Iymonli QalblaR

Эҳсон.

Эҳсон қилиш гўзал набавий суннатдир. У олий, фазилатли ишлардан бўлиб, одамлар орасида эҳсоннинг кенг тарқалиши жамиятни бахтиёр қилади. Эҳсон сабабли бой камбағалга нисбатан шафқат ҳиссини туяди; муҳтож ўзининг атрофида сахий кишилар борлигини билиб, хотиржам бўлади. Шу тарзда ўзаро меҳр-муҳаббат ва тинчлик вужудга келади, жиноят ва келишмовчиликлар камаяди.

عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: "مَا سُئِلَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى الْإِسْلَامِ شَيْئًا إِلَّا أَعْطَاهُ. قَالَ: فَجَاءَهُ رَجُلٌ فَأَعْطَاهُ غَنَمًا بَيْنَ جَبَلَيْنِ، فَرَجَعَ إِلَى قَوْمِهِ، فَقَالَ: يَا قَوْمِ أَسْلِمُوا، فَإِنَّ مُحَمَّدًا يُعْطِي عَطَاءً لَا يَخْشَى الْفَاقَةَ".

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадис: “Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан Ислом учун нима сўралса (яъни, эндигина Исломга кирганлар мол-дунёга қизиқиб, у кишидан нимани сўраса), берардилар. Бир киши келди (ва мусулмон бўлди). Шунда унга икки тоғ орасидаги (барча ўтлаб юрган) қўйларни бериб юбордилар. У қавмининг олдига қайтиб: “Эй одамлар, Исломга киринглар! Чунки Муҳаммад камбағал бўлиб қолишдан қўрқмай эҳсон қилар экан”, деди”. Муслим (2312/5914).

Баъзида, масалан, Рамазонда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошқа пайтга қараганда кўпроқ эҳсон қилар эдилар.

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَجْوَدَ النَّاسِ بِالْخَيْرِ، وَكَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِنَّ جِبْرِيلَ عَلَيْهِ السَّلَامُ كَانَ يَلْقَاهُ، فِي كُلِّ سَنَةٍ، فِي رَمَضَانَ حَتَّى يَنْسَلِخَ، فَيَعْرِضُ عَلَيْهِ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْقُرْآنَ، فَإِذَا لَقِيَهُ جِبْرِيلُ كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَجْوَدَ بِالْخَيْرِ مِنَ الرِّيحِ الْمُرْسَلَةِ".

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумо айтадилар: “Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам яхшилик қилишда одамларнинг энг сахийи бўлиб, Рамазон ойида янада сахий бўлиб кетардилар. Жибрил алайҳиссалом йил давомида (ваҳий олиб келганида), Рамазонда эса ой тугагунича (ҳар кеча) у киши билан учрашар эди. Шунда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унга Қуръонни ўқиб берардилар. Жибрил билан учрашган вақтларида Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам эсиб турувчи шамолдан ҳам сахийроқ бўлиб кетар (кўп эҳсон қилар) эдилар”. Бухорий (6), Муслим (2308/5903). Ҳадис лафзи Имом Муслимга тегишли.

Бу суннатни ҳаётга татбиқ қилиш учун оз-оздан бўлса-да, давомий суратда эҳсон қилишга нафсимизни ўргатиб боришимиз, ухлашдан олдин бугун қилган эҳсонимиз ҳақида ўзимизга ҳисоб беришимиз керак бўлади. Эҳсондан қўрқмаслик лозим. Чунки нимани инфоқ-эҳсон қилсак, Аллоҳ унинг ўрнини тўлдириб беради:

وَمَا أَنفَقْتُم مِّن شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

“Ҳар бир инфоқ қилган нарсангизнинг ўрнини У тўлдирур. У зот ризқ бергувчиларнинг яхшисидир”. (“Сабаъ” сураси, 39-оят).

@IYMONLI_QALBLAR_UZ

1.0K views00:29