Лобарнинг ўлдирилганини
яширишаяпти”.
Инглиз шифокор кириб, ҳол сўради.
Қувон Лобардан оғиз очганди ҳамки, у
ялт этиб қаради.
– Менимча, боядан бери сиз
қотиллик рўй берди, демоқчисиз?
– Ҳа, одам ўлдирилди. У қартабоз
аёл эди.
– Қартабоз аёл?
– Қартабоз аёллар ҳақида
эшитмаганмисиз, доктор?
– Эшитганман. Лекин мен
Ўзбекистонни биламан. Уч марта
борганман. Шунинг учун ҳайрон
бўлаяпманки, юртингизда қартабоз
аёллар йўқ. Умуман, қиморхона
борлиги кишида шубҳа уйғотади.4
– У Россияда яшаган.
– Нима бўпти? – қош қоқди
шифокор. – Ўзбек аёли Россияда ҳам
ўзбек аёли.
– Йўқ, у қартабозга айланиб қолган.
– Шундоқ денг. Дарҳақиқат,
юртингизда охирги марта етти йил
аввал бўлганман...
– Гапимга қулоқ солинг, – деди
Қувон. – Бу воқеага ўн йилдан ҳам
ошган. Ўша вақтларда Лобар ёшгина
келинчак бўлган. Улар Россияга
кетишади. Тожикистонлик эр-хотин
билан битта квартирада турадилар.
Душанбелик эркак катта қиморбоз
эди. Бир куни Лобарнинг эрини
қиморхонага эргаштириб боради.
Кейин... кейин фожиа юз беради.
Лобарнинг эри бор пулини, ҳатто,
ёшгина, чиройлигина Лобарни ҳам
ютқазиб қўяди. Юртимизга борган
экансиз, ҳойнаҳой, аёллар ор-номуси
нималигини яхши биласиз.
– Билганда қандоқ! Аёллар ор-
номуси бутун дунёда бир хил...
– Бир хил эмас, – тутақди Қувон. –
Лобар қиз болалик даврида
йигитларга қўлини-да ушлатмаган.
Турмушга чиққач, бегона эркакларга
қиё боқмаган. Она юртидан олис-
олислардаги шаҳарда эри уни бир
тўда кавказлик барзангиларга
қимордан бой берди. Бояқиш нима
қилди дейсиз? Қочолмади, ўзини
ўлдиролмади, додини ҳеч ким
эшитмади.
– Ачинарли тақдир, – бошини
лиқиллатди шифокор.
– Бу ҳаммаси эмас, доктор. Уни
хўрлашмоқчи бўлишганида, Шомил
исмли чечен халос этган. Аслида ўша
одам ҳар кимга ҳам шафқат
қилмайди. Нега қутқарган,
ҳайронман. Мусулмонлигини пеш
қилганмиш. Лекин у қотил, қиморбоз,
талончи, одам ўғриси.
Инглиз қувониб кетди.
– Мен ҳам шунисига тушунмайман,
– деди у хаёл қизариб. – Дин
тарфдориман дейишадию қилган
ишлари ақлга сиғмайди.
Муртадлардан ўтказиворади-е!
– Шомил кейинчалик Лобарга
уйланган.
– Ҳм, гап бу ёқда денг!
– Шомилникида яшаган дамларда
Лобарга Анна Сергеевна деган
насроний аёл кечаю кундуз қарта
ўйинларини ўргатган.
– Анна Сергеевна? У қаердан пайдо
бўлиб қолди?
– Ҳеч қаердан, – чарчаб кетди
Қувон.
Бироқ толиқишига қарамай яна
сўзлагиси, бирон воқеани четда
қолдирмасдан ҳикоя қилгиси
келарди. Гоҳо одам ўзини гапдан
тўхтатолмай қолади. Қувон ҳам
шунчаки гап халтам очилди, деб
кўнглидан ўтказди.
– Сизни эшитаяпман. – Шифокор
жиддий нигоҳ ташлади. – Мусулмон
қизига ёрдам қўлини чўзадиган, лекин
насроний қартабоз аёлга ҳам бошпана
берадиган, ўзи эса ғирт каллакесар
одам ҳақида алоҳида тўхталмоқчисиз,
шекилли.
Қувон “ҳа” деди, кейин эса “йўқ”
дегани эшитилди. Шифокор
сирларини сўраб олмоқчи эканлигини
тушунди.5
– Мен Шомил ҳақидаям, Лобар
ҳақидаям барча сирларни айтишга
розиман, лекин Лобарни тирик
кўрсамгина...
Шу пайт эшик ортидаги соқчи йўл
берди. Хонага бирин-сирин уч киши
кириб келди. Учаласи ҳам қонун
одамлари бўлиб, тергов-суриштирув
ишларини адо этмоқлик учун қадам
ранжида қилгандилар. Инглиз
шифокори билан олдиндан
келишилган эканми, кирганлариданоқ
у орқали саволлар ёғдира бошлашди.
Қувон ҳолдан тойгунча гапирди.
Бироқ Лобар хусусида маълумот
ололмади.
– Улар ҳеч қанақа аёл жасадини
топишмаган, – деди шифокор куюниб.
– Ўқ овозини ҳам бирон одам
эшитмаган. Ахир, сизни
дўппослашаётганларида икки йўловчи
юз эллик қадам нарида пусиб
ўтиришган. Мотоцикл минган
қароқчилар...
– Мотоцикл дейсиз-а яна?! Қароқчи
эмиш-а?! Икки гувоҳга куяйми,
мотоцикл минган қароқчиларгами?!
Мени “Широи одори” одамлари тутиб
кетишди, кейин америкалик қартабоз
аёлга сотишди. Улар Лобар иккимизни
денгиз бўйига олиб боришиб...
яширишаяпти”.
Инглиз шифокор кириб, ҳол сўради.
Қувон Лобардан оғиз очганди ҳамки, у
ялт этиб қаради.
– Менимча, боядан бери сиз
қотиллик рўй берди, демоқчисиз?
– Ҳа, одам ўлдирилди. У қартабоз
аёл эди.
– Қартабоз аёл?
– Қартабоз аёллар ҳақида
эшитмаганмисиз, доктор?
– Эшитганман. Лекин мен
Ўзбекистонни биламан. Уч марта
борганман. Шунинг учун ҳайрон
бўлаяпманки, юртингизда қартабоз
аёллар йўқ. Умуман, қиморхона
борлиги кишида шубҳа уйғотади.4
– У Россияда яшаган.
– Нима бўпти? – қош қоқди
шифокор. – Ўзбек аёли Россияда ҳам
ўзбек аёли.
– Йўқ, у қартабозга айланиб қолган.
– Шундоқ денг. Дарҳақиқат,
юртингизда охирги марта етти йил
аввал бўлганман...
– Гапимга қулоқ солинг, – деди
Қувон. – Бу воқеага ўн йилдан ҳам
ошган. Ўша вақтларда Лобар ёшгина
келинчак бўлган. Улар Россияга
кетишади. Тожикистонлик эр-хотин
билан битта квартирада турадилар.
Душанбелик эркак катта қиморбоз
эди. Бир куни Лобарнинг эрини
қиморхонага эргаштириб боради.
Кейин... кейин фожиа юз беради.
Лобарнинг эри бор пулини, ҳатто,
ёшгина, чиройлигина Лобарни ҳам
ютқазиб қўяди. Юртимизга борган
экансиз, ҳойнаҳой, аёллар ор-номуси
нималигини яхши биласиз.
– Билганда қандоқ! Аёллар ор-
номуси бутун дунёда бир хил...
– Бир хил эмас, – тутақди Қувон. –
Лобар қиз болалик даврида
йигитларга қўлини-да ушлатмаган.
Турмушга чиққач, бегона эркакларга
қиё боқмаган. Она юртидан олис-
олислардаги шаҳарда эри уни бир
тўда кавказлик барзангиларга
қимордан бой берди. Бояқиш нима
қилди дейсиз? Қочолмади, ўзини
ўлдиролмади, додини ҳеч ким
эшитмади.
– Ачинарли тақдир, – бошини
лиқиллатди шифокор.
– Бу ҳаммаси эмас, доктор. Уни
хўрлашмоқчи бўлишганида, Шомил
исмли чечен халос этган. Аслида ўша
одам ҳар кимга ҳам шафқат
қилмайди. Нега қутқарган,
ҳайронман. Мусулмонлигини пеш
қилганмиш. Лекин у қотил, қиморбоз,
талончи, одам ўғриси.
Инглиз қувониб кетди.
– Мен ҳам шунисига тушунмайман,
– деди у хаёл қизариб. – Дин
тарфдориман дейишадию қилган
ишлари ақлга сиғмайди.
Муртадлардан ўтказиворади-е!
– Шомил кейинчалик Лобарга
уйланган.
– Ҳм, гап бу ёқда денг!
– Шомилникида яшаган дамларда
Лобарга Анна Сергеевна деган
насроний аёл кечаю кундуз қарта
ўйинларини ўргатган.
– Анна Сергеевна? У қаердан пайдо
бўлиб қолди?
– Ҳеч қаердан, – чарчаб кетди
Қувон.
Бироқ толиқишига қарамай яна
сўзлагиси, бирон воқеани четда
қолдирмасдан ҳикоя қилгиси
келарди. Гоҳо одам ўзини гапдан
тўхтатолмай қолади. Қувон ҳам
шунчаки гап халтам очилди, деб
кўнглидан ўтказди.
– Сизни эшитаяпман. – Шифокор
жиддий нигоҳ ташлади. – Мусулмон
қизига ёрдам қўлини чўзадиган, лекин
насроний қартабоз аёлга ҳам бошпана
берадиган, ўзи эса ғирт каллакесар
одам ҳақида алоҳида тўхталмоқчисиз,
шекилли.
Қувон “ҳа” деди, кейин эса “йўқ”
дегани эшитилди. Шифокор
сирларини сўраб олмоқчи эканлигини
тушунди.5
– Мен Шомил ҳақидаям, Лобар
ҳақидаям барча сирларни айтишга
розиман, лекин Лобарни тирик
кўрсамгина...
Шу пайт эшик ортидаги соқчи йўл
берди. Хонага бирин-сирин уч киши
кириб келди. Учаласи ҳам қонун
одамлари бўлиб, тергов-суриштирув
ишларини адо этмоқлик учун қадам
ранжида қилгандилар. Инглиз
шифокори билан олдиндан
келишилган эканми, кирганлариданоқ
у орқали саволлар ёғдира бошлашди.
Қувон ҳолдан тойгунча гапирди.
Бироқ Лобар хусусида маълумот
ололмади.
– Улар ҳеч қанақа аёл жасадини
топишмаган, – деди шифокор куюниб.
– Ўқ овозини ҳам бирон одам
эшитмаган. Ахир, сизни
дўппослашаётганларида икки йўловчи
юз эллик қадам нарида пусиб
ўтиришган. Мотоцикл минган
қароқчилар...
– Мотоцикл дейсиз-а яна?! Қароқчи
эмиш-а?! Икки гувоҳга куяйми,
мотоцикл минган қароқчиларгами?!
Мени “Широи одори” одамлари тутиб
кетишди, кейин америкалик қартабоз
аёлга сотишди. Улар Лобар иккимизни
денгиз бўйига олиб боришиб...
– Мотоциклда!
– Машина ва микровтобусда.
“Тойота”, “Митсубиши”.
– Рақамлари?
– Эсимда йўқ.
– Биласизми, – деди шифокор
қонун одамларига бир қараб олгач,
Қувонга, – сиз айтган аёл аслида
мавжуд эмас. Полиция аллақачон
келган-кетганлар рўйхатини текшириб
чиққан. Ўзбекистондан Японияга
келган, бу ердан бирон мамлакатга
чиқиб кетган Лобар исмли аёл қайд
этилмаган. Сиз айтган жойларда
аллақачон сув қайтган. На қабр, на
мурда топилган.
Қувон катта ўйин кетаётганини
аввалроқ англаган эди, тўлиқ амин
бўлди. Фақат у ўзининг устидан
қандай ҳукм чиқарилишини
билмасди.
* * *
Кузнинг дастлабки кунлари жодугар
Кэтрина учун омадсиз келди. Кавагути
яқинидаги бир уйда Токиода анчадан
буён миллионларни чўнтакка уриб
юрган Хи-хи лақабли қартабозга дучор
бўлди. Уни учратмаганига бир йил
тўлганди.
Хи-хи бўйи пастгина япон бўлиб,
қарта ўйинларини ростдан
қийворарди. Бироқ жодугар Кэтрина
олдида ип эшолмасди. Буни
мақтанчоқ Хи-хининг ўзи ҳам яхши
тушунарди.
Барча мақтанчоқларга урган бало-
мақтовга ўзини-да ишонтириб қўйиш
Хи-хининг бошига етди. У жодугар
билан бас бойлашиб, қалтис ўйинга
даъвогарлик қилди ва охир-оқибат
чув тушди. Кэтринанинг омадсизлиги
шунда эдики, у Хи-хини мағлуб этиб,
томоғига суяк тиқилган очофат каби
ночор ҳолга тушиб қолди. Чоршанба
тонги эди. Эшик устма-уст тақиллади.
– Ким у? – сўради эшикбон.
– Эшикни очсанг биласан.
– Шунақа де, – эшикбон
тўппончасини ғилофдан чиқарди.6
Бу вақтда улар бировнинг
ташрифидан огоҳлантирилмаганди.
Қолаверса, муомаланинг ўзи ҳам эшик
ортида кимлар турганидан дарак
берарди.
– Бизга меҳмон бор, – дея эшикбон
ортга чекиниб, Кэтринани
огоҳлантирди. Қуроллар шайланганди
ҳамки, телефон куй таратди.
Экранчада бегона рақамлар зоҳир
бўлди.
– Ало, – деди Кэтрина мағрур
ҳолда.
– Агар ўлишни истамасанг эшикни
оч. Қаршилик қилишингнинг фойдаси
йўқ. Биз муҳтарам кишилармиз.
– Нима керак сизга?
– Кирганда гаплашамиз. Ниҳоятда
жиддий масала. Маслаҳатим – гапни
кўпайтирма.
Кэтрина анча вақтдан бери бундай
қўпол муомалани эшитмаганди. “Ду-
ду”лаётган телефонни кўксига босиб,
бир лаҳза ўйга толди. “Якудза”!..
“Якудза” одамларидан бошқа ҳеч ким
эмас. Наҳотки, Хи-хи уларнинг хеши
бўлиб чиқса?! Рост экан-да!
Эшик очилгач, бир-биридан қаҳрли
кишилар бостириб киришди.
Қуролларга парво ҳам қилмадилар.
Кэтрина таниди, булар мафиянинг
юқори тоифадаги одамлари эди.
Рўпара ўтиришгач, калбош оёғини
чалиштирди. Унинг спортчи эканлиги
аён-ошкор эди.
– Кўп гап – эшакка юк, – деб гап
бошлади у. – Қисқача айтсам
тушунасанми?
– Ўзинг эшакка юк деяпсан-ку!
Батафсилроқ гапиравер.
– Нима, ўзингни эшак
ҳисоблайсанми?
Кэтрина юпқа лаблари-ла совуқ
кулимсиради. Энди-энди унинг
жуссаси ёшига муносиб (жодугар
яқинда қирққа киради) кўрина
бошлаганди. Эҳтиёткорлик билан
деди:
– Кўп гап эшакка юк, деб сен
ўзингни айтаяпсан, деган хаёлда
эдим. Ахир, гапингни бир оз бўшатиш
учун келгансан, тўғрими? Майли,
инсон сифатида юкингнинг бир
қисмини кўтараман. Қани, гапир!
– Биринчидан, Америкага даф
бўласан.
– Иккинчидан-чи? – шошилди
Кэтрина.
– Иккинчидан, Қўшма Штатларнинг
фақат Лас-Вегас шаҳридагина қимор
ўйнайсан. Бошқа бирон жойида
қўлинг қартага тегса, ўласан.
– Қандай ўламан? – хотиржам
сўради Кэтрина.
Мафия вакили милтиқдан ўқ
узгандек ҳаракат қилиб, “бум!” деди-
да, қисқагина кулди:
– Отиласан!
– Тушундим. Лекин бу чекловлар
нима учун?
– Биринчидан... – қўлини бигиз
қилди япон.
– “Учинчидан” деявер, – иягини
кўтарди жодугар қартабоз.
– Учинчидан, Хи-хини жазолаб
чатоқ ишга қўл урдинг.
– Йўқ, бу “учинчидан” эмас экан.
Ҳаммасини тушундим, айбимни тан
оламан. Марҳамат қилиб,
“учинчидан”ни гапирсанг.7
– Учинчидан, анави аёл керак. Уни
топасан!
– Кимни? – сергак тортди Кэтрина.
– “Қора қарта рақси” устасини.
Исми Лобар. Сен уни ўлдига чиқариб,
– Машина ва микровтобусда.
“Тойота”, “Митсубиши”.
– Рақамлари?
– Эсимда йўқ.
– Биласизми, – деди шифокор
қонун одамларига бир қараб олгач,
Қувонга, – сиз айтган аёл аслида
мавжуд эмас. Полиция аллақачон
келган-кетганлар рўйхатини текшириб
чиққан. Ўзбекистондан Японияга
келган, бу ердан бирон мамлакатга
чиқиб кетган Лобар исмли аёл қайд
этилмаган. Сиз айтган жойларда
аллақачон сув қайтган. На қабр, на
мурда топилган.
Қувон катта ўйин кетаётганини
аввалроқ англаган эди, тўлиқ амин
бўлди. Фақат у ўзининг устидан
қандай ҳукм чиқарилишини
билмасди.
* * *
Кузнинг дастлабки кунлари жодугар
Кэтрина учун омадсиз келди. Кавагути
яқинидаги бир уйда Токиода анчадан
буён миллионларни чўнтакка уриб
юрган Хи-хи лақабли қартабозга дучор
бўлди. Уни учратмаганига бир йил
тўлганди.
Хи-хи бўйи пастгина япон бўлиб,
қарта ўйинларини ростдан
қийворарди. Бироқ жодугар Кэтрина
олдида ип эшолмасди. Буни
мақтанчоқ Хи-хининг ўзи ҳам яхши
тушунарди.
Барча мақтанчоқларга урган бало-
мақтовга ўзини-да ишонтириб қўйиш
Хи-хининг бошига етди. У жодугар
билан бас бойлашиб, қалтис ўйинга
даъвогарлик қилди ва охир-оқибат
чув тушди. Кэтринанинг омадсизлиги
шунда эдики, у Хи-хини мағлуб этиб,
томоғига суяк тиқилган очофат каби
ночор ҳолга тушиб қолди. Чоршанба
тонги эди. Эшик устма-уст тақиллади.
– Ким у? – сўради эшикбон.
– Эшикни очсанг биласан.
– Шунақа де, – эшикбон
тўппончасини ғилофдан чиқарди.6
Бу вақтда улар бировнинг
ташрифидан огоҳлантирилмаганди.
Қолаверса, муомаланинг ўзи ҳам эшик
ортида кимлар турганидан дарак
берарди.
– Бизга меҳмон бор, – дея эшикбон
ортга чекиниб, Кэтринани
огоҳлантирди. Қуроллар шайланганди
ҳамки, телефон куй таратди.
Экранчада бегона рақамлар зоҳир
бўлди.
– Ало, – деди Кэтрина мағрур
ҳолда.
– Агар ўлишни истамасанг эшикни
оч. Қаршилик қилишингнинг фойдаси
йўқ. Биз муҳтарам кишилармиз.
– Нима керак сизга?
– Кирганда гаплашамиз. Ниҳоятда
жиддий масала. Маслаҳатим – гапни
кўпайтирма.
Кэтрина анча вақтдан бери бундай
қўпол муомалани эшитмаганди. “Ду-
ду”лаётган телефонни кўксига босиб,
бир лаҳза ўйга толди. “Якудза”!..
“Якудза” одамларидан бошқа ҳеч ким
эмас. Наҳотки, Хи-хи уларнинг хеши
бўлиб чиқса?! Рост экан-да!
Эшик очилгач, бир-биридан қаҳрли
кишилар бостириб киришди.
Қуролларга парво ҳам қилмадилар.
Кэтрина таниди, булар мафиянинг
юқори тоифадаги одамлари эди.
Рўпара ўтиришгач, калбош оёғини
чалиштирди. Унинг спортчи эканлиги
аён-ошкор эди.
– Кўп гап – эшакка юк, – деб гап
бошлади у. – Қисқача айтсам
тушунасанми?
– Ўзинг эшакка юк деяпсан-ку!
Батафсилроқ гапиравер.
– Нима, ўзингни эшак
ҳисоблайсанми?
Кэтрина юпқа лаблари-ла совуқ
кулимсиради. Энди-энди унинг
жуссаси ёшига муносиб (жодугар
яқинда қирққа киради) кўрина
бошлаганди. Эҳтиёткорлик билан
деди:
– Кўп гап эшакка юк, деб сен
ўзингни айтаяпсан, деган хаёлда
эдим. Ахир, гапингни бир оз бўшатиш
учун келгансан, тўғрими? Майли,
инсон сифатида юкингнинг бир
қисмини кўтараман. Қани, гапир!
– Биринчидан, Америкага даф
бўласан.
– Иккинчидан-чи? – шошилди
Кэтрина.
– Иккинчидан, Қўшма Штатларнинг
фақат Лас-Вегас шаҳридагина қимор
ўйнайсан. Бошқа бирон жойида
қўлинг қартага тегса, ўласан.
– Қандай ўламан? – хотиржам
сўради Кэтрина.
Мафия вакили милтиқдан ўқ
узгандек ҳаракат қилиб, “бум!” деди-
да, қисқагина кулди:
– Отиласан!
– Тушундим. Лекин бу чекловлар
нима учун?
– Биринчидан... – қўлини бигиз
қилди япон.
– “Учинчидан” деявер, – иягини
кўтарди жодугар қартабоз.
– Учинчидан, Хи-хини жазолаб
чатоқ ишга қўл урдинг.
– Йўқ, бу “учинчидан” эмас экан.
Ҳаммасини тушундим, айбимни тан
оламан. Марҳамат қилиб,
“учинчидан”ни гапирсанг.7
– Учинчидан, анави аёл керак. Уни
топасан!
– Кимни? – сергак тортди Кэтрина.
– “Қора қарта рақси” устасини.
Исми Лобар. Сен уни ўлдига чиқариб,
қаергадир юборгансан.
– Кечикдинглар, уни отиб
ташладим. Нима керак уни аллақаерга
юбориб?! Бошимга ураманми?
– Қаерда отдинг? Японияда-я?
– Ҳа, онт ичиб айтишим мумкин.
Токио яқинидаги қирғоқда милтиқдан
отдим. Мурдаси балиқларга ем бўлиб
кетди.
Чалиштирилган оёқ тап этиб полга
туширилди.
– Нима? Сен Токиода ҳукумронлик
қилаяпсанми? Уни ростдан
ўлдирдингми? Биздан берухсат, гўё
биз йўқдай...
– Ўчимни олдим, холос.
Япон жиноятчиси жаҳл билан
рақамларни териб, оёққа қалқиди.
Хўжайини билан гаплаша бошлади:
– У ростдан ўлдирибди... Ҳа,
Лобарни... Мурданими? Йўқ, ўз кўзим
билан кўрмадим... Хўп, тушунарли,
босс.
Шу вақт оралиғида мафия
одамлари Кэтринанинг малайларини
қуролсизлантириб, катта хўжайиннинг
буйруғини кутмоқда эдилар. Телефон
орқали сўзлашув якунлангач, япон бир
имо қилганди, учала малай ҳам отиб
ташланди.
– Сени тирик қолдирамиз, – деди
мафия вакили жодугарга. – То
шартларимизни бузгунингча
яшайсан... Тўғри, ҳозиргина учинчи
шарт бажарилмади. Фақат биттагина
шарт пул билан ҳал қилинса бўларди.
У ҳам шу – учинчи шарт!
Ранги оқариб кетган Кэтрина:
– Эшитаман, – дея итоаткорона
нигоҳ ташлади.
– Бир миллион доллар, нақд пул.
– Миллион?.. Қиммат...
Мафия вакили тўппонча ўқталди.
– Бунинг ўқи нисбатан арзон, –
шама қилди у.
Кэтрина уф тортиб, бошини
чангаллади. Узун, озғин бармоқлари-
ла “кетинглар” ишорасини берди.
– Уч кун муҳлат, – деди япон.
Уни холи қолдирдилар. Жон таслим
қилган йигитларига бир-бир кўз
ташлади. Ҳар бирининг устига оқ
чойшаб ёпди. Кейин жойига қайтди-
да, базмга аталган шамни ёқди. Чуқур
хаёлга толиб, ярим соатча қилт этмай
ўтирди.
Стол четида қарта қутиси ётарди.
Жодугар унга назар ташлаб, мийиғида
кулимсиради.
– Қачонлардир шундай бўлиши
керак эди, – деб пичирлади у. – Лекин
мен ҳам анойи эмасман. Бир
шаҳардан, бир қиморхонадан чиқмай
туриб ҳам уларнинг кунини кўрсатиб
қўяман. Ким деб ўйлашаяпти мени?
Ахир, бежиз донг таратмадим. Кимсан
– жодугар Кэтрина! Агар ҳақиқий
жодугар бўлганимда... Йўқ-йўқ, мен
ҳақиқий жодугарман! Сохта эмасман,
сохта эмасман...
Телефон овоз берди.
– Ало, – деди Кэтрина.
Нариги томондан товуш келди:
– Бизнинг казино сен учун энди
ёпиқ, алвасти!8
Дарҳол алоқани узишди. Жодугар
хўмрайди. Бироқ бу ҳолваси экан.
Япониянинг турли қиморхоналари
унга дўқ ура бошлашди. Сўнгра
Италиядан қўнғироқ қилишди,
Лондондан, Париждан... Энг ёмони
Америкадан ҳам. Барча-барчаси
Кэтринани деб йирик мафия билан
қирпичоқ бўлиб қолишни
истамасдилар.
Яна телефон жунбишга келганди,
Кэтрина аппаратни деворга улоқтириб
пачоқ қилди. Шундай сўкиндики, ўқ
овозини эшитмаган қўшнилар қўланса
сўкинишни эшитдилар.
– Кўрсатаман бу қисиқ кўзларга! –
қичқирди у. – Мени бева кампир деб
ўйлаяпсанларми, ярамаслар?! Эркак
бўлиб туғилганларингга пушаймон
қилдирмасам... – Кейин илондек
вишиллади. – Сенларга Лобар
керакмиди? Вой, аблаҳлар-ей! Ундан
фойдаланмоқчи бўлдингларми?
Навбат сенларники эди-да, а?
Тўнкалар!.. Ма, ма...
Кэтрина сўкиниб ва уят қилиқлар
қилиб чарчагач, ўзини стулга ташлади.
Ранги бўздай оқариб, шамга тикилиб
қолди. Бир миллион доллар бериши
керак, шуларга – ёмон кўрган
одамларига! Бермаса ўлдиришади.
Мана, хизматидаги японларни қилча
қадрлашмади. Америкалик аёлга
хизмат қилаётса-да, барибир
ўзимизнинг фуқаро, демади. Итдай
отиб кетишди.
Шундай пайтларда Кэтринанинг
мияси тез ишлаб кетгуси эди. Ҳозир
ҳам бирдан тўлқинланди. Хаёлига
келган ғоя ажабтовурлиги билан
ажралиб турарди: “Қимор-маскарад”
ёки “Арвоҳлар иштирокидаги қарта
ўйинлари”.
– Майли, – деди жодугар ўзига-ўзи,
– Лас-Вегасдан чиқмасликка ҳукм
этилдим, розиман! Ўзларинг мени
ахтариб келасанлар! Шип-шийдон
бўлганларингни билмай қоласанлар.
Миллион долларми? Бугуноқ
топаман, бугуноқ бу оролни, атом
бомбасидан карахт бўлган халқни
– Кечикдинглар, уни отиб
ташладим. Нима керак уни аллақаерга
юбориб?! Бошимга ураманми?
– Қаерда отдинг? Японияда-я?
– Ҳа, онт ичиб айтишим мумкин.
Токио яқинидаги қирғоқда милтиқдан
отдим. Мурдаси балиқларга ем бўлиб
кетди.
Чалиштирилган оёқ тап этиб полга
туширилди.
– Нима? Сен Токиода ҳукумронлик
қилаяпсанми? Уни ростдан
ўлдирдингми? Биздан берухсат, гўё
биз йўқдай...
– Ўчимни олдим, холос.
Япон жиноятчиси жаҳл билан
рақамларни териб, оёққа қалқиди.
Хўжайини билан гаплаша бошлади:
– У ростдан ўлдирибди... Ҳа,
Лобарни... Мурданими? Йўқ, ўз кўзим
билан кўрмадим... Хўп, тушунарли,
босс.
Шу вақт оралиғида мафия
одамлари Кэтринанинг малайларини
қуролсизлантириб, катта хўжайиннинг
буйруғини кутмоқда эдилар. Телефон
орқали сўзлашув якунлангач, япон бир
имо қилганди, учала малай ҳам отиб
ташланди.
– Сени тирик қолдирамиз, – деди
мафия вакили жодугарга. – То
шартларимизни бузгунингча
яшайсан... Тўғри, ҳозиргина учинчи
шарт бажарилмади. Фақат биттагина
шарт пул билан ҳал қилинса бўларди.
У ҳам шу – учинчи шарт!
Ранги оқариб кетган Кэтрина:
– Эшитаман, – дея итоаткорона
нигоҳ ташлади.
– Бир миллион доллар, нақд пул.
– Миллион?.. Қиммат...
Мафия вакили тўппонча ўқталди.
– Бунинг ўқи нисбатан арзон, –
шама қилди у.
Кэтрина уф тортиб, бошини
чангаллади. Узун, озғин бармоқлари-
ла “кетинглар” ишорасини берди.
– Уч кун муҳлат, – деди япон.
Уни холи қолдирдилар. Жон таслим
қилган йигитларига бир-бир кўз
ташлади. Ҳар бирининг устига оқ
чойшаб ёпди. Кейин жойига қайтди-
да, базмга аталган шамни ёқди. Чуқур
хаёлга толиб, ярим соатча қилт этмай
ўтирди.
Стол четида қарта қутиси ётарди.
Жодугар унга назар ташлаб, мийиғида
кулимсиради.
– Қачонлардир шундай бўлиши
керак эди, – деб пичирлади у. – Лекин
мен ҳам анойи эмасман. Бир
шаҳардан, бир қиморхонадан чиқмай
туриб ҳам уларнинг кунини кўрсатиб
қўяман. Ким деб ўйлашаяпти мени?
Ахир, бежиз донг таратмадим. Кимсан
– жодугар Кэтрина! Агар ҳақиқий
жодугар бўлганимда... Йўқ-йўқ, мен
ҳақиқий жодугарман! Сохта эмасман,
сохта эмасман...
Телефон овоз берди.
– Ало, – деди Кэтрина.
Нариги томондан товуш келди:
– Бизнинг казино сен учун энди
ёпиқ, алвасти!8
Дарҳол алоқани узишди. Жодугар
хўмрайди. Бироқ бу ҳолваси экан.
Япониянинг турли қиморхоналари
унга дўқ ура бошлашди. Сўнгра
Италиядан қўнғироқ қилишди,
Лондондан, Париждан... Энг ёмони
Америкадан ҳам. Барча-барчаси
Кэтринани деб йирик мафия билан
қирпичоқ бўлиб қолишни
истамасдилар.
Яна телефон жунбишга келганди,
Кэтрина аппаратни деворга улоқтириб
пачоқ қилди. Шундай сўкиндики, ўқ
овозини эшитмаган қўшнилар қўланса
сўкинишни эшитдилар.
– Кўрсатаман бу қисиқ кўзларга! –
қичқирди у. – Мени бева кампир деб
ўйлаяпсанларми, ярамаслар?! Эркак
бўлиб туғилганларингга пушаймон
қилдирмасам... – Кейин илондек
вишиллади. – Сенларга Лобар
керакмиди? Вой, аблаҳлар-ей! Ундан
фойдаланмоқчи бўлдингларми?
Навбат сенларники эди-да, а?
Тўнкалар!.. Ма, ма...
Кэтрина сўкиниб ва уят қилиқлар
қилиб чарчагач, ўзини стулга ташлади.
Ранги бўздай оқариб, шамга тикилиб
қолди. Бир миллион доллар бериши
керак, шуларга – ёмон кўрган
одамларига! Бермаса ўлдиришади.
Мана, хизматидаги японларни қилча
қадрлашмади. Америкалик аёлга
хизмат қилаётса-да, барибир
ўзимизнинг фуқаро, демади. Итдай
отиб кетишди.
Шундай пайтларда Кэтринанинг
мияси тез ишлаб кетгуси эди. Ҳозир
ҳам бирдан тўлқинланди. Хаёлига
келган ғоя ажабтовурлиги билан
ажралиб турарди: “Қимор-маскарад”
ёки “Арвоҳлар иштирокидаги қарта
ўйинлари”.
– Майли, – деди жодугар ўзига-ўзи,
– Лас-Вегасдан чиқмасликка ҳукм
этилдим, розиман! Ўзларинг мени
ахтариб келасанлар! Шип-шийдон
бўлганларингни билмай қоласанлар.
Миллион долларми? Бугуноқ
топаман, бугуноқ бу оролни, атом
бомбасидан карахт бўлган халқни
ташлаб кетаман. Ҳеч қайси
мамлакатга бормаганим бўлсин!
Ҳамманг ўз оёғинг билан келасан, ҳа,
ўз оёғинг билан!..
Кэтрина бармоқлари-ла нозик
ҳаракат қилган эди, шам ўчиб, сархуш
тутун кўтарилди.
* * *
Ўша кечдаги воқеадан сўнг
Миямото Лобарнинг тақдиридан
хабар топди.
– Вадуд, – деди у дўстининг
елкасига қўл ташлаб, – мени кечир,
лаънатилар Лобарни отиб
ташлашибди.
Вадуд чол узоқ жим ўтирди, сўнгра
бир пиёла ароқни симириб,
Миямотога тикилди.
– Мен айбдорман, – деб
минғиллади.
– Нега сен? Ахир, анави товламачи
мараз менга телефонни берганида
овоз чиндан ўғлимникига ўхшади. Чув
тушдим, бурнимнинг тагидан олиб
кетишди уни.
Вадуд чолнинг мушт бўлиб тугилган
панжалари ёзилди. Тиззасига уриб
қўйиб, ўрнидан турди.9
– Кетаман,– деб ўртоғига қарамай
сўзлади. – Ҳамма нарсадан кўнглим
қолди. Бу ерларда-ку бир кун ҳам қолгим
йўқ.
Миямото ҳам дераза ёнига келди.
Қирқ тўртинчи қаватдан кўринаётган
шаҳар манзараси уни
аллақачонлардан бери ҳаяжонга
солмай қўйганди.
– Шундай дегин...
– Биз қаридик, дўстим, – Вадуд чол
пешанасини ойнага тиради. –
Курашдан қолдик... Қандай алдаб
кетишди-я!
– Минг марта алданса ҳам одам
курашдан тўхтамаслиги мумкин.
Кураш бошқа тушунча. Биласанми, сен
ўша даврда, шўро мамлакатида нима
учун курашгансан?
– Тушунмадим?
– Ўзингнинг ор-номусинг учун.
– Нега буни гапираяпсан?
– Ўз қобиғингда қолиб кетдинг,
Вадуд. Халқдан узилиб, бор
аламингни ароқдан олдинг.
Назаримда, сен ҳалиям ўша камерада
ётгандайсан. Бу жуссадаги эса бошқа
одам. Менга қара, менинг шаҳримга
қара.
– Нима бўпти? – елка қисди Вадуд.
– Буни сен қурганинг йўқ-ку! Мана шу
ерда, ҳу анави жойда Лобарни
ўлдиришди. Ер юзида Токио деган
шаҳар борлигидан ҳеч қачон
фахрланмайман.
– Сен энди Лобарсиз кетасан, –
деди Миямото бир оздан сўнг. – Биз
бошига етишларига қўйиб бердик.
Вадуд чол яна бир пиёла ароқни
жиғилдонига қуйди. Миямото намоз
ўқишга ўтирди.
Қизиқ. Вадуднинг аждодлари мулла
ўтганди, Миямотоники эса ароқхўр
балиқчи. Ўзлигини унутган одамни
тақдир минг кўйга солмоқда эди...
Вадудни аэропортга кузатиб
бораётган Миямото оғир хўрсинди.
– Мен мусулмончиликни Вадуд
деган одамдан, яъни сендан
ўрганганман. Сен эса ароқхўрга
айландинг. Мен уюшган жиноятчилик
дунёсидан чиқиб келдим, сен эса
кириб келдинг. Нега бундай бўлди?
Дўстим, асл ҳолингга қайтсанг нима
бўлади? Шол бўлиб қолмайсан-ку!
Вадуд чол бегона шаҳарга сўнгги
бор нигоҳ ташлади. Мурдаси
топилмаган, изсиз йўқолган аёл
ўлмагандек, қаергадир ғойиб
бўлгандек туюлди.
– У ўлмайди! – хайрлашар чоғи
деди Миямотога. – Лобар хор бўлиб
ўлиб кетадиган аёл эмас. Ўғлини
топиши, бахтли бўлиши, бир кун
келиб ҳажга ҳам бориши керак. Мен
ишонаман.
Миямото кўзларини олиб қочди.
Бир нималар деди. Вадуд чол шуни
англадики, ёшликдаги дўстини
учратмоқ ҳамиша ҳам яхшилик
келтирмас экан.
* * *
Сарсон-саргардонликлардан сўнг
Қувон Тошкентга қайтиб келди. У
даволаниши лозим эди. Озод
этилганиданоқ қариндошлари уни
қўярда-қўймай қишлоққа, ота-
онасиникига олиб кетишди. Дарров
“хатм” қилинди. Ҳамма уни
безориларга дуч келган, деб ўйлади.10
– Э, чет элда нима бор ўзи? – қўл
силтаб гапирди жиззахлик тоғаси. –
Россиясиям, Кореясиям ўзимизнинг
битта тепага арзимайди. Мен
бойликни, куч-қудратни,
техникаларни айтаётганим йўқ! Мен
оёқ остидаги ерни айтаяпман!
Ҳар қандай тасаллилар, тантанавор
нутқ, насиҳатлар Қувоннинг қулоғига
кирмасди. У фақат бир нарсани
ўйларди: Вадуд чолни топиб, Лобар
ҳақида гаплашиш ва Шомилга
боғланиб, жодугар Кэтринанинг изига
тушиш...
Бу тез кунларда юз беради. Зеро,
Қувон энди ҳаётини эски ўзандан,
Лобарни учратмасидан бурунги
даврдан бошлаёлмайди.
Саргузаштлар ҳиқилдоғига келган эса-
да, гўё ихлосмандидай интилаверади.
Аслида бунинг барчаси якунланмаган
улкан жиноий иш эди.
Туман шифохонасига қатнаб юрди.
мамлакатга бормаганим бўлсин!
Ҳамманг ўз оёғинг билан келасан, ҳа,
ўз оёғинг билан!..
Кэтрина бармоқлари-ла нозик
ҳаракат қилган эди, шам ўчиб, сархуш
тутун кўтарилди.
* * *
Ўша кечдаги воқеадан сўнг
Миямото Лобарнинг тақдиридан
хабар топди.
– Вадуд, – деди у дўстининг
елкасига қўл ташлаб, – мени кечир,
лаънатилар Лобарни отиб
ташлашибди.
Вадуд чол узоқ жим ўтирди, сўнгра
бир пиёла ароқни симириб,
Миямотога тикилди.
– Мен айбдорман, – деб
минғиллади.
– Нега сен? Ахир, анави товламачи
мараз менга телефонни берганида
овоз чиндан ўғлимникига ўхшади. Чув
тушдим, бурнимнинг тагидан олиб
кетишди уни.
Вадуд чолнинг мушт бўлиб тугилган
панжалари ёзилди. Тиззасига уриб
қўйиб, ўрнидан турди.9
– Кетаман,– деб ўртоғига қарамай
сўзлади. – Ҳамма нарсадан кўнглим
қолди. Бу ерларда-ку бир кун ҳам қолгим
йўқ.
Миямото ҳам дераза ёнига келди.
Қирқ тўртинчи қаватдан кўринаётган
шаҳар манзараси уни
аллақачонлардан бери ҳаяжонга
солмай қўйганди.
– Шундай дегин...
– Биз қаридик, дўстим, – Вадуд чол
пешанасини ойнага тиради. –
Курашдан қолдик... Қандай алдаб
кетишди-я!
– Минг марта алданса ҳам одам
курашдан тўхтамаслиги мумкин.
Кураш бошқа тушунча. Биласанми, сен
ўша даврда, шўро мамлакатида нима
учун курашгансан?
– Тушунмадим?
– Ўзингнинг ор-номусинг учун.
– Нега буни гапираяпсан?
– Ўз қобиғингда қолиб кетдинг,
Вадуд. Халқдан узилиб, бор
аламингни ароқдан олдинг.
Назаримда, сен ҳалиям ўша камерада
ётгандайсан. Бу жуссадаги эса бошқа
одам. Менга қара, менинг шаҳримга
қара.
– Нима бўпти? – елка қисди Вадуд.
– Буни сен қурганинг йўқ-ку! Мана шу
ерда, ҳу анави жойда Лобарни
ўлдиришди. Ер юзида Токио деган
шаҳар борлигидан ҳеч қачон
фахрланмайман.
– Сен энди Лобарсиз кетасан, –
деди Миямото бир оздан сўнг. – Биз
бошига етишларига қўйиб бердик.
Вадуд чол яна бир пиёла ароқни
жиғилдонига қуйди. Миямото намоз
ўқишга ўтирди.
Қизиқ. Вадуднинг аждодлари мулла
ўтганди, Миямотоники эса ароқхўр
балиқчи. Ўзлигини унутган одамни
тақдир минг кўйга солмоқда эди...
Вадудни аэропортга кузатиб
бораётган Миямото оғир хўрсинди.
– Мен мусулмончиликни Вадуд
деган одамдан, яъни сендан
ўрганганман. Сен эса ароқхўрга
айландинг. Мен уюшган жиноятчилик
дунёсидан чиқиб келдим, сен эса
кириб келдинг. Нега бундай бўлди?
Дўстим, асл ҳолингга қайтсанг нима
бўлади? Шол бўлиб қолмайсан-ку!
Вадуд чол бегона шаҳарга сўнгги
бор нигоҳ ташлади. Мурдаси
топилмаган, изсиз йўқолган аёл
ўлмагандек, қаергадир ғойиб
бўлгандек туюлди.
– У ўлмайди! – хайрлашар чоғи
деди Миямотога. – Лобар хор бўлиб
ўлиб кетадиган аёл эмас. Ўғлини
топиши, бахтли бўлиши, бир кун
келиб ҳажга ҳам бориши керак. Мен
ишонаман.
Миямото кўзларини олиб қочди.
Бир нималар деди. Вадуд чол шуни
англадики, ёшликдаги дўстини
учратмоқ ҳамиша ҳам яхшилик
келтирмас экан.
* * *
Сарсон-саргардонликлардан сўнг
Қувон Тошкентга қайтиб келди. У
даволаниши лозим эди. Озод
этилганиданоқ қариндошлари уни
қўярда-қўймай қишлоққа, ота-
онасиникига олиб кетишди. Дарров
“хатм” қилинди. Ҳамма уни
безориларга дуч келган, деб ўйлади.10
– Э, чет элда нима бор ўзи? – қўл
силтаб гапирди жиззахлик тоғаси. –
Россиясиям, Кореясиям ўзимизнинг
битта тепага арзимайди. Мен
бойликни, куч-қудратни,
техникаларни айтаётганим йўқ! Мен
оёқ остидаги ерни айтаяпман!
Ҳар қандай тасаллилар, тантанавор
нутқ, насиҳатлар Қувоннинг қулоғига
кирмасди. У фақат бир нарсани
ўйларди: Вадуд чолни топиб, Лобар
ҳақида гаплашиш ва Шомилга
боғланиб, жодугар Кэтринанинг изига
тушиш...
Бу тез кунларда юз беради. Зеро,
Қувон энди ҳаётини эски ўзандан,
Лобарни учратмасидан бурунги
даврдан бошлаёлмайди.
Саргузаштлар ҳиқилдоғига келган эса-
да, гўё ихлосмандидай интилаверади.
Аслида бунинг барчаси якунланмаган
улкан жиноий иш эди.
Туман шифохонасига қатнаб юрди.
Бир оз ўтиб, яраларини қўшнининг
ҳамшира келини боғлай бошлади.
Кундан-кун жароҳат излари битиб
борар, қалбдагиси эса алам-ла ачитар,
малҳами топилмаётганди.
Ожиз қолган дамларда Қувон “нима
қилсам экан?” деб хаёлга ботарди.
Лобарнинг тирик эканлигига ишончи
сўниб бўлаёзганди. Жодугар Кэтрина
кўз олдида отиб ташлади-ку. Наҳотки
Лобарнинг ўлимига тўлиқ ишонмаса?
Қартабоз аёлнинг ўлмай қолиши
ёинки жодугар маҳв этувчи фикридан
қайтиб, касалхонага юбориши,
шифокорлар Лобарнинг ҳаётини
сақлаб қолиши мумкинми? Кэтрина
раҳм-шафқат қиладими?..
Қўшни келин ярасини боғлаётиб,
сўради:
– Бола, Россияга кетганлар ўрис
хотинларга уйланиб олаётганмиш,
ростми?
“Вадуд бовани топиб бўлармикан?”
деб ўйлаб ўтирган Қувон ихтиёрсиз
тарзда елка қисди. Сўнг жавоб
кутаётган янгасига тикилди. Эрининг
Россияга жўнаганига бир йилдан
ошган, анча мунғайиб қолибди.
– Эшакўлдининг қизлари
куёвларини олдириб қўярмиди, –
деди ҳазиллашиб.
Бу жувон Эшакўлди қишлоғидан
келин бўлиб тушганди. Овсинлар
ҳазиллашиб бир-бирини қишлоқ номи
билан чақиришарди: Молтопнинг
қизи, Калтепанинг қизи...
Янга ним жилмайди.
– Овсинларнинг ҳазили сизга
ярашмайди. Айтасизми, йўқми?
– Аввал айтинг, акамни
соғиндингизми?
– Кунига “Вир ва Зара”нинг
қўшиғини эшитиб, йиғлаб олмасам
кўнглим тинчимайди. Ишқилиб, “двд”
ўлгур бор бўлсин.
– Ҳа, соғинибсиз. Лекин хавотир
олманг. Бизнинг акалар унақа иш
қилмайди.
– Қанақа? – талмовсиради янга.
– У ёқдаги хотинлар билан оёқ
алмаштириш...
Янга лоладай қизариб, Қувоннинг
елкасига оҳиста урди.
– Ўлинг-е, уялмайсизми!? Сиздан
тўғрисини сўраяпман.
– Қизиқ экансиз, менам ростини
айтаяпман. Бизнинг ака битта хотинни
эплаб юрсаям катта гап. У ёқдаги11
жононлар Эшакўлдининг қизларига
ўхшаган эмас. Эркакдан талаб қилади
романтик эркак бўлишни.
– Айниманг, бола, шприц тиқиб
оламан.
Кўчадан букчайган, сап-сариқ йигит
ўтиб қолди.
– Абдибайматни чақиринг,
сўраймиз, – деди Қувон. – У Россияда
икки йил юриб келди.
– Қўйинг ўшани, – истамади янга. –
Дўхтирга қатнаб юрибди. Қўтир
бузовларнинг касалини орттириб
келган.
– СПИД эмасми?
– Енгилроғи.
Жимиб қолишди. Ҳамшира охирги
ярани боғлаб, малҳамларни
йиғиштирди.
– Биламан, одамнинг ўзига боғлиқ,
– деди у хўрсиниб. – Тўғри юрган
киши чет элдаям тўғри юради.
Акангизга ишонаман.
Қувон бош қимирлатди.
– Худога шукр, бу дунёда расво
одамлардан яхшилар кўп, янга. Ёмон
кўп бўлганида дунё мувозанатни
сақлаёлмасди.
– Бола, гап келганда сўрасам
ростини айтасизми?
– Аввал сўранг-чи.
Янга атрофга ўғринча аланглагач,
паст товушда:
– Самарқандда хотинингиз борлиги
чинми? – деди.
Қувоннинг Лобар ҳақида сўзлаб
бергиси келди. Аммо нима қилади гап
кўпайтириб! Шундоқ ҳам марҳума
келинчагининг акалари гумонсираб
юрибди. “Синглимизни Қувоннинг ўзи
ўлдириб қўймадимикан”, деганмиш.
– Хотин... йўқ, – Қувон қуруққина
жавоб қайтарди.
Шу он уч уй наридан дод-вой,
чуввос солиб йиғлаганлар овози
оламни тутди. Янга ҳам, Қувон ҳам
кўчага шошилди. Бояги сариқ йигит
ўпкаси тўлиб, шошиб қайтиб
келмоқда эди.
– Нима гап, Абдибаймат? – сўради
Қувон.
– Бердимурод ўлибди, – деди у
тўхтаб.
– Бердимурод? Ийе, ўтган ҳафта
Россияга кетганди-ку! Иши яхши
дейишганди...
– Тожикистонлик йигитнинг ўрнига
ўтган экан. Ичиб келиб сўйиб
ташлабди. Ўша жойда, квартирасида
жон берибди, бечора.
Олти кундан сўнг тобутни
келтиришди. Пайвандчилар темир
кесаётганда Қувон ҳам борди.
Дорилаб ташланган мурда
бузилмаганди. Негадир Қувоннинг
тўйиб-тўйиб йиғлагиси,
Бердимуродни қучиб, бор дардини
тўкиб солгиси келди.
Одамлар жанозада гапиришди:
Бердимуроднинг тобути келган
самолётдан яна олтита тобут
туширилганмиш, у ёқда – Москвада
йигирмадан зиёд тобут рейс
кутаётганмиш.
Қувон жанозадагилар ўзига синчков
назар ташлаб қўяётганини сезиб,
четроққа ўтди. Қишлоқда иғвогарлар,
ҳамшира келини боғлай бошлади.
Кундан-кун жароҳат излари битиб
борар, қалбдагиси эса алам-ла ачитар,
малҳами топилмаётганди.
Ожиз қолган дамларда Қувон “нима
қилсам экан?” деб хаёлга ботарди.
Лобарнинг тирик эканлигига ишончи
сўниб бўлаёзганди. Жодугар Кэтрина
кўз олдида отиб ташлади-ку. Наҳотки
Лобарнинг ўлимига тўлиқ ишонмаса?
Қартабоз аёлнинг ўлмай қолиши
ёинки жодугар маҳв этувчи фикридан
қайтиб, касалхонага юбориши,
шифокорлар Лобарнинг ҳаётини
сақлаб қолиши мумкинми? Кэтрина
раҳм-шафқат қиладими?..
Қўшни келин ярасини боғлаётиб,
сўради:
– Бола, Россияга кетганлар ўрис
хотинларга уйланиб олаётганмиш,
ростми?
“Вадуд бовани топиб бўлармикан?”
деб ўйлаб ўтирган Қувон ихтиёрсиз
тарзда елка қисди. Сўнг жавоб
кутаётган янгасига тикилди. Эрининг
Россияга жўнаганига бир йилдан
ошган, анча мунғайиб қолибди.
– Эшакўлдининг қизлари
куёвларини олдириб қўярмиди, –
деди ҳазиллашиб.
Бу жувон Эшакўлди қишлоғидан
келин бўлиб тушганди. Овсинлар
ҳазиллашиб бир-бирини қишлоқ номи
билан чақиришарди: Молтопнинг
қизи, Калтепанинг қизи...
Янга ним жилмайди.
– Овсинларнинг ҳазили сизга
ярашмайди. Айтасизми, йўқми?
– Аввал айтинг, акамни
соғиндингизми?
– Кунига “Вир ва Зара”нинг
қўшиғини эшитиб, йиғлаб олмасам
кўнглим тинчимайди. Ишқилиб, “двд”
ўлгур бор бўлсин.
– Ҳа, соғинибсиз. Лекин хавотир
олманг. Бизнинг акалар унақа иш
қилмайди.
– Қанақа? – талмовсиради янга.
– У ёқдаги хотинлар билан оёқ
алмаштириш...
Янга лоладай қизариб, Қувоннинг
елкасига оҳиста урди.
– Ўлинг-е, уялмайсизми!? Сиздан
тўғрисини сўраяпман.
– Қизиқ экансиз, менам ростини
айтаяпман. Бизнинг ака битта хотинни
эплаб юрсаям катта гап. У ёқдаги11
жононлар Эшакўлдининг қизларига
ўхшаган эмас. Эркакдан талаб қилади
романтик эркак бўлишни.
– Айниманг, бола, шприц тиқиб
оламан.
Кўчадан букчайган, сап-сариқ йигит
ўтиб қолди.
– Абдибайматни чақиринг,
сўраймиз, – деди Қувон. – У Россияда
икки йил юриб келди.
– Қўйинг ўшани, – истамади янга. –
Дўхтирга қатнаб юрибди. Қўтир
бузовларнинг касалини орттириб
келган.
– СПИД эмасми?
– Енгилроғи.
Жимиб қолишди. Ҳамшира охирги
ярани боғлаб, малҳамларни
йиғиштирди.
– Биламан, одамнинг ўзига боғлиқ,
– деди у хўрсиниб. – Тўғри юрган
киши чет элдаям тўғри юради.
Акангизга ишонаман.
Қувон бош қимирлатди.
– Худога шукр, бу дунёда расво
одамлардан яхшилар кўп, янга. Ёмон
кўп бўлганида дунё мувозанатни
сақлаёлмасди.
– Бола, гап келганда сўрасам
ростини айтасизми?
– Аввал сўранг-чи.
Янга атрофга ўғринча аланглагач,
паст товушда:
– Самарқандда хотинингиз борлиги
чинми? – деди.
Қувоннинг Лобар ҳақида сўзлаб
бергиси келди. Аммо нима қилади гап
кўпайтириб! Шундоқ ҳам марҳума
келинчагининг акалари гумонсираб
юрибди. “Синглимизни Қувоннинг ўзи
ўлдириб қўймадимикан”, деганмиш.
– Хотин... йўқ, – Қувон қуруққина
жавоб қайтарди.
Шу он уч уй наридан дод-вой,
чуввос солиб йиғлаганлар овози
оламни тутди. Янга ҳам, Қувон ҳам
кўчага шошилди. Бояги сариқ йигит
ўпкаси тўлиб, шошиб қайтиб
келмоқда эди.
– Нима гап, Абдибаймат? – сўради
Қувон.
– Бердимурод ўлибди, – деди у
тўхтаб.
– Бердимурод? Ийе, ўтган ҳафта
Россияга кетганди-ку! Иши яхши
дейишганди...
– Тожикистонлик йигитнинг ўрнига
ўтган экан. Ичиб келиб сўйиб
ташлабди. Ўша жойда, квартирасида
жон берибди, бечора.
Олти кундан сўнг тобутни
келтиришди. Пайвандчилар темир
кесаётганда Қувон ҳам борди.
Дорилаб ташланган мурда
бузилмаганди. Негадир Қувоннинг
тўйиб-тўйиб йиғлагиси,
Бердимуродни қучиб, бор дардини
тўкиб солгиси келди.
Одамлар жанозада гапиришди:
Бердимуроднинг тобути келган
самолётдан яна олтита тобут
туширилганмиш, у ёқда – Москвада
йигирмадан зиёд тобут рейс
кутаётганмиш.
Қувон жанозадагилар ўзига синчков
назар ташлаб қўяётганини сезиб,
четроққа ўтди. Қишлоқда иғвогарлар,
туҳматчилар йўқ эмас. Тунов куни бир
гап эшитганди. Эмишки, Қувон
самарқандлик қўшмачи аёл билан чет
элга одам сотармиш, япониялик
безорилар эмас, ўшалар дўппослаган
эмиш. Унчалик таъсирланмаганди,
аммо миясига лоп этиб урди: ҳозир
халқ ундан нафратланаётган бўлса-
чи?!
Хона ўртасига ётқизиб қуйилган
Бердимуроднинг юзини сўнгги бор
очиб:
– Қандай яхши йигит эди-я, охирги
марта кўриб қолинглар-а... – деб
йиғлади аёллардан бири.
Она бояқиш ҳушидан кетди...
Майитни дарров чиқаришди. Ўша
кеча Қувон ухлаёлмади. Лобарнинг
ўлиги топилмаганлиги қийнарди уни.
Аммо тўсиндан шундай хаёлга борди:
“Япониядан қайтганимдан кейин
мамлакат полицияси мурдани ахтариб
топган бўлса-чи? Худди
Бердимуродни кузатгандай
қариндошу маҳалладошлари Лобарни
ҳам сўнгги манзилга кузатган чиқса-
чи? Мен эса ойимқизлардай
даволаниб ётибман. Лобарнинг
қотилини, лаънати Кэтринани ким
фош этади? Ким унинг ўғлини чечен
мафияси қўлидан халос этади?”
Шундай қилиб, Қувон яна шаҳарга
йўл олди.
Давоми бор...
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
гап эшитганди. Эмишки, Қувон
самарқандлик қўшмачи аёл билан чет
элга одам сотармиш, япониялик
безорилар эмас, ўшалар дўппослаган
эмиш. Унчалик таъсирланмаганди,
аммо миясига лоп этиб урди: ҳозир
халқ ундан нафратланаётган бўлса-
чи?!
Хона ўртасига ётқизиб қуйилган
Бердимуроднинг юзини сўнгги бор
очиб:
– Қандай яхши йигит эди-я, охирги
марта кўриб қолинглар-а... – деб
йиғлади аёллардан бири.
Она бояқиш ҳушидан кетди...
Майитни дарров чиқаришди. Ўша
кеча Қувон ухлаёлмади. Лобарнинг
ўлиги топилмаганлиги қийнарди уни.
Аммо тўсиндан шундай хаёлга борди:
“Япониядан қайтганимдан кейин
мамлакат полицияси мурдани ахтариб
топган бўлса-чи? Худди
Бердимуродни кузатгандай
қариндошу маҳалладошлари Лобарни
ҳам сўнгги манзилга кузатган чиқса-
чи? Мен эса ойимқизлардай
даволаниб ётибман. Лобарнинг
қотилини, лаънати Кэтринани ким
фош этади? Ким унинг ўғлини чечен
мафияси қўлидан халос этади?”
Шундай қилиб, Қувон яна шаҳарга
йўл олди.
Давоми бор...
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
#Бисмиллаҳ
Ассалому алайкум ахли
ЮРТИМ ҚАДРДОНЛАРИМ!!!➖
Элимиз тинч, юртимиз обод
Ўтганларнинг руҳи
бўлсин шод
Қуръон ўқиб қилмоқдамиз ёд
Омон бўлинг СИЗ АЗИЗЛАРИМ!!!
Хар бир фурсат ғанимат
Шу кунларда қилинг
кўп химмат
Ибодатда энг буюк неъмат
ОМОН БЎЛИНГ
ҚАДРДОНЛАРИМ!!
🫶
БАҲОР ФАСЛИНИНГ ЯНА БИР
МУНАВВАР ТОНГИ
МУБОРАК БЎЛСИН!!! 🍀
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
Ассалому алайкум ахли
ЮРТИМ ҚАДРДОНЛАРИМ!!!➖
Элимиз тинч, юртимиз обод
Ўтганларнинг руҳи
бўлсин шод
Қуръон ўқиб қилмоқдамиз ёд
Омон бўлинг СИЗ АЗИЗЛАРИМ!!!
Хар бир фурсат ғанимат
Шу кунларда қилинг
кўп химмат
Ибодатда энг буюк неъмат
ОМОН БЎЛИНГ
ҚАДРДОНЛАРИМ!!
🫶
БАҲОР ФАСЛИНИНГ ЯНА БИР
МУНАВВАР ТОНГИ
МУБОРАК БЎЛСИН!!! 🍀
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Jigaaaar!
Eslasam eslamaysan,
Hol soʻrab yoʻqlamaysan,
Oʻzingga oʻxshamaysan,
Koʻrinmay ketding jigar!
Yaxshimisan, bormisan?
Qishda yogʻmas qormisan?
Yo shunchalik zoʻrmisan?
Koʻrinmay ketding jigar!
Yoʻllaringga qaratib,
Hafta-oylar sanatib,
Yolgʻonlaring taratib,
Koʻrinmay ketding jigar!
Koʻpayib oshnalaring,
Pulingga tashnalaring,
Yaxshimi boshqalaring,
Koʻrinmay ketding jigar!
Kel holimiz soʻrab tur,
Korimizga yarab tur,
Koʻrsataman qarab tur,
Koʻrinmay ketding jigar!
Asablar boʻldi tarang,
Chidab yuribman arang,
Oʻtmas yolgʻon bahonang,
Koʻrinmay ketding jigar!
Jonimdan aziz jonim,
Eng qadrli insonim,
Qaynatmay kelgin qonim,
Koʻrinmay ketding jigaaaar!
✍ Mumtozbegim
P/s: Hozir "Jigar" soʻzi trendda ekan 😊 Jigarlarga joʻnatamiz😉
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
Eslasam eslamaysan,
Hol soʻrab yoʻqlamaysan,
Oʻzingga oʻxshamaysan,
Koʻrinmay ketding jigar!
Yaxshimisan, bormisan?
Qishda yogʻmas qormisan?
Yo shunchalik zoʻrmisan?
Koʻrinmay ketding jigar!
Yoʻllaringga qaratib,
Hafta-oylar sanatib,
Yolgʻonlaring taratib,
Koʻrinmay ketding jigar!
Koʻpayib oshnalaring,
Pulingga tashnalaring,
Yaxshimi boshqalaring,
Koʻrinmay ketding jigar!
Kel holimiz soʻrab tur,
Korimizga yarab tur,
Koʻrsataman qarab tur,
Koʻrinmay ketding jigar!
Asablar boʻldi tarang,
Chidab yuribman arang,
Oʻtmas yolgʻon bahonang,
Koʻrinmay ketding jigar!
Jonimdan aziz jonim,
Eng qadrli insonim,
Qaynatmay kelgin qonim,
Koʻrinmay ketding jigaaaar!
✍ Mumtozbegim
P/s: Hozir "Jigar" soʻzi trendda ekan 😊 Jigarlarga joʻnatamiz😉
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Эрни пулини ўйнаб, хотинникини ўйлаб ишлатиш керак эканда, шунақами? 😅
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Kelinga qilgan yaxshiligi uchun Ka’bada imom bo‘lgan qaynona.
🎧Shu she’rni mazza qilib tingladim. Sizlarga ham ilindim
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
🎧Shu she’rni mazza qilib tingladim. Sizlarga ham ilindim
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
Onalar haqida yozmoqchi bo‘ldim,
Lekin ojiz ekan hali qalamim,
Yozdimu o‘chirdim, yozdim o‘chirdim,
Oq qog‘ozdan oldim go‘yo alamim.
Onajonim sizni ta’riflash uchun
Bisotimda kamlik qilar so‘zlarim,
Shuning uchun sizni ta’riflab emas
O‘zimni ayblab yozish ko‘zladim.
Esimda, “Egalik qulman” derdingiz,
Xotiramda qolgan aytgan so‘zingiz.
Vaqtni aylanib kelishin qarang,
Egalik qul hozir sizning qizingiz.
Ishga deb chopaman, uyga chopaman,
Uy-ro‘zg‘or, bolalar-tashvishlar serob.
Kunlar o‘tishini sezmay qolaman
Qachon sizni ko‘rdim, qilaman hisob.
Bemehr qizmanmi? Aslo Onajon!
Qalbim mehr bilan to‘la limmo-lim.
Oq sutingiz bilan bergan mehringiz
To‘ldirgan yuragim, vujudim, qonim.
Ko‘p bo‘lmadi bir yaqin dugonamning
Yoshgina onasi to‘satdan o‘tdi.
Onamlab zor qaqshab qolgan dugonam
Dildagi gaplarin bizlarga to‘kdi.
“Bir hafta o‘tirdim ota uyimda.
Keldi-ketdi kutdim uyga ham bormay.
Bola chaqa mensiz yashar ekanku,
Kunini ko‘rdiku bir kun och qolmay.
Bemalol kelmasdim onam borida,
Onam abadiydek ko‘nglim edi to‘q.
Kechgacha o‘tirsam bo‘lmas edimi?
Endi afsuslardan hech bir foyda yo‘q.”
Dugonam so‘zlari ochdi ko‘zimni,
Menchi, nima qildim SIZ uchun ONA?
Ayblarimni yozsam qog‘ozim to‘ldi,
Essiz, qancha vaqtni yo‘qotibmana.
Bir yilda bir marta kafega boshlab,
Bir sokin go‘shada suhbat qurmabman.
Tutib qo‘lingizga taomnomani
“Ona tanlang, nima yeysiz?” demabman.
O‘tkan hafta dugonalarim bilan,
Kecha qo‘shnilarim, bugun oilam,
Bariga vaqt topdim, lek yodimda yo‘q
Qachon sizni xursand qildim volidam?
Boshingizga qo‘ngan oppoq qirovda
Mening ham hissam bor munis azizam.
Peshonangizdagi ajinlar so‘zlar
Bizni deb tortgansiz qancha g‘am, alam.
Yilda ikki bayram - ikki Hayitda
Boshingizga ro‘mol olib boribman.
Ex nodon qiz! O‘zim oxorlik ko‘ylak
Va yangi poyabzal kiyib olibman.
Nega tiktirmadim sizga xarirdan
Yoki pombarxitdan sipo bir libos?
Nimaga olmadim bitta poyabzal
Ko‘ylagingiz rangiga qilib rangin mos?
Bolamga bozordan kiyim olganda,
Deyman “Onamga ham olaman shu gal.”
Yo vaqtim qolmaydi va yoki pulim
“Ha mayli, olaman keyingi safar.”
Keyingi safarlar ko‘payib ketdi
Qachon keladi shu keyingi safar?
Yo Alloh, Madad ber, ko‘nglini olay.
Onam oxiratga qilmasdan safar.
Hali ham fursat bor. Quyoshim, Oyim,
Ko‘nglingizni olay, bering bir imkon.
Kun kelib, bir kuni sizni yo‘qotib,
So‘ngra afsus qilmay aziz onajon.
Yuring aylantiray go‘zal joylarda,
Ko‘nglingiz nimani istar, tutayin.
Osmonda oymi yo ko‘kdagi yulduz,
Olib poyingizga barin to‘kayin.
Axir men ham farzand o‘g‘il qatori,
Uyim boshqa lekin hayolim sizda,
Uzoq umr ko‘ring jannat yuzligim,
Jonim nisor bo‘lsin xok poyingizda.
Qaniydi opichlab oborsam Xajga,
Qo‘lingizdan ushlab tavof qildirsam,
Beshigim boshida bedor ketkazgan
Uyqusiz tuningiz qarzini uzsam.
Gʻanimatim onam, Jannatim onam,
Ruxsat bering bir kecha bag‘rizda qolay.
Aziz tizzangizga boshimni qo‘yib
Suhbatlashib barcha dardingiz olay.
Yo‘q deysiz! Bilaman. “Bolam uyga bor,
Issiqqina o‘rning sovub qolmasin.
Bir kecha ming kecha bo‘lmas va lekin
Kuyovim xuvillab yolg‘iz yotmasin.”
Axir ko‘zlaringiz aytib turibdi
Meni sog‘ingansiz, lek o‘ylab tinchim,
Ketaqol deyapsiz, Mehribon onam,
Farishtam, yolg‘izim, munis sevinchim.
Borsam tansiq taom qilmoqchi bo‘lib,
Kuymalanib qilasiz yugur yugur.
Bo‘ldi endi ONA! Tansiq taomni
Men sizga keltiray, yeb qiling xuzur.
Akamga, ukamga xavasim kelar,
Har tong duo olib chiqar ko‘chaga,
Duogo‘y farishtam duolaringiz
Faqat bizga emas, barcha barchaga.
Duoda so‘raysiz farzandlar uchun,
El-u yurt, jigarlar, qo‘shningiz uchun
Biror marta eshitmadim onajon
So‘raganingizni o‘zingiz uchun.
Bilaman orqamdan duo qilasiz
Har doim, kunu tun, shomu saharlab.
Shu duolar sabab unib o‘syapman,
Shu duolar meni yuribdi asrab.
Kimdir yosh ko‘rinar qirq, ellikda ham,
Bunga nima sabab, bormi bilguvchi?
O‘yladim va topdim! Biz hali bola!
Onamiz bor bizni "BOLAM" deguvchi!
Ko‘zimda yosh, hozir butun dunyoga
Jar solgim kelyapti takror va takror,
Odamlar! Men baxtli va boy insonman
Chunki ONAM hayot, mening ONAM bor!
Mastura Hoji Ona
Lekin ojiz ekan hali qalamim,
Yozdimu o‘chirdim, yozdim o‘chirdim,
Oq qog‘ozdan oldim go‘yo alamim.
Onajonim sizni ta’riflash uchun
Bisotimda kamlik qilar so‘zlarim,
Shuning uchun sizni ta’riflab emas
O‘zimni ayblab yozish ko‘zladim.
Esimda, “Egalik qulman” derdingiz,
Xotiramda qolgan aytgan so‘zingiz.
Vaqtni aylanib kelishin qarang,
Egalik qul hozir sizning qizingiz.
Ishga deb chopaman, uyga chopaman,
Uy-ro‘zg‘or, bolalar-tashvishlar serob.
Kunlar o‘tishini sezmay qolaman
Qachon sizni ko‘rdim, qilaman hisob.
Bemehr qizmanmi? Aslo Onajon!
Qalbim mehr bilan to‘la limmo-lim.
Oq sutingiz bilan bergan mehringiz
To‘ldirgan yuragim, vujudim, qonim.
Ko‘p bo‘lmadi bir yaqin dugonamning
Yoshgina onasi to‘satdan o‘tdi.
Onamlab zor qaqshab qolgan dugonam
Dildagi gaplarin bizlarga to‘kdi.
“Bir hafta o‘tirdim ota uyimda.
Keldi-ketdi kutdim uyga ham bormay.
Bola chaqa mensiz yashar ekanku,
Kunini ko‘rdiku bir kun och qolmay.
Bemalol kelmasdim onam borida,
Onam abadiydek ko‘nglim edi to‘q.
Kechgacha o‘tirsam bo‘lmas edimi?
Endi afsuslardan hech bir foyda yo‘q.”
Dugonam so‘zlari ochdi ko‘zimni,
Menchi, nima qildim SIZ uchun ONA?
Ayblarimni yozsam qog‘ozim to‘ldi,
Essiz, qancha vaqtni yo‘qotibmana.
Bir yilda bir marta kafega boshlab,
Bir sokin go‘shada suhbat qurmabman.
Tutib qo‘lingizga taomnomani
“Ona tanlang, nima yeysiz?” demabman.
O‘tkan hafta dugonalarim bilan,
Kecha qo‘shnilarim, bugun oilam,
Bariga vaqt topdim, lek yodimda yo‘q
Qachon sizni xursand qildim volidam?
Boshingizga qo‘ngan oppoq qirovda
Mening ham hissam bor munis azizam.
Peshonangizdagi ajinlar so‘zlar
Bizni deb tortgansiz qancha g‘am, alam.
Yilda ikki bayram - ikki Hayitda
Boshingizga ro‘mol olib boribman.
Ex nodon qiz! O‘zim oxorlik ko‘ylak
Va yangi poyabzal kiyib olibman.
Nega tiktirmadim sizga xarirdan
Yoki pombarxitdan sipo bir libos?
Nimaga olmadim bitta poyabzal
Ko‘ylagingiz rangiga qilib rangin mos?
Bolamga bozordan kiyim olganda,
Deyman “Onamga ham olaman shu gal.”
Yo vaqtim qolmaydi va yoki pulim
“Ha mayli, olaman keyingi safar.”
Keyingi safarlar ko‘payib ketdi
Qachon keladi shu keyingi safar?
Yo Alloh, Madad ber, ko‘nglini olay.
Onam oxiratga qilmasdan safar.
Hali ham fursat bor. Quyoshim, Oyim,
Ko‘nglingizni olay, bering bir imkon.
Kun kelib, bir kuni sizni yo‘qotib,
So‘ngra afsus qilmay aziz onajon.
Yuring aylantiray go‘zal joylarda,
Ko‘nglingiz nimani istar, tutayin.
Osmonda oymi yo ko‘kdagi yulduz,
Olib poyingizga barin to‘kayin.
Axir men ham farzand o‘g‘il qatori,
Uyim boshqa lekin hayolim sizda,
Uzoq umr ko‘ring jannat yuzligim,
Jonim nisor bo‘lsin xok poyingizda.
Qaniydi opichlab oborsam Xajga,
Qo‘lingizdan ushlab tavof qildirsam,
Beshigim boshida bedor ketkazgan
Uyqusiz tuningiz qarzini uzsam.
Gʻanimatim onam, Jannatim onam,
Ruxsat bering bir kecha bag‘rizda qolay.
Aziz tizzangizga boshimni qo‘yib
Suhbatlashib barcha dardingiz olay.
Yo‘q deysiz! Bilaman. “Bolam uyga bor,
Issiqqina o‘rning sovub qolmasin.
Bir kecha ming kecha bo‘lmas va lekin
Kuyovim xuvillab yolg‘iz yotmasin.”
Axir ko‘zlaringiz aytib turibdi
Meni sog‘ingansiz, lek o‘ylab tinchim,
Ketaqol deyapsiz, Mehribon onam,
Farishtam, yolg‘izim, munis sevinchim.
Borsam tansiq taom qilmoqchi bo‘lib,
Kuymalanib qilasiz yugur yugur.
Bo‘ldi endi ONA! Tansiq taomni
Men sizga keltiray, yeb qiling xuzur.
Akamga, ukamga xavasim kelar,
Har tong duo olib chiqar ko‘chaga,
Duogo‘y farishtam duolaringiz
Faqat bizga emas, barcha barchaga.
Duoda so‘raysiz farzandlar uchun,
El-u yurt, jigarlar, qo‘shningiz uchun
Biror marta eshitmadim onajon
So‘raganingizni o‘zingiz uchun.
Bilaman orqamdan duo qilasiz
Har doim, kunu tun, shomu saharlab.
Shu duolar sabab unib o‘syapman,
Shu duolar meni yuribdi asrab.
Kimdir yosh ko‘rinar qirq, ellikda ham,
Bunga nima sabab, bormi bilguvchi?
O‘yladim va topdim! Biz hali bola!
Onamiz bor bizni "BOLAM" deguvchi!
Ko‘zimda yosh, hozir butun dunyoga
Jar solgim kelyapti takror va takror,
Odamlar! Men baxtli va boy insonman
Chunki ONAM hayot, mening ONAM bor!
Mastura Hoji Ona
Forwarded from 👑 Bekalar Uchun 💕 (Shalola)
Ассаламу алайкум хурматли обуначилар.
Этибориларга янги куп кисмли '' #ҚИЛ_УСТИДАГИ_ТАҚДИР. '' номли aсаpни хавола киламиз.
Муаллиф : Азамат Коржовов
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
Этибориларга янги куп кисмли '' #ҚИЛ_УСТИДАГИ_ТАҚДИР. '' номли aсаpни хавола киламиз.
Муаллиф : Азамат Коржовов
@BekalarUchun
https://t.me/joinchat/AAAAAEr77g1BcYHrWupM0g
ҚИЛ УСТИДАГИ ТАҚДИР. 8-Бўлим.
Арвоҳлар базмидаги аёл. 2-қисм.
Қувон адашган йигитларнинг энг
олдинги сафидан ўрин олган эди. У
мактабни битиргунча қишлоғидан
деярли чиқмади. Болаларча хаёли
Ғўбдин, Бахмал ва Жиззах тоғларидан
нари ўтмасди. Қишлоқ Тошкент-
Самарқанд йўлига яқин жойлашган,
мол-қўй боқиб юриб, турли русумдаги
машиналарни томоша қилардилар.
Ким билади, машиналар ҳам дайди
хаёлларга доялик қилгандир.
Лобар билан танишгунча у лойчи
усталар гуруҳида ишлаб юрди.
Орзулар қанчалик юксак бўлмасин,
пул топиш мажбурияти пастда, лой
ичида юришга ҳам ҳукм этиши
мумкин.
Очиғини айтганда, Қувоннинг
орзуларини юксак деб аташ тўғри
келмайди. Шоҳона иморат, ҳашамдор
қора “Мерседес”, шаҳарлик чиройли
хотин, Тошкентдаги машҳур ҳофизлар
куйлаган тўй...
Кўпчилик хомхаёл деб атайдиган шу
орзулар Қувоннинг юрагига
билдирмасдан чуқурроқ илдиз
отганди. Бу хаёллар бошқаларда ҳам
бўлади, лекин бошқалар Қувондек
телбалик қилмайдилар.
Қизиқ жиҳати шу эдики, у табиатан
оқкўнгил йигит бўлгани учун ҳаммаси
ўз-ўзидан, мўъжиза туфайли рўй
беришини истарди. Ҳаром пуллардан
ҳазар қиларди. Ахир, у “қора қарта
рақси”га сўзсиз бас келадиган ягона
одам. Истаган рақибини ютиб,
миллионларни қўлга киритиши
мумкин. Шомилнинг шериги бўлиб
юрган кезлари-чи? Доллар тугул
тиллаларни кўрди, аммо мана у –
ўртаҳол бева. Эшитган одам
ишонмайди, ишонса ҳам “буюрмабди-
да” дейишади.
Уйландию кўп ўтмай хотинидан
айрилди. Тўйдан сўнг эндигина тинч
ҳаётни ўйлай бошлаганди. Фожиа юз
бериб, яна қасос ўти гурлади.
“Тинчгина ўтирсанг бўлмайдими? –
дейди гоҳо ички овоз. – Улар билан
ўйнашма! Бундан баттар бўлишинг13
ҳеч гапмас. Мақсаднинг – яхши яшаш.
Қасос олишни эсдан чиқар. Оғир бўл,
келажагингни ўйла. Ҳали қанақа
одамларни кўрмайсан бу ҳаётда! Ҳар
бирига тиш қайрасанг, қайроғинг ҳам,
тишинг ҳам соб бўлади. Бойларни
қара, маза қилиб яшаяпти”.
– Аввал ишимни тугатай, –
пичирлайди у.
Бироқ барча ёмонлардан ўч олиб
бўлгач, қайси йўл билан бойишни
хаёлига келтирмайди. Ўжар орзулар
фаровон келажакни ваъда қилади,
қилаверади...
Самарқанд автобусига чиқиб, эзма
одамнинг ёнига ўтириб қолди. Бир
замонлар Тинч океан флотида олти
ойлаб сузган эмиш. Энди эса уч
соатлик йўлга ярамай, қон босими
ошаётганмиш.
– Армияга борганмисан? –
шанғиллади у.
– Ҳа, ички ишлар қўшинида,
Олмалиқда хизматда бўлганман.
– Самарқандда нима қиласан?
Қувоннинг ўжарлиги тутди.
– Бир аёлнинг ўлиги келганми-
йўқми аниқлашга кетаяпман.
– Ё товбангдан...
– Ҳайрон бўлманг, ҳаммамиз ҳам
ўламиз. Мана, сизнинг ҳам ёшингиз
ўтиб қолган. Бирор кор-ҳол бўлса,
қариндошларингиз менга ўхшаб
сўроқлаб боради. Ё бормайдими?
Боради, албатта боради...
Чол терс ўгирилиб олди.
Қувон шоҳбекатдан такси ёллаб,
Лобарнинг уйигача миқ этиб оғиз
очмади.
– Шу ерга сақланг, – деди шаҳар
шевасида. Лекин машинадан тушмай
бирпас ўтириб қолди: Лобарнинг уйи
пештоқига “Уй сотилади. Тел.: 370-07-
...” деган ёзув осилганди. Дарвоза
қулф эди. Қувон бир дарахт тагига
ўтириб, ўзини бировни кутаётгандай
тутмоқчи эди, илло сапчиб туриб,
қўшни уйга қаради.
– Вадуд бова, – беихтиёр
шивирлади тили.
Чолнинг уйидан бола йиғиси
эшитиларди. Сўнгра бир хотин эроний
шевада ўшқириб берди, йиғи
тинмади.
Эшикка чиққан бека одми
кийинган, ўттиз ёшлардаги
қиррабурун хотин эди. Қувонга
ташвиш билан боқди. Иккиси ҳам бир-
бирини сира учратмаганди бу
атрофда.
– Кечирасиз, Вадуд бова уйдами?
– У киши ўлганлар.
– Ўлганлар?.. Япониядами?
– Иби, жиннимисиз, нега Японияда
ўларканлар?! У киши шу ерда
ўлдилар.
– Уйида? Қанақа қилиб? Лобар опа
билан Японияга борган эдилар...
Хотиннинг кўзлари чақчайди,
эшикни ёпмоқчи бўлди. Қувон шошиб
қўл тиради.
– Сиз буларни қаёқдан биласиз? –
деди хотин ҳадиксираб. – Мен
келинларининг амакиваччасининг
қўшниси бўламан. Квартирада
Арвоҳлар базмидаги аёл. 2-қисм.
Қувон адашган йигитларнинг энг
олдинги сафидан ўрин олган эди. У
мактабни битиргунча қишлоғидан
деярли чиқмади. Болаларча хаёли
Ғўбдин, Бахмал ва Жиззах тоғларидан
нари ўтмасди. Қишлоқ Тошкент-
Самарқанд йўлига яқин жойлашган,
мол-қўй боқиб юриб, турли русумдаги
машиналарни томоша қилардилар.
Ким билади, машиналар ҳам дайди
хаёлларга доялик қилгандир.
Лобар билан танишгунча у лойчи
усталар гуруҳида ишлаб юрди.
Орзулар қанчалик юксак бўлмасин,
пул топиш мажбурияти пастда, лой
ичида юришга ҳам ҳукм этиши
мумкин.
Очиғини айтганда, Қувоннинг
орзуларини юксак деб аташ тўғри
келмайди. Шоҳона иморат, ҳашамдор
қора “Мерседес”, шаҳарлик чиройли
хотин, Тошкентдаги машҳур ҳофизлар
куйлаган тўй...
Кўпчилик хомхаёл деб атайдиган шу
орзулар Қувоннинг юрагига
билдирмасдан чуқурроқ илдиз
отганди. Бу хаёллар бошқаларда ҳам
бўлади, лекин бошқалар Қувондек
телбалик қилмайдилар.
Қизиқ жиҳати шу эдики, у табиатан
оқкўнгил йигит бўлгани учун ҳаммаси
ўз-ўзидан, мўъжиза туфайли рўй
беришини истарди. Ҳаром пуллардан
ҳазар қиларди. Ахир, у “қора қарта
рақси”га сўзсиз бас келадиган ягона
одам. Истаган рақибини ютиб,
миллионларни қўлга киритиши
мумкин. Шомилнинг шериги бўлиб
юрган кезлари-чи? Доллар тугул
тиллаларни кўрди, аммо мана у –
ўртаҳол бева. Эшитган одам
ишонмайди, ишонса ҳам “буюрмабди-
да” дейишади.
Уйландию кўп ўтмай хотинидан
айрилди. Тўйдан сўнг эндигина тинч
ҳаётни ўйлай бошлаганди. Фожиа юз
бериб, яна қасос ўти гурлади.
“Тинчгина ўтирсанг бўлмайдими? –
дейди гоҳо ички овоз. – Улар билан
ўйнашма! Бундан баттар бўлишинг13
ҳеч гапмас. Мақсаднинг – яхши яшаш.
Қасос олишни эсдан чиқар. Оғир бўл,
келажагингни ўйла. Ҳали қанақа
одамларни кўрмайсан бу ҳаётда! Ҳар
бирига тиш қайрасанг, қайроғинг ҳам,
тишинг ҳам соб бўлади. Бойларни
қара, маза қилиб яшаяпти”.
– Аввал ишимни тугатай, –
пичирлайди у.
Бироқ барча ёмонлардан ўч олиб
бўлгач, қайси йўл билан бойишни
хаёлига келтирмайди. Ўжар орзулар
фаровон келажакни ваъда қилади,
қилаверади...
Самарқанд автобусига чиқиб, эзма
одамнинг ёнига ўтириб қолди. Бир
замонлар Тинч океан флотида олти
ойлаб сузган эмиш. Энди эса уч
соатлик йўлга ярамай, қон босими
ошаётганмиш.
– Армияга борганмисан? –
шанғиллади у.
– Ҳа, ички ишлар қўшинида,
Олмалиқда хизматда бўлганман.
– Самарқандда нима қиласан?
Қувоннинг ўжарлиги тутди.
– Бир аёлнинг ўлиги келганми-
йўқми аниқлашга кетаяпман.
– Ё товбангдан...
– Ҳайрон бўлманг, ҳаммамиз ҳам
ўламиз. Мана, сизнинг ҳам ёшингиз
ўтиб қолган. Бирор кор-ҳол бўлса,
қариндошларингиз менга ўхшаб
сўроқлаб боради. Ё бормайдими?
Боради, албатта боради...
Чол терс ўгирилиб олди.
Қувон шоҳбекатдан такси ёллаб,
Лобарнинг уйигача миқ этиб оғиз
очмади.
– Шу ерга сақланг, – деди шаҳар
шевасида. Лекин машинадан тушмай
бирпас ўтириб қолди: Лобарнинг уйи
пештоқига “Уй сотилади. Тел.: 370-07-
...” деган ёзув осилганди. Дарвоза
қулф эди. Қувон бир дарахт тагига
ўтириб, ўзини бировни кутаётгандай
тутмоқчи эди, илло сапчиб туриб,
қўшни уйга қаради.
– Вадуд бова, – беихтиёр
шивирлади тили.
Чолнинг уйидан бола йиғиси
эшитиларди. Сўнгра бир хотин эроний
шевада ўшқириб берди, йиғи
тинмади.
Эшикка чиққан бека одми
кийинган, ўттиз ёшлардаги
қиррабурун хотин эди. Қувонга
ташвиш билан боқди. Иккиси ҳам бир-
бирини сира учратмаганди бу
атрофда.
– Кечирасиз, Вадуд бова уйдами?
– У киши ўлганлар.
– Ўлганлар?.. Япониядами?
– Иби, жиннимисиз, нега Японияда
ўларканлар?! У киши шу ерда
ўлдилар.
– Уйида? Қанақа қилиб? Лобар опа
билан Японияга борган эдилар...
Хотиннинг кўзлари чақчайди,
эшикни ёпмоқчи бўлди. Қувон шошиб
қўл тиради.
– Сиз буларни қаёқдан биласиз? –
деди хотин ҳадиксираб. – Мен
келинларининг амакиваччасининг
қўшниси бўламан. Квартирада
турамиз, уларга алоқам йўқ.
– Лобар...
– Қўшни янгамулломи? – ишора
қилди хотин. – У киши ҳам ўлганлар,
Японияда... Вадуд бобо билан
адаштирманг, укажон.14
– Қандай ўлганини айтмадингиз
Вадуд бованинг.
Жувон эшикни қаттиқ силкиди,
ёпишга кучи етмади. Лаби шундай
тўнкарилиб кетдики, фоже бир
вазиятда йигитнинг кулгиси қистади.
– Нима, мелиса чақирмоғимни
хоҳлайсизми? Қочинг, кучингизни
уйингизда кўрсатасиз. Ё маниям,
бачамниям ўлдирмоқчимисиз?!
Ҳаммангни бегуноҳ бобонинг арвоҳи
урсин, илойим! Эртагаёқ эримга айтиб
кўчиб кетаман! Шунақа жонимга
тегди! Бир қарасанг мелиса, бир
қарасанг бунақа киши!..
– Менга қаранг, – Қувон қадам
ташлади. – Бовани ўлдирдиларми?
Аниқроқ гапиринг, янга.
– Ўлдирдилар, ҳаммомда осиб
ўлдирдилар.
Қувон яна бир қадам ташламоқчи
бўлди, лекин қандайдир куч уни
орқага, кўчага тортди. Қараса,
Лобарнинг уйи ортига бориб қолибди.
Эълон тахтасидаги рақамларни териб,
телефонга қулоқ тутди. Қўли бежо
қалтирар, ғазаби тошар, негадир
шошилар эди.
– Ало, эшитаман, – деган овоз
келди.
– Мен Қувонман, Лобарнинг
таниши. Ҳозир уйига келиб, эълонни
кўрдим. Нега уй сотилаяпти? А, ким бу
ўзи?.. Баҳроммисиз ё Соҳиб?
– Баҳромман. Шунақа бўп қолди...
Опам ўтганини биласизми?
– Нима?
– Дунёдан ўтганини эшитган
бўлсангиз керак, Қувон ака...
Айирилиб қолдик...
– Ўлиги келдими?
– Йўқ... Мени кутиб туроласизми,
ҳозир бораман.
Шу ўртада юрганмикан, ўн дақиқа
ўтар-ўтмас Баҳром етиб келди. Қувон
Лобар билан дўстлашган кезларидан
буён бу йигитни танирди, лекин
яқиндан суҳбатлашмаганди. Йигит ҳам,
оила аъзолари ҳам Лобарнинг эркак
танишларидан ўзларини тортиб
туришар, Лобарникида кимдир
борлигини пайқашса, иложи борича
уйига кирмай кетардилар. Лобар илк
марта Москвада бегона эркаклар
қўлида қолиб кетганидан бери унга
жигарлари ҳам шубҳа кўзи ила
қарашарди.
– Қувон ака, – кўришди йигит, –
ҳаммасидан хабарингиз бор шекилли.
– Ҳаммасидан эмас.
– Ўлиги келдими, деб сўрадингиз.
Ўлик бошқа жойда эканлигини
биларкансиз-да.
– Ҳа, Японияда эканидан хабарим
бор.
Қувон қотилликка гувоҳ эканлигини
йигитдан яширди. Жиноий гуруҳ
денгиз бўйидаги воқеани полицияга
бутунлай бошқача тарзда кўрсатганига
Токиодаги касалхонада шоҳид бўлиб,
қалтис ўйинни тушунганди. Олис
Самарқанддан туриб, денгиз бўйида
Лобар ҳам бўлганлигини, отиб
ташланганини қандай исботлайди?
Қувоннинг фикрича, жодугар
Кэтринани ёки япон жинойи уюшмаси
– “Широи одори”ни яксон этиш
жараёнидагина ҳақиқий сирлар
очилиши мумкин эди. Эҳтимол, чечен
киллери – Шомил “Якудза” мафияси
билан боғланса (боғлана оладими-
йўқми), бирон натижага эришар. Нима15
бўлганда ҳам ҳозир Қувон Шомилдан
бошқасига “мен ҳам ўша ерда эдим,
Кэтрина Лобарга ўқ узди, кўзимни
очганимда атрофни сув босган экан,
мурда топилмади” деб дардини тўкиб
солишни истамасди.
– Ростми шу? – сўради йигит
кўзлари пирпираб. – Бизга телефон
қилиб айтишди, кейин Вадуд бова
келди. Уям тасдиқлади. Тегишли
жойлар эса ўлганлиги ҳақида ҳеч
қандай маълумотга эга эмас. Биламан,
опам доим ёмон ишларга аралашиб
юрарди. Қарта бир куни бошини ейди
деб онамгаям кўп айтганман. Ҳеч ким
қайтаролмади. Лобар опам “ўзимга
тўғриман, одамлар нима деса десин”
дерди. Мана, йўқ қилиб юборишди...
Мозориям йўқ...
Йигит ичидагини гапираётган бўлса
ҳам Қувонни асло ёқтирмаётгани
сезилди. Қувон ҳам уни хушламади.
– Жўра, – деди жиддий оҳангда, –
ўлди деб гап чиққани рост. Лекин ҳеч
қайсимиз ўлигини ўз кўзимиз билан
кўрганимиз йўқ. Нега аза очдинглар?
Нега уйини сотаяпсизлар? Бунга...
очиғи, тушунмадим.
– Уйдагиларнинг қарори шу.
– Ҳеч билмаса бир йил кутиш керак
эди.
– Уй керак бўлса олинг, – деди
йигит қўрслик билан. – Икки юз минг
доллар нарх қўйдик. Бехосият уй
бизга керакмас. Мўъжиза юз бериб,
опам ўлмаган бўлиб чиқса, бу уйда
барибир яшаттирмаймиз.
– Лобар...
– Қўшни янгамулломи? – ишора
қилди хотин. – У киши ҳам ўлганлар,
Японияда... Вадуд бобо билан
адаштирманг, укажон.14
– Қандай ўлганини айтмадингиз
Вадуд бованинг.
Жувон эшикни қаттиқ силкиди,
ёпишга кучи етмади. Лаби шундай
тўнкарилиб кетдики, фоже бир
вазиятда йигитнинг кулгиси қистади.
– Нима, мелиса чақирмоғимни
хоҳлайсизми? Қочинг, кучингизни
уйингизда кўрсатасиз. Ё маниям,
бачамниям ўлдирмоқчимисиз?!
Ҳаммангни бегуноҳ бобонинг арвоҳи
урсин, илойим! Эртагаёқ эримга айтиб
кўчиб кетаман! Шунақа жонимга
тегди! Бир қарасанг мелиса, бир
қарасанг бунақа киши!..
– Менга қаранг, – Қувон қадам
ташлади. – Бовани ўлдирдиларми?
Аниқроқ гапиринг, янга.
– Ўлдирдилар, ҳаммомда осиб
ўлдирдилар.
Қувон яна бир қадам ташламоқчи
бўлди, лекин қандайдир куч уни
орқага, кўчага тортди. Қараса,
Лобарнинг уйи ортига бориб қолибди.
Эълон тахтасидаги рақамларни териб,
телефонга қулоқ тутди. Қўли бежо
қалтирар, ғазаби тошар, негадир
шошилар эди.
– Ало, эшитаман, – деган овоз
келди.
– Мен Қувонман, Лобарнинг
таниши. Ҳозир уйига келиб, эълонни
кўрдим. Нега уй сотилаяпти? А, ким бу
ўзи?.. Баҳроммисиз ё Соҳиб?
– Баҳромман. Шунақа бўп қолди...
Опам ўтганини биласизми?
– Нима?
– Дунёдан ўтганини эшитган
бўлсангиз керак, Қувон ака...
Айирилиб қолдик...
– Ўлиги келдими?
– Йўқ... Мени кутиб туроласизми,
ҳозир бораман.
Шу ўртада юрганмикан, ўн дақиқа
ўтар-ўтмас Баҳром етиб келди. Қувон
Лобар билан дўстлашган кезларидан
буён бу йигитни танирди, лекин
яқиндан суҳбатлашмаганди. Йигит ҳам,
оила аъзолари ҳам Лобарнинг эркак
танишларидан ўзларини тортиб
туришар, Лобарникида кимдир
борлигини пайқашса, иложи борича
уйига кирмай кетардилар. Лобар илк
марта Москвада бегона эркаклар
қўлида қолиб кетганидан бери унга
жигарлари ҳам шубҳа кўзи ила
қарашарди.
– Қувон ака, – кўришди йигит, –
ҳаммасидан хабарингиз бор шекилли.
– Ҳаммасидан эмас.
– Ўлиги келдими, деб сўрадингиз.
Ўлик бошқа жойда эканлигини
биларкансиз-да.
– Ҳа, Японияда эканидан хабарим
бор.
Қувон қотилликка гувоҳ эканлигини
йигитдан яширди. Жиноий гуруҳ
денгиз бўйидаги воқеани полицияга
бутунлай бошқача тарзда кўрсатганига
Токиодаги касалхонада шоҳид бўлиб,
қалтис ўйинни тушунганди. Олис
Самарқанддан туриб, денгиз бўйида
Лобар ҳам бўлганлигини, отиб
ташланганини қандай исботлайди?
Қувоннинг фикрича, жодугар
Кэтринани ёки япон жинойи уюшмаси
– “Широи одори”ни яксон этиш
жараёнидагина ҳақиқий сирлар
очилиши мумкин эди. Эҳтимол, чечен
киллери – Шомил “Якудза” мафияси
билан боғланса (боғлана оладими-
йўқми), бирон натижага эришар. Нима15
бўлганда ҳам ҳозир Қувон Шомилдан
бошқасига “мен ҳам ўша ерда эдим,
Кэтрина Лобарга ўқ узди, кўзимни
очганимда атрофни сув босган экан,
мурда топилмади” деб дардини тўкиб
солишни истамасди.
– Ростми шу? – сўради йигит
кўзлари пирпираб. – Бизга телефон
қилиб айтишди, кейин Вадуд бова
келди. Уям тасдиқлади. Тегишли
жойлар эса ўлганлиги ҳақида ҳеч
қандай маълумотга эга эмас. Биламан,
опам доим ёмон ишларга аралашиб
юрарди. Қарта бир куни бошини ейди
деб онамгаям кўп айтганман. Ҳеч ким
қайтаролмади. Лобар опам “ўзимга
тўғриман, одамлар нима деса десин”
дерди. Мана, йўқ қилиб юборишди...
Мозориям йўқ...
Йигит ичидагини гапираётган бўлса
ҳам Қувонни асло ёқтирмаётгани
сезилди. Қувон ҳам уни хушламади.
– Жўра, – деди жиддий оҳангда, –
ўлди деб гап чиққани рост. Лекин ҳеч
қайсимиз ўлигини ўз кўзимиз билан
кўрганимиз йўқ. Нега аза очдинглар?
Нега уйини сотаяпсизлар? Бунга...
очиғи, тушунмадим.
– Уйдагиларнинг қарори шу.
– Ҳеч билмаса бир йил кутиш керак
эди.
– Уй керак бўлса олинг, – деди
йигит қўрслик билан. – Икки юз минг
доллар нарх қўйдик. Бехосият уй
бизга керакмас. Мўъжиза юз бериб,
опам ўлмаган бўлиб чиқса, бу уйда
барибир яшаттирмаймиз.
Қувон асабий бош тебрантириб,
дарвоза сари юраркан, истеҳзо
аралаш:
– Сотинглар, сотиб қолинглар, –
деди. – Тағин худо раҳматли Абдулла
аканинг ўғиллари эга чиқмасин.
– Поччамнингми? Э, уларнинг бир
тийинлик ҳақи йўқ.
– Аслида бехосият уйнинг ўта
даражада бехосият пулларида
сизларнинг ҳам ҳақларингиз йўқ.
Калитлар ёнингиздами?
Лобарнинг укаси тумшайди.
Қувондан ҳайиққани учун эшикни
очишга тутинди.
– Вадуд бовага нима бўлди? –
сўради Қувон. – Ўлибди дейишди?
– Ҳа, ўтган ҳафта жанозаси бўлди.
– Осибдими?
– Осиб кетибди, деган мишмишлар
юрибди. Экспертиза ҳам
тасдиқлаганмиш. Ишқилиб, опам
билан Японияга боргани учун ўлган
бўлиб чиқмасин-да.
Қувон елка қисиб, йигитга
саволомуз тикилди. Дарвозахонага
кирганларида сўради:
– Ўша ёқдан келиб ўлдирган деб
ўйлайсизми?
– Ким билади, – Лобарнинг укаси уҳ
тортди. – Айтдим қўйдим-да.
Мелисалар ҳозир бозор ёнида
этикдўзлик қиладиган Васька деган
кишини ахтараётганмиш. Чунки
иккови икки-уч кун бўкиб ичишган,
муштлашган, бозорнинг ўртасида
сўкинишган, Васька “сени ўша
ҳаммомингга осиш керак” деганини
ёймачиларнинг ҳаммаси эшитган.
– Вой-бу, Вадуд бова бир қўл
бўлсаям уста билан муштлашганми?
– Васька пуф деса учиб кетадиган
паканагина чол. Баъзилар Васька чўп
деб лақаб қўйиб олишган.16
Қувоннинг шубҳалари янада ортди:
у нозиктаёқ ҳоли билан чолни қандай
осади? Аёнки, ҳаммом “Широи
одори”нинг қотиллик қилиш жойи.
– Нарсаларингизни биттаям
қолдирмасангиз, – деди Лобарнинг
укаси яланғоч, чанг қоплай бошлаган
хоналарга бош суқаркан. –
Сумкаларингиз қаерда эди-я?
– Уларни биронта гадойга бериб
юборинглар, мен рози. Ҳозир эса
ертўлани очинг. Ленталарим бор.
Қувон овоз ёзиш ускуналари ғойиб
бўлганини кўриб, ажабланди.
Яхшиям, кессета-ю тасмалар олиб
кетилмаганди.
– Қани қолганлари?
– Ускуналарми? Уйга обориб
қўйдим, – деди Лобарнинг укаси.
– Уйга?.. уйга! Эсларинг
жойидами?! Ахир, аппаратлар
меники-ку! Ташиб кетишга бунча
ишқибоз бўлмасаларинг-а!
Шундан сўнг у жаҳл билан ёзув
тасмаларини бўш қутига жойлади-да,
чиқди.
Кетаётиб деди:
– Мен Лобарга эмас, сизларга
ачинаман. Лобар ўлмаган бўлиб
чиқиши ҳам мумкин, лекин сизлар...
бошқача бўлиб чиқмайсизлар.
* * *
Бу пайтда жодугар Кэтрина Лас-
Вегасдаги уйида шарбат ичмоқда эди.
Ҳали замон ухлагани ётиши керак.
Негадир ичгиси келди, ичаяпти.
Кўзлари телевизорда, хаёллари ҳали
ҳам Японияда.
“Фақат уларнинг ўзлари эмас... –
деди хаёлан. – Бу ерда америкалик
мафиозларининг, айниқса, италиялик
ва россияликларнинг қўли бор. Шунча
эркак битта аёлга қарши!.. Японияга
бормаслигим керак эдими? Бораман,
нега бормас эканман! Керак бўлса
дунё харитасини бошқатдан чизиб
чиқаман. Шошмай туринглар!.. Келиб-
келиб японлар мени чоҳга қулатди-я!
Лобар керак эмиш у аблаҳларга!..”
Кўзи уйқуга илинмади. Яна шарбат
ичди. Кутилмаганда ҳамма
ташвишлари четга сурилиб, кўз
олдида Жорж гавдаланди.
– Кечани ўша ҳайвонга
бағишласаммикан? – минғирлади у
сигарет тутатиб. – Ҳойнаҳой, биронта
фоҳишанинг туфлисини ҳидлаб
ўтиргандир.
Шошилмасдан рақамларни терди.
Уйқусираган овоз эшитилди:
– Сенмисан, Кэтрина?
– Бўлмаса ким, оппоғим? Нима,
ухлаяпсанми?
– Бугун насиб этди ухлашдай
ҳузурбахш машғулот. Икки кундан
бери казинода тик оёқда эдим.
– Бошқа машғулот ҳадя этсам, нима
дейсан?
– Сени жуда соғинганман, аммо...
Кэтрина ўзидан ўн саккиз ёш кичик
хуштори афтини қандай
бужмайтирганини тасаввур қилди.
Бироқ унга барибир шу йигит керак
эди.
– Қийналаяпсанми, Жорж?
– Унчаликмас. Тушум зўр бўлса
билинмайди.
– Қийналаяпса-а-н, – чўзиб гапирди
жодугар, – менсиз пул топиш17
нималигини ҳис қилаяпсан. Шундай
ҳис қилаяпсанки, топган арзимас ўн
минг долларинг бурнингдан чиқаяпти.
Қора меҳнат сенга ярашмайди, жин
ургур.
– Қанақа қора меҳнат? Қизларни
шайдо қилувчи ошиғи олчи
дарвоза сари юраркан, истеҳзо
аралаш:
– Сотинглар, сотиб қолинглар, –
деди. – Тағин худо раҳматли Абдулла
аканинг ўғиллари эга чиқмасин.
– Поччамнингми? Э, уларнинг бир
тийинлик ҳақи йўқ.
– Аслида бехосият уйнинг ўта
даражада бехосият пулларида
сизларнинг ҳам ҳақларингиз йўқ.
Калитлар ёнингиздами?
Лобарнинг укаси тумшайди.
Қувондан ҳайиққани учун эшикни
очишга тутинди.
– Вадуд бовага нима бўлди? –
сўради Қувон. – Ўлибди дейишди?
– Ҳа, ўтган ҳафта жанозаси бўлди.
– Осибдими?
– Осиб кетибди, деган мишмишлар
юрибди. Экспертиза ҳам
тасдиқлаганмиш. Ишқилиб, опам
билан Японияга боргани учун ўлган
бўлиб чиқмасин-да.
Қувон елка қисиб, йигитга
саволомуз тикилди. Дарвозахонага
кирганларида сўради:
– Ўша ёқдан келиб ўлдирган деб
ўйлайсизми?
– Ким билади, – Лобарнинг укаси уҳ
тортди. – Айтдим қўйдим-да.
Мелисалар ҳозир бозор ёнида
этикдўзлик қиладиган Васька деган
кишини ахтараётганмиш. Чунки
иккови икки-уч кун бўкиб ичишган,
муштлашган, бозорнинг ўртасида
сўкинишган, Васька “сени ўша
ҳаммомингга осиш керак” деганини
ёймачиларнинг ҳаммаси эшитган.
– Вой-бу, Вадуд бова бир қўл
бўлсаям уста билан муштлашганми?
– Васька пуф деса учиб кетадиган
паканагина чол. Баъзилар Васька чўп
деб лақаб қўйиб олишган.16
Қувоннинг шубҳалари янада ортди:
у нозиктаёқ ҳоли билан чолни қандай
осади? Аёнки, ҳаммом “Широи
одори”нинг қотиллик қилиш жойи.
– Нарсаларингизни биттаям
қолдирмасангиз, – деди Лобарнинг
укаси яланғоч, чанг қоплай бошлаган
хоналарга бош суқаркан. –
Сумкаларингиз қаерда эди-я?
– Уларни биронта гадойга бериб
юборинглар, мен рози. Ҳозир эса
ертўлани очинг. Ленталарим бор.
Қувон овоз ёзиш ускуналари ғойиб
бўлганини кўриб, ажабланди.
Яхшиям, кессета-ю тасмалар олиб
кетилмаганди.
– Қани қолганлари?
– Ускуналарми? Уйга обориб
қўйдим, – деди Лобарнинг укаси.
– Уйга?.. уйга! Эсларинг
жойидами?! Ахир, аппаратлар
меники-ку! Ташиб кетишга бунча
ишқибоз бўлмасаларинг-а!
Шундан сўнг у жаҳл билан ёзув
тасмаларини бўш қутига жойлади-да,
чиқди.
Кетаётиб деди:
– Мен Лобарга эмас, сизларга
ачинаман. Лобар ўлмаган бўлиб
чиқиши ҳам мумкин, лекин сизлар...
бошқача бўлиб чиқмайсизлар.
* * *
Бу пайтда жодугар Кэтрина Лас-
Вегасдаги уйида шарбат ичмоқда эди.
Ҳали замон ухлагани ётиши керак.
Негадир ичгиси келди, ичаяпти.
Кўзлари телевизорда, хаёллари ҳали
ҳам Японияда.
“Фақат уларнинг ўзлари эмас... –
деди хаёлан. – Бу ерда америкалик
мафиозларининг, айниқса, италиялик
ва россияликларнинг қўли бор. Шунча
эркак битта аёлга қарши!.. Японияга
бормаслигим керак эдими? Бораман,
нега бормас эканман! Керак бўлса
дунё харитасини бошқатдан чизиб
чиқаман. Шошмай туринглар!.. Келиб-
келиб японлар мени чоҳга қулатди-я!
Лобар керак эмиш у аблаҳларга!..”
Кўзи уйқуга илинмади. Яна шарбат
ичди. Кутилмаганда ҳамма
ташвишлари четга сурилиб, кўз
олдида Жорж гавдаланди.
– Кечани ўша ҳайвонга
бағишласаммикан? – минғирлади у
сигарет тутатиб. – Ҳойнаҳой, биронта
фоҳишанинг туфлисини ҳидлаб
ўтиргандир.
Шошилмасдан рақамларни терди.
Уйқусираган овоз эшитилди:
– Сенмисан, Кэтрина?
– Бўлмаса ким, оппоғим? Нима,
ухлаяпсанми?
– Бугун насиб этди ухлашдай
ҳузурбахш машғулот. Икки кундан
бери казинода тик оёқда эдим.
– Бошқа машғулот ҳадя этсам, нима
дейсан?
– Сени жуда соғинганман, аммо...
Кэтрина ўзидан ўн саккиз ёш кичик
хуштори афтини қандай
бужмайтирганини тасаввур қилди.
Бироқ унга барибир шу йигит керак
эди.
– Қийналаяпсанми, Жорж?
– Унчаликмас. Тушум зўр бўлса
билинмайди.
– Қийналаяпса-а-н, – чўзиб гапирди
жодугар, – менсиз пул топиш17
нималигини ҳис қилаяпсан. Шундай
ҳис қилаяпсанки, топган арзимас ўн
минг долларинг бурнингдан чиқаяпти.
Қора меҳнат сенга ярашмайди, жин
ургур.
– Қанақа қора меҳнат? Қизларни
шайдо қилувчи ошиғи олчи
қиморбозман-ку!
– Кечирасану, агар севмаганимда
сенга ҳам, ишингга ҳам тупурган
бўлардим. Билиб қўй, сени қиморбоз
ҳисоблаш ҳақиқатга тўғри келмайди.
Казино малайисан, холос.
– Шу гапларни айтиш учун
уйғотганмидинг?
– Аччиқланма. Сенга хушхабар бор.
Жорж “хиҳ” деб қисқа кулди,
индамай кута бошлади.
– Эшитасанми? – деди Кэтрина.
– Ҳа, уйқумни қочириб бўлдинг.
– Янгича қиморхона очмоқчиман,
Лас-Вегасдан. Номи “Арвоҳлар
базми”. Бунда фақат “нариги дунёдан
келганлар” қарта ўйнайдилар.
Қартадан бошқа қимор турлари
мавжуд бўлмайди.
– Яна қанақа арвоҳлар?
– Ҳақиқий эмас, албатта. Бунда
ўйновчилар бир-бирини мутлақо
танимайдилар. Тасаввур қил:
нимқоронғи хонада катта айлана стол.
Қарта ва пулларни фарқлаш учун
шуъла столнинг ўзидан таралади,
хирагина. Ҳар бир қартабоз қора ридо
ёпиниб олган. Юзларида эса ўлим
рамзи ҳисобланувчи ниқоблар.
Қартани биладиган ҳар қандай киши
чўнтагида неча пули борлигидан
қатъи назар ўйинларда иштирок
этиши мумкин. Ҳой, ухлаб
қолмадингми?
Жорж ғўлдиради:
– Гапир, бошқа иложим йўқ чоғи...
– Мижозлар шундай кўпаядики,
санаб саноғига етолмайсан. Энг бой
билан энг камбағал ҳам ўйнаши
мумкин. Полициячи ўзи қидираётган
жиноятчи билан қарта ташлашганига
нима дейсан! Қаршингдаги одамни
мутлақо таний олмайсан-да, ахир.
– Ажойиб! Аммо қашшоқларнинг
сариқ чақаси нима бўларди.
– Шошилма! Ҳар жума оқшомида
миллионлар тикиладиган “олий
арвоҳлар ўйини” уюштирилади.
Шубҳасиз, бу кечага ҳафта давомида
юз минг доллардан зиёд пул ютган
учарлар таклиф этилади.
– Хўш, мен нима иш қиламан? Шам
ёқиб турмасман, ҳойнаҳой.
– Жорж, – деди Кэтрина, – миссянг
нималигини келсанг айтаман.
Телефонда валақлашганимиз етар.
Аммо-лекин сени сюрприз кутаяпти.
Жорж қанчалик ҳориган бўлмасин,
пулнинг ҳиди уйқудан устунлик
қилмоқда эди. Курткасини кийиб,
кўчага чиқди. Ҳар эҳтимолга қарши
тўппончасини камарига қистирди.
Осмонўпар бинолар орасида полиция
машинасининг нохуш сиренаси
чинқирар, бахтлилар ва бахтсизлар
йўлакда у ёқдан-бу ёққа, манзиллари
сари ўтиб турар эди.
Жорж “Кадиллак” газини босиб,
катта оқимга қўшилиб кетди...
Кэтринанинг эгнида биттагина халат
бор эди, холос. Тўшакдан ҳозиргина
турганлиги боис (у чўмилиб олганди)
пардоз қилмаганди. Қарилик
уфураётган юзи Жоржнинг эркаклик
ғурурига тегиб кетди. Истамайгина18
ўпишар экан, дарров ишдан оғиз
очди:
– Азизам, бизнес режаларинг билан
уйқумдан уйғотдинг, қанақа иш
бермоқчисан ўзи?
– Осиёлик бир аёл бор, – дея
Кэтрина диванга ўтириб, оёғини
чалиштирди, – миллати ўзбек, жуда
кетворган! Хоҳ ишон, хоҳ ишонма, у
қартада мени ютади, нақ шайтоннинг
урғочиси. Ўшани антиқа йўл билан
Америкага олиб келганман. Эшитсанг
ғаройиб тарих! Тарих эмас, афсона!
Сен уни...
– Тўхта-тўхта, – қўл кўтарди Жорж, –
сен айтмоқчисанки, осиёлик аёл
суперпрофессионал қартабоз. У сени,
яъни жодугар Кэтринадай буюк зотни
ютади.
– Ҳа, мен унга Японияда ютқаздим.
Жорж ўз пешанасига шапатилаб,
хонада у ёқдан бу ёққа юрди.
Ҳаяжонга тушгани чинми, ёлғонми,
билиб бўлмасди. Ва айнан
қувонаяптими, хафами, англаш
мушкул эди.
– Гўзаллигини айтмайсанми? – дея
Кэтрина Жоржга синчков назар солди.
– Агар эркак бўлганимда, у фақат ва
фақат меники бўларди.
– Шунчалик дилбарми?
– Ҳа-да.
– Ёшми?
– Ўттизда. Бу ёш сен учун қандай?
– Биласан-ку, ахир, Кэтрин, мен
ёшга унчалик ҳам қизиқмайман.
– Қулоқ сол, – жодугар Жоржга
оҳиста яқинлашди. – Маза-бамаза
гапларни бас қилайлик. Сен уни асов
отни жиловлагандек жиловлаб
олишинг керак. Сезишимча, у эркак
зотидан кам меҳр кўрган. Севиб қол,
Жорж!
– Кейин-чи?
– У ёғини менга қўйиб бер.
– Орқамга ўхшатиб тепишинг
учунми? Қанчалар рашкчи
эканлигингни биламан.
– Бизнесда “рашк” аталмиш атама
борлигини ҳеч қайси китобда
ўқимаганман. Бошлаган ишим
ниҳоятда жиддий. Лобарни қўлга
– Кечирасану, агар севмаганимда
сенга ҳам, ишингга ҳам тупурган
бўлардим. Билиб қўй, сени қиморбоз
ҳисоблаш ҳақиқатга тўғри келмайди.
Казино малайисан, холос.
– Шу гапларни айтиш учун
уйғотганмидинг?
– Аччиқланма. Сенга хушхабар бор.
Жорж “хиҳ” деб қисқа кулди,
индамай кута бошлади.
– Эшитасанми? – деди Кэтрина.
– Ҳа, уйқумни қочириб бўлдинг.
– Янгича қиморхона очмоқчиман,
Лас-Вегасдан. Номи “Арвоҳлар
базми”. Бунда фақат “нариги дунёдан
келганлар” қарта ўйнайдилар.
Қартадан бошқа қимор турлари
мавжуд бўлмайди.
– Яна қанақа арвоҳлар?
– Ҳақиқий эмас, албатта. Бунда
ўйновчилар бир-бирини мутлақо
танимайдилар. Тасаввур қил:
нимқоронғи хонада катта айлана стол.
Қарта ва пулларни фарқлаш учун
шуъла столнинг ўзидан таралади,
хирагина. Ҳар бир қартабоз қора ридо
ёпиниб олган. Юзларида эса ўлим
рамзи ҳисобланувчи ниқоблар.
Қартани биладиган ҳар қандай киши
чўнтагида неча пули борлигидан
қатъи назар ўйинларда иштирок
этиши мумкин. Ҳой, ухлаб
қолмадингми?
Жорж ғўлдиради:
– Гапир, бошқа иложим йўқ чоғи...
– Мижозлар шундай кўпаядики,
санаб саноғига етолмайсан. Энг бой
билан энг камбағал ҳам ўйнаши
мумкин. Полициячи ўзи қидираётган
жиноятчи билан қарта ташлашганига
нима дейсан! Қаршингдаги одамни
мутлақо таний олмайсан-да, ахир.
– Ажойиб! Аммо қашшоқларнинг
сариқ чақаси нима бўларди.
– Шошилма! Ҳар жума оқшомида
миллионлар тикиладиган “олий
арвоҳлар ўйини” уюштирилади.
Шубҳасиз, бу кечага ҳафта давомида
юз минг доллардан зиёд пул ютган
учарлар таклиф этилади.
– Хўш, мен нима иш қиламан? Шам
ёқиб турмасман, ҳойнаҳой.
– Жорж, – деди Кэтрина, – миссянг
нималигини келсанг айтаман.
Телефонда валақлашганимиз етар.
Аммо-лекин сени сюрприз кутаяпти.
Жорж қанчалик ҳориган бўлмасин,
пулнинг ҳиди уйқудан устунлик
қилмоқда эди. Курткасини кийиб,
кўчага чиқди. Ҳар эҳтимолга қарши
тўппончасини камарига қистирди.
Осмонўпар бинолар орасида полиция
машинасининг нохуш сиренаси
чинқирар, бахтлилар ва бахтсизлар
йўлакда у ёқдан-бу ёққа, манзиллари
сари ўтиб турар эди.
Жорж “Кадиллак” газини босиб,
катта оқимга қўшилиб кетди...
Кэтринанинг эгнида биттагина халат
бор эди, холос. Тўшакдан ҳозиргина
турганлиги боис (у чўмилиб олганди)
пардоз қилмаганди. Қарилик
уфураётган юзи Жоржнинг эркаклик
ғурурига тегиб кетди. Истамайгина18
ўпишар экан, дарров ишдан оғиз
очди:
– Азизам, бизнес режаларинг билан
уйқумдан уйғотдинг, қанақа иш
бермоқчисан ўзи?
– Осиёлик бир аёл бор, – дея
Кэтрина диванга ўтириб, оёғини
чалиштирди, – миллати ўзбек, жуда
кетворган! Хоҳ ишон, хоҳ ишонма, у
қартада мени ютади, нақ шайтоннинг
урғочиси. Ўшани антиқа йўл билан
Америкага олиб келганман. Эшитсанг
ғаройиб тарих! Тарих эмас, афсона!
Сен уни...
– Тўхта-тўхта, – қўл кўтарди Жорж, –
сен айтмоқчисанки, осиёлик аёл
суперпрофессионал қартабоз. У сени,
яъни жодугар Кэтринадай буюк зотни
ютади.
– Ҳа, мен унга Японияда ютқаздим.
Жорж ўз пешанасига шапатилаб,
хонада у ёқдан бу ёққа юрди.
Ҳаяжонга тушгани чинми, ёлғонми,
билиб бўлмасди. Ва айнан
қувонаяптими, хафами, англаш
мушкул эди.
– Гўзаллигини айтмайсанми? – дея
Кэтрина Жоржга синчков назар солди.
– Агар эркак бўлганимда, у фақат ва
фақат меники бўларди.
– Шунчалик дилбарми?
– Ҳа-да.
– Ёшми?
– Ўттизда. Бу ёш сен учун қандай?
– Биласан-ку, ахир, Кэтрин, мен
ёшга унчалик ҳам қизиқмайман.
– Қулоқ сол, – жодугар Жоржга
оҳиста яқинлашди. – Маза-бамаза
гапларни бас қилайлик. Сен уни асов
отни жиловлагандек жиловлаб
олишинг керак. Сезишимча, у эркак
зотидан кам меҳр кўрган. Севиб қол,
Жорж!
– Кейин-чи?
– У ёғини менга қўйиб бер.
– Орқамга ўхшатиб тепишинг
учунми? Қанчалар рашкчи
эканлигингни биламан.
– Бизнесда “рашк” аталмиш атама
борлигини ҳеч қайси китобда
ўқимаганман. Бошлаган ишим
ниҳоятда жиддий. Лобарни қўлга
олишингга кўп нарса боғлиқ, Жорж.
– Мени умуман истамаса-чи? –
деди йигит ўзини босиб олиб. –
Эркаклардан ҳуркадиган аёллар
Осиёда сон-мингта. Қолаверса...
кўринишим яхшимас.
– Нега яхшимас? Танангда
европалик, осиёлик, африкаликларнинг қони аралашиб
оқаяпти. Кўринишинг ҳам ҳеч қайси
қитъани хафа қилмайди. Аёл ўзига
кераклисини топиб олаверади.
– Майли, аёл бўлса қочмас. Менга
пуллар ҳақида бир нималар
дедингми?
– Ўтир, бунисини энди шарбат
устида гаплашамиз.
Иккови бир соатлар, чамаси,
ўтирдилар. “Арвоҳлар базми” деб ном
қўйилган очилажак қиморхонаю
ниқобда қарта ўйнайдиган аёл,
Жоржнинг вазифаларию маошлари
ҳақида гап кетди. Охирида Жорж
сўради:
– Кэтрин, Лобарни нега батамом
бадном қилмоқчисан?
– Ахир, у осмондаги шартларни
қўяди, – деди жодугар. – Бажариш
учун ширин жонимни гаровга
тикишим лозим. Менга ўн миллион19
доллар ютиб берган тақдирда ҳам
унинг боласини топиб беролмайман.
– Бечора Лобар, – кесатди Жорж. –
Роса эзғилаб, мажақлаб, топтаб,
сувини ичарканмиз-да.
– Сен сувни ичавер, менга унинг
қони керак.
Шундан сўнг ёвуз ниятлилар
тўшакни бир қилиб, зиноли
умрларидаги танаффусга якун ясашди.
* * *
Лобар жодугар Кэтринанинг
истагига кўнишга мажбур бўлган эди.
Ўша мудҳиш оқшомда милтиқ
отилганини билади, бир вақт кўзини
очса, аллақандай машинанинг орқа
ўриндиғида ётибди. Олдинда
нотаниш эркаклар.
Қимирлаган эди, кўксидаги оғриқ
кучайиб инграб юборди. Шунга
қарамай ихтиёрсиз равишда қаддини
ростлаш, машинадан тушиб қолиш
ҳаракати пайида бўлди.
– Сен қўрқма, – деди калбош
русчага тили зўрға айланиб. (У
европалик эди). – Биз яхши одам.
Сени Америкага жўнатамиз. Посилка
қиламиз. Тушунарли? – сўнгра қўшиб
қўйди: – Бошқа йўл йўқ, аёл.
Машина зулмат қаърига шувиллаб
кириб борар, йўл белгилари лип этиб
ўтар, Лобарнинг кўкси зирқирарди.
Пайпаслаб, жароҳатдан қон
оқмаганини билди. “Қанақа ўқ билан
отган экан-а”, – кўнглидан кечирди у.
Эркак ортига қайрилиб, сўзсиз
тикилиб қолди. Чимирилган қошлари,
қимтилган лаблари, шиша мисоли
кўзлари уни сурбет, ушлаган жойини
узиб оладиган қилиб кўрсатарди.
– Оғрияптими? – сўради у.
– Оғрияпти... – ингради Лобар. –
Дўстимга нима бўлди?.. Оғриётган
жоним кўзимга кўринмайди, менга у
керак...
– Оддий ёлланма кишиман. Топиб
беролмайман. Сени Америкага
жўнатиш – вазифам.
– Кэтрина қанча тўлади?
– Хомтаъма бўлма, биз
сотилмаймиз.
– Мен юз минг доллар демайман,
бирйўла беш юз минг!
– Қанча?
– Беш юз минг доллар бераман, –
деди Лобар.
Эркаклар бир-бирига қараб
кулишди.
– Ҳали бир миллион ҳам дерсан? –
пичинг қилди калбош. – Воҳ, баданим
ёниб кетмоқда.
– Қўлимдан келади бир миллион
топиш! – бўш келмади Лобар. – Мен
“қора қарта рақси” ўйинларини
билувчи сўнгги қартабозман. Ҳар
қандай қиморхонада қарта ўйнашим
мумкин.
– Ҳар қандай қиморхона? Бу нима
дегани?
– Мени майда қиморбоз деб
ўйлаяпсизми? – Лобарнинг жаҳли
чиқди. – Ўн минг-йигирма минг
тикиладиган жойга қадам босмайман,
ишонинглар. Мен энг катта ўйинларда
иштирок этганман. Қўлимдан
миллион доллар ўтган.
– Миллон доллар ўтган? Кўриб
турибмиз.20
– Агар оддий аёл бўлганимда
Кэтрина шуларни уюштирармиди?!
Каллани ишлатинг, жаноб.
Инглиз яна қайрилиб қаради.
Бармоғини пешанасига нуқиб:
– Калла яхши ишлайди, – деб
илжайди. – Шундай яхши ишлайдики,
маслаҳатинг, таклифларинг умуман
керакмас. Ҳа, ҳа, умуман!.. Қайси
олимпиадага боргансан?
Лобар бу одам жиддий
гапираяптими, дегандек диққат-назар
қилди. Жиддий, эс-ҳуши жойида,
ҳаттоки ичмаган ҳам.
– Олимпиаданинг нима алоқаси
бор? – сўради Лобар.
– Катта ўйинларда қатнашган
менми ё сен?!
– Қарта ўйинларини гапирдим.
Миллионлар тикиладиган ўйинлар
бор. Унга бутун дунёдан энг бой ва
кучли қиморбозлар келади. Ўзимда
пул бўлмагани сабаб бошқалар учун
ўйнаб берардим. Албатта, ютардим.
– Мени умуман истамаса-чи? –
деди йигит ўзини босиб олиб. –
Эркаклардан ҳуркадиган аёллар
Осиёда сон-мингта. Қолаверса...
кўринишим яхшимас.
– Нега яхшимас? Танангда
европалик, осиёлик, африкаликларнинг қони аралашиб
оқаяпти. Кўринишинг ҳам ҳеч қайси
қитъани хафа қилмайди. Аёл ўзига
кераклисини топиб олаверади.
– Майли, аёл бўлса қочмас. Менга
пуллар ҳақида бир нималар
дедингми?
– Ўтир, бунисини энди шарбат
устида гаплашамиз.
Иккови бир соатлар, чамаси,
ўтирдилар. “Арвоҳлар базми” деб ном
қўйилган очилажак қиморхонаю
ниқобда қарта ўйнайдиган аёл,
Жоржнинг вазифаларию маошлари
ҳақида гап кетди. Охирида Жорж
сўради:
– Кэтрин, Лобарни нега батамом
бадном қилмоқчисан?
– Ахир, у осмондаги шартларни
қўяди, – деди жодугар. – Бажариш
учун ширин жонимни гаровга
тикишим лозим. Менга ўн миллион19
доллар ютиб берган тақдирда ҳам
унинг боласини топиб беролмайман.
– Бечора Лобар, – кесатди Жорж. –
Роса эзғилаб, мажақлаб, топтаб,
сувини ичарканмиз-да.
– Сен сувни ичавер, менга унинг
қони керак.
Шундан сўнг ёвуз ниятлилар
тўшакни бир қилиб, зиноли
умрларидаги танаффусга якун ясашди.
* * *
Лобар жодугар Кэтринанинг
истагига кўнишга мажбур бўлган эди.
Ўша мудҳиш оқшомда милтиқ
отилганини билади, бир вақт кўзини
очса, аллақандай машинанинг орқа
ўриндиғида ётибди. Олдинда
нотаниш эркаклар.
Қимирлаган эди, кўксидаги оғриқ
кучайиб инграб юборди. Шунга
қарамай ихтиёрсиз равишда қаддини
ростлаш, машинадан тушиб қолиш
ҳаракати пайида бўлди.
– Сен қўрқма, – деди калбош
русчага тили зўрға айланиб. (У
европалик эди). – Биз яхши одам.
Сени Америкага жўнатамиз. Посилка
қиламиз. Тушунарли? – сўнгра қўшиб
қўйди: – Бошқа йўл йўқ, аёл.
Машина зулмат қаърига шувиллаб
кириб борар, йўл белгилари лип этиб
ўтар, Лобарнинг кўкси зирқирарди.
Пайпаслаб, жароҳатдан қон
оқмаганини билди. “Қанақа ўқ билан
отган экан-а”, – кўнглидан кечирди у.
Эркак ортига қайрилиб, сўзсиз
тикилиб қолди. Чимирилган қошлари,
қимтилган лаблари, шиша мисоли
кўзлари уни сурбет, ушлаган жойини
узиб оладиган қилиб кўрсатарди.
– Оғрияптими? – сўради у.
– Оғрияпти... – ингради Лобар. –
Дўстимга нима бўлди?.. Оғриётган
жоним кўзимга кўринмайди, менга у
керак...
– Оддий ёлланма кишиман. Топиб
беролмайман. Сени Америкага
жўнатиш – вазифам.
– Кэтрина қанча тўлади?
– Хомтаъма бўлма, биз
сотилмаймиз.
– Мен юз минг доллар демайман,
бирйўла беш юз минг!
– Қанча?
– Беш юз минг доллар бераман, –
деди Лобар.
Эркаклар бир-бирига қараб
кулишди.
– Ҳали бир миллион ҳам дерсан? –
пичинг қилди калбош. – Воҳ, баданим
ёниб кетмоқда.
– Қўлимдан келади бир миллион
топиш! – бўш келмади Лобар. – Мен
“қора қарта рақси” ўйинларини
билувчи сўнгги қартабозман. Ҳар
қандай қиморхонада қарта ўйнашим
мумкин.
– Ҳар қандай қиморхона? Бу нима
дегани?
– Мени майда қиморбоз деб
ўйлаяпсизми? – Лобарнинг жаҳли
чиқди. – Ўн минг-йигирма минг
тикиладиган жойга қадам босмайман,
ишонинглар. Мен энг катта ўйинларда
иштирок этганман. Қўлимдан
миллион доллар ўтган.
– Миллон доллар ўтган? Кўриб
турибмиз.20
– Агар оддий аёл бўлганимда
Кэтрина шуларни уюштирармиди?!
Каллани ишлатинг, жаноб.
Инглиз яна қайрилиб қаради.
Бармоғини пешанасига нуқиб:
– Калла яхши ишлайди, – деб
илжайди. – Шундай яхши ишлайдики,
маслаҳатинг, таклифларинг умуман
керакмас. Ҳа, ҳа, умуман!.. Қайси
олимпиадага боргансан?
Лобар бу одам жиддий
гапираяптими, дегандек диққат-назар
қилди. Жиддий, эс-ҳуши жойида,
ҳаттоки ичмаган ҳам.
– Олимпиаданинг нима алоқаси
бор? – сўради Лобар.
– Катта ўйинларда қатнашган
менми ё сен?!
– Қарта ўйинларини гапирдим.
Миллионлар тикиладиган ўйинлар
бор. Унга бутун дунёдан энг бой ва
кучли қиморбозлар келади. Ўзимда
пул бўлмагани сабаб бошқалар учун
ўйнаб берардим. Албатта, ютардим.