Тишлар соғлом бўлиши учун уларни кунига икки марта тиш чўткаси билан тозалаш керак, стоматологга йилига икки марта қатнаш керак ва энг асосийси қуйидаги одатларни тарк этиш керак:

1. Химоя воситаларисиз спорт билан шуғулланиш


Хар қандай контактли спорт турига (хоккей, бокс, кураш, футбол, баскетбол, регби, сув полоси, скейтбординг) қатновчи инсонлар тишларнинг махсус химоя воситасисиз шуғулланмаслиги керак. Америка стоматология ассоциацияси маълумотларига қараганда химоя воситалари (шлем ва капа) йилига 200 000 та тишни химоя қилар экан. Химоя воситалари нафақат тишлар, балки тил, ёноқлар ва лунжни хам химоя қилади. 
 
2. Тилга пирсинг қилиш


Бизда оммалашмаган бўлсада, стоматологлар тилни пирсинг қилганларни ёқтиришмайди. Бунинг сабаблари:
•    Пирсинг тишни зарарлаб уни ёриши мумкин.
•    Пирсинг милкка босим бериб, унинг юпқалашувигава сезгир бўлиб қолишига сабаб бўлиши мумкин.
•    Оғиз бўшлиғида миллионлаб бактериялар мавжуд. Пирсинг носоғлом мухит хосил қилиб, уларнинг кўпайишига сабаб бўлади.
•    Пирсинг жойи (тешиги) яллиғланиши, шиши ва нафас олишга халақит бериши мумкин.
•    Айрим пирсинг металлари аллергия бериши мумкин.
•    Пирсинг хисобига тилдаги нервлар зарарланиши мумкин.

1. Сочларингиздан «қор» ёғаётган бўлса, қўлингизни намлаб, оддий ош тузига ботиринг-да, бош терисини массаж қилинг. Сўнг оддий сув билан чайинг.

2. 1 ош қошиқ тузга 2 ош қошиқ истеъмол содасини қўшинг. 1 чой қошиқ сув солиб, аралашма билан тишларингизни тозаланг. Шунда улар оқаради. Фақат ҳар куни бу усулни қўллаш зарар. Шу сабаб ҳафтада бир мартагина аралашмадан фойдаланиш мумкин.

3. Агар бошоғриқдан азият чекаётган бўлсангиз ва қўл остингизда дори топилмаса, 1 стакан қайнаб совитилган сувга 1 чой қошиқ туз қўшиб, ичинг. 15 дақиқадаёқ таъсирини сезасиз.

4. Кумуш қошиқлар, идишларни тузли сувда ивитиб қўйинг-да, кейин тоза сувда чайиб олинг. Шунда ялтираб туради.

5. 1 стакан зайтун ёғини 2 ош қошиқ туз билан аралаштириб, оёқларингизга суртинг. 15 дақиқадан сўнг илиқ сувда ювинг. Шунда оёқларингиз юмшоқ бўлиб, ундаги ёриқлардан халос бўласиз.

10. Тез-тез тамадди қилиш


Тез-тез тамадди қилиш ва хар сафар тишларни чўтка ва тиш пастаси билан тозалаш хам ўз навбатида тишлар сезгирлигини оширади. Бундай пайтларда тишларни тозалаш мақсадида қаттиқ консистенцияли мева ва сабзавотлар (олма, сабзи, турп) ейиш мақсадга муувофиқ хисобланади.

11. Қалам ва ручкани ғажиш


Кўпинча одамлар хаяжонланганидан ёки диққатини жамлаш мақсадида қўлидаги қалам ёки ручкани охирини ғажишади. Бу тишлар ва милкларнинг зарарланишига олиб келади. Бу мақсадда шакарсиз сақич чайнаш тавсия этилади.

12. Кофени кўп ичиш
Кофени кўп истеъмол қилиш тишларни зарарлаши мумкин.  Кофеин таъсирида оғиз қуриши хисси пайдо бўлади. Сўлакнинг етишмовчилиги эса кариес ривожланишига сабаб бўлади. Кофени шакар билан ичганда эса бу жараён янада кучаяди.

13. Чекиш


Тамаки оғиз шиллиқ қаватини қуритиб, тишлардаги карашни кўпайтиради. Шунингдек, чекувчиларда пародонтит, лаблар ва оғиз бўшлиғи саратони кўп учрайди.

Тузнинг сиз билмаган 5

📌 Истеъмол содасининг 3 фойдали хусусияти

✅ Сутни ёқтирмайдиган ёки унга тоқат қилолмайдиганлар учун содали эритма билан буғли ванна (ингаляция) қилиш йўтални бартараф қилишга ёрдам беради. Бунинг учун бир литр қайноқ сувга бир ош қошиқ истеъмол содаси солинади.

✅ Ҳеч нарса томоқ оғриғини содали эритма билан ғарғара қилганчалик енгиллаштирмайди. Бунинг учун бир стакан илиқ сувга икки чой қошиқ сода солинади. Сиз кунига беш-олти марта томоқ чайиб туришингиз керак бўлади.

✅ Бурун битишида ҳам айнан шу эритма яхши ёрдам беради. Бунинг учун ҳар бир бурун тешигига бир неча томчи эритма томизилади. Агар сизни бурундан сув келиши қийнаётган бўлса, эритмани томизиб бўлгач, бурун бўшлиғини ажралмалардан тез-тез тозалаб туринг ва яна эритма томизиб қўйинг.

❓ Қайси шифокорга қачон кўриниш керак?

🧑‍⚕️ Стоматолог – 0,5-1,5 йилда 1 марта
🧑‍⚕️ Кардиолог – йилига 2 марта
🧑‍⚕️ Гинеколог – йилига 1 марта
🧑‍⚕️ Маммолог – йилига 1 марта
🧑‍⚕️ Офтальмолог – 2 йилда бир марта
🧑‍⚕️ Дерматолог – йилига 1 марта
🧑‍⚕️ Қоннинг умумий таҳлили – йилига 1 марта
🧑‍⚕️ Кўкрак қафасининг рентгенологик текшируви – йилига 1 марта

💊

❓ Автомобиль кондиционеридан фойдаланиш безарарми?

🚘 Машина кондиционеридан нотўғри фойдаланиш нафас йўлларининг касалликларига олиб келиши мумкин.

✅ Кондиционернинг салбий таъсиридан сақланишга ёрдам берадиган тавсиялар:

🔹 автоулов кондиционерининг совитиш даражаси аста-секин ошириб борилиши лозим. Ҳароратнинг кескин совиши касалланиш эҳтимолини сезиларли даражада оширади.

🔹 Кондиционер фильтрларини алмаштириб туриш керак, чунки ушбу фильтрда хавфли бактериялар, моғор ва чанг пайдо бўлиши мумкин ва сиз кондиционерни ёққанингизда микробларнинг барчаси ҳавога отилиб чиқади ва сиз ундан нафас оласиз.

🔹 Кондиционер ҳавони қуритади ва шунга кўра, қуруқ ҳаво тананинг шиллиқ қаватини қуритади. Бунинг олдини олиш учун ташқаридан ҳаво қабул қилиш мосламасини ёпиб қўймаслигингиз керак.

❓Таъбингиз аччиқ таом исташининг сабаби нима?

⛳️ Бу ошқозонингиз "дангаса"лигидан далолатдир. Демак, у овқатни секинлик билан ҳазм қилади. Турли хилдаги зираворлар эса ҳазм жараёнини рағбатлантиради. Ошқозоннинг ҳолатини гастроскопия ёрдамида текшириш мумкин.

❇️ Агар организмингизда липид фаолиятининг бузилиши кузатилаётган бўлса ҳам, аччиқ овқатга эҳтиёж сезишингиз мумкин. Аччиқ егуликлар ёғларнинг парчаланишига ёрдам беради, қонни суюлтиради, қон-томирларни «тозалайди». Аммо шу билан бирга, бундай таомлар ошқозон шиллиқ қаватини ҳам безовта қилади.

❓Қоринда ёғ тўпланиши хатарлими?

💢 Организм учун ёғ муҳим. Аммо у жуда кўп бўлса, фойдадан кўра зиёни кўпроқ бўлади.

⛹️‍♂️ Айниқса, эркакларда ёғ миқдорининг кўпайиши жинсий қувватсизлик хавфини оширади.

🔹 Ички ёғлар иштаҳани рағбатлантиради. Қорнингиз қанча катта бўлса, иштаҳангиз ҳам шунча "карнай" бўлади.

🔘 Соғлом турмуш тарзи билан олиб борилган жисмоний фаоллик сизга ёғлардан халос бўлишингизга ёрдам беради.

❗️Шуни унутмангки, ўта кучли парҳез сақлаш ҳам организм учун хатарлидир.

Қайси маҳсулотлар кун бўйи яхши ишлашингизга ёрдам беради?

✅ Қора шоколаднинг бир бўлаги қаҳвага ажойиб альтернатив. Шоколад концентрацияни яхшилайди ва кайфият гормони эндорфин даражасини оширади.
✅Мева таркибида углеводлар мавжуд бўлиб, улар миянинг тезроқ ишлашига ёрдам беради. Исмалоқ супер овқат дейилади: у метаболизмни тезлаштиради, антиоксидант таъсирга эга, стрессни энгиллаштиради.
✅ Ёнғоқ, бодом, писта ҳақиқий энергия манбаидир. Ёнғоқлар яхши витаминга тўла, ёнингизда олиб юриш учун ҳам қулай.
✅ Табиий энергия кўк чой ҳисобланади.

❓Нонуштага тухум ейиш нимаси билан фойдали?

🥚 Ўзининг фойдали элементлари билан бу маҳсулот очликни бартараф қилиб, узоқ вақт кишини тўқ сақлайди. Тухум оқсилга бой бўлиб, мушак тўқималарининг ривожланишини рағбатлантиради, аммо ёғ тўпланишига олиб келмайди.

🍳 Диетологларнинг таъкидлашича, таркибида тухум бўлган таомлар билан овқатланиш калория танқислиги билан кечганда озишни осонлаштиради. Аммо одатий ҳаёт тарзида тухум озишга ёрдам бермайди.

🧬 Тухум аминокислоталар, минераллар, А, В1, В2, В6, Е витаминлар, калий, кальций ва темир каби фойдали модда ва элементларга бой .

❓Йодли сетка шамоллаш ва гриппда ёрдам берадими?

🏮 Йодли сетка шамоллашни тезда бартараф қилишга ёрдам беради. Фақатгина бурун ва унинг қанотларига эҳтиёткорлик билан тўғри чизиқ тортиш керак бўлади.

✅ Юз ва бўйин қисмига йод билан ишлов бераётганда эҳтиёт бўлинг. Сабаби тананинг бу қисми юқа тери қатламига эга ва куйиб қолиш эҳтимоли юқори.

🔸Бундан ташқари, шамоллаган вақтларда товонга ва тизза кўзига ҳам ёдли сеткалар қилиш яхши самара беради.

❓Ўпка қандай ишлайди?

🔹Ўпка кенгайганда, ҳаво танага киради. Қисқарганда эса карбонат ангидрид газини чиқаради. Бунда ўпкага диафрагма ва кўкрак қафаси ёрдам беради.

🗣Одам нафас олганда, ҳаво томоқдан ўтиб, трахеяга тушади. Трахея кичикроқ бўлаклар (бронхиал шохлар)дан ташкил топган.

🎋Ўпканинг энг кичик шохлари бронхиола деб номланади ва ушбу бронхиолалар ҳаво халтачалари - алвеолалар билан ўралган.

Картошка нимага ёрдам бнради?

Картошка таркибида юрак учун зарур бўлган асосий микроэлемент – калий бор. У артериал қон босимини нормаллаштиришда ёрдам беради.
Бундан ташқари, 100 гр. картошкада 12-15 фоизгача “В6” витаминининг кунлик меъёри мавжуд бўлиб, у қизил тусдаги қон ҳужайраларини яратишда фаол иштирок этади.

ТЕРИДАГИ ДОГЛАРГА ТАВСИЯЛАР... 

1. Қизил пиёз уруғидан бир чой қошиқ олинадида, 
икки стакан сувда паст оловда 5 дақиқа қайнатилади, 
совигандан сўнг докадан сузилади, кейин сувидан 
танадаги доғли жойларга суртилади. Муолажа камида 
бир ҳафта давом эттирилса, доғлар кетиши керак. 
Агар пиёз уруғини туз билан қўшиб ишлатса, 
сўгалларни кетказади. 
2. Тактак ўтидан (ёввойи арпа ўти) тайёрланган 
дамлама билан доғли жойлар, тактак уни билан 3-4 
кун сепкил, темираткилар ювилади (1 чой қошиқ 
тактак уни 200 мл қайноқ сувга). 
3. Бақлажондан сиқиб олинган сув танадаги ёки 
юздаги доғ-у яралардан қолган жойларга суртилса, 
уларни кетказади. 
4. Тана ва юз доғини кетказиш, рангини чиройли 
қилиш учун нўхат, илитилган тухум, гўшт сели, 
хушбўй шароб истеъмол қилиш ҳамда анжир ейиш 
тавсия қилинади. 
5. Ҳар куни крахмал қатронини сух билан суртиш ҳам 
кўпинча юзни тозалаб, тиниқ қилади. 
6. Ибн Сино инсон танасидаги ва юзидаги доғларни 
кетказиш учун пиёзнинг уруғини янчиб ун қилиб, 
хамир қориб, доғли жойларга суртган. 
7. Хом лавлаги суви билан юзингизни артсангиз, 
юздаги доғлар, сепкиллар кетади. 
8. Петрушка ўтидан лосьон тайёрлаш учун 200 гр 
петрушкани майдалаб тўғраб, устига бир литр қайнаб 
турган сувни қуйиб, 2-3 соат димлаб қўйинг, кейин 
сузиб, музлатгичда сақланг. Ҳар сафар юзингизни 
ювганингиздан кейин шу дамлама билан артсангиз, 
юзингиз териси майин ва оппоқ бўлади.

🎥Умр узайтирувчи дори..

Исириқдан тайёрланган ванна ревматизмдан халос этади. Бу муолажа нафақат бўғинлардаги оғриқни олади, балки теридаги касалликларни ҳам даволайди.
ИСИРИҚ УРУҒИ ДАМЛАМАСИ – САФРО ҲАЙДОВЧИ

👉Ўт (сафро) чиқаришни кучайтирувчи дори сифатида исириқ уруғи жуда кенг қўлланилади.

👉Исириқ уруғили махсус қайнатма бронхиаль астма ва нафас қисмасини даволайди.

👉Исириқ баргларидан тайёрланган дамлама эса буйракка даво.

👉Бундан ташқари, бу чой неврастения (тез чарчаш, озиб кетиш, жиззакилик ва бош оғриғи билан характерланадиган асабий касаллик)ни ҳам бартараф этади.

👉У яна милкларни шамоллашини олиб,
тишларни мустаҳкамлайди.

👉Бундан ташқари, бу ўсимлик поясидан тайёрланган аччиққина қайнатма, ичакларни гижжалардан тозалайди, кўнгил айнишини тўхтатиб, қусишни қолдиради ва уйқусизликдан халос этади.

👉Энг муҳими, исириқ ҳар қандай ҳолатда (дамлама, қайнатма, тутатиш) ҳам асабларни тинчлантирувчи восита сифатида қўлланилади.
Юқорида айтганимиздек, исириқ таркибидаги гармалин моддаси вирусни нейтраллаш хусусиятига эга. Шунинг учун нафақат грипп, қолаверса, ёш болалар, қария­лар ёки сурункали касалликлар билан оғриган беморлар ётадиган хоналарни исириқ тутуни орқали хатарли вируслардан тозалаш мумкин

ИСИРИҚДАН РЕЦЕПТЛАР:

👉Бир сиқим исириқни 400 миллилитр сувга солиб, паст оловда 5 дақиқа қайнатинг. Шу қайнатмага 10 кун давомида пахта ёки матони шимдириб, оғриган жойга қўйинг. Бу малҳам тизза ва суякларнинг қақшаб оғришига даво бўлади.

👉Агар бу дамлама билан оғиз чайилса, оғиз бўшлиғи ва томоқ оғриғи касаллиги барҳам топади.

👉Исириқни туйиб, хонанинг бурчаклари ва полига сепиб қўйсангиз, ҳар хил ҳашаротлар бу хонадонга йўламайди, борлари ҳам қочиб кетади.

👉Исириқдан фойдаланишда шифокор тавсиясига амал қилиш лозим. Агар эътибор берсангиз, айрим кишиларга исириқ ҳиди ёқмайди. Чунки иссиқ мижозли кишиларга исириқ акс таъсир кўрсатади. Бундай кишилар исириқдан тайёрланган дамламаларни ичишлари мумкин эмас. Бу уларнинг бошини оғритиб, юрагини беҳузур қилиши мумкин.
Эслатма: Юқорида келтирилган тавсияларга амал қилишдан олдин шифокар билан маслаҳатлашинг.

Бавосил (гемарой)ни уй шароитида даволаш..

Касал бўлмаслик учун қандай махсулотлар истемол қилиш керак.

✅Прополис. Прополис парчаларини чайнаш тонзиллит, оғиз касалликлари учун фойдали бўлади. Прополис дамламаси отитис медиа, фарингит, тонзиллит, синусит, йирингли яралар учун фаол ишлатилади.
✅Клукова. Кулуковани мунтазам равишда истеъмол қиладиган одамлар қон босими, юрак ва қон томир касалликларидан азият чекмайди. Қандли диабет, простатит, цистит ва бошқа сийдик йўли инфекциялари билан оғриган беморлар учун парҳезга клюква қўшилиши шарт.
✅ Саримсоқ самарадорликни оширишга, қонни тозалашга, иммунитетни яхшилашга, қон томирларини мустаҳкамлашга ёрдам беради.

📌 Кўк чой ичишимиз учун 11 сабаб

1) Чой антиоксидантлик хусусиятига эга;
2) у ёғларни камайтиради ва узоқроқ жисмоний фаол бўлишингизни таъминлайди.
3) умрни узайтиради;
4) стрессни бартараф қилишга ёрдам беради;
5) қон босимини меъёрлаштиради;
6) агар сиз тамаки чексангиз, ўпкани тозалайди ва уни тамаки заҳридан имкон қадар ҳимоялайди;
7) жигарни спиртли ичимлик таъсиридан ҳимоялайди;
8) тиш емирилишидан сақлайди;
9) суяклар эластиклигини таъминлайди;
10) иммунитетни мустаҳкамлайди;
11) организмдаги сув балансини меъёрлаштиради.