Ehsan Soltani احسان سلطانی
6.44K subscribers
2.59K photos
91 videos
210 files
552 links
اقتصاد، صنعت و تجارت ایران و جهان

THINK TANK, Economist, Researcher and Analyst

تماس با ما
@Soltani_Ehsan
Download Telegram
ترکیب صادرات رسمی ایران
هم اکنون ۹۰ درصد از صادرات کشور را نفت و مواد خام و اولیه وابسته به رانت منابع نفت و گاز و معدنی تشکیل می دهد.
#تجارتـخارجی #اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
راه حلهای دولتها برای مشکلات، معمولا به اندازه خود مشکلات مضر هستند (میلتون فریدمن برنده جایزه نوبل اقتصاد)
#اقتصادجهان

➡️ @EconomySoltani
وضعیت فاجعه آمیز انتشار آمارهای دولتی
🔹 نیمه اول سال در حال اتمام است. گمرک ایران هر چند که آمار (به اصطلاح خام) تجارت خارجی کشور را بر روی سایت خود منتشر کرده بود، اما هم اکنون با خودداری از ارائه آمار نهایی سال ۱۳۹۵، همان آمار را هم از روی سایت حذف کرده است. عدم اعلام هر گونه گزارش از آمار تجارت خارجی سال ۱۳۹۵ ابهامات و سوالات زیادی را ایجاد می کند.
🔹 بانک مرکزی در اقدامی بی سابقه آمار رشد اقتصادی سال ۱۳۹۴ را منتشر نمی کند، اما در سال ۱۳۹۵ با تغییر سال پایه (ظرف مدت کوتاه ۵ سال) معجزه رشد اقتصادی دو رقمی را رقم می زند.
در جریان تغییر سال پایه نه تنها مبنای محاسباتی نرخ رشد اقتصادی دچار تغییرات زیادی می شود که ارقام حساب های جاری هم عوض می شود. در همین حال تا کنون جزئیات ارقام حساب های ملی سال ۱۳۹۵ منتشر نشده است.
با وجود آن که سبد مصرف خانوار و هزینه های مصرفی در ۵ سال گذشته تغییرات قابل توجهی را تجربه نکرده، مبنای محاسبه و سال پایه محاسبه و تعیین نرخ تورم عوض می شود.
🔹 ابهامات و اشکالات متعددی در آمار اعلامی رشد اقتصادی هم مرکز آمار و هم بانک مرکزی ملاحظه می شود و فضایی ایجاد می شود که کمتر کسی وقت خود را صرف بررسی آنها می کند.
🔹 با وضعیت اقتصادی کنونی و تشدید رکود، افزایش بیکاری، گرانی اقلام... گویا قرار است مراکز تولید اطلاعات اقتصادی دولتی کماکان به تولید اطلاعاتی که فقط به درد مسئولین کشور برای فخرفروشی در تریبونهای رسمی بخورد،‌ ادامه بدهند.
متاسفانه چیزی که فراموش می شود این است که بخش مهمی از اندیشمندان و اقتصاددانان مستقل (و غیر دولتی) این آمار را حتی قابل بررسی ندانسته و عامه مردم هم که وضعیت نابسامان کنونی را تجربه می کنند، اندک اعتمادی که دارند را نیز از دست می دهند.
🔹 در اغلب سایتهای وزارتخانه ها به جای درج مرتب و منظم و به سهولت در دسترس اطلاعات و آمارهای دستگاهها، آن چه به چشم می خورد.. عکسها و آلبومهای وزیران و مقامات ارشد و گزارش های تمجید و تشکر و تقدیر است.
🔹 در سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمار ناچیز دوره ای و کاملی از شاخص های پزشکی و درمان کشور در دسترس است، اما به جای آن از درج آدرس وب سایت شخصی وزیر و گزارش های پر از تمجید فراوان غفلت به عمل نیامده است.
🔹 دستکاری ها و تحریف های آماری، مسابقه برای تولید آمار پیشرفت ها، عدم انتشار به موقع اطلاعات، انتشار گزینشی آمارها و توقف یا عدم انتشار اطلاعات از رویه معمول و متداول بعضی از دستگاههای دولتی و حتی عمومی شده است. اجتناب از انتشار اطلاعات صحیح و درست و به موقع، مانع از تصمیم گیری های علمی و کارشناسی، برخورد با ریسکهای آتی و برنامه ریزی درست شده و می شود و آینده کشور را سخت به خطر می اندازد.
🔸🔸 اطلاع رسانی دولت و ارائه آمار دستگاهها به هیچ عنوان دربرگیرنده تصاویر گوناگون از مقامات در ژستهای و موقعیتهای مختلف و گزارش های پر از تمجید و تفاخر نیست... اینها بیش از هر چیز خودشیفتگی و از مردم بیگانگی این مقامات رانشان می دهد.
🔸🔸🔸 با توجه با تاکید ریاست جمهور و حق قانونی و شهروندی، به عنوان یک شهروند از ایشان درخواست می شود که با وضعیت نابسامان و نامطلوب انتشار اطلاعات کشور از طرف وزارتخانه ها و دستگاه های ذیربط، به صورت ناقص، منفصل، قطره چکانی و پر ابهام و ایراد مقابله شود.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
سهم کالاهای صنعتی نهایی از کل صادرات ایران و جهان
کاهش سهم جهانی در طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ میلادی به علت افزایش بهای نفت و مواد خام و اولیه است.
#تجارتـخارجی #اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
سهم مواد خام و اولیه از کل صادرات کالاهای صنعتی ایران و جهان
سهم مواد خام و اولیه از صادرات کالاهای صنعتی، در جهان ۳۵ درصد و در ایران بالای ۹۰ درصد است
#تجارتـخارجی #اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
درمان اقتصاد بیمار ایران
سه دهه است که برای اقتصاد بیمار ایران نسخه های تکراری تجویز شده و وعده های شفای عاجل داده می شود، اما آن چه در عمل اتفاق می افتد، مزمن شدن دردها و تشدید عفونت های اقتصاد است. نه تنها خبری از درمان در کار نیست که چشم انداز روشنی هم به چشم نمی خورد. روزمره گی و بی برنامه گی حاکم است.
🔹دولتها به یک سیاست اقتصادی بلندمدت و حتی میان مدت تمکین نمی کنند. آن چه سکه بازار است گفتار درمانی و شعار درمانی و هنگامی که کارساز نباشد،‌ تجویز مسکن است. ریشه بیماری ها و عفونت ها خشک نمی شود و آن چه انجام می شود، بیماری را در ظاهر تسکین داده است و در عمل ذات بحران به فعالیت خود ادامه می دهد. سخن از درمان می رود، اما آن چه در عرصه اقتصاد نه تنها استمرار می یابد که تشدید هم می شود، فعالیت عوامل و ساز و کارهای بحران ساز است.
🔹هم اکنون بیماری اقتصاد ایران به درجه ای شدت یافته و عفونتها به استخوان رسیده که دیگر تجویز مسکن و تعویض پانسمان جواب نمی دهد.
اصلاحات ساختاری و نهادی شالوده هر تغییرات اساسی و اصولی را تشکیل می دهد. مقدمه هر برنامه اصلاحی مبارزه با رانت و فساد است که این دو علت و معلول یکدیگرند.
امید است دولتمردان وخامت وضعیت کنونی کشور را درک کنند. کلید حل بحرانها رجوع به مردم و نیروی کار و تلاش آنها است و مردمی کردن اقتصاد ایران.
🔹مرگ تمدن ‌ها زمانی فرا می‌رسد,که بزرگان مردم به پرسش‌های جدید آن‌ها پاسخ‌های کهنه می‌دهند (ویل دورانت)
فردا خیلی دیر است.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
نسبت هزینه های جاری دولت به درآمد اقتصادی کشور با رشد بالایی در سه سال گذشته به بالاترین میزان در ده سال اخیر رسید.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
در چهار سال اخیر رشد هزینه های جاری دولت از نرخ تورم پیشی گرفت.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
تبیین متغیرهای کلیدی اقتصاد ایران
🔹 پیش از عصر دیجیتال، تنظیمات وسایل الکترونیکی مانند رادیو و تلوبزیون توسط یک سری دکمه های تنظیم کننده انجام می شد. کاربر با دکمه انتخاب موج، نوع موج کوتاه یا متوسط را انتخاب و سپس با دکمه تنظیم موج، ایستگاه رادیویی مورد نظر را انتخاب می کرد.
🔹 در اقتصاد ایران در حدود سه دهه است که سیاست گذاری ها و برنامه ریزی دولتها بر اساس سیستم تنظیم از رده خارج شده عصر آنالوگ صورت می گیرد. معمولاً اقتصاددانان و دولتمردان با تنطیم سطحی و مقطعی یک یا دو متغیر اقتصاد، قصد اصلاح مشکلات و معضلات اقتصادی کشور و گذر از بحرانها را دارند. تصور آنها بر این است که با تغییرات مقطعی و موضعی آنها می توانند اقتصاد کشور را راهبری کنند.
۱- تنظیم یک یا دو متغیره اقتصاد، بدون اصلاح نهادها و ساختارهای اقتصادی و در غیاب توجه به دیگر متغیرهای مهم، به هیچ عنوان در اقتصاد راهگشا نبوده، چنان در دهه های اخیر در ایران تجربه شده است.
۲- اقتصاد بیش از آن چه با ساده انگاری و سطحی نگری در مورد آن بحث می شود، چندلایه بوده و پیچیدگی دارد و آن چنان که دولتمردان فرض می کنند با اقدامات سطحی و کنترل متغیرهای مورد نظر (که معمولا بدون انجام اقدامات اصلاحات ساختاری و نهادی انجام می شود)، حصول به نتایج و اهداف امکان پذیر نمی باشد.
۳- تنظیم های مقطعی،‌ بدون برنامه، متناقض و سطحی همیشه با ایجاد شوکهای اقتصادی همراه بوده است. برندگان این شوکها در عمل بخشهای شبه خصوصی و گروه های رانتی و بازندگان عامه مردم و بخش خصوصی واقعی هستند.
بر خلاف آن چه که ادعا می شود هیچ برنامه یا سیاست اقتصادی اصولی و بنیادی مد نظر نیست. آن چه تعقیب می شود گذران امور روزمره دولتها و تامین هزینه های رو به تزاید آنها و از أن مهمتر تامین منافع بخش ها و گروه های وابسته رانتی در قالب یک اقتصاد رفاقتی است.
🔹 دولت یازدهم برنامه تثبیت نرخ ارز و کاهش نرخ تورم را در پیش گرفت، اما کم و بیش همین ترکیب دولتمردان، در دولت دوازدهم برنامه افزایش نرخ ارز و همچنین به اصطلاح رونق تورمی را مد نظر قرار داده است. این برخورد دوگانه در سیاست اقتصادی آن هم در زمان یک رئیس دولت و کم و بیش یک تیم اقتصادی، جای سوال و ابهام زیادی دارد.
- از سوی عوامل وابسته به دولت، چهار سال در مورد یک سری موضوعات سکوت می شود و حتی از آن دفاع می شود،‌ اما در چهار سال بعد جنجال سازی شروع شده و چنان اغراق می شود که همه مشکلات و معضلات کشور به آن ربط داده شده و در راستای زمینه سازی و تایید اقدامات دولت از هیچ نوع بازی با افکار عمومی و تحریف واقعیتها و غوغاسالاری با سوء استفاده از اصول علم اقتصاد فروگذار نمی شود.
🔹 در هیچ یک از انواع متداول مدیریت اقتصادی کشورها، این نوع از اداره کشور که در ایران رواج دارد، سابقه ندارد. آن چه در اصل انجام می شود، اقتصادی رفاقتی است که تاوان همه کژکارکردی ها و اشتباهات اداره کشور و همچنین تامین منافع گروههای رانتی را بخش خصوصی واقعی و مردم باید بدهند. در این میان بعضی مامور به توجیه و تبیین (به ظاهر علمی) موضوعات و عملکردهای غلط و مخرب، کژکارکردی ها و تکرار اشتباهات سی سال اخیر هستند.
🔹 روندهای مخرب مقطعی و سطحی اقتصادی کشور را به روزگار امروز کشانده است و استمرار و تشدید آنها بهای سنگینی را برای کشور در بر خواهد داشت. موضوع مهم و کلیدی این است که اقتصاد کشور به درجه ای از شکنندگی رسیده که قدرت تاب آوری در برابر شوکهای جدید را ندارد.
اقتصاد ایران به راه حل ها و راهکارهای جدید و متفاوت از آن چه در سی سال گذشته تکرار شده، نیاز دارد.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
سهم بخشهای اقتصادی از کل تولید ناخالص داخلی در اوج درآمد اقتصادی چهار دهه اخیر
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
سهم زیر بخشها از کل تولید ناخالص بخش خدمات در اوج درآمد اقتصادی چهار دهه اخیر
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
Ehsan Soltani احسان سلطانی
سهم مواد خام و اولیه از کل صادرات کالاهای صنعتی ایران و جهان سهم مواد خام و اولیه از صادرات کالاهای صنعتی، در جهان ۳۵ درصد و در ایران بالای ۹۰ درصد است #تجارتـخارجی #اقتصادایران ➡️ @EconomySoltani
صادرات کالاهای صنعتی ایران
🔹 سهم بسیار ناچیز کالاهای صنعتی نهایی (شامل کالاهای سرمایه ای، وسایل نقلیه و کالاهای مصرفی بادوام، نیمه بادوام و کم دوام) از صادرات ایران در برابر سهم بالای ۵۰ درصدی این اقلام از صادرات جهان و از سوی دیگر سهم بیش از ۹۰ درصدی مواد خام و اولیه از کل صادرات کالاهای صنعتی ایران در برابر سهم ۳۵ درصدی این اقلام از صادرات جهان، به روشنی نشان می دهد که ایران بطور کلی صادرکننده مواد خام و اولیه است.
🔹 صادرات کالاهای صنعتی نهایی ایجاد کننده ارزش افزوده و اشتغال صنعتی (مستقیم و غیرمستقیم) هستند و با ایجاد عمق صنعتی زنجیره ای از خدمات پشتیبان صنعت را ایجاد می کنند. در مقابل صادرات مواد خام و اولیه برای واردات کالاهای مصرفی نهایی به مفهوم صادرات شغلها به خارج از مرزها است.
🔹 در این شرایط کنونی اقتصادی کشور، افزایش نرخ ارز به بهانه افزایش صادرات، در عمل منجر به افزایش بهای تولیدکنندگان داخلی (اعم از مصرف کننده مواد اولیه داخلی یا وارداتی) می شود. در نتیجه با توجه به کاهش مصرف داخلی و به تبع آن تشدید رکود، کاهش میزان تولید داخلی حاصل می شود. در همین حال افزایش نرخ ارز صادرات مواد اولیه و خام را شدت می بخشد.
🔹 افزایش نرخ ارز (competitive devaluation) در شرایطی منجر به افزایش صادرات و تقویت توان تولید داخلی می شود که:
(۱) اقتصاد کشور آمادگی لازم را داشته باشد و شرایط لازم برای رشد تولیدکنندگان داخلی فراهم باشد.
(۲) زنجیره های صنعتی توسعه و تکمیل شده باشند و عمق صنعتی لازم ایجاد شده باشد.
(۳) کشور دارای یک برنامه اقتصادی جامع و کامل برای توسعه اقتصادی مبتنی بر تولید داخلی باشد و عوامل و زیرساختهای لازم ایجاد و فراهم شده باشد.
(۴) در غیاب فقدان دیگر عوامل و شاخص های اقتصادی از قبیل تامین مالی لازم و کافی با نرخهای سود رقابتی، نظام مالیاتی، محیط و هزینه های کسب و کار، قوانین حامی تولید و کارآفرینی و ...، بدیهی است که تنظیم یک متغیر مثمر ثمر نخواهد بود.
#تجارتـخارجی #اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
Ehsan Soltani احسان سلطانی
در چهار سال اخیر رشد هزینه های جاری دولت از نرخ تورم پیشی گرفت. #اقتصادایران ➡️ @EconomySoltani
افزایش شدید هزینه های جاری دولت و رشد بالای نسبت آن به درآمد اقتصادی در چهار سال اخیر و از سوی دیگر کاهش درآمدهای دولت (به علت قیمتهای فروش نفت خام پایین) منجر به کسر بودجه در سال جاری شده است.
علت اصلی کسر بودجه کاهش قیمت های فروش نفت خام و از سوی دیگر طبق سنت مالوف دولتها تدوین بودجه کشور با خوش بینی بر بهای نفت بالا است. بخش قابل ملاحظه ای از بودجه هم صرف مخارجی می شود که برای کشور منغعتی در بر ندارد.
نظام مالیاتی همچنان بر اخذ مالیات از تولیدکنندگان و شاغلین تکیه دارد و هیچگونه تغییر قابل ملاحظه ای در جهت اخذ مالیات از صاحبان سودها و منافع کلان و رانتی هاُ مشاهده نمی شود.
🔹 دولت به جای صرفه جویی و قطع رانتها و اصلاح نظام مالیاتی، بر روال مالوف سه دهه اخیر، با افزایش نرخ ارز و بهای خدمات خود تصمیم دارد تا کسری بودجه خود را بپوشاند.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
روند نرخ بهای دلار در بازار آزاد از سال ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۶
در طی چهار سال اخیر بهای دلار در نیمه دوم سال بالا می رفت که در سال جاری از تیر ماه افزایش آن شروع شده است.
#نرخـارز

➡️ @EconomySoltani
روند تغییرات میانه سنی جمعیت ایران در دوره ۲۱۰۰-۱۹۵۰ میلادی (۱۳۲۹ تا ۱۴۷۹ شمسی)
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
روند تغییرات شاخصهای جوانی جمعیت ایران (Vernet)
سهم جمعیت جوان در دو دهه اخیر به سرعت کاهش یافته است.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
روند تغییرات شاخصهای جوانی جمعیت ایران (Vernet)
سهم جمعیت سالخورده و نسبت أن به جمعیت جوان در حال افزایش است.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani
سهم اقلام کالایی از صادرات و واردات ایران و کشورهای همسایه
#تجارتـخارجی

➡️ @EconomySoltani
کاهش ارزش تجارت جهانی در سالهای ۲۰۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی به علت کاهش بهای نفت خام و مواد خام
#تجارتـخارجی

➡️ @EconomySoltani
Ehsan Soltani احسان سلطانی
سهم بخشهای اقتصادی از کل تولید ناخالص داخلی در اوج درآمد اقتصادی چهار دهه اخیر #اقتصادایران ➡️ @EconomySoltani
ترکیب بخشهای اقتصادی از کل تولید ناخالص داخلی (در اوج درآمد اقتصادی چهار دهه اخیر) نشان می دهد که ۴۶ درصد آن شامل ساختمان و مستغلات و نفت است. با در نظر داشتن بخشهای خدماتی نامولد، در حدود نیمی از درآمد اقتصادی کشور از محل فعالیتهای نامولداقتصادی حاصل شده است. سهم پایین صنعت از تولید ناخالص که در حدود یک-سوم کشورهای مانند چین و کره جنوبی می باشد، حاکی از این است که کشور به مرحله صنعتی شدن نایل نشده است. مجموع سهم درآمد اقتصادی بخشهای صنعتی و کشاورزی از بخش ساختمان و مستغلات به میزان قابل توجهی پایینتر می باشد که در کمتر اقتصادی در سطح جهان وضعیت مشابهی وجود دارد. وضعیت اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۰ به حدی شکننده و ناپایدار بود که حتی بدون تحریمها نیز به بحران و رکود منجر می شد.
#اقتصادایران

➡️ @EconomySoltani