Huquqshunos yordami
60.8K subscribers
768 photos
75 videos
78 files
1.05K links
Реклама бериш учун👉 @Akbar_1504

Ҳуқуқшуносга саволлар юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii

@telefon_orqali_maslaxat
Download Telegram
Қайси давлатда, қандай бўш иш ўринлари борлигини қандай аниқласа бўлади?

Фуқаролар қайси чет эл мамлакатида қандай бўш иш ўринлари борлиги ҳақидаги маълумотларни Ташқи меҳнат миграцияси агентлигига (+99871-202-33-55; info@migration.uz) шахсан мурожаат қилиш орқали, “1282” қисқа рақамли ишонч телефонлари орқали ҳамда http://www.migration.uz/ сайтидан ёки https://labormigration.uz/ платформасидан олишлари мумкин.

Ушбу платформалар орқали фуқаролар Россия Федерацияси, Қозоғистон Республикаси, Туркия Республикаси, Корея Республикаси, Бирлашган Араб Амирликлари ҳамда бир қатор Европа давлатларидаги бўш иш ўринлари билан батафсил танишиб чиқиши ҳамда ўз хоҳиши ва малакасига мос ишни танлашлари мумкин.

Шунингдек, ушбу платформалар орқали хусусий бандлик агентликаридаги ваканциялар, меҳнат шартномаларини тузиш қоидалари ҳамда патентни расмийлаштириш талаблари билан боғлиқ ахборотлар билан ҳам танишиш имконияти мавжуд.

Бундан ташқари, мазкур платформалар орқали фуқаролар чет элга ишлаш учун чиқишда ҳамда юқоридаги давлатларга кириш-чиқишда чекловлар бор-йўқлигини текшириб олиши мумкин.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Ишланмайдиган байрам ва дам олиш кунлари ишга жалб қилиш.

Меҳнат кодексининг 209-моддасига асосан дам олиш кунларида ва ишланмайдиган байрам кунларида ишлаш тақиқланади.

Мазкур моддада алоҳида истиснолар ҳам бор. Алоҳида шошилинч ишларни бажариш зарурати туғилганда ходимларни уларнинг ёзма розилиги билан байрам ва дам олиш кунлари ишга жалб қилиш мумкин.

Шунингдек, Кодекснинг 210-моддасига кўра эса қуйидаги ҳолатларда ходимларни розилигисиз байрам ва дам олиш кунлари ишга жалб қилиш мумкин:

1) табиий ёки техноген хусусиятга эга ҳалокатларнинг, ишлаб чиқаришдаги аварияларнинг, ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодисаларнинг, шунингдек ёнғинларнинг, тошқинларнинг, зилзилаларнинг, эпидемияларнинг ёки эпизоотияларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш ҳамда аҳолининг ёхуд унинг бир қисмининг ҳаётига ёки нормал яшаш шароитларига таҳдид соладиган бошқа алоҳида ҳолларда бажариладиган ишлар амалга оширилиши учун;

2) бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олиш учун;

3) марказлаштирилган иссиқ сув таъминоти, совуқ сув таъминоти ва (ёки) сув чиқариш тизимларининг, газ таъминоти, иссиқлик таъминоти, ёритиш, транспорт, алоқа тизимларининг нормал ишлашини бузадиган кутилмаган ҳолатларни бартараф этишга доир ижтимоий жиҳатдан зарур ишлар амалга оширилиши учун;

4) иш берувчининг мулкини нобуд қилиш ёки унга зарар етказишнинг олдини олиш учун.

Алоҳида эслатма, МК 263-моддасига асосан ишланмайдиган байрам ва дам олиш кунлари ишлаганлиги учун ходимларга камида 2 хисса миқдорида ҳақ тўланиши шарт.

Бу моддадаги яна бир муҳим қоида: дам олиш кунидаги ёки ишланмайдиган байрам кунидаги иш ходимнинг хоҳишига кўра бошқа дам олиш кунини бериш билан компенсация қилиниши мумкин.

Бундай ҳолларда, ходимга камида бир ҳисса миқдорида иш ҳақи тўланади ва бошқа дам олиш куни учун ҳақ тўланмайди.

©yuristkadr

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Ишга ёлланишда алданиб қолмаслик учун нима қилиш керак?

Биринчи навбатда, чет элда ишлаш учун кетаётганда иш ким томонидан таклиф қилинаётганлигини текшириш керак. Яъни, иш берувчи ҳақидаги маълумотлар билан батафсил танишиб чиқиш лозим. Шубҳали иш берувчилардан бўлган таклифларни қабул қилмаслик, ёзма ёки онлайн тарзда тузилишидан қатъи назар меҳнат шартномаси шартлари билан танишиб чиқиш шарт. Бу жараёнда иложи борича ҳуқуқшунос ёрдамидан фойдаланиш тавсия этилади.

Бундан ташқари, чет давлатларга ишлашга кетаётган фуқаролар қуйидагиларга амал қилиши лозим:

– мазкур давлат қонунларига қатъий риоя қилиш;

– хорижий мамлакатда меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун зарур бўлган барча ҳужжатлар ва рухсатномаларни ўз вақтида қонуний йўллар билан расмийлаштириш (бунда қонуний тартибда белгиланган бож ва йиғимлардан ташқари ҳеч қандай тўловларни амалга оширилмайди);

– ишга жойлашаётганда фуқаролик паспортини ҳеч кимга бермаслик;

– меҳнат шартномасида унинг барча шартлари (ишнинг характери ва тури, муддати, маош миқдори, ижтимоий кафолатлар) қайд этилганига ишонч ҳосил қилиш.

Хорижий мамлакатларга меҳнат қилиш учун кетган барча фуқаролар шу давлатдаги Ўзбекистон Республикасининг дипломатик ёки консуллик муассасаларида рўйхатдан ўтишлари шарт. Республиканинг ваколатли ташкилотлари бўлмаганда Ўзбекистон ҳукумати томондан ваколат берилган органларидан рўйхатдан ўтишлари зарур.

Чет элларга ишлаш учун кетаётган фуқаролар хорижий мамлакатга етиб олгандан сўнг оила аъзолари, дўстлари ва яқинлари билан почта, телефон ёки Интернет орқали мунтазам равишда боғланиб туришлари лозим.

Чет эллик иш берувчи шартнома талабларига риоя қилмаган ҳолларда (иш ҳақини ўз вақтида тўламаслик, тўлиқ миқдорда тўламаслик ёки ишдан бўшатиш) хорижий мамлакатнинг қонунчилиги билан ўрнатилган тартибда шикоят қилиш, шу жумладан судга мурожаат қилиш мумкин.

Одам савдоси — куч билан таҳдид қилиш, куч ишлатиш ёки мажбурлашнинг бошқа шаклларидан фойдаланиш, ўғирлаш, фирибгарлик, алдаш, йўли билан одамлардан фойдаланиш мақсадида уларни ёллаш ҳисобланади.

Одам савдосидан жабрланганлар Ўзбекистон Республикасининг дипломатик ёки консуллик муассасаларига мурожаат қилиши лозим. Ушбу муассасаларнинг контакт маълумотлари ва жойлашув жойлари ҳақидаги маълумотларни https://mfa.uz/ сайтида мавжуд.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⁉️ “Уста-шогирд” анъаналари асосида ўрганмоқчи бўлган ёшларга ёки ҳунар ўргатаётган усталарга субсидия

Касб-ҳунарга ўқитиш марказларининг ўқув хоналарида касб-ҳунарга ўқитиш қийин бўлган ва қонунчиликда кўрсатилган касбларни “уста-шогирд” анъаналари асосида ҳунар ўрганмоқчи бўлган ёшлар ёки ҳунар ўргатаётган (ёки ўргатмоқчи бўлган) усталар шогирдларни тайёрлаш ёки иш ҳақи билан таъминлаш учун субсидия олиши мумкин. Улар субсидия ажратиш бўйича тавсия беришни сўраб ўзининг доимий яшаш манзилидаги ҳоким ёрдамчисига ёки «Онлайн маҳалла» электрон платформаси орқали мурожаат қилиши мумкин.

Бунда:

шогирд — аризада фамилияси, исми ва отасининг исми, доимий яшаш манзили, паспорт серияси ва рақами (ID-карта рақами), ўрганмоқчи ёки ўрганаётган ҳунарининг номи, сўралаётган субсидия тури ҳамда устанинг фамилияси, исми ва отасининг исми, доимий яшаш манзили, паспорт серияси ва рақами (ID-карта рақами), субсидия тўлаб берилиши лозим бўлган ҳисобварағи, шунингдек, устанинг тадбиркор ва ўзини ўзи банд қилган шахс сифатида давлат рўйхатидан ўтганлиги ёки “Ҳунарманд” уюшмасига аъзолиги кўрсатилади;

уста — аризада фамилияси, исми ва отасининг исми, доимий яшаш манзили, паспорт серияси ва рақами (ID-карта рақами), ўргатмоқчи ёки ўргатаётган ҳунар номи, сўралаётган субсидия тури ва субсидия тўлаб берилиши лозим бўлган ҳисобварағи, тадбиркор ва ўзини ўзи банд қилган шахс сифатида давлат рўйхатидан ўтганлиги ёки “Ҳунарманд” уюшмасига аъзолиги кўрсатилади, шунингдек, “уста-шогирд” анъаналари асосида қабул қилган шогирдларни (фамилияси, исми ва отасининг исмини кўрсатган ҳолда) рўйхати илова қилинади.

Аризада қайд этилган ва илова қилинган ҳужжатлардаги маълумотлар ҳаққонийлигига шогирд ёки уста жавобгар ҳисобланади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Бино ва иншоотнинг ижара тўлови учун субсидия

Тадбиркорлик фаолиятини бошлаётган ишсиз шахсга тадбиркорлик субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтгандан сўнг дастлабки уч ой мобайнида олинган бино ва иншоотнинг ижара тўлови учун субсидия берилади. Тадбиркор ўзининг доимий яшаш манзилидаги ҳоким ёрдамчисига ёки “Онлайн маҳалла” электрон платформа орқали ариза билан мурожаат қилиши керак.

Аризада ишсиз шахснинг фамилияси, исми ва отасининг исми, доимий яшаш манзили, паспорт серияси ва рақами (ID-карта рақами), сўралаётган субсидия миқдори, тадбиркорлик субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтказилганлиги кўрсатилади, шунингдек, фаолиятини амалга ошириш учун ижарага олинаётган бино ва иншоотнинг ижара шартномаси нусхалари ҳамда банк реквизитлари илова қилинади.

Аризада қайд этилган ва илова қилинган ҳужжатлардаги маълумотлар ҳаққонийлиги ишсиз шахс жавобгар ҳисобланади.

Ушбу субсидия туридан фойдаланиш ҳуқуқи бир марта берилади.

Тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтиш, кичик корхоналар ва микрофирмаларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун субсидия

Аҳоли бандлигига кўмаклашиш марказида рўйхатдан ўтган, тадбиркорлик фаолиятини бошлашни хоҳлаётган ишсиз шахслар якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтиш, кичик корхона ёки микрофирмани давлат рўйхатидан ўтказиш учун сарфланадиган харажатларни тўлашда бир марталик субсидия олиши мумкин. Улар ўзининг доимий яшаш манзилидаги ҳоким ёрдамчисига ёки “Онлайн маҳалла” электрон платформаси орқали мурожаат қилади.

Аризада ишсиз шахснинг фамилияси, исми ва отасининг исми, доимий яшаш манзили, паспорт серияси ва рақами (ID-карта рақами), ишсизлиги, якка тартибдаги тадбиркор, кичик корхона ёки микрофирма бўлиб рўйхатдан ўтмоқчилиги, сўралаётган субсидиянинг турини кўрсатади.

Аризада қайд этилган маълумотлар ҳаққонийлиги учун ишсиз шахс жавобгар ҳисобланади.

Ушбу субсидия туридан фойдаланиш ҳуқуқи бир марта берилади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Қўлда гилам ва ипак мато тўқиш билан шуғулланувчиларга дастгоҳ харид қилиш учун субсидия

Бу субсидияни “Ўзбекипаксаноат” уюшмаси таркибидаги қўлда гилам ва ипак мато тўқиш билан шуғулланувчи юридик шахслар олиши мумкин. Улар учтадан кам бўлмаган янги иш ўрни яратиш шарти билан гилам ва ипак мато тўқиш дастгоҳларини харид қилишга сарфланадиган харажатларни қоплаш учун субсидия ажратиш бўйича тавсия беришни сўраб ўзининг доимий фаолият юритаётган манзилидаги ҳоким ёрдамчисига ёки “Онлайн маҳалла” электрон платформаси орқали мурожаат қилади.

Аризада корхона номи, СТИР рақами, сотиб олинадиган дастгоҳлар тўғрисида маълумот ҳамда яратиладиган янги иш ўринлари сони, “Ўзбекипаксаноат” уюшмасига аъзолик маълумотномаси кўрсатилади.

Аризада қайд этилган маълумотлар ҳаққонийлиги учун уюшма аъзоси жавобгар ҳисобланади.

Қўл меҳнати учун ускуналар сотиб олишга субсидия

“Яйлов хўжалигини ривожлантириш” уюшмаси аъзоси бўлган тадбиркорлик субъектига берилади. Тадбиркор камида битта иш ўрни яратиш шарти билан қўл меҳнати учун харид қилинадиган ускуналарга сарфланган харажатларини қоплаш учун субсидия ажратиш бўйича тавсия беришни сўраб ўзининг доимий фаолият юритаётган манзилидаги ҳоким ёрдамчисига ёки “Онлайн маҳалла” электрон платформаси орқали мурожаат қилиши мумкин.

Аризада тадбиркорлик субъектининг номи, СТИР рақами, қўл меҳнати учун харид қилинадиган ускуналар тўғрисида маълумот ҳамда яратиладиган янги иш ўрни, “Яйлов хўжалигини ривожлантириш” уюшмасига аъзолик маълумотномаси кўрсатилади.

Аризада қайд этилган маълумотлар ҳаққонийлиги учун тадбиркорлик субъекти шахсан жавобгар ҳисобланади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Оила аъзолари касал бўлганида ҳам Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси берилиши мумкинми?

Оиланинг касал бўлган аъзосига қараш бўйича вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақаси бемор бировнинг парваришига муҳтож бўлган, лекин 7 календарь кунидан ошмаган давр учун берилади.

Ўн тўрт ёшга етмаган бемор болага қараш учун вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақаси болага парвариш керак бўлган, аммо 14 календарь кунидан ошмаган давр учун берилади.

16 ёшгача бўлган ногирон болани тарбиялаётган ота-оналардан бирига (ҳомийга ёки васийга), ногирон боланинг санаторийда даволанган барча даври учун (санаторийга бориб-келиш вақтини ҳисобга олиб) унга якка тартибда парвариш зарурлиги тўғрисидаги тиббий хулоса мавжуд бўлганда нафақа берилади.

3 ёшгача бўлган болани ёки 16 ёшгача бўлган ногирон болани парваришлашда банд бўлган она касал бўлиб, болани парваришлашга қурби етмай қолганда, парвариш билан банд бўлган ишлаётган бошқа оила аъзолари ёки қариндошларига (меҳнатга лаёқатсизлик варақасига асосан) нафақа берилади.

Ходим карантин вақтида санитария-эпидемиология хизмати органлари томонидан ишдан четлатилганда нафақа берилади.

Ходим бола парвариши таътилида бўлганда нафақа бериладими?

Йўқ, берилмайди.

Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик қуйидаги даврларга тўғри келганда нафақа тўланмайди:

– иш ҳақи сақланмаган таътил;

– болани парваришлаш бўйича таътил;

– иш вақтинча тўхтатилган;

– ходим ишдан (лавозимдан) четлаштирилиб, иш ҳақи тўлаш тўхтатиб қўйилганлиги сабабли ишламаган;

– ҳарбий ўқув ёки текширув йиғини;

– ишлаб чиқаришдан ажралмаган ҳолда ўқув юртларида таҳсил олиш муносабати билан берилган қўшимча таътил.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⁉️ Ходим санаторийда даволанганда қанча вақт учун нафақа берилади?

Санаторий-курортда даволанишда ходимнинг таътиллари санаторийда даволаниши учун етарли бўлмаса, нафақа берилади. Бунда нафақани тўлашда санаторий йўлланмасида кўрсатилган даврдан таътиллар даврини айириб ташлаб қолган вақт учун тўланади. Масалан, санаторийда даволаниш учун 40 кун керак бўлса, ходимнинг йиллик таътил муддати 30 кун бўлса, ходимга нафақа 10 кун учун берилади.

Ходим таътилларидан санаторийга боришдан олдин фойдаланган бўлса ҳам нафақа уни чиқариб ташлаган ҳолда берилади. Қолган вақт учун ходимга иш ҳақи сақланмаган таътил берилади.

Бунда истисно ҳолати мавжуд, яъни қуйидаги ходимларга санаторийда бўлган барча вақт учун нафақа берилади:

1941–1945 йиллардаги уруш ногиронлари;

байналминал жангчилар;

Чернобил АЭС фалокати оқибатларини тугатишда қатнашган шахслар;

ўткир миокард инфаркти билан касалланганлар;

жарроҳлик услуби билан юракнинг аортакоронар шунтровкаси ва аневризмлари, ошқозоннинг яралик касаллиги, ўн икки бармоқ ичак касаллигидан даволанганлар;

ўт пуфагини олиб ташлашдан кейин бевосита юборилган ходимлар;

сил касаллиги билан оғриганлар.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Оила аъзолари касал бўлганида ҳам Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси берилиши мумкинми?

Оиланинг касал бўлган аъзосига қараш бўйича вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақаси бемор бировнинг парваришига муҳтож бўлган, лекин 7 календарь кунидан ошмаган давр учун берилади.

Ўн тўрт ёшга етмаган бемор болага қараш учун вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақаси болага парвариш керак бўлган, аммо 14 календарь кунидан ошмаган давр учун берилади.

16 ёшгача бўлган ногирон болани тарбиялаётган ота-оналардан бирига (ҳомийга ёки васийга), ногирон боланинг санаторийда даволанган барча даври учун (санаторийга бориб-келиш вақтини ҳисобга олиб) унга якка тартибда парвариш зарурлиги тўғрисидаги тиббий хулоса мавжуд бўлганда нафақа берилади.

3 ёшгача бўлган болани ёки 16 ёшгача бўлган ногирон болани парваришлашда банд бўлган она касал бўлиб, болани парваришлашга қурби етмай қолганда, парвариш билан банд бўлган ишлаётган бошқа оила аъзолари ёки қариндошларига (меҳнатга лаёқатсизлик варақасига асосан) нафақа берилади.

Ходим карантин вақтида санитария-эпидемиология хизмати органлари томонидан ишдан четлатилганда нафақа берилади.

Ходим бола парвариши таътилида бўлганда нафақа бериладими?

Йўқ, берилмайди.

Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик қуйидаги даврларга тўғри келганда нафақа тўланмайди:

– иш ҳақи сақланмаган таътил;

– болани парваришлаш бўйича таътил;

– иш вақтинча тўхтатилган;

– ходим ишдан (лавозимдан) четлаштирилиб, иш ҳақи тўлаш тўхтатиб қўйилганлиги сабабли ишламаган;

– ҳарбий ўқув ёки текширув йиғини;

– ишлаб чиқаришдан ажралмаган ҳолда ўқув юртларида таҳсил олиш муносабати билан берилган қўшимча таътил.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⚡️⚡️ФАРЗАНДИМГА АЛИМЕНТГА ҚЎШИМЧА ТЎЛОВ УНДИРИШИМ МУМКИНМИ?

❇️ САВОЛ
: Мен ёлғиз онаман. 2 нафар фарзандимга собиқ отаси алимент тўлайди. Яқинда ўғлим йиқилиб оёғини синдириб олди. Дори дармонга, даволатишимга маблағ керак бўлиб, собиқ турмуш ўртоғимдан сўрадим. Чунки у тадбиркор, даромади яхши. Лекин у алимент тўлаяпман, бошқа пул бермайман деб айтди. Алимент дори дармонларига, даволанишига етмаяпти. Қандай йўл тутсам бўлади?

ЖАВОБ: Оила Кодексининг 103-моддасига кўра фавқулодда ҳолатларда, масалан, бола оғир шикастланса, касал бўлса ва бошқа ҳолатларда она боланинг таъминоти учун зарур бўлган қўшимча харажатларни отадан талаб қилиши мумкин.

Бу моддада қўшимча харажатларда иштирок этишдан бош тортган отадан суд унинг оилавий ва моддий аҳволини ҳисобга олиб, қўшимча харажатларни қисман пул билан тўланадиган қатъий суммада ундириш ҳақида ҳал қилув қарори чиқариши мумкинлиги белгиланган.

Яъни, агар ушбу ҳаражатларни собиқ турмуш ўртоғингиз молиявий аҳволи бўла туриб, ихтиёрий тарзда тўлашдан бош тортган бўлса, суд орқали ундиришингиз мумкин.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
⚡️ Endi ayrim ingliz tili o'qituvchilaridan ishga kirishda B2 sertifikati talab etilmaydi

O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining 2023-yil 28-noyabrdagi 27/9-183-son topshirig‘iga asosan 2025/2026 o‘quv yiliga qadar istisno tariqasida Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 471-son qarori 1-ilovasi bilan tasdiqlangan hududlardagi davlat umumiy o‘rta ta’lim maktablariga xorijiy til o‘qituvchisi vazifasiga milliy yoki xalqaro baholash tizimlari bo‘yicha B2 va undan yuqori darajadagi chet tilini bilish sertifikatiga ega bo‘lmagan tegishli mutaxassislarni vaqtincha ishga qabul qilinishiga rozilik berilgan.

Yuqoridagilarga asosan, Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-iyundagi 471-son qarori bilan tasdiqlangan hududlardagi davlat umumiy o‘rta ta’lim maktablariga Markazlar tomonidan tegishli sertifikatga ega bo‘lmagan xorijiy til o‘qituvchilarini ishga qabul qilish bo‘yicha hujjat loyihalarini ko‘rib chiqishda 2025/2026 o‘quv yiliga qadar yuqorida keltirilgan chet tilini bilish sertifikati talab etilmasligi so'raladi.

Qarorning to'liq matni va hududlar ro'yxati bilan hujjatning pdf shaklida tanishishingiz mumkin.

@Huquqshunos_yordami

Savol yuborish uchun 👇👇

@Online_maslaxatchii
⁉️ Нималар ўз-ўзидан мерос бўлиб ўтади?

Мерос қолдирувчи вафот этган кунда унга тегишли бўлган, унинг ўлимидан кейин ҳам бекор бўлмайдиган барча ҳуқуқ ва мажбуриятлар мерос бўлиб ўтади, фақат унинг шахси билан бевосита боғлиқ қуйидаги ҳуқуқ ва мажбуриятлардан ташқари:

· ташкилотга (юридик шахс) аъзолик, унда иштирок этиш ҳуқуқи (агар қонун ёки шартномада тақиқланган бўлмаса);

· ҳаётга ёки соғлиққа етказилган зарар учун товон ундириш ҳуқуқи;

· алимент олиш ҳуқуқи ёки уни тўлаш мажбурияти;

· пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар олиш ҳуқуқи;

· мулкий ҳуқуқлар билан боғлиқ бўлмаган шахсий номулкий ҳуқуқлар (масалан, асар муаллифи сифатида эътироф этилиш).

Меросхўрлар ўзига теккан мол-мулкнинг қиймати доирасида мерос қолдирувчининг мажбуриятлари (қарз, кредит) учун жавобгар бўладилар.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Уруш қатнашчилари учун қандай пенсия имтиёзлари мавжуд? Улар неча ёшдан пенсияга чиқса бўлади?

🔰 “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонунга кўра, уруш қатнашчилари ва уларга тенглаштирилган шахсларга пенсияга оид қуйидаги имтиёзлар берилган:

🗣 пенсияни ҳисоблаш базавий миқдорининг 50 фоизи миқдорида пенсияларига устама ҳақлар;

🗣 I гуруҳ уруш ногиронларига — пенсияни ҳисоблаш базавий миқдорининг 150 фоизи (ҳозирги кунда ушбу миқдор 558 минг сўм);

🗣 II гуруҳ уруш ногиронларига — пенсияни ҳисоблаш базавий миқдорининг 125 фоизи (ҳозирги кунда ушбу миқдор 465 минг сўм);

🗣 уруш қатнашчилари ва уларга тенглаштирилган шахсларга — пенсияни ҳисоблаш базавий миқдорининг 50 фоизи (ҳозирги кунда ушбу миқдор 186 минг сўм);

🗣 Бундан ташқари, уруш ногиронлари ва уларга тенглаштирилган шахслар охирги иш жойидан қатъи назар 5 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқига эга.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Пенсия миқдори фақат ойлик иш ҳақидан ҳисобланадими ёки устама ва мукофот пуллари ҳам инобатга олинадими?

🔰 Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 13 октябрдаги 592-сон қарори билан тасдиқланган “Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги Низомининг 82-бандига мувофиқ:

- пенсия ҳисоблашда иш ҳақи таркибига, шунингдек, иш ҳақининг натурал қисмига 2019 йил 1 январга қадар бўлган давр учун қонунчиликка мувофиқ суғурта бадаллари;

- 2019 йилдан кейинги давр учун Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 371-моддасида кўрсатилган меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги барча даромадлар киритилади.

Яъни фуқароларнинг меҳнат фаолиятлари давомида олган иш ҳақларига қўшимча равишда тўланган устама ва мукофот пуллари пенсия ҳисоблашда инобатга олинади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
Ходим вафот этган кунга қадар олинмаган иш ҳақи кимларга берилади?

Ходим вафот этган кунга қадар олинмаган иш ҳақи унинг оила аъзоларига ёки ходим вафот этган кунда марҳумнинг қарамоғида бўлган шахсга берилади. Иш ҳақи иш берувчига тегишли ариза, ходимнинг вафот этганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг кўчирма нусхаси берилган ҳамда унинг асл нусхаси тақдим этилган кундан эътиборан етти кундан кечиктирмай тўланади.

Иш ҳақи натура (моддий) шаклида берилиши мумкинми?

Меҳнатга натура шаклида ҳақ тўлаш тақиқланади, бироқ Ҳукумат қарорида истисно бўладиган ҳолатлар назарда тутилиши мумкин.

Ўртача иш ҳақи қандай ҳисоблаб чиқилади?

Барча ҳоллар учун ўртача иш ҳақи у ҳисобланадиган ойдан олдинги ўн икки ойни ташкил этувчи ҳисоб-китоб даври ёхуд агар ходим ўн икки ойдан кам ишлаган бўлса, амалда ишланган давр учун ходимга ҳисобланган иш ҳақидан келиб чиққан ҳолда белгиланади. Бунда тегишли ойнинг 1-кунидан 30 (31)-кунига қадар (февралда — 28 (29)-кунга қадар) бўлган давр охирги кунни ҳам қўшганда календарь ой деб ҳисобланади.

Тўлиқсиз иш вақтида меҳнатга ҳақ тўлаш қандай бўлади?

Тўлиқсиз иш вақтида (тўлиқсиз иш куни, тўлиқсиз иш ҳафтаси, тўлиқсиз иш кунининг ва тўлиқсиз иш ҳафтасининг қўшилиши) ишлайдиган ходимларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш ишлаб берилган вақтига мос равишда ёки ҳақиқатда ишлаб чиқарган маҳсулотига қараб амалга оширилади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⁉️ Эр-хотиннинг умумий мулкига нималар киради?

Никоҳ давомида олинган мол-мулк эр ва хотиннинг умумий мулки ҳисобланади. Хусусан, бундай мулк сирасига қуйидагилар киради:

– меҳнат ва тадбиркорлик фаолиятидан, шунингдек, интеллектуал фаолият натижаларидан орттирган даромадлар;

– пенсия, нафақа, шунингдек, моддий ёрдам ва компенсация суммалари (масалан, моддий ёрдам, майиб бўлиш ёки саломатлигига етган зарар учун тўланган сумма ва бошқалар) киради.

⁉️ Мулк эр ёки хотиннинг бирининг номида бўлса-чи?

Қуйидагилар эр-хотиннинг умумий мулки ҳисобланади: эр-хотиннинг умумий пулига олинган кўчар ва кўчмас ашёлар, қимматбаҳо қоғозлар, пайлар (акциялар), омонатлар, кредит муассасаларига ёки бошқа тижорат ташкилотларига киритилган капиталдаги улушлари ҳамда бошқа ҳар қандай мол-мулклари.

Ушбу мол-мулклар эр ёки хотиндан қайси бирининг номига расмийлаштирилган, пули эр ва хотиннинг қайси бири томонидан тўланган бўлишидан қатъи назар, умумий мол-мулк ҳисобланади (масалан, уй-жой, машина, омонатлар).

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⚡️⚡️“Суюнчи пули”ни олиш тартиби қандай?

Халқ тилида “Суюнчи нафақаси” деб аталадиган бола туғилганда бериладиган бир марталик нафақа амалдаги қонунчиликка мувофиқ ҳар бир туғилган фарзанд учун тўлаб берилади.

❗️Маълумот учун: бола туғилганда бериладиган бир марталик нафақа суммаси - меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдорининг 70,3 фоизи деб белгиланган. Яъни ҳозирги кунда 688 940 сўмни ташкил этади.

Суюнчи нафақасини олиш учун қаерга мурожаат қилиш керак?

Аҳолига кўрсатилаётган хизматлар сифатини ошириш, бунда фуқароларнинг оворагарчиликларини бартараф этиш мақсадида “суюнчи нафақаси”ни тайинлаш бўйича хизматлар 2020 йилдан бошлаб, фуқаронинг мурожаатисиз композит шаклида амалга оширилмоқда.

Яъни, бугунги кунда бола туғилганда болага бериладиган фамилия, исм ва ота исми, ота-она ва уларнинг никоҳи, бола рўйхатга қўйиладиган поликлиника ва ички ишлар бўлими, навбатга қўйиладиган давлат мактабгача таълим ташкилоти ҳақидаги барча маълумотлар тиббиёт муассасаси (туғруқхона, шифохона туғруқ бўлими, оилавий поликлиника) томонидан «Туғилиш ва ўлимни, шу жумладан перинатал ўлимни электрон рўйхатга олиш» автоматлаштирилган ахборот тизимига киритилади.

Пенсия жамғармаси томонидан барча зарурий маълумотлар тиббиёт муассасаси ва ФҲДЁ ахборот тизимларидан электрон шаклда олинган ҳолда “Суюнчи” нафақаси автоматик равишда тайинланади.

Бунда, боланинг отаси ёки онаси Пенсия жамғармасига мурожаат қилмасдан тўғридан-тўғри Халқ банкининг исталган филиалига мурожаат қилиш орқали “суюнчи” нафақасини олиш имконияти яратилган. Бундан ташқари, фуқаронинг хоҳишига кўра ушбу нафақалар Халқ банкига ҳам мурожаат қилмасдан уларнинг банк картасига юклаб берилиши мумкин.

❗️Маълумот учун: бола туғилгандан бошлаб 6 ой муддат ичида бир марталик нафақа пулини олиш учун Халқ банкининг исталган филиалига мурожаат қилиш мумкин.

Нафақа тайинлаш ва тўлаш жараёнлари осонлаштирилганлиги натижасида ушбу нафақани олувчилар сони ошди.

Мисол учун, статистик маълумотларга мувофиқ, 2022 йилда туғилган болалар сони 932,2 мингтани ташкил этган бўлса “суюнчи” нафақаси 922,4 минг нафарига (ёки 98,9%) тўлаб берилган. Таққослаш учун, 2018 йилда туғилган болалар сони 768,5 минг нафарни ташкил этиб, “суюнчи” нафақасини олиш учун 681,7 минг нафар (ёки 88,7%) мурожаат қилган.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
⚡️Ходим бир ҳафталик малака оширишга жўнатилса, унинг иш ҳақи сақланади

Савол: Агар ходим бир ҳафталик малака оширишга жўнатилса, унинг иш ҳақи сақланадими?

Жавоб: Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 17 январдаги 25-сонли "Халқ таълими ходимларини узлуксиз касбий ривожлантириш тизимини ташкил этиш тартиби тўғрисида"ги қарор низомига кўра, ихтисослаштирилган таълим ташкилотларига ишдан ажралган ҳолда малака оширишга юборилган тингловчиларнинг ўқиши даврида асосий иш жойи бўйича лавозими ва ўртача иш ҳақи сақланиб қолади, уларнинг ўқув юкламалари эса бошқа педагог ходимлар ўртасида тақсимланади.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii
#ota_onalar_uchun

💡 Bog'chaga qo'yishda navbatlarni onlayn kuzatib borish mumkinligini bilarmidingiz?


📲 http://search.mpe.uz elektron manzili orqali buning iloji bor.

🤩 Siz bu platforma orqali davlat maktabgacha ta’lim tashkilotiga qabul qilish uchun berilgan arizalar navbatini kuzatib borasiz.

✔️ Bunda ariza navbatga qo‘yilgan sana, ro‘yxatdagi tartib raqami, yosh guruhi hamda tashkilot raqamini bilish imkoni bor.

📎 Shuningdek, bu manzil orqali siz davlat bog'chasida qancha navbat borligini ham bilishingiz mumkin. Tanlaysiz va ma'qul kelganiga ariza berasiz. Buning uchun Yagona portal yoki Davlat xizmatlari markazlari orqali berilgan arizaning ro‘yxat raqamini ko‘rsatish zarur.

📌 Ma'lumotlar barcha shaxslarga bepul taqdim etiladi.

@Huquqshunos_yordami

Savol yuborish uchun 👇👇

@Online_maslaxatchii
❗️Ишга қабул қилинаётган 18 ёшга тўлмаган шахсларга дастлабки синов белгиланмайди

🔰 Қонунчиликка кўра, қуйидагилар ишга қабул қилинганда дастлабки синов белгиланмайди:

▫️ ҳомиладор аёл, 3 ёшга тўлмаган боласи бор аёл ёки 3 ёшга тўлмаган болани ёлғиз ўзи тарбиялаётган ота (васий);

▫️ захирага қўйиладиган иш ўринларига ишга жойлаштириш учун юборилган аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифаларидан бўлган шахслар;

▫️ давлат грантлари асосида ўқиган ва олий таълим ташкилотини тамомлаган кундан эътиборан 3 ой ичида йўлланма бўйича олинган мутахассислигига доир ишга кираётган олий таълим ташкилотларининг битирувчилари;

▫️тегишли таълим ташкилотини тамомлаган кундан эътиборан 1 йил ичида биринчи бор ишга кираётганда олинган мутахассислиги бўйича мустақил равишда ишга жойлашаётган умумий ўрта, ўрта махсус, профессионал ва олий таълим ташкилотларининг битирувчилари;

▫️ўзи билан 6 ойгача муддатга меҳнат шартномаси тузилаётган ходимлар;

▫️ 18 ёшга тўлмаган шахслар;

▫️ишга қайтадан қабул қилинган тақдирда иш берувчи илгари қайси ходимлар билан меҳнат шартномасини алоҳида асослар бўйича бекор қилган бўлса, ўша шахслар;

▫️ишлаб чиқаришда ўқитиш шартномаси бўйича ушбу иш берувчида ўқишни ўтаган ўқувчилар;

▫️жамоа келишувларида, шунингдек жамоа шартномасида ва иш берувчининг ички ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ходимлар.

@Huquqshunos_yordami

Савол юбориш учун 👇👇

@Online_maslaxatchii