بازی های بهاری تالشان شفت

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

(بخش دوم)


3ـ پؤشَه

ابزاری برای بازی و سرگرمی از پوست و چوب درخت کوچی و کِه (سیامزگی‌‌ها به درخت کِه، کْخ می‌‌گویند).
روش ساخت: شاخۀ تَر درخت کوچی به قطر دو تا سه سانتی متر را می‌‌بُرند. آنگاه با دم داس یا چاقو آن را به آرامی می‌کوبند تا پوست روی ساقه نرم شود؛ سپس به درازای پانزده سانتیمتر را کَت می‌کنند؛ یعنی پوست روی ساقه را به صورت گِرد بُرش می‌‌دهند.
آنگاه آرام‌‌ آرام پوست را با فشار دست می‌‌پیچانند تا از ساقه جدا شود و روی آن بلغزد. وقتی مطمئن شدند که پوست کاملاً جدا شده، آن را درمی‌‌آورند. در اینجا یک لولۀ پوستی دارند. سپس به سراغ ساقۀ لخت می‌روند. یک تا یک و نیم سانتی‌‌متر از ساقه را به‌‌صورت گِرد می‌‌بُرند و از آن جدا می‌کنند که به آن گلوله می‌گویند. آنگاه بقیۀ ساقۀ لخت را هم از شاخه جدا می‌کنند. به این استوانه، دسته می‌گویند.
سر و ته #دسته باید خوب گِرد باشد؛ طوری که یک استوانۀ صاف شود. آنگاه با این ابزار ساخته‌‌شده بازی می‌‌کنند؛ بدین‌‌سان که گلوله را در سر لولۀ پوستی و سر استوانۀ چوبی را در تَه آن فرو می‌کنند و با کف دست، محکم به تَه استوانه می‌‌زنند. این استوانه در داخل لوله می‌‌رود تا به گلوله برمی‌‌خورد و آن را پرتاب می‌‌کند. هنگام شلیک و بیرون رفتن گلوله، صدای تُلُپ دلنشینی از آن برمی‌‌خیزد. برای روانی حرکت دسته و گلوله، گاهی درون لوله را با آب دهن تر می‌‌کنند.
با پؤشَه دو جور مسابقه می‌دهند: یکی آنکه دو یا سه تن کنار هم می‌ایستند و همزمان شلیک می‌‌کنند تا ببینند گلولۀ چه کسی مسافت بیشتری پیموده و دیگر آنکه هدفی تعیین می‌‌کنند و یکی‌‌یکی به سوی آن شلیک می‌‌کنند تا ببینند گلولۀ چه کسی به هدف خورده است.

4ـ وَرزاجَنگ

#ورزاجنگ، بازی سادۀ کودکانه‌‌ای است که با شاخه‌‌های گیاه خَرف انجام می‌‌گیرد. این بازی، بیشتر رقابتی است. بدین‌سان که دو کودک یا نوجوان، ساقه‌‌های شاخه‌‌دار گیاه خَرف را می‌‌بُرند. این ساقه باید سی تا چهل سانتیمتر و دو تا چهار شاخه در سر داشته باشد.
آنگاه شاخه‌ها را طوری می‌برند که از ته شاخه دو تا سه سانتی متر برجا بماند. دو بازیگر روبه‌‌روی هم می‌‌ایستند و هر یک با در دست گرفتن ساقۀ خود، شاخه‌ها را به هم گیر می‌‌دهند و هر یک به سوی دیگری فشار می‌‌دهد. سرشاخۀ هر کس که زودتر بشکند بازنده، و آن دیگری برنده است.

5 ـ صْدا دَچاکْن (لیوَه صْدا)
چند نوجوان یا جوان برگ‌هایی از درختان گوناگون به‌‌ویژه اَربا، اولَس (مِمرَز)، باسکَم (اَفرا)، توسکا و توت را می‌‌چینند؛ آنگاه چهار انگشت یک دست خود را نیمه‌‌‌بسته نگه می‌‌دارند و نوک انگشت شست را به نوک انگشت نشانه می‌‌چسبانند که چاله‌‌ای تهی درست می‌‌شود؛ آنگاه برگ را روی آن چاله می گذارند و با کف دست دیگر، محکم بر آن ضربه می‌‌زنند. با فشاری که بر برگ می‌‌آید، پاره می‌‌شود و صدایی بلند از آن برمی‌خیزد. رقابت بر سر آن است که چه کسی صدای بلندتری داده است.
این کار همچنین گونه‌ای قرار عاشقانه است. چنین که دختر و پسری برای آنکه پنهان از دیدۀ دیگران با هم دیدار کنند، با هم قرار می‌‌گذارند هر گاه صدای شکستن برگ شنیده شد، در جایی به همدیگر برسند.
هر گاه پسری می‌خواست دور از چشم پدر و مادر یا خویشان دختر با او دیدار کند، وعده‌‌گاهی با او می‌‌گذاشت؛ سپس به آن وعده‌‌گاه می‌‌رفت و چنین صدایی درمی‌‌‌آورد و دختر با شنیدن صدا باخبر می‌شد نامزدش خواهان دیدار است و زود خود را به او می‌رساند.

6ـ بَستَه‌‌بازی
بدین‌سان است که دو یا چند تن با هم مسابقه می‌‌گذارند که با درست کردن بسته (سد)، پل گروه دیگر را خراب کنند. باران که می‌‌بارد جوی‌‌های کوچک در هر جا روان می‌‌شود. این بازیگران، جویی را برمی‌‌گزینند و یک‌‌ به‌‌ یک یا دوبه‌‌دو با هم مسابقه می‌‌دهند.
یک یا دو تن با سنگ و چوب، پلی کوچک روی جوی می‌‌سازند و آن یکی یا آن دو در بالادست پل، با درست کردن بَسته یا سدی کوچک، جلوی آب را می‌گیرند؛ آنگاه بسته یا سد را می‌‌شکنند تا آب رهاشده، پل گروه دیگر را را فرو بریزد. اگر پل فرو ریخت، بسته کنندگان برنده‌‌اند و اگر فرو نریخت، سازندگان پل برنده‌‌اند. این بازی در پاییز نیز انجام می‌‌گیرد.
یادآوری: در دوران کودکی و نوجوانی من این بازی‌‌ها و ساخت این ابزارها رایج بود. خودم این بازی‌‌ها را انجام داده‌ام و این ابزارها را می‌‌ساختم. اکنون با دگرگونی سبک زندگی و جابه‌‌جایی زیست‌‌بوم از درون جنگل به شهرها و روستاشهرها، این بازی‌‌ها نیز کنار نهاده شده‌اند؛ چنان‌‌که برخی از جوان‌‌ها با شنیدن نام این بازی‌‌ها و ابزارها شگفت‌‌زده می‌‌شوند شاید تا آنجا که نگارنده به یاد دارد چنین بازی‌‌هایی تا پایان دهۀ 1350 خورشیدی، رایج بود.

✍: #محمد_حسین_شمسایی ــ اردیبهشت 1403 خورشیدی

🆔//t.me/Espiarodakora

از زمانی که امه ویره هر چن دفعه کره مسم ایمازَبرِم ( امامزاده ابراهیم ) وَش گتشه، یعنی ای نفر نیه که ای حرکتی بکره هاینه را؟!!

🆔 t.me/Espiarodakora

خواهران و برادران گرامی!

بنده به همراه تمام تالشانی که در تالشستان شمالی، روسیه، اروپا و دیگر نقاط دنیا زندگی می‌کنند؛ از خبر سوختن شهر تاریخی امامزاده ابراهیم بسیار غمگین شدیم.

در نتیجه سوختن ۱۵۰ منزل مسکونی، بنای تاریخی، آثار  فرهنگی و مراکز اداری مهم، متاسفانه ساکنین بسیاری بی سرپناه ماندند.

خواهران و برادران عزیز!
در این روزهای سخت ما در کنار شماییم و در غم شما شریک هستیم. از خدای بزرگ برای تان صبر مسئلت می جوییم.

رئیس جمهوری خودمختار تالش مغان
بوریس تالشنسکی
آلمان- سوم می (۱۴ اردیبهشت)

https://t.me/irankadus

انتشارات ماه مینو ناشر کتب تالشی و فارسی در 35مین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
19 تا 29 اردیبهشت
مصلی تهران
سالن شبستان( ناشران ).
راهروی ۲۱ غرفه ۴۹۳
خرید از نمایشگاه کتاب مجازی با پست رایگان در ایام نمایشگاه :

https://book.icfi.ir/

🆔 t.me/Espiarodakora

زمان پخش برنامه تالش اینترنشنال در یوتوب
https://www.youtube.com/@TalyshTV

http://t.me/Espiarodakora

لینک خرید کتب انتشارات ماه مینو از سایت نمایشگاه مجازی کتاب با ۱۰٪ تخفیف از لینک زیر 👇

https://book.icfi.ir/book?page=1&size=12&publisher=%D9%85%D8%A7%D9%87%E2%80%8C+%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88&searchType=advanced-search

کتب تالشی نشر جامعه نگر در نمایشگاه مجازی کتاب

https://book.icfi.ir/book?title=%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4&publisher=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87+%D9%86%DA%AF%D8%B1&distributor=&author=&subject=&issueYear=&edition=&isbn=&bookLang=&bookType=&searchType=advanced-search

🆔 http://t.me/Espiarodakora

حضور انتشارات جامعه نگر در نمایشگاه بین المللی کتاب هم به صورت حضوری و هم مجازی

مصلی، رواق غربی، طبقه اول، ناشران دانشگاهی، سالن ۳، راهروی H، غرفه ۱۳۴

https://t.me/Espiarodakora

خرید کتاب آقا جان بک شفتی از نمایشگاه مجازی کتاب با تخفیف👇

https://book.icfi.ir/book/8597/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DA%A9-%D8%B4%D9%81%D8%AA%DB%8C?paginatedParams=page%3D1%26size%3D12%26title%3D%25D8%25A2%25D9%2582%25D8%25A7%2B%25D8%25AC%25D8%25A7%25D9%2586%2B%25D8%25A8%25DA%25A9%26searchType%3Dadvanced-search

🆔 https://t.me/Espiarodakora

گروه جغرافيای پژوهشگاه تاریخ اسلام با همکاری گروه حامیان فعالیت های تالشی و تاتی برگزار می کند.
ششمین نشست علمی با موضوع "چالش های زیست محیطی در مناطق تالش و تات نشین"

سخنرانان:
آقای دکتر محمد تقی #رهنمایی استاد دانشگاه تهران.
آقای دکترمحمد طاهر #نظامی مدیر کل و معاون سابق سازمان جنگل ها و مراتع کشور.

آقای دکتر ابوعلی #گلزاری مهندسی محیط زیست و پسماند.

همراه با شعر خوانی آقای سجاد #رحمانی.

دبیر نشست:
آقای مجید #نعمتی_سیاهمزگی

زمان دوشنبه ۱۴۰۳/۰۳/۰۷
۱۷الی۱۹/۳۰
مکان: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان شهید عباسپور، خیابان رستگاران،
کوچه شهروز شرقی پلاک ۹
ورود برای کلیه علاقه مندان آزاد و رایگان می باشد.
با توجه به محدویت زمانی و اجرای برنامه در ساعت مقرر حضور به موقع سروران گرامی موجب سپاس و امتنان می باشد

https://nshn.ir/rbvoNYyxi872


لوکیشن 👆👆

🆔//t.me/Espiarodakora

نشست ماهیانه شعر تالشی، این بار در دل بزرگترین رویداد فرهنگی کشور

انجمن شعر چهارشنبه خاتون، با همکاری انجمن آوی سو بصورت مشترک برگزار خواهند نمود.

منتظر حضور همه عزیزان هستیم

چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ساعت ۱۲ الی۱۴

مکان: مصلی تهران ستون ۸۰، سرای ادبیات

🆔//t.me/Espiarodakora

واکنش یکی از مخاطبان در خصوص ششمین نشست علمی گروه حامیان فعالیت‌های تالشی

👇👇👇👇

درود بر دوستان

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

با تقدیر وتشکر از مسئولین برگزاری این نشست علمی لازم به توضیح است که موقعیت جغرافیایی دو زبان تالشی و تاتی کاملا از هم متمایز بوده وهیچ سنخیتی باهم ندارند
مسائلی از قبیل آب، هوا، خاک و پوشش گیاهی و مسائل انسانی بخصوص مقوله فرهنگی هیچ گونه سنخیتی باهم دیگر ندارند. براین اساس تجمیع وضوع چالش های زیست محیطی این دو سرزمین کاملا اشتباه بوده و گردانندگان این مراسم باید بدانند تفاوت ها در حد مردمان ترک ولر وعرب و بلوچ بوده
نمی دانم بعضی ها دنبال چه مسئله ای هستند که می خواهند دوقوم جدا از هم را دریک قالب جغرافیایی ببینند. با اندکی تعمق دوستانی که از مسائل جغرافیایی مطلع می باشند
صحت اظهارا ت حقیر را تایید می دارند.
درضمن تاکنون سابقه نداشته است که علمای زبان تاتی تاکنون پیشگام چنین نشست هایی باشند این بزرگان علمی تالشی می باشند که دائم درتلاش هستند هویت زبانی خودرا دریک زبان دیگر جستجو کنند

با تشکر
✍: #حاجت_زاده سه ساری
۱۴۰۳/۰۲/۲۴

🆔//t.me/Espiarodakora

واژه‌نامه تالشی آستارا نگارش آقای ضیاء طرقدار منتشر شد/ اردیبهشت ۴۰۳

در ﮐﺘﺎب واژه‌نامه‌ی تالشی آستارا ﺑﺎ آوردن ﭘُﺮﮐﺎرﺑُﺮدﺗﺮﯾﻦ واژه‌ﻫﺎ و ﺟﻤﻠﻪ‌ﻫﺎ و ﺻﺮف ﭼﻨـﺪ ﻓﻌـﻞ در ﻫﻤـﻪ زﻣـﺎن‌ﻫـﺎ و ﺻـﯿﻐﻪ‌ﻫـﺎ، ﮐﻮﺷﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﺑﺎن ﺗﺎﻟﺸﯽ را ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ، ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ زﺑﺎن را ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻪ اﯾـﻦ زﺑـﺎن ﺳـﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ.
واژهﻫﺎی ﺗﺎﻟﺸﯽ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ «ﻓﺎرﺳﯽ ـ ﺗﺎﻟﺸﯽ» آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن واژه‌ﻫﺎ ﺑـﻪ وﯾـﮋه ﺑﺮای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﺑﺎن ﺗﺎﻟﺸﯽ را ﻧﻤﯽداﻧﻨﺪ، آﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻧﺨﺴﺖ واژهﻫﺎ و ﻓﻌﻞﻫﺎی ﭘُﺮﮐﺎرﺑُﺮد ﺗﺎﻟﺸﯽ آورده ﺷـﺪه و در ﺑﺨـﺶ ﺑﻌـﺪ ﭼﻨـﺪ ﻓﻌـﻞ در ﻫﻤـﻪ زﻣﺎنﻫﺎ و ﺻﯿﻐﻪﻫﺎ ﺻﺮف ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪی ﺟﻤﻠﻪﻫﺎی ﭘُﺮﮐـﺎرﺑُﺮدی ﺑـﻪ زﺑـﺎن ﺗﺎﻟﺸـﯽ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از واژهﻫﺎ و ﻓﻌﻞﻫﺎی ﭘُﺮﮐﺎرﺑُﺮد آورده ﺷﺪه اﺳﺖ.
اطلاعات بیشتر و خرید آنلاین با تخفیف ویژه
https://jph.ir/b/5558

تالشِ نوین
@TalesheNovin

کتاب سفر به قلب تالش بخشی از سفرنامه یک فرانسوی به نام گابریل بونوالت در سال ۱۸۸۸ است که علاوه بر روایت مشاهدات و دیده‌های نویسنده، با تصاویری از نقاش همراه نویسنده آلبرت پپین مزین شده، توسط مرتضی زینعلی و واحد ناوان ترجمه شده است. او سفر خود را از بندر مارسی شروع می‌کند و از طریق دریا خود را به تفلیس می رساند و سپس با سفری زمینی و عبور از مسیر سالیان ، لنکران ، آستارا و نیز اقامتی کوتاه در مرکز قدیمی تالش، یعنی دهانه‌ی رودخانه کرگانرود، از طریق اسالم و شفارود خود را به رشت و منجیل می‌رساند و از آنجا از راه تهران به مقصد نهایی در پامیر حرکت می‌کند.

این سفرنامه حدود ۷۵ سال پس از عهدنامه‌ ‌ ننگین گلستان و ۶۰ سال پس از عهده ننگین ‌ترکمنچای نوشته شده و همسایه شمالی ایران نیز اتحاد جماهیر شوروی است. با بررسی و تطبیق تاریخی چنین یافتیم که حاکم ایران در این دوره ناصرالدین شاه قاجار و حدود ۱۷ سال قبل از انقلاب مشروطه ایران در دوره‌ی مظفر‌الدین شاه قاجار است.
اطلاعات بیشتر و خرید آنلاین
https://jph.ir/b/5666

تالشِ نوین
@TalesheNovin