دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.42K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 فروپاشی #هژمونی تحریم با جبر داخلی‌سازی در آمریکا

دکتر روح‌اله کهن‌هوش نژاد؛
دانشجوی دکتری مدیریت #قراردادهای بین المللی نفت و گاز دانشگاه امام صادق(ع)

 🔰 بحث وضعیت تحریم­ها در شرایط #کرونا موضوعی است که مدتی پس از شیوع این بیماری مطرح گردید. برخی خواستار رفع #تحریم‌های_آمریکا علیه ایران در این شرایط شدند و مقابله با این بیماری بدون رفع تحریمها و امکان فروش و وصول درآمدهای #نفتی را غیرممکن می‌دانستند. در این یادداشت قصد دارم نگاه متفاوتی به موضوع داشته باشم و این بار اثر بحران کرونا را بر ابزار تحریم بررسی کنم. در واقع، اثر شیوع این بیماری بر زنجیره جهانی عرضه، حمایت از #تولیدداخلی و متعاقباً تضعیف ابزار تحریم­ بسیار قابل توجه است.

❇️ ابتدا لازم است مفهوم زنجیره جهانی عرضه را توضیح دهم. معنای سرراست اصطلاح «#زنجیره_جهانی_عرضه»، درگیر شدن شرکت‌های متعدد از کشورهای مختلف در ساخت و تولید یک #محصول معین است. مثلاً محصول آیفون از شرکت اپل در قطعات مختلف در ده­ها کشور تولید می‌شود. آیفون در نگاه اول یک کالای آمریکایی است که توسط یک شرکت آمریکایی فروخته می‌شود، لکن در واقع آیفون یک محصول جهانی است. شیوع ویروس کرونا این زنجیره را به­ شدت تحت تأثیر قرار داده و این مسأله در خصوص کالاهای دارویی و پزشکی به یک بحران تمام عیار تبدیل شده است. این امر باعث شده تا دولت‌ها در سراسر جهان به­ ویژه آمریکا تحت فشار برای حمایت بیشتر از تولید داخلی قرار گیرند. با توجه به فشاری که به مردم وارد شده، بحث‌های نظری حمایت از تولید داخلی یا تقویت #تجارت_آزاد فعلاً رخت بر بسته و همگان به دنبال کاهش وابستگی خود به #اقتصادجهانی و داخلی کردن زنجیره عرضه کالاهای مختلف برای کاهش میزان آسیب­پذیری خود هستند.  

❇️ به نظر می‌رسد تولید داخلی #کالاهای_حیاتی و قطعات آنها در دوره #پساکرونا نیز تقویت و مشوق‌های بیشتری برای تولید داخلی این کالاها در سراسر جهان اعطا خواهد شد. این به معنای #داخلی‌سازی زنجیره جهانی عرضه است. هرچه میزان جهانی بودن زنجیره عرضه رقیق‌تر شود، #تجارت_جهانی کاهش یافته و میزان کارایی تحریمها تنزل پیدا می‌کند.

❇️ #جهانی_بودن زنجیره عرضه بدین معناست که نقاط و نواحی متعددی وجود دارد که ایالات متحده می‌تواند تحریم‌های خود را روی آنها اعمال نماید. در مثال آیفون، چنانچه #ایالات_متحده فروش مستقیم آیفون به کشوری مانند #ایران را تحریم نکند، اما به دلیل تولید قطعات آن در ده‌ها کشور مختلف، چنانچه یکی از آن کشورها بخواهد به دلیل #تحریم قطعات تولیدی آیفون‌های به مقصد ایران را ارائه ندهد، عرضه این محصول به ایران دچار اختلال خواهد شد. این بدان معناست که فرصت­‌های متعددی برای کشور #تحریم‌کننده برای دخالت در یکی از نقاط زنجیره جهانی عرضه وجود دارد.

❇️ این نگاه #زنجیره‌ای در تحریم‌های #آمریکا علیه ایران کاملاً به چشم می‌خورد؛ در تحریم ایران نه تنها کالاها بلکه زنجیره خدمات #بانکداری، بیمه، #کشتیرانی و سایر خدمات مورد نیاز برای #صادرات و #واردات کالاها به ایران هدف قرار گرفته است. اما داخلی­‌تر شدن زنجیره عرضه به معنای کاهش نقاط در دسترس برای اعمال تحریمها خواهد بود؛ در واقع از یک طرف کالاهای قابل هدف‌گذاری کاهش خواهند یافت و از سوی دیگر نیاز به خدمات بانکداری، بیمه، کشتیرانی و... نیز کاهش خواهد یافت. البته زیان وارده به سیاست #تحریم تنها محدود به این نخواهد بود. هرچه زنجیره­‌های عرضه داخلی‌تر شود، نه تنها کانال‌های #فشارمستقیم کمتر می‌شوند، بلکه حس کلی تحریم شدن نیز از بین خواهد رفت. مثلاً هنگامی که آمریکا شرکت‌های #انرژی اروپایی را به خاطر خرید #نفت از ایران تهدید به تحریم می‌کند، این شرکت‌ها تحریم را تنها در عدم دسترسی به محصولات آمریکایی در بخش انرژی نمی‌بینند، بلکه تحریم را در محدوده وسیع عدم دسترسی به تأمین مالی آمریکا، حقوق مالکیت و غیره حس می‌کنند و در واقع دیگر نمی‌توانند فعالیت معمولی در اقتصاد جهانی داشته باشند.

❇️ داخلی شدن زنجیره‌های عرضه، باعث می­شود #شرکت‌ها کمتر در معرض جریان‌های اقتصاد جهانی قرار گرفته و جرأت بیشتری برای به چالش کشیدن #تحریم‌ها پیدا کنند.

❇️ #ایالات_متحده در میان سایر کشورها به طور مضاعف از این مسأله متضرر خواهد شد زیرا دولت این کشور بسیار بیشتر از دیگر دولت‌ها از ابزار تحریم استفاده می‌کند و #وابستگی زیادی به تحریم‌های مستقیم برای مقابله با مخالفان خود دارد. دولت #ترامپ نیز مجبور است به دلیل تأمین مایحتاج مردم و جبران #بیکاری ناشی از کرونا و کاهش قیمت نفت همچنان به سیاست حمایت از #تولیدداخلی ادامه داده و شاهد ضعیف‌تر شدن روزافزون ابزار تحریم باشد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#اوراسیا

💢 نگاهی اجمالی به روابط اقتصادی ایران و #اتحادیه_اقتصادی اوراسیا

محمدمهدی #بازگیرخوب؛ پژوهشگر میز آسیای مرکزی، روسیه و قفقاز دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 اتحادیه اقتصادی #اوراسیا یک سازمان بین‌المللی برای ادغام اقتصادی منطقه‌ای است. این اتحادیه حرکت آزاد #کالاها، #خدمات، #سرمایه و #نیروی_کار را فراهم و سیاست‌های هماهنگی بین واحدها را در بخش‌های تعیین‌شده توسط توافق های #بین‌المللی در اتحادیه دنبال می‌کند. موضوع پیوستن #ایران به این اتحادیه از مباحث با اهمیتی است که اگر چه به صورت علمی و تئوریک چندان به آن پرداخته نشده ولی بسیاری از کارشناسان نظرات مختلفی در این زمینه اظهار داشته‌اند. در این نوشتار به شناسایی نقاط قوت، ضعف، #فرصت‌ها و تهدیدهای این #اتحادیه با نگاه ویژه به موضوع پیوستن جمهوری اسلامی ایران به این اتحادیه می پردازیم.

❇️ در شرایط فعلی و با وجود #تحریم‌ها امضا و اجرایی شدن چنین قراردادی با پنج کشور اوراسیا که #روسیه یکی از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود منافع #سیاسی بسیاری برای ایران به همراه داشته است. در شرایط فعلی با توجه به سیاست #فشارحداکثری آمریکا هر کشوری حاضر به همکاری‌های اقتصادی با ایران نیست؛ ایران در همین وضعیت توانست با #اتحادیه_اقتصادی اوراسیا موافقت‌نامه‌ای را امضا کند و آن را به اجرا برساند که در مجموعه #اقتصاد_خارجی کشور اتفاق خوبی است.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/Z1BJy

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#یادداشت_تحلیلی
#تجارت_خارجی

⭕️ انتشار یادداشت تحلیلی ایمان #صمدی‌نیا پژوهشگر کمیته بازاریابی بین‌الملل دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع) در خبرگزاری #ایرنا

💠 توسعه #زیرساخت‌های_تجارت_خارجی؛ لازمه رونق تولید

🔰 #ایران با توجه به اینکه کشوری چهارفصل است و ظرفیت‌های #اقتصادی بسیار بالایی دارد، می‌تواند به یکی از قدرت‌های مطرح اقتصادی #جهان تبدیل شود، اما متاسفانه در حوزه‌های مختلف #زیرساختی دچار ضعف مدیریت بوده و این امر بستر زمین‌گیر شدن ایران توسط #تحریم‌ها را نیز فراهم کرده است.

❇️ ذهنیت بسیاری از اقتصاددانان و مسئولان امر، وابستگی #صادرات به تجار و #بخش_خصوصی و عدم نیاز ورود دولت به این حوزه است. در حالی که تجربه کشورهای پیشرو در حوزه صادرات همچون #چین و #ببرهای_آسیایی (کره‌جنوبی، هنگ‌کنگ، سنگاپور و تایوان) و حتی کشورهای غربی، نشان دهنده نیازمندی #توسعه_صادرات به ریل‌گذاری بخش دولتی است.

🔻 متن کامل #یادداشت در سایت خبرگزاری #ایرنا

🔗 plus.irna.ir/news/84069325/

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 آثار تحریم ۱۸ #بانک_ایرانی

🗞 نشریه اکونومیست

🔰 واحد اطلاعات اقتصادی #اکونومیست می‌گوید وضع تحریم بر کل بخش #مالی ایران توسط #آمریکا تاثیر چندانی بر وضعیت اقتصاد #ایران و رشد آن نخواهند داشت. دولت آمریکا ۸ اکتبر در راستای سیاست #فشار_حداکثری، کل بخش مالی ایران را هدف تحریمها قرار داد و بر این اساس هرگونه #تبادل_بانکی با ایران با استفاده از سیستم مالی آمریکا را به‌ جز تبادلات #بشردوستانه ممنوع کرد.

🔶 اکونومیست در گزارش خود نوشت: انتظار نداریم که #تحریم‌ها و محدودیت‌های جدید آمریکا علیه ایران تاثیر فزاینده مهمی بر #تجارت و #اقتصاد ایران داشته باشد. بر این اساس، ما در پیش‌بینی خود مبنی بر #رشد_منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را تغییر نمی‌دهیم. تحریم‌های گسترده و شیوع ویروس #کرونا دو عاملی هستند که رشد منفی ۱۲ درصدی اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ را موجب می‌شوند.

🔶 اکونومیست در تشریح علت محدود بودن تاثیر تحریم‌های جدید می‌گوید: بانک‌های مهم #ایران در جمع ۷۰ موسسه مالی قرار داشتند که نوامبر ۲۰۱۸ در پی خروج یک‌جانبه آمریکا از #برجام تحت بعضی محدودیت‌ها قرار گرفتند. آمریکا شش ماه قبل از این تاریخ از #توافق_هسته‌ای خارج شده بود و در این تاریخ به #معافیت‌های_تحریمی ایران که با اجرایی شدن توافق هسته‌ای حاصل شده بود پایان داد.

🔶 بر این اساس بخش مالی ایران از استفاده از سیستم تبادلات مالی بین‌المللی موسوم به #سوئیفت که بر پایه #دلار قرار دارد محروم شد. در فوریه سال جاری نیز نام ایران به فهرست سیاه گروه #اقدام_مالی موسوم به FATF بازگشت و نسبت به هرگونه #تبادل_مالی با ایران هشدار داده شد. علاوه بر اینها، انبوه مقررات تحریمی ضد ایران، #تجار و #بانک‌های_خارجی را حتی برای انجام معاملات مجاز با این کشور بی‌میل کرده و تجارت #کالاهای_غیرنفتی ایران نیز طی دو سال گذشته کاهش داشته است. بنابراین تحریم‌های اخیر وضع شده علیه کل #سیستم_بانکی ایران تاثیری محدود خواهد داشت.

🔶 اکونومیست می‌افزاید: هجده بانک ایرانی هدف تحریم‌های جدید آمریکا قرار گرفته‌اند و تنها مجاز به همکاری با #بانک‌های_خارجی در زمینه مبادلات مالی برای #غذا و سایر اقلام بشردوستانه هستند. محروم کردن دولت ایران از منابع مالی برای #توسعه برنامه هسته‌ای و #موشکی خود و ترویج #تروریسم و حمایت از شبکه‌های تروریستی، هدف اعلامی این تحریمها عنوان شده است. اما در واقع بخش اندکی از #تجارت_بین‌المللی ایران از طریق کانال‌های رسمی مالی انجام می‌شود (به‌ جز اقلام معاف شده از تحریمها).

🔶 در این گزارش آمده است: «دونالد #ترامپ رییس‌جمهور آمریکا با وضع این تحریمها در واقع خواسته است در آستانه #انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قدرت خود در عرصه #سیاست_خارجی را به رخ بکشد. او و تندروهای ضدایرانی حاضر در #دولت وی همچنین از این خشمگین هستند که تلاش‌هایشان در ماه سپتامبر برای فعال‌کردن #مکانیسم_ماشه و تمدید #تحریم_تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بی نتیجه مانده و دیگر امضاکنندگان برجام و #شورای_امنیت اعتنایی به این خواست آمریکا نکرده‌اند».

🔶 این موسسه می‌گوید تحریم‌های جدید از یکسو با بی‌اعتنایی علنی دیگر #کشورها مواجه شده و از سوی دیگر به خاطر تاثیر منفی بر #مبادلات_بشردوستانه مورد انتقاد شدید قرار دارد.

🔶 اکونومیست می‌گوید: محمدجواد #ظریف وزیر خارجه ایران اخیراً از تلاش غیرانسانی آمریکا برای مسدودکردن دسترسی محدود ایران به غذا و #دارو سخن گفت و موضع وی با ابراز همدردی قابل‌توجه در سطح #بین‌الملل مواجه شد، چه اینکه همه‌گیری ویروس #کرونا نیز تاثیری شدید بر ایران گذاشته است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU