‍ ⛱ 🏖 🎉 🎈 💰 🎯 🎼 🏖 🏝 🎈

📚 پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان

بومی سازی طراحی و ارزیابی راه ماهی شبه طبیعی و سازه های آبی وابسته به منظور احیاء رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه جاجرود)


✍️ محقق : ساراسادات بدری

🎓 استادراهنما: دکتر سیدعلی ایوب زاده؛ 🎓استاد مشاور: دکتر مهدی یاسی

🏛 دانشگاه تربیت مدرس، 1396


🎲چکیده

🔖 ساخت سازه های متعدد باعث تغییر خصوصیات فیزیکی رودخانه و همچنین، باعث قطع اتصال مسیر مهاجرت و #تخم_گذاری_ماهیان_رودخانه می شوند که ساخت راه ماهی، موثرین روش برای برقراری مجدد جریان می باشد. راه ماهی شبه طبیعی از جمله سازه های احداث شده در دو دهه اخیر می باشد. تاکنون در ایران کلیه عملیات مهندسی رودخانه ای در جهت ساماندهی رودخانه ها بوده است اما اکنون که مهندسین رودخانه به دنبال #احیاء_رودخانه ها می باشند، ضروری است که دیدگاه مهندسین رودخانه در کشور ما نیز تغییر کند و به دنبال طراحی سازه هایی سازگار با محیط زیست همچون راه ماهی شبه طبیعی باشند.


🔖هدف اصلی این تحقیق، بررسی مبانی طراحی #راه‌ماهی شبه طبیعی در کشورهای جهان و بومی سازی آن ها برای رودخانه های ایران می باشد. در این تحقیق پراکندگی این راه ماهی ها در جهان و در ایران بررسی شده و این بررسی ها گویای آن است که اکثر راه ماهی های شبه طبیعی در کشورهای اروپایی نظیر آلمان و اتریش احداث شده در حالی که در ایران تنها به ساخت راه ماهی های تکنیکی پرداخته شده است.


🔖 در ادامه با بررسی مبانی اولیه طراحی #هیدرولیکی و #زیستی به بومی سازی آن ها پرداخته شده و براساس نتایج، مشاهده می شود که در ایران می توان از اغلب مبانی استفاده شده در دستورالعمل های خارجی استفاده نمود با این تفاوت که باید در این مبانی از ویژگی های گونه های داخلی نظیر #نمودارهای_مطلوبیت خاص گونه ها در طراحی مورد توجه قرار گیرد.

🔖 همچنین با بررسی های انجام شده می توان نتیجه گرفت که در اکثر رودخانه ها، احداث راه ماهی های شبه طبیعی مناسب تر بوده و از میان انواع آن ها، کانال کنارگذر بهترین روش برای بازگرداندن تداوم جریان و زیستگاه مناسب برای #ماهیان و موجودات کفزی می باشد و در صورت طراحی مناسب این مسیر، می توان در این آبراهه با ایجاد فعالیت کایاک باعث پیشرفت در صنعت گردشگری شده و همچنین می توان از آن به عنوان پایگاه تحقیقاتی نیز استفاده نمود. جهت پیاده سازی یک نمونه ی طراحی بر روی یکی از رودخانه های ایران، رودخانه ی جاجرود به دلیل احداث چهار بند بر روی آن و قطع شدن مسیر مهاجرت گونه های آبزی در رودخانه، انتخاب گردید.


🔖با توجه به اطلاعات جمع آوری شده و مبانی ارائه شده، گونه های شاخص این رودخانه قزل آلای خال قرمز و همچنین گونه های سیپریند می باشند. همچنین جریان متناظر با 10% متوسط جریان رودخانه یعنی دبی 0/8 مترمکعب بر ثانیه برای کانال کنارگذر درنظر گرفته شد. مسیر کانال کنارگذر با استفاده از سرریزهای سنگی و سرریزهای شانه ای طراحی گردید. بر این اساس، با استفاده از سرریزهای سنگی با افت هیدرولیکی 0/25 متر استخرهایی به عرض 4 و طول 5 متر و میزان تلفات انرژی 98/1 وات بر مترمکعب و خیزآب هایی به عرض 2 متر و با استفاده از سرریزهای شانه ای با افت های هیدرولیکی 0/3 متر خیزآب هایی به عرض 2/5 متر در طراحی مورد توجه قرار گرفت. در ادامه نیز به طراحی سازه های ورودی و خروجی جریان پرداخته شد. این سازه ها نیز با استفاده از سرریزهای شانه ای طراحی شده اما ورودی جریان به صورت کالورت در مقایسه با سرریزهای شانه ای نیز طراحی گردید. در ورودی جریان، سامانه های ضبط تصویری جهت ارزیابی عملکرد راه ماهی و استفاده از آن به عنوان پایگاه تحقیقاتی درنظر گرفته شد.


🔖در انتها نیز با استفاده از مدل ریاضی PHABSIM به بررسی #مطلوبیت_زیستگاه راه ماهی طراحی شده پرداخته شد و مشاهده گردید که در استخرهای استراحت مطلوبیت زیستگاه بیشتر از خیزآب می باشد.

🔖 همچنین مشاهده شد که ماهیان در خیزآب بر خلاف استخرها کناره های راه ماهی را به دلیل سرعت های مناسب تر به عنوان زیستگاه انتخاب می نمایند. در ادامه نیز با متره و برآورد طراحی صورت گرفته، مشاهده گردید که استفاده از سرریزهای سنگی به صرفه تر از سرریزهای شانه ای بوده اما به دلیل تقسیم افت جریان توسط سرریزهای شانه ای و تعویض این سرریزها پس از 10 الی 20 سال، احداث سرریزهای شانه ای توصیه می شوند.


🔰کانال تخصصی اکوهیدرولیک و هیدرواکولوژی

👇👇👇👇👇

@EcoHydraulic_Hydroecology


🎲 شایان ذکر است، در مطالب قبلی کانال، 2 مقاله از سرکارخانم مهندس بدری پیرامون مطلب فوق قرار گرفته است.

📚مشاهده فایل چند صفحه ابتدایی 👇 👇 👇

🍀 ☘️ 🦈 🐋 🍁 🍂 🍃 🌳 🍀 ☘️ 🦈 🐋


#پیشنهاد

1️⃣ راه اندازی #انجمن_علمی_دانشجویی #مهندسی_رودخانه و #اکوسیستم_های_آبی در دانشگاه های کشور

2️⃣ راه اندازی و #پذیرش_دانشجو در گرایش علوم و مهندسی آب #رودخانه و #اکوسیستم_های_آبی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های کشور

🍄 با توجه به اهمیت و ضرورت #حفاظت از اکوسیستم های آبی (#رودخانه، #تالاب و . . .) و نقش آنها در #توسعه_یکپارچه_منابع_آب در حوضه های آبریز، همچنین اجرای طرح های #ساماندهی، #احیاء، #بازگردانی، #بازطبیعی_سازی زیستگاه های رودخانه ای در پروژه های عمرانی، نیاز به شناخت هر چه بهتر پژوهشگران و گسترش #علم_مهندسی_رودخانه و حضور متخصصانی در این زمینه در مجموعه های مختلف (سازمانها، نهادها، شرکتها، موسسات، پژوهشکده های تحقیقاتی و . . .) می باشد.


🍄لذا پیشنهاد میگردد با توجه به توان و ظرفیت علمی دانشگاه های مختلف که رشته های (#آبخیزداری، #شیلات و اکولوژی آبزیان، محیط زیست، #تنوع_زیستی، ارزیابی و آمایش سرزمین، مهندسی منابع آب، #سازه_های_آبی، عمران) را دارند، نسبت به راه اندازی #انجمن_علمی_دانشجویی #مهندسی_رودخانه و اکوسیستم های آبی و فعالیت مشترک و هم راستای دانشجویان در قالب #برنامه_های_علمی ( کارگاه، نشست، بازدید، مسابقات، جشنواره و . .) در دانشگاه های (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، فردوسی مشهد، #صنعتی_اصفهان، ارومیه، تربیت مدرس، #شهید_بهشتی، #گرگان، ساری، #گنبد، #اهواز، #زنجان، #شیراز، #کردستان، #شهرکرد، اردبیل و ...) اقدام گردد.

🏢 🏕 🏢 🏛🗻 ⛰🏝 🏢 🏬 🏭🏖 🏛

☘️ همچنین با توجه به وجود گرایش مهندسی رودخانه و اکوسیستم های آبی که در سرفصل جدید مجموعه علوم و مهندسی آب قرار گرفته است، از اساتید گرامی درخواست داریم که در #شورای_آموزشی #گروه_مهندسی_آب در دانشگاه های مختلف، موضوع #راه_اندازی این گرایش را مطرح و اقدامات لازم را برای #جذب_دانشجو و آموزش دانشجویان برای نیل به اهداف فوق را فراهم نمایند.

☘️ شایان ذکر است در گذشته، گرایش مهندسی رودخانه در #مجموعه_عمران، پذیرش دانشجو داشته است (دانشگاه اهواز و شهید بهشتی) و در حال حاضر پذیرش دانشجو در گرایش مهندسی رودخانه در دانشگاهی وجود ندارد.


🌈 خواهشمند است در گروه های مختلف، اطلاع رسانی گردد.

🌈 نظرات و دیدگاه های خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.


🌐 @ELOHA


@EcoHydraulic_Hydroecology


🍀 ☘️ 🦈 🐋 🍁 🍂 🍃 🌳 🍀 ☘️ 🦈 🐋

🎬 دفاع از رساله دکترا با عنوان:

تاثیر #خیزاب_گوداب و نوسانات موجی عرض کانال بر تبادلات هایپریک

🎓 ارائه دهنده: "نشاط موحدی"

👨‍🎓 استاد راهنما: دکتر امیر‌احمد دهقانی

👨‍🎓اساتید مشاور: دکتر مهدی مفتاح هلقی، دکتر نیکو ترات و دکتر کریستین اشمیت
👨‍🎓 اساتید داور: دکتر صمد امامقلی زاده، دکتر عبدالرضا ظهیری، دکتر میثم سالاری‌جزی

🍀 گفتنی است: در این رساله به بررسی تبادل جریان بین رودخانه و بستر رسوبی زیر و اطراف آن پرداخته شده است، که تحت عنوان #تبادلات_هایپریک شناخته می‌شود.

☘️ با توجه به اهمیتی که ناحیه هایپریک بر روی کیفیت جریان سطحی و زیر سطحی، #اکولوژی و چرخه مواد غذائی دارد، در سطح جهانی در بسیاری از پروژه‌های #احیاء_رودخانه مورد استفاده قرار گرفته است.

🍀 نتایج این تحقیق می‌تواند در پروژه‌های احیاء رودخانه و مناطقی که #اکولوژی_رودخانه در ارتباط با ناحیه هایپریک هست، در پیش‌بینی و #مدیریت_جریان‌های رو به پائین و رو به بالا که بوسیله‌ی اعوجاج جداره و فرم بستر ایجاد شده‌اند مورد استفاده قرار گیرد.

✍️ تاکنون 2 مقاله علمی پژوهشی در مجلات داخلی از این رساله مستخرج گردیده است.


@EcoHydraulic_Hydroecology