Құқық бұзушылықтардың алдын алу бойынша

Бас прокуратура әкімшілік құқық бұзушылықтардың, соның ішінде қайта жасалатындардың алдын алу бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде. Ерекше назар азаматтардың қауіпсіздігіне тікелей байланысты көлік және жол шаруашылығы саласындағы бұзушылықтарға аударылады.  

Мемлекет Басшысы өзінің халыққа арналған жыл сайынғы жолдауында атап өткендей: «Халықтың өмірі мен денсаулығына тікелей әсер ететін тағы бір түйткіл, бұл – жол қауіпсіздігі. Әрбір адам өз өміріне және айналасындағы адамдардың қауіпсіздігіне жауапты екенін сезінуге тиіс. Көлік жүргізу мәдениетін бүкіл қоғам болып қалыптастыру қажет».

Елімізде заманауи бейнебақылау жүйелерінің белсенді енгізілуі және цифрлы технологиялардың дамуы жағдайында құқық бұзушылықтарды анықтау деңгейі айтарлықтай өсті.  

Тек 2025 жылдың алғашқы 6 айында 8,5 млн-ға жуық әкімшілік құқық бұзушылық тіркелді, оның 7 млн (немесе 84%-ы) көлік саласына қатысты.  

Қайта жасалатын бұзушылықтардың саны ерекше алаңдатушылықты туғызуда – оның саны шамамен 1,5 млн, оның ішінде 85 мыңға жуық адам үш немесе одан да көп осы тектес құқық бұзушылықтарды жасаған. Бұл деректер заң талаптарын жүйелі түрде орындамаудың алдын алу мақсатында профилактикалық шараларды күшейту қажеттігін көрсетеді.  

Тиісті нұсқаулар төмен тұрған прокурорларға, сондай-ақ Ішкі істер министрлігіне жіберілді.  

Бас прокуратура: Жол қозғалысы ережелерін сақтамау – бұл қауіпті және қайғылы салдарларға апаратын тікелей жол екендігін атап өтуде. Автокөлік жоғары қауіп-қатердің негізі, жолда жауапсыз мінез-құлық ауыр апаттарға әкелуі мүмкін, бұл тек бұзушылардың өздері ғана емес, сонымен қатар кінәсіз азаматтар зардап шегіп, қаза болуда.  

Салғырттықтың нәтижесінде балалар зардап шегетіні қатты алаңдатады. Көбінесе ата-аналар балаларды қараусыз қалдырып, мұқиятсыздығынан қайғылы оқиғалар орын алуда.  

Алты айдың қорытындысы бойынша жол-көлік оқиғаларынан 5,5 мыңнан астам бала зардап шекті, 135 бала қаза тапты.

Тек үлкендердің жолдағы тәртібі үлгі болып қана қоймай, сонымен бірге балаларға қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын ерте жастан үйрету, оларды жол қозғалысы ережелерімен оқыту маңызды.  

Мас күйінде көлік басқаруға жол берілмейтіндігіне ерекше назар аударылады.

Осы жылдың 6 айында көлік құралын мас күйінде басқарғаны үшін 11 мыңнан астам адам әкімшілік жауаптылыққа тартылды, олардың 158-і жол-көлік оқиғасын жасап, салдарынан 282 адам зардап шекті, 17 адам қаза болды.

Жеке мобильділік құралдарын – электрсамокаттарды пайдалану мәселесіне жеке назар аудару қажет. Қалалық инфрақұрылым олардың қауіпсіз қозғалысына толық бейімделмеген, бұл жол-көлік оқиғаларына алып келеді.

Ішкі істер министрлігінің деректері бойынша жыл басынан бері елімізде электрсамокаттардың қатысуымен 213 жол-көлік оқиғасы тіркелді, соның салдарынан 224 адам зардап шекті. 42 жағдайда апатқа самокат жүргізушілерінің өздері кінәлі болған, 52 адам әртүрлі жарақаттар алды.

Қайғылы жағдайларға жаяу жүргіншілер жолын кесіп өту кезінде самокаттан түспеу, жаяу жүргіншілер мен балаларға жақындағанда жылдамдықты төмендетпеу сияқты қарапайым талаптарды елемеу әкеліп соғады.

Алайда жолдағы қауіпсіздік – қозғалыстың барлық қатысушыларының ортақ жауапкершілігі екенін ұмытпау керек. Жаяу жүргінші өз міндеттерін білуі тиіс:

- жолды тек жаяу жүргіншілер өткелінен кесіп өтуі;

- өткел болмаған жағдайда – жолды тек екі жақтан да жақсы көрінетін жерде кесіп өтуі;

- жолға тек көліктердің арақашықтығы мен жылдамдығын бағалап, өту қауіпсіз екеніне көз жеткізгеннен кейін шығуы;

- көліктердің жүруіне кедергі келтірмеуі және тоқтап тұрған көліктің немесе көрінуді шектейтін кедергінің артынан шықпауы.

По профилактике правонарушений
 
Генеральная прокуратура ведет системную работу по профилактике административных правонарушений, в том числе совершаемых повторно. Особое внимание уделяется нарушениям в сфере транспорта и дорожного хозяйства, которые напрямую затрагивают безопасность граждан.

Как отметил Глава государства в своем ежегодном послании народу Казахстана: «Еще одна проблема, напрямую влияющая на жизнь и здоровье граждан – дорожная безопасность. Каждый человек должен осознавать ответственность за свою жизнь и безопасность окружающих людей. Необходимо всем обществом формировать культуру вождения».

В условиях активного внедрения в стране современных систем видеонаблюдения и развития цифровых технологий значительно повысилась выявляемость правонарушений.

Только за первое полугодие зарегистрировано почти 8,5 млн административных правонарушений, из которых 7 млн (или 84%) относятся к транспортной сфере.

Особую тревогу вызывает количество повторных нарушений – их зафиксировано около 1,5 млн, при этом почти 85 тыс. лиц совершили три и более аналогичных правонарушения. Эти данные свидетельствуют о необходимости усиления профилактических мер, направленных на недопущение систематического игнорирования требований законодательства.

Соответствующие поручения даны нижестоящим прокурорам, а также Министерству внутренних дел.

Генеральная прокуратура подчеркивает: игнорирование Правил дорожного движения – прямой путь к более серьезным и трагическим последствиям. Автотранспорт является источником повышенной опасности, и безответственное поведение на дороге способно привести к тяжелым авариям, в которых страдают и гибнут не только сами нарушители, но и ни в чем не виновные участники движения.

Особое беспокойство вызывает то, что в результате беспечности страдают дети. Нередко трагедии происходят из-за невнимательности родителей, которые оставляют детей без присмотра.

В первом полугодии в ДТП пострадало более 5,5 тыс. детей, погибло – 135.

Важно не только самим взрослым быть примером дисциплинированного поведения на дороге, но и с ранних лет прививать детям навыки безопасного поведения, обучать их правилам дорожного движения.

Особое внимание обращается на недопустимость управления транспортным средством в состоянии опьянения.

За 6 месяцев т.г. к административной ответственности привлечено более 11 тыс. лиц за управление транспортным средством в состоянии опьянения, из них 158 человек совершили ДТП, в результате пострадало 282 лица, 17 погибло.

Отдельного внимания заслуживает ситуация с использованием средств индивидуальной мобильности –электросамокатов. Городская инфраструктура пока не полностью приспособлена для их безопасного передвижения, что приводит к дорожно-транспортным происшествиям.

По сведениям МВД с начала года в стране зарегистрировано 213 ДТП с участием электросамокатов, в результате которых пострадали 224 человека. В 42 случаях виновниками аварий оказались сами самокатчики, 52 человека получили различные травмы.

К печальным последствиям приводят игнорирование элементарных требований, обязывающих спешиваться при переходе проезжей части, снижать скорость при приближении к пешеходам и детям.

Но не стоит забывать, что безопасность на дорогах – это совместная ответственность всех участников движения. Пешеходу необходимо помнить свои обязанности:

- пересекать дорогу только по пешеходным переходам;

- если их нет – пересекать дорогу только там, где она хорошо просматривается в обе стороны;

- выходить на дорогу только после того, как оцените расстояние до приближающихся авто, их скорость и убедитесь, что переход будет безопасен;

- не создавать помех для движения машин и не выходить из-за стоящего автомобиля или препятствия, ограничивающего обзор.