This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Баъзи бир аёллар бебаҳо инсон,
Беозор, мулойим ва ширин забон.
Қовоғин солмайди, қилмайди фиғон,
Шундай хотинларга фидо бўлсин жон.
Қўли гул, пазанда, юзлари ширмон,
Саранжом-саришта, тишлари маржон.
Овозин кўтармас ҳаргиз ҳеч қачон,
Эрини "бегим" дер, гўё эр султон.
Жалолиддин ибн Иброҳим.
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Беозор, мулойим ва ширин забон.
Қовоғин солмайди, қилмайди фиғон,
Шундай хотинларга фидо бўлсин жон.
Қўли гул, пазанда, юзлари ширмон,
Саранжом-саришта, тишлари маржон.
Овозин кўтармас ҳаргиз ҳеч қачон,
Эрини "бегим" дер, гўё эр султон.
Жалолиддин ибн Иброҳим.
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
ҚУРБОНЛИКНИ ҲАЙИТДАН АВВАЛ СЎЙИШ
#қурбонлик
❓194-CАВОЛ:
Қурбонлик қилиш учун ният қилинган мол касаллиги туфайли қурбонлик қилишдан аввал сўйиб сотилса ва пулини масжидни ободонлаштириш учун берилса қурбонлик қилган савобини оладими?
💬 ЖАВОБ:
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонлик вақти келмасдан сўйилган ҳайвонлар қурбонлик ўрнига ўтмайди. Қайтадан қурбонлик қилиш шарт бўлиб қолади. Масжидни ободонлаштириш учун эҳсон қилиш катта савоб, лекин бу қурбонликни зиммадан соқит қилмайди. Бу ҳақда Имом Сарахсий шундай дейдилар:
ثُمَّ أَوَّلُ وَقْتِ الْأُضْحِيَّةِ عِنْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ الثَّانِي مِنْ يَوْمِ النَّحْرِ إلَّا أَنَّ فِي حَقِّ أَهْلِ الْأَمْصَارِ يُشْتَرَطُ تَقْدِيمُ الصَّلَاةِ عَلَى الْأُضْحِيَّةِ .
яъни: “Қурбонликнинг аввалги вақти қурбонлик кунининг субҳи содиқи (яъни, тонги отган)дан бошланади. Лекин шаҳар аҳолиси ийд намозини қурбонликдан аввал адо қилиши шарт бўлади” (Ҳозирги пайтда катта қишлоқлар ҳам шаҳар ҳукмида бўлади)” (“Мабсут” китоби).
Қуйидаги ҳадиси шариф мазкур масаланинг далил ҳисобланади. Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилдилар:
مَن ذبَحَ قبل الصَّلاةِ فإنَّما يذبحُ لنَفْسِه، ومَن ذَبَحَ بعد الصَّلاةِ فقد تَمَّ نسُكُه وأصاب سُنَّةَ المُسْلمينَ
яъни: “Ким намоздан аввал (қурбонлик) сўйган бўлса, ўзи учун сўйибди. Ким намоздан кейин сўйган бўлса, унинг қурбонлиги мукаммал бўлибди ва мусулмонларнинг йўлини тутибди” (Имом Бухорий ривояти).
Демак, қурбонлик вақти жума намози ўқилмайдиган олис қишлоқларда ҳайит куни тонг отгандан бошланса, шаҳар ва жума ўқиладиган катта қишлоқларда ҳайит намозидан кейиндир. Бу вақтдан аввал сўйилган жонлиқнинг пули эҳсон қилинса ҳам қурбонликка ўтмайди ва қайта қурбонлик қилиш шарт бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.
Савол йўллаш
🌐 http://savollar.muslim.uz
📲 @SavollarMuslimUzBot
▫️ Каналга уланиш👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
#қурбонлик
❓194-CАВОЛ:
Қурбонлик қилиш учун ният қилинган мол касаллиги туфайли қурбонлик қилишдан аввал сўйиб сотилса ва пулини масжидни ободонлаштириш учун берилса қурбонлик қилган савобини оладими?
💬 ЖАВОБ:
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қурбонлик вақти келмасдан сўйилган ҳайвонлар қурбонлик ўрнига ўтмайди. Қайтадан қурбонлик қилиш шарт бўлиб қолади. Масжидни ободонлаштириш учун эҳсон қилиш катта савоб, лекин бу қурбонликни зиммадан соқит қилмайди. Бу ҳақда Имом Сарахсий шундай дейдилар:
ثُمَّ أَوَّلُ وَقْتِ الْأُضْحِيَّةِ عِنْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ الثَّانِي مِنْ يَوْمِ النَّحْرِ إلَّا أَنَّ فِي حَقِّ أَهْلِ الْأَمْصَارِ يُشْتَرَطُ تَقْدِيمُ الصَّلَاةِ عَلَى الْأُضْحِيَّةِ .
яъни: “Қурбонликнинг аввалги вақти қурбонлик кунининг субҳи содиқи (яъни, тонги отган)дан бошланади. Лекин шаҳар аҳолиси ийд намозини қурбонликдан аввал адо қилиши шарт бўлади” (Ҳозирги пайтда катта қишлоқлар ҳам шаҳар ҳукмида бўлади)” (“Мабсут” китоби).
Қуйидаги ҳадиси шариф мазкур масаланинг далил ҳисобланади. Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилдилар:
مَن ذبَحَ قبل الصَّلاةِ فإنَّما يذبحُ لنَفْسِه، ومَن ذَبَحَ بعد الصَّلاةِ فقد تَمَّ نسُكُه وأصاب سُنَّةَ المُسْلمينَ
яъни: “Ким намоздан аввал (қурбонлик) сўйган бўлса, ўзи учун сўйибди. Ким намоздан кейин сўйган бўлса, унинг қурбонлиги мукаммал бўлибди ва мусулмонларнинг йўлини тутибди” (Имом Бухорий ривояти).
Демак, қурбонлик вақти жума намози ўқилмайдиган олис қишлоқларда ҳайит куни тонг отгандан бошланса, шаҳар ва жума ўқиладиган катта қишлоқларда ҳайит намозидан кейиндир. Бу вақтдан аввал сўйилган жонлиқнинг пули эҳсон қилинса ҳам қурбонликка ўтмайди ва қайта қурбонлик қилиш шарт бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.
Савол йўллаш
🌐 http://savollar.muslim.uz
📲 @SavollarMuslimUzBot
▫️ Каналга уланиш👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Кўринг қандай гўзал а!!!
Кўзларингиз қувонсин. Жаннат боғларида шундай гўзал манзараларда юрайлик. АЛЛОҲ савол жавобсиз, азоб ўқибатсиз жаннат боғларидан бир боғча берсин барчамизга! Омин!
Кўзларингиз қувонсин. Жаннат боғларида шундай гўзал манзараларда юрайлик. АЛЛОҲ савол жавобсиз, азоб ўқибатсиз жаннат боғларидан бир боғча берсин барчамизга! Омин!
🌸🌸🌸🌸🌸|﷽|🌸🌸🌸🌸🌸
┄┅┅•🌸•═•⊰☘⊱•═•🌸•┅┅---
☝️🏻 Тасаввур қилинг!
⏰ 60 йил яшасангиз, ҳар куни 8 соатдан ухласангиз,
60 йилнинг 20 йилини уйқуда ўтказган бўласиз.
⏰ Ҳар кун ишга борсангиз, иш соатингиз 8 соатдан иборат бўлса,
60 йил ичида 20 йилини ишга сарфлаган бўласиз.
Болалик 15 йил.
⏰ Агар ҳар куни дастурхон устида 30 дақиқадан икки маротаба ўтирсангиз,
3 йил умрингиз овқатланиш билан ўтади.
⏰ Уйқу, иш, болалик, овқатланишга кетган вақтингизнинг жами...
60 йилнинг 58 йили бўлиб чиқади.
📿 Энди буни ичидан қанчасини ибодатга сарфлайсиз? Ҳеч ўйлаб кўрганмисиз?
📝 Умрингиз ҳисобини Аллоҳга қандай бермоқчисиз?
Қуръони Карим 600 саҳифадан ортиқ эмас. (Яъни энг қисқа суралар билан 604 саҳифа). Тўғри!
📖 Ишонмасангиз, Мусҳафни очиб қаранг!
👉🏻 Қарадингизми? Демак, 600 ни 30 кунга бўлсак, қанча чиқади?
🖇 600 : 30 = 20 саҳифа.
Яъни кунига 20 саҳифа!
Яна бизнинг 5 маҳал намозимиз ҳам бор.
📌 Демак биз, 20 саҳифани 5 (вақт намоз)га бўлсак, 20 : 5 = 4 чиқади. Ҳар бир намоздан кейин 4 саҳифадан ўқишга тўғри келади.
👉🏻 Демак сиз, бир ойда бемалол Қуръонни бир марта хатм қила оласиз!
👌 Ҳа, айтганча, шошилманг, гапимиз тугамади!
📲 Бу хатни таниш - билишларингизга юборсангиз, улар сиз сабаб Қуръонни хатм қилсалар, биласизми, қанча савобга эришасиз?
📲 Ҳар бир хатмларининг савобидан сизга ҳам ёзилади! «Яхшиликка далолат қилувчи уни қилган кабидир»!
🌙 Ислом олами учун ўта муҳим, аҳамиятли, муқаддас саналган, дуолар ижобат бўладиган муборак ой арафасидамиз. Умр бўйи, йил бўйи дунё ҳаётимиз учун елиб - югурамиз. Ҳеч бўлмаса шу ойни ғанимат билиб, юқоридаги кўрсатмаларга амал қилайлик, ва бошқаларни ҳам шунга рағбатлантирайлик! Аллоҳ барчамизни солиҳ амалларга муваффақ қилиб, уни қабул этсин! Гуноҳларимизни кечирсин! Ҳар онимиз, ҳар нафасимиз савоб қозонишимизга сабаб бўлсин!
#Аллоҳ_кунингизни_хайрли_қилсин
#Эслатма
#Рамазон_қалб_озуқаси
#ғанимат_бил
© Фойдалаи маслахатлар
┄┅┅•🌸•═•⊰☘⊱•═•🌸•┅┅┄
Аллоҳ ризоси учун линкимиз билан ⓊⓁⒶⓈⒽⒾⓃⒼ! Каналимиз ривожига ҳисса қўшинг!
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
┄┅┅•🌸•═•⊰☘⊱•═•🌸•┅┅---
☝️🏻 Тасаввур қилинг!
⏰ 60 йил яшасангиз, ҳар куни 8 соатдан ухласангиз,
60 йилнинг 20 йилини уйқуда ўтказган бўласиз.
⏰ Ҳар кун ишга борсангиз, иш соатингиз 8 соатдан иборат бўлса,
60 йил ичида 20 йилини ишга сарфлаган бўласиз.
Болалик 15 йил.
⏰ Агар ҳар куни дастурхон устида 30 дақиқадан икки маротаба ўтирсангиз,
3 йил умрингиз овқатланиш билан ўтади.
⏰ Уйқу, иш, болалик, овқатланишга кетган вақтингизнинг жами...
60 йилнинг 58 йили бўлиб чиқади.
📿 Энди буни ичидан қанчасини ибодатга сарфлайсиз? Ҳеч ўйлаб кўрганмисиз?
📝 Умрингиз ҳисобини Аллоҳга қандай бермоқчисиз?
Қуръони Карим 600 саҳифадан ортиқ эмас. (Яъни энг қисқа суралар билан 604 саҳифа). Тўғри!
📖 Ишонмасангиз, Мусҳафни очиб қаранг!
👉🏻 Қарадингизми? Демак, 600 ни 30 кунга бўлсак, қанча чиқади?
🖇 600 : 30 = 20 саҳифа.
Яъни кунига 20 саҳифа!
Яна бизнинг 5 маҳал намозимиз ҳам бор.
📌 Демак биз, 20 саҳифани 5 (вақт намоз)га бўлсак, 20 : 5 = 4 чиқади. Ҳар бир намоздан кейин 4 саҳифадан ўқишга тўғри келади.
👉🏻 Демак сиз, бир ойда бемалол Қуръонни бир марта хатм қила оласиз!
👌 Ҳа, айтганча, шошилманг, гапимиз тугамади!
📲 Бу хатни таниш - билишларингизга юборсангиз, улар сиз сабаб Қуръонни хатм қилсалар, биласизми, қанча савобга эришасиз?
📲 Ҳар бир хатмларининг савобидан сизга ҳам ёзилади! «Яхшиликка далолат қилувчи уни қилган кабидир»!
🌙 Ислом олами учун ўта муҳим, аҳамиятли, муқаддас саналган, дуолар ижобат бўладиган муборак ой арафасидамиз. Умр бўйи, йил бўйи дунё ҳаётимиз учун елиб - югурамиз. Ҳеч бўлмаса шу ойни ғанимат билиб, юқоридаги кўрсатмаларга амал қилайлик, ва бошқаларни ҳам шунга рағбатлантирайлик! Аллоҳ барчамизни солиҳ амалларга муваффақ қилиб, уни қабул этсин! Гуноҳларимизни кечирсин! Ҳар онимиз, ҳар нафасимиз савоб қозонишимизга сабаб бўлсин!
#Аллоҳ_кунингизни_хайрли_қилсин
#Эслатма
#Рамазон_қалб_озуқаси
#ғанимат_бил
© Фойдалаи маслахатлар
┄┅┅•🌸•═•⊰☘⊱•═•🌸•┅┅┄
Аллоҳ ризоси учун линкимиз билан ⓊⓁⒶⓈⒽⒾⓃⒼ! Каналимиз ривожига ҳисса қўшинг!
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Аллоҳим дунёни қуёш нури ила ёритганинг каби,
ҳаётимизни ҳам ҳидоят нури ила мунаввар қил!🤲
Ассалому алайкум!
#Хайрли_тонг!☀️
Кунингиз барокатли бўлсин👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
ҳаётимизни ҳам ҳидоят нури ила мунаввар қил!🤲
Ассалому алайкум!
#Хайрли_тонг!☀️
Кунингиз барокатли бўлсин👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
#БИЛАСИЗМИ?
Қуръони Каримда исмлари зикр қилинган пайғамбарлар қуйидагилар:
1. Одам алайҳиссалом;
2. Идрис алайҳиссалом;
3. Нуҳ алайҳиссалом;
4. Ҳуд алайҳиссалом;
5. Солиҳ алайҳиссалом;
6. Иброҳим алайҳиссалом;
7. Лут алайҳиссалом;
8. Исмоил алайҳиссалом;
9. Исҳоқ алайҳиссалом;
10. Яъқуб алайҳиссалом;
11. Юсуф алайҳиссалом;
12. Айюб алайҳиссалом;
13. Шуайб алайҳиссалом;
14. Мусо алайҳиссалом;
15. Ҳорун алайҳиссалом;
16. Юнус алайҳиссалом;
17. Довуд алайҳиссалом;
18. Сулаймон алайҳиссалом;
19. Илёс алайҳиссалом;
20. ал-Ясаъ алайҳиссалом;
21. Закариё алайҳиссалом;
22. Яҳё алайҳиссалом
23. Зул-Кифл алайҳиссалом.
24. Ийсо алайҳиссалом;
25. Муҳаммад алайҳиссалом.
•┈•┈•┈•┈•❁🍂❁•┈•┈•┈•┈•
Каналимизга уланинг👇
👇Линкни босиб "Илм" каналига обуна булинг!👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Қуръони Каримда исмлари зикр қилинган пайғамбарлар қуйидагилар:
1. Одам алайҳиссалом;
2. Идрис алайҳиссалом;
3. Нуҳ алайҳиссалом;
4. Ҳуд алайҳиссалом;
5. Солиҳ алайҳиссалом;
6. Иброҳим алайҳиссалом;
7. Лут алайҳиссалом;
8. Исмоил алайҳиссалом;
9. Исҳоқ алайҳиссалом;
10. Яъқуб алайҳиссалом;
11. Юсуф алайҳиссалом;
12. Айюб алайҳиссалом;
13. Шуайб алайҳиссалом;
14. Мусо алайҳиссалом;
15. Ҳорун алайҳиссалом;
16. Юнус алайҳиссалом;
17. Довуд алайҳиссалом;
18. Сулаймон алайҳиссалом;
19. Илёс алайҳиссалом;
20. ал-Ясаъ алайҳиссалом;
21. Закариё алайҳиссалом;
22. Яҳё алайҳиссалом
23. Зул-Кифл алайҳиссалом.
24. Ийсо алайҳиссалом;
25. Муҳаммад алайҳиссалом.
•┈•┈•┈•┈•❁🍂❁•┈•┈•┈•┈•
Каналимизга уланинг👇
👇Линкни босиб "Илм" каналига обуна булинг!👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
#Долзарб_мавзу ☝️
Замонамизни аччикқ хақиқати😔
#Улашинг ☝️
🇺🇿"Илм" канали👇👇👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
Замонамизни аччикқ хақиқати😔
#Улашинг ☝️
🇺🇿"Илм" канали👇👇👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
#савол_ва_жавоблар
❓CАВОЛ:
Aссалом алекум, тacбеҳ намозини ўқилиш тартибини тўлиқ тушунтириб берсангиз жавоб учун олдиндан раҳмат.
💬 ЖАВОБ:
Ва алайкум ассалом! Ва алайкум ассалом! Тасбеҳ намозида "Субҳаналлоҳи валҳамду лиллаҳи ва ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар" калимаси уч юз марта ўқилади. У намоз тўрт ракат бўлади. Ҳар бир ракатида етмиш беш мартадан юқоридаги калима айтилади. Биринчи ракатнинг қироатини тугатгач, тик турган ҳолда 15 марта, сўнг рукуда 10 марта, сўнг қавмада (рукудан қиёмга қайтиб тик турганда) 10 марта, биринчи саждага борганда, саждада 10 марта, саждадан қайтгач, жалса (икки сажда орасида ўтириш)да 10 марта, иккинчи саждада яна 10 марта, саждадан яна жалсага қайтиб, 10 марта мазкур калимани айтади. Шунда 75 тасбеҳ билан бир ракат тугайди ва ўрнидан туриб, иккинчи ракатни ўқийди. Қолган барча ракатларда ҳам шундай қилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз амакилари Аббос ибн Абдулмутталиб розияллоҳу анҳуга бу намозни ўргатганлар. Бунда инсоннинг катта-кичик, қасдан ё унутиб қилган гуноҳи, янгию-эски гуноҳи – барчаси кечирилишини айтганлар ҳамда имкони бўлса, ҳар куни, бўлмаса, ҳар жума, унга ҳам имкони бўлмаса, ойда бир, у ҳам бўлмаса, йилда бир, уни ҳам уддасидан чиқолмаса, умрда бир қилишни тавсия қилганлар. Валлоҳу аълам.
ЎМИ фатво ҳайъати.
Бизнинг манзил👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
❓CАВОЛ:
Aссалом алекум, тacбеҳ намозини ўқилиш тартибини тўлиқ тушунтириб берсангиз жавоб учун олдиндан раҳмат.
💬 ЖАВОБ:
Ва алайкум ассалом! Ва алайкум ассалом! Тасбеҳ намозида "Субҳаналлоҳи валҳамду лиллаҳи ва ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар" калимаси уч юз марта ўқилади. У намоз тўрт ракат бўлади. Ҳар бир ракатида етмиш беш мартадан юқоридаги калима айтилади. Биринчи ракатнинг қироатини тугатгач, тик турган ҳолда 15 марта, сўнг рукуда 10 марта, сўнг қавмада (рукудан қиёмга қайтиб тик турганда) 10 марта, биринчи саждага борганда, саждада 10 марта, саждадан қайтгач, жалса (икки сажда орасида ўтириш)да 10 марта, иккинчи саждада яна 10 марта, саждадан яна жалсага қайтиб, 10 марта мазкур калимани айтади. Шунда 75 тасбеҳ билан бир ракат тугайди ва ўрнидан туриб, иккинчи ракатни ўқийди. Қолган барча ракатларда ҳам шундай қилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз амакилари Аббос ибн Абдулмутталиб розияллоҳу анҳуга бу намозни ўргатганлар. Бунда инсоннинг катта-кичик, қасдан ё унутиб қилган гуноҳи, янгию-эски гуноҳи – барчаси кечирилишини айтганлар ҳамда имкони бўлса, ҳар куни, бўлмаса, ҳар жума, унга ҳам имкони бўлмаса, ойда бир, у ҳам бўлмаса, йилда бир, уни ҳам уддасидан чиқолмаса, умрда бир қилишни тавсия қилганлар. Валлоҳу аълам.
ЎМИ фатво ҳайъати.
Бизнинг манзил👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Аввал нонингни тортиб олишади. Сўнг ундан бир бурдасини бериб, яхшиликлари учун шукр этмоқни талаб этишади. Қанчалар юзсизлик бу!
Ғассон Канфоний
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Ғассон Канфоний
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
🕋Ширин ҳаётингиз маънога тўлсин!
🕋Истаган ниятингиз ижобат бўлсин!
🕋Чеҳрангиз сўнмасин, ҳамиша кулсин,
🕋Жума айёмингиз муборак бўлсин!
Ⓜ️анба 👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
🕋Истаган ниятингиз ижобат бўлсин!
🕋Чеҳрангиз сўнмасин, ҳамиша кулсин,
🕋Жума айёмингиз муборак бўлсин!
Ⓜ️анба 👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
Каҳф сураси
Абдулбосит қори
Кимки Жума куни Каҳф сурасини ўқиса икки Жума оралиғида қилган гуноҳлари кечирилади иншаалоҳ
Ўқишга қодир бўлмасангиз
унда тингланг🎧
"Илм" канали 👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Ўқишга қодир бўлмасангиз
унда тингланг🎧
"Илм" канали 👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
#Улашинг 👍
Бугун Жума Набий салолоху алайхи васаламга саловат айтиб иймонни қуватга ту́лдирайлик ☝️☝️☝️
🇺🇿"Илм" канали👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
Бугун Жума Набий салолоху алайхи васаламга саловат айтиб иймонни қуватга ту́лдирайлик ☝️☝️☝️
🇺🇿"Илм" канали👇👇👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
ИНСОН АЪЗОЛАРИНИ КЎЧИРИШ (ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ҚИЛИШ) АМАЛИЁТИ
#ҳалол-ҳаром
❓ 157-CАВОЛ:
Ҳурматли фатво ҳайъати, Шариатимизга кўра тирик инсоннинг тана аъзосини кўчириш мумкинми? Ёки бирор киши вафотидан кейин ўз тана аъзосини бировга ўтказилишига рухсат бериб, васиятнома ёзган бўлса вафотидан кейин ўша инсоннинг тана аъзосини бошқа инсонга кўчириш мумкинми?
💬 ЖАВОБ:
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аллоҳ таоло инсонни жонзотлар ичида мукаррам қилди. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:
“Дарҳақиқат, (Биз) Одам фарзандларини (азиз ва) мукаррам қилдик ва уларни қуруқлик ва денгизга (от-улов ва кемаларга) миндириб қўйдик ҳамда уларга пок нарсалардан ризқ бердик ва уларни Ўзимиз яратган кўп жонзотлардан афзал қилиб қўйдик” (Исро сураси, 70-оят).
Демак, инсон ва унинг аъзолари мукаррам, ҳатто вафот этган кишининг ҳукми ҳам шундайлигича қолади, яъни вафот этган кишининг жасадини хўрлаш ёки бирор аъзосини кесиб олиш катта гуноҳ саналади.
Инсон аъзоларини сотиш жоиз эмас, чунки у савдо моли ҳисобланмайди. Инсон аъзолари мулк эмас, уни сотишга шаръан рухсат берилмайди, эваз ҳам олинмайди, чунки бу мулкида бўлмаган нарсани сотишдир. Худди шундай, инсоннинг аъзолари ворисларига ҳам мулк эмас, улар ҳам маййитнинг аъзоларини сота олмайдилар.
Одам аъзоларини сотиш унинг ҳурматига, мукаррамлигига зид келади.
Шариатимиздаги яна бир асл қоида: мусулмон киши хоҳ тирик, хоҳ ўлик бўлсин унга жароҳат ёки кесиш билан озор бериш ҳаром ҳисобланади. Ана шу қоидадан бошқасига ўтиш ёки истисно қилишга мажбур қиладиган далил бўлмаса, асл қоида ўз ҳолида қолади.
Уламолар инсон аъзоларини трансплантация қилиш (кўчириш) амалиётининг жоизлигига “инсонга манфаат бериш ва ундан зарарни даф қилиш” шаръий қоидасини асос қилиб олганлар. Ушбу қоидага биноан амалиёт жараёнида бошқа бир инсонни ҳалокатга дучор қилмаслик шарт бўлади.
Бу амалиётни бажаришда бошқанинг ҳаёти учун жуда катта манфаат борлиги сабаб ўз аъзоларини олиб, муҳтожга қўйишга рухсат берилиши инсоннинг аъзолари муккаррам эканини сақлаш тушунчасига зид эмас. Икки тараф мувофиқ келган тақдирда қуйидаги шартлар асосида аъзони кўчириш амалиёти мумкин бўлади:
1. Бирор аъзосини ҳадя қилувчи одамнинг аъзоси олинганда унинг ҳаёти хавф остида қолмаслиги;
2. Ўз аъзосини ҳадя қилувчи одам ихтиёрий равишда бўлиши, ҳеч ким томонидан мажбур қилинмаслиги;
3. Аъзонинг кўчирилишига сабаб ҳақиқатан ҳам муҳтож бўлган беморнинг касаллиги тиббиёт жиҳатидан фақат шу йўл билангина тузалиши мумкин деган хулосага келинган бўлиши;
4. Аъзоси олинаётган ва янги аъзо қўйилаётган икки тараф учун ҳам жарроҳлик амалиёти муваффақиятли тарзда ўтиши ва кутилган натижага эришилиши тажрибаларда кузатилган ва унга ишонч ҳосил қилинган бўлиши зарур.
Кўчириш мумкин бўлмаган аъзолар:
- бир инсоннинг насли бошқасига ўтишига сабаб бўладиган ирсий аъзолар (эркак ва аёлнинг жинсий аъзолари), шу сифатларни ташувчи ва ҳомилага сабаб бўлувчи аъзолар;
- инсоннинг яшашига бевосита боғлиқ бўлган юрак каби аъзолар;
- инсоннинг тўкис яшашига билвосита боғлиқ бўлган кўз қорачиғи каби аъзо;
Умуман, инсон шаъни, обрўси ва ҳаётига салбий таъсир кўрсатадиган тиббий амалиётларнинг барчаси шаръан таъқиқланади.
Юқорида зикр қилинган, аъзоларни зарурат бўлганда кўчиришга бир нечта шартлар қўйилмоқда. Энг муҳим нуқта – аъзо кўчирилганда ҳам сотилмайди, балки табарруъ (эҳсон) қилинади.
Энди баъзида қулоққа чалиниб қоладиган болаларни ўғирлаш ва уларнинг тана аъзоларни сотиш ҳолатларида бир нечта катта гуноҳлар жам бўлади. Бу ерда одамнинг жонига қасд қилиш бор. Қуръони каримда бир одамни ноҳақ ўлдириш барча одамларни ўлдиришга баробарлиги айтилган. Бунинг устига шариатимизда мол (товар) деб ҳисобланмаган нарса (одам аъзолари)ни сотиш – ҳаром пул топишдир. Бундай жирканч гуноҳга қўл урадиган кимсаларни агар тавба қилмасалар, дунёда хорлик ва охиратда аламли азоб кутади. (Манба: Робититул Оламил Исломий ҳузуридаги Ислом Фиқҳи Академияси қарори ҳамда Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг фатвоси) Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.
Савол йўллаш
🌐 http://savollar.muslim.uz
@IYMONLI_QALBLAR_UZ
#ҳалол-ҳаром
❓ 157-CАВОЛ:
Ҳурматли фатво ҳайъати, Шариатимизга кўра тирик инсоннинг тана аъзосини кўчириш мумкинми? Ёки бирор киши вафотидан кейин ўз тана аъзосини бировга ўтказилишига рухсат бериб, васиятнома ёзган бўлса вафотидан кейин ўша инсоннинг тана аъзосини бошқа инсонга кўчириш мумкинми?
💬 ЖАВОБ:
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аллоҳ таоло инсонни жонзотлар ичида мукаррам қилди. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:
“Дарҳақиқат, (Биз) Одам фарзандларини (азиз ва) мукаррам қилдик ва уларни қуруқлик ва денгизга (от-улов ва кемаларга) миндириб қўйдик ҳамда уларга пок нарсалардан ризқ бердик ва уларни Ўзимиз яратган кўп жонзотлардан афзал қилиб қўйдик” (Исро сураси, 70-оят).
Демак, инсон ва унинг аъзолари мукаррам, ҳатто вафот этган кишининг ҳукми ҳам шундайлигича қолади, яъни вафот этган кишининг жасадини хўрлаш ёки бирор аъзосини кесиб олиш катта гуноҳ саналади.
Инсон аъзоларини сотиш жоиз эмас, чунки у савдо моли ҳисобланмайди. Инсон аъзолари мулк эмас, уни сотишга шаръан рухсат берилмайди, эваз ҳам олинмайди, чунки бу мулкида бўлмаган нарсани сотишдир. Худди шундай, инсоннинг аъзолари ворисларига ҳам мулк эмас, улар ҳам маййитнинг аъзоларини сота олмайдилар.
Одам аъзоларини сотиш унинг ҳурматига, мукаррамлигига зид келади.
Шариатимиздаги яна бир асл қоида: мусулмон киши хоҳ тирик, хоҳ ўлик бўлсин унга жароҳат ёки кесиш билан озор бериш ҳаром ҳисобланади. Ана шу қоидадан бошқасига ўтиш ёки истисно қилишга мажбур қиладиган далил бўлмаса, асл қоида ўз ҳолида қолади.
Уламолар инсон аъзоларини трансплантация қилиш (кўчириш) амалиётининг жоизлигига “инсонга манфаат бериш ва ундан зарарни даф қилиш” шаръий қоидасини асос қилиб олганлар. Ушбу қоидага биноан амалиёт жараёнида бошқа бир инсонни ҳалокатга дучор қилмаслик шарт бўлади.
Бу амалиётни бажаришда бошқанинг ҳаёти учун жуда катта манфаат борлиги сабаб ўз аъзоларини олиб, муҳтожга қўйишга рухсат берилиши инсоннинг аъзолари муккаррам эканини сақлаш тушунчасига зид эмас. Икки тараф мувофиқ келган тақдирда қуйидаги шартлар асосида аъзони кўчириш амалиёти мумкин бўлади:
1. Бирор аъзосини ҳадя қилувчи одамнинг аъзоси олинганда унинг ҳаёти хавф остида қолмаслиги;
2. Ўз аъзосини ҳадя қилувчи одам ихтиёрий равишда бўлиши, ҳеч ким томонидан мажбур қилинмаслиги;
3. Аъзонинг кўчирилишига сабаб ҳақиқатан ҳам муҳтож бўлган беморнинг касаллиги тиббиёт жиҳатидан фақат шу йўл билангина тузалиши мумкин деган хулосага келинган бўлиши;
4. Аъзоси олинаётган ва янги аъзо қўйилаётган икки тараф учун ҳам жарроҳлик амалиёти муваффақиятли тарзда ўтиши ва кутилган натижага эришилиши тажрибаларда кузатилган ва унга ишонч ҳосил қилинган бўлиши зарур.
Кўчириш мумкин бўлмаган аъзолар:
- бир инсоннинг насли бошқасига ўтишига сабаб бўладиган ирсий аъзолар (эркак ва аёлнинг жинсий аъзолари), шу сифатларни ташувчи ва ҳомилага сабаб бўлувчи аъзолар;
- инсоннинг яшашига бевосита боғлиқ бўлган юрак каби аъзолар;
- инсоннинг тўкис яшашига билвосита боғлиқ бўлган кўз қорачиғи каби аъзо;
Умуман, инсон шаъни, обрўси ва ҳаётига салбий таъсир кўрсатадиган тиббий амалиётларнинг барчаси шаръан таъқиқланади.
Юқорида зикр қилинган, аъзоларни зарурат бўлганда кўчиришга бир нечта шартлар қўйилмоқда. Энг муҳим нуқта – аъзо кўчирилганда ҳам сотилмайди, балки табарруъ (эҳсон) қилинади.
Энди баъзида қулоққа чалиниб қоладиган болаларни ўғирлаш ва уларнинг тана аъзоларни сотиш ҳолатларида бир нечта катта гуноҳлар жам бўлади. Бу ерда одамнинг жонига қасд қилиш бор. Қуръони каримда бир одамни ноҳақ ўлдириш барча одамларни ўлдиришга баробарлиги айтилган. Бунинг устига шариатимизда мол (товар) деб ҳисобланмаган нарса (одам аъзолари)ни сотиш – ҳаром пул топишдир. Бундай жирканч гуноҳга қўл урадиган кимсаларни агар тавба қилмасалар, дунёда хорлик ва охиратда аламли азоб кутади. (Манба: Робититул Оламил Исломий ҳузуридаги Ислом Фиқҳи Академияси қарори ҳамда Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг фатвоси) Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.
Савол йўллаш
🌐 http://savollar.muslim.uz
@IYMONLI_QALBLAR_UZ
Болаларингизни хурмат қилинг.
@qalbdavosi
БИСМИЛЛАҲИР
РОҲМАНИР РОҲИЙМИ.
ФОЗИЛ ҚОРИ ЁСИН
ҲОЖИ ЎҒЛИ СОБИРОВ.
Болаларингизни
хурмат қилинг.
1,55 МБ 🎧
Дўстларингизга ҳам улашинг!
👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
РОҲМАНИР РОҲИЙМИ.
ФОЗИЛ ҚОРИ ЁСИН
ҲОЖИ ЎҒЛИ СОБИРОВ.
Болаларингизни
хурмат қилинг.
1,55 МБ 🎧
Дўстларингизга ҳам улашинг!
👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Ҳарар-ҳил нарсалардан ўзингиз ни асранг!
⬆️ Дўстларингизга хам улашинг улархам билишсин!
Илм канали👇👇👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
⬆️ Дўстларингизга хам улашинг улархам билишсин!
Илм канали👇👇👇
https://t.me/IYMONLI_QALBLAR_UZ
Дўстларим сизни
@IYMONLI_QALBLAR_UZ канал ижодкорла келаётган Арафа ва Хайит байрами билан табриклайди! 👍👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz
@IYMONLI_QALBLAR_UZ канал ижодкорла келаётган Арафа ва Хайит байрами билан табриклайди! 👍👇
http://T.me/Iymonli_Qalblar_Uz