የመካንነት ህክምና ከማድረጋችሁ በፊት ሊታዘዙላችሁ የሚችሉ ዋና ዋና ምርመራዎች

እንደ አለም አቀፍ 15% የሚሆኑ ጥንዶች የመካንነት ችግር ያጋጥማቸዋል። የመካንነት ምርመራና ህክምና በተለይም ደግሞ እንደ አኛ ውስን የህክምና አሰጣጥ ባለበት ሀገር አሰልቺና አንዳንዴም ተስፍ አሰቆራጭ የሚሆንበት ጊዜ አለ።የምርመራዎች ብዛት፣ወጭ፣በውስን የህክምና ቦታዎች መገኘት አንዲሁም ከምርመራ በኋላ ያለው የህክምና አሰጣጥ ውስንነትና የዋጋ መወደድ ለታካሚዎች አስቸጋሪ ናቸው።

እንድታውቁት ያህል ጥንዶች የመካንነት ችግር ካለባቸው እነዚህን ምርመራዎች ሊያደርጉ ይችላሉ።

1.የወንድ ስፐርም ምርመራ
የወንድ የዘር ፈሳሽ በመውሰድ የስፕርም መጠን፣አፈጣጠር፣እንቅስቃሴ፣የፈሳሽ መጠን፣የሚለካበት ሂደት ነው። የወንድ የዘር ፈሳሽ ሲወሰድ ከወሲብ ግንኙነት ከ2-5 ቀን መታቀብ የሚኖርበት ሲሆን ፈሳሽ ከተወሰድ በአንድ ሰዓት ውስጥ መመርመር አለበት።በአማካኝ ከ1.5ሚሊሊትር በላይ የሚሆን ፈሳሽ በቂ ነው ተብሎ ይታሰባል።

2. የእንቁላል መለቀቅን የሚያሳይ ምርመራ (Ovulatory Dysfunction)

አንዲት ሴት በየወሩ ከኦቫሪ ወደ ማህፀን ግድግዳ በየወሩ እንቁላል ትለቃለች አንዲት በየ28 ቀን የወር አበባ የምታይ ሴት በ14ኛው ቀን የእንቁላል የመለቀቅ ሂደት ታደርጋለች።ይህ ሂደት በተለያዩ ሆርሞኖች ተፅዕኖ ስር የወደቀ ስለሆነ የሆርሞን መዛባት ሲኖር የእንቁላል መለቀቅ ሂደት ይቋረጣል።
Progesterone, LH, FSH, TSH, ESTROGEN, PROLACTIN, Testosterone የተባሉ ሆርሞኖች ምርመራ ሊደረጉ ይችላሉ።

3. የእንቁላል መጠን ምርመራ
ቀጥተኛ የእንቁላል መጠን ባያሳይም በተዘዋዋሪ መንገድ የቀሩትን የእንቁላል መጠኖች የሚነግረን ምርመራ ነው።
Day 3 FSH,Estrogen,AMH እንዲሁም Antral count የሚጠቀሱ ናቸው።

4.የማህፀን ትቦ ምርመራ(የማህፀን ራጅ)
11% የሚሆነው የመካንነት ችግር በትቦ መደፈን የሚመጣ ሲሆን ይህንን ለማረጋገጥ የማህፀን ራጅ(HSG) እንደመጀመሪያ አማራጭ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።ይህም በx ray የሚታይ ፈሳሽ በማህፀን ውስጥ በማስገባት የሚደረግ ምርመራ ሲሆን አልፎ አልፎ ቀለል ባሉ ምክንያቶች የተደፈነ ትቦ ሊከፍት ስለሚችል እንደ ህክምና (Therapeutic benefit) ሊያገለግል ይችላል።

5.ላፓራስኮፒ (laparascopy with Chromotubation)

ሆድ እቃ ውስጥ በትናንሽ ቀዳዳዎች በመግባ በካሜራ በማየት የሴቲቱን እንቁላል አምራች አካልና ትቦ ከተለያየ የሆድ እቃ አካላት ጋር መጣበቅ ካለ ለማየት እንዲሁም በPCOS አማካኝነት የጠጠረና ያደገን ኦቫሪ በመብሳት እንቁላል እንዲለቀቅ የሚደረግበት የምርመራና የህክምና አይነት ነው።በተጨማሪም በማህፀን በኩል ፈሳሽ በመልቀቅ የተደፈነ ትቦ ካለ ለማየት ይጠቅማል።

6.የማህፀን ግድግዳ ምርመራዎች
ይህ የማህፀን ግድግዳና የማህፀን ከረጢት ውስጥ የሚከሰቱ የመካንነት ምክንያቶችን ለማየት ይጠቅማል። HSG SALINE INFUSION SONOGRSPHY እንዲሁም በብልት በኩል ማህፀን ውስጥ በሚገባ ካሜራ (HYSTEROSCOPY)የሚደረጉ ምርመራዎች ናቸው። እነዚህ ምርመራዎች እንደ ማዮማ፣ ፖሊፕ፣ የማህፀን ግድግዳ እርስ በርስ መጣበቅ እንዲሁም የአፈጣጠር ችግር ያለበትን የማህፀን ግድግዳ ለማየት ይጠቅማል።

7. አልትራሳውንድ
ብዙ ጊዜ ከሚታዘዙ ምርመራዎች አንዱ ሲሆን የማህፀን እጢ፣በማህፀን ዙሪያ ያሉ የሆድ እቃ ክፍሎች ለማየት ይጠቅማል።

8. የዘረ መል ምርመራ (KARYOTYPING)
በስፍት ካለመገኘቱ የተነሳ ብዙም የተለመደ ባይሆንም ከፍተኛ የዘር ማነስ ያለባቸው እንዲሁም ካለጊዜው የእንቁላል ማለቅ እንዲሁም ተደጋጋሚ ውርጃ ያጋጠማቸው ሴቶች ላይ ይህ ምርመራ ሊታዘዝ ይችላል።

9.የወንድ ዘር ፍሬ አልትራሳውንድ
የዘር ፍሬ ቱቦ መደፈን ወይም በተፈጥሮ አለመኖር እንዲሁም የዘር ፍሬ አቀማመጥ ለማየት የሚጠቅም ነው።

10.የወንዶች ሆርሞን ምርመራ
ከፍተኛ የዘር ማነስ (severe oligospermia or azoospermia) ያለባቸው ወንዶች የሆርሞን ምርመራ ሊደረግላቸው ይችላል። ይህም LH TESTOSTERONE FSH ያጠቃልላል።

11. ለወንዶች የሚደረግ የሽንት ምርመራ
አንዳንድ ጊዜ የወንድ የዘር ፈሳሽ ወደኋላ ተመልሶ ወደ ሽንት ማጠራቀሚያ ሊገባ ይችላል። ይህም ሽንት በሚሸናበት ጊዜ የወንድ ዘር በሽንት ውስጥ ሊገኝ ይችላል።

ጥንዶች ልብ ሊሉት የሚገባው ነገር እነዚህ ሁሉ ምርመራዎች ተደርገውና ጥንዶች ጊዜና ገንዘባቸውን አውጥተው የመካንነት ምክንያቱ ላይታወቅ ይችላል። ይህም ምክንያቱ የማይታወቅ መካንነት ወይም Unexplained Infertility ይባላል።

ዶ/ር በላይ አለሙ: የማህፀንና ፅንስ ስፔሻሊስት
ለማማከር የቴሌግራም ቻናል ላይ ባለው ስልክ ይደውሉ
Telegram👉https://t.me/Wellwoman2

@HakimEthio

I wanted to take a moment to express my heartfelt appreciation for Dr Addisu Melkie for his dedication to both his students and patients. His willingness to be available, even on weekends and holidays, sets him apart in a field where many are often hard to reach.

His commitment not only inspires us but also demonstrates the profound impact a compassionate physician can have on their patients' lives. Thank you for being a remarkable mentor and an exemplary role model.

Watch his podcast: http://www.youtube.com/@Hakim207?sub_confirmation=1

Dr Habib Abdurahman, Internist

@HakimEthio

St. Paul's Hospital MMC has successfully performed its first groundbreaking open cardiac surgery for a 16 years old female patient.

Our patient came to us with easy fatiguability, shortness of breath and occasional leg swelling of 3 years duration. She had numerous visits at TASH and Cardiac Center of Ethiopia and was on the waiting list with a diagnosis of congenital heart disease - secundum ASD.

Today, after thorough planning and execution of our surgical department we have been able to conduct our first open heart surgery. The surgery led by Dr. Berhanu Hailemariam and Dr. Sisay Bekele performed autologous pericardial patch repair of the ASD.

Subsequently the patient was transfered to our newly established Cardiac ICU and was successfuly extubated and is in stable condition.

None of this would have been possible without the dedication and expertise of our exceptional department head Dr. Henok Teshome, St. Paul's administration with special thanks to Dr. Wuletaw Chanie, the Cardiac Center of Ethiopia for their consumable support & TAZMA special medical and surgical center for its invaluable contribution in kicking off the service with provison of equipments, consumables & staff

We would like to thank our Cardiac ICU staff, our OR staff, nurses, anesthesiologists, perfusionists and biomedical engineers. Their commitment and tireless efforts ensured not only the patient successful surgical outcome but also her overall well-being.

May today be a reminder of what we can achieve as a team!

@HakimEthio