#Ҳадис_609📕
#Саломга_алик_олиш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:«Қачон бирингиз бир мажлисга етиб борса, салом берсин. Қачон ўрнидан турмоқчи бўлса ҳам салом берсин. Биринчиси кейингисидан ҳақли эмас», дедилар».
✍(«Сунан» эгалари ривоят қилган).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифга амал қилароқ бир мажлисга қўшилганда ҳам, ундан ажраб чиқиб кетаётганда ҳам салом бериш керак.
Ушбу сарлавҳа остида келган ҳадиси шарифлардан қуйидаги ҳукмлар чиқади:
1. Салом беришни бошлаш суннати айндир.
2. Саломга алик олиш вожиби айндир.
3. Кўпчилик учун салом бериш суннати кифоядир. Ажр фақат салом бергангагина бўлади.
4. Кўпчилик учун алик олиш вожиби кифоядир. Улардан бир киши алик олиши билан қолганлардан ҳам вожиб соқит бўлади. Ажр фақат алик олгангагина бўлади.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 37📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Саломга_алик_олиш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:«Қачон бирингиз бир мажлисга етиб борса, салом берсин. Қачон ўрнидан турмоқчи бўлса ҳам салом берсин. Биринчиси кейингисидан ҳақли эмас», дедилар».
✍(«Сунан» эгалари ривоят қилган).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифга амал қилароқ бир мажлисга қўшилганда ҳам, ундан ажраб чиқиб кетаётганда ҳам салом бериш керак.
Ушбу сарлавҳа остида келган ҳадиси шарифлардан қуйидаги ҳукмлар чиқади:
1. Салом беришни бошлаш суннати айндир.
2. Саломга алик олиш вожиби айндир.
3. Кўпчилик учун салом бериш суннати кифоядир. Ажр фақат салом бергангагина бўлади.
4. Кўпчилик учун алик олиш вожиби кифоядир. Улардан бир киши алик олиши билан қолганлардан ҳам вожиб соқит бўлади. Ажр фақат алик олгангагина бўлади.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 37📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_40📘
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари
Абу Римса Таймий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Мен ўғлим билан Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келдим. У зотни ўғлимга кўрсатдим. Расулуллоҳни кўришим билан: “Бу Аллоҳнинг Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи ва саллам. Эгниларига икки яшил либос кийиб олганлар. У зотнинг бир оз оқ оралаган сочлари бор. Оқ туклари қизил рангда”, дедим”.
Шарҳ.
Абу Римса розияллоҳу анҳу ўғлини Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳузурларига олиб келиб, у зотни кўрсатди. Расули акрамни кўриши билан: “Бу Аллоҳнинг Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи ва салламдирлар. У зот устиларида яшилга бўялган икки кийим – изор ва ридо бор. Сочларига озроқ оқ тушган. Оқ толалари қизил рангда”, деган.
Шу ерда савол туғилади: Пайғамбаримиз алайҳиссалом сочларидаги қизиллик бўяш сабабиданмиди ёки ёғ суртганлари учун шундай кўринганми?
Жавоб: Юқоридаги ривоятларнинг бирида айтилганидек, агар у зот сочларига ёғ суртсалар, оқ толалар кўринмай қоларди. Агар суртмасалар, айримлари кўринарди. Соқолларини ҳина билан бўяганлари учун қизғиш тусда кўринган, деб ҳам айтилади.
Аллома Божурий шарҳида: “Эҳтимол, у зот оқ сочлари атрофида қизил толалар бўлгандир. Одатда, соч оқаришидан аввал қизғиш рангга киради. Кейин оқаради”, дейилган.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари
Абу Римса Таймий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Мен ўғлим билан Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келдим. У зотни ўғлимга кўрсатдим. Расулуллоҳни кўришим билан: “Бу Аллоҳнинг Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи ва саллам. Эгниларига икки яшил либос кийиб олганлар. У зотнинг бир оз оқ оралаган сочлари бор. Оқ туклари қизил рангда”, дедим”.
Шарҳ.
Абу Римса розияллоҳу анҳу ўғлини Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳузурларига олиб келиб, у зотни кўрсатди. Расули акрамни кўриши билан: “Бу Аллоҳнинг Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи ва салламдирлар. У зот устиларида яшилга бўялган икки кийим – изор ва ридо бор. Сочларига озроқ оқ тушган. Оқ толалари қизил рангда”, деган.
Шу ерда савол туғилади: Пайғамбаримиз алайҳиссалом сочларидаги қизиллик бўяш сабабиданмиди ёки ёғ суртганлари учун шундай кўринганми?
Жавоб: Юқоридаги ривоятларнинг бирида айтилганидек, агар у зот сочларига ёғ суртсалар, оқ толалар кўринмай қоларди. Агар суртмасалар, айримлари кўринарди. Соқолларини ҳина билан бўяганлари учун қизғиш тусда кўринган, деб ҳам айтилади.
Аллома Божурий шарҳида: “Эҳтимол, у зот оқ сочлари атрофида қизил толалар бўлгандир. Одатда, соч оқаришидан аввал қизғиш рангга киради. Кейин оқаради”, дейилган.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Машхурлар_сийрати_9
Абдуллоҳ ибн Мунир
Имом, Пешво[1], Валий, Ҳофиз, сўзлари хужжат Абу Абдурраҳмон Абдуллоҳ ибн Мунир Марвазий.
Назр ибн Шумайл, Абдураззоқ, Язид ибн Ҳорун, Саъид ибн Омир, Абдуллоҳ ибн Бакр Саҳамий, Ваҳб ибн Жарир, Абу Назр ва уларнинг табақасидагилардан ҳадис ривоят қилганлар.
Илм талабида кўп юрт кезганлар, хадис эшитганлар. Фазл соҳиби бўлганлар.
У кишидан Бухорий, Термизий, Насаий, Исроил ибн Самайдаъ, Абдон ибн Муҳаммад Марвазий, Хубайра ибн Ҳасан Бағавий ва бошқалар ҳадис ривоят қилишган.
Насаий: Абдуллоҳ ибн Мунир Сиқа деганлар.
(Давоми бор)
"Сияру Аъламин Нубало"
[1] Пешво: Рахнома, Раҳбар, Устоз; Дин ва Шариат қонун қоидаларни ҳимоя қилувчи олимлар, уламо ва ҳукамолар.
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Абдуллоҳ ибн Мунир
Имом, Пешво[1], Валий, Ҳофиз, сўзлари хужжат Абу Абдурраҳмон Абдуллоҳ ибн Мунир Марвазий.
Назр ибн Шумайл, Абдураззоқ, Язид ибн Ҳорун, Саъид ибн Омир, Абдуллоҳ ибн Бакр Саҳамий, Ваҳб ибн Жарир, Абу Назр ва уларнинг табақасидагилардан ҳадис ривоят қилганлар.
Илм талабида кўп юрт кезганлар, хадис эшитганлар. Фазл соҳиби бўлганлар.
У кишидан Бухорий, Термизий, Насаий, Исроил ибн Самайдаъ, Абдон ибн Муҳаммад Марвазий, Хубайра ибн Ҳасан Бағавий ва бошқалар ҳадис ривоят қилишган.
Насаий: Абдуллоҳ ибн Мунир Сиқа деганлар.
(Давоми бор)
"Сияру Аъламин Нубало"
[1] Пешво: Рахнома, Раҳбар, Устоз; Дин ва Шариат қонун қоидаларни ҳимоя қилувчи олимлар, уламо ва ҳукамолар.
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_610📔
#Аллоҳни_зикри
Жувайрия розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг олдиларидан эрталаб бомдодни ўқиганларидан кейин чиқдилар. Ўшанда у ўз намозгоҳида ўтирган эди. Чошгоҳда келсалар, ҳалиям ўтирган экан. Шунда У зот: «Мен сени тарк қилган ҳолда бардавоммисан?» дедилар. У: «Ҳа», деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: «Мен сендан кейин тўрт калимани уч марта айтдим. Агар уларни сен бугун айтган нарсалар ила тарозуга солинса, оғир келади - «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, адада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калимаатиҳи», дедилар».
✍(Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифдан киши ўзича тахмин билан қилган зикрдан кўра, ҳадисларда келган зикрларни қилса, савоби кўп бўлиши келиб чиқади. Жувайрия онамиз розияллоҳу анҳо бомдод намозидан кейин чошгоҳгача бўлган муддатда тинмай зикр қилганлар. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам тўрт калимани уч марта айтганлар ва улар Жувайрия онамиз розияллоҳу анҳо айтган нарсалар ила тарозуга қўйилса, оғир келадиган бўлган. «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, адада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калимаатиҳи»ни ѐд олиб, зикр қилиб юришга одатланишимиз керак. Бу ривоятда келганга ўхшаш зикрлар «жамловчи зикр» дейилади. Унда зокир ўз зикрини кўп сон билан ѐки катта микдор билан васф қилади.
Уламолар, ушбу ҳадис жамловчи зикрни айтиш бошқа зикрларга берилмайдиган савоб бўлишига далилдир, дейдилар.
Шавконий: «Бу ҳадисда ким фалон адад ѐки фалон вазн деб айтган бўлса, унга ўшанча савоб берилишига далил бор», деган. Аммо, майдалаб санаб ўтиргандан кўра бир оғиз билан айтиб қўйган афзал экан-да, деган хаѐлга бормаслик лозим. Бу Аллоҳ таолонинг бандаларига очиб қўйган бир эшиги, холос. Аҳмад ибн Абдулазиз ан-Нувайрий бундай деганлар: «Гоҳида оз амал кўп амалдан кўра афзал бўлади. Мисол учун, сафардаги киши намозни қаср қилиб ўқиши тўлиқ қилиб ўқишидан афзалдир.
Аммо бир киши ўн марта «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи»ни айтишни назр қилган бўлса, албатта, ўн марта такрор-такрор айтмоғи шарт. Бир лафз билан ўнта «субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи» деса, бўлмайди».
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Аллоҳни_зикри
Жувайрия розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг олдиларидан эрталаб бомдодни ўқиганларидан кейин чиқдилар. Ўшанда у ўз намозгоҳида ўтирган эди. Чошгоҳда келсалар, ҳалиям ўтирган экан. Шунда У зот: «Мен сени тарк қилган ҳолда бардавоммисан?» дедилар. У: «Ҳа», деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: «Мен сендан кейин тўрт калимани уч марта айтдим. Агар уларни сен бугун айтган нарсалар ила тарозуга солинса, оғир келади - «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, адада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калимаатиҳи», дедилар».
✍(Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифдан киши ўзича тахмин билан қилган зикрдан кўра, ҳадисларда келган зикрларни қилса, савоби кўп бўлиши келиб чиқади. Жувайрия онамиз розияллоҳу анҳо бомдод намозидан кейин чошгоҳгача бўлган муддатда тинмай зикр қилганлар. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам тўрт калимани уч марта айтганлар ва улар Жувайрия онамиз розияллоҳу анҳо айтган нарсалар ила тарозуга қўйилса, оғир келадиган бўлган. «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, адада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калимаатиҳи»ни ѐд олиб, зикр қилиб юришга одатланишимиз керак. Бу ривоятда келганга ўхшаш зикрлар «жамловчи зикр» дейилади. Унда зокир ўз зикрини кўп сон билан ѐки катта микдор билан васф қилади.
Уламолар, ушбу ҳадис жамловчи зикрни айтиш бошқа зикрларга берилмайдиган савоб бўлишига далилдир, дейдилар.
Шавконий: «Бу ҳадисда ким фалон адад ѐки фалон вазн деб айтган бўлса, унга ўшанча савоб берилишига далил бор», деган. Аммо, майдалаб санаб ўтиргандан кўра бир оғиз билан айтиб қўйган афзал экан-да, деган хаѐлга бормаслик лозим. Бу Аллоҳ таолонинг бандаларига очиб қўйган бир эшиги, холос. Аҳмад ибн Абдулазиз ан-Нувайрий бундай деганлар: «Гоҳида оз амал кўп амалдан кўра афзал бўлади. Мисол учун, сафардаги киши намозни қаср қилиб ўқиши тўлиқ қилиб ўқишидан афзалдир.
Аммо бир киши ўн марта «Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи»ни айтишни назр қилган бўлса, албатта, ўн марта такрор-такрор айтмоғи шарт. Бир лафз билан ўнта «субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи» деса, бўлмайди».
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_611📘
#Таваккул
Ийсо ибн Абдурроҳман розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Абу Меъбад ал-Жуҳанийнинг олдига уни кўргани кирдим. Унга қизил нарса тошган экан. «Бирор нарса осиб олмайсанми?» дедим. «Ундан кўра ўлган яхшироқ. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам, ким бир нарса осиб олса, ўшанга суянур, деганлар», деди у».
✍(Имом Термизий ривоят қилган).
Шарҳ:
Яъни, тумор осган одам мана шу осган туморим менга шифо беради ѐки бало-офатлардан сақлайди, деган эътиқодга бориб қолади. Шунинг учун шариат рухсат берган чегарадан чиқмаслик лозим. Аллоҳ таолога таваккул қилиб, шариатимиз амр қилган тиб ва дам солишни қўллаш керак.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 18📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Таваккул
Ийсо ибн Абдурроҳман розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Абу Меъбад ал-Жуҳанийнинг олдига уни кўргани кирдим. Унга қизил нарса тошган экан. «Бирор нарса осиб олмайсанми?» дедим. «Ундан кўра ўлган яхшироқ. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам, ким бир нарса осиб олса, ўшанга суянур, деганлар», деди у».
✍(Имом Термизий ривоят қилган).
Шарҳ:
Яъни, тумор осган одам мана шу осган туморим менга шифо беради ѐки бало-офатлардан сақлайди, деган эътиқодга бориб қолади. Шунинг учун шариат рухсат берган чегарадан чиқмаслик лозим. Аллоҳ таолога таваккул қилиб, шариатимиз амр қилган тиб ва дам солишни қўллаш керак.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 18📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_41📔
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Симок ибн Ҳарб раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилинади: “Жобир ибн Самура розияллоҳу анҳудан: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида оқ тук бормиди?” деб сўралди. Шунда у: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида – фарқ очадиган жойларидаги бир неча соч толаларидан бўлак – оқ туклар йўқ эди. Агар ёғласалар, ёғ уларни беркитиб қўярди”, деб жавоб берди”.
Шарҳ.
Бу ҳадис маъносини 37-ҳадис шарҳида ўрганган эдик. Фарқли жиҳати шуки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам сочларидаги оқ толалар фарқ очадиган жойда – бошларининг ўртасида эди. Ёғ ёки хушбўйлик суртганларида ўша оқ туклар кўринмай қоларди.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Симок ибн Ҳарб раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилинади: “Жобир ибн Самура розияллоҳу анҳудан: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида оқ тук бормиди?” деб сўралди. Шунда у: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида – фарқ очадиган жойларидаги бир неча соч толаларидан бўлак – оқ туклар йўқ эди. Агар ёғласалар, ёғ уларни беркитиб қўярди”, деб жавоб берди”.
Шарҳ.
Бу ҳадис маъносини 37-ҳадис шарҳида ўрганган эдик. Фарқли жиҳати шуки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам сочларидаги оқ толалар фарқ очадиган жойда – бошларининг ўртасида эди. Ёғ ёки хушбўйлик суртганларида ўша оқ туклар кўринмай қоларди.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Машхурлар_сийрати_9
Абдуллоҳ ибн Мунир (давоми)
Фирабрий айтадилар: Дўстларимиздан бири имом Бухорийнинг; Абдуллох ибн Мунирдек шахсни кўрмадим деганларини эшитишган экан.
Фирабрий: Абдуллоҳ ибн Мунир Фирабрда истиқомат қилганлар ва шу ерда 241 йил вафот этганлар деганлар.
Ҳибатуллоҳ Лалкоий: Абдуллох ибн Мунир 243 йил рабиъул охир ойида оламдан ўтдилар деганлар.
"Сияру Аъламин Нубало"
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Абдуллоҳ ибн Мунир (давоми)
Фирабрий айтадилар: Дўстларимиздан бири имом Бухорийнинг; Абдуллох ибн Мунирдек шахсни кўрмадим деганларини эшитишган экан.
Фирабрий: Абдуллоҳ ибн Мунир Фирабрда истиқомат қилганлар ва шу ерда 241 йил вафот этганлар деганлар.
Ҳибатуллоҳ Лалкоий: Абдуллох ибн Мунир 243 йил рабиъул охир ойида оламдан ўтдилар деганлар.
"Сияру Аъламин Нубало"
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_612📒
#Ҳалол_нарсалар
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қай бир инсон чумчуқни ёки ундан каттароқ нарсани ноҳақдан қатл этса, албатта, Аллоҳ таоло ундан у ҳақида сўрайдир», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, унинг ҳақи недир?» дейилди. «Уни сўйиб, емоғидир. Бошини кесиб отиб юбормас!» дедилар».
✍(Насаий, Шофеъий ва Ҳоким ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифни «Ейиладиган ҳайвонлар ҳақида» бобида келтиришдан асосий мақсад чумчуқ ҳалол қуш эканини билдиришдир. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Уни сўйиб, емоғидир» дейишлари шуни анг-латади. Аммо, бу ҳадисда шу билан бирга, бир оламга татигулик улкан маъно ётибди. Худди ана шу маънога инсоният ўзининг узун тарихи давомида доимо муҳтож бўлиб келган ва ҳозирги кунда ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ муҳтож бўлиб турибди.Ана ўша улкан маъно ҳаётга доимо жиддият билан қараш, инсон ўз масъулиятини тўлиқ ҳис қилиши ҳақиқатидир. Ислом ҳаётга доимо тўлиқ жиддият билан қарашни талаб қилади. Инсоннинг заррача қилган яхшилиги ҳам, ёмонлиги ҳам охиратда ҳисоб-китоб қилинишига алоҳида урғу беради. Эътибор берайлик-а, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу ҳадисда нима демоқдалар: «Қай бир инсон чумчуқни ёки ундан каттароқ нарсани ноҳақдан қатл этса, албатта, Аллоҳ таоло ундан у ҳақида сўрайдир». Бошқа бир ривоятда ўша ноҳақ ўлдирилган чумчуқ қиёматда даъво қилиб: «Эй Роббим, манави мени манфаат учун эмас, ўйнаб ўлдирди» дейиши айтилган. Исломдан узоқлашиш оқибатида ҳаётнинг ҳамма соҳаларида инсоният бошига тушган сон-саноқсиз мусийбатларни бир томон қўйиб турайлик-да, бизга аҳамияти йўқ бўлиб кўринган чумчуқни беҳуда ўлдириш масаласини олиб кўрайлик. Худди ана ўша масъулиятсизлик оқибатида ҳозирги кунимизга келиб дунёдаги кўплаб ҳайвонлар қирилиб битмадими?! Қиёматни, ундаги савол-сўроқни, ҳисоб-китобни унутган инсоният ваҳшийлашиб, қанчадан-қанча ҳайвон турларини йўқ қилиб юбормадими?! Яна қанчадан-қанчаси йўқ бўлиш арафасида турмаяптими?! Бугунги кунда табиатни муҳофаза қилиш энг долзарб масала бўлиб қолмаяптими?! Шунинг ўзидан инсоният Исломга қанчалар муҳтож эканини билиб олсак бўлаверади.
Ушбу ҳадиси шарифдан оладиган фойдаларимиз:
1. Каттаю кичик ҳар бир ишга жиддият билан қараш зарурлиги.
2. Арзимаган ҳайвонни овлашда ҳам фақат зарур манфаат юзасидан ов қилиш кераклиги.
3. Банда кичик бир ҳайвонга қилган ноҳақлиги учун ҳам Аллоҳ таолонинг ҳузурида жавоб бериши борлиги.
4. Чумчуқнинг ҳалоллиги.
5. Чумчуқ бўлса ҳам ҳайвонни овлагандан ке-йин сўйиб емоқ лозимлиги.
6.Овланган ҳайвоннинг бошини ёки бошқа бирор жойини узиб, отиб юбормаслик лозимлиги.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 15📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳалол_нарсалар
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қай бир инсон чумчуқни ёки ундан каттароқ нарсани ноҳақдан қатл этса, албатта, Аллоҳ таоло ундан у ҳақида сўрайдир», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, унинг ҳақи недир?» дейилди. «Уни сўйиб, емоғидир. Бошини кесиб отиб юбормас!» дедилар».
✍(Насаий, Шофеъий ва Ҳоким ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифни «Ейиладиган ҳайвонлар ҳақида» бобида келтиришдан асосий мақсад чумчуқ ҳалол қуш эканини билдиришдир. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Уни сўйиб, емоғидир» дейишлари шуни анг-латади. Аммо, бу ҳадисда шу билан бирга, бир оламга татигулик улкан маъно ётибди. Худди ана шу маънога инсоният ўзининг узун тарихи давомида доимо муҳтож бўлиб келган ва ҳозирги кунда ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ муҳтож бўлиб турибди.Ана ўша улкан маъно ҳаётга доимо жиддият билан қараш, инсон ўз масъулиятини тўлиқ ҳис қилиши ҳақиқатидир. Ислом ҳаётга доимо тўлиқ жиддият билан қарашни талаб қилади. Инсоннинг заррача қилган яхшилиги ҳам, ёмонлиги ҳам охиратда ҳисоб-китоб қилинишига алоҳида урғу беради. Эътибор берайлик-а, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу ҳадисда нима демоқдалар: «Қай бир инсон чумчуқни ёки ундан каттароқ нарсани ноҳақдан қатл этса, албатта, Аллоҳ таоло ундан у ҳақида сўрайдир». Бошқа бир ривоятда ўша ноҳақ ўлдирилган чумчуқ қиёматда даъво қилиб: «Эй Роббим, манави мени манфаат учун эмас, ўйнаб ўлдирди» дейиши айтилган. Исломдан узоқлашиш оқибатида ҳаётнинг ҳамма соҳаларида инсоният бошига тушган сон-саноқсиз мусийбатларни бир томон қўйиб турайлик-да, бизга аҳамияти йўқ бўлиб кўринган чумчуқни беҳуда ўлдириш масаласини олиб кўрайлик. Худди ана ўша масъулиятсизлик оқибатида ҳозирги кунимизга келиб дунёдаги кўплаб ҳайвонлар қирилиб битмадими?! Қиёматни, ундаги савол-сўроқни, ҳисоб-китобни унутган инсоният ваҳшийлашиб, қанчадан-қанча ҳайвон турларини йўқ қилиб юбормадими?! Яна қанчадан-қанчаси йўқ бўлиш арафасида турмаяптими?! Бугунги кунда табиатни муҳофаза қилиш энг долзарб масала бўлиб қолмаяптими?! Шунинг ўзидан инсоният Исломга қанчалар муҳтож эканини билиб олсак бўлаверади.
Ушбу ҳадиси шарифдан оладиган фойдаларимиз:
1. Каттаю кичик ҳар бир ишга жиддият билан қараш зарурлиги.
2. Арзимаган ҳайвонни овлашда ҳам фақат зарур манфаат юзасидан ов қилиш кераклиги.
3. Банда кичик бир ҳайвонга қилган ноҳақлиги учун ҳам Аллоҳ таолонинг ҳузурида жавоб бериши борлиги.
4. Чумчуқнинг ҳалоллиги.
5. Чумчуқ бўлса ҳам ҳайвонни овлагандан ке-йин сўйиб емоқ лозимлиги.
6.Овланган ҳайвоннинг бошини ёки бошқа бирор жойини узиб, отиб юбормаслик лозимлиги.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 15📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_613📓
#Дўст_танлаш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Киши ўз дўстининг динида бўлади. Бирингиз ким билан дўст бўлаѐтганига назар солсин», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган).
Шарҳ:
Албатта, дўст-биродар бўлган кишилар бир-бирлари билан кўп вақт бирга бўлишлари турган гап. Доимий равишда бирга бўлганлар бир-бирларидан таъсирланишлари ҳам турган гап. Шунинг учун дўст танлашда жуда ҳам эҳтиѐт бўлиш керак. Уламолар, аҳли солиҳлар ва тақводорлар билан дўст бўлганлар ўша азизлардан таъсирланиши турган гап. Шунинг учун фақат яхшилар билан дўст бўлишга ҳаракат қилиш лозим.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 34📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Дўст_танлаш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Киши ўз дўстининг динида бўлади. Бирингиз ким билан дўст бўлаѐтганига назар солсин», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган).
Шарҳ:
Албатта, дўст-биродар бўлган кишилар бир-бирлари билан кўп вақт бирга бўлишлари турган гап. Доимий равишда бирга бўлганлар бир-бирларидан таъсирланишлари ҳам турган гап. Шунинг учун дўст танлашда жуда ҳам эҳтиѐт бўлиш керак. Уламолар, аҳли солиҳлар ва тақводорлар билан дўст бўлганлар ўша азизлардан таъсирланиши турган гап. Шунинг учун фақат яхшилар билан дўст бўлишга ҳаракат қилиш лозим.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 34📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
6-БОБ. РАСУЛУЛЛОҲ СОЛЛАЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВА САЛЛАМ СОЧ БЎЯШЛАРИ ҲАҚИДА КЕЛГАН РИВОЯТЛАР
(Унда 4 та ҳадис бор: 45-48)
Шарҳ.
Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам соч бўяганлари ҳақида турли қавллар айтишган. Жумладан, Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу: “Бўямаганлар”, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу эса: “Бўяганлар”, деган. Яна бир гуруҳ уламолар: “Хушбўйликни кўп ишлатганларидан сочлари қизғиш тус олган. Кўрган одам у зот соч бўяганлар, деб ўйлаган. Аслида бўямаганлар”, деб ҳам айтишган.
6-бобда мана шу мавзудаги ривоятлар келтирилган. Қуйида уларнинг шарҳини ўрганиб, кейин умумий хулоса чиқарамиз.
Ертадан танишиб чиқамиз
Ин ша Аллоҳ.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
6-БОБ. РАСУЛУЛЛОҲ СОЛЛАЛЛОҲУ АЛАЙҲИ ВА САЛЛАМ СОЧ БЎЯШЛАРИ ҲАҚИДА КЕЛГАН РИВОЯТЛАР
(Унда 4 та ҳадис бор: 45-48)
Шарҳ.
Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам соч бўяганлари ҳақида турли қавллар айтишган. Жумладан, Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу: “Бўямаганлар”, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу эса: “Бўяганлар”, деган. Яна бир гуруҳ уламолар: “Хушбўйликни кўп ишлатганларидан сочлари қизғиш тус олган. Кўрган одам у зот соч бўяганлар, деб ўйлаган. Аслида бўямаганлар”, деб ҳам айтишган.
6-бобда мана шу мавзудаги ривоятлар келтирилган. Қуйида уларнинг шарҳини ўрганиб, кейин умумий хулоса чиқарамиз.
Ертадан танишиб чиқамиз
Ин ша Аллоҳ.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_614📕
#Мусибатларга_сабр_қилиш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло: «Дунѐ аҳлидан кўнгил қўйган одамини қабз қилганимда савоб умидида сабр қилган мўмин бандамга Менинг ҳузуримда жаннатдан ўзга мукофот йўқ», дейди», дедилар».
✍(Имом Бухорий ривоят қилган).
Шарҳ:
Мусулмон инсон яқин кишиси вафот этиб, мусибат етганда сабр қилади, Аллоҳга дуо-фотиҳалар қилади, Аллоҳ таолонинг қазои қадарига рози бўлади. Мусибатга чидамай, бақириб йиғлаш, бидъат-хурофотга берилиб, сочини олдириб ташлаш ѐки кийимларини йиртиш эса, мушрик ва кофирларнинг ишидир. Мўминмуслимлар эса ўз Пайғамбарлари кўрсатган йўлдан бориб, мазкур ишларни мутлақо қилмасликлари лозим. Аллоҳ жалла шаънуҳу мўминлар ҳақида: «Улар қачон ўзларига мусибат етса, «Биз Аллоҳникидирмиз ва биз Аллоҳга қайтувчилармиз», дейдилар. Ана ўшаларга ўз Роббиларидан саловотлар ва раҳмат бордир. Ана ўшалар ҳидоят топганлардир», деган. Умар розияллоҳу анҳу ушбу оят ҳақида: «Қандай яхши икки идл ва илова», деганлар. сабр Ушбу ояти каримада Аллоҳ таоло ўзига мусибат етганда қиладиган, рози бўладиган, «Биз Аллоҳникимиз, Ўзи нимани хоҳласа, шуни қилади, охиратда ҳам фақат Ўзигагина қайтиб борамиз», дейдиган кишиларни мадҳ этмоқда ва уларга бериладиган мукофотларни зикр қилмоқда. Мазкур кишиларга бериладиган мукофотлар иккита асосий ва битта илова мукофотдан иборат экан. Иккита асосий мукофот — Аллоҳ таолодан бўладиган саловотлар ва раҳмат. Битта илова мукофот уларнинг ҳидоят топганлардан бўлишидир.
Ушбу ояти кариманинг маъносини чуқур англаб етган ҳазрати
Умар розияллоҳу анҳу: «Қандай яхши икки идл ва илова», деган эканлар. Арабларда «идл» деб, уловнинг икки биқинига ортилган юкка айтилади.
«Илова» эса, икки биқинидаги юкка илова (кўшимча) равишда эгар устига юкланган юкдир. Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу мусибат етганда сабр қилиб, «Биз Аллоҳ учунмиз ва биз Аллоҳга қайтувчилармиз» дегувчи кишиларга ваъда қилинган саловот ва раҳматни уловнинг икки биқинига ортилган икки юкка, ҳидоят топганлардан бўлишини эса, эгар устига ортилган қўшимча юкка ўхшатмоқдалар. Мусибатнинг энг катталаридан бири яқин кишиларнинг ўлимидир.
Ким ана шундоқ мусибатга учраса, сабр қилиб, «Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъуун»ни айтса, мазкур даражага эришар экан.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 36📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Мусибатларга_сабр_қилиш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло: «Дунѐ аҳлидан кўнгил қўйган одамини қабз қилганимда савоб умидида сабр қилган мўмин бандамга Менинг ҳузуримда жаннатдан ўзга мукофот йўқ», дейди», дедилар».
✍(Имом Бухорий ривоят қилган).
Шарҳ:
Мусулмон инсон яқин кишиси вафот этиб, мусибат етганда сабр қилади, Аллоҳга дуо-фотиҳалар қилади, Аллоҳ таолонинг қазои қадарига рози бўлади. Мусибатга чидамай, бақириб йиғлаш, бидъат-хурофотга берилиб, сочини олдириб ташлаш ѐки кийимларини йиртиш эса, мушрик ва кофирларнинг ишидир. Мўминмуслимлар эса ўз Пайғамбарлари кўрсатган йўлдан бориб, мазкур ишларни мутлақо қилмасликлари лозим. Аллоҳ жалла шаънуҳу мўминлар ҳақида: «Улар қачон ўзларига мусибат етса, «Биз Аллоҳникидирмиз ва биз Аллоҳга қайтувчилармиз», дейдилар. Ана ўшаларга ўз Роббиларидан саловотлар ва раҳмат бордир. Ана ўшалар ҳидоят топганлардир», деган. Умар розияллоҳу анҳу ушбу оят ҳақида: «Қандай яхши икки идл ва илова», деганлар. сабр Ушбу ояти каримада Аллоҳ таоло ўзига мусибат етганда қиладиган, рози бўладиган, «Биз Аллоҳникимиз, Ўзи нимани хоҳласа, шуни қилади, охиратда ҳам фақат Ўзигагина қайтиб борамиз», дейдиган кишиларни мадҳ этмоқда ва уларга бериладиган мукофотларни зикр қилмоқда. Мазкур кишиларга бериладиган мукофотлар иккита асосий ва битта илова мукофотдан иборат экан. Иккита асосий мукофот — Аллоҳ таолодан бўладиган саловотлар ва раҳмат. Битта илова мукофот уларнинг ҳидоят топганлардан бўлишидир.
Ушбу ояти кариманинг маъносини чуқур англаб етган ҳазрати
Умар розияллоҳу анҳу: «Қандай яхши икки идл ва илова», деган эканлар. Арабларда «идл» деб, уловнинг икки биқинига ортилган юкка айтилади.
«Илова» эса, икки биқинидаги юкка илова (кўшимча) равишда эгар устига юкланган юкдир. Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу мусибат етганда сабр қилиб, «Биз Аллоҳ учунмиз ва биз Аллоҳга қайтувчилармиз» дегувчи кишиларга ваъда қилинган саловот ва раҳматни уловнинг икки биқинига ортилган икки юкка, ҳидоят топганлардан бўлишини эса, эгар устига ортилган қўшимча юкка ўхшатмоқдалар. Мусибатнинг энг катталаридан бири яқин кишиларнинг ўлимидир.
Ким ана шундоқ мусибатга учраса, сабр қилиб, «Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъуун»ни айтса, мазкур даражага эришар экан.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 36📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Лайлатул-Қадр (Қадр кечаси).pdf
414 KB
Лайлатул-Қадр
(Қадр кечаси)
[Бир неча манбалардан олинган маълумотлар асносида жамланди.]
Саҳифаси: 18 - бет.
(Қадр кечаси)
[Бир неча манбалардан олинган маълумотлар асносида жамланди.]
Саҳифаси: 18 - бет.
#Ҳадис_615📗
#Аллоҳни_зикри
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир тепалик ѐки довонга чиқа бошладилар. Унинг устига чиқилганда бир киши баланд овоз билан: «Лаа илаҳа иллаллоҳу, Аллоҳу акбар!» деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хачирларининг устида туриб: «Сизлар кар ѐки ғойиб Зотга дуо қилаѐтганларингиз йўқ. Эй Абу Мусо! Ёки эй Абдуллоҳ! Сенга жаннат хазинасидан бўлган калимага далолат қилайми?!» дедилар. «Ҳа», дедим. «Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи», дедилар».
✍(Тўртовлари ривоят қилишган).
Шарҳ:
«Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи»нинг маъноси ўзгариш ҳам, қувват ҳам Фақатгина Аллоҳ ила бўлади, демакдир. Ким ихлос билан «Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи»ни айтиб юрса, жаннатнинг хазинасига эга бўлар экан.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Аллоҳни_зикри
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир тепалик ѐки довонга чиқа бошладилар. Унинг устига чиқилганда бир киши баланд овоз билан: «Лаа илаҳа иллаллоҳу, Аллоҳу акбар!» деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хачирларининг устида туриб: «Сизлар кар ѐки ғойиб Зотга дуо қилаѐтганларингиз йўқ. Эй Абу Мусо! Ёки эй Абдуллоҳ! Сенга жаннат хазинасидан бўлган калимага далолат қилайми?!» дедилар. «Ҳа», дедим. «Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи», дедилар».
✍(Тўртовлари ривоят қилишган).
Шарҳ:
«Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи»нинг маъноси ўзгариш ҳам, қувват ҳам Фақатгина Аллоҳ ила бўлади, демакдир. Ким ихлос билан «Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллаҳи»ни айтиб юрса, жаннатнинг хазинасига эга бўлар экан.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_42📕
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Абу Римса розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Мен ўғлим билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келдим. Шунда у зот: “Бу ўғлингми?” деб сўрадилар. Мен: “Ҳа. Бунга гувоҳлик бераман”, дедим. У зот: “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дедилар”. (Абу Римса) айтди: “Мен (у зотнинг) оқарган сочларини қизил ҳолида кўрдим”. Абу Исо айтди: “Бу (ҳадис) мана шу бобда ривоят қилинган энг яхши ва (ҳолатни) аниқроқ изоҳловчидир. Чунки саҳиҳ ривоятларга кўра, у зот соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқоллари) оқаришигача етмаганлар. Абу Римсанинг исми Рифоа ибн Ясрибий Таймийдир”.
Шарҳ.
Ривоятда айтилишича, Абу Римса Таймий розияллоҳу анҳу ўғли билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига борган. Бу ерда эътибор берадиган жиҳати шундаки, фарзандини аҳли илмлар олдига олиб бориш, илмий мажлисларда қатнаштириш болада илмга, олимларга муҳаббат уйғотади, унинг жажжи қалбида маърифатга интилиш пайдо бўлади. Салоҳиятли фарзандлар тарбиялашда аҳли илмлар билан яхши муносабат ўрнатиш, уларнинг илмидан унумли фойдалиш муҳим. Абу Римса ўғли билан Пайғамбаримиз алайҳиссалом олдиларига киргач, у зот: “Бу ўғлингми?” деб сўрадилар. Абу Римса: “Ҳа. Бу ўғлим эканига гувоҳлик бераман”, деб таъкидлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дедилар. Яъни, агар у бирон айб иш қилса, зарари ўзига. Қилган ишига ўзи жавоб беради. Агар сен бирон гуноҳга қўл урсанг, зарари ўзингга. Ҳеч ким бошқа одам гуноҳини зиммасига олмайди. Жоҳилият даврида бир бузуқ одат бор эди. Агар ўғил бирон қабиладан бўлган кишини ўлдирса, ўша қабила вакиллари қотилнинг отаси, ака-укаси ёки оила аъзоларидан бирини ўлдиришарди. Соддароқ қилиб айтганда, Алининг ўчини Валидан олишарди. Ўша замонларда киши емаган сомсасига пул тўлашга мажбур бўларди. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дейиш билан жоҳилий одатлардан бирини амалдан қолдирдилар, жамият ҳаётини тартибга солдилар.
“(Абу Римса) айтди: “Мен (у зотнинг) оқарган сочларини қизил ҳолида кўрдим”. Демак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам муборак бошларида оқ толалар жуда кам бўлган. Ўша оқ туклар қизғиш рангда эди.
“Бунинг сабаби нима?” деган саволга икки хил жавоб берилган:
1. Баъзи аҳли илмларга кўра, ҳина билан бўялгани учун соч қизил рангда кўринган.
2. Кўп ёғ суртилгани учун сочдаги оқ толалар қизғиш тусга кирган.
Абу Исо айтди: “Бу (ҳадис) мана шу бобда ривоят қилинган энг яхши ва (ҳолатни) аниқроқ изоҳловчидир. Чунки саҳиҳ ривоятларга кўра, у зот соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқоллари) оқаришигача етмаганлар. Абу Римсанинг исми Рифоа ибн Ясрибий Таймийдир”.
Мусанниф – имом Абу Исо Термизий раҳматуллоҳи алайҳга кўра, юқорида келтирилган ривоят соч-соқол бўяш бобидаги энг салмоқли, маъноси равшан, ҳолатни очиқ баён қилувчидир. Бундан келиб чиқиб айтиш мумкин, имом Термизий “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам соч бўямаганлар” деган қавлга мойил бўлган. Яна Аллоҳ билади
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Абу Римса розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Мен ўғлим билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига келдим. Шунда у зот: “Бу ўғлингми?” деб сўрадилар. Мен: “Ҳа. Бунга гувоҳлик бераман”, дедим. У зот: “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дедилар”. (Абу Римса) айтди: “Мен (у зотнинг) оқарган сочларини қизил ҳолида кўрдим”. Абу Исо айтди: “Бу (ҳадис) мана шу бобда ривоят қилинган энг яхши ва (ҳолатни) аниқроқ изоҳловчидир. Чунки саҳиҳ ривоятларга кўра, у зот соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқоллари) оқаришигача етмаганлар. Абу Римсанинг исми Рифоа ибн Ясрибий Таймийдир”.
Шарҳ.
Ривоятда айтилишича, Абу Римса Таймий розияллоҳу анҳу ўғли билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига борган. Бу ерда эътибор берадиган жиҳати шундаки, фарзандини аҳли илмлар олдига олиб бориш, илмий мажлисларда қатнаштириш болада илмга, олимларга муҳаббат уйғотади, унинг жажжи қалбида маърифатга интилиш пайдо бўлади. Салоҳиятли фарзандлар тарбиялашда аҳли илмлар билан яхши муносабат ўрнатиш, уларнинг илмидан унумли фойдалиш муҳим. Абу Римса ўғли билан Пайғамбаримиз алайҳиссалом олдиларига киргач, у зот: “Бу ўғлингми?” деб сўрадилар. Абу Римса: “Ҳа. Бу ўғлим эканига гувоҳлик бераман”, деб таъкидлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дедилар. Яъни, агар у бирон айб иш қилса, зарари ўзига. Қилган ишига ўзи жавоб беради. Агар сен бирон гуноҳга қўл урсанг, зарари ўзингга. Ҳеч ким бошқа одам гуноҳини зиммасига олмайди. Жоҳилият даврида бир бузуқ одат бор эди. Агар ўғил бирон қабиладан бўлган кишини ўлдирса, ўша қабила вакиллари қотилнинг отаси, ака-укаси ёки оила аъзоларидан бирини ўлдиришарди. Соддароқ қилиб айтганда, Алининг ўчини Валидан олишарди. Ўша замонларда киши емаган сомсасига пул тўлашга мажбур бўларди. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам “У сенинг зиёнингга жиноят қилмайди. Сен ҳам унинг зиёнига жиноят қилмайсан”, дейиш билан жоҳилий одатлардан бирини амалдан қолдирдилар, жамият ҳаётини тартибга солдилар.
“(Абу Римса) айтди: “Мен (у зотнинг) оқарган сочларини қизил ҳолида кўрдим”. Демак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам муборак бошларида оқ толалар жуда кам бўлган. Ўша оқ туклар қизғиш рангда эди.
“Бунинг сабаби нима?” деган саволга икки хил жавоб берилган:
1. Баъзи аҳли илмларга кўра, ҳина билан бўялгани учун соч қизил рангда кўринган.
2. Кўп ёғ суртилгани учун сочдаги оқ толалар қизғиш тусга кирган.
Абу Исо айтди: “Бу (ҳадис) мана шу бобда ривоят қилинган энг яхши ва (ҳолатни) аниқроқ изоҳловчидир. Чунки саҳиҳ ривоятларга кўра, у зот соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқоллари) оқаришигача етмаганлар. Абу Римсанинг исми Рифоа ибн Ясрибий Таймийдир”.
Мусанниф – имом Абу Исо Термизий раҳматуллоҳи алайҳга кўра, юқорида келтирилган ривоят соч-соқол бўяш бобидаги энг салмоқли, маъноси равшан, ҳолатни очиқ баён қилувчидир. Бундан келиб чиқиб айтиш мумкин, имом Термизий “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам соч бўямаганлар” деган қавлга мойил бўлган. Яна Аллоҳ билади
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_616📓
#Қасам_ичиш
Бурайдадан, у ўз отасидан ривоят қилади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким қасам ичиб, мен Исломдан воз кечдим деса-ю, ёлғончи бўлса, у ўзи айтгандек бўлади. Агар у ўз гапида ростгўй бўлса, ҳеч қачон Исломга саломат қайта олмайди», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Демак, қасам ичиб туриб турли бўлганбўлмаган гап-сўзларни айтиб бўлмайди. Агар биров қасам ичиб туриб, ёлғондан «Мен Исломдан воз кечдим», деса ёки шунга ўхшаш бошқа гапларни айтса, муқаддас нарсани ўйин қилганининг жазосига ёлғони ростга чиқарилиб, Исломдан чиққан ҳисобланади. Агар, Аллоҳ кўрсатмасин, мазкур одам ўзининг ўша машъум қасамида ростгўй бўлса, диндан бутунлай чиқиб, муртадга айланган бўлади, унинг энди Исломга саломат қайтиши мумкин бўлмай қолади. Шунинг учун ҳам бу масалада ниҳоятда ҳушёр бўлмоқ керак, тилни тийиб, айтиладиган ҳар бир сўзнинг оқибатини ўйлаб гапириш лозим.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 14📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Қасам_ичиш
Бурайдадан, у ўз отасидан ривоят қилади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким қасам ичиб, мен Исломдан воз кечдим деса-ю, ёлғончи бўлса, у ўзи айтгандек бўлади. Агар у ўз гапида ростгўй бўлса, ҳеч қачон Исломга саломат қайта олмайди», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Демак, қасам ичиб туриб турли бўлганбўлмаган гап-сўзларни айтиб бўлмайди. Агар биров қасам ичиб туриб, ёлғондан «Мен Исломдан воз кечдим», деса ёки шунга ўхшаш бошқа гапларни айтса, муқаддас нарсани ўйин қилганининг жазосига ёлғони ростга чиқарилиб, Исломдан чиққан ҳисобланади. Агар, Аллоҳ кўрсатмасин, мазкур одам ўзининг ўша машъум қасамида ростгўй бўлса, диндан бутунлай чиқиб, муртадга айланган бўлади, унинг энди Исломга саломат қайтиши мумкин бўлмай қолади. Шунинг учун ҳам бу масалада ниҳоятда ҳушёр бўлмоқ керак, тилни тийиб, айтиладиган ҳар бир сўзнинг оқибатини ўйлаб гапириш лозим.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 14📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_617📒
#Қуръон_қироати.
Билишимиз керак бўлган муҳим ҳадислардан бири.
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Қуръонни уч кундан озда ўқиса, яхши англамабди», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган).
Шарҳ:
Қуръони Каримни хатм қилиш муддатларининг энг ози етти, беш ѐки уч кун бўлиши хатм қилувчиларнинг ҳолига қараб бўлади. Қуръони Каримни хатм қилишга имкони ҳар қанча катта бўлса ҳам уч кундан озга рухсат йўқ.
Ҳанафий мазҳаби уламолари ҳам шу қавлни маҳкам тутганлар. Уламоларимиз Қуръони Карим қироати одоби ҳақидаги барча далилларни ва мулоҳазаларни ўрганиб чиққанларидан кейин хулоса қилиб, бу одобларни қуйидагича тартибга соладилар:
1. Қуръони Каримни қироат қилувчи таҳоратли бўлиши лозим.
2. Қуръони Каримни қироат қилувчи одобли бўлиши керак.
3. Қуръони Каримни қироат қилувчи чўкка тушиб, тавозуъ билан ўтириши керак.
4. Қуръони Каримни қироат қилувчи чордана қуриб, ѐнбошлаб ѐки мутакаббир сифатда ўтирмаслиги керак.
5. Қуръони Каримни қироат қилувчи учун энг афзал ҳолат тик турган ҳолида намозда ва масжидда ўқимоқликдир.
6. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўзининг муҳим ишларини ташламаслиги керак. Ишдан бўшаганда қироат қилади.
7. Қуръони Каримни қироат қилувчи учун қироат кўпайиб баданига зарар етказадиган бўлмаслиги керак.
8. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўта шошилиб тартил ва тажвидни бузмаслиги керак.
9. Қуръони Каримни қироат қилувчи оддий киши бўлса, ҳар куни бир порадан ўқиб, бир ойда бир марта хатм қилиб туриши керак.
10. Қуръони Каримни қироат қилувчи қироатни кўп қилмоқчи бўлса, уч кунда бир марта хатм қилиши керак.
11. Қуръони Каримни қироат қилувчи хатм қилганидан кейин Аллоҳ таолога дуо қилиши марғубдир. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Қуръони Каримни хатм қилган киши учун мустажоб дуо бордир, деганлар. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу қачон хатм қилсалар, аҳли аѐлларини жамлаб дуо қилар эдилар.
12. Қуръони Каримни қироат қилувчи имкони борича тиловатни чиройли қилишга ҳаракат қилмоғи мустаҳабдир.
13. Қуръони Каримни қироат қилувчи қироатни ичида қилмоғи мустаҳабдир. Бу ўзига эшитиладиган қироатдир.
14. Қуръони Каримни қироат қилувчи баъзи мақсадлар учун овозини баланд қилиб қироат қилса ҳам жоиз.
15. Қуръони Каримни қироат қилувчининг мусҳафи бўлса, ўша мусҳаф қаровсиз қолмаслиги учун ҳар куни маълум оятларни бўлса ҳам унга қараб ўқиб турмоғи лозим.
16. Қуръони Каримни қироат қилувчи доимо ўзи ўқиѐтган калом башарнинг эмас, Аллоҳ таолонинг каломи эканини ва У зотнинг улуғлигини ҳис қилиб турмоғи лозим.
17. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўзи ўқиган ҳар бир оятни тадаббур қилмоғи жуда ҳам яхши ишдир.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 30📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Қуръон_қироати.
Билишимиз керак бўлган муҳим ҳадислардан бири.
Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Қуръонни уч кундан озда ўқиса, яхши англамабди», дедилар».
✍(Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган).
Шарҳ:
Қуръони Каримни хатм қилиш муддатларининг энг ози етти, беш ѐки уч кун бўлиши хатм қилувчиларнинг ҳолига қараб бўлади. Қуръони Каримни хатм қилишга имкони ҳар қанча катта бўлса ҳам уч кундан озга рухсат йўқ.
Ҳанафий мазҳаби уламолари ҳам шу қавлни маҳкам тутганлар. Уламоларимиз Қуръони Карим қироати одоби ҳақидаги барча далилларни ва мулоҳазаларни ўрганиб чиққанларидан кейин хулоса қилиб, бу одобларни қуйидагича тартибга соладилар:
1. Қуръони Каримни қироат қилувчи таҳоратли бўлиши лозим.
2. Қуръони Каримни қироат қилувчи одобли бўлиши керак.
3. Қуръони Каримни қироат қилувчи чўкка тушиб, тавозуъ билан ўтириши керак.
4. Қуръони Каримни қироат қилувчи чордана қуриб, ѐнбошлаб ѐки мутакаббир сифатда ўтирмаслиги керак.
5. Қуръони Каримни қироат қилувчи учун энг афзал ҳолат тик турган ҳолида намозда ва масжидда ўқимоқликдир.
6. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўзининг муҳим ишларини ташламаслиги керак. Ишдан бўшаганда қироат қилади.
7. Қуръони Каримни қироат қилувчи учун қироат кўпайиб баданига зарар етказадиган бўлмаслиги керак.
8. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўта шошилиб тартил ва тажвидни бузмаслиги керак.
9. Қуръони Каримни қироат қилувчи оддий киши бўлса, ҳар куни бир порадан ўқиб, бир ойда бир марта хатм қилиб туриши керак.
10. Қуръони Каримни қироат қилувчи қироатни кўп қилмоқчи бўлса, уч кунда бир марта хатм қилиши керак.
11. Қуръони Каримни қироат қилувчи хатм қилганидан кейин Аллоҳ таолога дуо қилиши марғубдир. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Қуръони Каримни хатм қилган киши учун мустажоб дуо бордир, деганлар. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу қачон хатм қилсалар, аҳли аѐлларини жамлаб дуо қилар эдилар.
12. Қуръони Каримни қироат қилувчи имкони борича тиловатни чиройли қилишга ҳаракат қилмоғи мустаҳабдир.
13. Қуръони Каримни қироат қилувчи қироатни ичида қилмоғи мустаҳабдир. Бу ўзига эшитиладиган қироатдир.
14. Қуръони Каримни қироат қилувчи баъзи мақсадлар учун овозини баланд қилиб қироат қилса ҳам жоиз.
15. Қуръони Каримни қироат қилувчининг мусҳафи бўлса, ўша мусҳаф қаровсиз қолмаслиги учун ҳар куни маълум оятларни бўлса ҳам унга қараб ўқиб турмоғи лозим.
16. Қуръони Каримни қироат қилувчи доимо ўзи ўқиѐтган калом башарнинг эмас, Аллоҳ таолонинг каломи эканини ва У зотнинг улуғлигини ҳис қилиб турмоғи лозим.
17. Қуръони Каримни қироат қилувчи ўзи ўқиган ҳар бир оятни тадаббур қилмоғи жуда ҳам яхши ишдир.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 30📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_43📗
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари
Усмон ибн Мавҳабдан ривоят қилинишича, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқолларини) бўяганмилар?” деб сўралди. Шунда у: “Ҳа”, деб жавоб берди. Абу Исо айтди: “Бу ҳадисни Абу Авона Усмон ибн Абдуллоҳ ибн Мавҳабдан, у Умму Саламадан ривоят қилган”.
Шарҳ.
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сочлари рангини ҳина ва шунга ўхшаш нарсалар билан ўзгартирганмилар?” деб сўралганида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу “Ҳа”, деб жавоб берган. Ҳадисда савол эгасининг исми айтилмаган. Чунки бу ерда мақсад савол берувчи номини зикр қилиш эмас, Пайғамбаримиз алайҳиссалом сочларини бўяган-бўямаганларига ойдинлик киритишдир.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари
Усмон ибн Мавҳабдан ривоят қилинишича, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам (соч-соқолларини) бўяганмилар?” деб сўралди. Шунда у: “Ҳа”, деб жавоб берди. Абу Исо айтди: “Бу ҳадисни Абу Авона Усмон ибн Абдуллоҳ ибн Мавҳабдан, у Умму Саламадан ривоят қилган”.
Шарҳ.
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сочлари рангини ҳина ва шунга ўхшаш нарсалар билан ўзгартирганмилар?” деб сўралганида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу “Ҳа”, деб жавоб берган. Ҳадисда савол эгасининг исми айтилмаган. Чунки бу ерда мақсад савол берувчи номини зикр қилиш эмас, Пайғамбаримиз алайҳиссалом сочларини бўяган-бўямаганларига ойдинлик киритишдир.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_618📔
#Қаттиқ_Қайтариқлар
Абу Райҳона розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўн нарсадан наҳйи қилдилар; тишни эговлашдан, вашмдан, оқ толаларни юлишдан, икки эр киши кийимсиз бирга ётишидан, икки аёл кийимсиз бирга ётишидан,
кишининг ажамларга ўхшаб кийимининг этак қисмига ипак улашидан, ажамларга ўхшаб икки елкасини ипакдан қилишдан, талончиликдан, йўлбарсни минишдан ва ҳукмдор бўлмаганнинг узук тақишидан».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифнинг ровийлари Абу Райҳона розияллоҳу анҳунинг исмлари Шамъун алАнсорий экан. У киши Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлоларидан деган гаплар ҳам бор.
Ушбу ривоятда зикр қилинган, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам наҳйи қилган ўн нарсани бирма-бир кўриб чиқайлик.
1. «тишни эговлаш» Бунда ўша вақтда тишни ўткир, оппоқ қилиб кўрсатиш учун эговлаш кўзда тутилган. Бундоқ иш тишнинг касалланиб ишдан чиқишига сабаб бўлишига ҳозирги табиблар энди тушуниб етдилар. Шунинг учун тишнинг устидаги табиий қопламни асраш учун тинмай тушунтириш ва тарғибот ишлари олиб бормоқдалар. Бизда эса бу нарса минг беш юз илгари шариат ҳукми даражасига кўтариб айтилган ва унга амал қилинган.
2. «вашм» Бу масалани аввал батафсил ўргандик.
3. «оқ толаларни юлиш» Яъни, соч ва соқолда пайдо бўлган оқ толаларни юлиб, ўзини ёш қилиб кўрсатишга уриниш.
4. «икки эр киши кийимсиз бирга ётиши» Бу иш эркаклар орасида жинсий бузуқликка олиб келади.
5. «икки аёл кийимсиз бирга ётиши» Бу иш ҳам аёллар орасида ўзаро жинсий бузуқлик келиб чиқишига сабаб бўлади.
6. «кишининг ажамларга ўхшаб кийимининг этак қисмига ипак улаши»Бу масалани ҳам ўз ўрнида ўргандик. Тўрт энлик миқдоригача рухсат бор. Ундан ортиғи мумкин эмас.
7. «ажамларга ўхшаб икки елкасини ипакдан қилиш» Бу масала ҳам ўзидан олдингисининг узвий давоми.
8. «талончилик» Бировнинг мол-мулкини талаш мумкин эмас.
9. «йўлбарсни миниш» Бу ерда тирик йўлбарсни миниш ҳақида гап кетаётгани йўқ. Бу амримаҳол нарса. Бу ерда йўлбарс терисини тўшаб, устида ўтириш ҳақида гап кетмоқда.
10. «ҳукмдор бўлмаганнинг узук тақиши» Чунки, ҳукмдор ундан муҳр қўйиш учун фойдаланади. Ҳукмдор бўлмаган зийнат учун тақади, холос. Уламо аҳли охирги икки нарсадаги наҳйи танзиҳ-тақво учун, аввалги саккизтаси таҳрим-ҳаром учун деганлар.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 17📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Қаттиқ_Қайтариқлар
Абу Райҳона розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўн нарсадан наҳйи қилдилар; тишни эговлашдан, вашмдан, оқ толаларни юлишдан, икки эр киши кийимсиз бирга ётишидан, икки аёл кийимсиз бирга ётишидан,
кишининг ажамларга ўхшаб кийимининг этак қисмига ипак улашидан, ажамларга ўхшаб икки елкасини ипакдан қилишдан, талончиликдан, йўлбарсни минишдан ва ҳукмдор бўлмаганнинг узук тақишидан».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ушбу ҳадиси шарифнинг ровийлари Абу Райҳона розияллоҳу анҳунинг исмлари Шамъун алАнсорий экан. У киши Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлоларидан деган гаплар ҳам бор.
Ушбу ривоятда зикр қилинган, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам наҳйи қилган ўн нарсани бирма-бир кўриб чиқайлик.
1. «тишни эговлаш» Бунда ўша вақтда тишни ўткир, оппоқ қилиб кўрсатиш учун эговлаш кўзда тутилган. Бундоқ иш тишнинг касалланиб ишдан чиқишига сабаб бўлишига ҳозирги табиблар энди тушуниб етдилар. Шунинг учун тишнинг устидаги табиий қопламни асраш учун тинмай тушунтириш ва тарғибот ишлари олиб бормоқдалар. Бизда эса бу нарса минг беш юз илгари шариат ҳукми даражасига кўтариб айтилган ва унга амал қилинган.
2. «вашм» Бу масалани аввал батафсил ўргандик.
3. «оқ толаларни юлиш» Яъни, соч ва соқолда пайдо бўлган оқ толаларни юлиб, ўзини ёш қилиб кўрсатишга уриниш.
4. «икки эр киши кийимсиз бирга ётиши» Бу иш эркаклар орасида жинсий бузуқликка олиб келади.
5. «икки аёл кийимсиз бирга ётиши» Бу иш ҳам аёллар орасида ўзаро жинсий бузуқлик келиб чиқишига сабаб бўлади.
6. «кишининг ажамларга ўхшаб кийимининг этак қисмига ипак улаши»Бу масалани ҳам ўз ўрнида ўргандик. Тўрт энлик миқдоригача рухсат бор. Ундан ортиғи мумкин эмас.
7. «ажамларга ўхшаб икки елкасини ипакдан қилиш» Бу масала ҳам ўзидан олдингисининг узвий давоми.
8. «талончилик» Бировнинг мол-мулкини талаш мумкин эмас.
9. «йўлбарсни миниш» Бу ерда тирик йўлбарсни миниш ҳақида гап кетаётгани йўқ. Бу амримаҳол нарса. Бу ерда йўлбарс терисини тўшаб, устида ўтириш ҳақида гап кетмоқда.
10. «ҳукмдор бўлмаганнинг узук тақиши» Чунки, ҳукмдор ундан муҳр қўйиш учун фойдаланади. Ҳукмдор бўлмаган зийнат учун тақади, холос. Уламо аҳли охирги икки нарсадаги наҳйи танзиҳ-тақво учун, аввалги саккизтаси таҳрим-ҳаром учун деганлар.
Манба: Ҳадис ва Ҳаёт 17📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_619📗
#Таомланиш_одоби
Ибн Умар розияллоҳу анҳу: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам икки таомланишдан қайтардилар: хамр ичилаётган дастурхонда ўтиришдан ва юзтубан ётиб ейишдан», деди».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ҳаром нарса тановул қилинаётган дастурхонда мусулмон одамнинг ўтириши мутлақо мумкин эмас. Чунки, у ерда ўтиришнинг ўзи, агар ўзи тановул қилмаса ҳам, ўша ҳаром ишга розилик аломати ҳисобланади. Ёмон ишга рози бўлишнинг ўзи ёмондир. Мусулмон киши ундоқ ерда рози бўлиб ўтириши эмас, унга қарши бўлиши матлубдир. Юзтубан ётиб олиб таом тановул қилиш эса, ўтакетган беодобликдир. Шу билан бирга, у соғлик учун ҳам зарарлидир.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 16📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Таомланиш_одоби
Ибн Умар розияллоҳу анҳу: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам икки таомланишдан қайтардилар: хамр ичилаётган дастурхонда ўтиришдан ва юзтубан ётиб ейишдан», деди».
✍(Абу Довуд ва Насаий ривоят қилганлар).
Шарҳ:
Ҳаром нарса тановул қилинаётган дастурхонда мусулмон одамнинг ўтириши мутлақо мумкин эмас. Чунки, у ерда ўтиришнинг ўзи, агар ўзи тановул қилмаса ҳам, ўша ҳаром ишга розилик аломати ҳисобланади. Ёмон ишга рози бўлишнинг ўзи ёмондир. Мусулмон киши ундоқ ерда рози бўлиб ўтириши эмас, унга қарши бўлиши матлубдир. Юзтубан ётиб олиб таом тановул қилиш эса, ўтакетган беодобликдир. Шу билан бирга, у соғлик учун ҳам зарарлидир.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 16📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_44📓
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Башир ибн Хасосиянинг аёли Жаҳзама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уйларидан бошларини (қўллари билан) сидирган ҳолда чиқаётганларини кўрганман. У зот ғусл қилган эканлар. Бошларида ҳина изи бор эди...”
Шарҳ.
Жаҳзама розияллоҳу анҳо Бани Шайбон қабиласидан эди. Айтилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унинг исмини “Лайло”га ўзгартирганлар. Жаҳзама розияллоҳу анҳо ривоятини ёлғиз имом Термизий “Шамоил” китобида келтирган. Жаҳзама розияллоҳу анҳо айтишича, у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида ҳина асарини кўрган экан. Айрим шориҳлар (яъни, ривоят маъносини шарҳловчилар) айтишича, бу ҳолат у зот алайҳиссалом сочларини бўяганларини билдирмайди. Балки, муолажа, салқинланиш ва шу каби мақсадларда ҳина қўйган бўлишлари мумкин.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни машойиҳлари.
Башир ибн Хасосиянинг аёли Жаҳзама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уйларидан бошларини (қўллари билан) сидирган ҳолда чиқаётганларини кўрганман. У зот ғусл қилган эканлар. Бошларида ҳина изи бор эди...”
Шарҳ.
Жаҳзама розияллоҳу анҳо Бани Шайбон қабиласидан эди. Айтилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унинг исмини “Лайло”га ўзгартирганлар. Жаҳзама розияллоҳу анҳо ривоятини ёлғиз имом Термизий “Шамоил” китобида келтирган. Жаҳзама розияллоҳу анҳо айтишича, у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошларида ҳина асарини кўрган экан. Айрим шориҳлар (яъни, ривоят маъносини шарҳловчилар) айтишича, бу ҳолат у зот алайҳиссалом сочларини бўяганларини билдирмайди. Балки, муолажа, салқинланиш ва шу каби мақсадларда ҳина қўйган бўлишлари мумкин.
✍(Имом Термизий ривояти)
Манба: "Шамоили Муҳаммадийя"📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Ҳадис_620📓
#Намоздан_кейинги_зикрлар
Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бомдод намозидан кейин оѐғини йиққан ҳолида туриб,
гапирмасдан олдин ўн марта «Лаа илаҳа иллаллоҳу, ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку, ва лаҳул ҳамду, юҳйи ва юмийту ва ҳува ала кулли шайин қодийр» деса, унга ўн ҳасанот ѐзилур, унинг ўн хатоси ўчирилур, унинг ўн даражаси кўтарилур. Ўша куни у барча ѐқимсиз нарсалардан ҳимояда бўлур ва шайтондан сақланур. Ўша куни уни гуноҳ ҳам тутмас, магар Аллоҳ таолога ширк келтирмаган бўлса», дедилар».
✍(Имом Термизий ривояти).
Шарҳ:
Деярли кўпчилик машойихлар ва ўтган азизлар ушбу ривоятда келган дуони ўзларига кундалик вазифа қилиб олганлар. Ҳар бир киши бунга амал қилмоғи лозим. Чунки бомдод намозидан кейин ўрнидан турмай, оѐкдари йиғилган ҳолда, дунѐвий гапларни гапирмай туриб бу дуони ўқиган одамга кўпгина яхшиликлар ваъда қилинмоқда:
1. Унга ўн ҳасанот ѐзилур.
2. Унинг ўн хатоси ўчирилур.
3. Унинг ўн даражаси кўтарилур.
4. Ўша куни у барча ѐқимсиз нарсадан ҳимояда бўлур.
5. Шайтондан сақланур.
6. Ўша куни уни гуноҳ ҳам тутмас, магар Аллоҳ таолога ширк келтирмаган бўлса. Агар Аллоҳ таолога ширк келтирган бўлса, иши чатоқ бўлади. Бу ҳадиси шарифга амал қилишни йўлга қўйиш керак.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚
#Намоздан_кейинги_зикрлар
Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бомдод намозидан кейин оѐғини йиққан ҳолида туриб,
гапирмасдан олдин ўн марта «Лаа илаҳа иллаллоҳу, ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку, ва лаҳул ҳамду, юҳйи ва юмийту ва ҳува ала кулли шайин қодийр» деса, унга ўн ҳасанот ѐзилур, унинг ўн хатоси ўчирилур, унинг ўн даражаси кўтарилур. Ўша куни у барча ѐқимсиз нарсалардан ҳимояда бўлур ва шайтондан сақланур. Ўша куни уни гуноҳ ҳам тутмас, магар Аллоҳ таолога ширк келтирмаган бўлса», дедилар».
✍(Имом Термизий ривояти).
Шарҳ:
Деярли кўпчилик машойихлар ва ўтган азизлар ушбу ривоятда келган дуони ўзларига кундалик вазифа қилиб олганлар. Ҳар бир киши бунга амал қилмоғи лозим. Чунки бомдод намозидан кейин ўрнидан турмай, оѐкдари йиғилган ҳолда, дунѐвий гапларни гапирмай туриб бу дуони ўқиган одамга кўпгина яхшиликлар ваъда қилинмоқда:
1. Унга ўн ҳасанот ѐзилур.
2. Унинг ўн хатоси ўчирилур.
3. Унинг ўн даражаси кўтарилур.
4. Ўша куни у барча ѐқимсиз нарсадан ҳимояда бўлур.
5. Шайтондан сақланур.
6. Ўша куни уни гуноҳ ҳам тутмас, магар Аллоҳ таолога ширк келтирмаган бўлса. Агар Аллоҳ таолога ширк келтирган бўлса, иши чатоқ бўлади. Бу ҳадиси шарифга амал қилишни йўлга қўйиш керак.
Манба : Ҳадис ва Ҳаёт 35📚
@HADISLAR_TOPLAMIII📚