور و همکاری دو کشور علیه ایران اشاره دارد نوعی پیام سیاسی از سوی موساد به ایران، محسوب می شود.
گفتنی است در این مجموعه سکانس ها، مردی که پرچم باکو را در اتاق نگهبانی نصب کرده است، پل نفوذ شبانه جاسوس اسرائیل به موسسه اتمی مورد نظر است.
@Ir_Azariha

📜🕯🖋 قتل عام بیش از ۱۰ هزار نفر از مردم آذربایجان توسط تُرکان در اواخر قرن هشتم هجری

📜 سندی بسیار مهم از دو حمله و یورش ویرانگر تُرکان به آذربایجان و غارت و قتل‌عام مردم آذربایجان و ویرانی شهر تبریز در کمتر از یک سال

💠 همراهان گرامی لطفا این جستار را با دقت مطالعه بفرمایید.

✅ وحید بهمن/ این سند ارزشمند تاریخی با قدمتی حدود ۶۲۰ سال بخشی از کتاب "بزم و رزم" به قلم عَزیز بنِ اردشیرِ استرآبادی، [مرگ: بعد از ۸۰۰ هجری قمری] تاریخ نویس نامدار قرن هشتم هجری است. وی این کتاب را به زبان پارسی و در زمان حضور در دربار قاضی بُرهان الدّین احمد [تولد: ۱۳۴۵ میلادی، مرگ: ۱۳۹۸ میلادی] حاکمِ سیواس [شهری در ترکیه امروزی] نوشته است که شامل حوادث تاریخی دوران حکومت قاضی برهان الدین است. لازم بذکر است اردشیر استرآبادی پیش از حضور در سیواس و دربار قاضی برهان الدین، سال‌های زیادی را در تبریز و در دربار سلطان احمد جلایری سپری کرده بود. وی از نزدیکان و معتمدین هر دو حاکم مذکور بود.

https://goo.gl/7ia21D

🔸 اردشیر استرآبادی در کتاب بزم و رزم در مورد دو حمله ی سهمگین ترکان در سال‌های ۷۸۷ و ۷۸۸ هجری قمری [حدود ۶۳۰ سال پیش] به آذربایجان و غارت و قتل‌عام مردم آذربایجان توسط ترکان اینچنین نوشته است :

💠 "در ذی الجحه سنه سبع و ثمانین و سبعمائه [۷۸۷ هجری قمری] هلالیه تُختامیش خان [حاکم دشت قابچاق] مقدار ده تومان [یکصد هزار نفر، هر تومان برابر با ده هزار است] لشگر از راه باب‌الابواب [شهر دربند در جمهوری داغستان روسیه کنونی] بر آذربایجان فرستاد و دارالملک تبریز را که رَشک جنت المَاوی [یکی از انواع بهشتی که در قرآن آمده است] بود غارت کردند و مقدار ده هزار آدمی به فنا رسانیدند و اولاد مسلمانان را اسیر کرده به اقصای [دورترین نقاط] ترکستان بردند و از هتک حُرَم [جمع حرمت] و قتل اُمَم [جمع ملت] و فضول و فساد هیچ باقی نگذاشتند و بعد از انقضا آن واقعه در حدود نه ماه از مادر روزگار... فتنه دیگر زاییده شد و طَامه [بلای بسیار سخت و عظیم] کبری و دَاهِیه [مصیبت سخت] عُظمی امیر تیمور با مقدار سی تومان [سی هزار] لشگر به همدان رسید و بر تبریز تاختن آورد. سلطان احمد [سلطان احمد جلایری] مُنهَزِم [شکست خورده و گریخته] به بغداد رفت، عَفَارِیت [شیطان] جغتای و تاتار مدت چهل روز در آذربایجان افتادند و بقایای مَسَاکِین [بیچارگان و فقیران] را که مانده بودند به تشدید و تَعنیف بلیغ [ با شدت و خشونت هر چه تمام] فرو گرفتند و مُصَادرات [جمع مصادره، گرفتن مال کسی به زور] شَنیع [زشت] و مُطَالبات [جمع مطالبه] اَلیم [دردناک] نمودند و از فُجور [تبهکاری] و فساد و ظلم و بیداد هر چه بدتر به ظهور رسانیدند و چنان که شرح آن طولی دارد...."

🔸 از طریق لینک زیر تصویر برگ مذکور از نسخه خطی کتاب بزم و رزم را مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/GTMyij

🔸 نسخه‌ی خطی که در این جستار از آن بهره گرفته‌ام کهن‌ترین نسخه‌ی خطی کتاب بزم و رزم می‌باشد که در ماه رجب سال ۸۰۰ هجری قمری و در زمان حیات اردشیر عزیز استرآبادی توسط خلیل سلطانی در شهر سیواس ترکیه رونویسی شده است و هم اکنون به شماره بایگانی ۳۴۶۵ در کتابخانه آیاصوفیه شهر استانبول نگهداری می شود.

🔸از طریق لینک‌های زیر تصویر برگ نخست و پایانی نسخه‌ی خطی کتاب بزم و رزم را مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/bSYALS

https://goo.gl/KUk2t8

🔸لازم به توضیح می‌دانم تصاویر این نسخه خطی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان ارائه می‌گردد.

🔸 این کتاب در سال ۱۹۲۸ میلادی به همّت استاد "محمّد فواد کوپریلی زاده" رونویسی و در شهر استانبول چاپ شده است

🆔 @Ir_Bahman

💠 «اینک روزی رسیده است که بعون الله تعالی ایل مهم قشقایی که سال‌های دراز در این آب و خاک پرورش یافته و همواره به شجاعت مشهور بوده‌اند. به مدد برادران وطنی خود تنگستانی‌ ها و دشتستانی ‌های دلاور، دست از آستین مردمی برآرند و چنان چشم زخمی به قشون دشمن و خائنین برسانند که آواز آن در جهان پیچیده و جهانیان بدانند که ایران بردنی و خوردنی نیست.» صولت الدوله قشقایی در جنگ جهانی اول و تجاوز انگلیسی‌ها به جنوب
.
🖋 منبع: کیانی، منوچهر؛ پرچمدار حماسۀ جنوب صولت الدوله قشقایی، شیراز، کیان، 1385، چاپ دوم، ص5.

🆔 @Ir_Azariha

.
📜🕯🖋 نام دریای پارس در سندی ترکی از دوران عثمانی

🔸 در پی شکرخوری فیفا در مورد نام تاریخی دریای پارس، بر آن شدم تا یک سند ارزشمند تاریخی دیگر را در این زمینه، برای نخستین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی کنم.

✅ وحید بهمن/ این سند تاریخی دریای پارس را «بحر فارس، دریایی مبارک و کثیرالخیر» ذکر کرده و توضیحاتی نیز پیرامون دریای پارس داده است.

🖋 کتاب یادشده به زبان ترکی‌عثمانی و در موضوع عجایب مخلوقات است. نویسنده‌ی اثر به احتمال بسیار زیاد یازیجی زاده احمد بیجان است.

⏳ تاریخ کتابت اثر سال ۱۱۵۳ هجری قمری برابر با ۱۷۴۰ میلادی [۲۷۸ سال پیش] است.

💠 تصویر برگ‌های ۹۶ب و ۹۷آ نسخه‌ی خطی کتاب را از طریق لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/2y6tke

🔸 این اثر هم‌اکنون به شماره‌ی بایگانی Bel_Yz_K0615 در کتابخانه‌ی آتاترک (کتابخانه شهرداری استانبول) نگهداری می‌شود.

🆔 @Ir_Bahman

📍تمسخر امنیت ملی از طرف دادگاهی در نقده؟!

دادگاهی در نقده دو ویروس قومی را به ۲۰روز حبس محکوم کرد! این در حالی است که مدت ایام بازداشت آنها از طول حکم محکومیت بیشتر است! برخی به شوخی می گویند،شاید دولت ایران باید از بابت ایجاد اخلال در فعالیت های تجزیه طلبانه و ضد امنیت ملی به آنها خسارتی هم بدهد.
به گفته برخی رسانه ها،دادگاه نقده این دو ویروس را از عضویت در تشکیلات گاماج (باند احمد اوبالی)تبرئه و از بابت تبلیغ علیه نظام به ۲۰ روز حبس محکوم کرده است.
باید پرسید در کجای دنیا ارزش امنیت ملی یک کشور اینقدر پایین است که با بیست روز جبران شود!؟ آیا بهتر نبود دادگاه این دو فرد را از کلیه اتهام ها تبرئه میکرد تا لااقل اوتوریته نظام امنیتی یک کشور حفظ می شد؟
کارشناسان بر این باور اند صدور چنین حکمی دو دلیل می تواند داشته باشد:
1. همکاری موثر دو ویروس فوق با نهاد امنیتی و قول همکاری بیشتر در آینده
2. بی اطلاعی دادگاه از قوانین موجود

البته هیچ یک از دلایل فوق نمی تواند توجیه مناسبی برای تخفیف امنیت ملی به بیست روز حبس و سپس شکستن قبح قانونی اقداماتی از این دست باشد.
📌اگر دادگاه بر این باور است که دلایل کافی نیست یا ماموران امنیتی در دستگیری این دو ویروس اشتباه کرده اند،چه بهتر که آنها را تبرئه می کرد تا ارزش مفهوم امنیت ملی به بیست روز فروکاسته نشود.

مناسب است دادستان کل کشور یا رئیس قوه قضاییه نسبت به این موضوع ورود کرده و آبروی امنیت ملی را نجات دهند!
@Ir_Azariha

وزیر امورخارجه وعضو هیات امنای بنیادسعدی در نشست صمیمی با استادان زبان فارسی بنگلادش گفت:آنهایی که تلاش می کنند مارا از عقبه فرهنگی مان جدا کنند می‌خواهند ما نتوانیم با یکدیگر تعامل کنیم.

@Ir_Azariha

📽فیلمی نایاب از آرامگاه فردوسی بزرگ که سالها پیش از تلویزیون شوروی پخش شده بود/راه روسیه

@Ir_Azariha

💠 مستند زیبای غار تاریخی شاپور ساسانی

🔸 کاری از شبکه‌ی آموزش صدا و سیما

🆔 @Ir_Azariha

.
📜🕯🖋 آیا ایرانیان پس از اسلام در مورد هخامنشیان آگاهی داشته‌اند؟

✅ وحید بهمن/ مارکو پولو جهانگرد نامدار جهان، حدود ۸۰۰ سال پیش به این سوال پاسخ داده است.

🔸 در ايالت تون و قائن محلی است كه به نظر مردم آن جنگی بين داريوش سوم و اسكندر مقدونی در آن جا در گرفته است (پولو، ۱۳۶۹: ۵۲).

🔸در شهر بلخ به گفتۀ محلی ها، اسكندر با دختر داريوش سوم ازدواج كرده است (پولو، ۱۳۶۹: ۵۵).

🖋منبع: پولو، مارکو(۱۳۶۹). سفرنامه(ایل میلیونه)، مترجمان: س. منصور سجادی، آنجلا دی جوانی رومانو، تهران: انتشارات بوعلی.

🆔 @Ir_Bahman

🔺جمهوری باکو، بزرگترین تامین کننده نفت اسرائیل در ماه آگوست بود
@Ir_Azariha

ارزیابی اظهارات علی مطهری درباره دخالت ایران در مناقشه قراباغ کوهستانی

ارزیابی اظهارات علی مطهری در خصوص کمک نکردن ایران به باکو طی مناقشه قراباغ کوهستانی، بسته به اینکه در خصوص کدام دوره از روابط صحبت شود، متفاوت است. البته میدانیم که مطهری بدون اطلاع از کیفیت و کلیات مسئله ای به این مهمی در خصوص آن سخن گفته و تنها بر اساس شنیده ها و مشهورات قضاوت کرده است. اما مرور چند نکته تاریخی بر اساس ترتیب زمانی، به همین بهانه در این جا خالی از فایده نیست:
ادامه👇👇
https://bit.ly/2m0rZnT
@Ir_Azariha

.
📜🕯🖋 تاثیر فرهنگ ایرانشهری

✅ وحید بهمن/ غزنویان و سلجوقیانی که از دشت‌های آسیای میانه با نام‌هایی چون طغرل بیگ، چغری‌بیگ، سبکتگین، بلگاتگین، بغراچق، بوری‌تگین روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند در نهایت با نام‌هایی چون بهرامشاه، خسروشاه، فرخزاد، خسرو ملک، کیخسرو و کیکاووس و کیقباد به کار خود پایان دادند.

🆔 @Ir_Bahman

♨️ #رضا_کدخدازاده روزنامه‌نگار ساکن ارومیه در توئیتش از پرسش از قومیت بیمار در یک فرم بیمارستانی خبر داد:

❌ یعنی در #دانشگاه_علوم_پزشکی_ارومیه یک پزشک متعهد نبود که یک سیلی آبدار بنشاند در گوش فرد یا افرادی که با یا بدون غرض و مرض چنین فرمی را طراحی کردند؟! تشخیص اینکه فرداروزی ممکن است یک نفر بعلت عدم درمان مناسب، با "دستمال" پرسش از #قومیت، "قیصریه" را به آتش بکشاند انقدر دشوار است؟!

@Ir_Azariha

🔺لباس قابل توجه احسان حدادی، قهرمان پرتاب دیسک کشورمان برای مسابقات "دایموند لیگ".
فینال رقابت‌های دومیدانی لیگ الماس به میزبانی بروکسل برگزار می‌شود.
🔺حدادی تنها نماینده کشورمان امید زیادی به کسب مدال طلا در پرتاب دیسک دارد.

🔅چو ایران نباشد تن من مباد


@ir_Azariha

.
📜🕯🖋جز پهلوان ایران یاری‌گری ندارم

✅ وحید بهمن/ ایرانیان و بویژه نخبگان ایرانی در طول تاریخ با مفهوم ایرانشهر و دوران شکوه آن آشنایی داشته‌اند از این رو است که خاقانی شروانی، یکی از نامدارترین قصیده سرایان تاریخ شعر و ادب ایران که در خاک تبریز آرام گرفته است، ۸۵۰ سال پیش از ایران سروده و در شکایت از روزگار و یارانش، تنها یاری‌گر خود را پهلوان ایران دانسته است.

🔸خاقانی غریبم، در تنگنای عالم/ دارم هزار انده و انده بری ندارم

🔸یاران چو کید قاطع بر دفع کید ایشان/ جز پهلوان ایران یاری‌گری ندارم

🖋تصویر این ابیات ارزشمند از چهار نسخه‌ی خطی متفاوت دیوان خاقانی شروانی پیوست متن است.


🆔 @Ir_Bahman

ایرنا- مسجدی ایرانی در قلب ایروان

مسجد کبود یادگار معماری و هنر ایرانی

@Ir_Azariha

کشتار یونانی ها را به یاد آر

ششم سپتامبر سالگرد کشتار سیستماتیک هزاران یونانی در ترکیه/ 1955

63 سال پیش، در شب 6 سپتامبر سال 1955، جمع انبوه و خروشانی از محافظه کاران مسلح به تبر، چکش، قمه و دینامیت بلوار استقلال را در نوردیدند، به جامعۀ یونانی های ساکن آنجا حمله کردند و فروشگاه های متعلق به آنان را غارت کردند و به آتش کشیدند. این جماعت به مناطق عمدتاً یونانی نشین استانبول حمله کردند و بیش از چهار هزار فروشگاه، 70 کلیسا و 30 مدرسه را ویران کردند. روحانیون مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و گورستان های ارتدوکس های یونانی مورد بی حرمتی واقع شدند.👇👇
bit.ly/2koHtlp
@Ir_Azariha

فاشیسم تُرک چگونه هزاران یونانی را سلاخی و از استانبول بیرون کرد
[تیتر از سایت آذریها]

اواخر اوت ۱۹۵۵ دولت انگلیس نخست وزیران ترکیه و یونان را برای مذاکره به لندن دعوت کرد اما زیرزیرکی به ترکها اشاره کرد که در برابر یونانیها محکم بایستند. مذاکرات نیمه کاره رها شد چون بامداد ششم سپتامبر ۱۹۵۵ ناگهان بمبی در حیاط کنسولگری ترکیه در شهر تسالونیکی یونان ترکید و آسیبی در حد شکستن شیشه به ساختمان کنسولگری و ساختمان مجاورش زد که زادگاه آتاتورک بود و دولت ترکیه آن را خریده و موزه کرده بود.
خبر بسرعت به استانبول رسید و روزنامه ها چاپ فوق العاده زدند با سرمقاله های آتشین همراه با عکسی از خانه ویران شده آتاتورک. یکی از معروفترین سرمقاله ها را که عامل تحریک مردم علیه یونانیها شد، حسین جاهد یالچین نوشت که از شخصیتهای معروف ادبی ترکیه بود. با عنوان: «بیدار شوید ای اهل وطن (اویان ای اهل وطن)».
با اینکه پرتیراژترین روزنامه ها با شمارگان هفتاد هشتاد هزار منتشر می شدند، برخی روزنامه ها در آن روز تا سیصد هزار نسخه چاپ کردند. شهر به خروش آمد و جمعیت خشمگین با شعار «اول مال سونرا جان (اول مال سپس جان)» به یونانیها حمله کرد. چهار هزار و دویست خانه، بیش از هزار باب مغازه، یکصد و ده هتل، بیست و شش مدرسه، هفتاد و سه کلیسا و دو صومعه غارت و به آتش کشیده شد. دهها نفر کشته و صد ها نفر زخمی شدند. به زنان و دختران و پسربچه ها تجاوز کردند، حتی مرده ها را از داخل تابوت و قبر بیرون کشیدند. به آلت تناسلی مردها هم رحم نکردند.
عزیز نسین که از شاهدان این رویداد بوده، نوشته کسی که برای دفاع از خود ادعا می کرد مسلمان است باید آلت تناسلی اش را نشان می داد، اگر می دیدند ختنه نشده بزور ختنه اش می کردند. ختنه ای که البته در بسیاری موارد، به قطع آلت تناسلی می انجامید. یک کشیش ارمنی بر اثر ختنه جان داد.

هدف اصلی یونانی ها بودند اما ارامنه و یهودی ها و گرجی ها هم بی نصیب نماندند (حدود یک سوم جمعیت استانبول را اقلیتها تشکیل می دادند).

...
📌فاجعه ای که شصت و چهار سال پیش در همین شب در استانبول رخ داد، عبرتی هم می تواند برای ما باشد. بخش بزرگی از مردم ما متاسفانه هم زمینه برانگیختگی و هیجان کور دارند و هم فرصت طلبی. دسیسه بازیهای سیاستمداران و دم و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی هم بر کسی پوشیده نیست، چه داخلی و چه خارجی.


https://bit.ly/2k2ufuc

✍️کشتار قهرمان مرعش؛نقش گرگ های خاکستری در کشتار شیعیان ترکیه و همکاری قوم گرایان آذری‌نما با آنها

📌چگونه صدها شیعه قهرمان مرعش به جرم عشق به امام حسین (ع) توسط گرگ‌های خاکستری سلاخی شدند
💢پان ترکیستها بدون هدف خاص در محلات شیعه نشین شلیک می کردند، هدف نهایی شیعیان بی دفاع این شهر بود. کشتار قهرمان مرعش ترکیه حادثه اسفناکی بود که طی آن گرگ خاکستری (پان ترکیست) به کشتار مردم شیعه (از علوی های ترکمن) شهر قهرمان مرعش ترکیه در 19 الی 24 دسامبر 1978 پرداختند.
در نتیجه این حادثه 150 شیعه کشته شده و 300 منزل مسکونی یا محل کار متعلق به شیعیان تخریب گردید.
💢جریان موسوم به "حرکت قومی در آذربایجان ایران" علاوه بر ارتباط با شاخه های مختلف حزب "حرکت ملی ترکیه" از ارتباط با حزب اتحاد بزرگ BBP نیز غفلت نمی کند. آنها تمام آذربایجان ستیزان و شیعه ستیزان را یکجا در آغوش می کشند. علاوه بر چهرگانی ، باند احمد اوبالی نیز با حزب اتحاد بزرگ BBP ارتباطات مداومی داشته است.👇👇
https://bit.ly/2kwRtJf
@Ir_Azariha