دیپلماسی اقتصادی | IEDS
1.37K subscribers
585 photos
70 videos
21 files
387 links
🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
Institute for Economic Diplomacy Studies (IEDS)
📌 اولین اندیشکده #تخصصی_دانشگاهی در حوزه دانش و تجربه روابط اقتصادی بین‌الملل

💻 سایت: http://www.eco-dip.ir

🆔 ارتباط با ما: @AHarabpour
Download Telegram
#گزارش_تحلیلی
#تجارت_خارجی

💢 یک دهه تجارت کالایی ایران با #ترکیه

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

✳️ #تجارت_کالایی ایران و ترکیه طی ۱۰ سال اخیر (از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰) به طور قابل توجهی افت داشته است. بیشترین میزان #تجارت این دو کشور مربوط به سال ۲۰۱۲ می‏‌شود که حدود ۲۲ میلیارد دلار بوده است. از این میزان حدود ۱۲ میلیارد دلار آن #صادرات ایران به ترکیه و حدود ۱۰ میلیارد دلار آن #واردات ایران از این کشور بوده است.

✳️ ارزش صادرات #ایران به ترکیه از سال ۲۰۱۱ به بعد روند کاهشی را طی کرده و از حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به ۴.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ رسیده؛ پس از آن، با امضای #برجام روند صادرات ایران به ترکیه کمی قوت گرفت و در سال ۲۰۱۷ به ۷.۵ میلیارد دلار رسید.

✳️ با این حال، با خروج #آمریکا از برجام و تشدید #تحریم‏‌ها، صادرات ایران به ترکیه به طور بی‏‌سابقه‏‌ای کاهش یافت و در نهایت به یک میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسید.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/fl_1557.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 کدام تحریمها؟؛ مساله این است

🗞 شورای آتلانتیک

🔰 اندیشکده «#شورای_آتلانتیک» در یادداشتی به ارزیابی این مسأله پرداخته که سخت‌ترین بخش #مذاکرات_وین در این است که کدام #تحریم‌ها برداشته شوند. زیرا ایران تأکید کرده علاوه بر تحریم‌های مصرح در #برجام، باید تمامی تحریم‌های پس از انعقاد برجام نیز لغو شوند.

🔶 در این بین، دولت #آمریکا معتقد است تحریم‌هایی که «ناسازگار با برجام تشخیص دهد» را برطرف خواهد کرد. نویسنده معتقد است #ناسازگار بدان معناست که شاید با برچسبی جز مرتبط با #برنامه_هسته‌ای اِعمال شده باشد، ولی #منافع_اقتصادی ایران از برجام را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

🔶 تحریم #بانک_مرکزی، شرکت ملی #نفت ایران و شرکت ملی نفت‌کش از این جمله هستند. در عین حال مشخص نیست دولت #بایدن حاضر باشد تحریم‌هایی که علیه نهادهایی در لایه‌های پایین‌تر مانند برخی #بانک‌ها و ارگان‌های اقتصادی وضع شده را نیز در این شمول بگنجاند.

🔶 تیم‌ها از طرف ایرانی و آمریکایی باید صدها عنوان جدیدی را که تیم #ترامپ اعمال کرده است بررسی کنند تا بفهمند لیست نهایی #تخفیف_تحریم‌ها چیست. این یک کار وقت‌گیر است و نیاز به توجه جدی به جزئیات و پیشینه هر یک از این مجازات‌ها دارد.

🔶 اما مسأله مهم‌تر نحوه رفع تحریم‌هاست. ایران بر #لغو تحریمها تأکید دارد ولی آمریکا بر #تعلیق آن‌ها. و لغو تحریم‌هایی با برچسب‌های «#ضدتروریسم» یا «#حقوق_بشر» را به دلیل حضور #جمهوری‌خواهان و نومحافظه‌کاران در کنگره، دشوار و دارای هزینه سیاسی می‌داند.

🔶 به نظر می‌رسد دولت بایدن قصد داشته باشد از طریق اعطای برخی مجوزها ذیل قوانین وزارت خارجه و #وزارت_خزانه‌داری، معافیت‌هایی به ایران اعطا کند و برخی فرامین اجرایی دولت ترامپ را لغو نماید/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#مصاحبه_خبری
#همسایگان

🎙 گفتگوی خبرگزاری دانشجو با محمدرضا #برجی پژوهشگر میز همسایگان دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)

♨️ سالانه ۲۵ درصد بودجه #اکو را ایران تامین می‌کند/ سهم اکو از مبادلات میان کشور‌های عضو ۶ درصد است

🔰 با توجه به #موقعیت_استراتژیک ایران و موقعیت جغرافیایی کشور‌های #آسیای_مرکزی، نقش ایران بسیار حائز اهمیت است. #ایران به دلیل داشتن مرز زمینی با ۵ کشور دیگر عضو و دارا بودن موقعیت استراتژیک #جغرافیایی برای برقراری اتصال سایر اعضا به آب‌های بین المللی و همچنین به دلیل استقرار دبیرخانه دائمی #اکو در تهران از موقعیت محوری برخوردار است. سالانه ۲۵ درصد #بودجه اکو را جمهوری سلامی ایران تامین می‌کند و بیش از ۲۰ درصد از #کارشناسان این سازمان ایرانی هستند.

#واردات ما از کشور‌های عضو اکو ۲ میلیارد و ۸۱۷ میلیون دلار است که از این حجم واردات، ۹۲ درصد متعلق به ترکیه است. #صادرات جمهوری اسلامی ایران به اکو نیز ۲ میلیارد و ۹۴۵ میلیون دلار است که فقط ۴۰ درصد آن به #افغانستان تعلق دارد. نکته قابل ملاحظه اینکه ما از ظرفیت‌های اکو استفاده نکردیم و کشور‌هایی که با یکدیگر مرز زمینی ندارند رابطه اقتصادی خوبی نیز ندارند؛ بنابراین می‌شود گفت در مجموع #روابط_اقتصادی کشور‌های اکو مناسب نیست و باید در آن‌ها بازبینی کلی انجام شود تا از این ظرفیت‌های مهم استفاده کرد.

با توجه به ظرفیت‌های اقتصادی، #تجاری، حمل و نقلی، دسترسی به آب‌های آزاد و دارا بودن #منابع_انرژی مثل نفت و گاز باید گفت که جمهوری اسلامی نتوانسته از این #اتحادیه بهره لازم را ببرد. نمونه بارز این امر در #تحریم‌ها نمایان است. کشور ما نتوانست از طریق این اتحادیه تاثیر تحریمها را کم کند و به جای اینکه این اتحادیه #بازدارندگی ایجاد کنند، بر عکس عمل کرد و این تحریمها تاثیر منفی بر روابط جمهوری اسلامی با سایر کشور‌های اکو گذاشته است.

🔻 متن کامل گفتگو در خبرگزاری #دانشجو:

🔗 https://snn.ir/fa/news/923833

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#تحریم

🔴 تحریم‌های بی‌اثر، مانع دیپلماسی

🗞 ریسپانسیبل‌استیت‌کرافت

🔰 تارنمای #ریسپانسیبل‌استیت‌کرافت در یادداشتی به نقد اِعمال بی‌رویه #تحریم‌های_اقتصادی از سوی آمریکا علیه دیگر دولت‌ها از جمله #ایران پرداخته و آن را مانعی در مسیر حل دیپلماتیک مسائل دانسته است. نویسنده با اشاره به شکست سیاست «#فشارحداکثری» ترامپ، بیان می‌کند که تحریمها در تغییر رفتار ایران ناکارآمد بوده‌اند.

🔶 طبق این مقاله، #تحریم‌ها سلاحی بی‌رویه است که هیچ تفاوتی بین مردم غیرنظامی و #نظامی نمی‌بیند و آسیب‌پذیرترین افراد جامعه را به جای نخبگان سیاسی آن هدف قرار می‌دهد. در عین حال تحریمها به ابزاری کم‌هزینه برای ابراز مخالفت با دشمنان و مخالفان #هژمونی_آمریکا بدل شده که فارغ از کاربرد آن، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

🔶 نویسنده با اشاره به تحریمها علیه سه کشور ایران، #سوریه و #ونزوئلا بیان می‌دارد که حوزه تجهیزات پزشکی و تهیه #دارو، متأثر از این تحریمها به شدت بر وضعیت #سلامت و زندگی مردم اثر گذاشته است. در سوریه حتی تأمین مایحتاج #تغذیه عادی مردم به خطر افتاده و در ونزوئلا به مرگ بیش از چهل هزار نفر انجامیده است.

🔶 این گزاره که تحریمها به فروپاشی اقتصادی و نهایتاً تسلیم #دولت_هدف منجر می‌شود، اراده دستگاه #سیاست_خارجی آمریکا در حل مسالمت‌آمیز مسائل از طریق #مذاکره و تبادل امتیازات را تضعیف می‌کند و هر گونه انعطاف‌پذیری را به مماشات و سازش‌کاری تعبیر می‌کند.

🔶 استفاده بیش از حد از تحریم، مانع خلاقیت و ابتکار #وزارت_خارجه در جستجوی راه‌ها و ابزارهای دیگر است. تحریمها به بخشی از «جنگ‌های بی‌پایان» #آمریکا علیه دیگر دولت‌ها بدل شده و لازم است با تعریف اهداف #سیاسی قابل تحقق و گسترش مسیرهای سیاست خارجی، آن را به کناری گذاشت.

🔶 به نظر می‌رسد #مقاومت دولت‌های هدف علیه سیاست‌های خصمانه و زیاده‌خواهانه آمریکا، ایده بررسی تحریمها از منظر کارکرد و اثرگذاری را مجدداً در ذهن بخشی از #نخبگان_سیاسی آمریکا شکل داده است. هر چند اعتیاد سیاست خارجی آمریکا به #تحریم، عمیق‌تر از آن است که به راحتی این سلاح را بر زمین بگذارد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#انرژی

🔴 احتمال بازگشت ایران به بازار نفت با ۴ میلیون بشکه در روز

🗞 بلومبرگ

🔰 با پیشرفت #مذاکرات برای برداشته شدن #تحریم‌ها، ایران برای افزایش فروش #نفت آماده می‌شود ولی حتی پس از بسته شدن یک قرارداد، جریان ورود نفت اضافی #ایران به بازار تدریجی خواهد بود.

🔶 شرکت ملی نفت ایران در حال آماده‌سازی #میادین_نفتی و ارتباط با مشتریان است تا در صورت بسته شدن قرارداد بتواند #صادرات خود را افزایش دهد. در خوشبینانه‌ترین حالت، ایران طی سه ماه آینده به سطح #تولید قبل از تحریمها یعنی حدود 4 میلیون بشکه در روز بازمی‌گردد ولی هنوز موانع بسیاری قبل از رسیدن به این مرحله وجود دارد.

🔶 هر قراردادی که بسته شود باید کاملاً موانع #تجارت، #کشتیرانی و #بیمه شرکت‌های ایرانی را بردارد. طبق گفته یکی از مقامات سابق شرکت ملی نفت ایران، حتی پس از برداشته شدن این موانع هم #خریداران احتمالاً هنوز هم تمایلی به خرید نفت ایران نخواهند داشت.

🔶 سرعت بازگشت ایران، برای #بازار_جهانی نفت بسیار حساس است. با وجود افزایش مصرف #سوخت در جهان، قرنطینه‌های جدید به‌خاطر اوج همه‌گیری #کرونا دوباره بر تقاضا تأثیر می‌گذارند. افزایش #عرضه نفت ایران باری خواهد بود بر دوش متحدین این کشور در ائتلاف #اوپک‌پلاس که بیش از یک سال است تلاش می‌کنند مانع عرضه اضافی نفت به بازار شوند.

🔶 دیپلمات‌های #آمریکا و ایران که در #وین در حال مذاکره هستند، اعلام کردند به‌زودی به یک توافق می‌رسند. اگر این اتفاق بیفتد، قرارداد اتمی #برجام که دونالد #ترامپ در 2018 از آن خارج شد، دوباره به جریان می‌افتد و تحریم‌های ایران به‌ازای محدود شدن #فعالیت_اتمی آن برداشته می‌شوند.

🔶 تهران همین حالا هم از فضای کمتر خصمانه پس از انتخاب جو #بایدن استفاده کرده و #فروش_نفت خود را افزایش داده است. تولید نفت ایران 2.4 درصد در سال جاری میلادی افزایش یافته و به 2.4 میلیون بشکه در روز رسیده است یعنی بالاترین رقم طی دو سال گذشته. در واقع، اگر این قرارداد بسته شود، تولید نفت ایران طی 3 تا 6 ماه آینده به حدود 4 میلیون بشکه در روز می‌رسد.

🔶 #شرکت_ملی_نفت ایران اعلام کرده رابطه خود را با مشتریانش که تمایل به ازسرگیری خرید نفت از ایران دارند حفظ کرده است. عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت #عربستان اعلام کرد #اوپک فضای کافی را برای افزایش تولید ایران مانند گذشته باز کرده است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#تحلیل_آماری
#تحریم

📊 مقایسه تعداد تحریم های #ایران با دیگر کشورهای جهان

🔹 یکی از مقامات #آمریکا گفته ما نمونه‌هایی از تحریم‌هایی که مورد #مذاکره قرار می‌دهیم به طرف ایرانی اعلام کرده‌ایم و آنها خوب می دانند کدام تحریمها را لغو نخواهیم کرد. بازگشت به #توافق_هسته‌ای تنها به ۸۰۰ تحریم جدید آمریکا پایان خواهد داد و این تعداد نیمی از ۱۷۰۰ تحریمی است که بر این کشور اعمال شده است.

🔹 طرف‌های توافق هسته‌ای قصد دارند یک گروه جدید را تشکیل دهند تا چالش اصلی #مذاکرات را رفع کند یعنی تعیین دقیق قدم‌هایی که باید در حوزه لغو #تحریم‌ها از سوی آمریکا و رعایت محتوای توافق هسته‌ای از سوی ایران برداشته شود.

🔹 از هم گسیختن شبکه پیچیده تحریمها یک روند حساس سیاسی برای تیم #بایدن است. مخالفت با توافق احتمالی بین ایران و آمریکا در بین #جمهوری‌خواهان در حال افزایش است و لایحه‌ای مطرح است که به #کنگره قدرت می‌دهد از لغو هر یک از تحریم‌های ایران جلوگیری کند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#مصاحبه_خبری

🎙 گفتگوی خبرگزاری مهر با محسن #شرافتی_نیا، کارشناس کمیته پول و بانک اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)

💢 تحریم‌های بانکی چگونه خنثی می شود؟/ لزوم تمرکز بر #پیمان‌های_پولی

🔰 اگر بخواهیم یک عامل تاثیرگذار در فضای #بانکداری_بین‌الملل را نام ببریم، مهمترین عامل #تحریم‌ها است. در سال‌های گذشته تحریمها نقش پررنگی در امر #تجارت_بین‌الملل و مراودات بانکی داشته‌اند و ما باید تا کنون از این #تحریم‌ها به عنوان یک فرصت استفاده کرده و راهکارهایی را در مقابل آن اتخاذ می‌کردیم. به عقیده بسیاری از کارشناسان در تمام تحریم‌هایی که تا کنون از سوی #غرب اعمال شده، تحریم‌های بانکی قلب تمام تحریمها محسوب می‌شود. بنابراین نمی‌توانیم مشکلاتی که تحریم برای کشور به وجود آورده کاملاً چشم پوشی کنیم.

در پیمان‌های پولی دو یا #چندجانبه، پول کشور مبدا و مقصد #تجارت، به عنوان وجه معامله استفاده می‌شود و ارزهای واسط مانند #دلار در آن کنار گذاشته می‌شود. برای اجرایی شدن این پیمان نیاز است #بانک‌های_مرکزی کشورهای مبدا و مقصد وارد مذاکره با یکدیگر شده و پیمان پولی را منعقد کنند. پس از آن، تجارت دو کشور با استفاده از یک حساب ویژه در بانک مرکزی دو کشور شروع و در آن بستر به #معاملات می‌پردازند. عملیات حسابداری برای حساب‌های ویژه نیز بر اساس دارایی ارزشمند با ثبات مانند #نفت و #طلا صورت می‌گیرد.

🔻 متن کامل گفتگو در خبرگزاری #مهر:

🔗 mehrnews.com/xWbNR

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#رصد
#اقتصادجهانی

🔴 چرخه دوگانه؛ شوک چین به غرب

🗞 شورای روابط خارجی اروپایی

🔰 اندیشکده «شورای #روابط_خارجی اروپایی» در یادداشتی درباره راهبرد چرخه دوگانه #چین ابراز داشته که استراتژی جدید این کشور برای دستیابی به خوداتکایی #اقتصادی و سلطه #ژئوپلیتیکی یک چالش بی‌سابقه برای غرب است.

🔶 این راهبرد بدان معناست که قلمرو #گردش_مالی خارجی چین با بقیه جهان در تماس خواهد ماند، اما به تدریج تحت‌الشعاع گردش مالی داخلی قرار می‌گیرد و تقاضا و مصرف داخلی، #سرمایه و ایده‌ها را پرورش می‌دهد.

🔶 #استراتژی پیشین چین مبنی بر پیوستگی با اقتصاد جهانی، ضربات اقتصادی جدی به #غرب در پی داشت که راست‌گرایی را در این کشورها تقویت کرده و به پیروزی #ترامپ و رأی‌آوری برگزیت انجامید. این در حالی بود که دولت‌های غربی گمان می‌کردند می‌توانند به سود متقابل و دوسویه در همکاری با #چین دست یابند.

🔶 طبق یادداشت مورد اشاره، برنامه جدید چین ضرباتی متفاوت از قبل برای غرب در پی خواهد داشت. پکن در استراتژی جدید بر بخش‌هایی مانند #هوش_مصنوعی، نیمه‌هادی‌ها و وسایل نقلیه الکتریکی تأکید و قصد دارد با استفاده از یارانه‌های دولتی، کنترل #صادرات و کسب داده‌ها و اطلاعات، شرکت‌های چینی را در این بخش جایگزین شرکت‌های غربی حاضر در چین نماید.

🔶 به نظر می‌رسد با توجه به پروژه «#یک_کمربندیک_جاده»، از منظر #ژئوپلتیک در استراتژی جدید، تمرکز چین از #اروپا و آمریکا به سوی کشورهای آسیایی معطوف خواهد شد. انعقاد #پیمان‌های_مالی و تجاری دو یا چندجانبه با این کشورها و تلاش برای جایگزینی ارزهای بومی به جای #دلار، می‌تواند تاکتیک‌های چین در این محدوده ژئوپلتیک برای افزایش کارآیی استراتژی چرخه دوگانه در برابر #تحریم‌ها و فشارهای آمریکا باشد.

🌐 اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#گزارش_نشست
#کنفرانس_ملی

♨️ چرا سازمان #توسعه_تجارت به اهداف خود نرسید؟/ هر #رایزن_بازرگانی می‌تواند صادرات به کشور هدف را تا ۱۵ درصد افزایش دهد

احسان قمری مدیر کل دفتر توسعه و #خدمات_بازرگانی سازمان توسعه و تجارت، سیدمهرداد سیادت نسب وابسته بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در #آفریقای_جنوبی و فرهاد نوری معاون #توسعه_صادرات و خدمات سازمان توسعه تجارت در سومین #پیش_نشست کنفرانس ملی #دیپلماسی_اقتصادی (فرصت‌ها و چالش‌های 1400-1404) به بیان برخی چالش‌ها و مشکلات حوزه دیپلماسی اقتصادی و تجاری پرداختند.

#تحریم‌ها و به دنبال آن کاهش درآمدهای #نفتی سبب شد نگاه کشور برای تامین نیازهای #ارزی به سمت صادرات غیرنفتی تغییر پیدا کند. در این بین نقش #رایزنان_بازرگانی و سازمان توسعه تجارت مورد توجه قرار گرفت.

🔻 متن کامل گزارش در خبرگزاری #تسنیم:

🔗 https://tn.ai/2608070

🆔 @EconomicDiplomacyISU
#گزارش_تحلیلی
#صادرات

⭕️ نقش #نفت در اقتصاد ایران

✍️ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران

✳️ از سال ۱۳۹۷ روند نزولی کاهش سهم نفت در کل #تولید، آغاز شد که با تشدید #تحریم‏‌ها در سال ۱۳۹۸ به ۷.۳ درصد و در سال ۱۳۹۹ هم به حدود ۵ درصد رسید.

✳️ در بهار ۱۴۰۰، #ارزش_افزوده بخش نفت به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵، با افزایش ۲۳ درصدی در مقایسه با فصل مشابه سال قبل همراه بود که آثار آن در بهبود نسبی سهم نفت در تولید و در #صادرات نمایان شد.

✳️ در فصل نخست ۱۴۰۰ سهم نفت از کل تولید به حدود ۶ درصد نزدیک شد و سهم این بخش از کل #صادرات_کالایی حتی به ۵۰ درصد هم رسید. صادرات نفتی در فصل نخست ۱۴۰۰ با حدود ۲.۳ برابر #افزایش نسبت به فصل مشابه سال قبل، معادل ۸.۷ میلیارد دلار اعلام شده است.

✳️ در مقایسه با فصل ابتدایی سال ۱۳۹۹، نقش نفت در #اقتصاد_ایران به ویژه از منظر سهم در کل صادرات کالایی افزایش قابل توجهی داشته است.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 https://tccim.ir/Images/Docs/fl_1721.pdf

🌐 اندیشکده #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU