АЛВИДО

Алвидо, эй хуш хаёлларим,
Сизни чангдай пуфлаб учирдим.
Ҳаёт, сизга йўқ саволларим,
Ҳаёт, ҳаммасига тушундим.

Енгим билан артдим ёшимни,
Кўз олдимдан тарқади туман.
Энди юртнинг гулу тошини
Ақл кўзи билан кўраман.

Кечагина ҳув элас-элас
Юлдуз менинг дея ўйлардим.
Титроқ эмас, қалтироқ эмас,
Мен қалдироқ бўлиб куйлардим.

Юзларимга сув урди само,
Сескандиму ўзимга келдим.
Кимлигимни сездим аввало,
Кейин ҳеч киммаслигим билдим.

Бу камолми ёки заволим,
Қуврадимми ё қайта ундим,
Ҳаёт, сизга йўқдир саволим,
Ҳаёт, гапингизга тушундим.

© Иқбол МИРЗО

КЎЛАНКА

Хушнуд лаҳзаларим бўлдими? Бўлди...
Ўчоқдан қучоққа келди аланга.
Паймона шаробга тўлдими? Тўлди...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Хуррам сонияда ҳар бир ҳужайрам
Атиргулдек бўлиб оқди юракка.
Қумрилар оввора мен учун сайраб...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Хушбахт онларимни эслайман: далда,
Кўмилиб ётибман ўту ўланга.
Чигиртка билан ой авж келган палла...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Шу ерга элтади йўл ниҳояси,
Шу жойда ҳаммаси ажрар бўлакка.
Бу – Унинг кўзимдан кирган сояси...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

© Иқбол МИРЗО

КЎЗЛАРИНГГА ТЕРМУЛСАЙДИМ

Дараларга қамаб қўйиб бўронларни,
Тинчлатирсам юракдаги суронларни.
Бир эркалаб, бўйин тўксам райҳонларнинг,
Ҳузурингга мен ўзимни келтурсайдим,
Кўзларингга термулсайдим, термулсайдим.

Умр тушдек изсиз, шитоб ўтаётир,
Умидимни янчиб, мутаб ўтаётир.
Ой иқида шошқин офтоб ўтаётир,
Шул ҳажрни мен васлга еткурсайдим,
Кўзларингга термулсайдим, термулсайдим.

Эҳромлар ҳам бир кун туроб бўлар экан,
Коинот ҳам тўзғиб, хароб бўлар экан.
Фақат севги мангу ва соф бўлар экан,
Билганимни энди сенга билдирсайдим,
Кўзларингга термулсайдим, термулсайдим.

Кўз ёшларим, шошилмангиз, кетманг тошиб,
Қон юракка малҳам бўлар шўр кўз ёши.
Қувончлардан кечиб, қайғулардан қочиб,
Шеърлар айтиб, йиғлатсайдим, кулдирсайдим,
Кўзларингга термулсайдим, термулсайдим.

Айтгил, ҳамон борми ширин аразларинг?
Саломатми орзуларинг, ҳавасларинг.
Қулоғимдан кетгани йўқ нафасларинг...
Сени яна бир кўришга улгурсайдим,
Кўзларингга термулсайдим, термулсайдим.

© Иқбол МИРЗО

КЎЗ ҚОРАСИ

Кўз қораси – юракдаги доғлардан,
Соч қирови ўтли-ўтли оҳлардан.
Мен дўстимни алқаб сўз айтай десам,
Алпомишлар бўзлаб чиқар чоҳлардан.

Қанча гуноҳ олдимда-ю изимда,
Нетай, ҳатто ўзим йўқман измимда:
Руҳ силтаниб, чиқиб кетар тизгиндан –
Шароб ҳиди келса кузги боғлардан.

Дўстим, бизлар бошқа-бошқа тақдирмиз,
Ўзимизча тўғридирмиз, ҳақдирмиз.
Балки куртакдирмиз, балки баргдирмиз,
Лекин мева тиламасмиз шоҳлардан.

Ошиқ аҳли ё телба ё маст келган,
Сувдан сокин, майсадан ҳам паст келган.
Мен билганлар бари дилшикаст келган,
Кўнгил сўраб кўрмаганман соғлардан.

Дилга кулранг соя тушар зоғлардан,
Ё тош кўчар, ё сел келар тоғлардан.
Ғамли шеърлар ёзмас эдим, на қилай –
Ҳануз садо келмас Қўқон ёқлардан.

© Иқбол МИРЗО

ТИЛАК

Қирқ кун қора сел келсин,
Ювиб кетсин ер юзин.
Икки жон омон қолсин –
Ёлғиз сен билан ўзим.

Тиғ ўйнатсин қаҳратон,
Дунё музласин зим-зим.
Бизлар қолайлик омон,
Ёлғиз сен билан ўзим.

Ўт тушсин бу жаҳонга,
Ёнсин балиқ, куйсин қум.
Тегмасин икки жонга –
Ёлғиз сен билан ўзим.

Дардим ўзимга аён,
Сўнаётир юлдузим.
Қочиб борайлик қаён
Ёлғиз сен билан ўзим?

Айт, яна нима дейин?
Бундан бошқа йўқ сўзим.
Наҳот шунчалар қийин...
... Ёлғиз сен билан ўзим.

© Иқбол МИРЗО

СЕН БЎЛМАСАНГ

Сен бўлмасанг нима қилардим?
Қандай йиғлаб, қандай кулардим?
Яна кимдан бахтим тилардим?
Сен бўлмасанг нима қилардим?

Суякларим қақшайди ёмон,
Исканжага олади дардим.
Яхшиямки, сен бор, меҳрибон
Сен бўлмасанг нима қилардим?

Чалғувчилар тинмай чалади,
Йиқилсаму лой бўлса қадрим.
Тўғрилигим ким ҳам билади,
Сен бўлмасанг нима қилардим?

Юлдуз учса тегар бошимга,
Мен ҳаммани дўст деб билардим.
Ўзинг гувоҳ аччиқ ёшимга,
Сен бўлмасанг нима қилардим?

Умрим бўлсин кўйингда адо,
Мен барибир сенга келардим.
Бу кимсасиз оламда, худо,
Сен бўлмасанг нима қилардим?

© Иқбол МИРЗО

ЮРАГИМНИНГ ТУТУНИ

Тирик дарахт кесилди,
Қуримади ўтини.
Кўзимдаги ёшларим –
Юрагимнинг тутуни.

Тоғлар кўркам кўринар
Бошидаги қор сабаб.
Бошимдаги қировлар
Ул бевафо ёр сабаб.

Юпқапўчоқ бодомнинг
Илма-тешик кўзи бор.
Бодомчадек юракда
Тиконларнинг изи бор.

Куз ёмғири ўчирди
Муҳаббатнинг ўтини.
Кўзда ёшимга сабаб
Юрагимнинг тутуни.

Аросатда ошиқлар –
Саноқда бор, йўқ сонда.
Эсламасам, сен йўқсан,
Ўйламасам, йўқсан-да!

Думалаган тош борки,
Бир кун жойин топади.
Осмон қолмас юлдузсиз,
Осмон ойин топади.

Қор ёғади – сочилар
Бошимдан ишқ кукуни.
Кўзларимни ёшлатар
Юрагимнинг тутуни.

© Иқбол МИРЗО

СЕЗАРМИКИНЛАР

Юрагим анордек узармикинлар,
Кейин кафтга олиб эзармикинлар?
Висолин қизғониб, жоним олганлар
Соғинчдан ўлганим сезармикинлар?

Менинг умрим умид, овунч йўлидир,
Ғуссага ўралган севинч йўлидир.
Сизнинг йўл эмас, бу – соғинч йўлидир,
Соғинчдан ўлганим сезармикинлар?

Бармоғи ингичка, кўнгли нозик қиз,
Шундоқ кўргуликни сиз ёзибмисиз?
Айтинг, шу савдога муносибмисиз?
Соғинчдан ўлганим сезармикинлар?

Мен йўқ гулшанда шод кезармикинлар,
Гул билан гулюзни безармикинлар?
Соғинч кўчасидан ўтмаган гўзал
Соғинчдан ўлганим сезармикинлар?

Бахт шу-да, қўлларинг қанот саналса,
Довоннинг тошлари новвот саналса.
Бахтлиман агар туш ҳаёт саналса,
Соғинчдан ўлганим сезармикинлар?

©Иқбол МИРЗО

ХАЗОН СОКИН ҚУЙИЛАРДИ

Хазон сокин қуйиларди – кеч куз эди,
Кўнглим куздан абгор эди – муз-муз эди.

Нигоҳимдан дийдираган ҳашоратлар
Кечагина парпираган юлдуз эди.

Остонадан оёқ узиб чиқиб кетдим,
У остона эмас, балки илдиз эди.

Афсун теккан каби барча яқинларим,
Қанча яқин борсам шунча олис эди.

Бутун дунё қарши эди менга, руҳим –
Қиличмонанд яланғоч ва ёлғиз эди.

Заҳар ичиб сўнг пушаймон бўлган каби
Бу оламдан кўнглим тўла афсус эди.

© Иқбол МИРЗО

БИРДАН-БИР

Бирдан-бир ўйноқи, шаффоф руҳ елди,
Шаккар совурилди бебош шамолда.
Биринчи қор каби биринчи севги
Фақат осмондадир, фақат хаёлда.

Ерда кўзёшими ё сувми эди?
Билмадим, лекин қор эмас ҳар ҳолда.
Биринчи қор каби биринчи севги
Фақат осмондадир, фақат хаёлда.

Қадим қонунларни бўлмайди енгиб,
Ким уни асраган, ким тутиб қолган?
Биринчи қор каби биринчи севги
Фақат осмондадир, фақат хаёлда.

Менинг сочларимга битсайди сезги,
Агар тил бўлсайди сенинг рўмолда.
Биринчи қор каби биринчи севги
Фақат осмондадир, фақат хаёлда.

Дарвоқе, бу ерга не сабаб келдим?
На савол, на жавоб бор бу аёлга...
Биринчи қор каби биринчи севги
Фақат осмондадир, фақат хаёлда.

© Иқбол МИРЗО

ШАФАҚҚА ИНГАНСАН

Шафаққа ингансан сайёр қуш каби,
Гўё тупроқ йўлда йўқотган тангам.
Сени эслаш мумкин бир товуш каби,
Сени унутганман. Унутганман.

Биз суйган мажнунтол кесилиб кетган,
Кейин ўтин бўлган,
Кейин аланга.
Кесилган юракнинг яраси битган,
Сени унутганман. Унутганман.

Эсимдан чиқибди ҳатто кўзларинг,
Қўлларинг...
Мен ўзга қўлни тутганман.
Кечир, оғир ботса енгил сўзларим,
Сени унутганман. Унутганман.

Муҳаббат...
Кимнингдир ошиғи олчи,
Ошиқ бўлиб, холос, заққум ютганман.
Қайлардадир қолиб кетди рўмолчанг.
Сени унутганман. Унутганман.

Гоҳо дилни эзса тириклик юки,
Гоҳо тўйганимда бу лазиз жондан.
Гоҳида... Бир нафас... Фақат... Ҳолбуки,
Сени унутганман. Унутганман...

© Иқбол МИРЗО

ЎЗИНГ

Ҳамма гўзал қизлар сенга ўхшайди,
Гўзал, ўхшамайсан ҳеч кимга ўзинг.
Юрагимни қириб, ширин ўртайди,
Айниқса, қошларинг, айниқса, кўзинг.

Чиройли қизлардан сени ахтардим,
Хаёлий тимсоллар яратдим такрор.
Тобора юк солиб, улғайди дардим,
Эй, барча гўзаллар жам бўлган дилдор!

О, менинг навраста орзуларим, о!
О, менинг туби йўқ, нотовон кўнглим!
Истардим: меники бўлсайди дунё,
Ўйлардим: ҳеч қачон топмасман ўлим.

Шоирона енгил кайфият билан
Янги май ичгандек сарҳуш юрардим.
Яшардим пок дилу соф ният билан
Мен ҳамма инсонни яхши кўрардим.

Ҳозир ҳам шунақа...
Қўявер, майли...
Кел, руҳим эркала, айт ширин сўзинг.
Ҳамма гўзал қизлар сенга ўхшайди,
Аммо ўхшамайсан ҳеч кимга ўзинг.

Сенинг жамолингда тажалли ҳусн,
Сенинг висолингга элтажак йўлим.
Муҳаббат муборак бўлсин сен учун,
Сен менга муборак, Наргизим, гулим!

© Иқбол МИРЗО

МЕН КЕЛГАНДА

Мен келганда, келганимни билиб бўлган экансиз,
Эшигингиз зулфинини илиб бўлган экансиз.
Юрагимни экиб лола кўкартирган мен эдим,
Гулларимни зарда билан юлиб бўлган экансиз.

Йўл қурсин-а, йўл қурсин-а, йўлнинг йироғи қурсин,
Турна бўйли, қил кўнгилли қизнинг фироғи қурсин.
Шавқим тошиб, тоғлар ошиб келган эдим соғиниб,
Жигаримни хуноб қилган ишқнинг қийноғи қурсин.

Қошингизга қўл тегизсам кесармиди-йўқмиди?
Кесса агар жоним оғриб безармиди-йўқмиди?
Сиздан кетиб кўзёшимдан лолажонга сув тутсам,
Сурх лоладай юрагингиз эзармиди-йўқмиди?

Севги умри уч йилдир, деб, кимлар айтган, ойимқиз,
Бу эшикка уч бор келиб, кимлар қайтган, ойимқиз?
Шоир севса, қайтиб-қайтиб, айтиб-айтиб севади,
Ёмғир бўлиб дарчангизни кимлар чертган, ойимқиз?

Уйдан чиқманг, шу рўзғорга керак бўлса гар ёстиқ,
Отангизга болиш бўлинг, онангизга пар ёстиқ.
Билагимни болиш қилиб юлдуз санаб ётаман,
Армон менинг ёпинчиғим, менга мудом дард ёстиқ.

© Иқбол МИРЗО

ЛАБИ ҒУНЧАДЕК

Лаби ғунчадек, тиши –
Қордек эди, ўйласам.
Ўртамизда нимадир
Бордек эди, ўйласам.

Қуралай кўзларининг
Қири билан қарарди.
Ўн уч ёшли қизчанинг
Сири билан қарарди.

Қоши қора қундуздек,
Бармоқлари ингичка.
Айёр бўлар қиз бола
Кирганида ўн учга.

Қайрилма кипригини
Пирпиратар атайин.
Мен бетоқат, безовта,
Нимасини айтайин!

Меҳрдан сал каттароқ,
Севгидан сал кичкина –
Ўн уч ёшдаман, бироқ,
Ухлолмайман тинчгина.

Қараб қўйса бошқалар,
Терим қизир – ор эди.
Айтдим-ку, орамизда
Нималардир бор эди.

Ўйин бошлади ҳаёт,
Қувалашиб кетдик биз.
Йўл чигал, манзил чалкаш,
Чувалашиб кетдик биз.

Нолимайман тақдирдан,
Шукр, каму кўстим йўқ.
Фақат кўнглим олисда,
Кўнгил деган дўстим йўқ.

Тасаввур-да, у менга
Зордек эди, ўйласам.
Ўртамизда нимадир
Бордек эди, ўйласам.

Кўнгил деган зорманда
Тўлмас экан, дейсизми?
Одам зоти армонсиз
Бўлмас экан, дейсизми?

Энди ортга қайтиш йўқ,
Умр ўқдек, ўйласам.
Ҳамма нарсам бор, аммо,
Недир йўқдек, ўйласам.

© Иқбол МИРЗО

«...Ғаниматим, омонатим, онажон!»

АЛВИДО

Алвидо, эй хуш хаёлларим,
Сизни чангдай пуфлаб учирдим.
Ҳаёт, сизга йўқ саволларим,
Ҳаёт, ҳаммасига тушундим.

Енгим билан артдим ёшимни,
Кўз олдимдан тарқади туман.
Энди юртнинг гулу тошини
Ақл кўзи билан кўраман.

Кечагина ҳув элас-элас
Юлдуз менинг дея ўйлардим.
Титроқ эмас, қалтироқ эмас,
Мен қалдироқ бўлиб куйлардим.

Юзларимга сув урди само,
Сескандиму ўзимга келдим.
Кимлигимни сездим аввало,
Кейин ҳеч киммаслигим билдим.

Бу камолми ёки заволим,
Қуврадимми ё қайта ундим,
Ҳаёт, сизга йўқдир саволим,
Ҳаёт, гапингизга тушундим.

© Иқбол МИРЗО

КЎЛАНКА

Хушнуд лаҳзаларим бўлдими? Бўлди...
Ўчоқдан қучоққа келди аланга.
Паймона шаробга тўлдими? Тўлди...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Хуррам сонияда ҳар бир ҳужайрам
Атиргулдек бўлиб оқди юракка.
Қумрилар оввора мен учун сайраб...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Хушбахт онларимни эслайман: далда,
Кўмилиб ётибман ўту ўланга.
Чигиртка билан ой авж келган палла...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

Шу ерга элтади йўл ниҳояси,
Шу жойда ҳаммаси ажрар бўлакка.
Бу – Унинг кўзимдан кирган сояси...
Қалбда эса ўша оғир кўланка.

© Иқбол МИРЗО

ХАЗОНДЕК СОЧИЛДИ НЕЧА БОР ТАҚВИМ

Хазондек сочилди неча бор тақвим,
Юрак ҳам тўкилди япроққа ўхшаб.
Шамолда соврилдим, сойларда оқдим,
Сен ҳамон ўшасан, сен ўша-ўша.

Зулфинг қўнғироғи бармоғимдандир,
Дудоғинг гуллатган – биринчи бўса.
Энди у кунларга етмоқ гумондир,
Сен ҳамон ўшасан, сен ўша-ўша.

Сени қучиб ухлаб, яна тушимда –
Кўриб уйғонардим соғиниб, қўмсаб.
Мени мендан ўзга инсон тушунмас...
Сен ҳамон ўшасан, сен ўша-ўша.

Кун сайин орамиз олис ва олис,
Балки кутарсан ҳам хазонлар тўшаб.
Сен ҳамон тириксан, мен эса ёлғиз...
Сен ҳамон ўшасан, сен ўша-ўша.

© Иқбол МИРЗО